SPRAWOZDANIE Z PRACY RADY ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W ROKU 2017

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE Z PRACY RADY ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W ROKU 2017 Sporządził zespół w składzie: Monika Hausman-Pniewska, Dorota Jeżowska-Olszewska, Barbara Wyłudek, Arkadiusz Jachimowicz, Marek Borowski, Paweł Pietrzak (sekretariat) Olsztyn,

2 WSTĘP Rok 2017 to czas intensywnego wdrażania Programu Operacyjnego Warmia i Mazury Rada systematycznie monitorowała wdrażanie funduszy europejskich w ramach swoich spotkań, poprzez pracę Prezydium w Radzie Działalności Pożytku Publicznego Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz poprzez przedstawicieli organizacji pozarządowych w Komitecie Monitorującym RPO WiM. Kierowaliśmy pisma do Pana Marszałka z naszymi uwagami, apelowaliśmy o zwiększenie alokacji, rozmawialiśmy o ułatwieniach w aplikowaniu i realizacji projektów przez organizacje pozarządowe. Do Rady włączyli się nowi Członkowie: sieć Lazarusów, Sieć Warsztatów Terapii Zajęciowych, a także - po raz pierwszy przedstawiciele strony pozarządowej Rady Działalności Pożytku Publicznego (RDPP Powiatu Iławskiego). Rada była także współorganizatorem cyklu seminariów pod nazwą: Społeczeństwo obywatelskie w województwie warmińsko-mazurskim na kanwie priorytetów Strategicznej Mapy Drogowej Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce. Na konkurs Godni Naśladowania czternastej edycji zgłoszona została rekordowa liczba wniosków, niemal siedemdziesiąt. Gala Konkursu odbyła się po raz pierwszy w szacownych murach zamku olsztyńskiego. Laureatom serdecznie gratulujemy! Rok 2017 to także ostatni rok aktualnej kadencji Prezydium. Na początku roku 2018 odbędą się wybory na nową kadencję. Dziękujemy wszystkim, którzy przez ten rok z nami współpracowali i zapraszamy do lektury sprawozdania. Arkadiusz Jachimowicz Przewodniczący Powstanie Rady Historia Rady sięga grudnia 2003 roku, kiedy to podczas V Konferencji Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego powołana została Grupa Inicjatywna ds. utworzenia Rady Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego. W jej skład weszło kilkunastu przedstawicieli reprezentacji sektora pozarządowego w powiatach. Zadaniem Grupy było opracowanie statutu Rady Wojewódzkiej oraz doprowadzenie do jej formalnego powstania. Statut został wypracowany podczas kilku kolejnych spotkań, a ostatnia jego wersja była szeroko konsultowana. Rada ukonstytuowała się 17 września 2004 roku podczas konferencji Porozumienie na rzecz Rozwoju Województwa Warmińsko-Mazurskiego". Rada Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego jest jedyną w województwie ponadbranżową reprezentacją organizacji pozarządowych. Liczy ponad 30 członków zbiorowych - federacji, sieci, reprezentacji powiatowych i organizacji o wymiarze regionalnym. W sumie Rada reprezentuje przeszło 1200 organizacji pozarządowych województwa warmińskomazurskiego. 2

3 Obecny skład Rady przedstawia się następująco: REPREZENTACJE POWIATOWE I. INFORMACJE O RADZIE 1. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Działdowskiego 2. Rada Organizacji Pozarządowych Miasta Olsztyn 3. Rada Elbląskich Organizacji Pozarządowych 4. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Lidzbarskiego 5. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Piskiego 6. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Mrągowskiego 7. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Giżyckiego 8. Gołdapskie Forum Organizacji Pozarządowych 9. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Ostródzkiego 10. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Ełckiego 11. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Elbląskiego 12. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Bartoszyckiego 13. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Nowomiejskiego 14. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Iławskiego 15. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Szczycieńskiego 16. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Braniewskiego 17. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Olsztyńskiego 18. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Węgorzewskiego 19. Rada Organizacji Pozarządowych Powiatu Oleckiego FEDERACJE 20. Federacja Organizacji Socjalnych Województwa Warmińsko-Mazurskiego FOSA 21. Warmińsko-Mazurski Sejmik Osób Niepełnosprawnych 22. Federacja Uniwersytetów Trzeciego Wieku Warmii i Mazur 23. Oddział Wojewódzki Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP 24. Lazarus Warmii i Mazur - Związek Stowarzyszeń Pomocy Humanitarnej im. św. Łazarza ORGANIZACJE 25. Stowarzyszenie Forum Kobiet 26. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci 27. Akcja Katolicka Archidiecezji Warmińskiej 28. Związek Harcerstwa Polskiego, Chorągiew Warmińsko-Mazurska SIECI 29. Sieć Wspierania Rozwoju Lokalnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego HEROLD 30. Sieć Organizacji Młodzieżowych Warmii i Mazur ATOMY 31. Ekologiczne Forum Organizacji Pozarządowych 32. Porozumienie Uniwersytetów III Wieku Warmii i Mazur 33. Forum Warsztatów Terapii Zajęciowej Województwa Warmińsko-Mazurskiego Członkowie Rady są zobowiązani do bieżącego przekazywania zmian, które wpływają na członkostwo w ROPWWM. Rada pracuje na podstawie Statutu. 3

4 Organem wykonawczym Rady jest Prezydium działające w składzie: Arkadiusz Jachimowicz przewodniczący Barbara Wyłudek wiceprzewodnicząca Marek Borowski wiceprzewodniczący Dorota Jeżowska-Olszewska sekretarz Monika Hausman-Pniewska członkini Od lewej: Marek Borowski, Barbara Wyłudek, Arkadiusz Jachimowicz, Monika Hausman-Pniewska, Dorota Jeżowska-Olszewska II. MISJA, WIZJA, CELE, DZIAŁANIA MISJA Rada Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego reprezentuje sektor pozarządowy województwa. Mając na uwadze rozwój społeczeństwa obywatelskiego, działa na rzecz wzmocnienia, integracji organizacji pozarządowych i ich współuczestnictwa w przestrzeni publicznej. Upowszechnia przejrzystość, etykę i praworządność w III sektorze. Wpływa na kształtowanie polityki regionalnej. WIZJA Rada posiada silną, rozpoznawalną markę. Jest partnerem dla innych podmiotów regionalnych. Ma istotny wpływ na kształtowanie polityki regionalnej, w której pozycja sektora pozarządowego jest partnerska, stabilna, jasno określona. Inicjatywy Rady odpowiadają na systematycznie i rzetelnie diagnozowane potrzeby sektora. Rada dysponuje narzędziami do skutecznego wypełniania swoich zadań: środki finansowe, organizacje wsparcia, media, kanały komunikacji, narzędzia promocyjne, baza ekspertów. Rada wspiera edukację obywatelską. Rada prowadzi debaty przedwyborcze z przedstawicielami komitetów wyborczych do Sejmiku Wojewódzkiego, monitoruje pracę 4

5 Samorządu Wojewódzkiego w zakresie działań na rzecz sektora pozarządowego. We wszystkich powiatach działają Rady Organizacji Pozarządowych. Rozwija się ruch gminnych Rad oraz reprezentacji branżowych organizacji z całego województwa warmińsko-mazurskiego. Celem działania Rady jest rozwój społeczeństwa obywatelskiego Województwa Warmińsko- Mazurskiego poprzez reprezentowanie, wzmacnianie i integrowanie sektora pozarządowego. Rada realizuje cel poprzez: 1. Współpracę z administracją samorządową i rządową oraz innymi partnerami życia społecznego, kulturalnego i gospodarczego województwa warmińsko mazurskiego oraz kraju, Unii Europejskiej i innych państw. 2. Opiniowanie oraz konsultowanie projektów ustaw, uchwał i decyzji administracyjnych dotyczących sektora pozarządowego. 3. Udział w tworzeniu programów współpracy z samorządem wojewódzkim. 4. Wypracowywanie stanowisk odnośnie zagadnień dotyczących sektora pozarządowego w województwie, kraju i Unii Europejskiej. 5. Podejmowanie działań integrujących sektor pozarządowy, m.in. poprzez organizację corocznej Konferencji Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego, inicjowanie spotkań branżowych i tematycznych organizacji pozarządowych oraz podejmowanie innych wspólnych działań. 6. Dokonywanie wyboru i monitorowanie pracy przedstawicieli sektora pozarządowego województwa warmińsko-mazurskiego do ciał kolegialnych inicjowanych przez administrację samorządową i rządową oraz sektor prywatny (m.in. Regionalne Komitety Sterujące i Monitorujące). 7. Udział przedstawicieli Rady w Radzie Działalności Pożytku Publicznego Województwa Warmińsko-Mazurskiego. 8. Promowanie Karty Zasad Działania Organizacji Pozarządowych. 9. Organizowanie Konkursu Godni Naśladowania i innych konkursów. 10. Organizowanie i branie udziału w seminariach, sympozjach, konferencjach itp. 11. Realizację innych zadań wskazanych przez reprezentacje powiatowe, federacje i organizacje pozarządowe. III. PRZEDSTAWICIELE RADY W ZESPOŁACH I CIAŁACH DIALOGU Jedną z ważnych form działalności Rady jest udział jej przedstawicieli w regionalnych i ogólnopolskich ciałach dialogu obywatelskiego, zespołach roboczych, komitetach monitorujących itp. Poniżej obraz naszej pracy w tym zakresie w roku Rada Działalności Pożytku Publicznego Województwa Warmińsko-Mazurskiego Barbara Wyłudek, Marek Borowski, Dorota Jeżowska-Olszewska, Monika Hausman-Pniewska, Arkadiusz Jachimowicz. Ponadto członkami RDPP są przedstawiciele organizacji wyłonieni w ramach wyborów: Monika Falej, Bartłomiej Głuszak, Ewa Romanowska, Monika Chmielewska-Sujata, Antoni Furtak. Grupa przedstawicieli organizacji w RDPP ściśle współpracuje ze sobą. Komitet Monitorujący RPO Warmia i Mazury na lata Arkadiusz Jachimowicz, Maciej Bielawski (zastępca) 5

6 Podkomitet Monitorujący POKL Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata Arkadiusz Jachimowicz Komitet Monitorujący Programu Polska-Litwa Marta Florkowska, Agnieszka Sójka Zespół ds. monitoringu i ewaluacji Strategii polityki społecznej województwa warmińskomazurskiego Marek Borowski, Piotr Koprucki Komitet Monitorujący realizację Strategii rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego Marek Skaskiewicz Wojewódzki Zespół ds. aktualizacji Strategii Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w Województwie Warmińsko-Mazurskim do 2020 Aneta Makowska Zespół ds opracowania Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia w województwie warmińsko-mazurskim 2017-Tomasz Piłat Arkadiusz Jachimowicz, Barbara Wyłudek, Piotr Pniewski Wojewódzka Rada Rynku Pracy Andrzej Jurkian - przedstawiciel Członka Rady Sekretariat Rady obsługuje przedstawicieli organizacji pozarządowych w Komitecie Monitorującym RPO Warmia i Mazury : Wojciech Zalewski, Beata Wrzosek (zastępca) Tomasz Piłat, Małgorzata Ofierska (zastępca) Bartłomiej Głuszak, Lucyna Jędryczka (zastępca) Maciej Bielawski, Urszula Podurgiel (zastępca) Zespół ds. kampanii społecznych w TVP Monika Hausman-Pniewska Zespół do spraw wypracowania Wojewódzkiego Programu na Rzecz Przeciwdziałania Narkomanii Alina Kierod, Zespół Monitorujący realizację Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Woj. Warmińsko-Mazurskim na lata Arkadiusz Niewiński, Zespół do spraw opracowania Wojewódzkiego Programu na Rzecz Wspierania Rodziny i Systemu Pieczy Zastępczej - Bartłomiej Głuszak, Maria Popieluch, Zespół Monitorujący Wojewódzki program wyrównywania szans i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu oraz pomocy w realizacji zadań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych na lata Marian Wilkowski, Zespół Opiniujący wnioski o Nagrody i Wyróżnienia Marszałka Województwa Warmińsko- Mazurskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie pomocy i integracji społecznej Antoni Furtak (2016), Marek Borowski (2017) Zespół ds opracowania Wojewódzkiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata Katarzyna Tomczyk, Ponadto: Marek Borowski jest członkiem krajowej Rady Działalności Pożytku Publicznego. Marek Borowski oraz Arkadiusz Jachimowicz są członkami Kapituły Nagrody "Dla Dobra Wspólnego" Prezydenta RP. 6

7 IV. PRACA RADY W ROKU praca członków Prezydium w Radzie Działalności Pożytku Publicznego Województwa Warmińsko-Mazurskiego, współpraca z wszystkimi przedstawicielami organizacji pozarządowych w RDPP (m.in. wspólne spotkania Prezydium ze stroną pozarządową RDPP) 2. konsultowanie projektów aktów prawa 3. opracowywanie i upublicznianie stanowisk i pism w ważnych dla sektora pozarządowego sprawach 4. praca zespołów wewnętrznych Rady 5. spotkanie z Marszałkiem Województwa oraz Wojewodą Warmińsko-Mazurskim 6. stała współpraca z pełnomocniczką Marszałka ds. organizacji pozarządowych, Urzędem Marszałkowskim 7. stała współpraca z Pełnomocnikiem Wojewody ds. Społeczeństwa Obywatelskiego 8. udział w opracowaniu rocznego programu współpracy samorządu wojewódzkiego z organizacjami pozarządowymi 9. udział w opracowaniu rocznego programu współpracy Wojewody Warmińsko- Mazurskiego z organizacjami pozarządowymi 10. współorganizacja cyklu seminariów dot. priorytetów Strategicznej Mapy Drogowej Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce (we współpracy z ESWIP) 11. udział członków prezydium na forach, konferencjach plenarnych i innych wydarzeniach organizowanych przez Rady, organizacje pozarządowe i samorządy 12. stała współpraca z przedstawicielami organizacji pozarządowych w Komitecie Monitorującym RPO WiM, prowadzenie sekretariatu przedstawicielstwa 13. organizacja XIV edycji konkursu Godni Naśladowania 14. kontynuacja działań na rzecz Porozumienia o współpracy organizacji infrastrukturalnych województwa warmińsko-mazurskiego z roku współorganizacja dorocznej Konferencji plenarnej organizacji pozarządowych województwa warmińsko-mazurskiego (we współpracy z Urzędem Marszałkowskim) 16. rozszerzanie składu Rady pozyskiwanie nowych członków 17. udział w kampanii Wspieram Region dot. promocji 1 % we współpracy z Urzędem Marszałkowskim 18. zorganizowanie wydarzenia integracyjnego dla Rady 19. przeprowadzenie badania dot. oczekiwań członków Rady odnośnie działań Rady 20. bieżące reagowanie na pisma organizacji pozarządowych kierowane do ROPWWM 21. prowadzenie strony Rady: oraz strony Rady na Fb 22. redagowanie newslettera Rady (w miarę możliwości) 7

8 Spotkanie Rady z Marszałkiem Województwa, luty 2017 Realizacja programu (zadania były realizowane przez całą Radę oraz przez Prezydium Rady): Praca Rady: 1. Odbyły się 2 posiedzenia Rady oraz spotkanie Rady z Marszałkiem Województwa Warmińsko-Mazurskiego Gustawem Markiem Brzezinem 1 lutego 2017 w Urzędzie Marszałkowskim w Olsztynie. 2. Opracowane były stanowiska Rady: - apel do pani Premier Beaty Szydło o zatwierdzenie realizacji Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja na lata ; - uwagi Rady do projektu rocznego Programu współpracy samorządu wojewódzkiego z organizacjami pozarządowymi na rok 2018 (do pobrania); - uwagi Rady do projektu Programu współpracy Urzędu Wojewódzkiego z organizacjami pozarządowymi (do pobrania); - wniosek do Komitetu Monitorującego RPO WIM na lata , o zwiększenie środków finansowych z 1.13 mln euro do 3 mln euro na Oś 9,,Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych"; - apel do mieszkańców województwa o przekazywanie 1 % dla organizacji pożytku publicznego z województwa warmińsko-mazurskiego. 3. Udział w wydarzeniach organizowanych przez Radę przede wszystkim w seminariach związanych ze Strategiczną Mapą Drogową Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce. 4. Udział w konsultacjach projektów pism, stanowisk, inicjatyw itp. 8

9 Praca Prezydium Rady: 1. Prezydium spotykało się co ok. dwa miesiące. Poza spotkaniami formalnymi Prezydium odbyło szereg spotkań nieformalnych, związanych z przygotowywaniem wydarzeń, ponadto członkowie pracowali komunikując się drogą elektroniczną; 2. Prezydium wraz z sekretariatem Rady przygotowywało posiedzenia Rady, spotkania z Marszałkiem, prowadziło korespondencję, uczestniczyło w spotkaniach itp. 3. Prezydium na bieżąco pracowało z pełnomocnik Marszałka ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi Joanną Glezman poprzez udział w spotkaniach, korespondencję mailową, rozmowy telefoniczne itp. 4. Członkowie Prezydium są członkami Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Warmińsko-Mazurskiego, świadczyli pracę na jej rzecz poprzez udział w posiedzeniach Rady, konsultowanie projektów aktów prawa kierowanych do Rady, formułowanie stanowisk, pism itp. 5. Prezydium dokonywało naboru wśród przedstawicieli Rady do ciał dialogu obywatelskiego tworzonych przez Urząd Marszałkowski. 6. Prezydium współpracowało z przedstawicielami (oraz ich zastępcami) organizacji pozarządowych w Komitecie Monitorującym RPO Warmia i Mazury. 7. Prezydium wraz z sekretariatem przygotowywało propozycje pism i stanowisk, które były następnie konsultowane z delegatami członków Rady. 8. Współorganizacja i uczestnictwo członków Prezydium w 7 seminariach dotyczących priorytetów Strategicznej Mapy Drogowej Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce. 9. Prezydium wraz z sekretariatem organizowało XIII edycję Konkursu Godni Naśladowania we współpracy z Departamentem Pożytku Publicznego Urzędu Marszałkowskiego poprzez: opracowanie i skonsultowanie ostatecznej wersji Regulaminu Konkursu, pozyskanie patronatów Marszałka, Wojewody, mediów, ogłoszenie i promocję konkursu, zbieranie wniosków, sporządzanie zestawień, organizowanie i protokołowanie posiedzeń kapituł, współorganizację Gali Konkursu itp. (informacja). 10. Prezydium współpracowało z Urzędem Marszałkowskim w zakresie kampanii promującej przekazywanie 1 % na organizacje pożytku publicznego (m.in. udział w konferencji prasowej otwierającej akcję, opracowanie i dystrybucja Apelu Rady i in.) 11. Członkowie Prezydium brali udział w wydarzeniach organizowanych przez organizacje członkowskie Rady. 12. Prowadzona była strona Rady: // na której zamieszczono ponad 100 wiadomości z pracy Rady, prezydium, zespołów i ciał dialogu obywatelskiego. 13. Prowadzona była strona Rady na FB: Pozarz%C4%85dowych-Wojew%C3%B3dztwa-Warmi%C5%84sko-Mazurskiego /?ref=aymt_homepage_panel, zamieszczono na niej ok. 100 informacji. Rada nie dysponuje swoim budżetem. Wydatki związane z jej działalnością pokrywane były przez Członków Rady: - Stowarzyszenie ESWIP (obsługa sekretariatu Rady, prowadzenie stron, obsługa Konkursu Godni Naśladowania i in.); - ze środków prywatnych członków Rady (m.in. koszty dojazdów) oraz delegujących ich organizacji członkowskich (m.in. czas pracy poświęcony na spotkania); - w ramach wolontariatu świadczonego przez przedstawicieli członków Rady, członków Prezydium i osoby współpracujące z Radą. 9

10 V. RELACJE Z WAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ 1. Spotkanie w Olsztynie o kampaniach społecznych WATCH IT W kwietniu 2017 Rada współorganizowała wraz z Fundacją Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych z Warszawy spotkanie o kampaniach społecznych WATCH IT. Program WATCH IT propaguje wykorzystywanie darmowego czasu antenowego w mediach publicznych przez organizacje. Spotkanie prowadził Krzysztof Łoś z Fundacji Inicjatyw Społeczno ekonomicznych oraz Jacek Pawlak autor sloganu PZPN Łączy nas piłka. 2. Otwarte spotkanie z Dyrektorem Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Wojciechem Kaczmarczykiem. W listopadzie w Urzędzie Wojewódzkim Rada zorganizowała otwarte spotkanie z Dyrektorem Kaczmarczykiem na temat Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, Funduszu Inicjatyw Obywatelskich, ustawy o działalności pożytku publicznego. Dyrektor przedstawił działalność Instytutu oraz przedstawił najbliższe plany. Poniżej informacja Marka Jurzyńskiego na temat spotkania: Spotkanie odbyło się 30 listopada 2017 r. w Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie. Wystąpił i na pytania uczestników odpowiadał Pan Wojciech Kaczmarczyk, Dyrektor Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, czyli nowego organu właściwego w sprawach rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz pożytku publicznego i wolontariatu (NIW rozpoczął prace 20 listopada 2017 r.), który zastąpi dotychczasowe działania w tym zakresie ministra do spraw zabezpieczenia społecznego. Natomiast programy i środki finansowe będące w dyspozycji innych ministerstw, np. kultury, sportu, pozostają bez zmian. Obietnica: w najbliższych latach powstanie znacznie więcej rządowych instrumentów wspierających rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Zmieni się też kluczowy instrument, czyli Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. Jak dotąd FIO w niedostatecznym stopniu realizowało cele, do których zostało powołane. Problemy w działalności NGO: tzw. grantoza, czyli funkcjonowanie w oparciu o dotacje publiczne realizacja zadań administracji publicznej, co często powoduje przykrawanie misji organizacji oraz uzależnienie od państwa/samorządów. W 2018 r. zmiany w FIO uproszczenie procedur oceny i wyboru wniosków. Konkurs ogłoszony na początku roku, będzie jednak bez zmiany priorytetowych obszarów i zadań. Na razie wstrzymano więc zmianę priorytetów FIO (zapowiadane było ukierunkowanie na rodzinę oraz ES), ze względu na ryzyko nie wydatkowania środków. Natomiast w kolejnych latach wdrażania programu będą najprawdopodobniej inne priorytety. Ponadto obecnie trwają prace nad przygotowaniem zupełnie nowych instrumentów służących wzmacnianiu instytucjonalnego NGO, to znaczy: 10

11 1) Wsparcie doraźne finansowanie uczestnictwa przedstawicieli sektora w różnych spotkaniach, konferencjach, szkoleniach, o ile organizacje nie mają możliwości pokrycia kosztów w ramach realizowanych przez siebie programów i projektów; 2) Wsparcie instytucjonalne dla NGO, partnerstw, koalicji, konfederacji itp. Na opracowanie 2-3 letniego programu rozwoju podmiotu, uwzględniającego wszelkie niezbędne koszty związane z wypracowaniem nowych obszarów działań, dywersyfikacja źródeł finansowania NGO, czyli np. zakup sprzętu, szkolenie pracowników. 3) Program wsparcia budowy kapitałów żelaznych (instrument jeszcze nie zaaprobowany przez Ministerstwo Finansów) dążenie do tego, aby w każdym powiecie była organizacja, partnerstwo, fundusz lokalny, który będzie budował niezależność finansową III sektora. Pomysł, aby wspierać 1:1, czyli jeśli podmiot zbierze 500 tys. zł to rząd dołoży drugie tyle. 4) Inne planowane nowe kierunki/priorytety: Rozwój mediów obywatelskich, Wsparcie organizacji strażniczych, Wsparcie organizacji zajmujących się wychowaniem dzieci i młodzieży, zwłaszcza harcerstwa i podobnych, Uniwersytety ludowe, Rozwój wolontariatu długoterminowego (korpus solidarności). W 2018 r. nastąpi podwojenie finansowania FIO 60 mln plus dodatkowych 70 mln, łącznie ok. 130 mln zł. W planach jest ponadto rewizja systemu zlecenia zadań NGO przez administrację publiczna. NIW będzie zmierzał do tego, aby uprościć procedury, a także rozliczać NGO za efekty (metoda ryczałtowa, która jest przyjęta w większości krajów UE jako standard). Zmienią się wzory ofert, umów i sprawozdań z realizacji zadań publicznych zlecanych przez administrację. Spotkanie odbyło się w Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie. 11

12 3. Konkurs Godni Naśladowania W XIV edycji Konkursu Godni Naśladowania organizowanego przez Radę Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko- Mazurskiego, do dziewięciu kategorii złożono 69 wniosków. Kapituły, pracujące w ramach każdej z Kategorii, wyłoniły 29 osób, organizacji i instytucji, z czego 19 otrzymało wyróżnienia, a 10 zostało laureatami. Kategoria I ORGANIZACJA GODNA NAŚLADOWANIA Laureat Stowarzyszenie na Rzecz Chorych z Chorobą Nowotworową Promyk w Giżycku Statuetka oraz nagroda finansowa 3000 zł Wyróżnienia Stowarzyszenie Wspólne Wójtowo Wyróżnienie oraz nagroda finansowa 1000 zł Akademia Trzeciego Wieku przy Miejskim Domu Kultury w Olsztynie Wyróżnienie oraz nagroda finansowa 500 zł TEEN CHALLENGE Chrześcijańska Misja Społeczna, Oddział w Elblągu Wyróżnienie oraz nagroda finansowa 500 zł Stowarzyszenie Alternatywni Elbląg Wyróżnienie oraz nagroda finansowa 500 zł Stowarzyszenie Inicjatyw Obywatelskich "Wizja Lokalna" Wyróżnienie oraz nagroda finansowa 500 zł Wyróżnienia specjalne Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze, Oddział Ziemi Elbląskiej w Elblągu Wyróżnienie specjalne za 70-lecie działalności Fundacja Przyszłość dla Dzieci Wyróżnienie specjalne za 15-lecie działalności Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły Podstawowej w Dąbrównie Nasze Dzieci Wyróżnienie specjalnie za inicjatywę I Zjazd Młodzieżowych Rad Stowarzyszenie Wspólny Dom Na Rzecz Mieszkańców Gminy Bartoszyce z siedzibą w Wojciechach Wyróżnienie specjalne Ochotnicza Straż Pożarna w Zielkowie Wyróżnienie specjalne za pracę z młodzieżą Stowarzyszeniem Rodzin i Przyjaciół Osób z Zespołem Downa Strzał w 10 Wyróżnienie specjalne za wyjątkową inicjatywę Kategoria II POZARZĄDOWIEC GODNY NAŚLADOWANIA Laureaci ex aequo Anna Podhorodecka Hospicjum w Elblągu Marian Wilkowski Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, Iława 12

13 Kategoria III SAMORZĄD GODNY NAŚLADOWANIA Laureat Starostwo Powiatowe w Szczytnie Kategoria IV PODMIOT DIALOGU GODNY NAŚLADOWANIA Laureat Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa BORUSSIA Wyróżnienie Elbląska Rada Seniorów Kategoria V INICJATYWA NA RZECZ OSÓB STARSZYCH GODNA NAŚLADOWANIA Laureat Rada Olsztyńskich Seniorów Laureat: Monika Dąbrowska Wyróżnienia Helena Penkiewicz Magdalena Chojnacka Kategoria VI ANIMATOR SPOŁECZNY GODNY NAŚLADOWANIA Kategoria VII PRODUKT EKONOMII SPOŁECZNEJ GODNY NAŚLADOWANIA Laureat Spółdzielnia Socjalna ZWIASTUN Wyróżnienie Spółdzielnia Socjalna PRODEKOR Kategoria VIII INICJATYWA MIĘDZYNARODOWA GODNA NAŚLADOWANIA Laureat Stowarzyszenie Edukacji Nieformalnej SEN Wyróżnienia Federacja Organizacji Socjalnych Województwa Warmińsko-Mazurskiego FOSa Uczniowski Klub Sportowy NAKI Kategoria IX GRUPA MŁODZIEŻOWA GODNA NAŚLADOWANIA Laureat Liderzy Wolontariatu grupa działająca przy Młodzieżowym Stowarzyszeniu Inicjatyw Sportowych z Mrągowa Nagroda główna oraz nagroda finansowa 500 zł Wyróżnienia Grupa W Rękach Młodych", Rybno Wyróżnienie oraz nagroda finansowa 500 zł Grupa Społecznych Instruktorów Młodzieżowych PCK Iława Wyróżnienie oraz nagroda finansowa 500 zł 13

14 Laureaci XIV edycji Konkursu Godni Naśladowania 4. Cykl seminariów Społeczeństwo obywatelskie w województwie warmińsko-mazurskim Rada współorganizowała wraz ze Stowarzyszeniem ESWIP cykl 7 seminariów pn. Społeczeństwo obywatelskie w województwie warmińsko-mazurskim. Kanwą seminariów była Strategiczna Mapa Drogowa Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce wypracowana przez polski sektor pozarządowy, z udziałem kilkunastu strategów obywatelskich skupionych w Regionalnym Panelu Ekspertów z naszego województwa. Na podstawie tego dokumentu Stowarzyszenie ESWIP dokonało opracowania pod nazwą Badanie stanu sektora obywatelskiego w województwie warmińsko-mazurskim w kontekście Strategicznej Mapy Drogowej Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce. Raport z pierwszego etapu badań. Dokument powstał w oparciu o szereg dostępnych wyników badań oraz doświadczenie Regionalnego Panelu Ekspertów. Wnioski i rekomendacje z badania stanowiły przyczynek do dyskusji podczas seminariów. Seminaria odbywały się od marca do grudnia Tematy seminariów: Edukacja obywatelska, Włączenie społeczne, Partycypacja obywatelska, Rozwój lokalny, Silny sektor obywatelski. Ponadto przeprowadzono seminarium otwierające dot. społeczeństwa obywatelskiego oraz seminarium podsumowujące. Seminaria odbywały się na sali sesyjnej Sejmiku Wojewódzkiego w Olsztynie w ramach projektu Stowarzyszenia ESWIP dofinansowanego przez Urząd Marszałkowski 14

15 5. Apele, stanowiska W ramach kampanii wywieszone zostały m.in. bilbordy. Rada wystosowała poniższy Apel do mieszkańców województwa. APEL DO MIESZKAŃCÓW WARMII I MAZUR 1 % dla organizacji województwa warmińsko-mazurskiego 1 % - sytuacja idealna Wyobraźmy sobie sytuację idealną wszyscy podatnicy z naszego województwa przekazują 1 % na organizacje pozarządowe z regionu Warmii i Mazur, co daje w sumie 22 mln zł! To np. 8 tysięcy stypendiów rocznie dla 8 tysięcy dzieci i młodzieży dających szansę na wykształcenie i lepsze życie. To roczne utrzymanie kilku tysięcy osób starszych czy niepełnosprawnych w domach opieki. To wyżywienie i opieka nad setkami i tysiącami osób, którym powodzi się gorzej niż nam. To zasobniejsze, piękniejsze i bardziej szczęśliwe Warmia i Mazury. Wspieram Region Wspieram Region to doroczna akcja samorządu województwa, do współrealizacji której została zaproszona Rada. Celem akcji jest promowanie przekazywania przez mieszkańców Warmii i Mazur 1% swojego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego z naszego województwa. To bardzo ważna sprawa dla organizacji pozarządowych, bo bez środków finansowych trudno prowadzić skuteczną działalność. Nasze województwo ma wiele potrzeb, wielu mieszkańców potrzebuje wsparcia, szereg problemów czeka na rozwiązanie. Organizacje pozarządowe, tworzone przez mieszkańców, chcą pomagać. Jak to było w 2015 roku Przyjrzyjmy się co się dzieje z 1 % w regionie na przykładzie roku Otóż na ok podatników w naszym województwie, swój 1 % przekazało to ok. 50 % uprawnionych. Łącznie przekazano 16,3 mln zł. Niestety druga połowa podatników tego nie robi. Gdyby zrobiła, to dodatkowo przekazałaby 6 mln. Gdyby wszyscy podatnicy przekazali 1 %, byłaby to kwota ponad 22 mln! Zapraszamy osoby nieprzekazujące do tej pory 1 %, aby zechciały to robić! I to nawet wtedy, gdy kwota jest niewielka. 15

16 Zbyt wiele poza województwo Co się dzieje z tymi 16,3 mln zł, które podatnicy przekazują? Do 300 organizacji pożytku publicznego z Warmii i Mazur trafia zaledwie 4,3 mln, to niecałe 30 %. Pozostała kwota - aż 12 mln wychodzi poza nasze województwo! Zasila organizacje spoza województwa. Część osób przekazuje 1% do dużych organizacji, które wspierają leczenie, rehabilitację itd. osób, które mieszkają w naszym województwie i wówczas pieniądze wracają, ale to nieduża część. Zapraszamy mieszkańców Warmii i Mazur do przekazywania 1 % swojego podatku dla organizacji z naszego województwa! Organizacje pożytku publicznego W naszym województwie działa obecnie 320 organizacji posiadających status organizacji pozarządowych. Ich pełen zestaw znajduje się na stronie Zakres ich działalności jest bardzo różnorodny. Od organizacji pomagającym ludziom chorym, niepełnosprawnym, bezdomnym i w trudnej sytuacji, poprzez organizacje promujące nasze dziedzictwo kulturowe, organizacje kombatanckie, religijne, wspierające wolontariat, bezpieczeństwo publiczne, edukację, w tym seniorów, do organizacji zajmujących się zwierzętami czy rozwojem lokalnym. Naprawdę jest w czym wybierać. Zapraszamy mieszkańców do zapoznania się z organizacjami z naszego województwa, sprawdzenia ich działalności i rzetelności w wydatkowaniu środków finansowych, dokonanie wyboru i przekazanie 1 %! Warto zawalczyć Po raz kolejny mamy możliwość zasilenia jednym procentem naszego podatku organizacji pozarządowych mających status pożytku publicznego. Ta decyzja jest bardzo oczekiwana przez trzysta organizacji z naszego województwa. Przekażmy część swojego podatku na potrzeby mieszkańców Warmii i Mazur. Wspólnie zawalczmy o 1 %! Zapraszamy mieszkańców, organizacje pozarządowe, samorządy lokalne naszego województwa do promowania przekazywania 1 % dla lokalnych organizacji pożytku publicznego! Refleksje po seminarium o współpracy międzysektorowej w świadczeniu usług społecznych Idąc tropem Mapy Za nami trzecie seminarium, trzeci etap wędrówki Strategiczną Mapą Drogową Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce. Podczas pierwszego seminarium mówiliśmy o dalekosiężnym celu tej wędrówki silnym społeczeństwie obywatelskim. Podczas kolejnego seminarium spojrzeliśmy na edukację obywatelską, którą Mapa stawia jako priorytet, ponieważ dzięki niej kształtowane są 16

17 odpowiedzialne postawy Polaków. (Warto zaznaczyć, że pokłosiem tego spotkania jest wniosek Rady Działalności Pożytku Publicznego Województwa Warmińsko-Mazurskiego o to, aby rok 2018 był Regionalnym Rokiem Edukacji Obywatelskiej!). Trzecim seminarium (31. maja) zadaliśmy pytanie: Jakość czy cena? w odniesieniu do usług społecznych realizowanych przez organizacje pozarządowe na zlecenie administracji publicznej, zwłaszcza samorządowej. Polska silna społeczeństwem obywatelskim Strategiczna Mapa Drogowa Rozwoju Sektora Obywatelskiego w Polsce została wypracowana przez polski sektor pozarządowy w 2015 roku. To pierwszy dokument strategiczny, w którym same organizacje określają swoją rolę w rozwoju kraju. Do tej pory robiły to kolejne rządy, rzadko pytając nas organizacje - o zdanie. Wizją sektora obywatelskiego określoną w Mapie jest Polska silna społeczeństwem obywatelskim, a misją jest dążenie do tego we współpracy z administracją publiczną i biznesem poprzez definiowanie i wyznaczanie kierunków rozwoju Polski, zaspokajanie potrzeb obywateli w duchu dobra wspólnego i solidarności. W toku dwuletnich prac nad Mapą określono pięć głównych priorytetów działania: 1. Edukacja na rzecz aktywizacji obywatelskiej, 2. Lepsza jakość życia i włączenie społeczne, 3. Szeroka partycypacja obywatelska, 4. Rozwój lokalny, 5. Silny sektor obywatelski. Jakość czy cena? garść refleksji Rynek usług społecznych zlecanych organizacjom pozarządowym i spółdzielniom socjalnym jest w fazie kształtowania. Ostatnio dowiedziałem się, że w Elblągu połowa budżetu przeznaczana na organizacje pozarządowe jest zakontraktowana na dwu, trzyletnie umowy. To bardzo dobra informacja. Zastanawiam się w jakim stopniu jest to sytuacja przemyślana, a w jakim dość przypadkowa, gdzie organizacje w różny sposób wymusiły czy wyprosiły tego rodzaju wieloletnie umowy. Na pewno wartym podkreślenia jest przekazanie organizacji prowadzenie schroniska dla zwierząt z całą infrastrukturą i całym dotychczasowym budżetem; organizacja nie mogła zwolnić zatrudnionych w schronisku pracowników przez dwa lata. Innym elbląskim przykładem jest przekazanie organizacji domu dla bezdomnych, kontraktowanie prowadzenia Centrum Organizacji pozarządowych (umowy trzyletnie), prowadzenie Uniwersytetu III Wieku itp. Warto dodać, że niektóre zadania są wystandaryzowane (np. prowadzenie COP). Granice taniości Jeżeli samorządy zlecają zadania czy usługi organizacjom, robią to dlatego, że organizacje powinny to zrobić taniej. Czy najtańsza usługa jest najlepsza? Gdzie jest granica tej taniości? Czy chcemy, żeby naszych rodziców obsługiwał opiekun społeczny, który ma płacone kilka złotych za godzinę pracy? Jaka jest jakość tej usługi? Jakie zadowolenie tego pracownika? Czy zlecenie prowadzenia kolonii powinna otrzymać organizacja, która przeznaczy na posiłki dla dzieci najmniej pieniędzy? Przy kontraktowaniu zadań nie może liczyć się tylko cena, ważne jest doświadczenie, jakość usługi, wyposażenie, zaangażowanie pracowników itp. Jest to dość trudno mierzalne, jednak właśnie te dodatkowe warunki stanowią o jakości realizacji zadania. Jeżeli zadanie jest wystandaryzowane z uwzględnieniem uwarunkowań lokalnych, to standard daje nam odpowiedź jaka usługa jest potrzebna i ile powinna kosztować. Z badań wynika Z badań jakie przeprowadził ESWIP, a które przedstawiła Beata Wachniewska-Mazurek, wynika, że w województwie nie stosowane jest powierzanie realizacji zadań, czyli całościowe finansowanie, niemal zawsze jest to dofinansowanie; oznacza to, że samorząd zawsze oczekuje dorzucenia przez organizacje pieniędzy do zlecanego zadania. (Pytanie jak organizacje mają się rozwijać w takiej sytuacji?, mało, że nie mają zysku, to jeszcze muszą dorzucić swoje pieniądze do realizowanej usługi; która firma, by na to poszła?). Najczęściej stosowane są umowy jednoroczne, nie wieloletnie, choć ustawowo można zakontraktować usługę nawet na 5 lat. Brakuje funduszy na wkłady własne. Samorządy rzadko udzielają pożyczek i poręczeń organizacjom, co jest bardzo pomocne przy realizacji zadań 17

18 finansowanych ze środków unijnych. Brakuje ewaluacji realizacji zadań publicznych. Rzadko kiedy opracowywane są lokalne standardy realizacji takich zadań. Z badań też wynika, że odbiorcy oczekują od organizacji wysokiej jakości usług, co jest zrozumiałe. Ale wysoka jakość usług powoduje wyższe koszty, a pieniędzy samorządy zbyt wiele na usługi nie przeznaczają. Konkurencja czy współpraca? Czy przy ubieganiu się o realizację zadań powinna być konkurencja pomiędzy organizacjami, tak jak w biznesie, czy raczej współpraca? Chciałoby się to drugie, ale czy jest to możliwe w sytuacji małej liczby zleceń? Jeżeli organizacja otrzyma kilkuletni kontrakt, może się rozwijać, planować swoją przyszłość, rozwijać jakość świadczonych usług. Jeżeli nie otrzyma kolejnego kontraktu, czyli inna organizacja go przejmie, wtedy gaśnie nie ma możliwości rozwijania się. Obecna na seminarium dyrektor Wiesława Przybysz stwierdziła, że remedium to partnerstwa dokonywane w różnych konfiguracjach. Prezes Federacji Organizacji Socjalnych FOSa Bartłomiej Głuszak zaapelował, aby skończyć z podziałem na sektory, ważniejsza jest dobra realizacja ważnych społecznie usług. Autonomię organizacji i administracji należy utrzymywać, stwierdził Piotr Kubarewicz z PSONI w Biskupcu, ale współpraca jest bardzo ważna. Wielokrotnie także stwierdzano, że w niektórych samorządach nie ma organizacji, które mogłyby przejąć realizację zadań. Co zrobić, aby się pojawiły? Jeżeli nie będzie możliwości zatrudnienia w nich, nie będą powstawały. Społecznicy nie dadzą rady świadczyć na co dzień wysokiej jakości usług. Są granice wolontariatu np. konieczność zapłacenia za czynsz A może planowo? Warto byłoby, aby samorządy podjęły refleksję na temat zlecania swoich zadań organizacjom. Aby stopniowo kreowały rozwój takich organizacji, wzmacniały je i wspólnie przygotowywały przejęcie jakiegoś zadania. Ideałem byłoby zrobienie przeglądu zadań czy usług, które samorząd mógłby z czasem przekazać do realizacji organizacjom, i opracowanie swoistej strategii przekazywania ich w ciągu kilku lat. Zlecani usług społecznych, zlecanie zadań jest konieczne i zwiększa się z roku na rok. Celują w tym większe samorządy, gdzie istnieją zainteresowane współpracą organizacje. Co z mniejszymi samorządami, gdzie potrzeb jest dużo, a organizacji na lekarstwo? Arkadiusz Jachimowicz Pismo do Marszałka ws zmian do RPO W nawiązaniu do zmian do RPO WiM , które będą przedmiotem obrad podczas posiedzenia Komitetu Monitorującego RPO WiM w dniu , Rada Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego zgłasza poniższy wniosek. Z zadowoleniem przyjmujemy propozycję zwiększenia puli środków finansowych na Oś 9 Dostęp do wysokiej jakości usług publicznych na wsparcie infrastruktury socjalnej (p. 2 w tym dziale) o 1.13 mln euro, jednak ze względu na potrzeby organizacji pozarządowych w tym zakresie, wnioskujemy o zwiększenie tej kwoty do 3 mln euro. Obserwujemy wzrastające zapotrzebowanie organizacji pozarządowych na środki finansowe na remonty, adaptację lokali i nieruchomości na działalność związaną ze świadczeniem usług związanych z włączeniem społeczno-zawodowym, w tym działalność związaną z ekonomią społeczną. Wobec powyższego staje się zasadne, aby co roku był ogłaszany konkurs na infrastrukturę społeczną, co oznacza potrzebę zabezpieczenia środków finansowych do roku Ponadto zdaniem Rady tego rodzaju zmiany w kluczowych dokumentach jakim jest RPO WiM powinny być konsultowane z regionalnymi ciałami dialogu, jakim jest m.in. Rada Działalności Pożytku Publicznego Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Postulujemy, aby w przyszłości tego rodzaju konsultacje miały miejsce. Rada Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego również deklaruje udział w konsultacjach. 18

19 Propozycje ROPWWM do Planu Pracy Wojewódzkiej Rady Działalności Pożytku Publicznego na rok Regionalny Program Operacyjny Warmia i Mazury : kwestia działań w celu zwiększania absorpcji środków finansowych przez organizacje pozarządowe (szkolenia, doradztwo itp) w kontekście aktualizacji RPO, która ma nastąpić w roku 2018/ Wkłady własne ze środków PFRON do projektów z RPO Warmia i Mazury na rzecz osób niepełnosprawnych. 3. Konkursy ofert przeprowadzane ze środków Urzędu Marszałkowskiego: adekwatność konkursów w stosunku do zmieniających się potrzeb sektora pozarządowego w województwie (brak solidnej diagnozy potrzeb, typy projektów, jakość oceny ofert i in.). 4. Stosowanie zasady wpisywania stałych wydarzeń jak konferencja plenarna organizacji pozarządowych, Konkurs Godni Naśladowania, Forum Pełnomocników, Forum Rad Działalności Pożytku Publicznego i in. do stałego kalendarza wydarzeń i finansowanie ich przez samorząd wojewódzki. Arkadiusz Jachimowicz Przewodniczący Rady O program współpracy transgranicznej Polska-Rosja Rada Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego wystosowała apel do pani Premier Beaty Szydło o zatwierdzenie realizacji Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja na lata Rada Organizacji Pozarządowych Województwa Warmińsko-Mazurskiego wyraża zaniepokojenie przedłużającym się procesem uruchamiania Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja na lata przez Rząd Rzeczpospolitej Polskiej i apeluje o przyspieszenie terminu jego wdrożenia i rozpoczęcia przyjmowania wniosków o realizację projektów. Program Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja jest szansą dla społeczności lokalnych pogranicza polsko-rosyjskiego, także tych zorganizowanych w ramach organizacji pozarządowych. Na tym obszarze występują szczególnie intensywnie problemy społeczne i gospodarcze: przede wszystkim odpływ ludności, brak odpowiednio wynagradzanej pracy i dobrych perspektyw życiowych dla ludzi młodych, zagrożenie ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Realizacja wspólnych projektów w ramach wskazanego Programu to często jedyna możliwość wsparcia małych, ale niezwykle ważnych dla społeczności lokalnych przedsięwzięć, rozwiązania konkretnych problemów, poprawy jakości życia mieszkańców. Poczyniono już wiele kroków prowadzących do wdrożenia Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Rosja na lata , dlatego też nie jest zrozumiałe przedłużanie tego procesu i wstrzymywanie uruchomienia 62 milionów euro dla potrzebujących wsparcia instytucji i organizacji pozarządowych. Dotychczasowy brak decyzji Rady Ministrów stanowi, niestety, realne zagrożenie w postaci rozwiązania Programu. W związku z tym, jako przedstawiciele organizacji działającej na najbiedniejszych obszarach Polski Północno-Wschodniej, zwracamy się do Pani Premier z apelem o interwencję w tej sprawie. 19

20 Odpowiedź ws interwencji Rady dotyczącej Programu Transgranicznego Polska-Rosja 20