Urząd Miejski w Janowie Lubelskim Referat Promocji i Rozwoju. STRATEGIA ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JANÓW LUBELSKI na lata

Transkrypt

1 Urząd Miejski w Janowie Lubelskim Referat Promocji i Rozwoju STRATEGIA ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JANÓW LUBELSKI na lata Janów Lubelski, grudzień 2007

2 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 3 Część I. METODOLOGIA... 6 Cześć II. SYSTEM KONSULTACJI SPOŁECZNYCH Część III. DIAGNOZA AKTUALNEJ SYTUACJI SPOŁECZNO-EKONOMICZNEJ JANOWA LUBELSKIEGO Część IV. MISJA, WIZJA, CELE STRATEGICZNE Część V. REZULTATY I WSKAŹNIKI Cześć VI. PLAN OPERACYJNY Część VII. SYSTEMY ZARZĄDZANIA, MONITORINGU I EWALUACJI STRATEGII. 170 Część VIII. ZGODNOŚĆ SRL ZE STRATEGICZNYMI DOKUMENTAMI NA POZIOMIE REGIONALNYM I KRAJOWYM Część IX. WIELOLETNI PLAN INWESTYCYJNY..179 Str. ZAŁĄCZNIKI Załącznik Nr 1. Wieloletni Program Inwestycyjny w dziedzinach Załącznik nr 2. Wieloletni Program Inwestycyjny w poszczególnych latach

3 WPROWADZENIE Celem opracowania Strategii Rozwoju Lokalnego Janowa Lubelskiego jest efektywne zarządzanie posiadanymi zasobami dla dynamicznego rozwoju miasta i gminy, poprzez realizację najwaŝniejszych projektów infrastrukturalnych i organizacyjnych. Planowanie długofalowe umoŝliwia wydajne gospodarowanie posiadanymi zasobami. Opracowany plan strategiczny pozwala na realizacje działań uporządkowanych logicznie, przyczynowo i spójnych wewnętrznie. Opracowanie Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Janów Lubelski zawiera następujące części: Część I. Metodologia Zawiera podstawowe procedury planistyczne oraz metody wykorzystane przy tworzeniu kluczowych załoŝeń, celów i opisu planowanych działań w ramach SRLGJL. Cześć II. System konsultacji społecznych Zawiera opis zrealizowanych działań w zakresie konsultacji bezpośrednich i pośrednich. Cześć III. Diagnoza aktualnej sytuacji społeczno-ekonomicznej Janowa Lubelskiego W analizie stanu aktualnego zawarto zbiór podstawowych informacji o mieście i gminie, które obrazują pozycję strategiczną miejscowości. Informacje te, są punktem wyjścia do identyfikacji mocnych i słabych stron oraz zagroŝeń i szans strategicznych. Część IV. Misja, wizja, cele strategiczne Misja wskazuje generalny kierunek rozwoju gminy. Określa w sposób ogólny, co gmina chce osiągnąć w załoŝonym horyzoncie czasowym. Wizja przedstawia poŝądany stan na koniec horyzontu czasowego planu strategicznego. Z misji wynikają bezpośrednio cele strategiczne, których realizacja umoŝliwia osiągnięcie stanu rzeczy załoŝonego w misji. 3

4 Część V. Rezultaty i wskaźniki Precyzyjne określenie rezultatów oraz wskaźników do wyznaczonych celów umoŝliwi monitoring, stałą kontrolę realizowanych działań oraz ewaluację strategii. Część VI. Plan Operacyjny Program operacyjny zawiera cele operacyjne oraz główne przedsięwzięcia organizacyjne i inwestycyjne oraz wyznacza jednostki odpowiedzialne za ich koordynację i realizację. Uszczegółowione informacje z tego zakresu takie jak: poszczególne zadania inwestycyjne, terminy realizacji, podział zadań inwestycyjnych na etapy, pełne koszty oraz załoŝone źródła finansowania zawierają tabele Wieloletniego Programu Inwestycyjnego stanowiące załącznik do niniejszego opracowania. Część VII. System zarządzania, monitoringu i ewaluacji strategii W tej części materiału umieszczono systemy: zarządzania, monitoringu i ewaluacji, które umoŝliwią efektywne wdroŝenie SRLGJL w Ŝycie. Cześć VIII. Zgodność SRL ze strategicznymi dokumentami na poziomie regionalnym i krajowym Ta część materiału wykazuje spójność dokumentu SRLGJL ze strategicznymi kierunkami wyznaczonymi w Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata , Strategii Rozwoju Kraju na lata oraz Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata: Część IX. Wieloletni Plan Inwestycyjny Wieloletni plan inwestycyjny stanowi instrument wdraŝania strategii rozwoju. Szczegółowa metodologia opracowania WPI wraz z zasadami konsultacji, naboru wniosków i kryteriami wyboru projektów do realizacji znajduje się w oddzielnym dokumencie ze względu na jej obszerność. W załącznikach nr 1 i nr 2 do strategii umieszczono natomiast najwaŝniejsze końcowe produkty WPI, czyli tabele z zadaniami w poszczególnych dziedzinach i latach realizacji wraz z oszacowaniem kosztów, źródłami finansowania. 4

5 Przy opracowywaniu Strategii Rozwoju Lokalnego skorzystano z wielu opracowań i publikacji, w tym: Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Janów Lubelski , Strategii Rozwoju Produktu Turystycznego, Strategii Pozyskania Inwestora, Strategii Marketingowej Gminy Janów Lubelski, Strategii Oświatowej, Gminnej Strategii Integracji i Polityki Społecznej, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Janów Lubelski. Informacje statystyczne o gminie pochodzą głównie z publikacji: Podstawowe Informacje ze Spisów Powszechnych oraz Potencjał ekonomiczny miast w województwie lubelskim w latach , a takŝe danych Głównego Urzędu Statystycznego Bank Danych Regionalnych. 5

6 Część I METODOLOGIA 6

7 I.1. Podstawowe załoŝenia metodologiczne I.1.1. Przyjęty horyzont czasowy Przyjmuje się jako horyzont czasowy Strategii Rozwoju Lokalnego lata zgodnie ze Strategią Rozwoju Kraju i odpowiednio do okresu programowania funduszy strukturalnych./horyzont obejmuje lata /. I.1.2. Przyjęty zakres dziedzin - obszarów podstawowych Wyodrębniono następujące dziedziny-sfery o znaczeniu strategicznym: 1. Sfera ekologiczno-przestrzenna 2. Sfera społeczna 3. Sfera gospodarcza 4. Sfera infrastruktury technicznej 5. Sfera administracyjno-finansowa Zakres tematyczny zagadnień w poszczególnych sferach 1. SFERA EKOLOGICZNO-PRZESTRZENNA - lokalizacja - charakterystyka sieci osadniczej - opis zasobów naturalnych - opis zasobów kulturowych 2. SFERA SPOŁECZNA - demografia - wykształcenie i oświata - mieszkalnictwo - rekreacja i kultura - pomoc społeczna - opieka zdrowotna - bezpieczeństwo 3. SFERA GOSPODARCZA - podmioty gospodarcze 7

8 - struktura branŝ gospodarki - zatrudnienie - wynagrodzenia - potencjał gospodarczy - potencjał rozwoju turystyki 4. SFERA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ - infrastruktura komunikacyjna - infrastruktura wodno-kanalizacyjna - infrastruktura energetyczna - infrastruktura ekologiczna 5. SFERA ADMINISTRACYJNO - FINANSOWA - struktura przychodów gminy - struktura wydatków gminy - informacja i promocja - kapitał społeczny /potencjał organizacji pozarządowych, aktywność mieszkańców/ Podstawowe procedury W celu sprawnego przeprowadzenia prac nad SRL opracowano wewnętrzne procedury i harmonogramy określające zakres działań i terminy realizacyjne Procedura przygotowania SRL 1. Wyznaczenie przez Burmistrza osoby odpowiedzialnej za opracowanie SRL. 2. Powołaniu zespołów roboczych spośród przedstawicieli mieszkańców, środowiska społecznego, członków Rady Miejskiej oraz pracowników instytucji gospodarczych, pozarządowych i samorządowych. 3. Przeprowadzenie wstępnych konsultacji społecznych. 4. Przeprowadzenie analizy strategicznej. 5. Opracowanie dokumentu strategii. 6. Przeprowadzenie konsultacji projektu strategii. 7. Wniesienie na obrady Rady Miejskiej Strategii Rozwoju Lokalnego. 8. Przyjęcie Strategii Rozwoju Lokalnego uchwałą Rady Miejskiej. 8

9 I.2. Etapy metodologiczne, ich zakres oraz zastosowane metody analizy strategicznej I.2.1. Etapy metodologiczne Przyjmuje się trzy podstawowe etapy metodologiczne: 1. Diagnoza sytuacji aktualnej 2. Analiza strategiczna 3. Analiza wykonawcza I. DIAGNOZA SYTUACJI AKTUALNEJ II. ANALIZA STRATEGICZNA III. ANALIZA WYKONAWCZA I.2.2. Zakres poszczególnych etapów metodologicznych I etap metodologiczny - Diagnoza sytuacji aktualnej W diagnozie stanu aktualnego zawarto zbiór podstawowych informacji o mieście i gminie, które obrazują pozycję strategiczną miejscowości. Informacje te są punktem wyjścia do identyfikacji głównych problemów stanowiących bariery rozwojowe i szans strategicznych. 9

10 Przyjęto następujący horyzont czasowy analizy informacji wyjściowych Diagnoza stanu aktualnego umoŝliwia określenie trendów, jakie zachodzą w poszczególnych sferach. Oprócz podstawowych danych w ujęciu dynamicznym, czyli na przestrzeni kilku ostatnich lat zgromadzono dane porównawcze w odniesieniu do innych miejscowości czy regionów kraju. Korzystano zarówno z danych dotyczących samej gminy Janów Lubelski jak i danych powiatowych, które moŝna stosować jako w duŝym stopniu odzwierciedlające procesy zachodzące w mikroregionie na tle innych mikroregionów i regionów Polski. II etap metodologiczny - Analiza strategiczna W zakres analizy strategicznej wchodzą następujące zagadnienia: - Określenie podstawowych obszarów strategicznych, - Określenie i hierarchizacja celów, - Wyodrębnienie misji, wizji oraz celów strategicznych szczegółowych, - Wyodrębnienie celów operacyjnych, - Opracowanie propozycji działań do poszczególnych celów strategicznych operacyjnych. III etap metodologiczny - Analiza wykonawcza W zakres analizy wykonawczej wchodzą następujące zagadnienia: - Określenie perspektywy czasowej załoŝonych przedsięwzięć, - Określenie wymaganych zasobów podstawowych /finansowych, rzeczowych, ludzkich/, - Określenie podmiotów odpowiedzialnych za koordynację działań, - Opracowanie Wieloletniego Programu Inwestycyjnego na lata

11 Część II SYSTEM KONSULTACJI SPOŁECZNYCH 11

12 Dokument SRLGJL był wszechstronnie konsultowany na wszystkich poziomach. Przeprowadzono konsultacje wstępne ze społecznością w trakcie spotkań bezpośrednich, konsultacje pośrednie w formie badań ankietowych, spotkania zespołów w poszczególnych sferach powołanych w celu opracowania strategii. Konsultacje końcowe przeprowadzono poprzez umieszczenie materiału strategii na stronie internetowej. II.1. Zespoły planistyczne W proces planowania włączono zarówno lokalną społeczność jak i szerokie grono osób bezpośrednio zainteresowanych rozwojem gminy. II.1.1. Zespół Konsultacyjny ds. SRG W skład zespołu konsultacyjnego ds. opracowania materiałów programowych takich jak strategia rozwoju czy Wieloletni Program Inwestycyjny wchodzą przedstawiciele firm lokalnych, organizacji pozarządowych i pracowników samorządowych. 1. Krzysztof Kołtyś - Burmistrz Janowa Lubelskiego - Przewodniczący Zespołu, 2. Czesław Krzysztoń Z-ca Burmistrza Janowa Lubelskiego Urząd Miejski, 3. Józef Bielak Sołtys Momot Górnych, 4. Lech Wronka - Radny Rady Miejskiej, 5. Marian Grzegórski - Radny Rady Miejskiej, 6. Marek Tomczyk - Radny Rady Miejskiej, 7. Tomasz Kaproń - Radny Rady Miejskiej, 8. Andrzej Surtel przedstawiciel organizacji przedsiębiorców, 9. Jan Dzikowiec przedstawiciel zarządców zasobami mieszkaniowymi budownictwa wielorodzinnego, 10. GraŜyna Łysiak przedstawiciel organizacji pozarządowych, 11. Beata Staszewska Ref. Promocji i Rozwoju Urząd Miejski. 12

13 II.1.2. Zespoły zadaniowe Zespoły Zadaniowe ds. SRLGJL W skład zespołów zadaniowych ds. SRLGJL wchodzą następujące osoby: Gospodarcza 1. Radny RM - Majkowski Ryszard 2. Radna RM - Czaja Joanna 3. Radny RM - Łukasik Andrzej 4. Radny RM - Ryszard Wasilewski 5. Radny RM - Marek Tomczyk 6. OSiR - Krzysztof Deruś 7. Almatur Lucjan Bukryj 8. Duo - Iwona Piłat Rząd 9. EMES - Mazur Stanisław 10. Park Krajobrazowy - Majkowski Andrzej 11. Skiba Artur 12. LFR - GraŜyna Łysiak 13. Urząd Miejski - Krzysztof Kołtyś 14. Urząd Miejski - Waldemar Futa Infrastruktura, zagospodarowanie przestrzenne i ekologia 1. Radny RM - Marian Grzegórski 2. Radna RM - Ewa Janus 3. PGKiM Cezary Jasiński 4. Oczyszczalnia Ścieków - Tomasz Pietras 5. Nadleśnictwo - Lucjan Bednarz 6. Urząd Miejski - ElŜbieta Michalska 7. Urząd Miejski - Jolanta Zezulińska 8. Urząd Miejski - Małgorzata Jasińska 9. Urząd Miejski - Anna Szkup Społeczna 1. Radny RM - Tomasz Kaproń 2. JOK - Łukasz Drewniak 3. MR - Barbara Nazarewicz 4. OPS - Anna Mazur 5. ZOSiP- Zbigniew Flis 6. Stowarzyszenie SAS - Janina Skubik Administracyjno Finansowa 1. Radny RM - Maciej Szczecki 2. Urząd Miejski - Krzysztof Kołtyś 3. Urząd Miejski - Czesław Krzysztoń 4. Urząd Miejski - BoŜena Czajkowska 5. Urząd Miejski - Bogumiła Szewc 13

14 II.2. Konsultacje z mieszkańcami II.2.1. Spotkania konsultacyjne Ideą przygotowania Strategii Rozwoju Lokalnego jest przede wszystkim włączenie w proces wyznaczania celów rozwoju jak najszerszego grona osób naleŝących do lokalnej społeczności. Dlatego teŝ, procedura opracowania Strategii Rozwoju Lokalnego dla Janowa Lubelskiego uwzględnia szeroki zakres konsultacji społecznych. Cele i zadania wchodzące w zakres planu uzgadniano szczegółowo zarówno na etapie wstępnego zdiagnozowania kluczowych problemów jak i kierunków oraz proponowanych projektów realizacyjnych. Spotkania konsultacyjne związane z opracowaniem dokumentów planistycznych przeprowadzono w 2006 roku. W okresie od 19 kwietnia do 11 maja 2006 roku przeprowadzono 9 spotkań konsultacyjnych z mieszkańcami miasta Janowa Lubelskiego i miejscowości wiejskich. PoniŜej harmonogram zrealizowanych konsultacji. Tabela nr 1 - Konsultacje społeczne - zestawienie Lp. Termin Temat Grupa docelowa kwietnia 2006 Realizacja WPI , przygotowanie Strategii Rozwoju Lokalnego i WPI Spotkanie dla mieszkańców miejscowości Biała /około 25 osób/ kwietnia 2006 Realizacja WPI , przygotowanie Strategii Rozwoju Lokalnego i WPI kwietnia 2006 Realizacja WPI , przygotowanie Strategii Rozwoju Lokalnego i WPI kwietnia 2006 Realizacja WPI , przygotowanie Strategii Rozwoju Spotkanie dla mieszkańców miejscowości Biała /około 16 osób/ Otwarte spotkanie dla mieszkańców Zofianki /30 osób/ Spotkanie z młodzieŝą gimnazjalną i licealną / 130 osób/ 14

15 Lokalnego i WPI kwietnia 2006 Realizacja WPI , przygotowanie Strategii Rozwoju Lokalnego i WPI kwietnia 2006 Realizacja WPI , przygotowanie Strategii Rozwoju Lokalnego i WPI kwietnia 2006 Realizacja WPI , przygotowanie Strategii Rozwoju Lokalnego i WPI kwietnia 2006 Realizacja WPI , przygotowanie Strategii Rozwoju Lokalnego i WPI maja 2006 Realizacja WPI , przygotowanie Strategii Rozwoju Lokalnego i WPI Spotkanie dla mieszkańców Janowa Lubelskiego oraz organizacji katolickich i duchowieństwa Parafia Św. Jana Chrzciciela /około 21 osób/ Spotkanie dla mieszkańców Janowa Lubelskiego oraz organizacji katolickich i duchowieństwa Parafia Św. Jadwigi /około 22 osób/ Spotkanie dla firm, organizacji pozarządowych, instytucji /około 24 osób/ Otwarte spotkanie dla mieszkańców miejscowości Momoty Górne, Momoty Dolne, Ujście, Kiszki, ŁąŜek /30 osób/ Spotkanie z młodzieŝą / 15 osoby/ II.2.2. Badania ankietowe Cel i zakres badania. Celem ankiety było uzyskanie opinii na temat sytuacji mieszkańców i zadań, które powinien realizować samorząd w pierwszej kolejności. Opis metody. Ankieta składała się z trzech otwartych pytań: Pytanie 1 - Jakie są wg Pana/Pani główne problemy mieszkańców gminy? Pytanie 2 - Jakie zadania, działania lub inwestycje powinien realizować samorząd gminy? Pytanie 3 - Inne uwagi i propozycje 15

16 Przeprowadzenie badania. Łącznie zebrano i przeanalizowano 374 ankiet. Ankieterami była młodzieŝ z janowskiego gimnazjum, której zadaniem było zebranie opinii pełnoletnich osób z otoczenia /rodzina lub znajomi/. Dzięki zastosowanej metodzie z rozprowadzonych 600 ankiet powróciło aŝ 374 wypełnionych poprawnie. Wyniki podstawowe. Najistotniejszą kwestią dla mieszkańców jest stan infrastruktury drogowej /łącznie 417 odpowiedzi/. Następnie sprawy związane z lokalnym rynkiem pracy /łącznie 406 odpowiedzi w tym jako problem 284/. Kolejno niezwykle waŝne są obiekty sportowe i rekreacyjne /182 odpowiedzi/ oraz zagospodarowanie czasu wolnego /124 odpowiedzi/. W następnej kolejności mieszkańcy zwracają uwagę na oświatę /122 odpowiedzi -większość dotyczy kwestii utworzenia uczelni wyŝszej /, bezpieczeństwo /łącznie 104/ oraz inwestycje /łącznie 99/. Wyniki w poszczególnych pytaniach. W pierwszym pytaniu, Jakie są wg Pana/Pani główne problemy mieszkańców gminy, ankietowani głównie skupili się na problemach związanych z bezrobociem, złym stanem dróg w mieście i okolicach oraz niskimi zarobkami. W drugim pytaniu, Jakie zadania, działania lub inwestycje powinien realizować samorząd gminy, mieszkańcy zwrócili uwagę przede wszystkim na potrzebę remontu dróg i chodników, budowy obwodnicy, parkingów i oświetlenia ulic osiedlowych. Następnie mieszkańcy liczą takŝe na większą aktywność gminy w zakresie budowy obiektów sportowych i rekreacyjnych oraz działań w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy. W ostatnim pytaniu Inne uwagi i propozycje koncentrowano się na uwagach odnośnie pracy samorządu oraz niewystarczającej oferty w zakresie spędzania czasu wolnego, a takŝe problemach związanych z funkcjonowaniem oświaty. 16

17 Tabela nr 2. Zestawienie łączne wyników uzyskanych z trzech pytań ankiety Kategoria odpowiedzi liczba odpowiedzi łącznie Pyt. 1 PROBLEM Pyt. 2 ZADANIA Pyt. 3 UWAGI Infrastruktura drogowa 2. Rynek pracy Obiekty sportowe i rekreacyjne Zagospodarowanie czasu wolnego Oświata Bezpieczeństwo Inwestycje Wysokość zarobków/dochodów Infrastruktura wodnokanalizacyjna i ekologiczna Praca samorządu i urzędów Czystość miasta Warunki mieszkaniowe Patologie społeczne Pomoc społeczna Inne Problemy medyczne Zieleń miejska

18 Tabela nr 3.- Zestawienie wyników - pytanie 1 - Jakie są według Pana/Pani główne problemy mieszkańców gminy Kategoria odpowiedzi zakres/rodzaje odpowiedzi Suma odpow. 1. Infrastruktura drogowa zły stan dróg (100), mało parkingów (21), brak i zły stan chodników (19), brak obwodnicy (14), słabe oświetlenie dróg (13) Rynek pracy bezrobocie (172), brak pracy (96) Obiekty sportowe i rekreacyjne brak - mało obiektów sportowych (14), brak placów sportowych (11) Zagospodarowanie czasu wolnego brak miejsc dla aktywnej młodzieŝy (22), mało miejsc rozrywki (16) Oświata brak wyŝszej uczelni (22), mało obiektów kulturalno - rozrywkowo - oświatowych (17), Bezpieczeństwo bezpańskie psy (22), chuligaństwo młodzieŝy (15), brak bezpieczeństwa publicznego (13) Inwestycje brak inwestycji przemysłu (14), brak zakładów pracy (9), Wysokość zarobków/dochodów niskie wynagrodzenia za pracę (61) Infrastruktura wodno-kanalizacyjna i ekologiczna brak kanalizacji (17) Praca samorządu i urzędów zła komunikacja między interesantem a pracownikiem (3) Czystość miasta zanieczyszczenie środowiska - lasów (12), brak koszy na śmieci (9), dzikie wysypiska śmieci (4) Warunki mieszkaniowe niewystarczająca ilość mieszkań (24), brak mieszkań socjalnych (5) Patologie społeczne alkoholizm (18), łatwy dostęp do narkotyków(12), sprzedaŝ alkoholu, papierosów nieletnim (6) Pomoc społeczna słaba pomoc ubogim rodzinom (3) Inne brak dostępu do Internetu (6), brak zasięgu tel. kom. (5) Problemy medyczne zła opieka medyczna (8), Zieleń miejska za mało zieleni w mieście (4) 4 18

19 Tabela nr 4. Zestawienie wyników - pytanie 2 - Jakie zadania, działania lub inwestycje powinien realizować samorząd gminny Kategoria odpowiedzi liczba odpow. 1. Infrastruktura drogowa remont dróg (121), budowa obwodnicy (35), remont/budowa chodników (27), oświetlenie ulic osiedlowych (22), budowa parkingów (18), trasy rowerowe (10) Rynek pracy tworzenie nowych miejsc pracy (101), miejsca pracy dla studentów i młodzieŝy (6) Obiekty sportowe i rekreacyjne budowa basenu (61), rozbudowa obiektów sportowych (49) budowa stadionu (17), brak placów zabaw (16), Zagospodarowanie czasu wolnego brak miejsc dla aktywnej młodzieŝy (37), mały rozwój turystyki (12), mało miejsc rozrywki(11) Oświata utworzenie wyŝszej uczelni (22), środki na edukację (17), brak kina (11), mało obiektów kulturalno - rozrywkowo - oświatowych (10), Bezpieczeństwo brak bezpieczeństwa publicznego (21), brak monitoringu miasta(7), za mało patroli i interwencji policji (6) Inwestycje tworzenie przemysłu (14), modernizacja zalewu (12), ściąganie inwestorów (11), wspieranie przedsiębiorstw (11), promocja gminy (10), Wysokość zarobków/dochodów zwiększenie zarobków (7) 7 9. Infrastruktura wodno-kanalizacyjna i ekologiczna kanalizacja (37), modernizacja oczyszczalni ścieków (6), czystość rzek i zbiorników wodnych (5), Praca samorządu i urzędów 11. Czystość miasta mało koszy na śmieci (9), czystość miasta (6) Warunki mieszkaniowe budowa nowych mieszkań (16), niewystarczająca ilość mieszkań (3) Patologie społeczne narkomania (4) Pomoc społeczna większy dostęp do pomocy społecznej (14), Inne łatwiejszy dostęp do Internetu (8), poprawa zasięgu sieci komórkowych (6), Problemy medyczne zwiększenie środków na opiekę medyczną (9) Zieleń miejska za mało zieleni w mieście (6) 6 19

20 Tabela nr 5. Zestawienie wyników - pytanie 3 - Uwagi i propozycje Kategoria odpowiedzi liczba odpow. 1. Infrastruktura drogowa zły stan dróg (14), budowa obwodnicy (3) Rynek pracy mało miejsc pracy (9), działania w związku z bezrobociem (6) Obiekty sportowe i rekreacyjne budowa i modernizacja obiektów sportowych (14), Zagospodarowanie czasu wolnego miejsca aktywizujące młodzieŝ (12), mało ośrodków kulturowych (9), brak placów zabaw (5) Oświata zwiększenie dofinansowania na szkoły (11), u tworzenie wyŝszej uczelni (7), zwiększyć stypendia (5), Bezpieczeństwo więcej patroli policyjnych (14), bezpańskie psy (6), Inwestycje rozbudowa miasta (7), brak funduszy na rozwój wsi (7), organizacja targowiska (4) Wysokość zarobków/dochodów 9. Infrastruktura wodno-kanalizacyjna i ekologiczna 10. Praca samorządu i urzędów częstsze spotkania burmistrza z mieszkańcami (22), zła praca urzędów/ samorządu (16), dobra praca urzędów/samorządu (8), dobre wykorzystanie funduszy UE (7), zła obsługa interesanta (5), Czystość miasta za mało koszy na śmieci (5), dzikie wysypiska (5), Warunki mieszkaniowe 13. Patologie społeczne narkotyki (5) Pomoc społeczna pomoc finansowa ubogim (12) Inne 16. Problemy medyczne 17. Zieleń miejska 20

21 Część III DIAGNOZA AKTUALNEJ SYTUACJI SPOŁECZNO-EKONOMICZNEJ JANOWA LUBELSKIEGO 21

22 III.1. Sfera ekologiczno-przestrzenna III.1.1. Lokalizacja Miasto i Gmina Janów Lubelski połoŝona jest we wschodniej Polsce, w południowozachodniej części województwa lubelskiego w powiecie janowskim. Janów Lubelski leŝy na skrzyŝowaniu dróg krajowych: nr 19, która w przyszłości ma stać się drogą ekspresową stanowiącą główny szlak komunikacyjny wschodniej Polski (północ-południe) oraz nr 74 Kielce Zamość. Bezpośrednie połoŝenie przy drogach krajowych sprawia, Ŝe Janów Lubelski ma stosunkowo dobre połączenia komunikacyjne z największymi miastami regionu: Lublinem, Rzeszowem, Zamościem oraz Krakowem i Warszawą. Odległości do wybranych ośrodków miejskich: Lublin (77 km), Rzeszów (89 km), Zamość (67 km), Kraków (250 km), Warszawa (236 km). Odległość do przejść granicznych: Ukraina Hrebenne (126 km), Zosin (135 km), Białoruś Terespol (238 km), Słowacja Barwinek (179 km) Odległość do portów lotniczych: Międzynarodowe: Rzeszów Jesionka (79 km), Kraków Balice (266 km), Warszawa Okęcie (242 km). Gmina Janów Lubelski graniczy z siedmioma następującymi gminami: 1. Od północy sąsiaduje z gminą Modliborzyce i Godziszów 2. Od wschodu z gminą Dzwola, 3. Od południowego - wschodu z gminą Biłgoraj, 4. Od południa z gminą Jarocin i Krzeszów (powiat niŝański), 5. Od południowego - zachodu z gminą Pysznica (powiat stalowowolski). 22

23 Janów Lubelski jako subregionalny ośrodek rozwoju stanowi siedzibę blisko 50 tysięcznego powiatu, jest lokalnym centrum gospodarczym, oświatowym i kulturalnym. III.1.2. Charakterystyka sieci osadniczej W skład gminy wchodzą następujące miejscowości: Tabela nr 6. Miejscowości gminy Status Nazwa miejscowości 1 miasto Janów Lubelski 2 wieś ŁąŜek Garncarski, Jonaki, Kiszki, Kopce, Cegielnia, Szewce 3 sołectwo Biała I, Biała II, Borownica, ŁąŜek Ordynacki, Momoty Dolne, Momoty Górne, Pikule, Ruda, Szklarnia, Ujście, Zofianka Górna III.1.3. Zasoby naturalne PołoŜenie gminy Janów Lubelski na styku dwóch jednostek fizyczno - geograficznych: WyŜyna Lubelska i Kotlina Sandomierska ma swoje odbicie w bogactwie form terenu, klimacie, urozmaiconym składzie florystycznym i faunistycznym, a takŝe w bogactwie 23

24 historyczno - kulturowym. MoŜna tu znaleźć zarówno piaszczystą krainę porośniętą lasami, urozmaiconą wydmami i podmokłymi torfowiskami, jak i spływającymi z Roztocza do doliny Sanu rzekami, które rozcinając lessowe podłoŝe tworzą sieć jarów i wąwozów. Głównym motywem przyjazdu turystów do Janowa Lubelskiego jest chęć wypoczynku nad zalewem janowskim, jak równieŝ bliskie sąsiedztwo Lasów Janowskich. Lasy są duŝym atutem gminy, zajmują ponad 60 % jej powierzchni. Znaczną cześć tego obszaru stanowi Park Krajobrazowy Lasy Janowskie liczący ha, a z otuliną ha. 80 % obszaru Parku, to lasy z wysokim udziałem drzewostanów pochodzenia naturalnego, głównie sosnowych, sosnowo-jodłowych i mieszanych. Jest to jeden z największych w kraju obszarów leśnych, z zachowanymi fragmentami dawnej puszczy Sandomierskiej, z duŝymi zespołami stawów, bagien, torfowisk, gdzie występuje szereg rzadkich i chronionych gatunków zwierząt i roślin. Obszary bagienne opanowała roślinność torfowisk przejściowych i wysokich. Do waŝniejszych gatunków naleŝą: przygiełka biała, bagno zwyczajne, borówka bagienna, Ŝurawina błotna, turzyca bagienna i nitkowata. Na terenach lasów i bagien zachowało się wiele rzadkich gatunków roślin naczyniowych: czosnek niedźwiedzi, kokorycz pusty, śmiałek pogięty, rosiczka długolistna i pośrednia, grzybień północny, widłak spłaszczony oraz widłak cyprysowy. Na terenie gminy Janów Lubelski zarejestrowano kilka rzadkich gatunków grzybów kapeluszowych, porostów i mszaków. Charakterystyczne dla Lasów Janowskich jest liczne występowanie śródleśnych łąk i enklaw trawiastych. Teren gminy Janowa Lubelskiego, ze względu na swój charakter ma bardzo korzystne warunki bytowania fauny. Występuje tu wiele rzadkich i zagroŝonych wyginięciem gatunków zwierząt. Na terenie gminy stwierdzono występowanie 20 chronionych ssaków, z których 4 wymieniono w Polskiej Czerwonej Księdze zwierząt, 14 występujących gatunków płazów oraz gady objęte są ochrona gatunkową. Ssaki Lasów Janowskich nie są dokładnie poznane. Najwięcej informacji odnosi się do zwierząt łownych: łosi, jeleni, dzików. Wśród drobnych ssaków najczęściej występuje nornica ruda, a najrzadziej nornik bury i orzesznica. Z gatunków zagroŝonych na tym terenie występują bobry, wilki oraz wydry. 24

25 DuŜa liczba i róŝnorodność występujących gatunków ptaków jest jednym ze wskaźników wysokich walorów przyrodniczych terenu. Szacuje się, Ŝe jest ich około 170, a wśród nich wiele rzadkich i ginących, takich jak: bielik, krótkoszpon, orlik grubodzioby i krzykliwy. Obok nich gniazdują równieŝ gatunki rzadkie, m in.: bocian czarny, płaskonos, trzmielojad, kania mała, błotnik popielaty, kraska, zimorodek, Ŝuraw. Urozmaiceniem leśnych obszarów są liczne kompleksy stawowe łącznie to ok. 130 śródleśnych zbiorników wodnych. Na terenie Parku Krajobrazowego znajduje się 6 rezerwatów przyrody: Rezerwat Szklarnia znajduje się w odległości ok. 3 km od Janowa Lubelskiego, Rezerwat Lasy Janowskie oprócz walorów naturalnych, przedstawia duŝą wartość historyczną. Turysta ma okazję zwiedzenia Porytowego Wzgórza miejsca upamiętniającego największą bitwę partyzancką na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej, Rezerwat Imielty Ług połoŝony w zachodniej części Lasów Janowskich, znany z duŝej ilości gatunków ptaków środowiska wodno-błotnego, Rezerwat Kacze Błota jest bagnem śródleśnym, charakterystycznym dla dawnej puszczy, Rezerwat Jastkowice najstarszy z rezerwatów utworzony w celu ochrony fragmentu lasu o dawnym puszczańskim charakterze. Prawie cały obszar Nadleśnictwa Janów (98,5%) znajduje się w granicach europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000 powołanej na tym obszarze Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Rozporządzenie z dnia 5 września 2007 roku zmieniające rozporządzenie w prawie obszarów specjalnej ochrony ptaków). Kod obszaru PLB060005, Nazwa: Lasy Janowskie. Inne formy ochrony przyrody występujące na terenie Nadleśnictwa: - 6 rezerwatów przyrody o łącznej pow. 4344, 40 ha - uŝytki ekologiczne 11 sz. - strefy ochronne dziko występujących zwierząt objętych ochroną 24 - Park Krajobrazowy Lasy Janowskie pow ,83 ha wraz z otuliną o pow ,00 ha. 25

26 - Obszar Chronionego Krajobrazu na pow. 294,23 ha (fragment terenu leŝący w obrębie zachodniego krańca Roztocza Zachodniego). W 2003 roku Regionalnej Dyrekcji LP w Lublinie, której podległe jest Nadleśnictwo Janów, przyznany został międzynarodowy certyfikat SGS QUALIFOR SGS-FM/COC Certyfikat ten zaświadcza o tym, Ŝe gospodarka leśna na terenie nadzorowanym przez RDLP jest zgodna z międzynarodowymi standardami ekologicznymi, społecznymi i ekonomicznymi. III.1.4. Zasoby kulturowe Na terenie gminy Janów Lubelski istnieje niewiele zachowanych zabytków historycznych, te jednak, które tutaj są, stanowią waŝny element wspomagający rozwój turystyki. Zabytki i muzea: - Chroniony układ urbanistyczny starego miasta (tzw. miasta idealnego) - Klasztor OO Dominikanów i kościół p.w. św. Jana Chrzciciela (barokowy) - Drewniany kościół w Momotach Górnych - Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim - Park miejski jeden z pierwszych ogrodów spacerowych w Królestwie Polskim - Ekspozycja taboru kolejki wąskotorowej - Wystawa przyrodnicza w Nadleśnictwie Janów Lubelski w Centrum Edukacji Ekologicznej - Ostoja konika biłgorajskiego w rezerwacie Szklarnia - ŁąŜek Garncarski miejscowość słynąca z tradycyjnego garncarstwa i kaflarstwa. Janów Lubelski posiada bardzo ciekawy układ urbanistyczny, który był wzorowany na renesansowym wzorcu miasta idealnego. Do dnia dzisiejszego przetrwał historyczny układ miasta, z zachowanym czworobocznym rynkiem i regularną siatką związanych z nim ulic. Układ urbanistyczny miasta cechuje ponadto sprzęŝenie dwóch rynków ulicą Jana Zamoyskiego - Starego Miasta i prostokątnego rynku Nowego Miasta, na części, którego zlokalizowano jeden z najstarszych ogrodów miejskich w Polsce. Głównym zadaniem polityki przestrzennej jest dostosowanie rodzaju działań konserwatorskich oraz 26