Nowy PROW juŝ w Komisji Europejskiej

Transkrypt

1 Nowy PROW juŝ w Komisji Europejskiej Wstęp W ubiegłym roku został uzgodniony budŝet UE na lata , w tym takŝe środki na finansowanie Wspólnej Polityki Rolnej. BudŜet ten zaplanowano na poziomie około 1 080,5 mld euro, w tym na WPR 420 mld euro. Na I filar WPR (dopłaty bezpośrednie) zaplanowano 312,7 mld euro a na II filar (rozwój obszarów wiejskich) ok. 95 mld euro. W porównaniu do lat środki na WPR zostały zmniejszone o ok. 44 mld euro, w tym o ok. 30 mld euro na płatności bezpośrednie i o ok. 14 mld euro na rozwój obszarów wiejskich. Na WPR w Polsce zaplanowano z tego budŝetu 32 mld euro, w tym 21,1mld euro na płatności bezpośrednie i 10,9 mld euro na rozwój obszarów wiejskich. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjął decyzję o przesunięciu 25% środków z drugiego filaru na pierwszy filar. Zatem ostatecznie z budŝetu UE otrzymamy: na płatności bezpośrednie 23,5 mld euro a na rozwój obszarów wiejskich 8,6 mld euro. Polska jest na piątym miejscu pod względem otrzymanych środków na WPR, w tym na szóstym miejscu pod względem środków na I filar i na pierwszym miejscu na II filar. Największymi beneficjentami środków finansowych na WPR są państwa, które mają największy potencjał rolny, a więc: Francja, Niemcy, Hiszpania, Włochy. Pakiet rozporządzeń Parlamentu i Rady (WE) regulujących zasady funkcjonowania WPR od 2014 roku został opublikowany 20 grudnia ubiegłego roku 1. Ze względu na znaczne opóźnienie w procesie ustanawiania przepisów wspólnotowych dot. WPR na lata , rok 2014 jest traktowany jako okres przejściowy i większość mechanizmów pomocowych w zakresie WPR w tym roku funkcjonuje zgodnie z zasadami ustalonymi dla poprzedniej perspektywy finansowej. Obecnie w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi trwają prace projektowe mające na celu wykorzystanie moŝliwości zastosowania poszczególnych instrumentów finansowych WPR do potrzeb naszego kraju. Prace te dotyczą głównie systemu wsparcia bezpośredniego oraz PROW Państwa członkowskie UE mają czas do 31 lipca br. na zgłoszenie propozycji sytemu wsparcia bezpośredniego w latach W MRiRW przygotowywane są propozycje schematów pomocowych płatności bezpośrednich. Po ich przyjęciu przez Kierownictwo resortu, będą prowadzone konsultacje publiczne w tym zakresie. Prace nad projektem PROW zostały zakończone. Przed nami nowy etap - negocjacje z KE, który mam nadzieję szybko się zakończy i rolnicy będą mogli otrzymywać oczekiwane, i tak potrzebne im pieniądze. Ogólne załoŝenia PROW Wsparcie finansowe w ramach PROW ukierunkowane będzie na realizację celów sformułowanych w dokumentach UE odnoszących się do polityki rozwoju obszarów wiejskich oraz celów określonych w dokumencie krajowym Strategia zrównowaŝonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa. PROW będzie realizował takŝe w szczególności wszystkie sześć priorytetów wyznaczonych dla unijnej polityki rozwoju obszarów wiejskich na lata Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich (priorytet przekrojowy). 2. Poprawa konkurencyjności wszystkich rodzajów gospodarki rolnej i zwiększenie rentowności gospodarstw rolnych. 1 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005; Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008; Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 637/2008 i rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007

2 3. Poprawa organizacji łańcucha Ŝywnościowego i promowanie zarządzania ryzykiem w rolnictwie. 4. Odtwarzanie, chronienie i wzmacnianie ekosystemów zaleŝnych od rolnictwa i leśnictwa. 5. Wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami i przechodzenia na gospodarkę niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu w sektorach: rolnym, spoŝywczym i leśnym. 6. Zwiększanie włączenia społecznego, ograniczanie ubóstwa i promowanie rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich. Program zawiera 14 działań (instrumentów wsparcia finansowego) a w ramach niektórych z działań znajdują się tzw. poddziałania - szczególne instrumenty finansowe skierowane do wąskiej grupy beneficjentów. Razem program zawiera 33 róŝne instrumenty wsparcia finansowego skierowane do szerokiego kręgu beneficjentów: rolników, przedsiębiorców, samorządów gmin, izb rolniczych, ośrodków doradztwa rolniczego, lokalnych grup działania i innych podmiotów działających na rzecz rozwoju polskiego rolnictwa i wsi. Najistotniejszą kwestią w nowym programie jest poprawa konkurencyjności sektora rolnego. Potrzeba ta będzie realizowana między innymi poprzez wsparcie inwestycyjne gospodarstw rolnych, które wskutek pomocy finansowej uzyskają trwałą rentowność. Na rozwój małych gospodarstw, modernizację towarowych gospodarstw rolnych oraz pomoc dla młodych rolników łącznie zostanie przeznaczone ponad 4 mld euro. Znaczna część środków zostanie skierowana na ONW, rolnictwo ekologiczne i program rolnośrodowiskowo klimatyczny, razem ponad 4 mld euro. PoniŜej przedstawię Czytelnikom Poradnika syntetyczną charakterystykę poszczególnych działań i poddziałań. Przegląd działań i poddziałań w PROW Działanie: TRANSFER WIEDZY I DZIAŁALNOŚĆ INFORMACYJNA Na działanie składają się dwa poddziałania: 1. Szkolenia zawodowe i nabywanie umiejętności; 2. Demonstracje i działania informacyjne. Poddziałanie Szkolenia zawodowe i nabywanie umiejętności będzie polegać na finansowaniu projektów edukacyjnych mających na celu rozwój wiedzy i umiejętności zawodowych rolników i właścicieli lasów. W ramach drugiego poddziałania Demonstracje i działania informacyjne finansowane będą inwestycje w projekty demonstracyjne w zakresie produkcji rolnej lub leśnej lub przetwórstwa rolno-spoŝywczego słuŝące promowaniu innowacji i dobrych praktyk rolniczych. Beneficjentami pomocy w działaniu będą podmioty prowadzące działalność szkoleniową takie, jak: jednostki naukowe, podmioty doradcze, szkoły rolnicze lub szkoły leśne, lub centra kształcenia ustawicznego, lub centra kształcenia praktycznego. Planuje się wsparcie w wysokości do 100% kosztów kwalifikowanych projektu szkoleniowego. Działanie: USŁUGI DORADCZE, USŁUGI Z ZAKRESU ZARZĄDZANIA GOSPODARSTWEM ROLNYM I USŁUGI Z ZAKRESU ZASTĘPSTW Na to działanie składają się poddziałania: 1. Udzielanie pomocy rolnikom lub właścicielom lasów w korzystaniu z usług doradczych; 2. Wsparcie szkoleń dla doradców. Poddziałanie1 Udzielanie pomocy rolnikom lub właścicielom lasów w korzystaniu z usług doradczych zakłada dwa zakresy wsparcia: świadczenie kompleksowej porady dla rolnika lub grupy rolników, świadczenie kompleksowej porady dla właścicieli lasów. -2-

3 Z środków poddziałania finansowane będą usługi doradcze dla rolników i właścicieli lasów. Planuje się wsparcie w wysokości do 100% kosztów kwalifikowanych projektu nie więcej niŝ: euro za 3-letni program doradczy dla rolnika / grupy rolników lub euro za 2-letni program doradczy dla rolnika / grupy rolników, 500 euro za program doradczy dla właściciela lasu/ grupy właścicieli lasów Beneficjentami poddziałania będą podmioty doradcze ( wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego, Centrum Doradztwa Rolniczego, izby rolnicze, prywatne podmioty doradcze). Poddziałanie2. Wsparcie szkoleń dla doradców Będzie to instrument polegający na finansowaniu projektów edukacyjnych mających na celu rozwój kwalifikacji zawodowych osób zajmujących się doradztwem dla rolników i leśników. Planuje się wsparcie w wysokości do 100% kosztów kwalifikowanych projektu nie więcej niŝ euro za trzyletni program szkolenia doradców. Beneficjentami poddziałania będą: Centrum Doradztwa Rolniczego, instytuty badawcze, uczelnie. Działanie: SYSTEMY JAKOŚCI PRODUKTÓW ROLNYCH I ŚRODKÓW SPOśYWCZYCH Obejmuje poddziałania: 1. Wsparcie dla nowych uczestników systemów jakości Ŝywności; 2. Wsparcie na przeprowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych. Poddziałanie 1. Wsparcie dla nowych uczestników systemów jakości Ŝywności obejmuje płatności z tytułu uczestnictwa rolników po raz pierwszy w krajowych i unijnych systemach jakości Ŝywności. Płatność wynosić będzie do euro rocznie na gospodarstwo rolne przez 3 lata. Beneficjentami mogą być aktywni zawodowo rolnicy. Poddziałanie 2. Wsparcie na przeprowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych Poddziałanie będzie polegać na finansowaniu projektów informacyjnych i promocyjnych realizowanych przez producentów artykułów rolnych wytworzonych zgodnie z certyfikowanym systemem jakości. Przewiduje się dofinansowanie do 70 % kosztów kwalifikowalnych za projekty informacyjne i promocyjne. Beneficjentami będą podmioty utworzone przez co najmniej dwóch producentów, wytwarzających produkty rolne lub środki spoŝywcze w ramach systemów jakości, zwane zespołem promocyjnym. Działanie: INWESTYCJE W ŚRODKI TRWAŁE Na działanie składają się trzy poddziałania: 1. Inwestycje w gospodarstwach rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych); 2. Inwestycje w przetwórstwo/marketing i rozwój produktów rolnych (Przetwórstwo i marketing produktów rolnych); 3. Scalanie gruntów. Poddziałanie 1 - Modernizacja gospodarstw rolnych Planowane są następujące zakresy wsparcia inwestycyjnego: rozwój produkcji prosiąt; rozwój produkcji mleka krowiego; rozwój produkcji bydła mięsnego; -3-

4 inne projekty dotyczące racjonalizacji technologii produkcji, wprowadzenia innowacji, zmianą profilu lub zwiększeniem skali produkcji, zwiększeniem wartości dodanej produktu. Restrukturyzacja gospodarstwa prowadzi do wzrostu wartości dodanej brutto w gospodarstwie (GVA) co najmniej o 10% w odniesieniu do roku bazowego w okresie 5 lat od dnia przyznania pomocy. Beneficjent prowadzi w gospodarstwie ewidencję przychodów i rozchodów od dnia przyznania pomocy. Ustalono tzw. progi dostępu do wsparcia. O pomoc będą mogli ubiegać się producenci rolni, którzy posiadają gospodarstwo rolne o wielkości ekonomicznej (standardowej produkcji) w przedziale 6 tys tys. euro. W przypadku inwestycji dotyczących rozwoju produkcji mleka krowiego - pomoc moŝe być przyznana, jeŝeli w gospodarstwie jest utrzymywane co najmniej 25 krów albo utrzymywane jest minimum 15 krów i w wyniku realizacji operacji do dnia złoŝenia wniosku o płatność ostateczną osiągnięty zostanie próg co najmniej 25 krów oraz wielkość ekonomiczna gospodarstwa uprawnionego do otrzymania pomocy nie jest większa niŝ 250 tys. euro. W przypadku młodego rolnika - pomoc moŝe być przyznana nawet jeŝeli w gospodarstwie nie są utrzymywane krowy albo utrzymywanych jest mniej niŝ 15 krów. Wielkość ekonomiczna gospodarstwa uprawnionego do otrzymania pomocy stanowi co najmniej równowartość 6 tys. euro, a w wyniku realizacji operacji do dnia złoŝenia wniosku o płatność ostateczną zostanie osiągnięty próg co najmniej 25 krów. W przypadku inwestycji w produkcje prosiąt minimalna liczba loch po zrealizowaniu operacji ma wynosić 50 sztuk loch. Nie przewiduje się wsparcia gospodarstw w zakresie chowu drobiu, chyba Ŝe produkcja jest ekologiczna albo operacja będzie polegała na zmianie sposobu chowu z konwencjonalnego na ekologiczny. Beneficjentami poddziałania będą rolnicy prowadzący działalność rolniczą w celach zarobkowych lub grupa rolników. Wsparcie moŝe dotyczyć tylko gospodarstw do 300 ha. Planuje się pomoc w wysokości do 60% kosztów kwalifikowalnych operacji dla młodych rolników i inwestycji zbiorowych albo do 50% kosztów kwalifikowalnych operacji w przypadku innych beneficjentów. Maksymalna wielkość wsparcia dla beneficjenta, na jedno gospodarstwo (w tym na realizacje projektów zbiorowych), w okresie realizacji Programu to zł na rozwój produkcji prosiąt; zł na inwestycje związane bezpośrednio z budynkami inwentarskimi lub magazynami paszowymi, w gospodarstwach, w których prowadzona jest produkcja zwierzęcą; zł pozostałe. Poddziałanie 2 - Przetwórstwo i marketing produktów rolnych Poddziałanie ma na celu wsparcie rozwoju podmiotów zajmujących się przetwórstwem lub wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych. Wsparcie planuje się w wysokości do 3 mln zł lub do 15 mln zł w przypadku związków grup producentów rolnych lub zrzeszeń organizacji producentów. W przypadku rolników rozpoczynających działalność w zakresie przetwórstwa produktów rolnych i pomoc ta moŝe wynieść do zł. Wsparcie moŝe wynieść do 50% kosztów kwalifikowalnych projektu. Beneficjentami poddziałania mogą być podmioty, które mają zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych, działają jako przedsiębiorca wykonujący działalność jako mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwo oraz rolnicy. Poddziałanie 3 - Scalanie gruntów Na realizację projektów w zakresie scalania gruntów rolnych przewiduje się następującą pomoc: za opracowanie projektu scalenia: do 800 euro/ha dolnośląskie, lubelskie, podkarpackie, małopolskie, śląskie, świętokrzyskie; do 650 euro/ha pozostałe województwa. zagospodarowanie poscaleniowe: do 2000 euro/ha dolnośląskie, lubelskie, podkarpackie, małopolskie, śląskie, świętokrzyskie; do 1900 euro/ha pozostałe województwa. -4-

5 Wsparcie to moŝe wynieść do 100% kosztów kwalifikowalnych operacji. Beneficjentami będą starostowie. Działanie: PRZYWRACANIE POTENCJAŁU PRODUKCJI ROLNEJ ZNISZCZONEGO W WYNIKU KLĘSK śywiołowych I KATASTROF ORAZ WPROWADZANIE ODPOWIEDNICH DZIAŁAŃ ZAPOBIEGAWCZYCH Planowane są dwa poddziałania: 1. Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze w celu ograniczania skutków prawdopodobnych klęsk Ŝywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof (Inwestycje zapobiegawcze); 2. Wsparcie inwestycji w odtwarzanie gruntów rolnych i przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk Ŝywiołowych, w tym chorób zwierząt, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof (Inwestycje odtworzeniowe). Poddziałanie 1. Inwestycje zapobiegawcze Poddziałanie ma na celu finansowanie inwestycji zapobiegających występowaniu szkód w gospodarstwach rolnych powodowanych przez powódź lub deszcz nawalny. Planuje się wsparcie tylko dla spółek wodnych w wysokości do zł i do 80% kosztów kwalifikowalnych projektu. Poddziałanie 2 - Inwestycje odtworzeniowe Pomoc będzie udzielana rolnikom na inwestycje odtwarzające potencjał produkcji roślinnej lub zwierzęcej zniszczony w wyniku klęsk Ŝywiołowych, w tym chorób zwierząt, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof. Planuje się wsparcie dla rolnika w wysokości do zł i do 80% kosztów kwalifikowalnych projektu odtworzeniowego. Działanie: ROZWÓJ GOSPODARSTW I DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Na to działanie składa się 5 poddziałań: 1. Pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników (Premie dla młodych rolników); 2. Pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich (Restrukturyzacja małych gospodarstw); 3. Pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej na rzecz rozwoju małych gospodarstw (Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej); 4. Rozwój przedsiębiorczości (Rozwój usług rolniczych); 5. Płatności dla rolników kwalifikujących się do wsparcia w ramach systemu dla małych gospodarstw (Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa). Poddziałanie 1. Premie dla młodych rolników Pomoc będzie miała formę premii w wysokości zł udzielanej osobom spełniającym kryteria młodego rolnika. Młodym rolnikiem jest osoba, która nie ukończyła 40 roku Ŝycia, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe, po raz pierwszy rozpoczyna prowadzenie gospodarstwa rolnego jako kierujący gospodarstwem lub prowadzi gospodarstwo rolne jako kierujący nie dłuŝej niŝ 12 miesięcy w dniu złoŝenia wniosku o przyznanie pomocy. Premia będzie wypłacana w ratach: I rata 80% kwoty pomocy, II rata 20% kwoty pomocy. -5-

6 O pomoc będą mogły ubiegać się osoby, które utworzą gospodarstwo rolne o wielkości ekonomicznej powyŝej euro i nie większej niŝ euro. W wyniku realizacji biznesplanu w gospodarstwie beneficjenta nastąpi wzrost wartości dodanej brutto (GVA) o przynajmniej 20%. Wielkość gospodarstwa równa co najmniej średniej krajowej, a w województwach o średniej niŝszej niŝ krajowa średniej wojewódzkiej i nie większa niŝ 300 ha. Nie przewiduje się wsparcia gospodarstw, których głównym kierunkiem produkcji będzie: chów drobiu (z wyjątkiem produkcji ekologicznej), prowadzenie plantacji roślin wieloletnich na cele energetyczne, prowadzenie niektórych działów specjalnych produkcji rolnej. Poddziałanie 2 - Restrukturyzacja małych gospodarstw Pomoc będzie udzielana w formie premii za zrealizowanie biznesplanu mającego na celu rozwój produkcji rolnej w gospodarstwie i wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa. Gospodarstwo rolne rolnika wnioskującego o pomoc nie moŝe przekroczyć wielkości ekonomicznej euro. W wyniku realizacji biznesplanu powinien nastąpić wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa do poziomu co najmniej euro, co najmniej o 20% wartości wyjściowej. Premia ma być wydatkowana na cele bezpośrednio związane z produkcją rolną. Premia w wysokości do zł będzie wypłacana w dwóch ratach: I rata 80% kwoty pomocy, II rata 20% kwoty pomocy. Beneficjentami będą rolnicy osoby fizyczne ubezpieczone na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, w pełnym zakresie jako rolnicy, prowadzące wyłącznie działalność rolniczą. Poddziałanie 3 - Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej Pomoc będzie miała formę premii udzielonej za zrealizowanie biznesplanu, którego celem jest rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej przez rolnika lub członka jego rodziny. Pomoc moŝe być przyznana, jeŝeli wnioskodawca jest beneficjentem poddziałania Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa lub spełnia następujące warunki: wnioskodawca jest ubezpieczony na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako rolnik, małŝonek rolnika lub domownik, gospodarstwo rolne, w którym pracuje wnioskodawca, ma wielkość ekonomiczną nie większą niŝ euro, za rok poprzedzający rok złoŝenia wniosku o przyznanie pomocy przyznano płatność do gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, w którym pracuje wnioskodawca, Premia w wysokości do zł będzie wypłacana w dwóch ratach: I rata 80% kwoty pomocy, II rata 20% kwoty pomocy. Poddziałanie 4 - Rozwój usług rolniczych Poddziałanie ma na celu rozwój działalności gospodarczej w zakresie usług produkcyjnych dla rolnictwa. Planuje się wsparcie w wysokości do 50% kosztów kwalifikowalnych i do zł. Beneficjentami poddziałania będą: osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, prowadzące działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych jako mikro- lub małe przedsiębiorstwo przez co najmniej dwa lata przed złoŝeniem wniosku o przyznanie pomocy. Poddziałanie 5 - Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa Będzie to jednorazowa płatność udzielona rolnikowi w związku z przekazaniem gospodarstwa innemu rolnikowi. Wysokość pomocy będzie obliczana jako suma rocznych stawek pomocy odpowiadających 120% rocznej płatności, do otrzymania której beneficjent kwalifikuje się w ramach systemu dla małych gospodarstw. -6-

7 Stawka pomocy przysługuje za rok, w którym beneficjent trwale przekazuje swoje gospodarstwo, i lata następne, do roku 2020 włącznie. Beneficjentem poddziałania będą osoby fizyczne, który w roku poprzedzającym złoŝenie wniosku o przyznanie pomocy kwalifikowały się do uczestniczenia w systemie płatności bezpośrednich (dla małych gospodarstw) i które trwale przekazały swoje gospodarstwo rolne innemu rolnikowi. Gospodarstwo przejmujące grunty od beneficjenta musi posiadać lub osiągnąć, po przejęciu gruntów od beneficjenta działania, wielkość odpowiadającą co najmniej średniej krajowej, a w województwach o średniej niŝszej niŝ krajowa średniej wojewódzkiej. Działanie: PODSTAWOWE USŁUGI I ODNOWA MIEJSCOWOŚCI NA OBSZARACH WIEJSKICH W ramach działania wspierane będą projekty realizowane w miejscowościach wiejskich i miastach do 5 tys. mieszkańców (z wyjątkiem targowisk). Wsparcie projektów dotyczących targowisk w miejscowościach do 200 tys. mieszkańców. W ramach działania wydzielone poddziałania: 1. Inwestycje związane z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycje w energię odnawialną i w oszczędzanie energii (Mała infrastruktura); 2. Badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej (Odnowa wsi- dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze; 3. Badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej Poddziałanie 1. Mała infrastruktura W ramach poddziałania planowane są następujące zakresy wsparcia: projekty dotyczące zaopatrzenia w wodę lub odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych (pomoc do 2 mln zł na beneficjenta), projekty dotyczące budowy lub modernizacji dróg lokalnych (pomoc do 3 mln zł na beneficjenta). Beneficjentami podziałania będą gminy; spółki, w której udziały mają wyłącznie jst; związki międzygminne. W przypadku dróg takŝe powiaty lub ich związki. Poddziałanie 2. Odnowa wsi - dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze Podziałanie obejmuje ochronę zabytków i budownictwa tradycyjnego. Wsparcie będzie wynosić: do zł na jedną miejscowość. Beneficjentami będą gminy; instytucje kultury, dla których organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego. Poddziałanie 3.: Badania i inwestycje związane z utrzymaniem, odbudową i poprawą stanu dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, krajobrazu wiejskiego i miejsc o wysokiej wartości przyrodniczej, w tym dotyczące powiązanych aspektów społeczno-gospodarczych oraz środków w zakresie świadomości środowiskowej Poddziałanie obejmuje dwa róŝne zakresy wsparcia: 1. ochrona zabytków i budownictwa tradycyjnego, -7-

8 2. inwestycje w targowiska lub obiekty budowlane przeznaczone na cele promocji lokalnych produktów i usług. Wsparcie w ramach zakresu 1 planowane jest w wysokości do zł na miejscowość w (wysokość wsparcia łącznie na wszystkie inwestycje realizowane w ramach odnowy wsi). Beneficjentem będzie gmina lub instytucja kultury, dla której organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego. Wsparcie w ramach zakresu 2 obejmuje inwestycje w targowiska lub obiekty budowlane przeznaczone na cele promocji lokalnych produktów i usług. Pomoc na ten cel moŝe być przyznana do wysokości do 1 mln zł. Beneficjentem będą gminy, powiaty lub ich związki. Działanie: ZALESIANIE I TWORZENIE TERENU ZALESIONEGO Pomoc w tym działaniu obejmuje płatności na zalesienie gruntów, premię pielęgnacyjną wypłacaną przez okres 5 lat oraz premię zalesieniową wypłacaną przez okres 12 lat. Beneficjent: Powierzchnia: wsparcie na zalesienie - jednorazowa płatność za wykonanie zalesienia w wysokości od zł/ha do zł/ha w zaleŝności od składu gatunkowego wykonanego zalesienia, nachylenia terenu, charakterystyki zalesionych gruntów (grunty erozyjne) oraz rodzaju materiału sadzeniowego. Dodatkowo przysługuje płatność na ewentualne ogrodzenie w wysokości 8,82 zł/mb lub na zabezpieczenie 3 palikami sadzonek w wysokości zł/ha; premia pielęgnacyjna - wypłacana przez 5 lat na utrzymanie i pielęgnowanie uprawy w wysokości od 794 zł/ha/rok do zł/ha/rok w zaleŝności od nachylenia terenu, charakterystyki zalesionych gruntów (grunty erozyjne) oraz wykorzystania sukcesji naturalnej. Dodatkowo przysługuje płatność na ewentualną ochronę sadzonek, przed zwierzyną, poprzez stosowanie repelentów (płatność w wysokości 424 zł/ha); premia zalesieniowa - wypłacana przez 12 lat na pokrycie utraconych dochodów z działalności rolniczej zł/ha/rok. rolnik - właściciel gruntów rolnych oraz gruntów innych niŝ rolne; jednostki samorządu terytorialnego będące właścicielami gruntów rolnych oraz gruntów innych niŝ rolne tylko w zakresie wsparcia na zalesienie. maksymalna powierzchnia gruntu objętego pomocą w okresie programowania na jednego beneficjenta nie będzie większa niŝ 20 ha. Działanie: TWORZENIE GRUP I ORGANIZACJI PRODUCENTÓW Wsparcie ma na celu zachęcanie rolników do wspólnego działania na rynkach rolnych i wspólnej sprzedaŝy produktów rolnych. Pomoc będzie miała formę ryczałtowych płatności od wartości przychodów netto grupy lub organizacji producentów ze sprzedaŝy produktów, wytworzonych w gospodarstwach rolnych jej członków, w poszczególnych latach i sprzedanych odbiorcom niebędącym członkami grupy lub organizacji. Płatności te mogą wynieść do euro w kaŝdym roku pięcioletniego okresu pomocy, w odniesieniu do wielkości produkcji sprzedanej: 10 % za 1 rok; 8 % za drugi rok; 6% za 3 rok; 5% za 4 rok; 4% za 5 rok. Beneficjentami działania będą grupy /organizacje producentów rolnych, które powstają po 1 stycznia 2014 roku, działające jako mikro-, małe lub średnie przedsiębiorstwo. -8-

9 Nie przewiduje się wsparcia na tworzenie grup i organizacji producentów w kategorii produktu: drób Ŝywy (bez względu na wiek), mięso lub jadalne podroby drobiowe: świeŝe, chłodzone, mroŝone. DZIAŁANIE ROLNOŚRODOWISKOWO-KLIMATYCZNE Planuje się poddziałania (pakiety): Pakiet 1. Rolnictwo zrównowaŝone; Pakiet 2. Ochrona gleb i wód; Pakiet 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych; Pakiet 4. Cenne siedliska i zagroŝone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000; Pakiet 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura Pakiet 6. Zachowanie zagroŝonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie; Pakiet 7. Zachowanie zagroŝonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie. W ramach poszczególnych pakietów zaplanowano szczegółowe wymagania i zobowiązania jakie warunki powinni spełnić rolnicy otrzymujący płatności. Warunki te opisane są w dokumencie Programu. TakŜe będą zróŝnicowane stawki płatności w poszczególnych pakietach. Pakiet 1. Rolnictwo zrównowaŝone Planowana stawka płatności wynosi 400 zł/ha. Przewiduje się płatności za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha gruntów ornych. Pakiet 2. Ochrona gleb i wód Planowane stawki płatności wynoszą: 543 zł/ha (międzyplony) i 450 zł/ha (pasy ochronne na stokach o nachyleniu powyŝej 20%). Przewiduje się płatności: za powierzchnię od 0,10 ha do 10 ha 100% stawki; za powierzchnię powyŝej 10 ha do 20 ha- 50% stawki. Pakiet 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych Planowana stawka płatności wynosi zł/ha. Przewiduje się płatności: za powierzchnię od 0,10 ha do 10 ha- 100 % stawki; za powierzchnię powyŝej 10 ha do 20 ha - 50% stawki. Pakiet 4. Cenne siedliska i zagroŝone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000: Planowane stawki zróŝnicowane będą w zaleŝności od występowania gatunków ptaków chronionych lub typów siedlisk przyrodniczych. Przewiduje się płatności: za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha 100 % stawki; za powierzchnię powyŝej 50 ha do 100 ha - 50% stawki; za powierzchnię powyŝej 100 ha do 150 ha -25% stawki. Dla obszarów Natura 2000 połoŝonych w granicach Parków Narodowych nie będzie zastosowana degresywność i limity powierzchni wspieranej. Pakiet 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura Płatności będą uzaleŝnione od typu siedliska. Przewiduje się płatności: za powierzchnię od 0,10 ha do 10 ha 100 % stawki; za powierzchnię powyŝej 10 ha do 20 ha - 50% stawki. Pakiet 6. Zachowanie zagroŝonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie. Planuje się płatności: 750 zł/ha (w przypadku uprawy), zł/ha (w przypadku wytwarzania nasion/materiału siewnego). -9-

10 Przewiduje się płatności: za powierzchnię od 0,10 ha do 10 ha 100 % stawki; za powierzchnię powyŝej 10 ha do 20 ha - 50% stawki. Płatność przysługuje do maksymalnej powierzchni 5 ha dla poszczególnych gatunków/odmian roślin uprawnych. Pakiet 7. Zachowanie zagroŝonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie. Bydło zł/szt., konie zł/szt. (klacze zimnokrwiste w typie sztumskim i sokólskim) i zł/szt. (pozostałe rasy), owce zł/szt., świnie zł/szt., kozy zł/szt. Płatność będzie przysługiwała do maksymalnej liczby zwierząt w jednym stadzie tj.: (I) krów: 100 sztuk; (II) loch tej samej rasy: 70 loch stada podstawowego świń rasy puławskiej, 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej białej oraz 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej pstrej. Beneficjentami działania będą rolnicy. Działanie: ROLNICTWO EKOLOGICZNE W ramach działania zaplanowano dwa rodzaje poddziałań: w okresie konwersji i okresie utrzymania rolnictwa ekologicznego: 1. Płatności w okresie konwersji na rolnictwo ekologiczne/ Płatności w celu utrzymania rolnictwa ekologicznego: Pakiet 1/7. Uprawy rolnicze w okresie konwersji; Pakiet 2/8. Uprawy warzywne w okresie konwersji; Pakiet 3/9. Uprawy zielarskie w okresie konwersji; Pakiet 4/10. Uprawy sadownicze w okresie konwersji; Pakiet 5/11. Uprawy paszowe na gruntach ornych w okresie konwersji; Pakiet 6/12. Trwałe uŝytki zielone w okresie konwersji. Zaplanowana wysokość stawek będzie zróŝnicowana w zaleŝności od okresu i rodzaju pakietu. W przypadku obu poddziałań płatność ekologiczna będzie przyznawana w wysokości: za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha -100% stawki; za powierzchnię powyŝej 50 ha do 100 ha - 50% stawki; za powierzchnię powyŝej 100 ha do 150 ha - 25% stawki. Beneficjentami działania będą rolnicy, którzy spełniają definicję rolnika aktywnego zawodowo. Działanie: PŁATNOŚCI DLA OBSZARÓW Z OGRANICZENIAMI NATURALNYMI LUB INNYMI SZCZEGÓLNYMI OGRANICZENIAMI (ONW) Wyodrębnione są następujące poddziałania: 1. Płatności dla obszarów górskich (ONW typ górski); 2. Płatności dla obszarów nizinnych (ONW typ nizinny); 3. Płatności dla obszarów specyficznych (ONW typ specyficzny). Poszczególne poddziałania adresowane są do róŝnych typów obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania. TakŜe są zróŝnicowane stawki płatności w poszczególnych typach tych obszarów. Planuje się następujące stawki płatności: ONW górskie zł/ha/rok; ONW strefa nizinna I zł/ha/rok; Strefa nizinna II zł/ha/rok; ONW specyficzne 264 zł/ha/rok. Płatności ONW będą podlegać degresywności na poziomie gospodarstwa, w zaleŝności od łącznej powierzchni działek rolnych lub ich części objętych pomocą. Płatność jest przyznawana -10-

11 w zaleŝności od powierzchni obszarów ONW w gospodarstwie: do 50 ha 100% płatności; 50, ha 50% płatności; 100, ha 25 % płatności. Beneficjentami działania będą rolnicy, którzy spełnią definicję rolnika aktywnego zawodowo. Działanie: WSPÓŁPRACA W ramach tego działania zaplanowano jedno poddziałanie: Wsparcie na rzecz rozwoju nowych produktów, praktyk, procesów i technologii w sektorze rolno-spoŝywczym poprzez współpracę w ramach grup operacyjnych na rzecz innowacji EPI. Wsparciem objęte zostaną grupy operacyjne (EPI) utworzone w celu opracowania i wdroŝenia konkretnego projektu. Przedmiotem projektów mogą być produkty oraz praktyki, procesy i technologie związane z produkcją lub przetwarzaniem produktów rolnych. Planuje się, Ŝe wsparciem będą objęte koszty: tworzenia i funkcjonowania grup operacyjnych na rzecz innowacji (EPI); rozwoju nowych produktów, praktyk, procesów i technologii w sektorach rolnym, spoŝywczym i leśnym; projektów pilotaŝowych dotyczących wdroŝenia do praktyki rozwiązań uzyskanych w wyniku realizacji projektu. Planuje się wsparcie do 100% kosztów kwalifikowalnych bieŝącego funkcjonowania grup EPI oraz projektów innowacyjnych. Projekty innowacyjne mogą obejmować: prowadzenie prac badawczych, przygotowanie dokumentacji projektu i promocji rezultatów. Na tworzenie i funkcjonowanie grup EPI górny limit pomocy będzie w wysokości 1 mln zł i jednocześnie nie więcej niŝ 10% całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektów innowacyjnych wdraŝanych przez EPI. Planowana maksymalna kwota wsparcia na wdraŝanie projektów innowacyjnych wynosi 10 mln zł. Do kosztów kwalifikowalnych wdraŝania projektów innowacyjnych zaliczane będą koszty opracowania i wprowadzania do praktyki nowych produktów, praktyk, procesów i technologii w sektorach rolnym, spoŝywczym i leśnym. Beneficjentami działania będą grupy operacyjne na rzecz innowacji (EPI). Działanie: LEADER Działanie obejmie poddziałania: 1. Wsparcie przygotowawcze; 2. Realizacja operacji w ramach lokalnych strategii rozwoju (LSR); 3. WdraŜanie projektów współpracy; 4. Wsparcie kosztów bieŝących i aktywizacji. Wspierane będą operacje mające na celu: wzmocnienie kapitału społecznego, w tym z wykorzystaniem rozwiązań innowacyjnych i wspieranie partycypacji społeczności lokalnej w realizacji LSR; rozwój przedsiębiorczości, z wyłączeniem świadczenia usług rolniczych; dywersyfikację źródeł dochodu, w tym tworzenie i rozwój inkubatorów przetwórstwa lokalnego; podnoszenie kompetencji osób z obszaru LSR; rozwój produktów lokalnych; rozwój rynków zbytu, z wyłączeniem targowisk; zachowanie dziedzictwa lokalnego; rozwój niekomercyjnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej, technicznej w tym z zakresu gospodarki wodno-ściekowej oraz budowy lub modernizacji dróg lokalnych. -11-

12 Poddziałanie 1 - Wsparcie przygotowawcze Wsparcie przygotowawcze ma na celu przygotowanie lokalnych strategii, które będą realizowane w latach oraz utrzymanie potencjału administracyjnego istniejących LGD lub zbudowanie potencjału na obszarach dotąd nieobjętych podejściem Leader. Wsparcie będzie w formie płatności ryczałtowej. Beneficjentami poddziałania będą stowarzyszenia, fundacje lub związki stowarzyszeń. Poddziałanie 2 - Realizacja operacji w ramach lokalnych strategii rozwoju (LSR) Beneficjentami będą (w zaleŝności od zakresu operacji): osoby fizyczne, osoba prawne (gmina, powiat, kółka rolnicze, organizacje pozarządowe, kościoły, związki wyznaniowe i inne) jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną. W przypadku projektów parasolowych beneficjentami będą lokalne grupy działania (LGD) a odbiorcami realizującymi mikro-projekt będą osoby fizyczne, inne niŝ LGD osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną. Odbiorcami realizującymi mikro-projekt mogą być równieŝ grupy nieformalne, tj. np. koła gospodyń wiejskich. Planowana maksymalna kwota pomocy dla projektów wyniesie: 2 mln zł w przypadku beneficjenta w zakresie infrastruktury technicznej, do zł na inkubatory przetwórstwa lokalnego, do na projekty parasolowe, jednostki sektora finansów publicznych do zł na jedną miejscowość w zakresie innym infrastruktura techniczna (odnowa wsi), do zł dla pozostałych beneficjentów, mikro-projekty w ramach projektów parasolowych do zł (maksymalnie zł na jedną nieformalną grupę). POMOC TECHNICZNA W ramach Pomocy technicznej realizowane będą dwa schematy: 1. Wzmocnienie systemu wdraŝania Programu 2. Wsparcie funkcjonowania krajowej sieci obszarów wiejskich oraz realizacja działań informacyjnopromocyjnych PROW Celem schematu 1 będzie wsparcie instytucji zaangaŝowanych we wdraŝanie Programu, w tym w przygotowanie, zarządzanie, monitorowanie, ocenę, rozpatrywanie skarg oraz kontrolę i audyt. W ramach schematu 2. będzie finansowana działalność Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich KSOW). Dla zapewnienia efektywnego upowszechniania wiedzy i doświadczeń we wdraŝaniu innowacji w rolnictwie będzie utworzona (w ramach KSOW) sieć na rzecz innowacji w rolnictwie. Realizację zadań sieci na poziomie krajowym zapewnia Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, a na poziomie regionalnym Wojewódzkie Ośrodki Doradztwa Rolniczego. Szczegółowy opis PROW zawiera projekt dostępny na stronie internetowej

13 Beneficjenci Rolnik (producent rolny) Rolnik + inny podmiot Podmioty powiązane z rolnictwem JST BudŜet działań PROW wg grup beneficjentów BudŜet Działania poddziałań (mln euro) SYSTEMY JAKOŚCI PRODUKTÓW ROLNYCH I ŚRODKÓW SPOśYWCZYCH INWESTYCJE W ŚRODKI TRWAŁE 1. Modernizacja gospodarstw rolnych 2 816,06 ROZWÓJ GOSPODARSTW I DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 1. Premie dla młodych rolników 585,00 2. Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej 413,94 3. Restrukturyzacja małych gospodarstw 749,98 5. Płatność dla rolników przekazujących małe gospodarstwa 130,00 BudŜet ogółem (mln euro) 33, , ,92 DZIAŁANIE ROLNO-ŚRODOWISKOWO-KLIMATYCZNE 1 060,06 ROLNICTWO EKOLOGICZNE 699,96 PŁATNOŚĆ DLA ONW 2 330,00 RENTY STRUKTURALNE - zobowiązania 560,00 Razem 9 378,01 INWESTYCJE W ŚRODKI TRWAŁE Poddziałanie: 693,07 2. Przetwórstwo i marketing produktów rolnych 693,07 PRZYWRACANIE POTENCJAŁU PRODUKCJI ROLNEJ ZNISZCZONEGO W WYNIKU KLĘSK śywiołowych I DZIAŁANIA ZAPOBIEGAWCZE 414,98 1. Inwestycje zapobiegawcze 2. Inwestycje odtworzeniowe ZALESIANIE I TWORZENIE TERENU ZALESIONEGO 301,00 Razem 1 409,05 TRANSFER WIEDZY I DZIAŁALNOŚĆ INFORMACYJNA 43,00 USŁUGI DORADCZE 65,00 TWORZENIE GRUP I ORGANIZACJI PRODUCENTÓW ROLNYCH 352,99 ROZWÓJ GOSPODARSTW I DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Poddziałanie: 65,00 4. Rozwój przedsiębiorczości rozwój usług rolniczych 65,00 WSPÓŁPRACA 43,00 Razem 568,99 INWESTYCJE W ŚRODKI TRWAŁE Poddziałanie: 138,99 3. Scalenia gruntów rolnych 138,99 PODSTAWOWE USŁUGI I ODNOWA MIEJSCOWOŚCI NA OBSZARACH WIEJSKICH 1 074,97 1. Targowiska 74,97 2. Odnowa wsi 1 000,00 LEADER 1. Wsparcie przygotowawcze 2. Realizacja operacji w ramach LSR 3. WdraŜanie projektów Współpraca 4. Koszty bieŝące / 5.Aktywizacja ,00

14 Razem 1 948,96 POMOC TECHNICZNA 208,28 RAZEM PROW ,30-14-

15 Wysokość wsparcia w działaniach/poddziałaniach PROW wg grup beneficjentów Beneficjenci rolnicy Wysokość wsparcia SYSTEMY JAKOŚCI PRODUKTÓW ROLNYCH I ŚRODKÓW SPOśYWCZYCH 1. Wsparcie dla nowych uczestników systemów jakości Ŝywności do euro / gospodarstwo / rok przez okres do 3 lat 2. Działania informacyjne i promocyjne koszty kwalifikowalne: do 70% INWESTYCJE W ŚRODKI TRWAŁE Koszty kwalifikowalne: od 30 % do 50%, wyjątek do 60% dla młodych rolników i inwestycji zbiorowych 1. Modernizacja gospodarstw rolnych produkcja prosiąt: do zł produkcja mleka: do zł produkcja bydła mięsnego: do zł inne inwestycje: do zł ROZWÓJ GOSPODARSTW I DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Podziałania: 1. Premie dla młodych rolników do zł wypłacane w ratach: I 80%, II 20% 2. Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej do zł wypłacane w ratach: I 80%, II 20% 2. Restrukturyzacja małych gospodarstw do zł wypłacane w ratach: I 80%, II 20% 5. Płatność dla rolników przekazujących małe gospodarstwa płatność jednorazowa - 120% rocznych płatności bezpośrednich, (za rok, w którym przekazuje gospodarstwo i lata następne do 2020 roku włącznie). rolnicy DZIAŁANIE ROLNO-ŚRODOWISKOWO-KLIMATYCZNE Pakiety: Rolnictwo zrównowaŝone 400 zł/ha od 0,10 do 50 ha.

16 degresywność stawki: 100% do 10 ha; 50% do 20 ha. 4. Cenne siedliska i zagroŝone gatunki ptaków na Natura 2000 od 589 zł/ha do zł/ha. degresywność stawek: 100% do 50 ha; 50% do 100 ha; 25% do 150 ha. 5. Cenne siedliska poza Natura 2000 od 600 zł/ha do zł/ha degresywność stawek: 100% do 10 ha; 50% do 20 ha. 6. Zachowanie zagroŝonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie: 750 zł/ha (uprawy) i zł/ha (wytwarzanie nasion/materiału siewnego) 7. Zachowanie zagroŝonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie : bydło zł/szt., konie zł/szt. (klacze zimnokrwiste) i zł/szt. (pozostałe rasy), owce- 360 zł/szt., świnie zł/szt., kozy- 580 zł/szt. ROLNICTWO EKOLOGICZNE Pakiety: przed/po okresie konwersji: wysokość wsparcia 1/7. Uprawy rolnicze: 998 zł/ha / 834 zł/ha 2/8. Uprawy warzywne: zł/ha / zł/ha 3/9. Uprawy zielarskie: zł/ha / zł/ha 4/10. Uprawy sadownicze: zł/ha (podstawowe) i 790 zł/ha (ekstensywne) / zł/ha (podstawowe) 660 zł/ha ekstensywne) 5/11. Uprawy paszowe: 830 zł/ha / 617 zł/ha 6/12. Trwałe uŝytki zielone: 428 zł/ha / 428 zł/ha degresywność stawek: 100% do 50 ha; 50% do 100 ha; 25% do 150 ha. PŁATNOŚĆ DLA OBSZARÓW Z OGRANICZENIAMI NATURALNYMI LUB INNYMI SZCZEGÓLNYMI OGRANICZENIAMI wysokość wsparcia wg typów ONW: górski zł/ha; nizinny strefa I zł/ha; nizinny strefa II zł/ha; typ specyficzny zł/ha degresywność stawek: 100% do 50 ha; 50% do 100 ha; 25% do 150 ha. rolnicy i inne podmioty INWESTYCJE W ŚRODKI TRWAŁE Koszty kwalifikowalne: do 50%, Poddziałanie: 2. Przetwórstwo i marketing produktów rolnych (rolnik +podmiot okołorolniczy) do zł jednemu beneficjentowi i do zł dla związków/zrzeszeń; do zł - rolnicy rozpoczynających działalność w zakresie przetwórstwa produktów rolnych Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk Ŝywiołowych -16- i działania zapobiegawcze koszty kwalifikowalne: do 80% 1. Inwestycje zapobiegawcze

17 do zł ZALESIANIE I TWORZENIE TERENU ZALESIONEGO zalesienie: od zł/ha do zł/ha premia pielęgnacyjna: od 794 zł/ha do zł/ha premia zalesieniowa: zł/ha Maksymalna powierzchnia objęta pomocą na jednego beneficjenta to 20 ha TRANSFER WIEDZY I DZIAŁALNOŚĆ INFORMACYJNA koszty kwalifikowalne:do 100% 1. Szkolenia zawodowe i nabywanie umiejętności 2. Demonstracje i działania informacyjne 2.1 projekty demonstracyjne w zakresie produkcji rolnej i leśnej lub przetwórstwa rolno spoŝywczego słuŝące promowaniu innowacji 2.2 działania upowszechniające dobre praktyki lub innowacyjne rozwiązania dotyczące produkcji rolnej lub leśnej, lub przetwórstwa rolno-spoŝywczego Wysokość wsparcia: podmioty powiązane z rolnictwem USŁUGI DORADCZE 1. Udzielanie pomocy rolnikom Wysokość wsparcia: do euro za 3-letni program doradczy dla rolnika / grupy rolników do euro za 2-letni program doradczy dla rolnika / grupy rolników do 500 euro za program doradczy dla właściciela lasu /grupy właścicieli lasów 2. Szkolenia doradców koszty kwalifikowalne: do 100% Wysokość wsparcia: do euro za 3 lata szkolenia doradców TWORZENIE GRUP PRODUCENTÓW ROLNYCH I ORGANIZACJI PRODUCENTÓW w kolejnych latach 10%, 8%, 6%, 5%, 4% wartości produkcji sprzedanej do euro przez 5 lat ROZWÓJ GOSPODARSTW I DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Poddziałanie: Rozwój przedsiębiorczości rozwój usług rolniczych koszty kwalifikowalne: do 50% do zł JST WSPÓŁPRACA finasowanie do 100% kosztów kwalifikowalnych, do 10% kosztów ogólnych do zł na grupę EPI INWESTYCJE W ŚRODKI TRWAŁE 3. Scalenia gruntów rolnych Koszty kwalifikowalne: do 100% opracowanie scalenia euro/ha lub 800 euro/ha w wybranych województwach; wykonanie zagospodarowania poscaleniowego euro/ha lub euro/ha w wybranych województwach -17-

18 LGD PODSTAWOWE USŁUGI I ODNOWA MIEJSCOWOŚCI NA OBSZARACH WIEJSKICH dofinansowanie do 63,63% kosztów kwalifikowalnych 1. Mała infrastruktura infrastruktura wodno-kanalizacyjna : do zł drogi lokalne : do zł 2. Poprawa stanu dziedzictwa kulturowego do zł dla jednej miejscowości 3. Inwestycje w podstawowe usługi dla ludności wiejskiej do zł dla jednej miejscowości i targowiska do zł LEADER 1. Wsparcie przygotowawcze do ustalenia 2. Realizacja operacji w ramach LSR dofinansowanie do 100% kosztów kwalifikowalnych oraz do 50% kosztów kwalifikowalnych w przypadku projektów realizowanych w zakresie działalności gospodarczej infrastruktura techniczna - do zł inna niŝ infrastruktura techniczna realizowana przez JSFP - do zł inkubatory przetwórstwa lokalnego - do zł operacje w ramach LSR innych niŝ JSFP - do zł mikroprojekty w ramach projektów parasolowych do zł projekty parasolowe - do zł - mikroprojekty w ramach projektów parasolowych - do zł 3. WdraŜanie projektów współpracy koszty kwalifikowalne: do 100% min zł - projekty międzyregionalne 4. Koszty bieŝące oraz aktywizacja dofinansowanie do 95% kosztów kwalifikowalnych dr Zofia Szalczyk Podsekretarz Stanu Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi -18-