PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA

Transkrypt

1 Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

2 1. TRANSFER WIEDZY I INNOWACJE 2. KONKURENCYJNOŚĆ ROLNICTWA I ŻYWOTNOŚĆ GOSPODARSTW 3. ŁAŃCUCH ŻYWNOŚCIOWY I ZARZĄDZANIE RYZYKIEM 4. ODTWARZANIE, CHRONIENIE I WZMACNIANIE EKOSYSTEMÓW 5. EFEKTYWNE GOSPODAROWANIE ZASOBAMI I PRZECHODZENIE NA GOSPODARKĘ NISKOEMISYJNĄ 6. WŁĄCZENIE SPOŁECZNE, REDUKCJA UBÓSTWA I PROMOWANIE ROZWOJU GOSPODARCZEGO NA OBSZARACH WIEJSKICH (a) Zwiększanie innowacyjności i bazy wiedzy na obszarach wiejskich (b) Wzmacnianie powiązań między rolnictwem i leśnictwem a badaniami i innowacją (c) Promowanie uczenia się przez całe życie oraz szkolenia zawodowego w sektorach rolnym i leśnym (a) Ułatwianie restrukturyzacji gospodarstw stojących przed problemami strukturalnymi, a szczególnie gospodarstw rolnych o niskim poziomie uczestnictwa w rynku, prowadzących działalność o charakterze rynkowym w określonych sektorach i gospodarstw wymagających zróżnicowania produkcji rolnej (b) Ułatwianie wymiany pokoleń w sektorze rolnym (a) Lepsze zintegrowanie głównych producentów z łańcuchem żywnościowym poprzez systemy jakości, promocję na rynkach lokalnych i krótkie cykle dostaw, grupy producentów, organizacje międzybranżowe (b) wspieranie zarządzania ryzykiem w gospodarstwach rolnych (a) Odtwarzanie i zachowanie bioróżnorodności, w tym na obszarach Natura 2000, oraz rolnictwa o wysokiej wartości przyrodniczej i stanu europejskich krajobrazów (b) Poprawa gospodarki wodnej (c) Poprawa gospodarowania glebą () Poprawa efektywności korzystania z zasobów wodnych (b) Poprawa efektywności korzystania z energii w rolnictwie i przetwórstwie spożywczym (c) Ułatwianie dostaw i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii, produktów ubocznych, odpadów, pozostałości i innych surowców nieżywnościowych dla celów biogospodarki (d) Redukcja emisji podtlenku azotu i metanu z rolnictwa (e) Promowanie pochłaniania dwutlenku węgla w rolnictwie i leśnictwie (a) Ułatwianie różnicowania działalności, zakładania małych przedsiębiorstw i tworzenia miejsc pracy (b) Wspieranie lokalnego rozwoju na obszarach wiejskich Innowacje, Zmiany Klimatu i Środowisko jako cele przekrojowe

3

4 Budżet PROW w podziale na poszczególne działania i poddziałania Kod Środki publiczne ogółem Art.1305 Działanie/poddziałanie/typ operacji działania [euro] 14 1 Transfer wiedzy i działalność informacyjna Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem i zastępstw Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych Modernizacja gospodarstw rolnych Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach Natura Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach OSN Przetwórstwo i marketing produktów rolnych Scalanie gruntów Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich środków zapobiegawczych Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa Premie dla młodych rolników Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej Restrukturyzacja małych gospodarstw Rozwój przedsiębiorczości - rozwój usług rolniczych Inwestycje w targowiska lub obiekty budowlane przeznaczone na cele promocji lokalnych produktów Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich Zalesianie i tworzenie terenów zalesionych Tworzenie grup i organizacji producentów w sektorze rolnym i leśnym Działanie rolno- środowiskowo- klimatyczne Rolnictwo ekologiczne Płatności ONW Współpraca w ramach grup EPI Wsparcie na rozwój lokalny kierowany przez społeczność w ramach LEADER Pomoc techniczna Renty strukturalne - zobowiązania RAZEM BUDŻET PROW

5 DZIAŁANIA W RAMACH KTÓRYCH ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ WSPARCIA WŁAŚCICIELI ZAGRÓD EDUKACYJNYCH

6 Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej

7 Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej Zakres wsparcia: Pomoc przyznaje się w związku z rozpoczynaniem prowadzenia działalności pozarolniczej. Beneficjenci: osoby fizyczne Pomocy udziela się z tytułu podjęcia działalności pozarolniczej, w szczególności w zakresie: sprzedaży hurtowej i detalicznej produktów nierolnych, rzemiosła lub rękodzielnictwa, turystyki wiejskiej, przetwórstwa i sprzedaży produktów nierolnych, świadczenia usług społecznych ogólnego interesu, w tym opieki nad dziećmi, nad starszymi, opieki zdrowotnej, opieki nad osobami niepełnosprawnymi, działalności informatycznej, komputerowej i elektronicznej, sprzedaży internetowej, działalności architektonicznej i inżynierskiej, rachunkowości, usług księgowych i audytorskich, usług technicznych, działalności weterynaryjnej. Wsparciem nie może być objęta działalność polegająca na świadczeniu usług rolniczych.

8 Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej- cd Warunki kwalifikowalności: Pomoc może być przyznana, jeżeli wnioskodawca jest beneficjentem Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa PROW lub spełnia następujące warunki: wnioskodawca jest ubezpieczony na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako rolnik, małżonek rolnika lub domownik, gospodarstwo rolne, w którym pracuje wnioskodawca, ma wielkość ekonomiczną nie większą niż 15 tys. euro, za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy przyznano płatność do gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, w którym pracuje wnioskodawca, gospodarstwo rolne, w którym pracuje wnioskodawca położone jest w miejscowości należącej do: - gminy wiejskiej lub - gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, lub - gminy miejskiej z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców; wnioskodawca przedłoży biznes plan dotyczący planowanej działalności pozarolniczej.

9 Wzmacnianie przedsiębiorczości Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej- cd Beneficjent zobowiązuje się do realizacji biznesplanu. Beneficjent zobowiązuje się do podlegania ubezpieczeniu społecznemu na podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych do dnia upływu okresu związania celem. Beneficjent nie będzie podlegał ubezpieczeniu emerytalno rentowemu na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników do dnia upływu okresu związania celem.

10 Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej- cd Kryteria wyboru mogą w szczególności preferować operacje: o charakterze innowacyjnym; realizowane przez osoby będące beneficjentami poddziałania Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa ; realizowane przez osoby zamieszkujące na terenie powiatów o najwyższym poziomie bezrobocia w województwie; zakładające utworzenie miejsc pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne (nie dotyczy samozatrudnienia); realizowane przez osoby, które mają odpowiednie kwalifikacje z zakresu prowadzenia działalności pozarolniczej przewidzianej w biznesplanie.

11 Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej- cd Rodzaj wsparcia: Premia w wysokości zł wypłacana w ratach: I rata 80% kwoty pomocy, II rata 20% kwoty pomocy. Pomoc de minimis Łączny budżet PROW przewidziany na to działanie wynosi euro.

12 Wsparcie na rozwój lokalny kierowany przez społeczność w ramach Leader

13 Wsparcie na rozwój lokalny kierowany przez społeczność w ramach Leader Podstawa prawna UE Art Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 (rozporządzenie ramowe) Art Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 (rozporządzenie EFRROW) Ważne przepisy prawa krajowego Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz. U. poz. 349) tzw. ustawa ROW. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności (Dz. U. poz. 378) tzw. ustawa RLKS. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 września 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach poddziałania Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz. U. poz. 1570). Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach finansowania realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1146, z 2015 r. poz. 378 i 1130). Ustawa z dnia 27 maja 2015 r. o finansowaniu wspólnej polityki rolnej (Dz. U. poz. 1130). Łączny budżet PROW przewidziany na to działanie wynosi euro.

14 W ramach Leader możliwość uzyskania wsparcia i pomocy dla właścicieli zagród edukacyjnych istnieje przede wszystkim z zakresu pomocy: Wzmocnienie kapitału społecznego, w tym przez podnoszenie wiedzy społeczności lokalnej w zakresie ochrony środowiska i zmian klimatycznych, także z wykorzystaniem rozwiązań innowacyjnych. ( 2 ust. 1 pkr 1 rozporządzenia), Podstawowym zakresem wsparcia jest realizacja operacji mających na celu wzmocnienie kapitału społecznego osób z obszaru objętego LSR, Pożądane jest podejmowanie przedsięwzięć edukacyjnych w zakresie ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatu. Beneficjent podmioty z obszaru objętego LSR, przede wszystkim organizacje pozarządowe; Kwota wsparcia od 50 do 300 tys. zł; 09 października 2015 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 września 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach poddziałania Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata (Dz. U. poz. 1570).

15 Pomoc może być przeznaczona również na zakresy dotyczące m.in. : Podejmowanie działalności gospodarczej ( 2 ust. 1 pkr 2 lit. a rozporządzenia), Zakres tematyczny - bardzo szeroki (wykluczone wspieranie działalności dużej skali - 8 rozporządzenia); Beneficjent - osoby fizyczne, spółki w organizacji, osoby ubezpieczone w ZUS oraz w KRUS ( z wyłączeniem osób ubezpieczonych w KRUS z mocy ustawy i w pełnym zakresie wyjątkiem od tej zasady są osoby, które podejmują działalność gospodarczą w zakresie przetwórstwa), które w okresie 2 lat poprzedzających złożenie WOPP nie prowadziły działalności gospodarczej podlegającej przepisom ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, z obszaru objętego LSR; Kwota wsparcia wskazana w LSR (od 50 do 100 tys. zł) określona w LSR! Forma wsparcia - uwaga wyjątek! - płatność ryczałtowa (premia) 2 transze 70% i 30%; Przedłożenie biznesplanu; Obowiązek utworzenia co najmniej jednego miejsca pracy (także samozatrudnienie) i utrzymanie go przez okres 2 lat od dnia wypłaty 2 transzy.

16 Rozwijanie działalności gospodarczej ( 2 ust. 1 pkr 2 lit. c rozporządzenia); Zakres tematyczny bardzo szeroki (wykluczone wspieranie działalności dużej skali); Beneficjent mikro lub mały przedsiębiorca z obszaru objętego LSR, który wykonuje działalność gospodarczą podlegająca przepisom ustawy SDG; Kwota wsparcia od 35 do 300 tys. zł; Forma wsparcia refundacja części kosztów kwalifikowalnych, ale nie więcej niż 70%; Przedłożenie biznesplanu; Obowiązek utworzenia co najmniej jednego miejsca pracy i utrzymanie go przez okres 3 lat od dnia wypłaty płatności ostatecznej; Pomoc może być przyznana w tym zakresie tylko raz w okresie realizacji Programu; Pomoc może być przyznana beneficjentowi premii po upływie 2 lat.

17 Wspieranie współpracy między podmiotami wykonującymi działalność gospodarczą na obszarze wiejskim objętym LSR: ( 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia) w ramach krótkich łańcuchów dostaw w zakresie świadczenia usług turystycznych w zakresie rozwijania rynków zbytu produktów lub usług lokalnych Konieczne jest zawarcie formalnego porozumienia o wspólnej realizacji operacji. Porozumienie powinno być zawarte na czas oznaczony i zawierać postanowienia dotyczące wspólnej realizacji operacji, w szczególności: dane identyfikujące strony porozumienia; opis celów i przewidywanych rezultatów tej operacji oraz głównych zadań objętych tą operacją; wskazanie strony, która jest upoważniona do ubiegania się o pomoc w imieniu pozostałych stron; budżet operacji uwzględniający wkład finansowy poszczególnych stron. Kwota wsparcia od 50 do 300 tys. zł; Forma wsparcia refundacja części kosztów kwalifikowalnych ale nie więcej niż 70%; Przedłożenie biznesplanu;

18 Warunki przyznania pomocy (wspólne) koszty kwalifikowalne operacji nie są współfinansowane z innych środków publicznych; operacja będzie realizowana nie więcej niż w 2 etapach, a wykonanie zakresu rzeczowego zgodnie z zestawieniem rzeczowo-finansowym operacji, w tym poniesienie przez beneficjenta kosztów kwalifikowalnych operacji oraz złożenie wniosku o płatność końcową wypłacaną po zrealizowaniu całej operacji, nastąpi w terminie 2 lat od dnia zawarcia umowy, lecz nie później niż do dnia 31 grudnia 2022 r.; operacja, która obejmuje koszty inwestycyjne, zakłada realizację inwestycji na obszarze wiejskim objętym LSR, chyba że operacja dotyczy inwestycji polegającej na budowie albo przebudowie liniowego obiektu budowlanego, którego odcinek będzie zlokalizowany poza tym obszarem (koszty budowy tego odcinka, nie będą kwalifikowalne); inwestycje w ramach operacji będą realizowane na nieruchomości będącej własnością lub współwłasnością podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy lub podmiot ten posiada udokumentowane prawo do dysponowania nieruchomością na cele określone we wniosku o przyznanie pomocy co najmniej przez okres realizacji operacji oraz okres podlegania zobowiązaniu do zapewnienia trwałości operacji

19 Warunki przyznania pomocy (wspólne) cd. operacja jest uzasadniona ekonomicznie i będzie realizowana zgodnie z biznesplanem (nie dotyczy zakresów, o których mowa w 2 ust. 1 pkt 1 lub 5-8); minimalna całkowita wartość operacji wynosi nie mniej niż 50 tys. złotych; podmiot wnioskujący o pomoc wykaże, że: a) posiada doświadczenie w realizacji projektów o charakterze podobnym do operacji, którą zamierza realizować, lub b) posiada zasoby odpowiednie do przedmiotu operacji, którą zamierza realizować, lub c) posiada kwalifikacje odpowiednie do przedmiotu operacji, którą zamierza realizować, jeżeli jest osobą fizyczną, lub d) wykonuje działalność odpowiednią do przedmiotu operacji, którą zamierza realizować (warunek ten nie dotyczy podmiotów podejmujących działalność gospodarczą); realizacja operacji nie jest możliwa bez udziału środków publicznych. Wsparcie dla podmiotów podejmujących lub wykonujących działalność gospodarczą w ramach tego poddziałania jest pomocą de minimis.

20 Koszty kwalifikowalne (1) nie dotyczy premii 1) ogólne, o których mowa w art. 45 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 1305/2013, zwane dalej kosztami ogólnymi, 2) zakupu robót budowlanych lub usług, 3) zakupu lub rozwoju oprogramowania komputerowego oraz zakupu patentów, licencji lub wynagrodzeń za przeniesienie autorskich praw majątkowych lub znaków towarowych, 4) najmu lub dzierżawy maszyn, wyposażenia lub nieruchomości, 5) zakupu nowych maszyn lub wyposażenia, a w przypadku operacji w zakresie określonym w 2 ust. 1 pkt 5 również używanych maszyn lub wyposażenia, stanowiących eksponaty, 6) zakupu środków transportu, z wyłączeniem zakupu samochodów osobowych przeznaczonych do przewozu mniej niż 8 osób łącznie z kierowcą, 7) zakupu rzeczy innych niż wymienione w pkt 5 i 6, w tym materiałów, 8) wynagrodzenia i innych świadczeń, o których mowa w Kodeksie pracy, związanych z pracą pracowników beneficjenta, a także inne koszty ponoszone przez beneficjenta na podstawie odrębnych przepisów w związku z zatrudnieniem tych pracowników w przypadku operacji w zakresie określonym w 2 ust. 1 pkt 2 lit. b i pkt 3 (tylko do dnia złozenia wniosku o płatnosć), 9) podatku od towarów i usług (VAT), zgodnie z art. 69 ust. 3 lit. c rozporządzenia nr 1303/2013 które są uzasadnione zakresem operacji, niezbędne do osiągnięcia jej celu oraz racjonalne.

21 Koszty kwalifikowalne (2) nie dotyczy premii Do kosztów kwalifikowalnych zalicza się także wartość wkładu rzeczowego, o którym mowa w art. 69 ust. 1 rozporządzenia nr 1303/2013, przy czym wartość wkładu rzeczowego w formie nieodpłatnej pracy ustala się jako iloczyn liczby przepracowanych godzin oraz ilorazu przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w drugim roku poprzedzającym rok, w którym złożono wniosek o przyznanie pomocy, i liczby 168 Do kosztów kwalifikowalnych nie zalicza się kosztów inwestycji polegającej na budowie albo przebudowie liniowych obiektów budowlanych w części dotyczącej realizacji odcinków zlokalizowanych poza obszarem wiejskim objętym LSR. W przypadku gdy wysokość kosztów kwalifikowalnych w zakresie danego zadania ujętego w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji przekracza wartość rynkową tych kosztów ustaloną w wyniku oceny ich racjonalności, przy ustalaniu wysokości pomocy uwzględnia się wartość rynkową tych kosztów. Przy ustalaniu wysokości pomocy koszty ogólne są uwzględniane w wysokości nieprzekraczającej 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych operacji, a koszty zakupu środków transportu w wysokości nieprzekraczającej 30% pozostałych kosztów kwalifikowalnych operacji, pomniejszonych o koszty ogólne.

22 Proces przyznawania pomocy (dla wnioskodawców innych niż lokalna grupa działania) Ogłoszenie naboru wniosków o przyznanie pomocy (WOPP) LGD (termin uzgodniony z samorządem województwa (SW) Składanie WOPP w LGD Wybór operacji z zastosowaniem kryteriów wyboru operacji do finansowania określonych w lokalnej strategii rozwoju (LSR) spośród operacji zgodnych z LSR i Programem (45 dni) Przekazanie WOPP do SW celem ostatecznej weryfikacji kwalifikowalności Ewentualne uzupełnienia 1 raz, termin 7 dni Uzupełnienie WOPP nie może prowadzić do jego istotnej modyfikacji! Podpisanie umowy o przyznaniu pomocy / odmowa przyznania pomocy między beneficjentem a SW

23 W ramach Programu zostały już uruchomione następujące działania: Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne Rolnictwo ekologiczne Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (tzw. płatności ONW) Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów Wsparcie przygotowawcze - LEADER (RLKS rozwój lokalny kierowany przez społeczność) Pomoc na rozpoczęcie działalności rolniczej (Premie dla młodych rolników) Wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych). Przetwórstwo i marketing produktów rolnych nabór nieobejmujący rolników (Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój) Planowane terminy naborów wniosków do końca 2015 roku Nazwa działania/poddziałania (typu operacji) Termin naboru wniosków Budowa lub modernizacja dróg lokalnych listopad/grudzień 2015 r. Wybór strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (LSR) listopad/grudzień 2015 r. Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach OSN listopad 2015 r. Rozwój przedsiębiorczości- rozwój usług rolniczych grudzień 2015 r.