UTLENIANIE KWASU 2,4-DICHLOROFENOKSYOCTOWEGO Z UDZIAŁEM KATALIZATORA MONOLITYCZNEGO
|
|
- Marian Zalewski
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Proceedings of ECOpole Vol. 1, No. 1/ Andrzej ŻARCZYŃSKI 1, Zbigniew GORZKA 1, Marcin ZABOROWSKI 1, Marek KAŹMIERCZAK 1 i Radosław CIESIELSKI 1 UTLENIANIE KWASU 2,4-DICHLOROFENOKSYOCTOWEGO Z UDZIAŁEM KATALIZATORA MONOLITYCZNEGO OXIDATION OF 2,4-DICHLOROPHENOXYACETIC ACID WITH APPLICATION OF MONOLITHIC CATALYST Streszczenie: Przedmiot badań stanowiły: roztwór modelowy kwasu 2,4-dichlorofenoksyoctowego (kwas 2,4-D) o stężeniu 2,5 g/dm 3 w mieszaninie aceton-woda (1:5) oraz sama mieszanina aceton-woda. Natężenie przepływu powietrza wynosiło 215 dm 3 /h, natężenie dozowania substratu 32,5 g/h, czas kontaktu 0,36 s oraz zakres temperatury badań C. Stosowano katalizator monolityczny platynowo-rodowy (Pt - 0,09% i Rh - 0,04% na warstwie pośredniej z γ-al 2O 3 naniesionej na kordieryt). Stopień konwersji TOC (OWO) ciekłych produktów reakcji względem roztworu utlenianego był wyższy od 99% w całym badanym zakresie temperatury. Zawartość dioksyn w spalinach z reakcji utleniania kwasu 2,4-D w temperaturze 550 C, wyznaczonej jako optymalna wyniosła 0,0213 ng TEQ/m 3. Była więc znacznie mniejsza od wartości dopuszczalnej równoważnika toksyczności równej 0,1 ng TEQ/m 3. Słowa kluczowe: katalizatory, kwas 2,4-dichlorofenoksyoctowy, utlenianie związków chloroorganicznych, PCDD/Fs Ciekłe odpady chloroorganiczne, powstające w polskim przemyśle chemicznym, są zwykle utylizowane metodą spalania w temperaturze około 1350ºC z zapewnieniem czasu reakcji około 2,5 s i innych szczególnych warunków procesu [1, 2]. Zastosowanie odpowiednich katalizatorów pozwala na obniżenie temperatury całkowitego ich utlenienia zwykle do zakresu ºC oraz umożliwia zmniejszenie kosztów realizacji procesu [3-6]. Jedną z grup ciekłych odpadów chloroorganicznych stanowią odpływy z produkcji środków ochrony roślin zawierające w swoim składzie kwas 2,4-dichlorofenoksyoctowy (kwas 2,4-D) [1, 7]. Związek ten jest dość trwały w środowisku wodnym i glebowym oraz silnie toksyczny dla fauny i flory [7, 8]. W procesach spalania odpadów organicznych często powstają związki toksyczne, takie jak formaldehyd, tlenek węgla i inne produkty niezupełnego spalania [3-6, 9]. Ponadto w procesach utleniania organicznych związków chloru mogą tworzyć się polichlorowane dibenzo-p-dioksyny oraz polichlorowane dibenzofurany (PCDD/Fs). Związki te są uznawane za silnie toksyczne, mutagenne i kancerogenne, szczególnie kongener 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyna, którego współczynnik toksyczności równoważnej - TEF wynosi 1 [9, 10]. Współczynniki TEF i pozostałych PCDD/Fs mieszczą się w granicach od 0,001 do 0,5. Wartość dopuszczalna równoważnika toksyczności próbki spalin ze spalarni odpadów w Polsce i w Europie wynosi 0,1 ng TEQ/m 3 [11]. Zasadniczym celem doświadczeń było sprawdzenie możliwości obniżenia temperatury w stosunku do procesu realizowanego w przemyśle bez udziału katalizatorów oraz pomiar stężenia PCDD/Fs w spalinach w warunkach optymalnych. 1 Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej, Politechnika Łódzka, ul. S. Żeromskiego 116, Łódź, tel , fax , andrzejzarcz@o2.pl
2 284 A. Żarczyński, Z. Gorzka, M. Zaborowski, M. Kaźmierczak i R. Ciesielski Część doświadczalna Głównym elementem aparatury laboratoryjnej pracującej metodą ciągłą był rurowy reaktor kwarcowy, zawierający katalizator monolityczny umieszczony we wnętrzu pieca ogrzewanego elektrycznie. Przedmiot badań stanowiły: roztwór modelowy kwasu 2,4-D o stężeniu 2,5 g/dm 3 w mieszaninie aceton-woda (1:5) oraz sama mieszanina aceton-woda. Natężenie przepływu powietrza wynosiło 215 dm 3 /h, natężenie dozowania substratu 32,5 g/h, czas kontaktu 0,36 s oraz zakres temperatury badań ºC. Stosowano katalizator monolityczny platynowo-rodowy (Pt - 0,09% i Rh - 0,04% na warstwie pośredniej z γ-al 2 O 3 naniesionej na kordieryt). W ciekłych produktach reakcji oznaczano ogólny węgiel organiczny TOC (OWO) za pomocą automatycznego analizatora TOC 5050A firmy Shimadzu oraz stężenia: formaldehydu metodą kolorymetryczną z użyciem chlorowodorku fenylohydrazyny i jonów chlorkowych metodą Mohra. W gazowych produktach reakcji oznaczano stężenie chloru, formaldehydu, tlenku węgla, sumy innych produktów niepełnego spalania oraz polichlorowanych dibenzo-pdioksyn i polichlorowanych dibenzofuranów (PCDD/Fs). Próbkę spalin na zawartość PCDD/Fs o objętości 10 m 3 pobrano z reakcji realizowanej w temperaturze 550ºC. Analizę spalin na zawartość dioksyn wykonano w Instytucie Włókien Sztucznych i Biopolimerów w Łodzi przy użyciu kapilarnego chromatografu gazowego sprzężonego z kwadrupolowym detektorem masowym firmy Hewlett-Packard model 5890 seria II/5972 w trybie selektywnego monitorowania jonów (SIM) z dodatkiem wzorców według normy międzynarodowej EN [12]. Wyniki doświadczeń Wyniki doświadczeń zostały przedstawione na rysunkach 1-3 oraz w tabeli z 2,4-D; Pt-Rh bez 2,4-D; Pt-Rh OWO, mgc/l Rys. 1. Zależność wartości TOC kondensatu od temperatury procesu utleniania substratów Na rysunkach 1 i 2 pokazano zależności wartości TOC i stężenia formaldehydu w kondensacie od temperatury pracy pieca reakcyjnego w procesie utleniania obydwu roztworów substratów. Powyższe wskaźniki obniżały się wraz ze wzrostem temperatury
3 Utlenianie kwasu 2,4-dichlorofenoksyoctowego z udziałem katalizatora 285 w zakresie ºC, odpowiednio z wartości w granicach mg/dm 3 (400ºC) do zakresu 4 14 mg/dm 3 (650ºC). Produktami końcowymi procesu utleniania substratów z udziałem badanego katalizatora były chlorowodór, ditlenek węgla i para wodna, natomiast produktami pośrednimi, m.in. formaldehyd, tlenek węgla i inne produkty niepełnego spalania. Na rysunku 3 przedstawiono zależność stężenia jonów chlorkowych w kondensacie od temperatury procesu utleniania mieszaniny zawierającej kwas 2,4-D. Stwierdzono, że w temperaturze 550ºC i większych stężenie jonów chlorkowych w kondensacie wynosiło około 800 mg/dm 3, co wskazuje praktycznie na całkowite utlenienie pestycydu. Stężenie HCHO, mg/l z 2,4-D; Pt-Rh bez 2,4-D; Pt-Rh 0 Rys. 2. Zależność stężenia formaldehydu w kondensacie od temperatury procesu utleniania substratów Stężenie jonów chlorkowych, mg/l Rys. 3. Zależność stężenia jonów chlorkowych w kondensacie od temperatury procesu utleniania substratów W tabeli 1 przedstawiono stężenia produktów pośrednich i końcowych w kondensacie oraz w spalinach z procesu utleniania mieszaniny zawierającej kwas 2,4-D z udziałem
4 286 A. Żarczyński, Z. Gorzka, M. Zaborowski, M. Kaźmierczak i R. Ciesielski badanego katalizatora w temperaturach reakcji 450 i 550ºC. Stopień konwersji TOC ciekłych produktów reakcji względem roztworu utlenianego (TOC ~ mg C/dm 3 ) był wyższy od 99% w badanym zakresie temperatury. W kondensacie i w spalinach mimo stosowania katalizatora Pt-Rh występowały jednak wyżej wymienione produkty niepełnego utleniania mieszaniny wyjściowej, natomiast nie wykryto w nich kwasu 2,4-D i chloru. W próbce spalin pobranej z mieszaniny reakcyjnej w temperaturze 550ºC stwierdzono obecność pięciu kongenerów PCDFs wymaganych do oznaczania przez przepisy prawne. Zawartość sumaryczna dioksyn wyrażona w jednostkach toksyczności równoważnej wynosiła 0,0213 ng TEQ/m 3. Tabela 1 Wyniki analiz produktów reakcji z procesu utleniania roztworu 2,4-D o stężeniu 2,5 g/dm 3 w mieszaninie aceton-woda (1:5) z udziałem badanego katalizatora Pt-Rh oraz rezultaty obliczeń Wyniki analiz i obliczeń Produkty reakcji T = 450ºC T = 550ºC 2,4-D w spalinach [mg/m 3 ] 0 0 TOC śr [mg C/dm 3 ] 61,98 30,57 Formaldehyd w kondensacie [mg/dm 3 ] 81,42 23,2 Formaldehyd w spalinach [mg/m 3 ] 1,39 0,56 Średnie stężenie tlenku węgla [ppm] Średnie stężenie produktów niezupełnego spalania [ppm] Chlor [mg/m 3 ] 0 0 Średnie stężenie tlenu [%] 16,8 16,3 Średnie stężenie CO 2 [%] 3,1 3,3 HCl w kondensacie [mg/dm 3 ] Liczba stwierdzonych kongenerów PCDD/Fs w próbce spalin Nie oznaczano 5 kongenerów PCDFs Równoważnik toksyczności próbki spalin [ng TEQ/m 3 ] Nie oznaczano 0,0213 Stopień utlenienia roztworu substratu względem TOC [%] 99,30 99,96 Wyniki doświadczeń wskazują na możliwość obniżenia temperatury unieszkodliwiania odpadowych roztworów zawierających duże stężenia acetonu oraz kwas 2,4-dichlorofenoksyoctowy w obecności badanego katalizatora do wartości 550ºC w stosunku do aktualnie stosowanego spalania wysokotemperaturowego w temperaturze około 1350ºC. Podsumowanie Proces utleniania substratów zachodził efektywnie, bowiem stopień konwersji TOC ciekłych produktów reakcji względem roztworu utlenianego był wyższy od 99% w badanym zakresie temperatury. Obecność w spalinach niewielkich stężeń formaldehydu oraz znaczących ilości tlenku węgla i innych produktów niezupełnego spalania wskazuje jednak na konieczność wydłużenia czasu kontaktu. Zawartość PCDD/Fs w spalinach z reakcji utleniania kwasu 2,4-D w temperaturze 550ºC wyznaczonej jako optymalna wyniosła 0,0213 ng TEQ/m 3. Uzyskane wyniki świadczą o możliwości obniżenia temperatury unieszkodliwiania odpadowych mieszanin o składzie zbliżonym do badanego z temperatury 1350 do 550ºC w procesie katalitycznym w porównaniu do obecnie stosowanego spalania wysokotemperaturowego.
5 Utlenianie kwasu 2,4-dichlorofenoksyoctowego z udziałem katalizatora 287 Literatura [1] Przondo J. i Rogala J.: Przem. Chem., 1996, 75, [2] Lewandowski G., Milchert E. i Doroczyński A.: Przem. Chem., 2005, 84, [3] Nowicki B. i Hetper J.: Chem. Inż. Ekol., 1995, 2, [4] Gorzka Z., Kaźmierczak M., Paryjczak T. i Żarczyński A.: Pedosphere, 2002, 12, [5] Kaźmierczak M., Żarczyński A., Gorzka Z. i Zaborowski M.: Chem. Inż. Ekol., 2005, 12(S1), [6] Żarczyński A., Kaźmierczak M., Gorzka Z. i Zaborowski M.: Chem. Inż. Ekol., 2005, 12(S1), [7] Ciesielski R.: Praca magisterska. IChOiE, Politechnika Łódzka [8] Biziuk M. (red.): Pestycydy. Występowanie, oznaczanie i unieszkodliwianie. WNT, Warszawa [9] Makles Z., Świątkowski A. i Grybowska S.: Niebezpieczne dioksyny. Arkady, Warszawa [10] Dudzińska M.R. i Kozak Z.: Polichlorowane dibenzo-p-dioksyny i dibenzofurany - właściwości i oddziaływanie na środowisko, Monografia 6, KIŚ PAN, Lublin [11] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji, DzU Nr 260, poz. 2181, [12] European Standard EN-1948, ICS : Stationary source emissions. Determination of the mass concentration of PCDD/Fs. Part 1. Sampling, Part 2. Extraction and clean-up, Part 3. Identification and Quantification. OXIDATION OF 2,4-DICHLOROPHENOXYACETIC ACID WITH APPLICATION OF MONOLITHIC CATALYST Summary: The subject of the investigation was the mixture of acetone-water (1:5) and a model solution of 2,4-D acid at the concentration of 2.5 g/dm 3 in this mixture. Air flow rate was 215 dm 3 /h and dose rate of the substrate was 32.5 g/dm 3. The contact time was 0.36 s and the temperature ranged from 400 to 650 C. Monolithic platinum-rhodium catalyst (Pt % and Rh %) at an intermediate layer with γ-al 2O 3 deposited at cordierite, was applied in the experiments. The substrates oxidation proceeded efficiently because the TOC conversion of liquid reaction products in relation to the oxidized solution was higher than 99% in the tested temperature range. The content of PCDD/Fs in the combustion gases from the oxidation of 2,4-D acid in the optimum temperature of 550 C was ng TEQ/m 3. This value is lower than the admissible value of the toxicity equivalent which totals 0.1 ng TEQ/m 3. Keywords: catalysts, 2,4-dichlorophenoxyacetic acid, oxidation of chloroorganic compounds, PCDD/Fs
UTLENIANIE MIESZANINY ACETON-WODA (1:5) ZAWIERAJĄCEJ KWAS 2,4-DICHLOROFENOKSYOCTOWY Z UDZIAŁEM KATALIZATORA MONOLITYCZNEGO PLATYNOWO-RODOWEGO
ECOLOGICAL CHEMISTRY AND ENGINEERING S T. 16, Nr S1 2009 Andrzej śarczyński 1*, Zbigniew GORZKA 1, Marcin ZABOROWSKI 1 Marek KAŹMIERCZAK 1 i Radosław CIESIELSKI 1 UTLENIANIE MIESZANINY ACETON-WODA (1:5)
Bardziej szczegółowoCałkowite utlenianie katalityczne lotnych chloropochodnych występujących w ciekłych odpadach przemysłowych z syntezy organicznej
30 Całkowite utlenianie katalityczne lotnych chloropochodnych występujących w ciekłych odpadach przemysłowych z syntezy organicznej Zbigniew Gorzka, Andrzej Żarczyński, Tadeusz Paryjczak, Marek Kaźmierczak,
Bardziej szczegółowoAndrzej Żarczyński, Marcin Zaborowski, Zbigniew Gorzka, Marek Kaźmierczak
Andrzej Żarczyński, Marcin Zaborowski, Zbigniew Gorzka, Marek Kaźmierczak WPŁYW TEMPERATURY I CHLOROWODORU NA PROCES UTLENIANIA WODZIANU CHLORALU Z UDZIAŁEM KATALIZATORA PALLADOWEGO Streszczenie. Wykonano
Bardziej szczegółowo34 Utlenianie związków chloroorganicznych występujących w ciekłych odpadach przemysłowych w obecności katalizatora palladowego
ŚRODKOWO-POMORSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE OCHRONY ŚRODOWISKA Rocznik Ochrona Środowiska Tom 13. Rok 2011 ISSN 1506-218X 557-570 34 Utlenianie związków chloroorganicznych występujących w ciekłych odpadach
Bardziej szczegółowoKatalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18
Katalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18 Celem ćwiczenia jest przedstawienie reakcji katalitycznego utleniania węglowodorów jako wysoce wydajnej
Bardziej szczegółowoSpalarnia. odpadów? jak to działa? Jak działa a spalarnia
Grzegorz WIELGOSIŃSKI Politechnika Łódzka Spalarnia odpadów jak to działa? a? Jak działa a spalarnia odpadów? Jak działa a spalarnia odpadów? Spalarnia odpadów komunalnych Przyjęcie odpadów, Magazynowanie
Bardziej szczegółowoKatalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18
Katalityczne spalanie jako metoda oczyszczania gazów przemysłowych Instrukcja wykonania ćwiczenia nr 18 Celem ćwiczenia jest przedstawienie reakcji katalitycznego utleniania węglowodorów jako wysoce wydajnej
Bardziej szczegółowoKONTROLA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Z INSTALACJI SPALANIA ODPADÓW
KONTROLA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ Z INSTALACJI SPALANIA ODPADÓW Konferencja Alternatywne technologie unieszkodliwiania odpadów komunalnych Chrzanów 7 październik 2010r. 1 Prawo Podstawowym aktem prawnym regulującym
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoKontrolowane spalanie odpadów komunalnych
Kontrolowane spalanie odpadów komunalnych Jerzy Oszczudłowski Instytut Chemii UJK Kielce e-mail: josz@ujk.edu.pl Alternatywne metody unieszkodliwiania odpadów komunalnych Chrzanów, 07-10-2010 r. 1 Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoMETODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH. Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej!
METODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej! Stąd konieczność opracowania metod przeprowadzania próbek innych
Bardziej szczegółowoTECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE. Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji)
TECHNIKI SEPARACYJNE ĆWICZENIE Temat: Problemy identyfikacji lotnych kwasów tłuszczowych przy zastosowaniu układu GC-MS (SCAN, SIM, indeksy retencji) Prowadzący: mgr inż. Anna Banel 1 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoTest diagnostyczny. Dorota Lewandowska, Lidia Wasyłyszyn, Anna Warchoł. Część A (0 5) Standard I
strona 1/9 Test diagnostyczny Dorota Lewandowska, Lidia Wasyłyszyn, Anna Warchoł Część A (0 5) Standard I 1. Przemianą chemiczną nie jest: A. mętnienie wody wapiennej B. odbarwianie wody bromowej C. dekantacja
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADY INSTALACJI DO SPALANIA ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH
PRZYKŁADY INSTALACJI DO SPALANIA ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH 1. INSTALACJA DO TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH W DĄBROWIE GÓRNICZEJ W maju 2003 roku rozpoczęła pracę najnowocześniejsza w
Bardziej szczegółowoWyrażanie stężeń. Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii. opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM
Wyrażanie stężeń Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Stężenie procentowe Stężenie procentowe (procent wagowy, procent masowy) wyraża stosunek
Bardziej szczegółowoSpalarnie odpadów medycznych jako źródło emisji dioksyn
DIAGNOZOWANIE STANU ŚRODOWISKA. METODY BADAWCZE - PROGNOZY J.K. Garbacz (red.) BTN Bydgoszcz 2011. Tom V, s. od 203 do 210 G. Totczyk Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. J. J. Śniadeckich w Bydgoszczy,
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób epoksydacji (1Z,5E,9E)-1,5,9-cyklododekatrienu do 1,2-epoksy-(5Z,9E)-5,9-cyklododekadienu
PL 212327 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212327 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 383638 (22) Data zgłoszenia: 29.10.2007 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoStr 1/7 SPRAWOZDANIE. z pracy badawczej pt.:
Str 1/7 SPRAWOZDANIE z pracy badawczej pt.: Badanie stężeń zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego z instalacji BIOFILTR w podoczyszczalni ścieków zlokalizowanej w Zakładach Uniq Lisner Spółka z o.o.
Bardziej szczegółowoNajlepsze dostępne technologie i wymagania środowiskowe w odniesieniu do procesów termicznych. Adam Grochowalski Politechnika Krakowska
Najlepsze dostępne technologie i wymagania środowiskowe w odniesieniu do procesów termicznych Adam Grochowalski Politechnika Krakowska Termiczne metody utylizacji odpadów Spalanie na ruchomym ruszcie
Bardziej szczegółowoZn + S ZnS Utleniacz:... Reduktor:...
Zadanie: 1 Spaliny wydostające się z rur wydechowych samochodów zawierają znaczne ilości tlenku węgla(ii) i tlenku azotu(ii). Gazy te są bardzo toksyczne i dlatego w aktualnie produkowanych samochodach
Bardziej szczegółowoOznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym
Ćwiczenie 6 Oznaczanie SO w powietrzu atmosferycznym Dwutlenek siarki bezwodnik kwasu siarkowego jest najbardziej rozpowszechnionym zanieczyszczeniem gazowym, występującym w powietrzu atmosferycznym. Głównym
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU
Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z procesem heterogenicznej katalizy oraz z metodami określania parametrów procesu takich jak: stopień przemiany,
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowo2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?
1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu
Bardziej szczegółowoMetan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników spalinowych.
XXXII Konferencja - Zagadnienia surowców energetycznych i energii w energetyce krajowej Sektor paliw i energii wobec nowych wyzwań Metan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników
Bardziej szczegółowoUsuwanie związków chloroorganicznych ze ścieków przemysłowych ze szczególnym uwzględnieniem metody termokatalitycznego utleniania
OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 32 2010 Nr 1 Andrzej Żarczyński, Anna Stopczyk, Marcin Zaborowski, Zbigniew Gorzka, Marek Kaźmierczak Usuwanie związków chloroorganicznych ze ścieków przemysłowych ze szczególnym
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY Z CHEMII
KOD ZDAJĄCEGO WPISUJE ZDAJĄCY PO OTRZYMANIU ARKUSZA WPISAĆ PO ROZKODOWANIU PRACY IMIĘ NAZWISKO EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII ARKUSZ I MAJ - CZERWIEC ROK 2002 CHEMIA Arkusz egzaminacyjny I Uzyskane punkty
Bardziej szczegółowoĆwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Wprowadzenie Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ opracowanie: Barbara Stypuła Celem ćwiczenia jest poznanie roli katalizatora w procesach chemicznych oraz prostego sposobu wyznaczenia wpływu
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium PODSTAWY TECHNOLOGII CHEMICZNEJ
WYDZIAŁ CHMICZNY POLITCHNIKI WARSZAWSKIJ KATDRA TCHNOLOGII CHMICZNJ Laboratorium PODSTAWY TCHNOLOGII CHMICZNJ Instrukcja do ćwiczenia pt. OCZYSZCZANI POWITRZA Z LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Prowadzący:
Bardziej szczegółowoKALIBRACJA BEZ TAJEMNIC
KALIBRACJA BEZ TAJEMNIC 1 Piotr KONIECZKA Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska e-mail: piotr.konieczka@pg.gda.pl 2 S w S x C x -? C w 3 Sygnał wyjściowy detektora funkcja
Bardziej szczegółowoNazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
Bardziej szczegółowoWęglowodory poziom podstawowy
Węglowodory poziom podstawowy Zadanie 1. (2 pkt) Źródło: CKE 2010 (PP), zad. 19. W wyniku całkowitego spalenia 1 mola cząsteczek węglowodoru X powstały 2 mole cząsteczek wody i 3 mole cząsteczek tlenku
Bardziej szczegółowoBADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY).
BADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY). Wprowadzenie: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) to grupa związków zawierających
Bardziej szczegółowoZaawansowane techniki utleniania. Mokre utlenianie powietrzem Adriana Zaleska-Medynska. Wykład 9
Zaawansowane techniki utleniania Adriana Zaleska-Medynska Wykład 9 Nowoczesne Procesy Utleniania (Advanced Oxidation Processes) Utlenianie fotokatalityczne Utlenianie w wodzie nadkrytycznej Termohydroliza
Bardziej szczegółowo-wszystkie substancje (pierwiastki lub zw chem) które biorą udział w reakcji chemicznej nazywamy reagentami
Zapis reakcji chemicznej co to są przemiany chemiczne oraz w jaki sposób możemy opisać zachodzące reakcje? wokół nas bezustannie zachodzą rozmaite przemiany przemiany podczas których powstaje nowa substancja,
Bardziej szczegółowoInżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16
Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Ćwiczenia 1 7.10.2015 1. Załóżmy, że balon ma kształt sfery o promieniu 3m. a. Jaka ilość wodoru potrzebna jest do jego wypełnienia, aby na poziomie morza
Bardziej szczegółowoa) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia
1. Oblicz wartość stałej równowagi reakcji: 2HI H 2 + I 2 w temperaturze 600K, jeśli wiesz, że stężenia reagentów w stanie równowagi wynosiły: [HI]=0,2 mol/dm 3 ; [H 2 ]=0,02 mol/dm 3 ; [I 2 ]=0,024 mol/dm
Bardziej szczegółowoZagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany
Bardziej szczegółowoWpływ motoryzacji na jakość powietrza
Instytut Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych Marek Brzeżański Wpływ motoryzacji na jakość powietrza Spotkanie Grupy Roboczej ds. Ochrony Powietrza i Energetyki Urząd Marszałkowski Województwa
Bardziej szczegółowoGranulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.
Bardziej szczegółowo57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu
57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, 14-18.09.2014 Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu Kamila Michalska Kazimierz Stołecki Tadeusz Borowiecki Uwodornienie benzenu do cykloheksanu
Bardziej szczegółowoOdwracalność przemiany chemicznej
Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt
Bardziej szczegółowoZastosowanie generatorów dwutlenku chloru i elektrolizerów w dezynfekcji wody pitnej
Zastosowanie generatorów dwutlenku chloru i elektrolizerów w dezynfekcji wody pitnej Jarosław Witkowski Dozowanie i Dezynfekcja Dezynfekcja dwutlenkiem chloru Właściwości dwutlenku chloru Bardzo wysoka
Bardziej szczegółowob) Podaj liczbę moli chloru cząsteczkowego, która całkowicie przereaguje z jednym molem glinu.
Informacja do zadań 1 i 2 Chlorek glinu otrzymuje się w reakcji glinu z chlorowodorem lub działając chlorem na glin. Związek ten tworzy kryształy, rozpuszczalne w wodzie zakwaszonej kwasem solnym. Z roztworów
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
POUFNE Pieczątka szkoły 16 styczeń 2010 r. Kod ucznia Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Imię Wpisać po rozkodowaniu pracy Czas pracy 90 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012
ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 Wojciech Kamela 1, Stanisław Kruczyński 2, Piotr Orliński 3, Marcin K. Wojs 4 OCENA WPŁYWU ŁADUNKU PLATYNY NA REDUKCJĘ NO X W REAKTORZE Pt/Al 2 O 3 l. Wstęp
Bardziej szczegółowo2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów
BADANIA PROCESU SORPCJI JONÓW ZŁOTA(III), PLATYNY(IV) I PALLADU(II) Z ROZTWORÓW CHLORKOWYCH ORAZ MIESZANINY JONÓW NA SORBENCIE DOWEX OPTIPORE L493 IMPREGNOWANYM CYANEXEM 31 Grzegorz Wójcik, Zbigniew Hubicki,
Bardziej szczegółowo(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/JP02/ (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205828 (21) Numer zgłoszenia: 370226 (22) Data zgłoszenia: 20.06.2002 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego:
Bardziej szczegółowoXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Średnich Etap II rozwiązania zadań
XIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Średnich Etap II rozwiązania zadań UWAGI OGÓLNE: Za błędy w obliczeniu masy molowej -50% pkt. Za duże błędy rachunkowe -50 % pkt. Jeśli zadanie składało się z kilku
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
Bardziej szczegółowoBezemisyjna energetyka węglowa
Bezemisyjna energetyka węglowa Szansa dla Polski? Jan A. Kozubowski Wydział Inżynierii Materiałowej PW Człowiek i energia Jak ludzie zużywali energię w ciągu minionych 150 lat? Energetyczne surowce kopalne:
Bardziej szczegółowoWojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA WRAZ Z PUNKTACJĄ Maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania po
Bardziej szczegółowoPracownia Polimery i Biomateriały
Pracownia Polimery i Biomateriały INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA Spalanie i termiczna degradacja polimerów Część II Opracowała dr Hanna Wilczura-Wachnik Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Zakład Dydaktyczny
Bardziej szczegółowoZadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013
Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013 Gazy. Jednostki ciśnienia. Podstawowe prawa gazowe 1. Jakie ciśnienie będzie panowało w oponie napompowanej w
Bardziej szczegółowoMateriał powtórzeniowy do sprawdzianu - reakcje egzoenergetyczne i endoenergetyczne, szybkość reakcji chemicznych
Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu - reakcje egzoenergetyczne i endoenergetyczne, szybkość reakcji chemicznych I. Reakcje egzoenergetyczne i endoenergetyczne 1. Układ i otoczenie Układ - ogół substancji
Bardziej szczegółowoCIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego
CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej
Bardziej szczegółowoDioksyny, furany i dl-pcb. - problemy gospodarki komunalnej. dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński
dr hab. inż. Grzegorz Wielgosiński Politechnika Łódzka, Wydział Inżynierii procesowej i Ochrony Środowiska Dioksyny, furany i dl-pcb - problemy gospodarki komunalnej Dioksyny Polichlorowane dibenzo-p-dioksyny
Bardziej szczegółowoZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji
ZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji w tej temperaturze wynosi K p = 0,11. Reaktor został
Bardziej szczegółowoZad: 5 Oblicz stężenie niezdysocjowanego kwasu octowego w wodnym roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm 3, jeśli ph tego roztworu wynosi 3.
Zad: 1 Oblicz wartość ph dla 0,001 molowego roztworu HCl Zad: 2 Oblicz stężenie jonów wodorowych jeżeli wartość ph wynosi 5 Zad: 3 Oblicz stężenie jonów wodorotlenkowych w 0,05 molowym roztworze H 2 SO
Bardziej szczegółowoKatedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wpływ stężenia kwasu na szybkość hydrolizy estru
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Wpływ stężenia kwasu na szybkość hydrolizy estru ćwiczenie nr 25 opracowała dr B. Nowicka, aktualizacja D. Waliszewski Zakres zagadnień obowiązujących do
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE
PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,
Bardziej szczegółowoNowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub wermikularyzowanego w formie odlewniczej
PROJEKT NR: POIG.01.03.01-12-061/08 Badania i rozwój nowoczesnej technologii tworzyw odlewniczych odpornych na zmęczenie cieplne Nowa ekologiczna metoda wykonywania odlewów z żeliwa sferoidyzowanego lub
Bardziej szczegółowo1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego:
1. Określ, w którą stronę przesunie się równowaga reakcji syntezy pary wodnej z pierwiastków przy zwiększeniu objętości zbiornika reakcyjnego: 2. Określ w którą stronę przesunie się równowaga reakcji rozkładu
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej
Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski
Bardziej szczegółowoBADANIE OBECNOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH W TŁUSZCZACH PO PROCESIE SMAŻENIA
Proceedings of ECOpole Vol. 1, No. 1/2 7 Maria L. JESIONEK 1, Jolanta ODZIMEK 1 i Anna WLAZŁO 1 BADANIE OBECNOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH W TŁUSZCZACH PO PROCESIE SMAŻENIA INVESTIGATION
Bardziej szczegółowo1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne
1. PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE 5 1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1.1. Wyraź w gramach masę: a. jednego atomu żelaza, b. jednej cząsteczki kwasu siarkowego. Odp. 9,3 10 23 g; 1,6 10 22
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1357
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1357 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 19 lipca 2016 r. AB 1357 Nazwa i adres GALESS
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoWojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA Maksymalna liczba punktów
Bardziej szczegółowoWskaż grupy reakcji, do których można zaliczyć proces opisany w informacji wstępnej. A. I i III B. I i IV C. II i III D. II i IV
Informacja do zadań 1. i 2. Proces spalania pewnego węglowodoru przebiega według równania: C 4 H 8(g) + 6O 2(g) 4CO 2(g) + 4H 2 O (g) + energia cieplna Zadanie 1. (1 pkt) Procesy chemiczne można zakwalifikować
Bardziej szczegółowoTLENEK WAPNIA JAKO KATALIZATOR W PROCESIE PIROLIZY OSADÓW ŚCIEKOWYCH
Proceedings of ECOpole Vol. 1, No. 1/2 2007 Tomasz BEDYK 1, Lech NOWICKI 1, Paweł STOLAREK 1 i Stanisław LEDAKOWICZ 1 TLENEK WAPNIA JAKO KATALIZATOR W PROCESIE PIROLIZY OSADÓW ŚCIEKOWYCH CaO AS A CATALYST
Bardziej szczegółowoANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody
ANEKS 5 Ocena poprawności analiz próbek wody Bilans jonów Zasady ogólne Kontroli jakości danych dokonuje się wykonując bilans jonów. Bilans jonów jest podstawowym testem poprawności wyników analiz chemicznych
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu
MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu Etap II (rejonowy) Materiały dla nauczycieli Rozwiązania zadań wraz
Bardziej szczegółowo1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym
1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 2. W pewnej chwili szybkość powstawania produktu C w reakcji: 2A + B 4C wynosiła 6 [mol/dm
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012
ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 1(87)/2012 Wojciech Kamela 1 Stanisław Kruczyński 2 PORÓWNANIE WŁAŚCIWOŚCI KATALITYCZNYCH TLENKOWYCH I PLATYNOWYCH REAKTORÓW SYSTEMU NH 3 -SCR l. Wstęp Największy problem
Bardziej szczegółowoSpalanie i termiczna degradacja polimerów
Zarządzanie Środowiskiem Pracownia Powstawanie i utylizacja odpadów oraz zanieczyszczeń INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA nr 20 Spalanie i termiczna degradacja polimerów Opracowała dr Hanna Wilczura-Wachnik Uniwersytet
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJUM ETAP WOJEWÓDZKI
KONKURS HEMIZNY L GIMNZJUM ETP WOJEWÓZKI 2004 / 2005rok Zadanie 1. [1 pkt] Z podanych atomów pierwiastków wybierz ten, dla którego suma liczby protonów i liczby neutronów jest równa 38. 64 39 38 26 38
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE OCHRONY ŚRODOWISKA (studia I stopnia) Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją prof. dr hab. inż.
Pestycydy i problemy związane z ich produkcja i stosowaniem - problemy i zagrożenia związane z występowaniem pozostałości pestycydów w środowisku; Mogilniki oraz problemy związane z ich likwidacją - problem
Bardziej szczegółowoDEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU
DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU PRZEŁAMANIA WPROWADZENIE Ostatnim etapem uzdatniania wody w procesie technologicznym dla potrzeb ludności i przemysłu jest dezynfekcja. Proces ten jest niezbędny
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2013/2014
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2013/2014 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 13 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoWPŁYW CZASU KONTAKTU NA AKTYWNOŚĆ KATALIZATORA PLATYNOWEGO W REAKCJI UTLENIANIA WYBRANYCH LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH
Agnieszka BORZĘCKA, Anna MUSIALIK-PIOTROWSKA* kataliza, platyna, lotne związki organiczne WPŁYW CZASU KONTAKTU NA AKTYWNOŚĆ KATALIZATORA PLATYNOWEGO W REAKCJI UTLENIANIA WYBRANYCH LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne
strona 1/8 Obliczenia chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Wagowe stosunki stechiometryczne w związkach chemicznych i reakcjach chemicznych masa atomowa
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji 2)
Dziennik Ustaw Nr 95 5606 Poz. 558 558 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji 2) Na podstawie art. 145 ust. 1 pkt 1 oraz art. 146
Bardziej szczegółowo8. MANGANOMETRIA. 8. Manganometria
8. MANGANOMETRIA 5 8. Manganometria 8.1. Oblicz ile gramów KMnO 4 zawiera 5 dm 3 roztworu o stężeniu 0,0285 mol dm 3. Odp. 22,5207 g 8.2. W jakiej objętości 0,0205 molowego roztworu KMnO 4 znajduje się
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CHEMIA
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CHEMIA Informacje dla ucznia 1. Na stronie tytułowej arkusza w wyznaczonym miejscu wpisz swój kod ustalony
Bardziej szczegółowoOTMAR VOGT, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA. Streszczenie
OTMAR VOGT, JAN OGONOWSKI *, BARBARA LITAWA WPŁYW WŁAŚCIWOŚCI KWASOWO-ZASADOWYCH I REDUKOWALNOŚCI KATALIZATORÓW Bi Si O MODYFIKOWANYCH WYBRANYMI JONAMI METALI NA ICH AKTYWNOŚĆ W PROCESIE OCM CO 2 THE INFLUENCE
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 936
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 936 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 7 lipca 2016 r. Nazwa i adres WOJEWÓDZKA STACJA
Bardziej szczegółowoTEST SPRAWDZAJĄCY Z CHEMII
TEST SPRAWDZAJĄCY Z CHEMII Test przeznaczony jest dla uczniów szkół średnich. Zadania zawarte w teście obejmują obszerny zakres wiadomości z chemii, które ujęte są w podstawach programowych. Większa część
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoKALIBRACJA. ważny etap procedury analitycznej. Dr hab. inż. Piotr KONIECZKA
KALIBRAJA ważny etap procedury analitycznej 1 Dr hab. inż. Piotr KONIEZKA Katedra hemii Analitycznej Wydział hemiczny Politechnika Gdańska ul. G. Narutowicza 11/12 8-233 GDAŃK e-mail: piotr.konieczka@pg.gda.pl
Bardziej szczegółowo1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH
1. PRZYGOTOWANIE ROZTWORÓW KOMPLEKSUJĄCYCH 1.1. przygotowanie 20 g 20% roztworu KSCN w wodzie destylowanej 1.1.1. odważenie 4 g stałego KSCN w stożkowej kolbie ze szlifem 1.1.2. odważenie 16 g wody destylowanej
Bardziej szczegółowoPracownia Polimery i Biomateriały. Spalanie i termiczna degradacja polimerów
Pracownia Polimery i Biomateriały INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA Spalanie i termiczna degradacja polimerów Opracowała dr Hanna Wilczura-Wachnik Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Zakład Dydaktyczny Technologii
Bardziej szczegółowoEMISJA ZANIECZYSZCZEŃ Z PROCESU SPALANIA BIOMASY
EMISJA ZANIECZYSZCZEŃ Z PROCESU SPALANIA BIOMASY Grzegorz WIELGOSIŃSKI, Patrycja ŁECHTAŃSKA Politechnika Łódzka, Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska, ul. Wólczańska 175, 90-924 Łódź, wielgos@wipos.p.lodz.pl
Bardziej szczegółowoOptymalizacja składu katalizatora trójfunkcyjnego
MAREK KUŁAŻYŃSKI, JERZY SZCZYGIEŁ i JERZY WALENDZIEWSKI Instytut Chemii i Technologii Nafty i Węgła Politechniki Wrocławskiej Optymalizacja składu katalizatora trójfunkcyjnego Badano wpływ zawartości platyny,
Bardziej szczegółowoOddział Badania Wody i Powietrza Sekcja Badań Fizyko-Chemicznych Wody i Powietrza ul. Gen. J. Bema 7
Badane obiekty/grupa Woda Pomieszczenia przeznaczone do przebywania ludzi oraz pomieszczenia techniczne w budynkach Powietrze w pomieszczeniach przeznaczonych do Oddział Badania Wody i Powietrza Sekcja
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowo