Komu i dlaczego potrzebny jest dialog społeczny w obszarze odnawialnych źródeł energii? dr Piotr Stankiewicz Instytut Socjologii UMK

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Komu i dlaczego potrzebny jest dialog społeczny w obszarze odnawialnych źródeł energii? dr Piotr Stankiewicz Instytut Socjologii UMK"

Włodzimierz Zając
5 lat temu
Przeglądów:

1 Komu i dlaczego potrzebny jest dialog społeczny w obszarze odnawialnych źródeł energii? dr Piotr Stankiewicz Instytut Socjologii UMK

Zmiana podejścia do konsultacji społecznych warunek realizacji inwestycji, a nie czysta formalność element całościowego procesu komunikacji i współpracy ze społecznością lokalną (partnerstwa lokalne,

3 Zmiana podejścia do konsultacji społecznych warunek realizacji inwestycji, a nie czysta formalność element całościowego procesu komunikacji i współpracy ze społecznością lokalną (partnerstwa lokalne, planowanie strategiczne, kontrakty) nowy styl komunikowania się, nowe metody i paradygmaty nowe uwarunkowania prawne 2/3 skarg do SKO dotyczy braków w procesie konsultacji społecznych zmieniające się oczekiwania mieszkańców (najczęstszy zarzut w mediach to brak konsultacji)

Wyniki badań Zakładu Zdrowia Publicznego Pomorskiego Uniwersytetu w Szczecinie (2010): 84% badanych uznaje wzrost akceptacji dla nowych inwestycji energetycznych za możliwy pod warunkiem uzyskania

4 Wyniki badań Zakładu Zdrowia Publicznego Pomorskiego Uniwersytetu w Szczecinie (2010): 84% badanych uznaje wzrost akceptacji dla nowych inwestycji energetycznych za możliwy pod warunkiem uzyskania rzetelnych informacji o wadach i zaletach technologii 71% badanych widzi potrzebę konsultacji społecznych 79% w roli animatorów obsadza wójta, a 64% inwestora Jedynie 17% badanych brało udział w konsultacjach społecznych

5 Dlaczego potrzebujemy dialogu społecznego? Wymogi prawne np. Konwencja z Aarhus z 1998 roku, ratyfikowana w Polsce w Konwencja o Dostępie do Informacji, Udziale Społeczeństwa w Podejmowaniu Decyzji oraz Dostępie do Sprawiedliwości w Sprawach Dotyczących Środowiska Instytucjonalizacja konfliktów dopóki rozmawiamy z kimś przy stole, nie wychodzimy protestować na ulicę (pozyskiwanie akceptacji społecznej) Podejmowanie lepszych decyzji (optymalizacja efektywności) Olsztyn, 23 maja

6 Dwa modele komunikacji Olsztyn, 23 maja

7 Dwa modele komunikacji 1) Podejście deficytowe ( kampanie informacyjno-edukacyjne ) Opór i lęk społeczeństwa wynikają z braku (deficytu) wiedzy eksperci powinni edukować społeczeństwo gdy ludzie zrozumieją, jak jest naprawdę, przestaną się sprzeciwiać. 2) Podejście uczestniczące Zaangażowanie przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego w otwartą debatę i proces podejmowania decyzji poczucie sprawstwa, wpływu na podejmowane decyzje wykluczenie najbardziej gwałtownych form konfliktu i destruktywnego oporu. Olsztyn, 23 maja

8 Dialog społeczny elementem good governance Celem komunikacji społecznej nie może być tylko doraźne przekonanie społeczności lokalnej ( pozyskanie akceptacji społecznej ) dla jednej inwestycji. Element lokalnego planowania strategicznego i zarządzania zmianami społecznymi, angażujących wszystkich interesariuszy. Ścisła współpraca z władzami samorządowymi. Tworzenie trwałych struktur dialogu społecznego. Element długofalowej strategii obecności inwestora w danym terenie (CSR). Olsztyn, 23 maja

1. Styl autorytarny Komunikacja Ścieżka administracyjna, o ryzyku na tle metod specustawy, rozwiązywania pomijanie opinii konfliktów publicznej (podejście lokalizacyjnych typu DAD, z góry na dół );

9 1. Styl autorytarny Komunikacja Ścieżka administracyjna, o ryzyku na tle metod specustawy, rozwiązywania pomijanie opinii konfliktów publicznej (podejście lokalizacyjnych typu DAD, z góry na dół ); wywłaszczanie, przymusowy wykup, rozwiązania siłowe 1. Styl autorytarny - Ścieżka Komunikacja administracyjna, ze specustawy, pomijanie opinii publicznej (podejście typu DAD, z góry na dół ); wywłaszczanie, przymusowy wykup, społeczeństwem rozwiązania ograniczona siłowe do - Komunikacja kampanii informacyjno- ze społeczeństwem ograniczona do kampanii informacyjno-edukacyjnych - Gra pozorów: referenda, badania opinii publicznej, ekspertyzy naukowe Gra pozorów: referenda, - Słabości: badania prowadzi opinii publicznej, do eskalacji konfliktu, wyzwala mechanizm krytyki przeciw samemu projektowi, mobilizuje milczącą większość ekspertyzy naukowe Słabości: prowadzi do eskalacji konfliktu, wyzwala mechanizm krytyki przeciw samemu projektowi, 9 mobilizuje Olsztyn, 23 maja 2012 dr Piotr Stankiewicz, Komu i dlaczego potrzebny jest dialog społeczny?

Styl partycypacyjny Komunikacja o ryzyku na tle metod rozwiązywania konfliktów lokalizacyjnych Włączenie lokalnej społeczności w realizację inwestycji już od najwcześniejszych etapów w celu

10 Styl partycypacyjny Komunikacja o ryzyku na tle metod rozwiązywania konfliktów lokalizacyjnych Włączenie lokalnej społeczności w realizację inwestycji już od najwcześniejszych etapów w celu utożsamienia jej z projektem (uznanie go za własny, 2. Styl partycypacyjny a nie obcy ), np. poprzez prace lokalnych - Włączenie lokalnej społeczności w realizację inwestycji już od komitetów informacyjnych. najwcześniejszych etapów w celu utożsamienia jej z projektem Rzetelna, (uznanie wyczerpująca, go za własny, a nie obcy ), np. poprzez prace lokalnych logiczna i komitetów dostępna informacyjnych. informacja. - Rzetelna, wyczerpująca, logiczna i dostępna informacja. Dwukierunkowa komunikacja - Dwukierunkowa komunikacja Poddanie inwestycji kontroli - Poddanie inwestycji kontroli społecznej społecznej - Uzyskanie przychylności milczącej większości oraz lokalnych Uzyskanie przychylności liderów opinii publicznej milczącej większości oraz lokalnych liderów opinii publicznej 10 Olsztyn, 23 maja 2012 dr Piotr Stankiewicz, Komu i dlaczego potrzebny jest dialog społeczny?

11 Komunikacja o ryzyku na tle Styl ekonomiczny metod rozwiązywania konfliktów lokalizacyjnych Odszkodowania finansowe za utracone 2. Styl ekonomiczny prawa własności i Rekompensaty: utracone korzyści - Odszkodowania (indywidualne finansowe i za utracone prawa własności zbiorowe) i utracone korzyści (indywidualne i zbiorowe) Rekompensaty - Rekompensaty niefinansowe niefinansowe (ulgi (ulgi podatkowe, preferencyjne podatkowe, zatrudnienie, preferencyjne stworzenie komitetu społecznego) zatrudnienie, stworzenie - Środki komitetu łagodzące społecznego) ryzyko Środki łagodzące ryzyko 11 Olsztyn, 23 maja 2012 dr Piotr Stankiewicz, Komu i dlaczego potrzebny jest dialog społeczny?

12 Analiza sytuacji Regularne monitorowanie nastawienia społecznego do inwestycji podczas całego procesu inwestycyjnego (na wzór biznesowego due dilligence) pozwala na zmapowanie głównych interesariuszy i relacji między nimi pozwala przygotować się do komunikacji z mieszkańcami pozwala dobrać optymalną strategię komunikowania i współpracy z mieszkańcami Olsztyn, 23 maja

13 Analiza sytuacji Audyt i analiza zagrożeń Mapowanie interesariuszy Monitoring internetu i mediów Badania ilościowe i jakościowe Spotkania z liderami opinii Olsztyn, 23 maja

14 Metody uczestniczące Spotkania otwarte o charakterze konsultacyjnym z udziałem partnerów społecznych oraz publiczności, ekspertów, polityków i dziennikarzy Olsztyn, 23 maja

15 Metody uczestniczące Spotkania otwarte o charakterze konsultacyjnym z udziałem partnerów społecznych oraz publiczności, ekspertów, polityków i dziennikarzy Debaty typu open space Olsztyn, 23 maja

16 Metody uczestniczące Spotkania otwarte o charakterze konsultacyjnym z udziałem partnerów społecznych oraz publiczności, ekspertów, polityków i dziennikarzy Debaty typu open space Kawiarenki naukowe (science cafe) Olsztyn, 23 maja

17 Metody uczestniczące Spotkania otwarte o charakterze konsultacyjnym z udziałem partnerów społecznych oraz publiczności, ekspertów, polityków i dziennikarzy Debaty typu open space Kawiarenki naukowe (science cafe) Sądy obywatelskie (citizens jury) Olsztyn, 23 maja

Metody uczestniczące Spotkania otwarte o charakterze konsultacyjnym z udziałem partnerów społecznych oraz publiczności, ekspertów, polityków i

18 Metody uczestniczące Spotkania otwarte o charakterze konsultacyjnym z udziałem partnerów społecznych oraz publiczności, ekspertów, polityków i dziennikarzy Debaty typu open space Kawiarenki naukowe (science cafe) Sądy obywatelskie (citizens jury) Warsztaty projektowe Olsztyn, 23 maja

19 Metody uczestniczące Spotkania otwarte o charakterze konsultacyjnym z udziałem partnerów społecznych oraz publiczności, ekspertów, polityków i dziennikarzy Debaty typu open space Kawiarenki naukowe (science cafe) Sądy obywatelskie (citizens jury) Warsztaty projektowe Gry symulacyjne Olsztyn, 23 maja

20 Metody uczestniczące Spotkania otwarte o charakterze konsultacyjnym z udziałem partnerów społecznych oraz publiczności, ekspertów, polityków i dziennikarzy Debaty typu open space Kawiarenki naukowe (science cafe) Sądy obywatelskie (citizens jury) Warsztaty projektowe Gry symulacyjne Spotkania publiczne Olsztyn, 23 maja

Przykład kampanii społecznej GM Nation? Wielka Brytania, 2002-2003 Organizator: Agricultural and Environment Biotechnology Commission na zlecenie rządu Wielkiej Brytanii Budżet 250 tys.

21 Przykład kampanii społecznej GM Nation? Wielka Brytania, Organizator: Agricultural and Environment Biotechnology Commission na zlecenie rządu Wielkiej Brytanii Budżet 250 tys. funtów, zwiększony do 500 tys. funtów Lipiec 2003: 600 lokalnych i regionalnych spotkań w całym kraju, 1000 uczestników w ciągu tygodnia W sumie 20 tys. osób wzięło aktywny udział w akcji Olsztyn, 23 maja

przez inwestora (SKB) i władze gminne korzyści dla obu gmin w ramach Added Value

22 Przykład Szwecji 13-letnie konsultacje w dwóch wyłonionych gminach na temat lokalizacji składowiska finalnego odpadów wysoko radioaktywnych prowadzone równolegle przez inwestora (SKB) i władze gminne korzyści dla obu gmin w ramach Added Value Programme ( mil. Euro) poparcie 79% i 84% przy średniej dla Szwecji 41% Olsztyn, 23 maja

operatorem Zadania: kontrola i informacja Prowadzenie własnej sieci monitoringu skażeń promieniotwórczych oraz laboratorium badania

23 Stowarzyszenie Kontroli i Informacji o Energii Jądrowej TEIT, Węgry. Istnieje od 1992 roku, obejmuje swoim zasięgiem 13 gmin i 60 tys. mieszkańców Cele: 1) usprawnianie transparentnej komunikacji między operatorem EJ a społecznością lokalną 2) utrzymywanie współpracy z operatorem Zadania: kontrola i informacja Prowadzenie własnej sieci monitoringu skażeń promieniotwórczych oraz laboratorium badania jakości wody Umowa z elektrownią o informowaniu o wszystkich wydarzeniach. Dostęp ekspertów TEIT do elektrowni. Olsztyn, 23 maja

24 Dziękuję za uwagę

Podobne dokumenty

Dr Robert Szwed Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Instytut Socjologii KUL

Dr Robert Szwed Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Instytut Socjologii KUL Komunikacja społeczna i dialog ze społecznościami a wizerunek Modele komunikacji społecznej Jak się komunikować?