Nowoczesne technologie a zjawisko sekstingu wśród młodzieży

Transkrypt

1 Nowoczesne technologie a zjawisko sekstingu wśród młodzieży Wszechobecność seksu jako element współczesnego życia Zmiany obyczajowe i postępująca erotyzacja życia społecznego mają wpływ na kształtowanie przez młodych ludzi ich świadomości na temat erotyki oraz ich seksualności. Seks współcześnie jest tematem chwytliwym i często wykorzystywanym w różnych środkach masowego przekazu poprzez reklamę, film, seriale, telewizję, prasę, literaturę. Można wręcz uznać, że seks poddał się procesowi supermarketyzacji i stracił na swoim znaczeniu intymności. Obecnie związany jest on z natychmiastową przyjemnością cielesną, która jest ważniejsza aniżeli relacja z partnerem i trwałość ich związku. Seks i ciało stało się zatem głównym towarem handlowym. Często również wykorzystywanym w celach związanych z osiągnięciem określonych korzyści finansowych. Sexting w ujęciu terminologicznym próba definicji zjawiska Etymologii słowa seksting należy doszukiwać się w połączeniu dwóch anielskich pojęć: sex oraz texting. Początkowo pojęcie to odnosiło się do wiadomości tekstowych przesyłanych przez telefony komórkowe, współcześnie jednak dotyczy treści multimedialnych: zdjęć oraz filmów, które zawierają nagie lub wręcz pornograficzne sceny i zostają przesłane innym osobom. Nowe technologie oraz dostęp do internetu sprzyjają tego typu zjawiskom. Coraz częściej młodzież rozpowszechnia za pośrednictwem nowych mediów upozowane zdjęcia i filmy o charakterze erotycznym poprzez: portale społecznościowe: Facebook, Twitter, Instagram, itd., wiadomości multimedialne (MMS-y). aplikacje: Snapchat, Skype, Whatsapp, itd., chaty: czateria.interia.pl, czat.onet.pl. Ponadto na stronach do zamieszczania darmowych ogłoszeń (przykładowo: oglaszamy24.pl) można znaleźć liczne oferty jednoznacznie wskazujące na ich erotyczny charakter w zamian za określone korzyści finansowe. Popularne są także pokoje z kamerkami internetowymi, do których dostęp za określoną opłatą umożliwia udział w rozbieranej sesji i w tzw. cyberseksie. Korzyści materialne za półnagie/nagie zdjęcia i/lub rozbierane filmy nie jest wysoka. Należy także zwróć szczególną uwagę, iż nadawcami tego rodzaju ogłoszeń są częściej dziewczęta, chłopcy oraz mężczyźni stają się natomiast ich odbiorcami.

2 Seksting a wyniki badań Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę (Niegdyś: Fundacja Dzieci Niczyje) Na podstawie badania przeprowadzonego przez Fundacje Dajemy Dzieciom Siłę (niegdyś: Fundacja Dzieci Niczyje) w 2014 roku na grupie 503 badanych w wieku lat, można uznać, że: 55% badanej młodzieży nie spotkało się bezpośrednio ze zjawiskiem sekstingu, 33% młodzieży zadeklarowało, iż osoby z grona ich znajomych przesyłały zdjęcia/ filmy za pośrednictwem smartfona i/lub internetu, 34% badanych adolescentów przyznało, iż otrzymało za pomocą smartfona/internetu zdjęcie lub film przedstawiający nadawcę wiadomości nago lub prawie nago. Doświadczyło tego 40% badanych chłopców i 29% dziewcząt. Szczegółowa analiza wypowiedzi badanej młodzieży (173 respondentów) pozwala określić kategorię nadawcy wiadomości: o 48% badanej młodzieży otrzymywało tego rodzaju wiadomości od osoby znajomej, ale nie będącej z nią w związku, o 36% badanych otrzymało wiadomość od osoby obcej, o 35% młodzieży zadeklarowało, iż tego rodzaju treści były przesyłane od osób, z którymi badani są w związku, Ponadto aż 11% badanej młodzieży deklarowało, iż sami wysyłali swoje nagie/prawie nagie zdjęcia, w tym odnotowano większy udział dziewcząt (14%) niż chłopców (8%). Najczęściej odbiorcami wiadomości były osoby: będące w związku (w przeszłości lub aktualnie) - 73%, znajomi (28%), osoby obce (12%). Główną przyczyną wysyłania tego rodzaju zdjęć był flirt z aktualną dziewczyną/chłopakiem (69%), próba zwrócenia na siebie uwagi i podrywanie (40%) oraz prośba odbiorcy wiadomości (30%). Na podstawie danych uzyskanych w trakcie badań FDDS (FDN) badaną młodzież można podzielić na 4 główne grupy: 58% to osoby niezaangażowane w żaden sposób w zjawisko sekstingu: nigdy nie wysłały oraz nie odbierały takich treści, 24% to osoby, które otrzymały taką wiadomość, ale same nigdy jej nie wysyłały,

3 9% to osoby, które otrzymywały takie wiadomości i same je wysyłały, 2% to osoby, które same wysyłały taką wiadomość, ale nigdy nie były jej odbiorcami. Negatywne konsekwencje zjawiska sekstingu wśród młodzieży Pomimo, iż seksting jest stosunkowo młodym zjawiskiem i nie ma jednoznacznej, sztywnej klasyfikacji jego negatywnych konsekwencji, to do najczęściej występujących można zaliczyć: doświadczanie przez nadawcę erotycznych wiadomości przemocy rówieśniczej w: - świecie wirtualnym: cyberbullying, hejt, nienawiść, obraźliwe komentarze, - świecie realnym: jawna niechęć, przemoc słowna i fizyczna, wykluczenie z grupy rówieśniczej, nawiązywanie niebezpiecznych znajomości z osobami poznanymi w przestrzeni wirtualnej (możliwość stania się ofiarą nadużyć seksualnych ze strony osób poznanych w internecie), problemy emocjonalne i psychiczne: lęk, poczucie wstydu, gniew, złość, apatia, izolacja społeczna, podejmowanie prób samobójczych, kształtowanie przekonania, że ciało człowieka jest towarem, za pomocą którego można uzyskać określone korzyści finansowe. Profilaktyka i przeciwdziałanie sekstingowi Zjawisko sekstingu stało się realnym problem współczesności. Działania zmierzające do jego przeciwdziałania powinny zostać poprzedzone systemową i holistyczną profilaktyką angażującą dwa środowiska wychowawcze młodej jednostki: szkołę oraz rodzinę. Do głównych działań szkoły i nauczycieli można zatem zaliczyć: - organizowanie zajęć profilaktycznych z zakresu niebezpieczeństw internetowych, w tym szczególnie dotyczące zjawiska sekstingu, cyberbullyingu, pornografii i pedofilii cyfrowej, - prowadzenie zajęć w ramach edukacji medialnej związanych z bezpiecznym korzystaniem z nowych technologii, - organizowanie spotkań z policją, których celem będzie przybliżenie skali zjawiska i konsekwencji prawnych związanych ze zjawiskiem sekstingu i zjawiskami pokrewnymi,

4 - organizowanie spotkań z psychologiem w celu wyjaśnienia konsekwencji i kosztów emocjonalnych i psychologicznych związanych ze zjawiskiem sekstingu. Do działań rodziców można natomiast zaliczyć: - ustalenie z dzieckiem zasad korzystania z nowych technologii i uwrażliwienie na cyfrowe niebezpieczeństwa, w tym na zjawisko sekstingu - budowanie atmosfery wzajemnego zaufania, zrozumienia oraz troski o dobro dziecka, - podejmowanie rozmów na temat odpowiednich relacji w związku i seksualności człowieka, - stały kontakt z placówkami oświatowymi oraz nauczycielami specjalistami. Podsumowanie Nowe media, w tym szczególnie smartfony oraz pogłębiająca się erotyzacja życia społecznego doprowadziły do powstania oraz rozpowszechniania się zjawiska sekstingu, którego skutki mogą być wysoce negatywne dla prawidłowego rozwoju młodego człowieka. W celu zapobiegania pogłębiania się tego zjawiska należy zatem zintegrować działania profilaktyczne szkoły, nauczycieli oraz rodziców oraz uświadamiać młode pokolenie o negatywnych konsekwencjach związanych z wysyłaniem i rozpowszechnianiem osobom trzecim swoich półnagich/nagich zdjęć. Tylko połącznie działań dwóch środowisk wychowawczych może zmniejszyć skalę zjawiska dotyczącą handlowania własnym ciałem przez młodych ludzi i zmienić spojrzenie na kwestie seksualności człowieka. Autor: Sylwia Polcyn Artykuł na podstawie S. Polcyn, Zjawisko sekstingu wśród młodzieży i jego konsekwencje, Edukacja jutra. Aspekty wychowania i kształcenia we współczesnej szkole, [w:] A. Kamińska, P. Oleśniewicz, Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza HUMANITAS, 2016, s Bibliografia: 1. Brosch, A. (2014). Media społeczne jako przestrzeń przemocy rówieśniczej. Kognitywistyka i Media w Edukacji, nr Imacka, J. i Bulsa, M. (2012). Świadomość seksualna młodzieży w polskiej rzeczywistości. Probl Hig Epidemiol, nr 93(3).

5 3. Izdebski, Z. i Wąż, K. (2014). Zdrowie seksualne i reprodukcyjne młodzieży. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, nr 12 (1). 4. Livingstone, S. & Gorzig, A. (2012). Sexting: the exchange f sexual messages online among european youth. In S. Livingstone, L. Haddon, A. Gorzig (eds.), Children, Risk and Safety on the Internet: Research and Policy Challenges in Comparative Perspective, Bristol. 5. Lenhart, A. (2009). Teens and Sexting: How and why minor teens are sending sexually suggestive nude or nearly nude images via text messaging. Pew Research Centre Report Access: 6. Melosik, Z. (2012). Mass media, tożsamość i rekonstrukcje kultury współczesnej. W. Skrzydlewski, S. Dylak, (red.), Media - Edukacja - Kultura, Poznań-Rzeszów. 7. Mitchell, K. J., Finkelhor, D., Jones, L. M., Wolak, J. (2012). Prevalence and Characteristics of Youth Sexting: A National Study. Pediatrics, 129(1). 8. Mysior, R. (2015). Sexting niebezpieczna strona nowych mediów. Remedium, nr Szlendak, T. (2008). Supermarketyzacja. Religia i obyczaje seksualne młodzieży w kulturze konsumpcyjnej. Wrocław. 10. Szpunar M. (2012). Sexting nowe formy ekspresji seksualności w dobie Internetu i nowych technologii. Pobrano z lokalizacji: ikacje/2012/pomiedzy-realnoscia-i-wirtualnoscia pdf. 11. Wojtasik, Ł. (2014). Seksting wśród dzieci i młodzieży. Dziecko krzywdzone, Vol. 13, nr Wójcik, Sz. i Makaruk, K. (2014). Seksting wśród polskiej młodzieży Wyniki badania ilościowego, Fundacja Dzieci Niczyje.