Budżet zadaniowy narzędzie zarządzania finansami publicznymi
|
|
- Helena Wysocka
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zeszyty Naukowe nr 840 Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 2010 Katarzyna Owsiak Katedra Finansów Katarzyna Maj-Waśniowska Katedra Finansów Budżet zadaniowy narzędzie zarządzania finansami publicznymi 1. Wprowadzenie Zmiany zachodzące w polskiej gospodarce związane po pierwsze z transformacją ustrojową, a po drugie z integracją europejską wymuszają podejmowanie działań mających na celu zreformowanie sektora finansów publicznych. Reforma ta polega na dążeniu do efektywniejszego wykorzystywania dochodów publicznych przez wszystkie jednostki sektora finansów publicznych, a także na próbie racjonalizacji wydatków dokonywanych przez te jednostki. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest wykorzystywanie metod programowania budżetowego. W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera koncepcja budżetu zadaniowego, która jest już w praktyce stosowana w wielu krajach 1. W ostatnich latach w Polsce również toczone są intensywne prace mające na celu zastąpienie tradycyjnego budżetu państwa budżetem zadaniowym. Doświadczenia w tym zakresie posiadają już niektóre jednostki samorządu terytorialnego (JST). Początki reform budżetowania w Polsce to 1994 r., kiedy to samorząd Krakowa określił nowe metody planowania wydatków. Kolejnymi miastami, które podjęły się przygotowania budżetu w nowej formie, polegającej na przejrzystej prezentacji priorytetowych obszarów działań i celów zadań, były m.in.: Lublin, Szczecin, Poznań. 1 Budżet zadaniowy wdrożono m.in.: w Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Holandii, Japonii, Rosji, Łotwie, Estonii, Słowacji, Bułgarii, Rumunii, Kazachstanie i Afganistanie.
2 130 Katarzyna Owsiak, Katarzyna Maj-Waśniowska Celem artykułu jest próba wskazania zalet metody budżetowania zadaniowego ważnej dla procesu reformowania finansów publicznych. W artykule przedstawiona zostanie również krótka charakterystyka wybranych metod programowania budżetowego oraz koncepcja wdrożenia budżetu zadaniowego w Polsce. 2. Idea programowania budżetowego Planowanie budżetowe stanowi początkowy etap w procesie kształtowania wydatków publicznych. W literaturze przedmiotu wyróżnia się kilka metod kształtowania wydatków publicznych, których zewnętrznym wyrazem jest właśnie ich planowanie 2. Do metod tych zalicza się: metodę historyczną stosowaną w Polsce, w ramach której wydatki publiczne danego okresu (roku budżetowego) są zdeterminowane poziomem i strukturą wydatków publicznych w okresach wcześniejszych, metodę popytową, metodę podażową, metodę quasi-rynkową oraz metodę ekspertów 3. Wydatkowanie środków publicznych powinno być obecnie poddane nowoczesnym procedurom wynikającym z teorii i praktyki zarządzania, co określane jest programowaniem budżetowym, wykorzystywanym już w latach 40. XX w. Wiązało się to z pracami komisji Hoovera, która wnioskowała o opracowanie metod analizy rezultatów budżetowania w celu stworzenia prostszego i bardziej zrozumiałego dokumentu budżetowego 4. Efektem tych prac było powstanie tzw. Performance Budgeting. Opierając się na tej metodzie, planowanie budżetowe powinno obejmować następujące działania: wyodrębnienie zadań wraz z precyzyjnym określeniem celów oraz spodziewanych rezultatów (rezultat nie jest w tej metodzie najważniejszy i jest to jej główna słabość), specyfikację czynników egzogenicznych (niezależnych od wykonawcy), które mogą przeszkodzić w realizacji zadań, przedstawienie sposobów kwantyfikowania danej działalności (jednostek miary efektów), identyfikację kosztów jednostkowych realizacji konkretnego zadania oraz zestawienie całkowitych kosztów wykonania zadań w ramach danej działalności, kalkulację kosztów dla każdego rodzaju działalności. Metoda ta posiadała pewne wady związane m.in. z wysokim kosztami gromadzenia aktualnych informacji, a także trudnościami w pomiarze jakości usług publicznych. Próba wyeliminowania wspomnianych mankamentów doprowadziła do reorientacji na zarządzanie skierowane na rezultaty, co przyczyniło się do powstania rozwiniętych metod programowania budżetowego, do których zaliczyć można 2 Budżet władz lokalnych. Narzędzie zarządzania, red. S. Owsiak, PWE, Warszawa 2002, s Szerzej na ten temat: ibidem, s G.F. Regal, A.B. Summers, Citizens Budget Reports: Improving Performance and Accountability in Government, Reason Public Policy Institute, Policy Study No. 292, 2002, s. 1.
3 Budżet zadaniowy narzędzie zarządzania 131 m.in.: programowanie budżetowe Planning Programming Budgeting System (PPBS), metodę analizy kosztów i korzyści Cost Benefits Analysis, metodę budżetowania od zera Zero-Base Budgeting (ZBB). Zdaniem S. Owsiaka, metody te posiadają następujące wspólne cechy: budżetowanie według potrzeb jest podstawą programowania wydatków, kwantyfikowanie efektów wydatków publicznych, uwzględnienie jakości usług przy pomiarze efektywności wydatków publicznych, stosowanie wariantowej analizy osiągania celów przy kształtowaniu wydatków publicznych, pewna elastyczność jako element racjonalizujący wydatki w trakcie budżetowania oraz uspołecznienie procesu budżetowania 5. Idea pierwszej z metod (PPBS) opiera się na racjonalnym i systemowym podejściu do działalności finansowanej z budżetu. Najogólniej metoda ta składa się z trzech faz. Pierwsza planowania, sprowadza się do określenia kosztów i rezultatów określonych celów strategicznych. W fazie drugiej programowania następuje transformacja celów strategicznych na operacyjne przy uwzględnieniu harmonogramu ich realizacji. Faza trzecia budżetowania polega na skonfrontowaniu rezultatów osiągniętych w fazie programowania z możliwościami ich sfinansowania. Kolejna z metod Cost Benefits Analysis sprowadza się do porównywania wielkości kosztów i korzyści danego przedsięwzięcia. Opiera się ona na trzech zasadniczych działaniach: zdefiniowaniu celu (celów) projektu oraz alternatywnych możliwościach osiągnięcia tego celu (celów), dokonaniu analizy poszczególnych rozwiązań, porównaniu pozytywnych i negatywnych konsekwencji zastosowania zaproponowanych rozwiązań. Zasadniczym celem tej metody jest maksymalizacja korzyści przy danych nakładach lub minimalizacja kosztów przy danych efektach. Trzecia z metod ZBB, nazywana również budżetowaniem od podstaw, zasadniczo różni się od wcześniej omówionych metod, ponieważ podstawą programowania wydatków nie są, w tym wypadku, budżety z ostatnich lat, czyli tzw. budżetowanie przyrostowe. Metoda ta posiada dwie wyraźnie wyodrębnione fazy. Pierwsza polega na przygotowaniu pakietów decyzyjnych. Faza druga to implementacja pakietów decyzyjnych, na którą składają się dwa etapy: ustalenie hierarchii pakietów decyzyjnych na podstawie analizy kosztów i korzyści oraz ustalenie podziału środków w sposób zgodny z przyjętymi priorytetami 6. Racjonalizacja wydatków publicznych nie jest procesem zamkniętym i wciąż poszukiwane są nowe narzędzia, które w najwyższym stopniu przyczyniłyby się do efektywniejszego wydatkowania środków publicznych. Rezultatem tych 5 S. Owsiak, Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s Ibidem, s
4 132 Katarzyna Owsiak, Katarzyna Maj-Waśniowska poszukiwań jest powstanie koncepcji budżetu zadaniowego, która jest uznawana za jedną z odmian programowania budżetowego. Koncepcja ta wymaga lepszego rozpoznania potrzeb społecznych i gospodarczych oraz właściwej selekcji zadań, ich realizacji przy wykorzystaniu mierników jakościowych i ilościowych, a przede wszystkim precyzyjnej kalkulacji kosztów zadań Budżet zadaniowy w procesie racjonalizacji wydatków publicznych w Polsce 3.1. Aspekty prawne związane z wdrażaniem budżetu zadaniowego Jednym z elementów zapowiedzianej reformy finansów publicznych w Polsce, oprócz podmiotowej konsolidacji sektora finansów publicznych, wprowadzenia rachunku deficytu sektora i długu publicznego zgodnego z klasyfikacją ESA 95, czy też przekształcenia części funduszy usytuowanych w Banku Gospodarstwa Krajowego w państwowe fundusze celowe oraz przekształcenia części funduszy celowych w jednostki budżetowe, jest nadanie zadaniowego charakteru głównym etapom procedury budżetowej (projektowanie budżetu państwa, układ załączników, uzasadnienie, informacje o budżecie zaprojektowanym, uchwalonym i wykonanym). Tradycyjny budżet, sporządzony według klasyfikacji budżetowej (części, działów i rozdziałów) jest mało czytelny i nie uwzględnia w sposób wystarczający celowości ponoszonych wydatków oraz ich skuteczności (oddziaływania na rzeczywistość społeczną i gospodarczą) 8. Wdrożenie koncepcji budżetu zadaniowego jest faktyczną realizacją m.in. art. 35, ust. 3, pkt 1 ustawy o finansach publicznych 9, zgodnie z którym wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów. Ponadto proponowane zmiany w sposobie funkcjonowania finansów publicznych zostały zawarte np. w Programie Konwergencji 10, a polegać mają na uzdrowieniu budżetu państwa poprzez jego zadaniowe tworzenie oraz konsolidację i uelastycznienie części wydatków, a także wprowadzenie trzyletniej perspektywy 7 Szerzej na ten temat: S. Owsiak, Programowanie budżetowe warunkiem racjonalizacji wydatków publicznych, Kontrola Państwowa 2004, nr 1, s T. Lubińska, A.L. Platonoff, T. Strąk, Budżet zadaniowy: Racjonalność przejrzystość skuteczność, Ekonomista 2006, nr 5, s Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, Dz.U. 2005, nr 249, poz z późn. zm. 10 Program konwergencji. Aktualizacja 2005, Ministerstwo Finansów, Warszawa 2005, s. 6,
5 Budżet zadaniowy narzędzie zarządzania 133 planowania finansowego w sektorze instytucji rządowych i samorządowych; Krajowym Programie Reform na lata , a także Planie Informatyzacji 12. Zastosowanie koncepcji budżetu zadaniowego możliwe jest dzięki nowelizacji ustawy o finansach publicznych 13, która sprowadzała się do zmian w art. 124, zgodnie z którymi do projektu ustawy budżetowej dołącza się uzasadnienie zawierające w szczególności: [ ] zestawienie zadań, w ramach planowanych kwot wydatków, wraz z opisem celów tych zadań, mierników wykonania oraz przewidywanych wieloletnich kosztów finansowych związanych z ich realizacją (ust. 9), a także do zmian w art. 158, pkt 3, zgodnie z którymi sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej powinno zawierać: [ ] informacje o wykonaniu zadań, w ramach planowanych kwot wydatków, wraz z opisem celów przedmiotowych zadań, mierników wykonania oraz przewidywanych wieloletnich kosztów finansowych związanych z ich realizacją, a także o wydatkach poniesionych na ich realizację. Kolejne zmiany uregulowań prawnych dotyczyć będą 14 : poszerzania zapisów związanych z budżetem zadaniowym (w ustawie o finansach publicznych), które zostaną stopniowo wprowadzone w 2008 i 2009 r.; wprowadzenia do projektu nowej ustawy o finansach publicznych 15 zapisów na temat budżetu zadaniowego, a polegających na rozszerzeniu: zakresu kontroli finansowej o przeprowadzenie wstępnej oceny gospodarności zaciągania zobowiązań finansowych (art. 41, ust. 2), nadaniu programom wieloletnim autentycznego charakteru wieloletniego i zadaniowego, wprowadzeniu obowiązku sporządzania przez dysponentów projektu planów dochodów i wydatków poszczególnych części budżetowych na rok budżetowy i kolejne dwa lata, doprecyzowaniu zakresu budżetu zadaniowego prezentowanego w uzasadnieniu do ustawy budżetowej, a także doprecyzowaniu treści sprawozdania z wykonania budżetu w zakresie budżetu zadaniowego, systematycznego rozszerzania zapisów noty budżetowej oraz instruktażu dotyczącego formułowania zadań, celów i mierników. 11 Krajowy Program Reform na lata , Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2005, s Plan Informatyzacji Państwa na lata , Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Warszawa Ustawa z 8 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2006, nr 249, poz Budżet zadaniowy w Polsce. Reorientacja z wydatkowania na zarządzanie pieniędzmi publicznymi, red. T. Lubińska, Difin, Warszawa 2007, s Projekt ustawy z 4 kwietnia 2007 r. o finansach publicznych, ( ).
6 134 Katarzyna Owsiak, Katarzyna Maj-Waśniowska Polska, korzystając z doświadczeń innych państw we wdrażaniu budżetu zadaniowego 16, rozważała możliwości jego wprowadzania, opierając się na dwóch podejściach: całościowym oraz częściowym. Podejście całościowe charakteryzuje się tym, że cały budżet zostaje rozpisany na zadania, co prowadzi do zmiany klasyfikacji budżetowej. W ten sposób uzyskuje się harmonizację i koordynację działań organów państwowych, przy jednoczesnym zwiększeniu przejrzystości całego budżetu oraz nastawieniu na realizację celów i efektywnego wydatkowania środków publicznych występującego we wszystkich sferach interwencji państwa. W ramach podejścia częściowego następuje wprowadzenie budżetu zadaniowego tylko do poszczególnych programów rządowych lub też w wybranych ministerstwach oraz urzędach wojewódzkich. Przy takim ograniczeniu (wyszczególnieniu) możliwa będzie jedynie poprawa efektywności wydatkowania środków publicznych. Ostatecznie zdecydowano się w Polsce na zastosowanie podejścia całościowego, co było uwarunkowane chęcią stworzenia spójnego systemu oraz zagwarantowania wysokiej przejrzystości budżetu. Biorąc pod uwagę różnego rodzaju bariery oraz bezpieczeństwo sektora finansów publicznych, przewiduje się, że w latach sporządzany będzie zarówno budżet w układzie tradycyjnym, jak i zadaniowym. Jednocześnie opracowano harmonogram wdrażania budżetu zadaniowego w Polsce, który będzie realizowany zgodnie z następującymi etapami: opracowanie założeń metodologicznych (październik 2006 r.), pilotaż w wybranych ministerstwach, np. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (lata ), przejściowa faza wdrażania (lata równoległe funkcjonowanie budżetu zadaniowego i budżetu w formie tradycyjnej), przejście na budżetowanie jedynie w ujęciu zadaniowym (po 2011 r.), opracowanie budżetów zadaniowych w jednostkach podsektora rządowego, ubezpieczeń społecznych (lata ). wdrożenie budżetu zadaniowego we wszystkich jednostkach samorządu terytorialnego (od 2012 r.) Istota budżetu zadaniowego Budżet zadaniowy polega na zarządzaniu środkami publicznymi poprzez cele odpowiednio skonkretyzowane i zhierarchizowane na rzecz osiągania określonych rezultatów (realizacji zadań), mierzonych za pomocą ustalonego systemu mierni- 16 Zob. np. Budżet zadaniowy w Polsce, s
7 Budżet zadaniowy narzędzie zarządzania 135 ków. Można zatem powiedzieć, że istota budżetu zadaniowego sprowadza się do tego, by 17 : od planowania wydatków niezbędnych do funkcjonowania poszczególnych instytucji przejść do planowania niezbędnych kosztów wykonania zadań, określić wymagane wielkości wskaźników ilościowych i jakościowych, których osiągnięcie jest uważane za warunek uznania za wykonane zadania, na które zaplanowano w budżecie odpowiednie środki, podporządkować myśleniu zadaniowemu kryteria oceny instytucji i osób odpowiedzialnych za gospodarowanie środkami publicznymi. Do korzyści wynikających z zastosowania budżetu zadaniowego najogólniej zaliczyć można 18 : zwiększenie jawności i przejrzystości budżetu państwa; zwiększenie efektywności i skuteczności wydatkowania środków; usprawnienie działalności administracji państwowej i jej organów różnych szczebli poprzez współpracę (przy założeniu, że każdy organ ma jasno postawione cele i wskaźniki efektywności); zwiększenie się odpowiedzialności urzędników państwowych za realizację każdego zadania będzie odpowiadała jedna osoba. Jednocześnie nastąpi zwiększenie kompetencji urzędników państwowych (uzyskają większą swobodę w wydatkowaniu), ale wskaźniki ukażą efekty ich działania; możliwa stanie się realna wycena poszczególnych zadań państwa, a utworzenie standardów (kosztów jednostkowych) będzie przeciwdziałać korupcji; parlament uzyska większą moc decyzyjną, gdyż głosowanie odbywać będzie się nad konkretnymi elementami, a nie ogólnie nad przyjęciem ustawy budżetowej. W toku prac nad budżetem zdaniowym w Polsce została opracowana metodyka, która oparta jest na triadzie kategorii: racjonalizacja przejrzystość skuteczność oraz na koncepcji budżetowania zorientowanego na cele 19. Zgodnie z założeniami proponowana koncepcja budżetu zadaniowego zakłada ujęcie w trzyletnim programie rządu oraz w budżecie państwa dochodów i wydatków całego podsektora rządowego i ubezpieczeń społecznych, z wyłączeniem: państwowych szkół wyższych, jednostek badawczo-rozwojowych, samodzielnych publicznych 17 Budżet zadaniowy. Materiały szkoleniowe, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa T. Lubińska, Budżet zadaniowy. Zarządzanie pieniędzmi publicznymi poprzez cele odpowiednio skonkretyzowane i zhierarchizowane, ( ). 19 Budżet zadaniowy: Racjonalność przejrzystość skuteczność. Metodyka, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Departament Budżetu Zadaniowego, Zespół do Spraw Metodyki i Wdrażania Budżetu Zadaniowego został powołany przez Teresę Lubińską Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów jako Zespół doradczy w pracach nad koncepcją budżetu zadaniowego, Warszawa, 20 grudnia 2006 r., s. 5.
8 136 Katarzyna Owsiak, Katarzyna Maj-Waśniowska zakładów opieki zdrowotnej, państwowych instytucji kultury, Polskiej Akademii Nauk i tworzonych przez nią jednostek organizacyjnych. Budżetem zadaniowym objęte będą zarówno wydatki sztywne (prawnie zdeterminowane), jak i wydatki tzw. elastyczne (prawnie niezdeterminowane), przy czym w wypadku pierwszej grupy wydatków pozostaną pewne ograniczenia związane z wyborem priorytetów, ale jednocześnie będzie istniała możliwość poprawy skuteczności i efektywności dokonywania tych wydatków. Wydatki publiczne w budżecie zadaniowym, w każdej części budżetu, będą klasyfikowane według: zadań, podzadań oraz działań. Taka klasyfikacja zadaniowa będzie powiązana z klasyfikacją funkcjonalną COFOG (Classification of Functions of Government), do zgodności z którą zobowiązuje nas członkostwo w OECD. Zadania państwa obejmują odpowiednio do swego zakresu tematycznego wydatki jednego obszaru działalności państwa (np. edukacja, obrona narodowa, ochrona zdrowia). Zadania te to będzie najwyższy (pierwszy) poziom nowej klasyfikacji budżetowej. Drugi szczebel klasyfikacji budżetowej obejmuje podzadania, które grupują wydatki według celu. Będą one podstawową jednostką klasyfikacji zadaniowej i zarazem jej najniższym szczeblem ujmowanym w budżecie państwa. Realizacja zadań i podzadań będzie wymagała określenia przez dysponentów planów działań dla podzadań. Plany działań będą zawierały wydatki ujęte w podziale na paragrafy klasyfikacji budżetowej, a także działania, które należy wykonać, aby osiągnąć cel podzadania. Metodyka budżetu zadaniowego wprowadza następującą klasyfikację działań 20 : działania w zakresie kształtowania polityki, działania w zakresie koordynacji, nadzoru i monitorowania wykonania zadań, działania w zakresie zarządzania działalnością realizowane przez jednostkę, działania w zakresie świadczenia usług administracyjnych, działania w zakresie świadczenia usług społecznych, działania w zakresie świadczenia usług technicznych, a także działania pomocnicze. Dla każdego zadania, podzadania i działania sprecyzowane są cele zdefiniowane zgodnie z ogólnymi kryteriami, a także mierniki określające oczekiwane rezultaty uzyskane w związku z ich realizacją. Podczas formułowania celów należy mieć na uwadze: jakość realizowanych zadań, liczbę dostarczanych produktów, stopień wykonania zadań, terminowość wykonania zadań, efektywność. Zgodnie z powszechnie obowiązującymi standardami cele powinny być: konkretne, mierzalne, zaakceptowane przez jednostki, realistyczne, określone w czasie, a także powinny odnosić się do efektów działań. Istotną rolę odgrywać będą mierniki, które powinny służyć ocenie realizacji działania, podzadania lub zadania pod względem: istotności, skuteczności, efektywności, użyteczności i trwałości. Najważniejszymi z wymienionych mierników są te, które odnoszą się do efektywności i skuteczności. Mierniki efektywności 20 Budżet zadaniowy w Polsce, s
9 Budżet zadaniowy narzędzie zarządzania 137 służą do określania zależności pomiędzy nakładami i osiągniętymi efektami, wynikami. Mogą być one stosowane na poziomie działania i podzadania, natomiast mierniki skuteczności służą do oceny stopnia realizacji celu i mogą być stosowane na wszystkich szczeblach klasyfikacji budżetowej. Ponadto zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej, wszystkie mierniki wykorzystywane w procesie ewaluacji muszą posiadać cechy wyznaczone przez normy międzynarodowe, czyli muszą: być adekwatne (odzwierciedlać podstawowy cel, któremu realizacja zadania będzie służyć); być akceptowane przez jednostki realizujące dane zadanie, być wiarygodne, a także łatwe do zrozumienia dla osób nieposiadających szczegółowej znajomości tematu oraz łatwe do monitorowania tzn. precyzyjne, proste w konstrukcji oraz możliwe do policzenia. Mierniki zgodnie z stosowaną metodologią w krajach OECD i Unii Europejskiej można podzielić na trzy stopnie, biorąc pod uwagę stopień ogólności celów. Pierwsza grupa to mierniki oddziaływania, które mierzą długofalowe konsekwencje realizacji zadania (np. stopa bezrobocia, liczba popełnianych przestępstw). Do drugiej grupy zalicza się mierniki rezultatu, które mierzą skutki podejmowanych działań (np. niższe koszty leczenia w wyniku zastosowania działań prozdrowotnych, zmniejszenie czasu przejazdu w wyniku remontu drogi). Ostatnia grupa to mierniki produktu, które mierzą stopień wykonania celów operacyjnych (np. koszt wybudowania jednego kilometra autostrady, koszt dowiezienia jednego dziecka do szkoły) 21. Mierniki odzwierciedlają politykę ministra, dla ich stworzenia niezbędna jest wiedza ekspercka, a także wieloletni proces gromadzenia danych. Konstruując poszczególne mierniki, należy również pamiętać o specyfice sektora publicznego, w ramach którego wiele zadań jest trudno mierzalnych i niejednokrotnie muszą one być realizowane, co wynika z doktryny społecznej realizowanej przez państwo (np. wydatki socjalne) Trudności związane z wdrażaniem budżetowania zadaniowego Koncepcja budżetu zadaniowego jako jednego z głównych narzędzi reformowania i zarządzania finansami publicznymi w Polsce bywa również krytykowana. W. Misiąg wymienia jedenaście barier związanych z funkcjonowaniem budżetu zadaniowego 22 : 21 Szerzej na ten temat: Budżet zadaniowy w Polsce, s W. Misiąg, Bariery wdrażania budżetowania zadaniowego [w:] Uwarunkowania i bariery w procesie naprawy finansów publicznych, red. J. Głuchowski, A. Pomorska, J. Szołno-Koguc, Wydawnictwo KUL, Lublin 2007, s
10 138 Katarzyna Owsiak, Katarzyna Maj-Waśniowska niechęć administracji. Wdrożenie budżetu zadaniowego oznacza zmianę roli administracji publicznej, która będzie postrzegana jako usługodawca, a nie jako władza, czy też rozdawca dóbr ; niezgodność norm prawnych z faktycznymi możliwościami problem formalnego przyjęcia parametrów (wskaźników/standardy usług publicznych) wykonywania zadań; słabość sektora pozarządowego brak zainteresowania się koncepcją budżetu zadaniowego przez organizacje pozarządowe; niedostosowanie struktur administracji do zarządzania przez cele, obejmujące trzy płaszczyzny: 1) cały sektor publiczny (rozproszenie zadań między licznymi jego podmiotami), 2) administrację rządową i samorządową (brak konsekwentnej koncepcji decentralizacji państwa oraz próby ograniczenia samodzielności jednostek samorządu terytorialnego), 3) resorty (trudności w koordynacji zadań przez dane departamenty); niedostosowanie ustawy o finansach publicznych, polegające na tym, że w całej ustawie widoczne jest nastawienie na rygorystyczne przestrzeganie określonych limitów, a nie na faktyczną efektywność wykorzystania środków publicznych; kadry. Brak apolitycznych pracowników służby publicznej, które również nie są zaznajomione z nowoczesnymi metodami zarządzania publicznego; nieumiejętność zarządzania dużymi projektami (programami) międzyresortowymi. Każdemu nowemu projektowi towarzyszy powołanie kolejnego zespołu międzyresortowego lub komitetu Rady Ministrów. Wprowadzanie budżetu zadaniowego oznaczać musi współdziałanie wielu resortów w celu osiągnięcia jednego celu, zatem problem sprowadza się do nauczenia resortów współpracy; brak koordynacji przy wdrażaniu budżetowania zadaniowego. Wdrażanie budżetu zadaniowego jest procesem, w który powinien być zaangażowany cały rząd pod ścisłym nadzorem premiera. Na podkreślenie zasługuje fakt, że prace wdrożeniowe również powinny opierać się na ścisłym współdziałaniu trzech podmiotów: Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Rozwoju Regionalnego; statystyka. Największym problemem jest księgowość budżetowa, która uniemożliwia rozliczenie wykonywania budżetu oraz wieloletnich planów finansowych (brak danych, na podstawie których wyznaczyć można wartości wskaźników wykonywanych zadań publicznych); strategiomania. W sektorze finansów publicznych można zaobserwować tendencje do różnego rodzaju obowiązkowego sporządzania programów, strategii, czy też planów, które nie tworzą spójnego (jednolitego) programu służącego do zreformowania finansów publicznych. Traktowanie więc budżetu zadaniowego jako zintegrowanego programu służącego do osiągnięcia konkretnych celów
11 Budżet zadaniowy narzędzie zarządzania 139 w sektorze finansów publicznych pociąga za sobą konieczność ograniczenia ilości obligatoryjnych planów; wykorzystanie środków Unii Europejskiej jako cel sam w sobie. Przy takim podejściu można mówić o antyzadaniowości, czyli pozyskiwaniu środków unijnych dla samego pozyskiwania, a nie dla osiągnięcia efektów (przeszkoda w dobrym wykorzystywaniu środków unijnych). Jedną z barier może okazać się także dostosowanie Informatycznego Systemu Obsługi Budżetu Państwa, czyli systemu Trezor, do potrzeb budżetu zadaniowego. System ten umożliwia dysponentom środków budżetowych oraz Ministerstwu Finansów realizację wielu procesów budżetowych, takich jak np.: planowanie, wykonywanie budżetu państwa, a także prowadzenie sprawozdawczości budżetowej. Ponadto dla użytkowników na poziomie Ministerstwa Finansów, system umożliwia również prowadzenie rachunkowości budżetu państwa oraz generowanie raportów dla kierownictwa Ministerstwa Finansów. Z dotychczasowych doświadczeń w sektorze finansów publicznych z zakresu wdrażania kompleksowych systemów informatycznych wynika, że należy zachować ostrożność w tym zakresie. W wypadku kompleksowego systemu wspomagającego budżetowanie zadaniowe najwięcej trudności sprawi opracowanie jednolitego modułu ewidencji. W tym celu planuje się rozbudować system Trezor o moduł planowania zadaniowego, ewidencji, sprawozdawczości i ewaluacji. Zakłada się zatem wdrożenie w pierwszej kolejności modułów planowania oraz sprawozdawczości i ewaluacji. Moduł ewidencji będzie wdrażany stopniowo u poszczególnych dysponentów części budżetowych 23. W II kw r. powstanie opis założeń do systemu informatycznego opracowany przez międzyresortowy zespół koordynowany przez Ministerstwo Finansów, na podstawie którego ogłoszony zostanie przetarg na jego realizację. Oprócz ograniczeń we wdrażaniu koncepcji budżetu zadaniowego należy wspomnieć o barierze wynikającej z braku jednoznacznego ujęcia budżetu publicznego. Polski podział budżetu ma charakter przedmiotowo-podmiotowy, a dla łatwiejszego rozpoznawania (większej przejrzystości) procesów zachodzących w obrębie budżetu wskazane byłoby zastosowanie klasyfikacji budżetowej o charakterze przedmiotowym. Nabiera to szczególnego znaczenia z punktu widzenia obywatela. Nie jest on już traktowany jako osoba, która ma wykonywać wytyczne ustalane przez władze, lecz jako osoba, dla której pracuje cała administracja publiczna. Obywatel chce wiedzieć, na co przeznaczane są środki uzyskiwane z płaconych przez niego podatków, czyli jakie zadania są realizowane, a nie jaki podmiot je 23 Budżet zadaniowy: Racjonalność, s
12 140 Katarzyna Owsiak, Katarzyna Maj-Waśniowska wykonuje. Istnieje także możliwość wykonywania tego samego zadania publicznego przez kilka podmiotów 24. Z doświadczeń krajów, które wprowadziły metodę budżetowania zadaniowego, wynika, że do największych problemów powstałych podczas projektowania budżetu zadaniowego należą: podjęcie decyzji i określenie, kto będzie odpowiadał za kontrolę realizacji wydatków, a kto będzie odpowiadał za przesuwanie środków z jednego zadania na inne oraz określenie prawidłowego zestawu mierników, czyli wskaźników realizacji poszczególnych programów i wydatków 25. W Polsce, gdzie pierwsze próby wdrażania budżetu zadaniowego miały miejsce na szczeblu samorządowym, największym problemem okazała się niechęć pracowników administracji do podejmowania innych (nowych) wyzwań i zmiany sposobu myślenia 26. Można zatem spodziewać się tego samego typu przeszkód na szczeblu rządowym. 4. Zakończenie Obowiązujący w Polsce tzw. tradycyjny budżet państwa posiada strukturę, która oparta jest na klasyfikacji budżetowej (części, działy, rozdziały). Każdej kategorii sklasyfikowanej w rocznym planie finansowym przypisane są środki finansowe, których rozliczenie następuje po upływie roku. Prowadzi to do sytuacji, w której państwo nie dokonuje ich szczegółowej kontroli oraz weryfikacji na poszczególnych etapach realizacji zadań, a jedynie sprawdza wydatkowanie środków po zamknięciu roku budżetowego. W powszechnym rozumieniu za budżet zrealizowany uważa się taki, w którym wszystkie posiadane środki zostały w całości wydane. Szczególnie z takim podejściem można się zetknąć, analizując wykonanie budżetu, gdzie największą uwagę przywiązuje się do wytłumaczenia przyczyn niewydatkowania środków. Taki sposób kontroli wydatków publicznych niewątpliwie nie ułatwia realizacji zapisów ustawy o finansach publicznych. Zgodnie z art. 35, ust. 3, pkt 1 wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z ponoszonych nakładów, a praktyczną (faktyczną) realizację tego zapisu 24 Por. M. Będzieszak, Budżet zadaniowy wyzwania dla państwa i samorządu terytorialnego [w:] Stan i kierunki rozwoju finansów samorządu terytorialnego, red. L. Patrzałek, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań Wrocław 2007, s Najlepsza reforma finansów publicznych to budżet zadaniowy, rozmowa z D. Webberem, ekspertem od finansów publicznych, Departament Budżetu Zadaniowego, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, ( ). 26 Zob. także: M. Bitner, Jakie problemy stwarza wdrożenie budżetu zadaniowego, Gazeta Prawna 2006, nr 82 (1700).
13 Budżet zadaniowy narzędzie zarządzania 141 umożliwia budżet zadaniowy. Pozwala on na zarządzanie środkami publicznymi poprzez cele odpowiednio skonkretyzowane i zhierarchizowane, na rzecz osiągania określonych rezultatów (realizacji zadań), mierzonych za pomocą ustalonego systemu mierników. Po raz pierwszy w Polsce do ustawy budżetowej na 2008 r. został dołączony budżet zadaniowy, a przez następne dwa lub trzy lata parlament otrzyma budżet zarówno w formie tradycyjnej, jak i zadaniowej. Kolejne etapy wdrażania budżetu zadaniowego oznaczają: zintensyfikowanie prac nad formułowaniem budżetu w poszczególnych jednostkach administracji publicznej oraz dostosowanie systemu księgowego i kontroli finansowej. Wszystkim tym pracom towarzyszą zmiany w ustawodawstwie związanym z finansami publicznymi. Od marca 2006 r. w Polsce nastąpiły dość duże postępy we wdrażaniu budżetu zadaniowego 27. Prace te opierały się na podejmowaniu bardzo wielu istotnych decyzji organizacyjnych i merytorycznych. Jednakże, jak wynika z doświadczeń wielu krajów, przejście na system budżetowania zadaniowego trwa zazwyczaj od trzech do pięciu lat. Według przewidywań Polska zmieści się w tym zakresie, mimo że nie oznacza to zakończenia prac nad budżetem zadaniowym. Funkcjonowaniu budżetowania zadaniowego towarzyszy jego ulepszanie, czego przykładem jest wprowadzanie poprawek i korekt w systemie, w takich krajach jak Wielka Brytania czy Nowa Zelandia, gdzie stosuje się budżetowanie zadaniowe od dziesięciu czy piętnastu lat. Ponadto potrzeba kolejnych pięciu lat na przekształcenie zarządzania sektorem finansów publicznch w zarządzanie zorientowane na wyniki. W literaturze przedmiotu można zetknąć się z poglądem, że budżet zadaniowy należy do narzędzi służących w sposób najistotniejszy reformie finansów publicznych. Zdaniem D. Webera: Budżet zadaniowy wprowadza się po to, aby uzyskać równowagę fiskalną. Reforma ta jest tak istotna przede wszystkim dlatego, że system budżetu zadaniowego przynosi zdecydowanie więcej informacji o tym, na co wydatkowane są pieniądze publiczne, oraz pociąga za sobą znaczną zmianę organizacji i funkcjonowania ministerstw. Ponadto umożliwia rządowi i poszczególnym resortom zidentyfikowanie obszarów, w których działają słabiej w porównaniu z innymi, sąsiednimi krajami. Chodzi zarówno o wielkość wydatków, dziedziny, na które są one przeznaczane, jak i efektywność wydatkowania środków budżetowych Najlepsza reforma. 28 Ibidem.
14 142 Katarzyna Owsiak, Katarzyna Maj-Waśniowska Literatura Będzieszak M., Budżet zadaniowy wyzwania dla państwa i samorządu terytorialnego [w:] Stan i kierunki rozwoju finansów samorządu terytorialnego, red. L. Patrzałek, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań Wrocław Bitner M., Jakie problemy stwarza wdrożenie budżetu zadaniowego, Gazeta Prawna 2006, nr 82 (1700). Budżet władz lokalnych. Narzędzie zarządzania, red. S. Owsiak, PWE, Warszawa Budżet zadaniowy. Materiały szkoleniowe, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Warszawa Budżet zadaniowy: Racjonalność przejrzystość skuteczność. Metodyka, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Departament Budżetu Zadaniowego, Zespół do Spraw Metodyki i Wdrażania Budżetu Zadaniowego został powołany przez Panią Teresę Lubińską Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów jako Zespół doradczy w pracach nad koncepcją budżetu zadaniowego, Warszawa 20 grudnia 2006 r. Budżet zadaniowy w Polsce. Reorientacja z wydatkowania na zarządzanie pieniędzmi publicznymi, red. T. Lubińska, Difin, Warszawa Krajowy Program Reform na lata , Ministerstwo Gospodarki, Warszawa Lubińska T., Budżet zadaniowy. Zarządzanie pieniędzmi publicznymi poprzez cele odpowiednio skonkretyzowane i zhierarchizowane, ( ). Lubińska T., Platonoff A. L., Strąk T., Budżet zadaniowy: Racjonalność przejrzystość skuteczność, Ekonomista 2006, nr 5. Misiąg W., Bariery wdrażania budżetowania zadaniowego [w:] Uwarunkowania i bariery w procesie naprawy finansów publicznych, red. J. Głuchowski, A. Pomorska, J. Szołno-Koguc, Wydawnictwo KUL, Lublin Najlepsza reforma finansów publicznych to budżet zadaniowy, rozmowa z D. Webberem, ekspertem od finansów publicznych, Departament Budżetu Zadaniowego, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Owsiak S., Programowanie budżetowe warunkiem racjonalizacji wydatków publicznych, Kontrola Państwowa 2004, nr 1. Plan Informatyzacji Państwa na lata , Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Warszawa Program Konwergencji. Aktualizacja 2005, Ministerstwo Finansów, Warszawa Regal G.F., Summers A.B., Citizens Budget Reports: Improving Performance and Accountability in Government, Reason Public Policy Institute, Policy Study No. 292, Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, Dz.U. 2005, nr 249, poz z późn. zm. Ustawa z 8 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2006, nr 249, poz Projekt ustawy z 4 kwietnia 2007 r. o finansach publicznych, ( ).
15 Budżet zadaniowy narzędzie zarządzania 143 The Performance Budget as a Tool for Managing Public Finances Changes in the Polish economy that have grown out of, first, the process of system transformation and, second, European integration, have prompted the need to adopt measures aimed at reforming the public finance sector. One of the elements of this reform is the replacing of the traditional budget with a performance budget. The article discusses the main benefits of using a performance budget and briefly describes selected methods of budget programming. It also presents a proposed framework for implementing a performance budget in Poland that would allow for the management of public finances through appropriately defined and prioritised goals in order to accomplish predetermined results gauged with the established system of measurements.
RACHUNKOWOŚĆ ZADANIOWA W SYSTEMIE RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH
Dr Marcin Kaczmarek Uniwersytet Szczeciński RACHUNKOWOŚĆ ZADANIOWA W SYSTEMIE RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH 1. Wstęp Konsekwencją wejścia Polski do Unii Europejskiej jest
Bardziej szczegółowoZadania czy paragrafy?
Zadania czy paragrafy? Wpływ sposobu planowania i rozliczania wydatków na sposób patrzenia na oświatę by Antoni Jeżowski, 2012 Budżet tradycyjny a budżet w układzie zadaniowym W tradycyjnym układzie klasyfikacji
Bardziej szczegółowoBudżet zadaniowy autentyczne narzędzie zarządzania publicznego?
Budżet zadaniowy autentyczne narzędzie zarządzania publicznego? Bartosz Staszewski Naczelnik wydziału Departament Budżetu Państwa Kraków, 24 września 2014 r. www.mf.gov.pl Uniwersalne cechy systemowe i
Bardziej szczegółowoBudżet zadaniowy w placówkach oświatowych
OPUBLIKOWANO: 29 LISTOPADA 2016 Budżet zadaniowy w placówkach oświatowych Opracował: Marcin Majchrzak, radca prawny, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie Podstawa prawna: Ustawa z dnia 27
Bardziej szczegółowoNowe Zarządzanie Publiczne - skuteczność i efektywność. Budżet zadaniowy w Polsce
Nowe Zarządzanie Publiczne - skuteczność i efektywność. Budżet zadaniowy w Polsce Red.: Teresa Lubińska Wstęp Część I. Nowe zarządzanie wydatkami publicznymi Rozdział 1. Reformy finansów publicznych w
Bardziej szczegółowoNajważniejsze zagadnienia dotyczące budżetowania zadaniowego
Najważniejsze zagadnienia dotyczące budżetowania zadaniowego Podstawowe koncepcje, ustawa o finansach publicznych, korzyści i problemy związane z budżetem zadaniowym by Antoni Jeżowski, 2013 Budżet tradycyjny
Bardziej szczegółowo1. Teoretyczne zagadnienia budżetu zadaniowego
1. Teoretyczne zagadnienia budżetu zadaniowego Monika Kaczurak-Kozak 1.1. Pojęcie budżetu zadaniowego 1.1.1. Geneza budżetu zadaniowego Zmiany zachodzące w gospodarce światowej i kryzys finansowy ostatnich
Bardziej szczegółowoBudżetowanie zadaniowe w administracji publicznej warsztaty z analizy ryzyka oraz oceny efektywności i skuteczności
12-13 grudnia 2016r. Mercure Grand Hotel ul. Krucza 28 Warszawa warsztaty z analizy ryzyka oraz oceny efektywności i skuteczności X EDYCJA Szkolenie praktyczne 50% czasu szkolenia przeznaczone na ćwiczenia
Bardziej szczegółowoSystem monitorowania realizacji strategii rozwoju. Andrzej Sobczyk
System monitorowania realizacji strategii rozwoju Andrzej Sobczyk System monitorowania realizacji strategii rozwoju Proces systematycznego zbierania, analizowania publikowania wiarygodnych informacji,
Bardziej szczegółowo1. Pojęcie budżetu jednostki samorządu terytorialnego 2. Funkcje i zasady budżetu jednostki samorządu terytorialnego 3.
1. Pojęcie budżetu jednostki samorządu terytorialnego 2. Funkcje i zasady budżetu jednostki samorządu terytorialnego 3. Rodzaje budżetów samorządowych Pojęcie budżetu jednostki samorządu terytorialnego
Bardziej szczegółowoWieloletni Plan Finansowy Państwa
Nowa ustawa o finansach publicznych wprowadza obowiązek planowania wieloletniego oraz zadaniowego dla jednostek podsektora rządowego i ubezpieczeń społecznych. Nowa ustawa o finansach publicznych wprowadza
Bardziej szczegółowoCzęść pierwsza. PODSTAWY TEORII FINANSÓW PUBLICZNYCH
Stanisław Owsiak, Finanse publiczne teoria i praktyka. Spis treści: Wstęp Część pierwsza. PODSTAWY TEORII FINANSÓW PUBLICZNYCH Rozdział 1. Przedmiot nauki o finansach publicznych Pojęcie nauki o finansach
Bardziej szczegółowoCzęść IV. System realizacji Strategii.
Część IV. System realizacji Strategii. Strategia jest dokumentem ponadkadencyjnym, określającym cele, kierunki i priorytety działań na kilka lat oraz wymagającym ciągłej pracy nad wprowadzaniem zmian i
Bardziej szczegółowoCharakterystyka zadań budżetowych wyznaczonych do realizacji
Charakterystyka zadań budżetowych wyznaczonych do realizacji by Antoni Jeżowski, 2013 Etapy procedury budżetowania Dokumentacja budżetu zadaniowego zależy od etapu budżetowania, można mówić o: dokumentach
Bardziej szczegółowoDeterminanty powstania budżetu zadaniowego w jednostce samorządu terytorialnego. by Antoni Jeżowski, 2013
Determinanty powstania budżetu zadaniowego w jednostce samorządu terytorialnego Cele strategiczne a cele operacyjne by Antoni Jeżowski, 2013 Budżet zadaniowy Plan finansowy podmiotu publicznego, w którym
Bardziej szczegółowoBUDŻET ZADANIOWY JAKO SPRAWNE NARZĘDZIE ZARZĄDZA- NIA FINANSAMI PUBLICZNYMI
MARCIN KACZMAREK BUDŻET ZADANIOWY JAKO SPRAWNE NARZĘDZIE ZARZĄDZA- NIA FINANSAMI PUBLICZNYMI 1. Wstęp Konsekwencją wejścia Polski do Unii Europejskiej jest konieczność podjęcia kolejnych wyzwań. Przystąpienie
Bardziej szczegółowoZarządzanie dochodami i wydatkami jednostek samorządu lokalnego w warunkach decentralizacji. dr Adam Suchecki
Zarządzanie dochodami i wydatkami jednostek samorządu lokalnego w warunkach decentralizacji. dr Adam Suchecki Zarządzanie dochodami i wydatkami jednostek samorządu lokalnego w warunkach decentralizacji.
Bardziej szczegółowoBUDŻETOWANIE ZADANIOWE W KONTEKŚCIE SANACJI FINANSÓW PUBLICZNYCH W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ
BUDŻETOWANIE ZADANIOWE W KONTEKŚCIE SANACJI FINANSÓW PUBLICZNYCH W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wstęp Na opracowanie składa się 5 rozdziałów uzupełnionych o wprowadzenie i zakończenie. Rozdział 1 zawiera
Bardziej szczegółowoFinanse publiczne : współczesne ujęcie / Stanisław Owsiak. Warszawa, cop Spis treści. Część I. Podstawy teorii finansów publicznych 21
Finanse publiczne : współczesne ujęcie / Stanisław Owsiak. Warszawa, cop. 2017 Spis treści Wstęp 15 Część I. Podstawy teorii finansów publicznych 21 1. Przedmiot nauki o finansach publicznych 23 1.1. Pojęcie
Bardziej szczegółowo1. 1. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Z 2013 r. Poz. 885, z późn. zm.).
Formalno-prawne podstawy kontroli zarządczej 1.1. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.). Komunikat Ministerstwa Finansów nr 23 z dn. 16 grudnia
Bardziej szczegółowoBudżet zadaniowy. Prowadzący: Agnieszka Drożdżal
Budżet zadaniowy Prowadzący: Agnieszka Drożdżal Budżet zadaniowy - metoda zarządzania środkami publicznymi ujmowana jako skonsolidowany plan wydatków jednostek sektora finansów publicznych, sporządzany
Bardziej szczegółowoCele i mierniki w układzie zadaniowym na 2016 r.
Cele i mierniki w układzie zadaniowym na 2016 r. Departament Polityki Wydatkowej bz_katalog@mf.gov.pl ul. Świętokrzyska 12 00-916 Warszawa tel.: +48 22 694 42 42 fax :+48 22 694 47 41 www.mf.gov.pl Warszawa,
Bardziej szczegółowoMiejsce: BODiE PKU Warszawa, ul. Wolska 191 (Hotel COLIBRA) Termin: sierpnia 2017r.
Finanse publiczne w praktyce w 2017 r. Zasady gospodarki finansowej, dyscyplina finansów publicznych, kontrola zarządcza, budżet zadaniowy, wydatki strukturalne Miejsce: BODiE PKU Warszawa, ul. Wolska
Bardziej szczegółowoWzmocnienie potencjału administracji samorządowej. Program Operacyjny Kapitał Ludzki Działanie 5.2. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
Wzmocnienie potencjału administracji samorządowej Program Operacyjny Kapitał Ludzki Działanie 5.2 Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji Instytucja Pośrednicząca dla Priorytetu V PO KL Dobre Rządzenie
Bardziej szczegółowoTrzeci, kolejny już rok jednostki sektora rządowego podejmują wyzwanie dostosowania się do wymagań metodyki budżetowania zadaniowego.
Trzeci, kolejny już rok jednostki sektora rządowego podejmują wyzwanie dostosowania się do wymagań metodyki budżetowania zadaniowego. Wdrożenie budżetu zadaniowego uznawane jest za bardzo ważne i przełomowe
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR WOJEWODY DOLNOŚLĄSKIEGO z dnia /IT, października 2016 r.
ZARZĄDZENIE NR WOJEWODY DOLNOŚLĄSKIEGO z dnia /IT, października 2016 r. w sprawie ustalenia procedury monitorowania realizacji budżetu Wojewody Dolnośląskiego w układzie zadaniowym Na podstawie art. 17
Bardziej szczegółowonaruszenie przepisów dotyczących wieloletniej prognozy finansowej nie została przewidziana żadna sankcja lub kara, to jednak nieprzestrzeganie zasad
Streszczenie Jednym z zasadniczych celów obecnie obowiązującej ustawy o finansach publicznych było wprowadzenie do systemu finansów publicznych zasady wieloletniego planowania finansowego. Wieloletnie
Bardziej szczegółowoPANEL 1 Zarządzanie strategiczne, jakość życia, usługi publiczne, komunikacja z mieszkańcami
Jak skutecznie wykorzystać system zarządzania JST do poprawy jakości życia mieszkańców? Konferencja zamykająca realizację innowacyjnego projektu partnerskiego MJUP PANEL 1 Zarządzanie strategiczne, jakość
Bardziej szczegółowoBudżet zadaniowy reorientacja z wydatkowania na zarządzanie finansami publicznymi
Emil Rudowicz Katedra Polityki Agrarnej i Marketingu Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Budżet zadaniowy reorientacja z wydatkowania na zarządzanie finansami publicznymi Wstęp Po 1989 r.
Bardziej szczegółowoPOVERTY AND SOCIAL IMPACT TACKLING DIFFICULT ISSUES IN POLICY REFORM
POVERTY AND SOCIAL IMPACT TACKLING DIFFICULT ISSUES IN POLICY REFORM Małgorzata Sarzalska Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Departament Analiz Ekonomicznych i Prognoz Warszawa, 24 marca 2015 r.
Bardziej szczegółowoBudżet zadaniowy (układ zadaniowy)
Budżet zadaniowy (układ zadaniowy) performance-based budget Budżet zadaniowy Koncepcja budżetu zadaniowego pojawiła się w Polsce w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Pierwsze próby wdrożenia budżetu
Bardziej szczegółowoKontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego z perspektywy Ministerstwa Finansów
Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego z perspektywy Ministerstwa Finansów Monika Kos, radca ministra Departament Polityki Wydatkowej Warszawa, 13 stycznia 2015 r. Program prezentacji
Bardziej szczegółowoJerzy Osiatyński. Opinia w sprawie przejścia do budżetowania zadaniowego. Biuro Informacji i Dokumentacji Kancelarii Senatu OE 52
Biuro Informacji i Dokumentacji Kancelarii Senatu OE 52 Maj 2006 Jerzy Osiatyński Opinia w sprawie przejścia do budżetowania zadaniowego Dział Informacji i Ekspertyz Seria: Opinie i Ekspertyzy Materiał
Bardziej szczegółowoRajmund Ryś Kierujący pracą Departamentu Polityki Przestrzennej Ministerstwo Rozwoju Regionalnego VI DZIEŃ URBANISTY, Poznań
RACJONALNE KSZTAŁTOWANIE PRZESTRZENI A FUNDUSZE EUROPEJSKIE - SZANSE I WYZWANIA Rajmund Ryś Kierujący pracą Departamentu Polityki Przestrzennej Ministerstwo Rozwoju Regionalnego VI DZIEŃ URBANISTY, Poznań
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 WydziałZarządzania i Komunikacji Społecznej Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoPrezentacja Dokumentu Strategii Zarządzania Zmianą Gospodarczą
KONFERENCJA w ramach projektu WYPRZEDZIĆ ZMIANĘ - PARTNERSTWO LOKALNE DLA ROZWOJU GOSPODARCZEGO POWIATU CHOJNICKIEGO Prezentacja Dokumentu Strategii Zarządzania Zmianą Gospodarczą Alicja Zajączkowska 6
Bardziej szczegółowoUrszula Lange Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Ekonomii, Katedra Teorii i Historii Ekonomii ulalange@wp.pl
STUDIA OECONOMICA POSNANIENSIA 2013, vol. 1, no. 3 (252) Urszula Lange Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Ekonomii, Katedra Teorii i Historii Ekonomii ulalange@wp.pl Idea i metody wprowadzania
Bardziej szczegółowoZasady funkcjonowania systemu kontroli zarządczej w Urzędzie Miasta Lublin i jednostkach organizacyjnych miasta Lublin akceptowalny poziom ryzyka
w sprawie określenia zasad funkcjonowania systemu kontroli zarządczej w Urzędzie Miasta Lublin i jednostkach organizacyjnych miasta Lublin - wydanie drugie Zasady funkcjonowania systemu kontroli zarządczej
Bardziej szczegółowoProjekty i plany finansowe w jst - tworzenie i realizacja. Prowadzący: Agnieszka Drożdżal
Projekty i plany finansowe w jst - tworzenie i realizacja Prowadzący: Agnieszka Drożdżal Ustawa o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 poz.885 ze zm.) Art. 235. 1. W planie dochodów budżetu jednostki
Bardziej szczegółowoWzmocnienie potencjału analitycznego administracji publicznej przedsięwzięcie podjęte przez Szefa Służby Cywilnej
Wzmocnienie potencjału analitycznego administracji publicznej przedsięwzięcie podjęte przez Szefa Służby Cywilnej Warszawa, czerwiec 2014 r. Dotychczas podjęte inicjatywy Szefa Służby Cywilnej W latach
Bardziej szczegółowoRozdział XII. MONITORING I EWALUACJA
Rozdział XII. MONITORING I EWALUACJA Prowadzenie monitoringu i ewaluacji realizacji LSR w całym okresie jej wdrażania jest procesem koniecznym dla sprawdzenia czy udaje się skutecznie osiągać cele zapisane
Bardziej szczegółowoPaństwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach SYLLABUS na rok akademicki 2014/2015
Tryb studiów Niestacjonarne Nazwa kierunku studiów Finanse i Rachunkowość Poziom studiów Stopień pierwszy Rok studiów/ semestr II/III Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach SYLLABUS na rok akademicki
Bardziej szczegółowoDr Urszula K. Zawadzka-Pąk PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH, ĆWICZENIA 8.
Dr Urszula K. Zawadzka-Pąk PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH, ĆWICZENIA 8. Zadanie (1) 1. Proszę przenalizować treść ustawy budżetowej na 2018 r. i wskazać konkretną podstawę prawną z ustawy o finansach publicznych
Bardziej szczegółowoControlling operacyjny i strategiczny
Controlling operacyjny i strategiczny dr Piotr Modzelewski Katedra Bankowości, Finansów i Rachunkowości Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego Plan zajęć 1, 2. Wprowadzenie do zagadnień
Bardziej szczegółowoLipcowe zmiany w rozporządzeniach Ministra Finansów. Zmiany w klasyfikacji budżetowej, planach finansowych i sprawozdawczości budżetowej na 2019 r.
Lipcowe zmiany w rozporządzeniach Ministra Finansów. Zmiany w klasyfikacji budżetowej, planach finansowych i sprawozdawczości budżetowej na 2019 r. PROGRAM SZKOLENIA: 1. Rozporządzenie Ministra Finansów
Bardziej szczegółowoStanowisko Rady Ministrów do senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o funduszu sołeckim oraz niektórych innych ustaw (druk nr 4192)
Projekt z dnia 18 lipca 2011 r. Stanowisko Rady Ministrów do senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o funduszu sołeckim oraz niektórych innych ustaw (druk nr 4192) Przedmiotem senackiego projektu
Bardziej szczegółowoFINANSE PUBLICZNE W PRAKTYCE W 2016 ROKU WARSZTATY
FINANSE PUBLICZNE W PRAKTYCE W 2016 ROKU WARSZTATY Informacje o usłudze Numer usługi 2016/04/20/8493/8349 Cena netto 1 800,00 zł Cena brutto 2 214,00 zł Cena netto za godzinę 0,00 zł Cena brutto za godzinę
Bardziej szczegółowoBudżet zadaniowy jako narzędzie zarządzania finansami gminy 1 Task budget as a tool of financial management in the commune
Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH Seria: Administracja i Zarządzanie Nr 104 Studenckie Koła Naukowe 2015 Milena Gęsina Studenckie Koło Naukowe Menedżerów TOP MANAGER
Bardziej szczegółowoWiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Wojciech Misiąg
Wiceprezes Najwyższej Izby Kontroli Wojciech Misiąg Warszawa, dnia 18 listopada 2011 r. KSR-4101-01-01/2011 P/11/001 Pan Marek Sawicki Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie
Bardziej szczegółowoOpis systemu kontroli wewnętrznej w Polskim Banku Apeksowym S.A.
Opis systemu kontroli wewnętrznej w Polskim Banku Apeksowym S.A. I. Informacje ogólne 1. Zgodnie z postanowieniami Ustawy Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz.U. 1997 Nr 140 poz. 939), w ramach
Bardziej szczegółowoFundusze UE, jako środki publiczne, wymagają starannego wydatkowania.
Fundusze UE, jako środki publiczne, wymagają starannego wydatkowania. Głównym narzędziem dbania o wydatkowanie funduszy europejskich jest monitoring i ewaluacja. Korzystanie z funduszy UE oznacza konieczność
Bardziej szczegółowoPOMIAR I GRUPOWANIE KOSZTÓW ZADAŃ JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
POMIAR I GRUPOWANIE KOSZTÓW ZADAŃ JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO Grzegorz Bucior Uniwersytet Gdański, Katedra Rachunkowości Jedną z głównych przesłanek decentralizacji władzy publicznej było polepszenie
Bardziej szczegółowoZasady i tryb wyznaczania celów i zadań, określenie misji w Urzędzie Miejskim w Piastowie i jednostkach podległych oraz monitorowanie ich realizacji
Załącznik nr 2 do Regulaminu kontroli zarządczej Zasady i tryb wyznaczania celów i zadań, określenie misji w Urzędzie Miejskim w Piastowie i jednostkach podległych oraz monitorowanie ich realizacji Przepisy
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE Nr 21/11 MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO z dnia 10 marca 2011 r.
ZARZĄDZENIE Nr 21/11 MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Kontroli Zarządczej w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Zachodniopomorskiego
Bardziej szczegółowoWarsztaty praktyk unijnych
Warsztaty praktyk unijnych zajęcia nr 1, 2 dr Piotr Modzelewski Zakład Strategii i Polityki Gospodarczej WNE UW Model nakłady/ wyniki dla administracji publicznej Źródło: Ch. Pollitt., G. Bouckaert, Public
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 1 października 2015 r. Poz. 75 DECYZJA NR 193 KOMENDANTA GŁÓWNEGO STRAŻY GRANICZNEJ. z dnia 1 października 2015 r.
DZIENNIK URZĘDOWY KOMENDY GŁÓWNEJ STRAŻY GRANICZNEJ Warszawa, dnia 1 października 2015 r. Poz. 75 DECYZJA NR 193 KOMENDANTA GŁÓWNEGO STRAŻY GRANICZNEJ z dnia 1 października 2015 r. w sprawie zadań podmiotów
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA EKONOMICZNA
STATYSTYKA EKONOMICZNA Analiza statystyczna w ocenie działalności przedsiębiorstwa Opracowano na podstawie : E. Nowak, Metody statystyczne w analizie działalności przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2001 Dr
Bardziej szczegółowoKrytyka tradycyjnego budżetowania i koncepcje alternatywne
Krytyka tradycyjnego budżetowania i koncepcje alternatywne Tradycyjne budżety krótkookresowy, zadaniowy, kontrolny charakter szerokie grono pracowników zaangażowane w tworzenie budżetu tradycyjne metody
Bardziej szczegółowoSprawozdania budżetowe sporządzane są za okresy miesięczne, kwartalne, półroczne i roczne.
Sprawozdania budżetowe sporządzane są za okresy miesięczne, kwartalne, półroczne i roczne. Sprawozdawczość budżetowa jednostek samorządu terytorialnego stanowi końcowy etap generowania zbiorów informacji
Bardziej szczegółowoDruk nr 172 Warszawa, 21 grudnia 2005 r.
SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ V kadencja Prezes Rady Ministrów RM 10-178-05 Druk nr 172 Warszawa, 21 grudnia 2005 r. Pan Marek Jurek Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Szanowny Panie Marszałku
Bardziej szczegółowoSYLABUS. MK_48 Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Politologia I stopnia stacjonarne Rodzaj przedmiotu
Rzeszów, 1 październik 014 r. SYLABUS Nazwa przedmiotu Finanse publiczne Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Socjologiczno-Historyczny Katedra Politologii Kod przedmiotu MK_48 Studia Kierunek
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do Uchwały 573/2015 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 29 maja 2015r.
Załącznik nr 1 do Uchwały 573/2015 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 29 maja 2015r. Zasady wprowadzania projektów do Wykazu Projektów Zidentyfikowanych w ramach trybu pozakonkursowego Wielkopolskiego
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 319/13 PREZYDENTA MIASTA SZCZECIN z dnia 18 lipca 2013 r.
ZARZĄDZENIE NR 319/13 PREZYDENTA MIASTA SZCZECIN z dnia 18 lipca 2013 r. w sprawie procedury wprowadzania zmian w budżecie i wieloletniej prognozie finansowej Na podstawie art.60 ust.1 i 2 pkt 4 i 5 ustawy
Bardziej szczegółowoPODEJŚCIE STRATEGICZNE >>
Nasze wartości oraz niniejszy Kodeks Współpracy z Interesariuszami są przewodnikiem w zakresie naszych zasad i naszych zachowań. Odbieramy zaangażowanie Interesariuszy jako związek równych sobie oparty
Bardziej szczegółowoWARTOŚCIOWANIE I OPISY STANOWISK PRACY
nia Warszawa I miejsce w rankingu 23-24 października Warszawa firm szkoleniowych wg Gazety Finansowej WARTOŚCIOWANIE I OPISY Klasyfikacja metod wartościowania pracy wskazanie na wady i zalety Konstrukcja
Bardziej szczegółowodr Paweł Szczęśniak Katedra Prawa Finansowego Wydział Prawa i Administracji UMCS USTAWA BUDŻETOWA WYKŁAD NR 1
dr Paweł Szczęśniak Katedra Prawa Finansowego Wydział Prawa i Administracji UMCS www.finansowe.umcs.pl USTAWA BUDŻETOWA WYKŁAD NR 1 Art. 109 UFP 1. Ustawa budżetowa jest podstawą gospodarki finansowej
Bardziej szczegółowoKrytyka budżetowania i koncepcje alternatywne
Krytyka budżetowania i koncepcje alternatywne Tradycyjne budżety krótkookresowy, zadaniowy, kontrolny charakter szerokie grono pracowników zaangażowane w tworzenie budżetu tradycyjne metody kalkulacji
Bardziej szczegółowoPomiar kapitału ludzkiego wyzwania i szanse dla ZKL
Pomiar kapitału ludzkiego wyzwania i szanse dla ZKL dr Łukasz Sienkiewicz Instytut Kapitału Ludzkiego Seminarium naukowe Pomiar kapitału ludzkiego wyzwania i szanse dla zarządzania organizacją Warszawa,
Bardziej szczegółowoZarządzenie Nr 5 / 2011 Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipnie z dnia 27 kwietnia 2011 roku
Zarządzenie Nr 5 / 2011 Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipnie z dnia 27 kwietnia 2011 roku w sprawie: ustalenia regulaminu kontroli zarządczej i zasad jej prowadzenia. Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoMODEL KOMPETENCYJNY DYREKTORA
MODEL KOMPETENCYJNY DYREKTORA JAKO NARZĘDZIE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE PLACÓWKĄ ZARZĄDZANIE PO WROCŁAWSKU prof. UWr Kinga Lachowicz-Tabaczek Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego, HR Projekt Wrocław
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 17 marca 2017 r. Poz. 82
Warszawa, dnia 17 marca 2017 r. KOMUNIKAT MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie szczegółowych wytycznych w zakresie kontroli zarządczej dla działu administracji rządowej sprawiedliwość
Bardziej szczegółowoWarsztaty FRAME. Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni
Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni Warsztaty FRAME I. Cel Zapoznanie uczestników z możliwościami wykorzystania Europejskiej Ramowej Architektury ITS FRAME (zwanej dalej FRAME ) oraz jej narzędzi
Bardziej szczegółowoKARTA OCENY MERYTORYCZNEJ. Kryterium Czy warunek został spełniony? Okres realizacji projektu jest zgodny z okresem wskazanym w regulaminie
KARTA OCENY MERYTORYCZNEJ Część I: Kryteria formalne podlegające weryfikacji na etapie oceny merytorycznej Kryterium Czy warunek został spełniony? Okres realizacji projektu jest zgodny z okresem wskazanym
Bardziej szczegółowoAnaliza ekonomiczna w instytucjach publicznych analiza organizacji i projektów
Analiza ekonomiczna w instytucjach publicznych analiza organizacji i projektów Zajęcia nr 1. Wprowadzenie dr Piotr Modzelewski Katedra Bankowości, Finansów i Rachunkowości Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoOKRESOWY PLAN EWALUACJI
Informacja na posiedzenie Zarządu OKRESOWY PLAN EWALUACJI Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na 2012 rok Wprowadzenie Podstawą formalną do przygotowania Okresowego planu ewaluacji Małopolskiego
Bardziej szczegółowoDo realizacja tego zadania zalicza się weryfikację poprawności rozwiązań zaproponowanych przez realizatora (wykonawcę), czyli:
Opis wymagań dotyczących usług w zakresie ewaluacji produktów projektu innowacyjnego w zakresie opracowania i wdrożenia koncepcji, metodyki oraz narzędzi badań wskaźników jakości życia i jakości usług
Bardziej szczegółowoBUDŻET ZADANIOWY W POLSCE W KONTEKSCIE UREGULOWAŃ W NOWEJ USTAWIE O FINANSACH PUBLICZNYCH
BUDŻET ZADANIOWY W POLSCE W KONTEKSCIE UREGULOWAŃ W NOWEJ USTAWIE O FINANSACH PUBLICZNYCH W Polsce zadaniowy plan wydatków na lata 2009 2011 został ułożony według 22 podstawowych funkcji państwa, które
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 29 września 2010 r. w sprawie planu działalności i sprawozdania z jego wykonania.
Dziennik Ustaw Nr 187 14041 Poz. 154 154 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 9 września 010 r. w sprawie planu działalności i sprawozdania z jego wykonania Na podstawie art. 70 ust. 7 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoPoz. 237 KOMUNIKAT MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI. z dnia 1 grudnia 2015 r.
KOMUNIKAT MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 1 grudnia 2015 r. w sprawie szczegółowych wytycznych w zakresie kontroli zarządczej dla działu administracji rządowej sprawiedliwość Na podstawie art. 69 ust.
Bardziej szczegółowoMONITORING I EWALUACJA LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU GRUDZIĄDZKI SPICHLERZ
MONITORING I EWALUACJA LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU GRUDZIĄDZKI SPICHLERZ Podstawowym celem systemu monitoringu i ewaluacji Lokalnej Strategii Rozwoju jest śledzenie postępów w realizacji celów Strategii
Bardziej szczegółowoSystem programowania strategicznego w Polsce
System programowania strategicznego w Polsce Dr Piotr Żuber Dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Warszawa, listopad 2007 r. 1 Podstawowe zalety programowania
Bardziej szczegółowoUstawa o finansach publicznych Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
Ustawa o finansach publicznych Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego TEKSTY USTAW 14. WYDANIE Ustawa o finansach publicznych Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego TEKSTY
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XX RADY MIEJSKIEJ W BIAŁEJ z dnia 22 lutego 2013r.
UCHWAŁA NR XX.248.2013 RADY MIEJSKIEJ W BIAŁEJ z dnia 22 lutego 2013r. w sprawie nadania Statutu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w Białej Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z REALIZACJI W ROKU 2010 ZADAŃ KOMITETU AUDYTU DLA DZIAŁÓW ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ, KTÓRYMI KIERUJE MINISTER INFRASTRUKTURY
Załącznik do Uchwały Nr 1/2011 Komitetu Audytu z dnia 14 lutego 2011 r. w sprawie przyjęcia Sprawozdania z realizacji zadań Komitetu Audytu w roku 2010 SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI W ROKU 2010 ZADAŃ KOMITETU
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY. Warszawa, dnia 6 listopada 2013 r. Pozycja 43 ZARZĄDZENIE MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO 1)
DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO Warszawa, dnia 6 listopada 2013 r. Pozycja 43 ZARZĄDZENIE MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO 1) z dnia 30 października 2013 r. w sprawie
Bardziej szczegółowoKARTA WSPÓŁPRACY GMINY SIEDLEC Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA LATA 2005 2010
KARTA WSPÓŁPRACY GMINY SIEDLEC Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI NA LATA 2005 2010 Wrzesień 2005 ROZDZIAŁ I Definicje i określenia 1. Definicje: - działalność pożytku publicznego jest to działalność społecznie
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Inwestycje samorządu terytorialnego i ich rola w rozwoju społecznogospodarczym
OCENA EFEKTYWNOŚCI I FINANSOWANIE PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO WSPÓŁFINANSOWANYCH FUNDUSZAMI UNII EUROPEJSKIEJ Autor: Jacek Sierak, Remigiusz Górniak, Wstęp Jednostki samorządu
Bardziej szczegółowoPraktyczne aspekty planowania systemu wdrażania, monitorowania i ewaluacji programów rewitalizacji
Spotkanie informacyjno-edukacyjne Kraków, 2 grudnia 2016 r. Praktyczne aspekty planowania systemu wdrażania, monitorowania i ewaluacji programów rewitalizacji dr Janusz Jeżak dr Janusz Jeżak PLAN PREZENTACJI
Bardziej szczegółowoAktywne formy kreowania współpracy
Projekt nr... Kształtowanie sieci współpracy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Dolnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekonomiczno społecznych Aktywne formy kreowania współpracy Dr inż.
Bardziej szczegółowoNowoczesna Administracja Samorządowa Samorządowe Centrum Usług Wspólnych
3 października 2012 Nowoczesna Administracja Samorządowa Samorządowe Centrum Usług Wspólnych Anna Wójt Dlaczego CUW jest ważnym zagadnieniem wartym debaty w Polsce? CUW pozwala na efektywne osiągnięcie
Bardziej szczegółowo11 Monitoring i ewaluacja
11 Monitoring i ewaluacja Monitoring to proces systematycznego zbierania i analizowania ilościowych i jakościowych informacji na temat wdrażanej Strategii Rozwoju Lokalnego kierowanego przez społeczność
Bardziej szczegółowoSystem Kontroli Wewnętrznej w Banku Spółdzielczym w Andrespolu ORGANIZACJA SYSTEMU KONTROLI WEWNĘTRZNEJ W BANKU SPOŁDZIELCZYM W ANDRESPOLU
System Kontroli Wewnętrznej w Banku Spółdzielczym w Andrespolu ORGANIZACJA SYSTEMU KONTROLI WEWNĘTRZNEJ W BANKU SPOŁDZIELCZYM W ANDRESPOLU 1. 1. Stosownie do postanowień obowiązującej ustawy Prawo bankowe,
Bardziej szczegółowoDECYZJA Nr 262/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 24 czerwca 2014 r.
Zarząd Planowania Strategicznego P5 Warszawa, dnia 25 czerwca 2014 r. Poz. 213 DECYZJA Nr 262/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 24 czerwca 2014 r. w sprawie wprowadzenia do użytku Regulaminu funkcjonowania
Bardziej szczegółowoINSTRUMENTY I METODY RACJONALIZACJI FINANSÓW PUBLICZNYCH
INSTRUMENTY I METODY RACJONALIZACJI FINANSÓW PUBLICZNYCH REDAKCJA NAUKOWA RENATA PRZYGODZKA Spis treści WSTĘP 7 ROZDZIAŁ 1. (BOGUSŁAW ADAM CHMIELAK) NIEEFEKTYWNOŚĆ PODATKU DOCHODOWEGO OD OSÓB PRAWNYCH
Bardziej szczegółowoKoncepcja oceny kontroli zarządczej w jednostce samorządu. ElŜbieta Paliga Kierownik Biura Audytu Wewnętrznego - Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej
Koncepcja oceny kontroli zarządczej w jednostce samorządu terytorialnego ElŜbieta Paliga Kierownik Biura Audytu Wewnętrznego - Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej śeglarz, który nie wie dokąd płynie nigdy
Bardziej szczegółowoWójta Gminy Lipnica. z dnia
' MINY LIPNICA «ZARZĄDZENIE Nr 49/2011 Wójta Gminy Lipnica z dnia 11.05.2011 w sprawie organizacji i zasad funkcjonowania kontroli zarządczej w Urzędzie Gminy w Lipnicy i jednostkach organizacyjnych Gminy.
Bardziej szczegółowo5 Organizacja rachunkowości zagadnienia wstępne 18
Kluge P.D., Kużdowicz D., Kużdowicz P., Materiały do zajęć z przedmiotu Rachunkowość finansowa 29 5 Organizacja rachunkowości zagadnienia wstępne 18 5.1 Istota i zakres Do zasadniczych atrybutów wyróżniających
Bardziej szczegółowoMinimalne wymogi wdrożenia systemu kontroli zarządczej w jednostkach organizacyjnych miasta Lublin
Minimalne wymogi wdrożenia systemu kontroli zarządczej w jednostkach organizacyjnych miasta Lublin A. Środowisko wewnętrzne 1. Przestrzeganie wartości etycznych: należy zapoznać, uświadomić i promować
Bardziej szczegółowoKARTA OCENY MERYTORYCZNEJ. Czy warunek został spełniony?
KARTA OCENY MERYTORYCZNEJ Część I: Kryteria formalne podlegające weryfikacji na etapie oceny merytorycznej Kryterium Okres realizacji projektu jest zgodny z założeniami Regulaminu Kwota wnioskowanej dotacji
Bardziej szczegółowoWniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 30.1.2019 r. COM(2019) 53 final 2019/0019 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie ustanowienia środków awaryjnych w dziedzinie koordynacji
Bardziej szczegółowo