ARCHEION, T. CV WARSZAWA 2003 SPIS TREŚCI Od Redakcji (Daria Nałęcz).............................. 7 Edukacja Daria N a ł ę c z Archiwistyka nowa czy stara dyscyplina nauki?........ 9 Irena M a m c z a k - G a d k o w s k a Aktualne kierunki kształcenia archiwistów i archiwalnych badań naukowych na świecie w świetle badań opublikowanych przez Carola Couture a.................................. 14 Krzysztof S k u p i e ń s k i Dyskusja nad perspektywami kształcenia archiwistów na polskich uniwersytetach stadium pytań czy odpowiedzi?........... 23 Stanisław S i e r p o w s k i Interdyscyplinarna archiwistyka............. 42 Jacek K r o c h m a l Kształcenie w zakresie archiwistyki i zarządzania dokumentacją współczesną w polskich uczelniach wyższych.................. 47 Waldemar C h o r ą ż yczewski, Wiesława K w i a t k o w s k a Powołanie specjalności Archiwistyka i zarządzanie dokumentacją na UMK w kontekście prac nad utworzeniem osobnego kierunku studiów..................... 64 Jacek S o s z y ń s k i Informacja na temat realizacji ścieżki magisterskiej Dokumentacja elektroniczna i jej przechowywanie w IINiSB.............. 72 Wanda P i n d l o w a Podstawy informacji naukowej w programach kształcenia wyższego dla archiwistów............................... 79 Maria K o c ó j o w a Elektroniczna edukacja dla archiwistów............ 84 Joanna C h o j e c k a Edukacyjne doświadczenia niemieckie............ 95 Teoria i metodyka Maria T r o j a n o w s k a Wydawnictwa efemeryczne w archiwach problemy gromadzenia i opracowania. Artykuł dyskusyjny................. 101 Elżbieta O s t r o w s k a Analiza metod porządkowania materiałów efemerycznych na podstawie doświadczeń Archiwum Państwowego w Krakowie......... 138 Maciej D a l e c k i Problemy i metody opracowania materiałów ulotnych w archiwach państwowych.................................... 142 Jerzy G r z e l a k Uwagi do referatu Marii Trojanowskiej Wydawnictwa efemeryczne w archiwach problemy gromadzenia i opracowania........... 150 Emilia S ł o m i a n o w s k a - K a m i ń s k a Opracowanie afiszy w Gabinecie Dokumentów Życia Społecznego Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie propozycje......................................... 156 Agata P i e t r z a k Opracowanie zbiorów grafiki, rysunku i fotografii w formacie US MARC doświadczenia Zakładu Ikonografii Biblioteki Narodowej... 167
4 Spis treści Marlena J a b ł o ń s k a Problem definicji druków ulotnych gromadzonych w archiwach 180 Jacek K r o c h m a l O potrzebie przygotowania wskazówek metodycznych do opracowania druków ulotnych.............................. 193 Archiwoznawstwo Aleksy P i a s t a Organizacja austriackich władz okupacyjnych szczebla powiatowego i ich pozostałość aktowa na przykładzie k.u.k. Kreiskommando in Piotrków i k.u.k. Kreiskommando in Noworadomsk (1915 1918)............. 201 Konserwacja i zabezpieczanie zasobu Jarosław S i a n k o Technologia odkwaszania papieru aparatem C-900 firmy Neschen jako ważny krok na drodze do masowego odkwaszania zasobów archiwalnych 219 Informatyka i archiwa elektroniczne Krzysztof B o ż e j e w i c z Projekt skanowania i zapisu na dyskach kompaktowych dokumentów archiwalnych SPP w Londynie................... 223 Izabela M a z u r Inwentarz Kanadyjskich Projektów Digitalizacyjnych....... 235 Kazimierz S c h m i d t Delos wyspa wiedzy w morzu dokumentów elektronicznych?........................................ 244 Kazimierz S c h m i d t Dotykanie dziedzictwa cyfrowego. Sprawozdanie z konferencji Futuro Delle Memorie Digitali e Patrimonio Culturale The Future of Digital Memory and Cultural Heritage, Florencja 16 17 października 2003 r. 259 Polemiki Dariusz G r o t Kancelaria i archiwum zakładowe (Stowarzyszenie Archiwistów Polskich, Warszawa 2001) zapis lektury podręcznika............ 273 Z literatury światowej Gregory S. Hunter Preserving Digital Information, Neal-Schuman Publisher INC, New York, London 2000 (Bolesław Rassalski).................. 295 Catherine Dhérent Les archives électroniques. Manuel pratique, Direction des Archives de France 2002, (Zbigniew Bujkiewicz, Anna Laszuk).......... 302 Guidelines for Mobile Shelving for Archives, Libraries and Museums, Australian Archives and Standards Australia, and Standards New Zeland 1997 (Anna Czajka) 309 Przegląd czasopism Sborník Archivních Prací, r. 49, 1999, nr 2; r. 50, 2000, nr 1 2 (Halina Robótka) 317 Archivski Vjesnik, r. 43, 2000 (Piotr Bering)................... 318 Archivalische Zeitschrift, t. 83, 2000 (Jerzy Grzelak)............... 322 La Gazette des Archives, 2000, nr 190 191 (Alicja Kulecka)........... 327
Spis treści 5 Slovenská Archivistika, r. 35, 2000, nr 2; r. 36, 2001, nr 1 (Halina Robótka).. 330 Sächsisches Archivblatt, 2001, z. 1 2 (Bernard Sobiczewski)........... 331 Comma, 2001, nr 3 4 (Alicja Kulecka)....................... 338 Archivní Časopis, r. 51, 2001, nr 1 4 (Halina Robótka).............. 339 Zarządzenia i Decyzje Zarządzenia Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych............ 341 Zarządzenie Nr 4 z 19 III 2001 r. w sprawie powołania Komisji ekspertów do spraw konserwacji mapy Andreasa Hindenberga.................... 341 Zarządzenie Nr 8 z 18 V 2001 r. w sprawie powołania Komisji Redakcyjnej polsko-rosyjskiej publikacji źródłowej Czerwonoarmiści w niewoli polskiej 1919 1921.................................... 341 Zarządzenie Nr 14 z 11 VII 2001 r. w sprawie powołania Komisji ds. Wyceny Archiwaliów w związku z ich czasowym wywozem za granicę......... 341 Zarządzenie Nr 1 z 11 I 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu i trybu działania Centralnej Komisji Metodycznej......................... 341 Zarządzenie Nr 6 z 21 III 2002 r. w sprawie powołania zespołu naukowego do spraw terminologii archiwalnej.............................. 344 Decyzje Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.............. 345 Decyzja Nr 1 z 27 V 2002 r. w sprawie zasad i sposobu ustalania przez archiwa państwowe państwowych jednostek organizacyjnych, jednostek samorządu terytorialnego i samorządowych jednostek organizacyjnych, w których tworzy się archiwa zakładowe................................. 345 Decyzja Nr 3 z 12 VI 2002 r. w sprawie wprowadzenia w archiwach państwowych instrukcji w sprawie oceny wartości archiwalnej dokumentacji konstrukcyjnej i technologicznej.................................. 353 Decyzja Nr 4 z 21 VI 2002 r. w sprawie znakowania materiałów archiwalnych w archiwach państwowych............................ 361 Decyzja Nr 5 z 21 VI 2002 r. w sprawie przeprowadzenia w archiwach państwowych lustracji stanu zasobu............................... 361 Decyzja Nr 11 z 23 X 2002 r. w sprawie porządkowania i ewidencjonowania dokumentacji kartograficznej w archiwach państwowych............ 361 Decyzja Nr 16 z 6 XI 2002 r. w sprawie powołania Rady Archiwów Społecznych 378 Decyzja Nr 17 z 30 X 2002 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej i jednolitego rzeczowego wykazu akt Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych..... 380 Decyzja Nr 18 z 30 X 2002 r. w sprawie gromadzenia, przechowywania i aktualizacji ewidencji zasobu archiwów państwowych.................... 380 Decyzja Nr 20 z 10 XII 2002 r. w sprawie wprowadzenia wskazówek metodycznych dotyczących uproszczonego opracowania zasobu archiwalnego przechowywanego w archiwach państwowych............................ 384 Decyzja nr 1 z 20 I 2003 r. w sprawie utworzenia w archiwach państwowych komisji metodycznych oraz określenia zakresu i trybu ich działania........... 384
6 Spis treści Decyzja Nr 3 z 3 III 2003 r. w sprawie powołania Komisji do oceny stanu zachowania i zakresu konserwacji materiałów archiwalnych dotyczących powstań śląskich 389 Decyzja Nr 4 z 3 III 2003 r. w sprawie upoważnienia dyrektorów archiwów państwowych do wykonywania w imieniu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych niektórych zadań należących do zakresu jego działania..... 389 Decyzja Nr 11 z 27 VI 2003 r. w sprawie powołania zespołu naukowego do spraw rozmieszczania zasobu w archiwach państwowych................ 389 Decyzja Nr 13 z 30 IX 2003 r. w sprawie powołania zespołu naukowego do opracowania druków ulotnych........................... 389 Decyzja Nr 15 z 6 X 2003 r. w sprawie powołania zespołu naukowego do opracowania wskazówek metodycznych dla dokumentacji wytworzonej przez sądy, prokuraturę i notariat...................................... 389 Wspomnienia pośmiertne Włodzimierz Rudź (Krzysztof Łapiński)........................ 391 Danuta Margas (Ivo Łaborewicz)........................... 394 Elżbieta Natalia Kobierska-Motas (Maria Lewandowska, Mieczysław Motas)... 396 Róża Elżbieta Wojciechowska (Przyjaciele)..................... 400 Mieczysław Bandurka (Julian Baranowski)...................... 403 Bibliografie Wydawnictwa Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych............. 411 Streszczenia obcojęzyczne Table of contents.................................... 415 Table de matieres.................................... 419...................................... 423
ARCHEION, T. CV WARSZAWA 2003 TABLE OF CONTENTS Editorial note (Daria Nałęcz)............................. 7 Education Daria N a ł ę c z Archive science a new or an old discipline of science?..... 9 Irena M a m c z a k - G a d k o w s k a Recent global trends in archivist education and archival scientific research in the view of research published by Carol Couture 14 Krzysztof S k u p i e ń s k i Discussion on the prospects of archivist education at Polish universities the stage of questions or answers?................. 23 Stanisław S i e r p o w s k i Interdisciplinary archive science............. 42 Jacek K r o c h m a l Education in the field of archive science and modern record management at Polish higher education institution................ 47 Waldemar C h o r ą ż y c z e w s k i, Wiesława K w i a t k o w s k a Archival Science and Document Management specialization at the Copernicus University in Toruń in the context of efforts to establish a separate course of studies........ 64 Jacek S o s z y ń s k i Information on M.A. Specialization Electronic Documentation and Its Preservation at the Institute of Scientific Information and Library Studies, University of Warsaw............................... 72 Wanda P i n d l o w a Basics of scientific information in higher education programs for archivists...................................... 79 Maria K o c ó j o w a Electronic education for archivists............... 84 Joanna C h o j e c k a German Educational Experience................ 95 Theory and methodology Maria T r o j a n o w s k a Ephemera in the archives the issues of collecting and elaborating. Discussion.............................. 101 Elżbieta O s t r o w s k a Analysis of arrangement methods of ephemera based on experiences of the State Archives in Krakow.................. 138 Maciej D a l e c k i Problems and metods of elaborating ephemera in the state archives 142 Jerzy G r z e l a k Remarks to the paper by Maria Trojanowska Ephemera in the Archives the issues of collecting and eleborating.............. 150 Emilia S ł omianowska-kamińs k a Elaboration of affiches in the Gallery of Social Life Documents, University Library in Warsaw Proposals....... 156 Agata P i e t r z a k Elaboration of collections of graphics, drawings and photographs in US MARC format experiences of the Iconographic Institute of the National Library....................................... 167 Marlena J a b ł ońs k a Definition issues of ephemera collected in the archives.. 180
416 Table of contents Jacek K r o c h m a l On the need to develop methodological guidelines to the elaboration of ephemera.............................. 193 Archives administration Aleksy P i a s t a Organisation of Austrian occupation authorities at a county level and their documentation on the example of k.u.k. Kreiskommando in Piotrków and k.u.k. Kreiskommando in Noworadomsk (1915 1918).............. 201 Conservator s work and protection of the holdings Jarosław S i a n k o Technology of paper deacidification with C-900 Neschen Device as an important step towards mass deacidification of archival holdings.... 219 Computer scence and e-archives Krzysztof B o ż e j e w i c z Archive documents of Polish Underground Movement Study Troust in London the project of scanning and recording on CDs... 223 Izabela M a z u r Inventory of Canadian digitalisation projects........... 235 Kazimierz S c h m i d t Delos the island of knowledge in the sae of electronic documents?..................................... 244 Kazimierz S c h m i d t Touching the digital heritage. The Report on the conference Futuro Delle Memorie Digitali e Patrimonio Culturale The Future of Digital Memory and Cultural Heritage, Florence 16 17 October 2003......... 259 Polemics Dariusz G r o t Chancery and current records (Kancelaria i archiwum zakładowe, Stowarzyszenie Archiwistów Polskich, Warszawa 2001) on the reading of the handbook...................................... 273 From the world literature Gregory S. Hunter Preserving Digital Information, Neal-Schuman Publishers INC, New York, London 2000 (Bolesław Rassalski).................. 295 Catherine Dhérent Les archives électroniques. Manuel pratique, Direction des Archives de France 2002 (Zbigniew Bujkiewicz, Anna Laszuk)......... 302 Guidelines for Mobile Shelving for Archives, Libraries and Museums, Australian Archives and Standards Australia, and Standarts New Zeland 1997 (Anna Czajka) 309 Review of periodicals Sborník Archivních Prací annual set 49, 1999, no 2; annual set 50, 2000, nos 1 2 (Halina Robótka).................................. 317 Archivski Vjesnik, annual set 43, 2000, (Piotr Bering).............. 318 Archivalische Zeitschrift, vol. 83, 2000 (Jerzy Grzelak).............. 322
Table of contents 417 La Gazette des Archives, 2000, nos 190 191 (Alicja Kulecka).......... 327 Slovenská Archivistika, annual set 35, 2000, no 2; annual set 36, 2001, no 1 (Halina Robótka)...................................... 330 Sächsisches Archivblatt, 2001, vol. 1 2 (Bernard Sobiczewski).......... 331 Comma, 2001, nos 3 4 (Alicja Kulecka)...................... 338 Archivní Časopis, annual set 51, 2001, nos 1 4 (Halina Robótka)........ 339 Regulations and Decisions Regulations of the General Director of State Archives................ 341 Regulation No. 4 of 19.03.2001 on the appointment of the Expert Committee for issues relating to the restoration of Andreas Hindenberg s map............ 341 Regulation No. 8 of 18.05.2001 on the appointment of the Editorial Committee for the Polish Russian source publication Czerwonoarmiści w niewoli polskiej 1919 1921 (Red Army Soldiers in Polish captivity 1919 1921)........ 341 Regulation No. 14 of 11.07.2001 on the appointment of the Committee for the Appraisal of Archive Materials in connection with the temporary export thereof 341 Regulation No. 1 of 11.01.2002 on the detailed scope and procedures of operation of the Central Methodological Commission..................... 341 Regulation No. 6 of 21.03.2002 on the appointment of the Scientific Team for issues relating to archival terminology.......................... 344 Decisions of the General Director of State Archives................. 345 Decision No. 1 of 27.05.2002 on the principles and the manner of determining by state archives of state organizational units, local government units, and self-government organizational units at which current records archives are established..... 345 Decision No. 3 of 12.06.2002 on the implementation of guidelines on the appraisal of archival value of construction and technological documentation at state archives........................................ 353 Decision No. 4 of 21.06.2002 on the marking of archive materials at state archives........................................ 361 Decision No. 5 of 21.06.2002 on the screening of the size and the condition of holdings at state archives.................................. 361 Decision No. 11 of 23.10.2002 on the arrangement and registration of cartographic documents at state archives............................ 361 Decision No. 16 of 6.11.2002 on the appointment of the Council for Community Archives...................................... 378 Decision No. 17 of 30.10.2002 on the chancery guidelines and the uniform subject index of records of the Head Office of State Archives (NDAP)......... 380 Decision No. 18 of 30.10.2002 on the collection, preservation, and updating of the register of holdings of state archives....................... 380 Decision No. 20 of 10.12.2002 on the introduction of methodological guidelines concerning the simplified elaboration of archival holdings preserved at state archives 384
418 Table of contents Decision No. 1 of 20.01.2003 on the appointment of methodological commissions at state archives and the determination of the scope and the procedures of their operation...................................... 384 Decision No. 3 of 3.03.2003 on the appointment of the Committee for the evaluation of the state of preservation and the scope of restoration of archive materials pertaining to Silesian Uprisings................................ 389 Decision No. 4 of 3.03.2003 on the authorization of directors of state archives to perform on behalf of the General Director of State Archives certain tasks falling into the scope of his/her competence....................... 389 Decision No. 11 of 27.06.2003 on the appointment of the Scientific Team for the arrangement of holdings at state archives..................... 389 Decision No. 13 of 30.09.2003 on the appointment of the Scientific Team for the elaboration of ephemera.............................. 389 Decision No. 15 of 6.10.2003 on the appointment of the Scientific Team for the elaboration of methodological guidelines for records created by courts, public prosecutor s offices and notarial offices..................... 389 Obutuaries Włodzimierz Rudź (Krzysztof Łapiński)........................ 391 Danuta Margas (Ivo Łaborewicz)........................... 394 Elżbieta Natalia Kobierska-Motas (Maria Lewandowska, Mieczysław Motas)... 396 Róża Elżbieta Wojciechowska (Przyjaciele)..................... 400 Mieczysław Bandurka (Julian Baranowski)...................... 403 Bibliographies New publications of the Publishing Department of the Head Office of State Archives 411