Ocena sytuacji spółki z uwzględnieniem oceny systemu kontroli wewnętrznej i systemu zarządzania ryzykiem istotnym dla Spółki 1. Ocena sytuacji, strategii i realizacji celów Spółki Rada Nadzorcza pozytywnie ocenia realizację celów strategicznych spółki, jakie zostały ustalone przez Zarząd. W 2009 roku realizując postanowienia Regulaminu Rady Nadzorczej spółki w szczególności punkt 3.2.5 Regulaminu Komitetu Audytu na bieŝąco sprawdzał przestrzeganie procedur składania zamówień na materiały budowlane, ocenił system kontroli wewnętrznej w tym zakresie oraz ryzyka jakie mogą tu wystąpić. Komitet Audytu nie stwierdził naruszeń prawa ani innych istotnych nieprawidłowości. Sytuacja finansowa Spółki jest uzaleŝniona od sytuacji makroekonomicznej Polski. Bezpośredni i pośredni wpływ na wyniki finansowe uzyskane przez Spółkę, mają m.in.: dynamika wzrostu PKB, inflacja, polityka monetarna i podatkowa państwa, poziom inwestycji przedsiębiorstw, wysokość dochodów gospodarstw domowych oraz wysokość popytu konsumpcyjnego. Zarówno wyŝej wymienione czynniki jak i kierunek i poziom ich zmian, mają wpływ na realizację załoŝonych przez Spółkę celów. Spółka poszerza swój terytorialny zakres działania zachowując konsekwentnie profil generalnego wykonawcy inwestycji budowlanych. Cele jakie Spółka zamierzała osiągnąć w związku z emisją akcji nie zostały zrealizowane. Rada nadzorcza aprobuje działania Zarządu w tym zakresie, dostrzegając złoŝoność sytuacji gospodarczej na rynku i róŝnego typu perturbacje związane z kryzysem gospodarczym. Środki z emisji Spółka inwestuje rozwaŝnie w róŝnego typu instrumenty finansowe przynoszące dochód zachowując przy tym duŝą aktywność w zakresie poszukiwania korzystnych ofert akwizycji i rozwoju w innych kierunkach. Rada Nadzorcza ocenie, Ŝe w 2010 roku cele emisyjne będą mogły zostać osiągnięte dając większą gwarancję sukcesu niŝ w niepewnym 2009 roku. Zachowanie ostroŝności w wydawaniu środków z emisji Rada Nadzorcza ocenia pozytywnie. 1
2. Ocena wyników finansowych za 2009 Budopol - Wrocław S.A. w 2009 roku uzyskał zysk netto w wysokości 2 927 638,87 złotych. Biorąc pod uwagę skutki jakie w branŝy spowodował kryzys gospodarczy, Rada Nadzorcza ocenia ten wynik za bardzo dobry tak na tle konkurencyjnych spółek z GPW jak i w obszarze całej gospodarki. Rada Nadzorcza zauwaŝa, Ŝe osiągnięcie dobrych wyników było moŝliwe albowiem Spółka większość swoich zadań realizowała na zlecenie Gant SA, która w duŝej części wypełniała portfel zamówień Spółki. Podobnie będzie w 2010 roku jednak Rada Nadzorcza widzi tu pewne zagroŝenie. Praca w większości dla jednego zleceniodawcy powoduje, Ŝe Spółka nie buduje swojego wizerunku na szerokim rynku. Poprawa w tym zakresie powinna zostać uwzględniona w strategii Spółki na 2010 rok. 3. Ocena sprawozdania finansowego za 2009 Badania jednostkowego sprawozdania Spółki Budopol - Wrocław S. A. dokonała biegły rewident Zofia Szczepaniak nr ew. 9475 z firmy ELIKS Audytorska Spółka z o.o. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce Grupa Finans-Servis z siedzibą we Wrocławiu (wpisana na listę podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych pod nr 269). Czynności kontrolne zostały ukończone opiniami i raportami z przeprowadzonego badania. Badający ocenili sprawozdanie pozytywnie. Rada Nadzorcza nie zgłosiła zastrzeŝeń do tego raportu zgadzając się z uwagami rewidentów. Nie wniosła równieŝ zastrzeŝeń co do propozycji Zarządu w zakresie podziału zysku. 4. Ocena systemu kontroli wewnętrznej. Skuteczny system kontroli wewnętrznej ma zapewnić poprawność i adekwatność informacji finansowych w procesie sporządzania sprawozdań finansowych oraz raportów przygotowywanych i publikowanych zgodnie z przepisami prawa. Systemy kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w Spółce są wielostopniowe. NajwaŜniejszą rolę pełnią w nich naczelne organy Spółki, to jest Zarząd i Rada Nadzorcza Spółki. Przewodniczący Komitetu Audytu przedstawia Radzie Nadzorczej ocenę procesu zarządzania ryzykiem oraz opinię na temat działań podejmowanych przez Zarząd Spółki w tym zakresie. NaleŜy takŝe podkreślić, Ŝe do zadań Komitetu Audytu naleŝy monitorowanie systemu i procesu sprawozdawczości finansowej i zarządzania ryzykiem oraz kontrola prawidłowości dostarczanych przez Spółkę informacji finansowych, w tym przede wszystkim trafności i spójności zasad rachunkowych stosowanych w Spółce oraz kryteriów konsolidacji sprawozdań finansowych. 2
Ponadto w procesie sporządzania sprawozdań finansowych Spółki jednym z podstawowych elementów kontroli jest weryfikacja sprawozdania finansowego przez niezaleŝnego biegłego rewidenta. Do zadań biegłego rewidenta naleŝy w szczególności: badanie wstępne i badanie zasadnicze sprawozdania rocznego oraz przegląd półrocznego sprawozdania finansowego. Wyboru biegłego rewidenta dokonuje Rada Nadzorcza, po wcześniejszej rekomendacji Zarządu, w drodze akcji ofertowej, z grona renomowanych firm audytorskich, gwarantujących wysokie standardy usług i wymaganą niezaleŝność Budopol Wrocław S.A. prowadzi księgi rachunkowe w zintegrowanym systemie informatycznym Microsoft Bussines Solutions - Navision. Modułowa struktura systemu zapewnia przejrzysty podział kompetencji, spójność zapisów operacji w księgach oraz kontrole pomiędzy księgami: sprawozdawczą, główną i pomocniczymi poprzez rozbudowany system raportowy. Wysoka elastyczność systemu pozwala na jego bieŝące dostosowywanie do zmieniających się zasad rachunkowości lub innych norm prawnych. System posiada dokumentację techniczną. Zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości dokumentacja informatycznego systemu rachunkowości jest okresowo aktualizowana i zatwierdzana przez Zarząd Spółki. Spółka naleŝycie dba, aby przyjęte procedury zapewniały zarówno ochronę danych jak i systemu komputerowego ich przetwarzania. Ochrona dokumentacji księgowej, ksiąg rachunkowych i sprawozdań finansowych spełnia wymogi określone w art. 71 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości. Organizacja i funkcjonowanie inwentaryzacji składników majątkowych spełniają wymogi określone w ustawie o rachunkowości. Istotną rolę w systemie kontroli wewnętrznej odgrywa dział kontrolingu, którego pracę Rada Nadzorcza ocenia pozytywnie. 5. Ocena systemu zarządzania ryzykiem istotnym dla Spółki Spółka zarządzanie ryzykiem prowadzi głównie w obszarach; 1) Ryzyko związane z procesem produkcyjnym, 2) Ryzyko związane z karami za niewykonanie lub nieterminowe wykonanie umowy, 3) Ryzyko zmian tendencji rynkowych, 4) Ryzyko związane z naprawami i zobowiązaniami gwarancyjnymi, 5) Ryzyko związane z odpowiedzialnością za podwykonawców, 6) Ryzyko związane z cenami i dostępnością materiałów, 7) Ryzyko finansowe. Ad. pkt. 5.1 Spółka realizuje usługi wykorzystując aktualny stan wiedzy technicznej, jak i zestandaryzowane rozwiązania i procedury. W trakcie kaŝdego przedsięwzięcia występują zmiany, które są wprowadzane w sposób mniej lub bardziej sformalizowany. 3
Realizowane przez Spółkę zadania są wytwarzane w okresie nie krótszym 6 miesięcy i nie dłuŝszym niŝ dwa lata. W okresie realizacji mogą ulec zmianie ceny środków produkcji i obowiązujące przepisy. Biorąc pod uwagę powyŝsze, w działalności Spółki istnieje między innymi następujące ryzyko związane z procesem produkcyjnym: - niewłaściwe oszacowanie kosztów wytworzenia, - zmiany kosztów wytworzenia w trakcie procesu realizacji umowy, - błędy w zarządzaniu procesem budowlanym, - błędy w rozwiązaniach technicznych i technologicznych, - wytworzenie produktu ze zwłoką lub opóźnieniem, - wypadki i katastrofy. Skutkiem powyŝszych ryzyk moŝe być zwiększenie kosztów, a w konsekwencji obniŝenie wyniku Spółki. Ad. pkt. 5.2 Realizacja zadania przez Spółkę w terminie lub nieterminowe wykonanie zadania jest efektem oddziaływania wielu czynników zaleŝnych i niezaleŝnych od Spółki. Wobec powyŝszego istnieje ryzyko związane z karami za niewykonanie lub nieterminowe wykonanie zadań. Skutkami tego ryzyka mogą być: - kary umowne, - utrata zaufania kontrahentów, - pogorszenie wizerunku Spółki. Ad. pkt. 5.3 Popyt na dobra inwestycyjne jest uzaleŝniony od wielu czynników, na które Spółka nie ma wpływu. Uzyskiwane przez Spółkę ceny na produkty są uzaleŝnione od popytu i podaŝy. Obecnie rynek usług budowlano-montaŝowych po okresie duŝych wzrostów wszedł w fazę spowolnienia. Analiza trendów koniunkturalnych w bliŝszej perspektywie wskazuje, Ŝe istnieje ryzyko pogłębienia tych tendencji rynkowych, czego skutkiem moŝe być spadek popytu na oferowane przez Spółkę produkty, a w konsekwencji zmniejszenie sprzedaŝy i/lub obniŝenie poziomu uzyskiwanej marŝy na kontraktach. Ad. pkt. 5.4 Realizacja inwestycji budowlanych wiąŝe się z koniecznością uiszczenia kaucji gwarancyjnych, stanowiących zabezpieczenie dla jakości wykonywanych robót budowlanych. W przypadku, gdy inwestor zgłasza uwagi do jakości wykonywanych prac, wykonawca zobowiązany jest usunąć usterki w ramach uzyskanych przychodów, co moŝe w przypadku znacznej wartości napraw gwarancyjnych obniŝyć rentowność prowadzonej przez Spółkę działalności. Z uwagi na jednostkowy charakter poszczególnych obiektów oraz oczekiwania Klientów w zakresie udzielonych gwarancji, wysokość kosztów związanych z wypełnieniem zobowiązań gwarancyjnych jest trudna do oszacowania. Spółka tworzy rezerwy na zobowiązania gwarancyjne na podstawie 4
historycznych danych statystycznych. Istnieje ryzyko, Ŝe faktycznie poniesione w przyszłości koszty będą wyŝsze niŝ zawiązane rezerwy, co moŝe spowodować obniŝenie wyniku. Ad. pkt. 5.5 Spółka jako generalny wykonawca odpowiada przed inwestorem za całość robót, w tym za prace wykonane przez swoich podwykonawców. W przypadku ewentualnego niewywiązania się podwykonawców inwestycji budowlanych z zawartych ze Spółką kontraktów, Spółka moŝe być naraŝona na roszczenia ze strony swoich odbiorców, w związku z niewywiązaniem się z zawartych z nimi umów. Ewentualne nagłe zerwanie współpracy z dotychczasowymi podwykonawcami wiąŝe się z koniecznością znalezienia nowych partnerów, co moŝe powodować przejściowe problemy z terminowością wywiązywania się Spółki z zawartych umów. Ponadto, konieczność nawiązania współpracy z nowymi podwykonawcami wiązać się moŝe z koniecznością przyjęcia nowych (gorszych) warunków finansowych. Ad. pkt. 5.6 Spółka naraŝona jest na ryzyko wzrostu cen, szczególnie materiałów budowlanych. Na poziom ryzyka znacząco wpływa sytuacja na światowych rynkach cen surowców metali nieŝelaznych, stali, paliw i energii oraz sytuacja panująca na rynku inwestycyjnym i budowlanym gdy popyt przewyŝsza podaŝ. Wywołuje to ryzyko nieprzewidywalnego wzrostu kosztów realizowanych inwestycji w przypadku ewentualnego wzrostu cen materiałów i surowców, co moŝe w konsekwencji powodować obniŝenie rentowności działania Spółki. Ad. pkt. 5.7 Spółka naraŝona jest na ryzyko finansowe inwestycji, bowiem większość swoich zadań realizuje na zlecenie jedynego zleceniodawcy - Gant Development S.A., która wypełniała portfel zamówień Spółki. Podobnie będzie w 2010 roku, w związku z czym istnieje pewne zagroŝenie. Praca dla jednego zleceniodawcy powoduje, Ŝe na wypadek zakłóceń finansowania Spółka nie posiada innych zleceniodawców, będących niezaleŝnymi źródłami przychodów Spółki. Odpowiedzialnym za zarządzanie ww. ryzykami jest Zarząd, który na swoich posiedzeniach monitoruje ich poziom i wytycza bieŝącą politykę, zgodną z przyjętą strategią Spółki. Rada stwierdza, Ŝe Spółka ma na bieŝąco zabezpieczone dostawy materiałowo-sprzętowe na wszystkie realizowane obiekty budowlane, zarówno w zakresie robot realizowanych siłami własnymi jak i przy uŝyciu podwykonawców. Zgodnie z wymogami posiadanego certyfikatu ISO 9001:2000, Spółka dwa razy w roku dokonuje 5
kwalifikacji dostawców. Na jej podstawie Dział Zabezpieczenia Technicznego i Zaopatrzenia przeprowadza negocjacje handlowe na dostawy materiałów budowlanych do realizacji poszczególnych zadań inwestycyjnych. W celu minimalizacji ryzyka wzrostu cen materiałów budowlanych Spółka podejmuje działania polegające na podpisaniu stosownych umów na dostawy lub realizacji określonych prac w stałych cenach na cały okres realizacji umowy. Obszary występujących ryzyk nie zostały w 2009 roku przekroczone, jednak bardziej sformalizowany proces ich badania i monitorowania Komitet Audytu uwaŝa za konieczny do opracowania w 2010 roku. Komitet Audytu Budopol - Wrocław S.A. 6