WP YW WPROWADZENIA EURO W POLSCE NA FUNKCJONOWANIE BANKOWEGO FUNDUSZU GWARANCYJNEGO



Podobne dokumenty
Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.

REGULAMIN ZAWIERANIA I WYKONYWANIA TERMINOWYCH TRANSAKCJI WALUTOWYCH

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.

Uchwała Nr XVII/501/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015r.

OGŁOSZENIE. o zmianach statutu Allianz Fundusz Inwestycyjny Otwarty

Regulamin programu "Kredyt Hipoteczny Banku BPH. Obowiązuje od dnia: r.

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W TOLKMICKU. Postanowienia ogólne

Eugeniusz Gostomski. Ryzyko stopy procentowej

REGULAMIN ZARZĄDU Stowarzyszenia Dolina Karpia

USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o Funduszu Poręczeń Unijnych 1) Rozdział 1 Przepisy ogólne

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

1. Oprocentowanie LOKATY TERMINOWE L.P. Nazwa Lokaty Okres umowny Oprocentowanie w skali roku. 4. Lokata CLOUD-BIZNES 4 miesiące 3,00%/2,00% 1

Prognoza Prognoza Prognoza Prognoza 2018

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

Warszawska Giełda Towarowa S.A.

Szczegółowe zasady obliczania wysokości. i pobierania opłat giełdowych. (tekst jednolity)

z dnia Rozdział 1 Przepisy ogólne

U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół. Art. 1.

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata

SYSTEM FINANSOWANIA NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH W POLSCE

U M OWA DOTACJ I <nr umowy>

Reforma emerytalna. Co zrobimy? SŁOWNICZEK

Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych

INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ

ZASADY REKLAMOWANIA USŁUG BANKOWYCH

Polityka zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku Spółdzielczym w Końskich Końskie, grudzień 2011r.

Zamawiający potwierdza, że zapis ten należy rozumieć jako przeprowadzenie audytu z usług Inżyniera.

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV

Banki, przynajmniej na zewnątrz, dość słabo i cicho protestują przeciwko zapisom tej rekomendacji.

2. Łączna kwota kosztów wyposażenia lub doposażenia. stanowisk/a pracy podlegająca refundacji:...(słownie złotych...)

1.2. Dochody maj tkowe x. w tym: ze sprzeda y maj tku x z tytu u dotacji oraz rodków przeznaczonych na inwestycje

Formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym sporządzony na podstawie reprezentatywnego przykładu

LIST EMISYJNY nr 4/2008 Ministra Finansów. z dnia 25 stycznia 2008 r. Minister Finansów

Nasz kochany drogi BIK Nasz kochany drogi BIK

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które

Problemy w realizacji umów o dofinansowanie SPO WKP 2.3, 2.2.1, Dzia anie 4.4 PO IG

Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata

ZP Obsługa bankowa budżetu Miasta Rzeszowa i jednostek organizacyjnych

1. Oprocentowanie LOKATY TERMINOWE L.P. Nazwa Lokaty Okres umowny Oprocentowanie w skali roku. 9 miesięcy 2,30%

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a

Uchwała nr 21 /2015 Walnego Zebrania Członków z dnia w sprawie przyjęcia Regulaminu Pracy Zarządu.

newss.pl Expander: Bilans kredytów we frankach

Uchwała Nr.. /.../.. Rady Miasta Nowego Sącza z dnia.. listopada 2011 roku

USTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)

UCHWAŁA... Rady Miejskiej w Słupsku z dnia...

UCHWAŁA NR 660/2005 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU. z dnia roku

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Nr sprawy DA

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr 161/2012 Rady Miejskiej w Jastrowiu z dnia 20 grudnia 2012

TABELA OPROCENTOWANIA PRODUKTÓW DEPOZYTOWYCH DLA KLIENTÓW INDYWIDUALNYCH BANKU SPÓŁDZIELCZEGO W LUBAWIE obowiązuje od r.

Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku

Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11

ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia r.

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

I. Wstęp. Ilekroć w niniejszej Informacji jest mowa o:

OGŁOSZENIE. I. Cel konkursu

Założenia prognostyczne Wieloletniej Prognozy Finansowej

Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego. w sprawie stypendiów dla osób zajmujących się twórczością artystyczną i upowszechnianiem kultury.

z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Burmistrz Grodkowa. - upowszechniania kultury fizycznej i sportu,

INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ

Projekty uchwał Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy

POWIATOWY URZĄD PRACY

Krótkoterminowe planowanie finansowe na przykładzie przedsiębiorstw z branży 42

OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356

ZAPYTANIE OFERTOWE. Dubeninki, dnia 27 stycznia 2015 r. na prowadzenie bankowej obsługi budżetu Gminy Dubeninki

Regulamin promocji Płaci się łatwo kartą MasterCard

Polityka zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku Spółdzielczym w Końskich

Twoja droga do zysku! Typy inwestycyjne Union Investment TFI

Polska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu

Warszawa, dnia 2 stycznia 2014 r. Poz. 2 OBWIESZCZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 24 września 2013 r.

OGŁOSZENIE z dnia 5 marca 2013 roku o zmianach statutu Open Finance FIO

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

REGULAMIN RADY RODZICÓW PRZY ZESPOLE SZKÓŁ W W PIETROWICACH WIELKICH

1) w 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1)

NOWELIZACJA USTAWY PRAWO O STOWARZYSZENIACH

Umowa kredytu. zawarta w dniu. zwanym dalej Kredytobiorcą, przy kontrasygnacie Skarbnika Powiatu.

Wyniki finansowe funduszy inwestycyjnych i towarzystw funduszy inwestycyjnych w 2011 roku 1

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI 1) z dnia r.

Treść uchwał podjętych przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki Leasing-Experts Spółka Akcyjna w dniu 17 października 2014 roku

PROTOKÓŁ. b) art. 1 pkt 8 w dotychczasowym brzmieniu:

USŁUGA ZARZĄDZANIA. Indywidualnym Portfelem Instrumentów Finansowych. oferowana przez BZ WBK Asset Management S.A.

RYZYKO WALUTOWE - NARZĘDZIA MINIMALIZACJI. Wysoka konkurencyjność. Produkty dostosowywane do indywidualnych potrzeb Klienta

FUNDACJA Kocie Życie. Ul. Mochnackiego 17/ Wrocław

DZENIE RADY MINISTRÓW

ZESTAWIENIE INFORMACJI O WARUNKACH SPŁATY KREDYTÓW HIPOTECZNYCH WYRAŻONYCH W CHF ( )

Polska-Katowice: Urządzenia sieciowe 2014/S

II. WNIOSKI I UZASADNIENIA: 1. Proponujemy wprowadzić w Rekomendacji nr 6 także rozwiązania dotyczące sytuacji, w których:

REGULAMIN KOSZTÓW PIŁKARSKIEGO SĄDU POLUBOWNEGO

Regulamin studenckich praktyk zawodowych w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu

Transkrypt:

Emil l zak WP YW WPROWADZENIA EURO W POLSCE NA FUNKCJONOWANIE BANKOWEGO FUNDUSZU GWARANCYJNEGO WST P Realizacja przyj tego przez Rad Ministrów w IV kwartale 2008 r. harmonogramu przyst pienia Polski do grupy pa stw obszaru jednowalutowego w ramach Unii Gospodarczo-Walutowej na pocz tku przysz ej dekady 1 oznacza, e po spe nieniu kryteriów konwergencji z oty zostanie zast piony przez wspóln walut euro pejsk. 1 W dniu 28 pa dziernika 2008 r. Rada Ministrów przyj a ogólny harmonogram wdro enia w Polsce wspólnej waluty, nazwany Map drogow przyj cia euro przez Polsk. Harmonogram zak ada wprowadzenie euro w Polsce 1 stycznia 2012 r., przy czym przygotowania do przyj cia euro odbywa si b d w ramach czterech g ównych etapów. Etap I opracowanie przez rz d RP Narodowego Planu Wprowadzania Euro w Polsce, przygotowanie do w czenia z otego do mechanizmu ERM II i rozpocz cie procedury zmiany Konstytucji RP. Etap II prace legislacyjne zwi zane z wprowadzeniem euro, zawarcie porozumienia z sektorem bankowym i detalicznym, dotycz cego niestosowania nieuczciwych praktyk cenowych oraz w czenie z otego do mechanizmu ERM II. Etap III obowi zywanie podwójnej prezentacji cen, produkcja monet z polsk stron narodow i dostosowanie bankomatów oraz terminali p atniczych, a tak e kampania informacyjna. Etap IV wprowadzenie euro do obiegu, nadzorowanie wycofywania z otego i kontynuacja kampanii informacyjnej. 160

Problemy i pogl dy W konsekwencji dojdzie do zasadniczych zmian w funkcjonowaniu rynku finansowego w Polsce, gdy aktualne kompetencje NBP w zakresie definiowania celów oraz okre lania narz dzi kszta towania poda y pieni dza zostan przekazane na szczebel unijny, tj. do Europejskiego Banku Centralnego. Wprowadzenie euro w Polsce b dzie mia o tak e zasadniczy wp yw na funkcjonowanie Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w aspekcie realizowania ustawowych funkcji w polskim sektorze bankowym w wymiarze dzia alno ci gwarancyjnej i pomocowej, a tak e b dzie oddzia ywa na strategi inwestycyjn Funduszu. Nale y podkre li, e ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym 2, definiuj c zakres zada i rodzaj kompetencji Funduszu, przyjmuje za walut referencyjn zarówno z oty, jak i euro. Dlatego te znaczenie jednolitej waluty europejskiej w dotychczasowym funkcjonowaniu Funduszu jest wysokie, o czym wiadczy fakt wykorzystania euro m.in. do definiowania limitu rodków gwarantowanych, czy okre lenia procedur zwi zanych z zatwierdzaniem wniosków po yczkowych banków. Tym samym, Bankowy Fundusz Gwarancyjny w wielu wymiarach swojej dzia- alno ci funkcjonuje de facto w systemie dwuwalutowym. Stan ten ma zasadnicze konsekwencje dla identyfikacji znaczenia wp ywu wprowadzenia euro w Polsce na przysz dzia alno Funduszu. Wobec powy szych przes anek, podstawowym celem niniejszego opracowania jest dokonanie wst pnej analizy potencjalnego wp ywu akcesji Polski do Unii Gospodarczo-Walutowej na dzia alno Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w obszarze dzia alno ci gwarancyjnej, pomocowej, a tak e inwestycyjnej. Tak okre lonemu celowi podporz dkowana jest struktura niniejszego opracowania. 1. G ówne aspekty wp ywu wprowadzenia euro na dzia alno gwarancyjn Funduszu Zast pienie w Polsce waluty krajowej przez wspóln walut europejsk wyeliminuje aktualn ekspozycj deponentów na ryzyko walutowe w ramach systemu gwarancji. Przejawem takiego ryzyka jest du e znaczenie waha warto ci kursu euro/z oty dla okre lenia efektywnej skali ochrony depozytów klientów sektora bankowego. Bior c pod uwag fakt, e aktualnie ponad 95% oszcz dno ci deponentów w bankach jest przechowywanych w z otych, a limit gwarancji jest zdefiniowany w walucie obcej (tj. euro), efektywna skala ochrony depozytów podlega dziennym fluktuacjom wynikaj cym ze zmian warto ci z otego wobec euro. W przypadku umacniania si warto ci waluty krajowej skala gwarancji depozytów w z otych obni a si, a przy realizacji scenariusza przeciwnego wzrasta. 2 Tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 474 z pó n. zm. 161

Bezpieczny Bank 1(38)/2009 Nale y podkre li, e m.in. akcesja do Unii Europejskiej w 2004 r. prze o y a si na wzrost wiarygodno ci inwestycyjnej Polski na arenie mi dzynarodowej, co znalaz o odzwierciedlenie w rednioterminowym trendzie sukcesywnego umocnienia z otego do pocz tku III kwarta u 2008 r. Natomiast po tym okresie, pod wp ywem zjawisk zwi zanych z mi dzynarodowym kryzysem finansowym, warto z otego zacz a gwa townie spada na rynku walutowym (zob. wykres 1). Z punktu widzenia ochrony interesów deponentów oznacza o to materializacj zarówno negatywnych, jak i pozytywnych aspektów ryzyka walutowego w zakresie efektywnej skali ochrony depozytów, prowadz c do wysokiej jej fluktuacji w ramach systemu gwarancji Funduszu. Wykres 1. Warto kursu euro w z otych wed ug redniego kursu NBP 5,0 4,8 4,6 4,4 4,41 4,46 4,72 4,64 4,75 4,54 4,38 4,7013 4,2 4,0 3,8 3,6 3,4 3,2 3,0 I kw. 2003 4,08 4,08 4,04 4,04 3,92 3,98 3,94 3,87 3,86 3,83 3,78 3,77 II kw. 2003 III kw. 2003 IV kw. 2003 I kw. 2004 II kw. 2004 III kw. 2004 IV kw. 2004 I kw. 2005 II kw. 2005 III kw. 2005 IV kw. 2005 I kw. 2006 II kw. 2006 3,58 3,53 3,35 III kw. 2006 IV kw. 2006 I kw. 2007 II kw. 2007 III kw. 2007 IV kw. 2007 I kw. 2008 II kw. 2008 ród o: obliczenia w asne na podstawie danych NBP (dane na koniec okresu). 4,1724 3,41 III kw. 2008 IV kw. 2008 I kw. 2009 Oceniaj c wp yw ryzyka walutowego na efektywny zakres gwarancji depozytów w Polsce, nale y okre li dwa okresy wyró nione ze wzgl du na kierunek oddzia- ywania rynku walutowego na system gwarantowania depozytów w Polsce, tj. od 2004 r. do ko ca II kwarta u 2008 r. oraz od pocz tku III kwarta u 2008 r. do ko ca I kwarta u 2009 r. 3 3 Do 27 listopada 2008 r. obowi zywa w Polsce limit gwarancji 22 500 tys. euro, przy czym depozyty o warto ci do 1000 euro by o obj te pe nymi gwarancjami, a kwota depozytów powy ej 162

Problemy i pogl dy W pierwszym z wymienionych okresów uwzgl dnienie kursów skrajnych pary waluty euro/z oty sprawia, e efektywna warto gwarantowanych rodków w 100% obni y a si o 1 400 z, a w przypadku kwot gwarantowanych w 90% efektywna warto gwarancji spad a o 31 500 z. W konsekwencji, obni enie warto ci rodków gwarantowanych o blisko 30% w czteroletnim okresie trendu spadku warto ci euro wzgl dem z otego nale y oceni jako wysoce negatywny wynik ekspozycji deponentów w Polsce na ryzyko kursowe w tym okresie, przy czym pe ne jego konsekwencje ponosili m.in. nieprofesjonalni uczestnicy rynku bankowego. Jednocze nie w analizowanym okresie warto oszcz dno ci polskich gospodarstw domowych ulokowanych w postaci depozytów w bankach wzros a o blisko 100 mld z (tj. 48%) do poziomu ponad 315 mld z 4. Tym samym, zwi kszenie warto ci oszcz dno ci gospodarstw domowych w sektorze bankowym, przy jednoczesnym spadku realnej ochrony systemu gwarancji, nie sprzyja oby budowaniu poczucia bezpiecze stwa w ród deponentów w Polsce, szczególnie w przypadku potencjalnego wyst pienia istotnych zagro e zwi zanych z ryzykiem systemowym. W drugim z wyró nionych okresów szybki spadek warto ci z otego wobec euro sprawi, e zakres efektywnej ochrony depozytów uleg diametralnemu przewarto ciowaniu na korzy deponentów. Wzrost warto ci euro wyra onej w z otych do 4,70 przyczyni si do du ego wzrostu efektywnej warto ci depozytów obj tych gwarancjami z nowym limitem na poziomie 50 tys. euro (tj. o 64 500 z ), co w sytuacji zjawisk kryzysowych na rynkach finansowych sprzyja o budowania zaufania deponentów do banków. Warto tak e podkre li, i w tym okresie nast pi te istotny przyrost warto ci oszcz dno ci gospodarstw domowych w sektorze bankowym, osi gaj c stan 355 mld z na koniec marca br. 5 Podobnie jak deponenci, równie Bankowy Fundusz Gwarancyjny w ramach dzia alno ci gwarancyjnej jest nara ony na ryzyko walutowe, gdy wysoko sk adek uczestników systemu obowi zkowych gwarancji w Polsce jest okre lana w z otych, a w przypadku ewentualnego uruchomienia procedury wyp at kalkulacje kwot gwarantowanych s realizowane wed ug limitu okre lonego w euro. Tym samym zmiany warto ci euro/z oty na rynku walutowym w Polsce maj bezpo redni wp yw na warto wska nika pokrycia Funduszu. W analogicznych kategoriach nale y oceni fakt ponaddwukrotnego podwy szenia limitu gwarancji (tj. do 50 tys. euro), obowi zuj cego od 28 listopada 2008 1000 euro, ale nie wy sza ni 22 500 tys. euro, by a gwarantowana w 90% Natomiast w wyniku nowelizacji ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym z dnia 23 pa dziernika 2008 r. (Dz.U. Nr 209, poz. 1315) od 28 listopada 2008 r. obowi zuje podwy szony limit gwarancji rodków zgromadzonych w banku przez jednego deponenta do 50 tys. euro. rodki te podlegaj 100% gwarancji. 4 Dane na podstawie statystki nale no ci monetarnych instytucji finansowych od sektorów krajowych, ród o: Narodowy Bank Polski. 5 Ibidem. 163

Bezpieczny Bank 1(38)/2009 r. na mocy znowelizowanej Ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Wy szy limit rodków gwarantowanych oznacza bowiem wzrost ekspozycji deponentów i Funduszu na ryzyko zwi zane z fluktuacj warto ci waluty krajowej wobec euro. Jednak e jest to zale no o ujemnej korelacji, poniewa obserwowany od III kwarta u 2008 r. du y spadek warto ci z otego wobec euro jest korzystny dla deponentów z punktu widzenia efektywnej skali gwarancji, ale z perspektywy dzia- alno ci Funduszu trend ten nale a o oceni negatywnie, gdy wzrost warto ci euro prowadzi do obni enia wska nika pokrycia. Powy sza analiza wp ywu kursu euro/z oty na dzia alno gwarancyjn wskazuje, e kurs walutowy jest czynnikiem egzogenicznym i bezpo rednio wp ywaj cym na efektywn skal rodków gwarantowanych oraz poziomu wska nika pokrycia. Dlatego te wprowadzenie jednej waluty, zarówno w wymiarze referencyjnym, jak i rozliczeniowym, do systemu obowi zkowego gwarantowania depozytów w Polsce nale y oceni jako dzia anie korzystne z punktu widzenia ochrony interesów deponentów, jak i dzia alno ci gwarancyjnej Funduszu. Inny aspekt ryzyka walutowego wyst puje w sytuacji uruchomienia procedury wyp at w nast pstwie upad o ci banku. W dniu zawieszenia dzia alno ci banku przez Komisj Nadzoru Finansowego rozpoczyna si okres niedost pno ci rodków, w trakcie którego, bank nie obs uguje swoich zobowi za wobec deponentów. Natomiast warto rodków gwarantowanych, które stanowi podstaw roszczenia deponenta wobec Zarz dcy/syndyka (a nast pnie Funduszu), jest wyznaczana w z otych na podstawie limitu gwarancji okre lonego wed ug redniego kursu euro w NBP w pó niejszym terminie, tj. w dniu spe nienia warunku gwarancji, a wi c og oszenia przez s d upad o ci banku. Oznacza to, e w okresie pomi dzy dniem niedost pno ci rodków a dniem og oszenia upad o ci banku warto gwarantowanych rodków deponenta mo e ulec zmianie. Tym samym wyp acona w z otych warto depozytów z tytu u gwarancji mo e obni y si na niekorzy deponenta. Oczywi cie dychotomiczna natura ryzyka walutowego oznacza tak e wyst pienie potencjalnych korzy ci dla deponentów w sytuacji spadku warto ci z otego w okresie mi dzy dniem niedost pno ci rodków a dniem spe niania warunków gwarancji. Wprowadzenie euro w Polsce oznacza te zwi kszenie przejrzysto ci i zrozumia o ci zasad gwarantowania dla beneficjentów tego systemu, gdy wyeliminuje konieczno przewalutowania limitu gwarancji. Ma to szczególnie istotne znaczenie dla deponentów indywidualnych, którzy aktualnie bardzo cz sto nie s w stanie samodzielnie okre li dok adnej warto ci oszcz dno ci gwarantowanych przez Fundusz 6. W tym celu musz dysponowa aktualnymi danymi w zakresie rednich kursów walut, og aszanych przez NBP na dany dzie roboczy. Wyst pu- 6 Warto podkre li, e trudno w precyzyjnym i szybkim identyfikowaniu kwoty gwarantowanej przez deponentów jest zwi zana z zasadami organizacji ca ego systemu gwarancji w Polsce (m.in. definicja deponenta, zakres wy cze ). Jednak e, z racji okre lonej tematyki niniejsze- 164

Problemy i pogl dy j ca obecnie dwuwalutowo w procedurach kalkulacji i wyp at rodków gwarantowanych wymaga od deponentów umiej tno ci przeprowadzenia samodzielnych oblicze. Wykorzystanie wy cznie euro w systemie gwarancji ma wi c równie wa ny wymiar praktyczny, jak i psychologiczny. W przypadku otrzymywania wynagrodzenia w euro i zarz dzania wydatkami w tej walucie nale y oczekiwa, e stan taki b dzie sprzyja podejmowaniu przez gospodarstwa domowe bardziej wiadomych decyzji w zakresie zarz dzania w asnymi rodkami ju na etapie dokonywania oszcz dno- ci. Tym samym dla okre lenia wysoko ci rodków gwarantowanych deponenci nie b d musieli dysponowa wiedz o zasadach i mechanizmach rynku walutowego, a ca y system b dzie w praktyce bardziej zrozumia y. Pos ugiwanie si euro jako walut rozliczeniow w yciu codziennym b dzie oznacza te lepsze zrozumienie znaczenia limitu gwarancji BFG dla szerokiego kr gu klientów indywidualnych, co u atwi jego porównanie z limitami innych systemów gwarantowania w poszczególnych krajach cz onkowskich Unii Europejskiej. Fakt ten mo e wp yn na wzrost publicznej percepcji skali ró nic pomi dzy limitami gwarancji definiowanymi przez ró ne systemy gwarantowania, którym podlegaj banki i oddzia y instytucji kredytowych w Polsce. Nale y wi c oczekiwa, e rosn ca zdolno indywidualnej oceny atrakcyjno ci limitu gwarancji wp ynie na postrzegany przez klientów stopie bezpiecze stwa depozytów w bankach i oddzia- ach instytucji kredytowych. Wst pienie Polski do Unii Gospodarczo-Walutowej oznacza potrzeb dokonania wcze niejszej analizy podstawy naliczania funduszu ochrony rodków gwarantowanych w kontek cie podstawy rezerwy obowi zkowej stosowanej przez Europejski Bank Centralny. 2. G ówne aspekty wp ywu wprowadzenia euro na dzia alno pomocow Funduszu W przypadku dzia alno ci pomocowej Funduszu wprowadzenie euro zmniejszy czasoch onno procedur i b dzie prowadzi do uproszczenia czynno ci ze wzgl du na brak konieczno ci uwzgl dniania kursu walutowego przy procedowaniu nad wnioskami po yczkowymi. Zgodnie z 25 ust. 2 pkt 2 Statutu Funduszu w procedurze rozpatrywania wniosku o udzielenie pomocy finansowej podmiotom obj tym systemem gwarantowania wymagana jest uchwa a Zarz du Funduszu, po uprzednim uzyskaniu opinii Rady Funduszu, w przypadku po yczek o znacznej warto ci go opracowania, podj ty nurt rozwa a koncentruje si wy cznie na analizie ryzyka walutowego. 165

Bezpieczny Bank 1(38)/2009 minimalnej zdefiniowanej w euro (tj. powy ej 6 mln euro z funduszu pomocowego i 2 mln euro z funduszu restrukturyzacji banków spó dzielczych). Do wyliczenia kwoty tych po yczek stosuje si kurs redni og aszany przez Narodowy Bank Polski, obowi zuj cy w dniu wyst pienia Zarz du do Rady Funduszu, b d w dniu podj cia uchwa y o udzieleniu po yczki w przypadku, gdy opinia Rady nie jest wymagana. Na etapie opracowywania wniosków nie jest mo liwe dok adne zdefiniowanie kursu waluty na okre lony w statucie Funduszu dzie w przysz o- ci. W praktyce oznacza to pos ugiwanie si tzw. kursem granicznym i powtórne przeliczanie kwoty po yczki w dniu wyst pienia Zarz du do Rady Funduszu lub w dniu podj cia uchwa y przez Zarz d. Wprowadzanie euro b dzie oznacza brak konieczno ci rozliczania po yczek z otowych wed ug kursu walutowego na dany dzie, co przyczyni si do zmniejszenia wp ywu ryzyka operacyjnego w dzia alno ci Funduszu i podniesienia efektywno ci czynno ci zwi zanych z rozpatrywaniem wniosków w ramach dzia alno ci pomocowej. Wprowadzenie euro wp ynie równie na funkcjonowanie Funduszu w zakresie zmiany skali maksymalnej warto ci zwrotnej pomocy finansowej, dost pnej dla banków z tytu u dzia alno ci pomocowej. Artyku 20 ust. 3 Ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym stanowi, e wysoko wnioskowanej pomocy nie mo e by wy sza ni maksymalna kwota liczona jako suma rodków gwarantowanych na rachunkach deponentów banku 7. Natomiast w przypadkach wniosku o udzielenie pomocy finansowej w celu przej cia lub po czenia z innym bankiem, limit pomocy okre la suma rodków gwarantowanych na rachunkach deponentów w banku przejmowanym. W wyniku akcesji Polski do Unii Gospodarczo-Walutowej wysoko rodków pomocowych Funduszu dla poszczególnych beneficjentów zostanie okre- lona limitem denominowanym w euro. Oznacza to, e warto maksymalnej pomocy, jak bank b dzie móg potencjalnie uzyska z Funduszu, b dzie uzale niona od nieodwo alnego i sztywnego kursu wymiany z otego na euro. Wysoki kurs wymiany obni y warto rodków pomocowych, mo liwych do uzyskania przez poszczególnych beneficjentów. W sytuacji odwrotnej, limit rodków dost pnych dla banków w ramach dzia alno ci pomocowej Funduszu wzro nie. Cz onkostwo Polski w Unii Gospodarczo-Walutowej b dzie oznacza tak e konieczno zmiany zasad udzielania pomocy bankom przez Fundusz, z uwagi na zast pienie instrumentów polityki pieni nej Narodowego Banku Polskiego analogicznymi instrumentami Europejskiego Banku Centralnego. 7 Tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 474 z pó n. zm. 166

Problemy i pogl dy 3. G ówne aspekty wp ywu wprowadzenia euro na dzia alno inwestycyjn Funduszu Omawiaj c bie ce zarz dzanie aktywami, nale y zwróci uwag, e Fundusz inwestuje wolne rodki wy cznie w papiery warto ciowe denominowane w z otych polskich i z tego wzgl du ryzyko walutowe w tym aspekcie dzia alno ci Funduszu obecnie nie wyst puje. W perspektywie cz onkostwa Polski w Unii Gospodarczo- Walutowej warto jednak rozwa y, czy nie nale y dokona stopniowej modyfikacji strategii poprzez wprowadzenie do portfela inwestycyjnego papierów warto ciowych denominowanych w euro. Dla przyj cia lub odrzucenia tego postulatu trzeba rozwa y argumenty prawne i ekonomiczne. Odnosz c si do przes anek prawnych, nale y wskaza art. 16 ust. 3 Ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym 8 który okre la, e Fundusz mo e nabywa jedynie papiery warto ciowe emitowane, por czone lub gwarantowane przez Skarb Pa stwa lub Narodowy Bank Polski, jak równie jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieni nego, o których mowa w art. 178 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych. Zapis ten oznacza, e Fundusz mo e nabywa papiery warto ciowe lub jednostki uczestnictwa denominowane w walucie obcej, o ile s emitowane lub oferowane odpowiednio przez Skarb Pa stwa, NBP lub fundusze inwestycyjne rynku pieni nego. Przes anki prawne, niezb dne dla modyfikacji strategii inwestycyjnej Funduszu, s wi c spe nione. Jednocze nie mo na rozwa y zg oszenie propozycji rozszerzenia w art. 16 ust. 3 Ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym zakresu mo liwo ci dokonywania inwestycji w instrumenty finansowe emitowane, por czane lub gwarantowane przez rz dy lub banki centralne pa stw cz onkowskich Unii Gospodarczo-Walutowej lub Europejski Bank Cen tralny. Analizuj c przes anki ekonomiczne, nale y wzi pod uwag nie tylko bezpiecze stwo aktywów Funduszu zainwestowanych w wymienione papiery warto ciowe, ale tak e stopie ekspozycji inwestycji Funduszu na inne kategorie ryzyka. W przypadku takich instytucji, jak Skarb Pa stwa, czy Narodowy Bank Polski, ryzyko niewyp acalno ci kontrahenta jest bardzo ma e. Jednocze nie warto rozwa y aspekt ryzyka p ynno ci wp ywaj cy na poziom rentowno ci inwestycji. Ryzyko takie jest zwi zane z mo liwo ci zako czenia inwestycji w ka dym momencie, przy ka dej wielko ci transakcji, bez istotnego obni enia ceny transakcji wobec ceny emisyjnej, a wi c wed ug tzw. ceny godziwej (ang. fair price). Ze wzgl du na fakt, e warto emisji obligacji skarbowych w euro jest relatywnie bardzo niska, papiery te cechuj si znacznie ni sz p ynno ci ni obligacje z otowe, a wi c takie inwestycje obarczone s wy szym stopniem prawdopodobie stwa materializacji wymienionych tu zagro e. Wyst powanie ryzyka p ynno ci na rynku skarbowych papierów warto- 8 Ibidem. 167

Bezpieczny Bank 1(38)/2009 ciowych nominowanych w euro nie sprzyja wi c dokonywaniu przez Fundusz takich inwestycji. Warto te podkre li, e aktualne w czenie instrumentów finansowych, nominowanych w euro do portfela inwestycyjnego Funduszu, oznacza konieczno uwzgl dnienia czynno ci zwi zanych z zarz dzaniem ryzykiem walutowym na bazie tego portfela przed dat wprowadzania euro. W konsekwencji, o ile w zakresie przes anek prawnych nie wyst puj ograniczenia w obszarze rozszerzenia inwestycji wolnych rodków Funduszu równie o instrumenty finansowe denominowane w euro, to jednak z punktu widzenia ekonomicznego takie dzia anie zwi kszy oby ekspozycj na ryzyko rynkowe. W przypadku zarz dzania aktywami szczególnie wa ny aspekt wi e si z przysz ym okre leniem sztywnego kursu wymiany z otego na euro w ko cowym etapie uczestniczenia Polski w systemie ERM II (tj. wed ug aktualnego harmonogramu w po owie 2011 r.). Kurs ten b dzie wyznacza ca kowit warto aktywów Funduszu nominowanych w euro. Generalnie, im ni szy b dzie kurs wymiany, tym wi ksza b dzie warto aktywów Funduszu w euro, co b dzie mia o istotny wp yw na zmiany poziomu wska nika pokrycia po wst pieniu Polski do Unii Gospodarczo-Walutowej. W zakresie dzia alno ci inwestycyjnej Funduszu nale y oczekiwa, e nast pi modyfikacja procedur wynikaj cych z zast pienia instrumentów polityki pieni nej NBP na rzecz instrumentów Europejskiego Banku Centralnego. Zmiana ta b dzie mia a wp yw na wysoko rynkowych stóp procentowych, które bezpo rednio okre laj poziomy stóp rentowno ci skarbowych papierów d u nych. Oczekiwane zmniejszenie rentowno ci skarbowych instrumentów warto ciowych w nast pstwie uczestnictwa Polski w obszarze jednowalutowym (w wyniku obni enia ryzyka inwestycyjnego kraju na mi dzynarodowych rynkach finansowych) mo e oznacza obni enie warto ci wyniku finansowego uzyskanego aktualnie przez Fundusz na zarz dzaniu wolnymi aktywami. PODSUMOWANIE Wyniki powy szej analizy pozwalaj stwierdzi, e wskutek przyst pienia Polski do Unii Gospodarczo-Walutowej zostanie wyeliminowany istotny czynnik ryzyka walutowego, którego potencjalne negatywne konsekwencje aktualnie ponosz zarówno Fundusz, jak i jego beneficjenci. Jednocze nie zast pienie z otego przez euro wp ynie na wysoko wska nika pokrycia oraz stworzy konieczno wprowadzenia modyfikacji w strategii lokowania wolnych rodków Funduszu w nast pstwie systemowych zmian na rynku instrumentów d u nych w Polsce. Analiz i ewentualn zmian powinny zosta obj te tak e zasady udzielania pomocy i naliczania funduszu ochrony rodków gwarantowanych, z uwagi na zast pienie 168

Problemy i pogl dy instrumentów Narodowego Banku Polskiego analogicznymi instrumentami Europejskiego Banku Centralnego. Nale y podkre li, e oddzia ywanie euro na dzia alno Funduszu b dzie mia- o charakter kompleksowy i wielowymiarowy. Metodyczne zarz dzanie procesem implementacji niezb dnych dzia a dostosowawczych w wymiarze wszystkich jednostek struktury organizacyjnej BFG stanowi podstawow przes ank dla zachowania wysokiej zdolno ci Funduszu do realizowania ustawowych funkcji w ramach dzia alno ci operacyjnej. Trzeba bowiem pami ta, e wdro enie euro do dzia alno- ci Funduszu b dzie kosztowniejsze i trudniejsze do realizacji, je eli prace dostosowawcze zostan odsuni te na ostatni chwil i nie b d poprzedzone odpowiednim zaplanowaniem szczegó owego harmonogramu dzia a. Bibliografia Nowelizacja ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym z dnia 23 pa dziernika 2008 r. (Dz.U. Nr 209, poz. 1315). Mapa drogowa przyj cia euro przez Polsk materia informacyjny, Ministerstwo Finansów, Warszawa, pa dziernik 2008 r. Nale no ci monetarnych instytucji finansowych od sektorów krajowych Narodowy Bank Polski, kwiecie 2009 r.