Program realizowany z udziałem środków Komisji Europejskiej i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach działania ERA-NET Plus on Cultural Heritage and Global Change Research HERITAGE PLUS REGULAMIN KONURSU DLA WNIOSKODAWCÓW Z POLSKI I.INSTYTUCJA POŚREDNICZĄCA WE WDRAŻANIU PROGRAMU: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów (NIMOZ) II. PROGNOZOWANY BUDŻET PROGRAMU: 945 000 EUR = 3 969 283 PLN liczone wg średniego miesięcznego kursu publikowanego w serii C Oficjalnego Dziennika Unii Europejskiej, liczonego dla sześciomiesięcznego okresu sprzed miesiąca publikacji ogłoszenia, tj. 1 euro = 4,2003 PLN III. STRATEGICZNE CELE PROGRAMU: Konkurs ogłasza się w ramach działania ERA-NET Plus Rozwój nowych metodologii, technologii i produktów do waloryzacji, ochrony i zarządzania historycznymi i współczesnymi obiektami, budynkami i miejscami współfinansowanego w ramach Siódmego Programu Ramowego (FP7) Komisji Europejskiej. Ogłoszenie dotyczy składania wniosków wstępnych (pre-proposals) w zakresie rozwoju badań nad dziedzictwem kulturowym, w szczególności materialnym, ale z uwzględnieniem powiązanych aspektów dziedzictwa niematerialnego i cyfrowego. Konkurs Heritage Plus, organizowany w ramach Inicjatywy Wspólnego Planowania Dziedzictwo kulturowe a zmiana globalna (Joint Programming Initiative Cultural Heritage and Global Change JPICH), jest współfinansowany przez instytucje publiczne z 15 państw uczestniczących w programie oraz Komisję Europejską, a jego łączny budżet wynosi 9 mln EUR. Przyjęty w konkursie model finansowania zapewni wsparcie dla najbardziej wartościowych projektów. Celem wspólnego konkursu HERITAGE PLUS (HERITAGE PLUS Joint Call) jest sfinansowanie interdyscyplinarnych i innowacyjnych projektów badawczych, które będą przykładem doskonałej międzynarodowej pracy zespołowej i których przedmiot badań będzie koncentrował się na 1
materialnym dziedzictwie kulturowym, nie wykluczając jednak powiązanych aspektów dziedzictwa niematerialnego i dziedzictwa cyfrowego (tzw. podejście zintegrowane) 1. Program Badań Strategicznych (Strategic Research Agenda) dla inicjatyw wspólnego planowania (JPI) zakłada, że poszczególne rodzaje dziedzictwa nie mogę być postrzegane jako oddzielne dziedziny, dlatego też wszelkie badania nad dziedzictwem materialnym finansowane w ramach niniejszego programu powinny również uwzględniać niematerialne i cyfrowe aspekty dziedzictwa. Ważnymi rezultatami konkursu HERITAGE PLUS mają być: maksymalizacja oddziaływania efektów oraz wartości dodanej podjętych badań na środowiska nienaukowe, w tym ich wpływ na decydentów, organizacje pozarządowe, a także na sektor prywatny, w tym sektor małych i średnich przedsiębiorstw, oraz zmniejszenie rozziewu między badaniami naukowymi nad dziedzictwem kulturowym, a wykorzystaniem uzyskanej w toku badań wiedzy w procesie rozwiązywania problemów związanych z waloryzacją, ochroną i zarządzaniem dziedzictwem kulturowym. Cele konkursu: Wsparcie spójnych, interdyscyplinarnych i zespołowych projektów badawczych najwyższej jakości i o najwyższych standardach, które znacząco wpłyną na lepsze rozumienie dziedzictwa kulturowego, zarówno w środowisku naukowym, jak i poza nim. Maksymalne wykorzystanie wyników badań poprzez propagowanie ich stosowania przez osoby i organizacje działające poza środowiskiem naukowym; włącznie z decydentami, przedstawicielami sektora prywatnego, szeroko rozumianego sektora dziedzictwa, organizacji społecznych i innych odbiorców lub, stosownie do okoliczności, ułatwienie przekazywania wiedzy o tych wynikach zarówno w obrębie środowiska naukowego, jak i społeczeństwa. Wspomaganie różnego rodzaju porozumienia i partnerstwa pomiędzy badaczami dziedzictwa kulturowego, a grupami jego użytkowników, w tym decydentów, przedsiębiorstw prywatnych, szeroko rozumianego sektora dziedzictwa, organizacji społecznych i ogółu społeczeństwa. Inicjowanie nowych możliwości wymiany wiedzy, rozwijanie umiejętności przedsiębiorczych i stymulowanie innowacyjności w celu poprawy konkurencyjności i efektywności sektora prywatnego. 1 Dziedzictwo kulturowe dzieli się na materialne, niematerialne oraz cyfrowe. Dziedzictwo materialne obejmuje obiekty ruchome (np. przedmioty, obrazy, znaleziska archeologiczne), budynki, budowle, krajobrazy, układy urbanistyczne, ruralistyczne i obiekty przemysłowe oraz lądowe i podwodne stanowiska archeologiczne. Pojęcie dziedzictwa materialnego obejmuje zarówno lokalizację obiektu, jego relację ze środowiskiem naturalnym oraz materiał z którego zostało wykonane. Dziedzictwo niematerialne to praktyki, przedstawienia, sposoby ekspresji, wspomnienia, wiedza oraz umiejętności, które wytwarzają i użytkują społeczeństwa, grupy lub jednostki i które przekazują z pokolenia na pokolenie. Termin dziedzictwa cyfrowego obejmuje teksty, bazy danych, obrazy (także ruchome), dźwięki, grafiki, oprogramowanie i strony internetowe. Część zasobów dziedzictwa cyfrowego powstała poprzez skanowanie lub przetwarzanie fizycznych, istniejących obiektów, a część powstała tylko w formie cyfrowej. Bez względu na rodzaj, dziedzictwo cyfrowe wymaga stałej konserwacji i zarządzania. Dodatkowe informacje dotyczące definicji dziedzictwa materialnego i niematerialnego można znaleźć w Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego (Dz.U.1976.32.190) i Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego (Dz.U.2011.172.1018). 2
IV. TEMATY BADAWCZE Tematy badawcze, które obejmuje program Heritage Plus wywodzą się z Programu Badań Strategicznych dla Inicjatywy Wspólnego Planowania w obszarze Dziedzictwo Kulturowe a Zmiana Globalna (Strategic Research Agenda for the Joint Programming Initiative in Cultural Heritage and Global Change - www.jpi-culturalheritage.eu/). Wnioskodawcy winni określić główny temat, którego dotyczy projekt, ale projekt nie musi się do niego ograniczać. Dopuszcza się, aby projekty obejmowały więcej niż jeden spośród tematów badawczych określonych dla programu Heritage Plus celem zdefiniowania szeroko pojętych wyzwań dotyczących dziedzictwa kulturowego. Dziedzictwo kulturowe to złożone zagadnienie wymagające podejścia interdyscyplinarnego. Od wnioskodawców oczekuje się, aby ich projekty również opierały się na dostępnej wiedzy pochodzącej z jak największej liczby dyscyplin naukowych, aby umożliwić rzeczywisty rozwój interdyscyplinarnych badań nad dziedzictwem. Zaleca się, aby wnioskodawcy uwzględnili w swoich zespołach badawczych przedstawicieli różnych dziedzin nauki, w tym dyscyplin, dotychczas niekojarzonych z badaniami nad dziedzictwem kulturowym. Krótka charakterystyka tematów badawczych zamieszczona poniżej, wraz z przykładowo zdefiniowanymi obszarami problemowymi, ma być ich doprecyzowaniem i stanowić inspirację dla wnioskodawców, nie jest w żadnym wypadku listą konkretnych projektów, które uzyskają wsparcie w ramach programu. Proponowane tematy badawcze: 1. Zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego i związanych z nim przejawów dziedzictwa niematerialnego (Safeguarding tangible cultural heritage and its associated intangible expressions) Temat ten może między innymi obejmować badania następujących zagadnień: Opracowanie materiałów, technologii, procedur i systemów na rzecz długookresowego monitoringu i zachowania wszelkich rodzajów dziedzictwa (w tym dziedzictwa współczesności), z uwzględnieniem integralności i autentyczności różnorakich kontekstów historycznych i środowiskowych oraz warstw historycznych dziedzictwa kulturowego. Badanie zmian w materiałach, strukturach i miejscach w kontekście różnych zmian środowiskowych i globalnych (z uwzględnieniem zrozumienia procesów niszczenia materiałów) oraz badanie związku między materiałem a miejscem. Rozwój narzędzi wspierających procesy decyzyjne oparte na zasadach zintegrowanej oceny ryzyka. 2. Zrównoważone strategie ochrony i zarządzania dziedzictwem kulturowym (Sustainable strategies for protecting and managing cultural heritage) Temat ten może między innymi obejmować badania następujących zagadnień: Zrozumienie stopnia w jakim zmiany o charakterze globalnym oddziałują na postrzeganie wartości krajobrazów, miejsc i obiektów przez jednostki i społeczności; Szanse na rewitalizację i rewaloryzację krajobrazów, miejsc, budowli i obiektów (z uwzględnieniem dziedzictwa cyfrowego i cyfrowych odwzorowań dziedzictwa); 3
W jaki sposób dialog i interakcja z użytkownikami dziedzictwa wpływa na zarządzanie nim i jego otoczeniem Zmieniające się prawa i obowiązki związane z dziedzictwem kulturowym, w tym zmieniające się zasady dostępu i formy zarządzania, zarówno na szczeblu krajowym, jak i szerzej; Analiza znaczenia dziedzictwa kulturowego dla ludzi, sposoby jego postrzegania, użytkowania i interpretacji; Rozwój narzędzi metodologicznych dla krajobrazów zintegrowanych. 3. Użytkowanie i adaptacja wszelkich form dziedzictwa kulturowego (Use and re-use of all kinds of cultural heritage) Temat ten może między innymi obejmować badania następujących zagadnień: Jak wyważyć integralność historyczną i autentyczność, aby upewnić się, że uwzględnione zostaną różne formy interpretacji i zarządzania krajobrazami, miejscami, budynkami i obiektami (w tym dostęp) przez różne podmioty publiczne, z uwzględnieniem społeczności o zróżnicowanej strukturze W jakim stopniu równoważenie wartości środowiska naturalnego i wyzwań związanych z rozwojem kulturowo-społecznym ma wpływ na nieruchome dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze, z uwzględnieniem regulacji i badania zagadnień związanych z planowaniem i projektowaniem architektonicznym Badanie spornych zagadnień dotyczących dostępu do dziedzictwa kulturowego, np. turystyka a konserwacja, zrównoważony rozwój, autentyczność. Rozpoznanie i integracja dostępnej wiedzy związanej z użytkowaniem i adaptacją dziedzictwa kulturowego wywodzącej się z różnych dyscyplin naukowych (m.in.: historii sztuki, nauk ścisłych, dziedzictwa cyfrowego, konserwacji i utrzymania) w celu utworzenia realnej i interdyscyplinarnej dziedziny nauki o dziedzictwie. V. UPRAWNIENI WNIOSKODAWCY 1. O dofinansowanie w ramach programu ubiegać się mogą następujące podmioty prawa polskiego (które nazywamy w ramach programu podmiotami badawczymi / zespołami badawczym występującymi jako partnerzy w międzynarodowych konsorcjach badawczych): a. państwowe instytucje kultury, dla których Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego jest organizatorem; b. samorządowe instytucje kultury; c. archiwa państwowe; d. publiczne uczelnie artystyczne; e. organizacje pozarządowe. Podmioty wymienione w lit. od a do e w celu realizacji projektów mogą tworzyć zespoły badawcze z publicznymi szkołami wyższymi, instytutami badawczymi oraz instytutami naukowymi i pomocniczymi jednostkami naukowymi Polskiej Akademii Nauk. VI. ZASADY UDZIAŁU W PROGRAMIE 1. Wymogiem konkursu jest uczestnictwo w projekcie co najmniej trzech, ale nie więcej niż pięciu zespołów badawczych (tworzących międzynarodowe konsorcjum badawcze) z trzech do pięciu różnych krajów uczestniczących w programie, tj.: Belgia, Cypr, Dania, Francja, Hiszpania, Holandia, Izrael, Litwa, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Szwecja, Wielka Brytania oraz Włochy. 4
2. W 1. etapie konkursu wniosek wstępny (pre-proposal) składany jest w języku angielskim za pośrednictwem platformy internetowej dostępnej pod adresem www.jpiculturalheritage.eu/joint-call/ przez międzynarodowe konsorcjum zespołów badawczych, a następnie udostępniany jest przez Koordynatora Programu we włoskim Ministerstwie Kultury do oceny formalnej w państwach z których pochodzą poszczególni partnerzy konsorcjum międzynarodowego. W przypadku wnioskodawców z Polski, zadanie to realizuje Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów (NIMOZ), który pełni też rolę punktu kontaktowego dla wnioskodawców programu Heritage Plus. 3. Szczegółowe wytyczne do składania wniosków w etapie 2. zostaną ogłoszone w późniejszym terminie. 4. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Minister) wdraża i współfinansuje program Heritage Plus w Polsce. 5. Minister zawiera umowy o dofinansowanie z beneficjentami programu na wniosek NIMOZ, po ogłoszeniu wyników konkursu po 2. etapie. 6. NIMOZ, w zakresie powierzonym przez Ministra, monitoruje i rozlicza finansowo projekty dofinansowane z programu Heritage Plus przez podmioty/zespoły badawcze z Polski o których mowa w dziale V. 7. Minister nadzoruje działalność NIMOZ w zakresie powierzonych zadań. Nadzór ten w imieniu Ministra sprawuje Departament Dziedzictwa Kulturowego. 8. Wnioskodawcy z Polski muszą spełniać warunki określone w niniejszym regulaminie, a także w ogólnych materiałach programowych konkursu Heritage Plus dostępnych na stronie www.jpi-culturalheritage.eu/joint-call/ VII. TERMIN I TRYB NABORU WNIOSKÓW 1. Konkurs jest dwuetapowy. Termin składania wniosków w 1. etapie konkursu upływa 28 kwietnia 2014 r., o godz. 18:00 (projekty wstępne). Do składania pełnych wniosków w 2. etapie będą uprawnieni tylko ci wnioskodawcy, których wnioski zostały pozytywnie ocenione w 1. etapie konkursu. Przewidywany termin składania pełnych wniosków: 1 października 2014 r. Ostateczne wyniki konkursu będą ogłoszone w lutym 2015 roku. 2. Wniosek do etapu 1. będzie składany wyłącznie poprzez system elektroniczny zarządzany przez włoskie Ministerstwo Kultury (zgodnie z zapisem z pkt VI.2 ). VIII. WYMAGANIA FORMALNE I FINANSOWE 1. Realizacja projektów ubiegających się w konkursie o dofinansowanie nie może trwać krócej niż 24 miesiące i nie dłużej niż 36 miesięcy. Wnioskodawca przedstawia w formularzu wniosku odrębne kosztorysy i harmonogramy na każdy rok budżetowy (kalendarzowy) realizacji zadania. 2. Dofinansowanie ma charakter celowy i może być wydatkowane jedynie na pokrycie kosztów niezbędnych dla realizacji projektu: a. wynagrodzenia osobowe i bezosobowe, z uwzględnieniem przepisów Ustawy z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej (Dz.U.2013 poz. 1645), b. aparatura badawcza, c. usługi badawcze, a ich koszt nie może przekroczyć 50% wartości projektu, d. inne koszty bezpośrednio związane z projektem w tym materiały, podróże, literatura, usługi upowszechnianie i promocja, w tym obowiązkowa organizacja seminarium upowszechniającego wyniki projektu w Polsce. 3. Szczegółowy wykaz kosztów w ramach danego projektu zatwierdzony będzie przed podpisaniem umowy z beneficjentami. 5
4. W kosztorysie nie może być uwzględniony podatek od towarów i usług (VAT) w wysokości, której podatnikowi przysługuje prawo do jego odzyskania lub rozliczenia w deklaracjach składanych do Urzędu Skarbowego. Wnioskodawcy, którzy nie mają prawnej możliwości odzyskania lub rozliczenia podatku VAT od towarów i usług związanych z realizacją zadania (dla których podatek VAT jest kosztem) sporządzają kosztorysy w kwotach brutto (łącznie z podatkiem VAT). Wnioskodawcy, którzy mają możliwość odzyskania lub rozliczenia podatku VAT od towarów i usług związanych z realizacją zadania (w całości lub w części) sporządzają kosztorysy w kwotach netto (tj. nie uwzględniają w nich kwot podatku VAT, które będą podlegały odzyskaniu lub rozliczeniu). Możliwość odzyskania podatku VAT rozpatruje się w świetle przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity - Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). 5. Składając wniosek do programu wnioskodawca wyraża zgodę na udostępnienie przez instytucję zarządzającą i NIMOZ podmiotom trzecim złożonej przez siebie dokumentacji na wypadek konieczności realizacji zapisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r., Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.). 6. Minimalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 25 000 EUR = 105 007 PLN (liczone wg średniego miesięcznego kursu publikowanego w serii C Oficjalnego Dziennika Unii Europejskiej, liczonego dla sześciomiesięcznego okresu sprzed miesiąca publikacji ogłoszenia, tj. 1 euro = 4,2003 PLN) 7. Maksymalna kwota wnioskowanego dofinansowania wynosi 250 000 EUR = 1 050 075 PLN (liczone wg średniego miesięcznego kursu publikowanego w serii C Oficjalnego Dziennika Unii Europejskiej, liczonego dla sześciomiesięcznego okresu sprzed miesiąca publikacji ogłoszenia, tj. 1 euro = 4,2003 PLN) 8. Wnioskodawcy polscy sporządzają budżet swojego udziału w projekcie, który wyrażony jest w złotówkach i znajduje swoje odzwierciedlenie w całkowitym kosztorysie międzynarodowego konsorcjum wyrażonym w euro, stanowiącym załącznik do wniosku. Do wszystkich rozliczeń ma zastosowanie średni kurs wymiany Europejskiego Banku Centralnego z pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu danego okresu sprawozdawczego. Szczegółowy harmonogram sprawozdawczości zostanie określony w umowie o dofinansowanie zawartej z beneficjentem. Ryzyko kursowe ponosi beneficjent. 9. Wnioskowane dofinansowanie może wynosić do 100% budżetu przedstawionego we wniosku. 10. W zawartych we wniosku informacjach określających źródła finansowania zadania można zamieszczać wyłącznie dane dotyczące środków, które na etapie realizacji zadania zostaną ujęte w ewidencji księgowej wnioskodawcy. 11. Wnioskodawca zobowiązuje się do ujęcia w swojej ewidencji księgowej wszystkich przewidywanych przychodów powstałych w trakcie realizacji zadania oraz poświadczenia we wniosku, że planowane przychody nie będą ujęte w ewidencji księgowej współorganizatorów zadania. Wszystkie przychody planowane do uzyskania z tytułu realizacji zadania muszą być wykazane we wniosku i przeznaczone na koszty związane z realizacją zadania. 12. Termin kwalifikowalności wydatków następuje z dniem podpisania umowy, chyba, że przepisy szczególne stanowią inaczej. IX. PROCEDURA OCENY WNIOSKÓW 1. Nieuwzględnienie we wniosku wymogów określonych w regulaminie jest błędem formalnym i skutkuje odrzuceniem wniosku. 6
2. Błędy formalne we wniosku bądź niespełnianie kryteriów krajowych przez któregokolwiek z partnerów projektu skutkują odrzuceniem całego wniosku międzynarodowego konsorcjum. 3. Tryb rozpatrywania wniosków zgodny jest z wytycznymi uzgodnionymi przez partnerów konsorcjum Heritage Plus i zatwierdzonymi przez Komisję Europejską. Wnioskodawcy zobowiązani są do zapoznania się z wytycznymi, które dostępne są pod adresem www.jpiculturalheritage.eu/joint-call/ 4. Konkurs nie przewiduje trybu odwoławczego. 5. W przypadku pozytywnej oceny w 2. etapie konkursu wnioskodawca jest zobowiązany zawrzeć umowę o partnerstwie ze wszystkimi członkami krajowymi i zagranicznymi składającymi wniosek przed podpisaniem umowy o dofinansowanie. Umowa musi zawierać zapisy dotyczące sposobu zarządzania projektem międzynarodowym, regulować kwestie związane z własnością intelektualną, poufnością, upowszechnianiem wyników projektu oraz zasady rozstrzygania sporów. 7