Witajcie w warszawskim getcie



Podobne dokumenty
BIOGRAFIA. Irena Sendlerowa, właściwie Irena Stanisława Sendler,

Pytania do testu wiedzy II etapu (z jedną odpowiedzią)

Janusz Korczak - przyjacielem dzieci.

SKĄD DOBRO, A SKĄD ZŁO?

Getta eksterminacja pośrednia

Irena Sendlerowa. Sprawiedliwa wśród Narodów Świata

Pseudonim Janasz Korczak, Henryk używa po raz pierwszy w 1898 r. podczas udziału w konkursie dramatycznym imienia Jana Paderewskiego.

Janusz Korczak, właściwie Henryk Goldszmit, ps. Stary Doktor lub pan doktor (ur. 22 lipca 1878 w Warszawie, zm. około 6 sierpnia 1942 w komorze

lekarz, pedagog, pisarz, publicysta, działacz społeczny pochodzenia żydowskiego.

Dostarczenie uczniom wiedzy na temat kultury żydowskiej Przekazanie wiedzy na temat Holocaustu

GETTO WARSZAWSKIE ŻYDZI W WARSZAWIE PRZED II WOJNĄ ŚWIATOWĄ

JANUSZ KORCZAK- CZŁOWIEK, KTÓRY KOCHAŁ DZIECI

HOLOCAUST SIEDLECKICH ŻYDÓW

AKCJA SPOŁECZNO-EDUKACYJNA ŻONKILE 19 IV 1943 ROCZNICA POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM

PROJEKT EDUKACYJNY "Krokus" w GM16

Wprowadzenie. Rozwinięcie

Nie można uczynić niewolnikiem człowieka wolnego, gdyż człowiek wolny pozostaje wolny nawet w więzieniu. Platon

Projekt edukacyjny. Czy zasady i metody pracy. Janusza Korczaka są aktualne we współczesnym świecie?

Wydanie specjalne gazetki szkolnej Na szóstkę. z okazji. Ogólnopolskiego Dnia Praw Dziecka. obchodzonego 20 listopada

GRUPA A. a) odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. do wybuchu powstania warszawskiego.

Scenariusz warsztatów dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych

Janusz Korczak i jego czasy

ZACHOWAĆ PAMIĘĆ OBOZY PRACY PRZYMUSOWEJ NA TERENIE SZCZECINA W OKRESIE II WOJNY ŚWIATOWEJ

GETTO LUBELSKIE. Podzamcze i Majdan Tatarski

Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum OKUPACJA NIEMIECKA ZIEM POLSKICH

Źródło:

Wrócić do domu i swojego dziedzictwa. Rocznica wysiedlenia mieszkańców osiedla Montwiłła- Mireckiego

SCENARIUSZ LEKCJI HISTORII DLA UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ

Janusz Korczak. przyjaciel dzieci

19 V 2012 XXVIII RAJD PIESZY BLISKIE SERCU

Temat: Jasnowłosa prowincja film o wygnanych Wielkopolanach

PODRÓŻ PAMIĘCI DO MUZEUM WALKI I MĘCZEŃSTWA W TREBLINCE

I. REGULAMIN Niniejszy Regulamin jest jedynym dokumentem, który określa zasady przeprowadzenia konkursu dla wolontariuszy Fundacji Świat na Tak.

ZADANIA DO SPRAWDZIANU

SZKOLNA LISTA TEMATÓW 2013/2014

HISTORIA ADMINISTRACJI W POLSCE Autor: Wojciech Witkowski

Działalność Oddziału w okresie wojny: Reaktywacja Oddziału

I Obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Lubelszczyźnie

Korczak żywy to jego książki

II PODRÓŻ PAMIĘCI DO MUZEUM WALKI I MĘCZEŃSTWA W TREBLINCE

LEKCJE NA KTÓRYCH MOśNA ZREALIZOWAĆ ĆWICZENIE: wiedza o społeczeństwie, język polski, godzina wychowawcza

Księgarnia PWN: Wojciech Witkowski - Historia administracji w Polsce

ZADANIE 3. Dział III. Małe ojczyzny i wspólne państwo. Prawidłowe odpowiedzi zaznaczono w tekście przez podkreślenie.

LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO JĘZYK POLSKI ROK SZKOLNY 2014/2015 LITERATURA:

Po przeczytaniu i zanalizowaniu tekstu, wróć do tej części i sprawdź, czy Twoje przypuszczenia się sprawdziły. ...

LISTA TEMATÓW DO USTNEGO EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/2014

Uczę się języka wroga

SZKOLNA LISTA TEMATÓW NA WEWNĘTRZNĄ CZĘŚĆ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO. w roku szkolnym 2013 / 2014

LITERATURA. 2. Kresy wschodnie w literaturze polskiej. Omów na podstawie wybranych przykładów.

Kilka słów o autorze. Józef Mackiewicz (ur r., zm. 31 stycznia 1985) polski pisarz i publicysta.

WSZAWICA CO TO JEST WSZAWICA?

Centrum Edukacyjne IPN Przystanek Historia w Kielcach ul. Warszawska 5 tel

Lista tematów na wewnętrzny egzamin z języka polskiego w roku szkolnym 2015/2016 w Zespole Szkół Ekonomiczno-Usługowych w Świętochłowicach LITERATURA

Struktura narodowościowa ludności Polski, Wolnego Miasta Gdańska oraz wschodnich obszarów Niemiec w latach

LITERATURA. Bohater z książką w ręku. Omów wpływ lektur na życie postaci literackich na podstawie analizy wybranych przykładów.

KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2009/2010 ETAP SZKOLNY

Szkoła tolerancji Janusza Korczaka

Na krawędzi pamięci rzecz o zagładzie kutnowskich Żydów

w kinach i księgarniach

To przedsięwięcie edukacyjne skierowane jest równieŝ do uczniów gimnazjum, którym pozwoli na rozwijanie swoich zainteresowań związanych z

Tematy na ustną część egzaminu dojrzałości z języka polskiego -MAJ I. LITERATURA

Zabytkowy Aron ha-kodesz w synagodze w Szczekocinach, b.d. [ze zbiorów AP w Kielcach].

NR 1 MARZEC 2010 SZKOLEŚ. Dziecko chce być dobre, Jeżeli nie umie - naucz, Jeżeli nie wie - wytłumacz, Jeżeli nie może - pomóż.

Oto oryginalne opowiadanie ćwiczymy umiejętność redagowania opowiadania twórczego z użyciem dialogu

1. Czym jest społeczność lokalna?

Oferta zajęć edukacyjnych prowadzonych w Muzeum Historii Żydów Polskich obowiązująca od kwietnia do czerwca 2013 r.

Tematy na wewnętrzny egzamin maturalny z języka polskiego dla Liceum Profilowanego w Górze Kalwarii w roku szkolnym 2013/2014

WAŻNE DATY WAŻNE BITWY. Lekcja. Temat: Lekcja powtórzeniowa. 1 września 1939 roku - wybuch II wojny światowej

-w Wprowadzenie 12 Wstęp

SCENARIUSZ LEKCJI. Klasa: V a Przedmiot: historia i społeczeństwo Nauczyciel: mgr Małgorzata Borowska. Temat lekcji: Wielkie religie średniowiecza.

Sprawdzian nr 3. Rozdział III. Ziemie polskie w drugiej połowie XIX wieku. 1. Wśród poniższych zdań zaznacz zdanie fałszywe.

WOJEWÓDZKI KONKURS HUMANISTYCZNY DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH POZNAŃ 2011/2012 ETAP REJONOWY

HISTORIA EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16 KLASA V. Imię:... Nazwisko:... Data:...

Raport Money.pl: Ile państwo daje dzieciom? Agnieszka Zawadzka, Money.pl

Obchody 73. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto

WYNIKI WIELKIEGO TESTU HISTORYCZNEGO 2012 PRZEPROWADZONEGO Z OKAZJI ROCZNICY ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI PRZEZ POLSKĘ SZKOŁA PODSTAWOWA NR 45

Kroki prowadzące do zorganizowanego ludobójstwa:

Wymagania edukacyjne dla uczniów klasy VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo

BOśE NAKAZY - DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ

ZADANIA DOMOWE LUTEGO

LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. JAROSŁAWA IWASZKIEWICZA

Zapożyczenia. Zapożyczenia. Wstęp

2. Wpisz w odpowiednie miejsca nazwy: Inflanty, ziemię smoleńską, ziemię czernihowską, wschodnią Ukrainę.

LO: to be able to describe the historical background of the film To define terms: propaganda, współzawodnictwo pracy

Demografia społeczności żydowskiej w Polsce po Zagładzie

Konferencja nauczycieli polskich szkół sobotnich Londyn, 9 lipca 2016

AKCJA SPOŁECZNO-EDUKACYJNA ŻONKILE 72. ROCZNICA POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM

Polacy nie wierzą w niŝsze podatki

Tematy na ustną część egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2013/2014

Wykonały: Ania Jankowska Karolina Kolenda Dominika Łubian

8 grudnia 1941 roku do niemieckiego ośrodka zagłady w Kulmhof (Chełmno nad Nerem) przybył pierwszy transport więźniów.

2. Czy jestem patriotą? Karol Wojtyła *** [Ziemia trudnej jedności]. Quiz wiedzy o naszej ojczyźnie

Rodzicielstwo Zastępcze

Niezatarte ślady getta warszawskiego

PRZEDSIĘWZIĘCIE POŚWIĘCONE JANUSZOWI KORCZAKOWI W XXV LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCYM im. Stefana Żeromskiego w Łodzi

19 KWIETNIA ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA W GETCIE WARSZAWSKIM

Przed ostatecznym rozwiązaniem 1942

Katarzyna Róg Życie i działalność Janusza Korczaka - propozycja materiału montessoriańskiego z cyklu biografie wybitnych postaci

KRYTERIA PRZYZNAWANIA POMOCY

Transkrypt:

Witajcie w warszawskim getcie I. UwaŜnie przeczytaj podany tekst. Zaznacz, Twoim zdaniem, najistotniejsze informacje. Getto Etymologia terminu Wydzielony obszar miasta, na którym mogli mieszkać śydzi. Getto niekiedy otoczone było murem z zamykaną na noc bramą i tworzyło tzw. miasto Ŝydowskie lub dzielnicę Ŝydowską. Termin getto powstał prawdopodobnie w XVI w. Jego pochodzenie nie jest jasne. Najpopularniejsza hipoteza mówi, Ŝe wywodzi się od odlewni Ŝelaza [wł. borghetto], znajdującej się na wyspie weneckiej, którą na pocz. XVI w. wyznaczono śydom jako obszar zamieszkania. Według innych hipotez nazwa pochodzi od niem. gehecker [otoczony, zamknięty], hebr. get [rozwód, separacja] lub gr. geitos [sąsiedzi]. Dzielnice Ŝydowskie w XI i XII w. śydzi na ogół osiedlali się wzdłuŝ jednej ulicy lub w określonej części miasta, często wyznaczonej im przez władcę. Wyodrębnione dzielnice Ŝydowskie zaczęły powstawać na przełomie XI i XII w., w okresie wypraw krzyŝowych, co z jednej strony było spowodowane koniecznością obrony przed napadami krzyŝowców, z drugiej pragnieniem zachowania własnej odrębności religijnej. śycie w gettcie dawało poczucie bezpieczeństwa, umoŝliwiało rozwój samorządu, zaspokajało naturalną potrzebę kaŝdej grupy etnicznej czy religijnej tworzenia własnego środowiska, ułatwiało wykonywanie bez przeszkód praktyk religijnych, swobodne kultywowanie obyczajów. Liczne getta powstały w średniowieczu w krajach włoskich i niemieckich, największe w Hamburgu, Frankfurcie nad Menem, Pradze czeskiej. Tworzenia oddzielnych dzielnic Ŝydowskiej domagało się ustawodawstwo kościelne, które zakazywało chrześcijanom mieszkać w pobliŝu śydów i odwiedzać ich w domach. RównieŜ ustawodawstwo Sejmu śydowskiego nie pozwalało na bliskie kontakty z chrześcijanami. Na ziemiach polskich właściwie nie było gett. Jedynie nieliczne dzielnice Ŝydowskie zostały otoczone murem i otrzymały przywilej de non tolerandis christianis, np. podkrakowski Kazimierz. W większości miast polskich, na mocy przywilejów i umów z władzami miejskimi, wyznaczono obszar, na którym śydzi mogli mieszkać, lub określono liczbę domów, które wolno im było posiadać. Ograniczeń tych z reguły nie przestrzegano. śydzi kupowali lub wynajmowali domy poza obrębem dzielnicy Ŝydowskiej, nawet przy rynku. O róŝnicach między dzielnicą Ŝydowską a pozostałymi częściami miasta w Polsce i na Litwie decydowała zwykle odrębność religii (inny cykl świąt i rytuał), obyczajowości, kultury, a nawet stroju, a nie administracyjnie wydzielone granice. Miasteczka Ŝydowskie w XVIII i XIXw U schyłku XVIII w. ukształtował się specyficzny typ małych, prowincjonalnych miasteczek o przewadze ludności Ŝydowskiej, tzw. sztetl. W XIX w. nazwą getto określano dzielnice zamieszkałe głównie przez ubogich śydów. Najbogatsze rodziny mieszkały w reprezentacyjnych częściach miasta, przy głównych ulicach. Getto - Ŝydowski okręg mieszkaniowy podczas II wojny światowej W czasie II wojny światowej Niemcy tworzyli oddzielone od reszty miasta getta, zwane oficjalnie Jüdische Wohnbezirk [niem. Ŝydowski okręg mieszkaniowy]. Propaganda hitlerowska uzasadniała ich powstawanie potrzebą ochrony ludności aryjskiej przed epidemiami, które mieli rzekomo rozprzestrzeniać śydzi. Na ziemiach polskich załoŝono ok. 400 gett. Kilkanaście istniało na Łotwie, Litwie, Białorusi, Ukrainie i Węgrzech (od 1944) oraz jedno w Czechach (Terezin). śydów z zachodu Europy oraz Niemiec i Austrii, gdzie nie tworzono gett, przewoŝono do gett w Polsce (później bezpośrednio do obozów zagłady). W Generalnym Gubernatorstwie pierwsze getto powstało w październiku 1939 w Piotrkowie Trybunalskim. Największe polskie getto zorganizowano w Warszawie we wrześniu 1940 (początkowo znalazło się w nim 360 tys. osób, później, po deportacjach, liczba mieszkańców wzrosła do 450 tys.). W 1941 ludność Ŝydowską zamknięto w gettach w Krakowie (18 tys. osób), Kielcach (27 tys.), Lublinie (34 tys.), Radomiu (32 tys.), Tarnowie (40 tys.) i Częstochowie (48 tys.). Na terenach wcielonych do Rzeszy największe było getto łódzkie (200 tys.), utworzone w 1940. Po inwazji Niemiec na Związek Radziecki getta zakładano równieŝ

na ziemiach byłych województw wschodnich (Wilno, Lwów). Getta w większych miastach były na ogół izolowane murem (ok. 3 m wysokości), uzbrojonym drutem kolczastym. Bramy pilnowała policja niemiecka, polska granatowa (w Wilnie lit.) i Ŝydowska StraŜ Porządkowa; przy wyjściu i wejściu obowiązywały przepustki. Mniejsze getta oddzielano zasiekami z drutów kolczastych albo drewnianymi parkanami. Niektóre, np. w Piotrkowie Trybunalskim, przeznaczone do szybkiej likwidacji, miały jedynie określone administracyjnie granice, z zakazem przekraczania ich przez śydów (tzw. getto otwarte). Getta lokalizowano w dzielnicach Ŝydowskiej biedoty, do których deportowano Ŝydowską ludność z innych dzielnic i okolic. W Warszawie i Łodzi na jedną izbę przypadało przeciętnie 6 10 osób, czasem zagęszczenie było jeszcze większe. Ciasnota, brak Ŝywności, leków i środków czystości powodowały bardzo wysoką śmiertelność. Wszędzie, gdzie tylko istniała moŝliwość, organizacje filantropijne, samopomocowe, Judenraty lub działające nielegalnie partie uruchamiały kuchnie ludowe, wydające darmowe zupy. Szmugiel przez mury stanowił często jedyną moŝliwość uzupełnienia braków w podstawowych racjach Ŝywnościowych. Zajmowały się tym zarówno wyspecjalizowane grupy, jak i dzieci. Zwykle z gett wynoszono uŝywane ubrania, nierzadko po zmarłych, zaś do gett wnoszono Ŝywność, która na czarnym rynku osiągała o wiele wyŝsze ceny, niŝ po aryjskiej stronie. W wyniku epidemii i głodu w gettcie warszawskim zmarło w ciągu niecałych 20 miesięcy ok. 80 tys. osób. Śmiertelność, w porównaniu z okresem przedwojennym, w 1941 wzrosła w mieście dziesięciokrotnie (w Łodzi ośmiokrotnie). Od końca 1941 hitlerowcy zaczęli przygotowywać akcję likwidacji gett (Endlösung). Wprowadzono karę śmierci dla śydów opuszczających getta bez pozwolenia oraz dla Polaków ukrywających zbiegów i udzielających im pomocy (15 X 1941). Od listopada poczta przestała przyjmować przesyłki Ŝywnościowe przeznaczone dla śydów. Kilka tygodni później w wielu gettach zmniejszono i tak głodowe racje Ŝywnościowe. Likwidację rozpoczęto w 1942. Z ogólnej liczby 650 gett na początku tego roku pozostało pod jego koniec zaledwie 60 (zwanych gettami szczątkowymi). W kilku z nich wybuchły powstania (ruch oporu w gettach i obozach), które jednak nie zapobiegły ostatecznej zagładzie śydów. W połowie 1943 zlikwidowano getta warszawskie, lwowskie i białostockie. Jako ostatnie, w momencie kiedy w lipcu 1944 ofensywa radziecka zbliŝała się do miasta, zlikwidowano getto łódzkie, wywoŝąc ok. 80 tys. mieszkańców do Auschwitz.Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska ( www.sztetl.org) II. Na podstawie tekstu odpowiedz: 1. Co nazywamy gettem? 2. Jak organizowano obszar gett?

3. W którym wieku powstał termin getto. Wyjaśnij etymologię (pochodzenie) tego terminu. 4. Przedstaw organizację Ŝycia społeczności Ŝydowskiej w gettach w XI i XII, schyłku XVIII i XIX w. 5. Scharakteryzuj Ŝycie społeczności Ŝydowskiej w warszawskim getcie podczas II wojny światowej.

6. W podany niŝej schemat wpisz podobieństwa i róŝnice, dotyczące Ŝycia w gettach, w poszczególnych wiekach ich trwania. PODOBIEŃSTWA RÓśNICE III. Umieszczone poniŝej skany dokumentów historycznych informują o nakazach nałoŝonych na Ŝydowską ludność w getcie. Na podstawie poprzedniego tekstu, filmu, własnej wiedzy napisz kilka zasad obowiązujących śydów, Ŝyjących na terenie gett. UŜyj równowaŝników zdań lub form trybu rozkazującego. Izolacja i koncentracja w gettach dokumenty "Niemcy...pragną getta zupełnie oddzielić od świata zewnętrznego i uczynić z nich obozy koncentracyjne w pełnym sensie tego słowa... Całości dopełniły zakazy opuszczania gett pod groźbą stosowania kary śmierci..." Raport Oneg Szabat dla Rządu Polskiego w Londynie, czerwiec 1942 Obwieszczenie z 17 listopada 1941 roku o wykonaniu wyroku na 8 śydach za opuszczenie getta Bilet tramwajowy

Od 29 września 1940 roku zostały wyznaczone oddzielne tramwaje dla śydów, oznakowane gwiazdą Dawida. Miesiąc później śydzi zmuszeni zostali takŝe do kupowania specjalnych zezwoleń i biletów, uprawniających do przejazdów. NajwaŜniejsze jest Ŝycie! 1. Przedstaw elementy świata przedstawionego filmu: czas, miejsce zdarzeń, bohaterów i główne wydarzenia. 2. Film został oparty na ksiąŝce Anny Mieszkowskiej Matka dzieci Holocaustu. Spróbuj wyjaśnić tytuł ksiąŝki. Dlaczego tak właśnie nazywano Irenę Sendler? Dla przypomnienia zamieszczam poniŝej wyjaśnienie terminu holocaust. Holokaust. Słowo holocaust (termin religijny) pierwotnie oznaczało tylko ofiarę całopalną i w tym znaczeniu moŝe być stosowane równieŝ dziś, przedmiotem artykułu jest jednak nowsze, obecnie najpowszechniejsze znaczenie tego słowa (w tym znaczeniu, jako nazwa własna, słowo Holocaust/Holokaust pisane jest wielką literą) prześladowania i zagłada milionów śydów przez władze III Rzeszy oraz jej sojuszników w okresie II wojny światowej. (www.wikipedia.pl) 3. W filmie pojawia się postać Janusza Korczaka. Przeczytaj krótką informację na jego temat i napisz, co łączy postać tytułowej bohaterki filmu z osobą Korczaka. Janusz Korczak [Henryk Goldszmit] (1878 lub 1879-1942) pedagog, pisarz, działacz społeczny, lekarz. Studiował medycynę na Uniwersytecie Warszawskim, a takŝe w Berlinie, ParyŜu i Londynie. Pracował w warszawskim szpitalu dziecięcym. Był dyrektorem Domu Sierot dla dzieci Ŝydowskich. Współorganizował zakład wychowawczy dla polskich dzieci Nasz dom. W obu placówkach wprowadził nowy system wychowania dziecka, uwzględniający jego potrzeby, nastawiany na zachowanie godności dziecka. Korczak był prekursorem walki o prawa dziecka, napisał Prawo dziecka do szacunku (1929). Wykładał w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej i Wolnej Wszechnicy Polskiej. Napisał wiele ksiąŝek dla dzieci i młodzieŝy, m.in. Król Maciuś I (192), Król Maciuś na bezludnej wyspie (1923), Kiedy znów będę mały (1925). Pisał takŝe literaturę obyczajową, utwory dramatyczne, pamiętniki. Prowadził audycje dla dzieci w radio. ZałoŜył pismo dla dzieci i młodzieŝy Mały Przegląd. Pracował i Ŝył z dziećmi i dla dzieci. Z dziećmi takŝe zginął w obozie zagłady w Treblince i choć miał moŝliwość uniknięcia śmierci, nie opuścił swoich podopiecznych.

4. Oceń postawę obu tych postaci. Wybierz właściwe określenia i zredaguj krótką ocenę ich postępowania. W razie trudności ze zrozumieniem terminów skorzystaj ze słowników. Przypomnij sobie, który z bohaterów mitologicznych bezinteresownie pomógł ludziom (od jego imienia pochodzi jeden z niŝej wymienionych terminów). bohaterstwo, prometeizm, bezinteresowność, filantropia, odwaga, męstwo, bohaterstwo, śmiałość, dzielność, heroizm, nieustraszoność, altruistyczny, uczynny, ofiarny, wspaniałomyślny, niewyrachowany, szlachetny, miłość, oddanie, szlachetność, poświęcenie 5. Irena Sendler zmarła w 2008r. Nagrodzona za Ŝycia Orderem Uśmiechu, Orderem Orła Białego, odznaczeniem Sprawiedliwa wśród Narodów Świata i nominowana do pokojowej Nagrody Nobla. Dzięki przechowywanym w słoiku prawdziwym danym dzieci i informacji o miejscu pobytu wiele z nich po wojnie odnalazło swe rodziny. Napisz list do Ireny Sendler w imieniu jednego z ocalonych dzieci. Pamiętaj o zasadach kompozycyjnych listu. CIEKAWOSTKA - Epistolografia (łac. epistula - list z gr. epistolē - wiadomość, list od epistéllein - posyłać) - sztuka pisania listów zgodna z obyczajami panującymi w danej epoce czy środowisku. TakŜe dział piśmiennictwa zajmujący się listami i ich zbiorami, oraz utworami literackimi pisanymi w formie listów. (www.wikipedia.pl) 6. Zredaguj opis przeŝyć wewnętrznych matki lub dziecka w momencie przekazywania go Irenie Sendler. Opis przeŝycia wewnętrznego wymaga od autora umiejętności wczucia się w czyjąś sytuację i wnioskowania o przeŝyciach na podstawie ich zewnętrznych przejawów. Sprawność ta przychodzi wraz z nabywaniem doświadczeń Ŝyciowych. Na nic się jednak ona nie zda, jeśli słownictwo twoje będzie zbyt ubogie, by wyrazić to, co czujesz i widzisz. Język nasz jest bogaty w słowa precyzyjnie nazywające uczucia: obawa, niepokój, lęk, strach, przeraŝenie, trwoga, panika. Spójrz, masz do dyspozycji aŝ siedem nazw róŝnego natęŝenia strachu. Ile wymyśliłbyś sam? Pewnie znacznie mniej, pamiętaj zatem o istnieniu Słownika wyrazów bliskoznacznych. Przyda ci się teŝ drugi pomocnik - Słownik frazeologiczny języka polskiego, bowiem do obrazowego opisywania przeŝyć wiele stałych związków frazeologicznych przydaje się jak znalazł: chciałbym zapaść się pod ziemię, kamień spadł mi z serca, z duszą na ramieniu, czułem skrzydła u ramion, mgła przesłoniła mi oczy, krew uderzyła mi do głowy. Korzystaj z nich, bo samemu trudno jest wymyślić coś równie trafnego. (www.edukator.pl)

opracowała Monika Kula