Konferencja Z BIEGIEM RZEK, CZY POD PRĄD? stan prac nad Ustawą o Odnawialnych Źródłach Energii oraz Prawem Wodnym ZNACZENIE MAŁYCH ELEKTROWNI WODNYCH W SYSTEMIE ENERGETYCZNYM KRAJU Poznań, dnia 28 maja 2013 r.
"...woda nie jest produktem handlowym takim jak każdy inny, ale raczej dziedziczonym dobrem, które musi być chronione, bronione i traktowane jako takie..." (z preambuły Ramowej Dyrektywy Wodnej) Chrońmy wodę i wykorzystujmy jej energetyczny potencjał!!!
ZNACZENIE WODY JAKO CZYNNIKA ENERGETYCZNEGO WODA jest źródłem życia i siłą napędową rozwoju cywilizacji. Jej rola wzrosła, gdy odkryto, że stanowi także źródło energii. Wykorzystanie wody jako czynnika energetycznego ma na całym świecie długą tradycję. Również w Polsce, już na przełomie XIX i XX wieku zaczęto budować pierwsze elektrownie wodne. Źródło: TRMEW
ZNACZENIE WODY JAKO CZYNNIKA ENERGETYCZNEGO Udział energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł energii w zużyciu energii elektrycznej brutto w krajach UE-27 w latach 2004 2010 wzrósł z 13,7% do 19,9%. W odniesieniu do poszczególnych krajów wartość tego wskaźnika jest bardzo zróżnicowana, dla Polski wzrósł on w powyższym okresie z 2,1% do 7,0%. Źródło: dane statystyczne GUS Energia ze źródeł odnawialnych w 2011 r.
ZNACZENIE WODY JAKO CZYNNIKA ENERGETYCZNEGO W ujęciu globalnym elektrownie wodne są jednym z najchętniej wykorzystywanych źródeł odnawialnych źródeł energii. W 2010 roku dostarczyły łącznie 3 427 TWh energii elektrycznej, co stanowiło 16% całkowitej wyprodukowanej energii elektrycznej na świecie. Natomiast w Polsce ilość energii wyprodukowanej przez elektrownie wodne w 2010 roku wynosiła 2,92 TWh. Stanowi to około 1,5% całkowitej energii elektrycznej w Polsce. Źródło: dane statystyczne GUS Energia ze źródeł odnawialnych w 2011 r.
ZNACZENIE WODY JAKO CZYNNIKA ENERGETYCZNEGO Udział odnawialnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej w 2011 r. Udział odnawialnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej w 2002 r. Źródło: dane statystyczne GUS Energia ze źródeł odnawialnych w 2011 r.
ZNACZENIE WODY JAKO CZYNNIKA ENERGETYCZNEGO W latach 2002 2011 r. udział odnawialnych źródeł energii corocznie zmieniał się z wyraźną tendencją wzrostową energii wiatru, biogazu i promieniowania słonecznego oraz wyraźną tendencją spadkową dla energii wody. Energia elektryczna wytworzona z OZE w Polsce stanowiła 8,3% w 2011 r. w końcowym zużyciu energii elektrycznej brutto. Przy czym WODA, jako źródło energii pod względem udziału w łącznej produkcji energii elektrycznej z OZE w 2011 roku wynosiła 17,7%. Do 2020 roku Polska jest zobowiązana do zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w końcowym zużyciu energii elektrycznej brutto do co najmniej 15%. Źródło: dane statystyczne GUS Energia ze źródeł odnawialnych w 2011 r.
Po II wojnie światowej tryb zamiany młynów na elektrownie wodne został praktycznie wstrzymany. MAŁE ELEKTROWNIE WODNE WCZORAJ I DZIŚ Dziś na terenie Polski istnieje 750 obiektów przetwarzających energię wody, natomiast w latach trzydziestych XX wieku, było ich ponad 8.000. Źródło: TRMEW Źródło: Proekologiczne odnawialne źródła energii Witold M. Lewandowski
POTENCJAŁ HYDROENERGETYCZNY POLSKI Potencjał teoretyczny ocenia się na 23 TWh/rok Potencjał techniczny na 12 TWh/rok Potencjał ekonomiczny na 8 TWh/rok Źródło: TRMEW
10
PODZIAŁ MAŁYCH ELEKTROWNI WODNYCH W krajach UE brakuje porozumienia dotyczącego definicji MEW. Podział według mocy zainstalowanej na podstawie Proekologiczne odnawialne źródła energii Witolda M. Lewandowskiego: o mocy zainstalowanej < 2 MW (kraje skandynawskie, Szwajcaria i Włochy) o mocy zainstalowanej < 5 MW (Polska, Wielka Brytania) o mocy zainstalowanej < 10 MW (Francja, Austria, Niemcy, Portugalia, Hiszpania, Irlandia, Grecja, Belgia)
MAŁE ELEKTROWNIE WODNE ZALETY MEW: Oszczędność paliw kopalnych, Rozbudowa systemu energetycznego kraju, a tym samym zwiększenie jego bezpieczeństwa, Rozwój gospodarki wodnej i małej retencji wykorzystanie potencjału niewielkich rzek, rolniczych zbiorników retencyjnych, systemów nawadniających i kanałów przerzutowych,
MAŁE ELEKTROWNIE WODNE ZALETY MEW: Produkcja energii elektrycznej w elektrowni wodnej jest ekologicznie czysta, Prosta konstrukcja urządzeń hydrotechnicznych, powoduje wysoką niezawodność i długą żywotność, Nie wymagają licznego personelu i mogą być sterowane zdalnie, Krótki okres budowy, dobrze opanowana technologia, powszechnie dostępne wyposażenie,
MAŁE ELEKTROWNIE WODNE WADY MEW: Wysokie koszty budowy powodujące nieopłacalność inwestycji bez wsparcia finansowego, Powstanie długiej cofki (przeciętnie kilkaset metrów) powyżej progu, Zamulanie i zarastanie zbiorników i kanałów dopływowych lub odpływowych.
WSPARCIE FINANSOWE OZE System wspierania OZE jest bardzo istotnym czynnikiem rozwoju inwestycji. Możliwość pozyskania funduszy stanowi nieodzowną pomoc dla powstawania nowych Projektów. Zielone inwestycje wspierane są ze środków: - Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, - Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, - Funduszy UE, m.in.: Europejskiego Funduszu Rozwoju, Regionalnego, Funduszu Spójności.
WSPARCIE FINANSOWE OZE Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu udziela pomocy finansowej na przedsięwzięcia z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej ze środków krajowych w formie: - dotacji, - pożyczek, - dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przez banki ze środków własnych.
WSPARCIE FINANSOWE MEW PRZYKŁADY - umowa na pożyczkę dla przedsięwzięcia pn.: Budowa małej elektrowni wodnej o mocy zainstalowanej 300 kw na rzece Prosna w km 59+000, w m. Kościelna Wieś, gmina Gołuchów Inwestor: Pierwotnie: "EKO-MEW" S.C. J. Reszka, J. Błatkiewicz, K.Mieleszko, Gorzów Wlkp. Obecnie: "BESTA" PPHU Export-Import, Wrocław Wartość pożyczki: 850.000,00 zł Całkowita wartość przedsięwzięcia: 1.740.000,00 zł Termin zakończenia: październik 2007 r.
WSPARCIE FINANSOWE MEW PRZYKŁADY - umowa na pożyczkę dla przedsięwzięcia pn.: Budowa małej elektrowni wodnej na rzece Wełnie w Kowanówku Inwestor: Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Ewa i Lech Kamińscy s.c., Oborniki Wartość pożyczki: 350.000,00 zł Całkowita wartość przedsięwzięcia: 700.000,00 zł Źródło: zbiory własne WFOŚiGW Termin zakończenia: maj 2011 r.
WSPARCIE FINANSOWE MEW PRZYKŁADY Projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Priorytetu III Środowisko Przyrodnicze dotyczące Działania 3.7 Zwiększenie wykorzystania odnawialnych zasobów energii Schematu IV Budowa i rozbudowa elektrowni wodnych o mocy do 10 MW z instalacją do przesyłu energii Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007 2013:
WSPARCIE FINANSOWE MEW PRZYKŁADY - umowa o dofinansowanie Projektu pn.: Budowa elektrowni wodnej Tarnowski Młyn na rzece Gwda KM 49+450 Inwestor: WARTER Spółka Jawna. Wartość dofinansowania: 1.789.910,64 zł Całkowity koszt Projektu: 4.515.569,50 zł Termin zakończenia: grudzień 2012 r.
WSPARCIE FINANSOWE MEW PRZYKŁADY - umowa o dofinansowanie Projektu pn.: Budowa małej elektrowni wodnej na rzece Noteci, gmina Wieleń Inwestor: MEW Rosko Sp. z o.o. w Poznaniu. Wartość dofinansowania: 4.553.530,50 zł. Wartość pożyczki krajowej: 1.400.000,00 zł. Całkowity koszt Projektu: 9.850.639,50 zł. Inwestycja w trakcie realizacji Źródło: www.dobraenergia.info
ZNACZENIE MEW W SYSTEMIE ENERGETYCZNYM POLSKI - PODSUMOWANIE Jednym z celów szczegółowych Polityki Energetycznej Polski związanej z OZE jest wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej istniejących urządzeń piętrzących stanowiących własność Skarbu Państwa, Zalety płynące z budowania małych elektrowni wodnych zdecydowanie przeważają nad wadami, Energia wody jest stosunkowo tania, nieszkodliwa dla środowiska i przyczynia się do zwiększenia niezależności energetycznej kraju,
ZNACZENIE MEW W SYSTEMIE ENERGETYCZNYM POLSKI - PODSUMOWANIE Pomimo wielu barier formalno-prawnych, wynikających z nieprzewidywalnego oraz długiego procesu przygotowania inwestycji, istnieje duże zainteresowanie budowaniem elektrowni, Potrzeba zwiększenia wykorzystania potencjału hydroenergetycznego wynika zarówno z potrzeb gospodarki wodnej (retencja) jak i energetycznej, Polityka energetyczna przewiduje rozwój małej energetyki wodnej, co przyczyni się do spełnienia obowiązkowych celów strategicznych polityki państwa do 2020 roku.
Premier Donald Tusk: Będziemy pracowali m.in. nad kompleksowym projektem małych elektrowni wodnych. To wydaje się z punktu widzenia sensu ekologicznego i kosztowego ciekawy kierunek myślenia (dla Polski)" Wypowiedź Premiera Rządu RP w odniesieniu do kierunków rozwoju OZE w Polsce z dnia 26 marca 2013r. na konferencji prasowej. 24
Dziękuję za uwagę 25