OPIS INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH OBJĘTYCH WYMOGAMI MIFID W BANKU OCHRONY ŚRODOWISKA S.A.



Podobne dokumenty
OPIS INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH OBJĘTYCH WYMOGAMI MIFID W BANKU OCHRONY ŚRODOWISKA S.A.

REGULAMIN UBEZPIECZENIOWYCH FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH

Regulamin Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych. kod: 2017_GI_06_v.01

REGULAMIN FUNDUSZU UFK OPEN LIFE OBLIGACJI KORPORACYJNYCH

Subfundusz Obligacji Korporacyjnych

TEST OCENY ODPOWIEDNIOŚCI OFEROWANYCH INSTRUMENTÓW I PRODUKTÓW FINANSOWYCH PRESTIGE

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIOBLIGACJE HIGH YIELD FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO ZAMKNIĘTEGO Z DNIA 23 CZERWCA 2016 R.

KBC PARASOL Funduszu Inwestycyjnego Otwartego (KBC PARASOL FIO)

TEST OCENY ODPOWIEDNIOŚCI OFEROWANYCH INSTRUMENTÓW I PRODUKTÓW FINANSOWYCH PRESTIGE

OGŁOSZENIE O ZMIANACH PROSPEKTU INFORMACYJNEGO COMMERCIAL UNION SPECJALISTYCZNY FUNDUSZ INWESTYCYJNY OTWARTY, z dnia 14 stycznia 2009 r.

Forward Rate Agreement

OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój. I. Poniższe zmiany Statutu wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.

Opis funduszy OF/ULS2/3/2017

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU MCI.CreditVentures 2.0. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 27 maja 2015 r.

Opis funduszy OF/ULS2/1/2017

OPISY PRODUKTÓW. Rabobank Polska S.A.

REGULAMIN FUNDUSZU UFK OPEN LIFE OBLIGACJI KORPORACYJNYCH

TRANSAKCJE KASOWE. Sekcja I (produkty inwestycyjne)

OPIS FUNDUSZY OF/ULS2/1/2014

Opis subskrypcji Załącznik do Deklaracji Przystąpienia do Ubezpieczenia na życie i dożycie NORD GOLDEN edition

Informacja dotycząca instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego z inwestowaniem w instrumenty finansowe w OPERA Domu Maklerskim Sp. z o.o.

Opis funduszy OF/ULS2/2/2016

OGŁOSZENIE Z DNIA 05 lipca 2016 r. O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO

Zmiana Statutu Rockbridge Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Bezpieczna Inwestycja 2 z dnia 8 grudnia 2017 r.

Polscy Giganci BIS. Forma prawna Agent: Ubezpieczyciel: Euro Bank S.A. Okres Odpowiedzialności: Wiek: Zwrot kapitału: lat

Spis treści. Opis funduszy OF/ULS2/1/2015. Polityka inwestycyjna i opis ryzyka UFK Portfel Dłużny...3. UFK Portfel Konserwatywny...

Ogłoszenie z dnia 2 grudnia 2016 roku o zmianach Statutu Superfund Specjalistyczny Fundusz. Inwestycyjny Otwarty Portfelowy.

REGULAMIN FUNDUSZU UFK OPEN LIFE OBLIGACJI KORPORACYJNYCH

REGULAMIN UBEZPIECZENIOWYCH FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH (kod: RE EFZD UKO/2013/01/01)

OGŁOSZENIE O ZMIANACH STATUTU SFIO AGRO Kapitał na Rozwój

REGULAMIN FUNDUSZU UFK OPEN LIFE OBLIGACJI KORPORACYJNYCH

Regulamin Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych. (kod: RE EF UKO/2013/01/01)

1. Za pieniądze wpłacone do funduszu inwestycyjnego jego uczestnik nabywa:

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego Arka GLOBAL INDEX 2007 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty

2 (cel i aktywa Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych)

REGULAMIN UBEZPIECZENIOWYCH FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH BĘDĄCYCH PORTFELAMI MODELOWYMI III (kod: REPMIII UKO/2018/01/01) POSTANOWIENIA OGÓLNE 1

Ogłoszenie z dnia 21 grudnia 2018 roku o zmianach Statutu Superfund Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty

Top 5 Polscy Giganci

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU ALIOR SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO

REGULAMIN UBEZPIECZENIOWYCH FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH BĘDĄCYCH PORTFELAMI MODELOWYMI II

Wykaz zmian wprowadzonych do statutu KBC LIDERÓW RYNKU Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w dniu 10 czerwca 2010 r.

Wykaz zmian wprowadzonych do statutu KBC Rynków Azjatyckich Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w dniu 23 maja 2011 r.

Regulamin Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych. (kod: 2017_UFIZ_01_v.01)

Regulamin Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych. (kod: 2017_UFIZ_01_v.01)

Mundialowa Inwestycja

REGULAMIN FUNDUSZU UFK OPEN LIFE OBLIGACJI KORPORACYJNYCH3

Ogłoszenie o zmianach wprowadzonych do prospektu informacyjnego: KBC Parasol Fundusz Inwestycyjny Otwarty w dniu 10 stycznia 2017 r.

REGULAMIN FUNDUSZU UFK OPEN LIFE OBLIGACJI KORPORACYJNYCH

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 LIPCA 2013 R.

Informacja z dnia 18 stycznia 2018 r., o sprostowaniu ogłoszenia o zmianie Statutu Rockbridge Funduszu Inwestycyjnego

Protokół zmian Statutu Millennium Specjalistycznego Funduszu Inwestycyjnego Otwartego z dnia 09 stycznia 2013 roku.

ZASADY WYCENY AKTYWÓW FUNDUSZU WPROWADZONE ZE WZGLĘDU NA ZMIANĘ NORM PRAWNYCH. Wycena aktywów Funduszu, ustalenie zobowiązań i wyniku z operacji

REGULAMIN FUNDUSZU UFK OPEN LIFE HC1

Karta Produktu dla ubezpieczenia na życie i dożycie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym Nowa Czysta Energia Zysku

UFK SELEKTYWNY. Fundusz Inwestycyjny: AXA Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Globalnych Obligacji

REGULAMIN UBEZPIECZENIOWYCH FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH

Regulamin lokowania środków Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego. generali.pl

Opis funduszy OF/ULS2/2/2017

Sprawozdanie Finansowe Subfunduszu SKOK Fundusz Funduszy za okres od 1 stycznia 2010 do 13 lipca 2010 roku. Noty objaśniające

Opis funduszy OF/ULS2/1/2018

Informacja o zmianach danych objętych prospektem informacyjnym dokonanych w dniu 16 września 2010 roku

Forma prawna Agent Ubezpieczyciel. Euro Bank S.A. Okres Odpowiedzialności Wiek Zwrot kapitału lat (włącznie)

OPIS RYZYKA ZWIĄZANEGO Z INSTRUMENTAMI FINANSOWYMI I PRODUKTAMI FINANSOWYMI DLA OSÓB FIZYCZNYCH W BANKU MILLENNIUM S.A.

OPIS FUNDUSZY OF/ULM3/1/2013

OPIS FUNDUSZY OF/ULM4/1/2012

OPIS RYZYKA ZWIĄZANEGO Z INSTRUMENTAMI I PRODUKTAMI FINANSOWYMI DLA OSÓB FIZYCZNYCH W BANKU MILLENNIUM S.A.

Karta Produktu. zgodna z Rekomendacją PIU. dla ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym XYZ

REGULAMIN FUNDUSZU UFK OPEN LIFE BY1

Kwestionariusz oceny odpowiedniości w odniesieniu do transakcji skarbowych

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU SEZAM IX FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO ZAMKNIĘTEGO AKTYWÓW NIEPUBLICZNYCH Z DNIA 16 STYCZNIA 2014 R.

I. Postanowienia wstępne. Wykaz ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych

MATERIAŁ INFORMACYJNY

REGULAMIN UBEZPIECZENIOWYCH FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH (kod: 2017_UFIZ_01_v.02)

Karta Produktu. Ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym XYZ

TEST OCENY ODPOWIEDNIOŚCI OFEROWANYCH INSTRUMENTÓW I PRODUKTÓW FINANSOWYCH KLIENT BANKOWOŚCI PRYWATNEJ

Opis Lokat Dwuwalutowych i Inwestycyjnych

SPIS TREŚCI. denominowane w określonej walucie zagranicznej,

Instrumenty pochodne Instrumenty wbudowane

Regulamin Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego UFK EUROPA NEUTRAL II. (kod: 2015_EN2_03_v.01)

PORTFEL MODELOWY STRATEGIA ŻÓŁTA (średnie ryzyko)

Łączna zainwestowana kwota Łączna składka ubezpieczeniowa 345, , ,39. Koszty w czasie 1 rok 6 lat 12 lat

Zmiana statutu BPH FIZ Korzystnego Kursu Certyfikat Inwestycyjny, Certyfikat 3. Dyspozycja Deponowania Certyfikatów Inwestycyjnych

REGULAMIN FUNDUSZU UFK OPEN LIFE WD2

Ogólny opis istoty instrumentów finansowych

Ogłoszenie o zmianach statutu KBC BETA Specjalistycznego Funduszu Inwestycyjnego Otwartego z dnia 27 lutego 2015 r.

MATERIAŁ INFORMACYJNY

PARAMETRY UFK. ING Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. z siedziba w Warszawie zwane dalej ING Życie PLN (30 jednostek uczestnictwa)

Ogłoszenie o zmianach statutu KBC OMEGA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 13 czerwca 2014 r.

NEGOCJOWANA TERMINOWA TRANSAKCJA WYMIANY WALUT WYMIENIALNYCH WYKORZYSTYWANA JAKO ZABEZPIECZENIE PRZED WZROSTEM KURSÓW WALUTOWYCH

1. Charakterystyka obligacji. 2. Rodzaje obligacji. 3. Zadania praktyczne-duration/ceny obligacji.

Ogłoszenie o zmianach w treści statutu PKO GLOBALNEJ MAKROEKONOMII fundusz inwestycyjny zamknięty (nr 9/2013)

ING Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. ogłasza zmiany w statutach

REGULAMIN PROGRAMU INWESTYCYJNEGO MILLENNIUM

OGŁOSZENIE O ZMIANIE PROSPEKTU INFORMACYJNEGO UNIFUNDUSZE SPECJALISTYCZNEGO FUNDUSZU INWESTYCYJNEGO OTWARTEGO Z DNIA 11 PAŹDZIERNIKA 2013 R.

- w art. 8 ust. 3 Statutu otrzymuje nowe, następujące brzmienie:

OGŁOSZENIE O ZMIANIE STATUTU MCI.CreditVentures Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 31 lipca 2013 r.

Transkrypt:

OPIS INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH OBJĘTYCH WYMOGAMI MIFID W BANKU OCHRONY ŚRODOWISKA S.A. 1

SPIS TREŚCI A. Transakcje zabezpieczające ryzyko walutowe 3 Transakcje FX Forward 3 B. Transakcje zabezpieczające ryzyko stopy procentowej 5 Transakcje Swapa procentowego IRS 5 C. Produkty inwestycyjne 7 1.Obligacje skarbowe 7 2.Obligacje komercyjne 8 3.Obligacje komunalne 8 4. Fundusze inwestycyjne 8 5.Ubezpieczenia strukturyzowane 10 6. Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi 10 2

TRANSAKCJE ZABEZPIECZAJĄCE RYZYKO KURSOWE Transakcje FX Forward Celem transakcji FX Forward jest zabezpieczenie przed ryzykiem niekorzystnych zmian kursów walutowych. Transakcja FX Forward polega na zawarciu umowy między Klientem a Bankiem, w której jedna ze stron zobowiązuje się zakupić a druga sprzedać w przyszłości określoną kwotę waluty, po kursie określonym z góry w tej umowie. Cena negocjowana jest indywidualnie między stronami przed zawarciem umowy i nie może ulec zmianie podczas trwania kontraktu. W przypadku zakupu waluty bazowej (np. EUR), z określonym w tej umowie terminem realizacji (np. za 3 miesiące), Klient ponosi ryzyko, że w dniu rozliczenia transakcji kurs ustalony z Bankiem będzie wyższy niż obowiązujący w dniu rozliczenia transakcji kurs rynkowy. Natomiast w przypadku sprzedaży waluty bazowej (np. EUR) z określonym w umowie terminem realizacji (np. za 3 miesiące), Klient ponosi ryzyko, że w dniu rozliczenia transakcji kurs ustalony z Bankiem będzie poniżej kursu rynkowego obowiązującego w dniu rozliczenia transakcji. Ryzyko Podstawowym ryzykiem, wiążącym się z zawieranymi transakcjami FX Forward, jest ryzyko walutowe, tj.: Klient zabezpieczający się przed spadkiem kursu EUR wobec PLN, np. Eksporter, nie odniesie korzyści z transakcji FX Forward, gdy w momencie rozliczenia transakcji kurs ustalony z Bankiem będzie poniżej kursu rynkowego obowiązującego w momencie rozliczenia transakcji; Klient zabezpieczający się przed wzrostem kursu EUR wobec PLN, np. Importer, nie odniesie korzyści z transakcji FX Forward, gdy w momencie rozliczenia transakcji kurs ustalony z Bankiem będzie powyżej kursu rynkowego obowiązującego w momencie rozliczenia transakcji. Potencjalna strata klienta z tytułu zmiany kursowej przeciwnej od oczekiwanej jest w tym przypadku nieograniczona. Niezależnie od ryzyka walutowego, Klient ponosi również ryzyko rynkowe, tj. ewentualne zyski lub straty z transakcji mogą ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu wskutek zmian czynników rynkowych mających wpływ na wycenę instrumentu, w tym w szczególności: zmian natychmiastowych i terminowych rynkowych kursów walutowych oraz ich wzajemnej relacji, zmian natychmiastowych i terminowych rynkowych stóp procentowych oraz ich wzajemnej relacji, zmian innych cen rynkowych specyficznych dla danego rynku i rodzaju transakcji, zmian wzajemnych relacji cen rynkowych, różnic pomiędzy stawkami referencyjnymi przyjętymi dla danej transakcji a cenami rynkowymi, występowania różnicy pomiędzy cenami kupna i cenami sprzedaży dla danego rodzaju transakcji na rynku finansowym oraz zmian tej różnicy; na zmianę cen instrumentów finansowych mogą mieć wpływ czynniki związane m.in. z sytuacją polityczno-gospodarczą, zmianą parametrów makroekonomicznych, poziomem inflacji, oceną ryzyka inwestycyjnego; Klient ponosi ponadto ryzyko obowiązku złożenia dodatkowego zabezpieczenia lub uzupełnienia kwoty zabezpieczenia transakcji: w przypadku istotnych zmian na rynku finansowym skutkujących zmianą wyceny transakcji w trakcie ich trwania lub pogorszenia w ocenie Banku sytuacji finansowo-ekonomicznej Klienta, może zaistnieć po jego stronie obowiązek złożenia dodatkowego zabezpieczenia transakcji lub zwiększenia jego kwoty; niewywiązanie się przez Klienta z tego obowiązku może skutkować wcześniejszym zamknięciem i rozliczeniem zawartej transakcji/zawartych transakcji; Klient zawierając transakcje rynku finansowego powinien brać pod uwagę także inne rodzaje ryzyka o charakterze prawnym, Graficzna interpretacja transakcji - Efektywny kurs rozliczenia transakcji FX Forward Kurs A- stały kurs ustalony z Bankiem, obowiązujący przez cały okres trwania transakcji FX Forward Kurs rynkowy- obowiązujący w danym momencie, ogólnodostępny kurs po którym może zawrzeć transakcję na rynku natychmiastowym; Kurs Forward- obowiązujący w danym momencie kurs terminowy, po którym Klient może zawrzeć transakcje FX Forward. Klient rozlicza transakcję według Kursu A, tj. po kursie ustalonym z Bankiem w dniu zawarcia transakcji FX Forward niezależnie od tego, czy Kurs rynkowy znajduje się poniżej czy powyżej Kursu A. 3

Profil wypłaty czyli zysk lub strata z tytułu realizacji transakcji FX Forward Przykład - Potencjalne ryzyko finansowe Klienta z tytułu rozliczenia transakcji FX Forward dla kwoty 100.000 EUR Sytuacja Klienta, np. importera, zabezpieczającego się przed wzrostem kursu EUR wobec PLN. Jeśli kurs rynkowy EUR względem PLN wzrośnie, Klient, np. importer, zawierając z Bankiem transakcję FX Forward, zabezpieczy się przed wzrostem kursu EUR wobec PLN. Transakcja FX Forward pozwoli zrekompensować negatywne przepływy poniesione w wyniku wzrostu kursu EUR wobec PLN. Jednocześnie Klient ponosi ryzyko, że w momencie rozliczenia transakcji kurs rynkowy obowiązujący w chwili rozliczenia transakcji będzie poniżej kursu ustalonego z Bankiem, co pokazuje poniższa symulacja. 4

Sytuacja Klienta, np. eksportera, zabezpieczającego się przed spadkiem kursu EUR wobec PLN. Jeśli kurs rynkowy EUR względem PLN spadnie, eksporter lub inny Klient, zawierając z Bankiem transakcję FX Forward, zabezpieczy się przed spadkiem kursu EUR wobec PLN. Transakcja FX Forward pozwoli zrekompensować negatywne przepływy poniesione w wyniku spadku kursu EUR/PLN. Jednocześnie Klient ponosi ryzyko, że w momencie rozliczenia transakcji kurs rynkowy obowiązujący w chwili rozliczenia transakcji będzie wyższy niż kurs ustalony z Bankiem, co pokazuje poniższa symulacja. TRANSAKCJE ZABEZPIECZAJĄCE RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ Transakcje IRS Głównym celem zawarcia transakcji IRS jest zabezpieczenie przed ryzykiem związanym ze zmianą stóp procentowych ze względu na zawierane transakcje kredytowe, a tym samym zapewnienie stałego kosztu finansowania przez okres trwania transakcji. Transakcją IRS mogą być zatem szczególnie zainteresowani Klienci realizujący projekty inwestycyjne i finansujący je poprzez średnio i długoterminowy kredyt inwestycyjny. Przedmiotem Transakcji IRS jest wzajemne zobowiązanie Klienta i Banku do dokonywania, w okresie od dnia rozpoczęcia transakcji do dnia jej zakończenia, wymiany płatności odsetkowych od ustalonej kwoty nominalnej, obliczonych w oparciu o transakcyjną stopę procentową właściwą dla każdej ze stron. Oznacza to, że dzięki wykorzystaniu transakcji IRS Klient ma możliwość zamiany przepływów finansowych np. z tytułu kredytu, opartych o zmienną stopę procentową (np. WIBOR, LIBOR) na stałą stawkę oprocentowania, a tym samym uchronić się przed wzrostem kosztów odsetkowych dla swoich zobowiązań w przypadku wzrostu rynkowych stóp procentowych. Istotą transakcji IRS jest zabezpieczenie ekspozycji na stopę procentową wynikającą z posiadanego przez Klienta kredytu średnio- i długoterminowego. Dzięki zabezpieczeniu wynikającemu z zawartej transakcji IRS, Klient minimalizuje negatywny wpływ zmian rynkowych stop procentowych (wzrostu tych stóp) na koszt kredytu. Z drugiej jednak strony, Klient nie odnosi korzyści w sytuacji pozytywnych zmian stop procentowych (czyli ich spadku). 5

Schemat rozliczania transakcji IRS W okresach płatności odsetkowych z tytułu transakcji IRS, ustalonych w zawartej przez Bank i Klienta umowie, zwyczajowo tożsamych z okresami płatności odsetek kredytowych Bank przekazuje Klientowi płatności w oparciu o zmienną stopę procentową np. 3M WIBOR, Klient natomiast przekazuje Bankowi płatności w oparciu o stałą stopę procentową, określoną w tej umowie. w sytuacji gdy zmienna stopa procentowa w danym okresie odsetkowym jest wyższa od stałej stopy procentowej, to rachunek Klienta jest w efekcie uznawany kwotą różnicy odsetek, w sytuacji gdy zmienna stopa procentowa w danym okresie odsetkowym jest niższa od stałej stopy procentowej, to rachunek Klienta jest w efekcie obciążany kwotą różnicy odsetek. Ryzyko Podstawowym ryzykiem, wiążącym się z zawieranymi transakcjami IRS, jest ryzyko stopy procentowej: W okresach odsetkowych, w przypadku gdy zmienna stopa procentowa jest niższa od stałej stopy procentowej, określonej w umowie zawartej pomiędzy Bankiem a Klientem, Klient jest zobowiązany do płacenia Bankowi różnicy płatności odsetkowych. Tym samym w danym okresie Klient ponosi stratę na transakcji IRS; W trakcie trwania transakcji IRS stopa procentowa podlega bieżącej wycenie do aktualnych stawek rynkowych i w sytuacji przedterminowego rozliczenia transakcji może powstać konieczność zapłacenia przez Klienta Bankowi kwoty rozliczenia transakcji wynikającej z ujemnej wyceny; potencjalna strata Klienta z tytułu transakcji IRS jest nieograniczona. Niezależnie od ryzyka stopy procentowej, Klient ponosi również ryzyko rynkowe, tj. ewentualne zyski lub straty z transakcji mogą ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu wskutek zmian czynników rynkowych, mających wpływ na wycenę instrumentu, w tym w szczególności: zmian natychmiastowych i terminowych rynkowych kursów walutowych oraz ich wzajemnej relacji, zmian natychmiastowych i terminowych rynkowych stóp procentowych oraz ich wzajemnej relacji, zmian innych cen rynkowych specyficznych dla danego rynku i rodzaju transakcji, zmian wzajemnych relacji cen rynkowych, różnic pomiędzy stawkami referencyjnymi przyjętymi dla danej transakcji a cenami rynkowymi, występowania różnicy pomiędzy cenami kupna i cenami sprzedaży dla danego rodzaju transakcji na rynku finansowym oraz zmian tej różnicy, na zmianę cen instrumentów finansowych mogą mieć wpływ czynniki związane m.in. z sytuacją polityczno-gospodarczą, zmianą parametrów makroekonomicznych, poziomem inflacji, oceną ryzyka inwestycyjnego; Klient ponosi ponadto ryzyko obowiązku złożenia zabezpieczenia transakcji lub uzupełnienia jego kwoty: w przypadku istotnych zmian na rynku finansowym skutkujących zmianą wyceny transakcji w trakcie ich trwania lub pogorszenia w ocenie Banku sytuacji finansowo-ekonomicznej Klienta, może zaistnieć obowiązek złożenia przez Klienta zabezpieczenia transakcji lub zwiększenia jego kwoty; niewywiązanie się przez Klienta z tego obowiązku może skutkować wcześniejszym zamknięciem i rozliczeniem zawartej transakcji/zawartych transakcji; Klient zawierając transakcje rynku finansowego powinien brać pod uwagę również inne rodzaje ryzyka o charakterze prawnym, 6

Graficzna interpretacja transakcji Przykład - Potencjalne ryzyko finansowe Klienta z tytułu rozliczenia transakcji IRS Klient zamierza zabezpieczyć kredyt inwestycyjny. W tym celu zawiera z Bankiem transakcję IRS na 4 lata, na początkową kwotę nominalną 16 mln PLN. Kwota nominalna zmniejsza się zgodnie z harmonogramem spłat kredytu inwestycyjnego. Stała stopa procentowa IRS dla Klienta wynosi 5,15% a zmienna stopa procentowa dla Banku opiera się o 3M WIBOR. W sytuacji wzrostu stawki 3M WIBOR w trakcie trwania transakcji IRS płatności odsetkowe przedstawione są w poniższej tabeli: 7

Natomiast w sytuacji spadku stawki 3M WIBOR w trakcie trwania transakcji IRS płatności odsetkowe przedstawione są w poniższej tabeli: Przedterminowe rozliczenie transakcji Transakcje IRS podobnie jak inne transakcje pochodne podlegają bieżącej wycenie rynkowej w stosunku do aktualnych parametrów rynkowych, w szczególności rynkowych stop procentowych. Z uwagi na stale zmieniające się stopy procentowe, bieżąca wycena transakcji może przybierać wartość dodatnią lub ujemną. W przypadku przedterminowego rozliczenia transakcji, np. w wyniku wcześniejszej spłaty kredytu, rozliczenie transakcji przez Klienta wygląda następująco: w sytuacji gdy bieżąca wycena transakcji ma wartość ujemną Klient zobowiązany jest do zapłaty Bankowi kwoty wynikającej z bieżącej wyceny, w sytuacji gdy bieżąca wycena transakcji ma wartość dodatnią Bank zobowiązany jest do zapłaty Klientowi kwoty wynikającej z bieżącej wyceny. 8

1. Obligacje Skarbowe INNE PRODUKTY OBJĘTE WYMOGAMI MIFID Obligacje skarbowe są instrumentami finansowymi emitowanymi przez Skarb Państwa, obciążonymi ryzykiem kredytowym Skarbu Państwa, których cena zależy od poziomu stóp procentowych odpowiednich dla terminu zapadalności danego instrumentu. Obligacje skarbowe są dłużnymi papierami wartościowymi emitowanymi przez Skarb Państwa. Obligacje oferowane są z dyskontem lub wypłacają kupon, mogą być stało- lub zmienno- kuponowe. Sugerowany okres inwestycji to minimum 1 rok. Ryzyko Ryzyko emitenta ryzyko związane z niedotrzymaniem przez emitenta (Skarb Państwa) warunków umowy oraz terminowego wywiązywania się ze zobowiązań Ryzyko stopy procentowej - ryzyko niestabilności stóp procentowych. Podstawowym przejawem ryzyka stopy procentowej jest możliwość zmiany wartości (a zatem również ceny) obligacji w sytuacji zmian stóp procentowych na rynku. Nazywa się to również ryzykiem zmiany wartości. Im bardziej wartość obligacji reaguje na zmiany stóp procentowych, tym większe jest ryzyko stopy procentowej. Pozytywny efekt ryzyka stopy procentowej występuje w przypadku spadku stóp procentowych, gdyż wtedy rośnie wartość obligacji. Negatywny efekt ryzyka stopy procentowej występuje w przypadku wzrostu stóp procentowych, gdyż wtedy spada wartość obligacji Klient zawierając transakcje rynku finansowego powinien brać pod uwagę również inne rodzaje ryzyka o charakterze prawnym, 2. Obligacje Komercyjne Obligacje korporacyjne (komercyjne) są dłużnymi papierami wartościowymi o przynajmniej rocznym terminie wykupu, emitowanymi przez podmioty gospodarcze. Obligacje oferowane są z dyskontem lub wypłacają kupon, mogą być stało- lub zmiennokuponowe. Obligacje korporacyjne charakteryzują się bardzo dużym zróżnicowaniem stopnia ryzyka, które jest uzależnione, co do zasady, od kondycji finansowej emitenta. Ryzyko Ryzyko emitenta ryzyko związane z niedotrzymaniem przez emitenta warunków umowy oraz terminowego wywiązywania się ze zobowiązań. Inwestor nabywający obligacje komercyjne narażony jest na utratę część lub całości zainwestowanego kapitału w przypadku bankructwa emitenta Ryzyko płynności - trudność w sprzedaży nabytego instrumentu finansowego w wyniku niedostatecznego popytu na dany walor Ryzyko stopy procentowej - ryzyko niestabilności stóp procentowych. Obligacje komercyjne charakteryzujące się stałym kuponem w przypadku wzrostu stóp procentowych na rynku przyniosą inwestorowi niższy przychód w porównaniu z bieżącym oprocentowaniem depozytów Klient zawierając transakcje rynku finansowego powinien brać pod uwagę również inne rodzaje ryzyka o charakterze prawnym, 3. Obligacje Komunalne Obligacje komunalne (municypalne) są dłużnymi papierami wartościowymi o przynajmniej rocznym terminie wykupu emitowanymi przez jednostki samorządu terytorialnego (miasta, gminy). Obligacje oferowane są z dyskontem lub wypłacają kupon, mogą być stało- lub zmienno- kuponowe. Obligacje komunalne charakteryzują się mniejszą płynnością finansową niż obligacje skarbowe. Rentowność obligacji komunalnych co do zasady jest wyższa niż rentowność obligacji skarbowych.. Terminy emisji obligacji komunalnych zazwyczaj wynoszą do kilku lat. Ryzyko Ryzyko emitenta - ryzyko kredytowe emitenta, którym jest jednostka samorządu terytorialnego związane z niedotrzymaniem przez jednostkę samorządu terytorialnego warunków umowy oraz terminowego wywiązywania się ze zobowiązań Ryzyko płynności - czyli trudność w sprzedaży nabytego instrumentu w wyniku niedostatecznego popytu na dany walor Ryzyko stopy procentowej - ryzyko niestabilności stóp procentowych. Obligacje komunalne charakteryzujące się stałym kuponem w przypadku wzrostu stóp procentowych na rynku przyniosą inwestorowi niższy przychód w porównaniu z bieżącym oprocentowaniem depozytów Klient zawierając transakcje rynku finansowego powinien brać pod uwagę również inne rodzaje ryzyka o charakterze prawnym, 9

4. Jednostki Uczestnictwa Funduszy inwestycyjnych Jednostki uczestnictwa (JU) to tytuły współwłasności w majątku (aktywach netto) funduszu inwestycyjnego otwartego lub specjalistycznego otwartego. Nie są papierami wartościowymi. Mogą być przedmiotem transakcji wyłącznie pomiędzy funduszem a jego uczestnikiem nie jest możliwy obrót nimi na giełdzie. Fundusz ma obowiązek sprzedania jednostek uczestnictwa każdemu, kto dokona na nie wpłaty oraz obowiązek ich odkupienia od każdego uczestnika funduszu, który tego zażąda. Korzyści dla Klienta: Możliwość osiągnięcia zysków wyższych niż z lokat terminowych, Możliwość realizacji dowolnej strategii inwestycyjnej, Dostęp do szerokiej oferty funduszy w zależności od czasu inwestycji, ryzyka i oczekiwanych zysków, Możliwość dywersyfikacji ryzyka dzięki inwestowaniu na różnych rynkach i w różne sektory, Przejrzystość inwestycji: dostęp do wycen i raportów funduszy, Niskie wpłaty minimalne. Podstawowe pojęcia Fundusz inwestycyjny otwarty (FIO) fundusz inwestycyjny zbywający jednostki uczestnictwa, charakteryzujący się brakiem ograniczeń co do możliwości przystąpienia oraz rezygnacji z uczestnictwa. Zbywa jednostki uczestnictwa i dokonuje ich odkupienia na żądanie uczestnika. FIO zbywa i odkupuje jednostki uczestnictwa z częstotliwością określoną w statucie, nie rzadziej jednak niż raz na 7 dni. Uczestnikiem FIO może być zarówno osoba fizyczna, osoba prawna jak i jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej; Specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty (SFIO) fundusz inwestycyjny zbywający jednostki uczestnictwa, charakteryzujący się w odróżnieniu od funduszu inwestycyjnego otwartego możliwością ograniczenia częstotliwości odkupywania jednostek uczestnictwa, dopuszczalnym ograniczeniem katalogu uczestników tylko do osób prawnych oraz możliwością prowadzenia polityki inwestycyjnej odpowiadającej funduszom inwestycyjnym zamkniętym; Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych (TFI) osoba prawna (spółka akcyjna) będąca organem funduszu inwestycyjnego, której podstawowym celem jest tworzenie funduszy, zarządzanie nimi i reprezentowanie ich wobec osób trzecich; Uczestnik funduszu osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej posiadająca jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny do udziału w aktywach funduszu; Agent Transferowy (AT) podmiot prowadzący rejestry uczestników funduszy inwestycyjnych otwartych i specjalistycznych otwartych. W ramach wykonywania czynności związanych z prowadzeniem tego rejestru, agent transferowy dokonuje bieżącego uaktualniania salda rejestru, przyjmuje i realizuje dyspozycje uczestników funduszu, organizuje i przeprowadza obieg dokumentów i środków pieniężnych; Opłata dystrybucyjna (manipulacyjna) opłata pobierana przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych przy zbywaniu, odkupywaniu, konwersji lub zamianie jednostek uczestnictwa; Opłata za zarządzanie wynagrodzenie towarzystwa funduszy inwestycyjnych za zarządzanie funduszem, uwzględnione już w cenie netto jednostki uczestnictwa lub wartości certyfikatu inwestycyjnego. Podstawowe rodzaje ryzyka Ryzyko rynkowe ryzyko związane ze spadkiem wartości jednostki uczestnictwa w wyniku niekorzystnych zmian wycen aktywów funduszu; Ryzyko płynności ryzyko braku możliwości umorzenia/sprzedaży jednostek uczestnictwa; Ryzyko kredytowe ryzyko niewypłacalności emitentów instrumentów finansowych znajdujących się wśród aktywów funduszy; Ryzyko koncentracji aktywów ryzyko niewłaściwej dywersyfikacji aktywów funduszu; Ryzyko wyceny aktywów funduszu ryzyko ograniczonej możliwości dokonania aktualnej wyceny poszczególnych aktywów; Ryzyko zmiany stóp procentowych ryzyko uzależnienia wartości części aktywów od zmian stóp procentowych; Ryzyko walutowe ryzyko możliwości znacznych wahań kursu waluty, w której wyceniane są aktywa funduszu. Klient zawierając transakcje rynku finansowego powinien brać pod uwagę również inne rodzaje ryzyka o charakterze prawnym, Dźwignia finansowa W przypadku nabywania jednostek uczestnictwa za środki własne (bez korzystania z kredytu) mechanizm dźwigni finansowej nie występuje. Nabycie jednostek za środki z kredytu powoduje pojawienie się mechanizmu dźwigni finansowej i ryzyka strat przewyższającego wartość środków własnych wniesionych do funduszu. 10 Zmienność ceny instrumentu Zmienność wycen jednostek uczestnictwa jest uzależniona od profilu zbywającego je funduszu. Jednostki uczestnictwa funduszy inwestujących w papiery udziałowe charakteryzują się zazwyczaj większą zmiennością wycen niż fundusze dłużne lub pieniężne.

5. Ubezpieczenia strukturyzowane Ubezpieczenie strukuryzowane to połączenie klasycznego ubezpieczenia na życie i dożycie wzbogacone o dodatkowe możliwości inwestowania kapitału. Może być oparte na indeksach giełdowych, koszykach walutowych, towarach, czy też polskich i zagranicznych funduszach inwestycyjnych. Jest to sposób inwestowania pieniędzy alternatywny dla funduszy inwestycyjnych z jednoczesną możliwością zabezpieczenia bliskich w przypadku śmierci ubezpieczonego. Ubezpieczenia strukturyzowane oferowane są w okresach subskrypcji. Zaletą tego produktu jest możliwość osiągnięcia obok sumy ubezpieczeniowej z tytułu dożycia (w przypadku dożycia do końca umowy) albo sumy ubezpieczenia na życie (w przypadku śmierci) dodatkowych korzyści np. w postaci premii, wynikających z zachowania określonych wskaźników rynkowych. Warunki wypłaty i wysokość dodatkowych korzyści określają dla każdego ubezpieczenia jego Warunki Ubezpieczenia. Ubezpieczenia strukturyzowane mogą mieć całkowitą lub częściową gwarancję kapitału. Korzyści dla Klienta: Ochrona ubezpieczeniowa Gwarancja zwrotu określonej części wpłaconej składki przez ubezpieczyciela na koniec okresu ubezpieczenia, Możliwość wskazania uposażonych na wypadek śmierci Ubezpieczonego, Objęcie wierzytelności z umów ubezpieczenia zabezpieczeniem Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG) w zakresie określonym przez Ustawę o UFG, Niska składka minimalna. Opisy ryzyk Inwestycja w ubezpieczenia strukturyzowane niesie za sobą między innymi poniższe ryzyka: Ryzyko kredytowe Ubezpieczyciela zdolność do regulowania zobowiązań w terminie, w tym ryzyko upadłości. Klient powinien przed podjęciem decyzji o przystąpieniu do umowy ubezpieczenia ocenić wiarygodność kredytową ubezpieczyciela, Ryzyko inwestycyjne - ryzyko nie osiągnięcia zysku wskutek niekorzystnych zmian cen wskaźników rynkowych, Ryzyko związane z rezygnacją z ubezpieczenia - rezygnacja z ubezpieczenia przed zakończeniem okresu ubezpieczenia może wiązać się z naliczeniem kosztów rezygnacji zgodnie z warunkami ubezpieczenia. Wartość wykupu może być niższa niż kwota zainwestowanego kapitału, Z inwestycją w ubezpieczenia strukturyzowane wiąże się ryzyko związane z instrumentem finansowym połączonym z ubezpieczeniem. Klient zawierając transakcje rynku finansowego powinien brać pod uwagę również inne rodzaje ryzyka o charakterze prawnym, Szczegółowe warunki działania poszczególnych ubezpieczeń strukturyzowanych oraz ryzyka z nimi związane określone są w warunkach ubezpieczenia danego produktu. 6. Ubezpieczenia z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi Ubezpieczenia z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi są formą ubezpieczenia na życie z możliwością inwestowania za pośrednictwem ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych. Środki ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, będące wydzielonym funduszem aktywów powstałym ze składek ubezpieczeniowych, są inwestowane w sposób określony w warunkach ubezpieczenia w różne instrumenty dostępne na rynku finansowym. Korzyści dla Klienta Możliwość osiągnięcia zysków wyższych niż z lokat terminowych, Strategia inwestycyjna zdefiniowana przez poszczególny ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy, Przejrzystość inwestycji: ogólny dostęp do bieżących wycen wartości jednostek Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych, Objęcie wierzytelności z umów ubezpieczenia zabezpieczeniem Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG) w zakresie określonym przez Ustawę o UFG. Opisy ryzyk Inwestycja w ubezpieczenia z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi niesie za sobą między innymi poniższe ryzyka: Ryzyko kredytowe Ubezpieczyciela zdolność do regulowania zobowiązań w terminie, w tym ryzyko upadłości. Klient powinien przed podjęciem decyzji o przystąpieniu do umowy ubezpieczenia ocenić wiarygodność kredytową ubezpieczyciela, 11

Ryzyko inwestycyjne - ryzyko nie osiągnięcia zysku lub utraty zainwestowanego kapitału wynikające ze spadku wartości jednostek uczestnictwa w Ubezpieczeniowych Funduszach Kapitałowych powstałych na skutek pogorszenia warunków rynkowych, Ryzyko związane z rezygnacją z ubezpieczenia - wypłata środków z ubezpieczenia może wiązać się z naliczeniem opłat likwidacyjnych zgodnie z warunkami ubezpieczenia. Wartość wykupu może być niższa niż kwota zainwestowanego kapitału, Ryzyko płynności niepewność związana z niemożnością realizacji w krótkim czasie transakcji na rynku przy obowiązujących poziomach cen, Ryzyko zmienności walut dotyczące aktywów Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego denominowanych w walucie obcej. Wysoka zmienność kursów walut obcych może powodować zwiększoną zmienność wartości aktywów Ubezpieczeniowego Funduszu Kapitałowego, Ryzyko związane z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi zależy od aktywów, w które inwestuje dany fundusz. Klient zawierając transakcje rynku finansowego powinien brać pod uwagę również inne rodzaje ryzyka o charakterze prawnym, Szczegółowe warunki działania poszczególnych ubezpieczeń z Ubezpieczeniowymi Funduszami Kapitałowymi oraz ryzyka z nimi związane określone są w warunkach ubezpieczenia danego produktu i regulaminie poszczególnych Ubezpieczeniowych Funduszy Kapitałowych. Warszawa, stan na luty 2013r. 12