AGRESJA w ochronie zdrowia Jak jej zapobiegać? Romuald Krajewski 07:43:43 2015-09-19 1
Agresja i przemoc Jakiekolwiek zachowanie ukierunkowane na inną osobę, którego zamiarem jest zaszkodzenie tej osobie. 07:43:43 2015-09-19 2
Agresja i przemoc Są powszechne, występują w każdej społeczności. U ludzi przybierają bardzo zróżnicowane i często niejednoznaczne, trudne do rozpoznania formy. Jednym z ważniejszych powodów przemocy są zawiedzione oczekiwania i niezaspokojone potrzeby. Dyspozycje do zachowań agresywnych. 07:43:43 2015-09-19 3
Agresja i przemoc Przemoc rodzi przemoc. Dzieci, które często są dyscyplinowane karami fizycznymi są w wieku 5 lat bardziej agresywne. AAP doradza stosowanie innych kar. Jednak 72% dorosłych Amerykanów uważa, że danie dziecku klapsa jest OK. 07:43:43 2015-09-19 4
Agresja i przemoc Szczególnie dotyczy dzieci i osób starszych. Mężczyźni częściej używają przemocy fizycznej, kobiety częściej przemocy psychicznej. W rodzinie przemoc psychiczna jest częstsza. Narażenie na przemoc nie zależy od pozycji społecznej. 07:43:43 2015-09-19 5
Agresja i przemoc Ocena zjawiska agresji jest bardzo trudna, ponieważ stale się z nią spotykamy. Do określenia agresji używa się zamiennie bardzo wielu terminów. Percepcja agresji jest indywidualna, co jest jedną z przyczyn niskiej zgłaszalności. O tym czy zachowanie jest agresywne ostatecznie decyduje zamiar. 07:43:43 2015-09-19 6
Czy agresja i przemoc nasilają się? 07:43:43 2015-09-19 7
Czy agresja i przemoc nasilają się? 2005 2009 2014 Przemoc w rodzinie 156788 132796 105332 Rozbój 42150 26458 9924 Bójka lub pobicie 13911 13141 5951 Uszczerbek na zdrowiu 15047 15101 11875 Zabójstwa 837 763 526 Przestępstwa ogółem 1379962 1129577 873245 07:43:43 2015-09-19 8
Policyjne statystyki pokazują na przestrzeni dekady spadek w przypadku każdego typu czynu zabronionego. Liczba zabójstw zmniejszyła się o połowę, z 1057 do 574. O ile w 2003 r. życie traciło przeciętnie 2,9 osoby dziennie, o tyle w 2013 r. było to 1,6 osoby. Podobnie rzecz wygląda w przypadku bójek oraz pobić, których średnio dziennie jest o 14 mniej a także kradzieży. O ile dziesięć lat temu policjanci odnotowali 336 tys. takich zdarzeń, o tyle w ub.r. było ich o 120 tys. mniej. Trzyipółkrotnie spadła liczba kradzieży samochodów, z 54,3 tys. do 15,5 tys. 07:43:43 2015-09-19 9
Przemoc Kodeks karny Art. 115. 3. Przestępstwami podobnymi są przestępstwa należące do tego samego rodzaju; przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia albo przestępstwa popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uważa się za przestępstwa podobne. Art. 191. 1. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 07:43:43 2015-09-19 10
Przemoc Kodeks karny Rozdział XXVII. Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej Art. 212. Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję... Art. 216. Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie... Art. 217. Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną... 07:43:43 2015-09-19 11
Agresja i przemoc w ochronie zdrowia Zdarzenia, w których personel medyczny jest znieważany, straszony lub atakowany fizycznie w okolicznościach związanych z wykonywaniem zawodu. 07:43:43 2015-09-19 12
Co wiemy o przemocy w ochronie zdrowia? 07:43:43 2015-09-19 13
Badania NIL 2007 07:43:43 2015-09-19 14
Badania NIL 2007 Zgłoszenie policji 18% Przemoc fizyczna 10% przypadków agresji 07:43:43 2015-09-19 15
Badanie NIL 2013 07:43:43 2015-09-19 16
Badanie NIL 2015 NEW! Przemoc w ciągu ostatnich 12 miesięcy (2014/2015) Słowna 48% (średnio 7 razy) Fizyczna 3% (średnio 2 razy) 07:43:43 2015-09-19 17
Inne badania w Polsce Przemoc bezpośrednia co 4. pielęgniarka, co 8. lekarz w ciągu 12 miesięcy. Najczęściej w SOR. Położne, 2006, 100 osób. szantaż 75% (1/3 bardzo często) groźby 50% próby uderzenia, ataku 22% ze strony współpracowników 2-6% (40% mówienie podniesionym głosem) 07:43:43 2015-09-19 18
Czy w Polsce jest bardzo źle? 07:43:43 2015-09-19 19
Kanada Vancouver (BC) 1996, VGH 994 napaści 90% - SOR i psychiatryczna izba przyjęć 13% - wezwano policję 75% - agresja słowna, 25% - przemoc fizyczna Stale narastający problem BCMA Committee on Violence 1995 Potrzeba szkolenia Policja chce pomóc Plan zabezpieczenia i działania w razie agresji 07:43:43 2015-09-19 20
Izrael 2001-2002 Badanie grupy 177 lekarzy (ankieta) Agresja słowna - 56% (w szpitalu 53,7%) Przemoc - 9% (w szpitalu 9,5%) Negatywny wpływ na życie 36,2% pracujący poza szpitalem, 17,2% pracujący w szpitalu Powody agresji: długi czas oczekiwania 46,2% niezadowolenie z leczenia 15,4% sprzeczka z lekarzem 10,3% 07:43:43 2015-09-19 21
Australia - 2002 3621 incydentów w ciągu 2 lat (9% wszystkich) Urazy personelu - 5% tych przypadków Najczęściej SOR Problemy uzależnień i psychiatryczne - 28% Rosnąca agresja społeczeństwa i zmiany w leczeniu chorych psychicznie Agresji doświadcza 80% pracowników w przychodniach i 95% w szpitalach. Znaczenie zapobiegania (szkolenie personelu, plany działania, poprawa organizacji, potrzeba systemu ogólnokrajowego). 07:43:43 2015-09-19 22
UK - 2002 Pielęgniarki w szpitalu Połowa doświadczyła agresji lub przemocy w ciągu 1 roku. Narastający problem Narażenie na napaści większe niż w innych zawodach Co roku 9,5% pielęgniarek jest przedmiotem napaści Znaczenie szkolenia w opanowywaniu agresji BNAO 2003 agresja jest przyczyną 40% zgłaszanych wypadków w pracy w ochronie zdrowia. 07:43:43 2015-09-19 23
UK 2004 Narastający problem W ciągu ostatniego roku 27% pracowników szpitali doświadczyło napaści, 23% grozili pacjenci, 15% groziły osoby towarzyszące. Agresji słownej doświadczyło 68%, 27% częściej niż 1/miesiąc. Najczęściej agresja w oddziałach wewnętrznych 43% pracowników. Pielęgniarki 43%, lekarze 14%. 07:43:43 2015-09-19 24
Niemcy - 2010 Bardzo liczne zdarzenia nie są zgłaszane. Pielęgniarki i pracownicy pomocniczy (domy opieki, szpitale psychiatryczne), zdarzenia z ostatnich 12 miesięcy, 123 osoby. Agresja słowna 89% Agresja fizyczna 71% Zgłoszenie 60% Urazy fizyczne 45% potrzeba leczenia 11% 07:43:43 2015-09-19 25
Niemcy - 2010 Odczucia pracowników: Złość, wściekłość 76% Poczucie beznadziejności 35% Lęk, niepewność 55% Smutek 8% Zmiana podejścia do pracy: Większa uwaga na zagrożenia 73% Większe napięcie i lęk, niezadowolenie z pracy 36% Przygotowanie instytucji do przypadków agresji: złe - 29%, średnie - 41%, dobre 30% 07:43:43 2015-09-19 26
Niemcy - 2010 Reakcje na agresję: Dyskusja z pacjentem 81% Prośba o zmianę zachowania 59% Odstąpienie od leczenia/opieki 56% Odesłanie pacjenta 47% Zastosowanie leczenia (uspokajającego) 47% Przymusowe unieruchomienie 38% Wyrzucenie z placówki 31% Prośba o pomoc policji 18% 07:43:43 2015-09-19 27
USA OSHA (Occupational Safety & Health Administration) Zabójstwa pracowników ochrony zdrowia 1996-2000 69 Ogromna większość incydentów, to napaści niekończące się zabójstwem. Ochrona zdrowia i pomoc społeczna są bardzo ryzykownymi miejscami pracy 48% wszystkich napaści w miejscach pracy. Napaści połączone z urazem ( na 10000 pracowników/rok): 9,3 - ochrona zdrowia, 15 - pomoc społeczna, 25 - zakłady opiekuńcze, 2 - wszystkie zawody w sektorze prywatnym. 07:43:43 2015-09-19 28
USA OSHA (Occupational Safety & Health Administration) Publikacja ma charakter nieobowiązujących wytycznych (2004) Incydenty nie są zgłaszane Czynniki ryzyka jak w innych krajach oraz posiadanie broni, udzielanie pomocy medycznej gangsterom. Zalecenia: zero tolerancji bezpieczeństwo zgłaszających plan zabezpieczenia i współpraca z policją bezpieczeństwo pracowników musi być równie ważne jak pomoc pacjentom program prewencji 07:43:43 2015-09-19 29
USA Spis treści: Wpływ agresji na ratowników Agresja w szpitalach Plan PREVENT Rozpoznawanie zagrożenia agresją Interwencje zespołu Rozładowywanie agresji Uwalnianie się z chwytów Podstawowe bloki i obezwładnianie Rodzaje i zastosowanie unieruchomień Postępowanie po zdarzeniu 07:43:43 2015-09-19 30
Unia Europejska Ochrona zdrowia: 10% miejsc pracy w UE kobiety stanowią 77% pracowników sektor wysokiego ryzyka dla pracowników oczekiwania klientów są często większe niż możliwości pracowników samodzielna praca w niekontrolowanym otoczeniu udział rodziny i bliskich 07:43:43 2015-09-19 31
UE Agresja fizyczna dotyczy 4% pracowników ogółem W ochronie zdrowia ryzyko jest bardzo duże: samotna praca niezadowoleni klienci/pacjenci agresywni klienci/pacjenci zła organizacja pracy braki personelu 07:43:43 2015-09-19 32
Przyczyny agresji w ochronie zdrowia 07:43:43 2015-09-19 33
Związane z sytuacją pacjenta Sytuacje powodujące lęk Zaburzenia poznawcze Nadwrażliwość na zagrożenia Zawężenie pola świadomości utrudniające ocenę sytuacji Delirium i inne choroby Negatywna ocena działań personelu medycznego i ochrony zdrowia 07:43:43 2015-09-19 34
Związane z organizacją pracy Kolejki i długie oczekiwanie Ograniczenia dostępu do oczekiwanych świadczeń Praca pojedynczo Brak ograniczeń dostępu Brak nadzoru i monitorowania 07:43:43 2015-09-19 35
Związane z pracownikami Brak czasu na wyjaśnianie sytuacji i postępowania Brak zrozumienia sytuacji pacjenta Niewłaściwe traktowanie pacjentów i ich rodzin 07:43:43 2015-09-19 36
Zapobieganie agresji 07:43:43 2015-09-19 37
Działania Od przemocy nie da się uciec, wcześniej czy później każdy pracownik ochrony zdrowia z nią się zetknie. Wiedza pracowników o sposobach reagowania na agresję jest tylko intuicyjna. Zakłady opieki zdrowotnej w większości są źle przygotowane do zapobiegania przemocy i reagowania na nią. Zachowania pracowników ochrony zdrowia mogą być przyczyną agresji. 07:43:43 2015-09-19 38
Działania Rola instytucji publicznych. X Krajowy Zjazd Lekarzy zobowiązuje Naczelną Radę Lekarską do podjęcia działań zmierzających do objęcia lekarzy i lekarzy dentystów podczas wykonywania czynności zawodowych ochroną przewidzianą dla funkcjonariuszy publicznych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.). 07:43:43 2015-09-19 39
Działania Art. 70. KEL Zadania, jakie spełnia lekarz, dają mu podstawę do żądania ochrony jego godności osobistej, nietykalności cielesnej oraz pomocy w wykonywaniu działań zawodowych. 07:43:43 2015-09-19 40
Działania Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty Art. 44. Lekarzowi, który wykonuje czynności w ramach świadczeń pomocy doraźnej lub w przypadku, o którym mowa w art. 30, przysługuje ochrona prawna należna funkcjonariuszowi publicznemu. Ustawa o zawodach pielęgniarki i położnej Art. 24. Pielęgniarce, położnej, wykonującej zawód na podstawie umowy o pracę lub w przypadku, o którym mowa w art. 19, przysługuje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariusza publicznego. 07:43:43 2015-09-19 41
Funkcjonariusz publiczny??? W miejscach, gdzie agresja jest najczęstsza lekarze mają zapewnione uprawnienia funkcjonariusza publicznego. Status funkcjonariusza publicznego łączy się z zaostrzoną odpowiedzialnością: Za przekroczenie swoich uprawnień lub niedopełnienie obowiązków funkcjonariuszowi publicznemu grożą trzy lata więzienia, a za przyjęcie korzyści materialnej - pozbawienie wolności do lat ośmiu. 07:43:43 2015-09-19 42
Działania Wymaganie zabezpieczeń fizycznych i organizacyjnych w miejscu pracy. Zgłaszanie agresji w administracji lub na Policji. Standardy postępowania w przypadkach agresji na poziomie krajowym i lokalnym, szkolenia. Współpraca z Policją. 07:43:43 2015-09-19 43
Działania Szkolenia niewywoływanie agresji i postępowanie w przypadkach agresji są częścią umiejętności porozumiewania się z pacjentami i ich rodzinami. Umiejętność rozpoznawania sytuacji powodujących agresję i wczesnego reagowania na oznaki zagrażającej agresji. 07:43:43 2015-09-19 44
Zgłaszanie przypadków agresji w systemie online na terenie całego kraju. Identyfikacja miejsc najbardziej narażonych na agresję. Podstawa do domagania się działań prewencyjnych i ścigania przypadków agresji. Bardzo mała liczba zgłoszeń 07:43:43 2015-09-19 45
Podsumowanie Przemoc jest powszechnym problem ochrony zdrowia w Polsce i w innych krajach. Sytuacja w Polsce wymaga badań i stałego monitorowania. W miejscu pracy należy zadbać o praktyczne działania ograniczające agresję i zabezpieczające przed agresją. Konieczne jest szkolenie pracowników w umiejętności postępowania w sytuacjach agresji. 07:43:43 2015-09-19 46
Dziękuję za uwagę 07:43:43 2015-09-19 47