Św. Jakub ale który? Na kartach Pisma Św. imię Jakub pojawia się wielokrotnie.,,nasz Jakub to jeden z Apostołów Jezusa nazywany Starszym, brat Św. Jana Ewangelisty pierwszy męczennik spośród apostołów. Będąc wraz z Janem blisko Chrystusa po zmartwychwstaniu działał w Judei, a późniejsze legendy wspominają o jego działalności ewangelizacyjnej w Hiszpanii. Jakub został ścięty w Jerozolimie w roku 44 n.e. a jego święto Kościół obchodzi 25 lipca. Po śmierci Apostoła uczniowie pochowali jego ciało w Palestynie, lecz wkrótce ci, którzy przybyli z nim z Hiszpanii zawieźli je do swojego kraju i złożyli w miejscu, w którym później powstało Santiago de Compostela.
Santiago de Compostela Zdarzenia które wiązały się ze Św. Jakubem od jego śmierci do powstania miasta i katedry w Santiago przedstawiane były różnorako. Nie zmieniało to jednak faktu, że w IX wieku broniący się przed Arabami chrześcijanie byli przeświadczeni, że Św. Jakub nie opuści ich w potrzebie. Podobno Jakub zażyczył sobie by pochowano go w ukochanej Hiszpanii, ale w jakim miejscu? Jedna z legend utrzymuje, że grób Apostoła odnaleziono w 813 roku w regionie zwanym Galicją. Pustelnik imieniem Pelayo zauważył pewnej nocy deszcz gwiazd spadających łagodnie na pewne miejsce. Biskup Teodomiro de Iria ustalił że na wskazanym w tak oryginalny sposób miejscu znajdują się szczątki Jakuba i jego dwóch uczniów.
Santiago de Compostela Od tego legendarnego wydarzenia pochodzi zapewne nazwa miejscowości - Compostela Campus stellae czyli,,pole gwiazd''. Św. Jakub jest do dzisiaj patronem Hiszpanii i Portugalii, a do Composteli zaczęli przybywać liczni pielgrzymi. Największe nasilenie ruchu pielgrzymkowego przypadło na wieki XII-XIV. Wtedy to do Composteli przybywało w ciągu roku 200 tysięcy osób, obecnie przybywa do Santiago około 90 tys. pątników rocznie.
Pielgrzymowanie Opiece Św. Jakuba polecają się podróżni, sieroty, hospicja i szpitale. Od początku pielgrzymek do Santiago bardzo szybko spopularyzowała się symbolika wędrówki do Composteli. Ponieważ na wybrzeżach hiszpańskiej Galicji jest obfitość małż, zdobiono nimi kapelusze poświadczając swój pobyt u grobu świętego. Wraz ze wzrastającą ilością pielgrzymów coraz bogatsza stawała się przeznaczona dla nich infrastruktura: opisy szlaków, schroniska, szpitale, kościoły i kaplice. Santiago stało się jednym z trzech głównych miejsc pielgrzymkowych Europy. Polacy wyruszali do Composteli już w wieku XII. Badania nad relacjami pielgrzymów wskazują, że wśród 50 dokumentów powstałych do roku 1600, można znaleźć trzy, których autorzy pochodzili ze Śląska.
Pielgrzymowanie Lata późniejsze, epoka wojen religijnych, zahamowała dopływ pielgrzymów. Prawdziwy powrót pątników na szlak nastąpił dopiero przed kilkunastoma laty, kiedy Rada Europy w roku 1986 ogłosiła Drogę Św. Jakuba pierwszym europejskim szlakiem o wielkim znaczeniu dla kultury Kontynentu, zaś samo Santiago - Europejska Stolica Kultury. Rada Europy skierowała do instytucji i obywateli apel o:
Pielgrzymowanie Wspieranie projektów zmierzających do odtwarzania szlaków św. Jakuba na terenie całej Europy.
Pielgrzymowanie Wspieranie projektów zmierzających do odtwarzania szlaków św. Jakuba na terenie całej Europy. Przyczynianie się do odnawiania zabytków znajdujących się w pobliżu tych tras i przywrócenie ich dawnego znaczenia.
Pielgrzymowanie Wspieranie projektów zmierzających do odtwarzania szlaków św. Jakuba na terenie całej Europy. Przyczynianie się do odnawiania zabytków znajdujących się w pobliżu tych tras i przywrócenie ich dawnego znaczenia. Tworzenie projektów ożywiających historyczne i artystyczne dziedzictwo, związane z pielgrzymkami do grobu św. Jakuba.
Pielgrzymowanie Wspieranie projektów zmierzających do odtwarzania szlaków św. Jakuba na terenie całej Europy. Przyczynianie się do odnawiania zabytków znajdujących się w pobliżu tych tras i przywrócenie ich dawnego znaczenia. Tworzenie projektów ożywiających historyczne i artystyczne dziedzictwo, związane z pielgrzymkami do grobu św. Jakuba. Wspieranie współpracy pomiędzy miastami i regionami leżącymi wzdłuż tych tras.
Pielgrzymowanie Na rezultaty apelu rady Europy nie trzeba było długo czekać...
Drogi świętego Jakuba w Europie
Drogi Św. Jakuba w Polsce
Drogi Św. Jakuba w Polsce Właśnie w ten cały kontekst wpisała się pierwsza na terenie Polski Dolnośląska Droga Św. Jakuba która łączy się z Ekumeniczną Drogą Pątniczą wiodącą przez Saksonię i Turyngię. Równocześnie jest ona punktem zaczepienia dla innych odcinków Drogi Św. Jakuba w Polsce. Via Regia wiodącej z Jarosławia i Sandomierza przez Kraków i Wrocław, Drogi Wielkopolskiej prowadzącej z Gniezna, a wcześniej z Olsztyna i Torunia. Oprócz tego powstaje prowadząca wzdłuż wybrzeża Bałtyku Droga Północna z Gdańska do Meklemburgii.
Dolnośląska Droga Św. Jakuba Głogów - kolegiata pw. NMP na Ostrowiu Tumskim, siedziba samodzielnego księstwa piastowskiego.
Dolnośląska Droga Św. Jakuba Jakubów - lokalny ośrodek kultu Św. Jakuba w którym powstała inicjatywa Dolnośląskiej Drogi św. Jakuba.
Dolnośląska Droga Św. Jakuba Polkowice - jedno z najdynamiczniej rozwijających się miast w Polsce, dzięki odkrytym w latach pięćdziesiątych, złożach miedzi.
Dolnośląska Droga Św. Jakuba Bolesławiec - miasto popularnej w całej Europie ceramiki.
Droga Wielkopolska Gniezno - jedno z najstarszych i najważniejszych historycznych miast w Polsce, pierwsza stolica Piastów oraz pierwszego arcybiskupstwa, miejsce pochówku św. Wojciecha.
Droga Wielkopolska Pola Lednickie przypuszczalne miejsce chrztu Mieszka I, miejsce lednickich Spotkań Młodych.
Droga Wielkopolska Poznań - jedno z najpotężniejszych miast Polan, od 972 roku stolica Wielkopolski.
Droga Wielkopolska Lubiń - opactwo benedyktynów, w średniowieczu ważny ośrodek przepisywania ksiąg.
Droga Wielkopolska Leszno - w XVI i XVII w. największy w Wielkopolsce ośrodek reformacji a przy okazji drukarstwa, miejsce pracy Jana Amosa Komeńskiego twórcy nowoczesnej pedagogiki.
Droga Wielkopolska Wschowa - W okresie przedrozbiorowym ważny ośrodek zachodniej części Rzeczypospolitej, Staromiejski Cmentarz Ewangelicki, jedno z największych lapidariów w Europie.
Via Regia Brzeg - rezydencja Piastów Legnicko-Brzeskich, zamek zwany,,śląskim Wawelem''.
Via Regia Małujowice - gotycki kościół pw. św. Jakuba Apostola ze średniowiecznymi polichromiami.
Via Regia Oleśnica Mała jedyna na Śląsku komturia templariuszy.
Via Regia Wrocław - Miasto Spotkań, od ponad tysiąca lat stolica Śląska, nazywana kwiatem Europy Środkowej.
Via Regia Środa Śląska - miejsce ukształtowania nowej wersji prawa lokacyjnego zwanego prawem średzkim oraz miejsce odnalezienia i eksponowania,,skarbu średzkiego.
Via Regia Legnickie Pole - kosciół-muzeum Bitwy Legnickiej, miejsce śmierci Henryka II Pobożnego. Złotoryja - miasto lokowane przy pokładach piasku złotonośnego. Lwówek Śląski - miasto o najstarszych prawach miejskich w Polsce, pozostałości średniowiecznych fortyfikacji drugiego pod względem wielkości ówczesnego miasta na Śląsku.
Via Regia Lubań - miejsce zbiegu dwu szlaków pątniczych, Dolnośląskiej Drogi i Via Regia, wschodni kraniec Związku Sześciu Miast Łużyckich Zgorzelec Dolnośląsko-Górnołużyckie Europamiasto Goerlitz-Zgorzelec nad Nysą Łużycką, miasto Jakuba Boehme, XVI-wiecznego teologa i mistyka
I co dalej? W najbliższym czasie możemy spodziewać się kolejnych odcinków Drogi Św. Jakuba w Polsce: Kontynuacja Via Regia Jarosław-Rzeszów-TuchówLipnica-Brzesko-Kraków-Zator-Racibórz-Góra św. AnnyOpole-Brzeg Droga Małopolska od Sandomierza przez Jarosław, Rzeszów, Ropczyce, Pilzno, Tuchów, Tarnów, Lipnicę Murowaną, Wiśnicz, Bochnię, Brzesko po Kraków Droga Polska/Camino Polacco - Olsztyn-ToruńMogilno-Gniezno Droga Lubuska - Murowana Goślina-ObornikiMiędzyrzecz-Sulęcin-Słubice Droga Lęborska - pierwszy odcinek Drogi Północnej Gdańsk-Lębork-Łeba-KołobrzegTrzebiatów-Świnoujście
I co dalej?
VIA REGIA Śląsk Opolski
Więcej informacji o istniejących w Polsce odcinkach Drogi św. Jakuba na stronie www.camino.net.pl
Prezentację zrealizowano ze środków
Realizacja: Anna Czekaj, Jacek Małańczuk na zlecenie Fundacji Wioski Franciszkańskiej www.janice.org.pl