PLAN ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2004-2006. Przewodnik. po rentach strukturalnych

PLAN ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2004-2006 Przewodnik 1 po rentach strukturalnych

PLAN ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2004-2006 Przewodnik po rentach strukturalnych Warszawa, wrzesień 2004

Publikacja sfinansowana przez Fundację Fundusz Współpracy ze środków Programu Agro-Info realizowanego na zlecenie Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej Opracowanie: Grażyna Kupis Konsultacja: Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich MRiRW Departament Infrastruktury Wsi i Komunikacji Społecznej MRiRW Aegncja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Copyright by Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Fundacja Fundusz Współpracy Warszawa 2004 Przedruk materiałów w całości lub w części możliwy jest wyłącznie dla celów niekomercyjnych, po poinformowaniu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Fundacji Fundusz Współpracy. Cytowanie dozwolone jest z podaniem źródła. Wydanie I Publikacja jest dostępna również w wersji elektronicznej na stronach: www.minrol.gov.pl www.agro-info.org.pl www.arimr.gov.pl Łamanie: Agencja Reklamowo-Wydawnicza Skigraf, tel. (22) 642 36 47 Druk: Printmax, tel. (22) 722 97 20

Spis treœci Słowniczek...4 Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich...5 MINI-TEST...6 Ogólne zasady dotyczące rent strukturalnych...7 Ważne akty prawne...7 Krok za krokiem...8 Więcej o tym, co trzeba zrobić...9 Kto może otrzymać rentę strukturalną?...10 Jak to rozumieć?...11 Inne ważne sprawy...12 A co z małżonkiem?...12 Trzeba wybrać przejmujących......13 Dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji zawodowych przydatnych do prowadzenia działalności rolniczej...15 To trzeba wiedzieć PRZED przekazaniem gospodarstwa...17 Wysokość renty strukturalnej...21 Krótko o kwotach i wypłatach...22 Przejmowanie renty strukturalnej przez małżonka...23 Wysokość wskaźników procentowych rent strukturalnych...24 Policzmy......25 Niezbędne dokumenty...26 Gdzie otrzymać dodatkowe informacje?...28 3

Słowniczek ANR ARiMR Działalność rolnicza EFOiGR KRUS MRiRW Najniższa emerytura Następca Pasierb, pasierbica Pokrewieństwo Powinowactwo PROW WPR Zstępny Agencja Nieruchomości Rolnych Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Produkcja roślinna i zwierzęca, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego i reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza, roślin ozdobnych i grzybów uprawnych, sadownictwo, hodowla i produkcja materiału zarodowego ssaków, ptaków i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowego fermowego oraz chów i hodowla ryb. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kwota najniższej emerytury określona w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Od 1 marca 2004 r. kwota ta wynosi 562,58 zł i może w przyszłości ulegać zmianie. Osoba fizyczna, rozpoczynająca działalność rolniczą po raz pierwszy z dniem przejęcia gospodarstwa rolnego od producenta rolnego ubiegającego się o rentę strukturalną, która nie ukończyła 40. roku życia w dniu złożenia wniosku o rentę strukturalną. Syn, córka jednego z małżonków, pochodzący/a z innego małżeństwa tego małżonka. Stosunek biologiczny, trwały, łączący krewnych, tj. osoby pochodzące od wspólnego przodka. Pokrewieństwo w linii prostej pomiędzy osobami, które pochodzą od siebie: w niej wyróżniani są krewni wstępni (np. ojciec, dziad, prababka) i krewni zstępni (np. syn, wnuczka, prawnuk). Ojciec jest krewnym wstępnym swojego syna i wnuka oraz krewnym zstępnym swojego dziada i swojej prababki. Pokrewieństwo w linii bocznej pomiędzy osobami, które mają wspólnego przodka, ale nie pochodzą od siebie (np. rodzeństwo). Siostra jest krewną braci. Stosunek rodzinno-prawny, powstający od chwili zawarcia małżeństwa i trwający nawet gdyby małżeństwo ustało, łączący małżonka z krewnymi drugiego małżonka. Powinowactwo w linii prostej pomiędzy małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka w linii prostej, np. dla męża ojciec żony (teść), dla teścia mąż córki (zięć); dla żony syn męża z innego małżeństwa (pasierb). Zięć jest powinowatym teściowej i będzie nim nawet po rozwodzie ze swoją żoną (córką teściowej). Powinowactwo w linii bocznej pomiędzy małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka w linii bocznej, np. dla męża brat żony (szwagier). Bratowa (żona brata) jest powinowatą siostry swojego męża (szwagierki) i będzie nią nawet po rozwodzie ze swoim mężem. Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej Krewny w linii prostej, w następnych pokoleniach (np. syn, córka, wnuk, wnuczka, prawnuk). 4

Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich Od dnia 1 maja 2004 r. Polska korzysta z instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) Unii Europejskiej. Głównym źródłem finansowania wsparcia rolnictwa i obszarów wiejskich w krajach członkowskich UE jest Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOiGR). Fundusz jest podzielony na Sekcję Orientacji (fundusz strukturalny) oraz Sekcję Gwarancji. Środki finansowe Sekcji Gwarancji są przeznaczone m.in. na współfinansowanie przez UE działań towarzyszących WPR, służących zrównoważonemu wsparciu rozwoju obszarów wiejskich. Katalog tych działań oraz ogólne zasady ich wdrażania są ustalone w przepisach prawa UE. Kraje członkowskie, uwzględniając własne potrzeby, wybierają działania do realizacji i uzgadniają warunki ich wdrażania z Komisją Europejską. Zasady dotyczące korzystania z działań wdrażanych przez kraj członkowski wraz z przewidywanym budżetem przeznaczonym na ich realizację są opisane w dokumencie programowym w Polsce nosi on tytuł Plan Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2004 2006. Pełny tekst PROW na lata 2004-2006 jest dostępny na stronie internetowej: www.minrol.gov.pl. Zgodnie z treścią PROW na lata 2004-2006 w Polsce będzie realizowanych 9 działań: Działanie 1. Renty strukturalne Działanie 2. Wspieranie gospodarstw niskotowarowych Działanie 3. Wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Działanie 4. Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt Działanie 5. Zalesianie gruntów rolnych Działanie 6. Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej Działanie 7. Grupy producentów rolnych Działanie 8. Pomoc techniczna Działanie 9. Uzupełnienie płatności obszarowych Proporcja współfinansowania działań PROW na lata 2004-2006 wynosi: 80% udział UE (środki Sekcji Gwarancji EFOiGR) 20% udział Polski (środki budżetowe) Beneficjenci* działań PROW nie muszą wnosić własnego wkładu finansowego, by z nich skorzystać. Warunkiem uczestnictwa we wszystkich działaniach PROW jest zarejestrowanie się w Krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, prowadzonym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W tabeli przedstawiono budżet PROW na lata 2004-2006, a także budżet dla działania 1 renty strukturalne. Istnieje możliwość modyfikacji wysokości budżetu na poszczególne działania PROW. Rok 2004 Rok 2005 Rok 2006 kwoty w milionach EUR Razem lata 2004-2006 Budżet całkowity PROW na lata 2004-2006 1.086,9 1.201,5 1.304,0 3.592,4 wkład UE 862,4 961,0 1.043,0 2.866,4 wkład Polski 224,5 240,5 261,0 726,0 Budżet działania 1 renty strukturalne 148,5 213,5 278,5 640,5 Udział budżetu działania 1 renty strukturalne w budżecie całkowitym PROW na lata 2004-2006 wkład UE 118,8 170,8 222,8 512,4 wkład Polski 29,7 42,7 55,7 128,1 13,66% 17,77% 21,36% 17,83% * Osoba, instytucja uprawniona do korzystania z działań PROW. 5

MINI-TEST Jeżeli nie jesteś rencistą ani emerytem, a chciałbyś uzyskać rentę strukturalną, odpowiedz na poniższe pytania TAK NIE Czy jesteś zdecydowany zaprzestać działalności rolniczej? Czy ukończyłeś 55 lat i masz do uzyskania wieku emerytalnego więcej niż 6 miesięcy? Czy jesteś ubezpieczony w KRUS? Czy jesteś rozliczony z KRUS (to znaczy, czy masz opłacone na bieżąco składki na rzecz KRUS)? Czy posiadasz gospodarstwo rolne o powierzchni co najmniej 1,00 ha użytków rolnych? Czy stan prawny tego gospodarstwa jest uregulowany? Czy prowadzisz działalność rolniczą na własny rachunek w tym gospodarstwie rolnym od co najmniej 10 lat? Czy w czasie prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie byłeś ubezpieczony w KRUS przez co najmniej 5 lat? Jeżeli na wszystkie pytania odpowiedziałeś TAK, to możesz starać się o uzyskanie renty strukturalnej współfinansowanej z funduszy Unii Europejskiej. Musisz tylko wybrać odpowiednią dla Ciebie formę przekazania ziemi i znaleźć jej przyszłego użytkownika, który będzie spełniał warunki opisane dalej. 6

Ogólne zasady dotyczące rent strukturalnych Renty strukturalne są przeznaczone dla rolników w wieku przedemerytalnym, podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników, prowadzących działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym będącym ich własnością (lub własnością ich małżonków), którzy zdecydują się przekazać posiadane gospodarstwa rolne następcom lub innym, młodszym rolnikom, lub instytucjom i zaprzestaną prowadzenia działalności rolniczej. Po spełnieniu określonych warunków osoby uprawnione, tj. beneficjenci rent strukturalnych, będą otrzymywać miesięczne świadczenie pieniężne rentę strukturalną przez okres 10 lat. Z rent strukturalnych mogą skorzystać rolnicy we wszystkich regionach kraju, warunki ich przyznawania i wypłaty są jednakowe w całej Polsce. Instytucją przyjmującą wnioski, przyznającą prawo do renty strukturalnej i dokonującą wypłat jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wnioski o przyznanie renty strukturalnej oraz o przejęcie renty strukturalnej przez małżonka można składać w biurach powiatowych ARiMR przez cały rok. Renty strukturalne są przyznawane według kolejności otrzymania przez ARiMR wniosków o ich przyznanie, do wysokości limitu środków finansowych określonych w PROW na ich uzyskiwanie. Postępowanie w sprawie przyznania renty strukturalnej rozpoczyna się po złożeniu przez rolnika pisemnego wniosku o przyznanie renty strukturalnej. Wypełniony wniosek wraz z wymaganymi załącznikami składa się w biurze powiatowym ARiMR, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania rolnika. Postępowanie przebiega w 2 etapach. Etap I od złożenia przez rolnika wniosku o przyznanie renty strukturalnej do wydania przez ARiMR postanowienia o spełnieniu wstępnych warunków do uzyskania renty strukturalnej. Etap II od otrzymania przez rolnika postanowienia o spełnieniu wstępnych warunków do wydania przez ARiMR decyzji o przyznaniu prawa do renty strukturalnej. Po otrzymaniu przez beneficjenta decyzji z ARiMR rozpoczyna się wypłata renty strukturalnej: co miesiąc (w terminie wskazanym w decyzji o przyznaniu prawa do renty strukturalnej) na konto bankowe beneficjenta wpływa kwota określona w decyzji. Renta strukturalna jest wypłacana przez 10 lat chyba że zaistnieją okoliczności uzasadniające czasowe lub trwałe wstrzymanie wypłaty. W okresie pobierania renty strukturalnej lub po zakończeniu jej pobierania beneficjent, który osiągnął wiek emerytalny i spełnił warunki określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, uzyska emeryturę. W przypadku, gdyby beneficjent renty strukturalnej zmarł w okresie jej pobierania, jego małżonek może przejąć przyznaną rentę. Postępowanie w sprawie przejęcia renty rozpoczyna się po złożeniu przez małżonka zmarłego beneficjenta pisemnego wniosku o przejęcie renty strukturalnej w biurze powiatowym ARiMR. Pobieranie renty strukturalnej wyklucza korzystanie z innych instrumentów WPR, ponieważ wiąże się z zakończeniem działalności rolniczej. Ważne akty prawne Rozporządzenie Rady (WE) Nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR), zmieniające i uchylające niektóre rozporządzenia (Dz. U. L 160 z 26.06.1999, str. 80) Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) Nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (Dz. U. L 153 z 30.04.2004, str. 30) Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. Nr 229, poz. 2273, z późn. zm.) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 114, poz. 1191) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie wzorów wniosków o udzielanie pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętych planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 161, poz. 1684) Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.) Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25, z późn. zm.) Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118, z późn. zm.) Ustawa z dnia 26 kwietnia 2001 r. o rentach strukturalnych w rolnictwie (Dz. U. Nr 52, poz. 539, z późn. zm.) Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592) Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454) 7

Krok za krokiem Kto co robi? Jakie są terminy? ROLNIK Pobiera w biurze powiatowym ARiMR formularz wniosku o przyznanie renty strukturalnej i instrukcję jego wypełniania 1 I etap Wypełnia wniosek 2 Kompletuje załączniki 3 Przez cały rok: od 2 sierpnia 2004 r. do wyczerpania środków finansowych, ale nie później niż do 31 grudnia 2008 r. Składa wniosek wraz z załącznikami w biurze powiatowym ARiMR 4 ARiMR Weryfikuje kompletność i poprawność formalną wniosku 5 Weryfikuje spełnianie warunków przez wnioskodawcę 6 Wydaje postanowienie o spełnianiu warunków do uzyskania renty strukturalnej i przesyła je wnioskodawcy 7 Najpóźniej do 40. dnia od dnia stwierdzenia kompletności wniosku po otrzymaniu postanowienia ROLNIK Przekazuje gospodarstwo rolne 8 II etap Zaprzestaje prowadzenia działalności rolniczej 9 jeśli warunki opisane w złożonym wniosku zmieniły się Pobiera w biurze powiatowym ARiMR formularz wniosku o przyznanie renty strukturalnej Wypełnia odpowiednie części wniosku [tryb: zmiana do wniosku] Składa w biurze powiatowym ARiMR zmianę do wniosku z załącznikami dotyczącymi przekazania gospodarstwa i zakończenia prowadzenia działalności rolniczej 10a 10b 10c jeśli warunki opisane w złożonym wniosku nie zmieniły się Składa w biurze powiatowym ARiMR pismo z załącznikami dotyczącymi przekazania gospodarstwa i zakończenia prowadzenia działalności rolniczej 10 W terminie 6 miesięcy od daty postanowienia lub w wypadku wyczerpania limitu środków na dany rok w terminie od 1 stycznia do 30 czerwca następnego roku ARiMR Weryfikuje spełnienie warunków przez wnioskodawcę 11 Wydaje decyzję przyznającą prawo do renty strukturalnej i przesyła ją wnioskodawcy 12 Najpóźniej w 30. dniu od dnia złożenia ostatniego wymaganego dokumentu 8 Wypłaca rentę strukturalną 13 10 lat od daty przekazania gospodarstwa co miesiąc w terminie określonym w decyzji

Więcej o tym, co trzeba zrobić 1 Wniosek o przyznanie renty strukturalnej składa się na formularzu udostępnionym przez ARiMR. Formularz wniosku oraz instrukcję jego wypełniania można otrzymać w biurze powiatowym ARiMR. 2 W etapie I składa się wniosek o przyznanie renty strukturalnej wraz z załącznikami, wypełniając go w całości. Przed wypełnieniem formularza wniosku trzeba zapoznać się z zasadami ubiegania się o rentę strukturalną opisanymi w rozporządzeniu RM z 30.04.2004 r. i ze wskazówkami zamieszczonymi w instrukcji. Formularz wniosku o przyznanie renty strukturalnej jest uniwersalny. Wypełnia się go, występując o przyznanie renty strukturalnej, dokonując zmian lub korekt wniosku lub też chcąc wycofać złożony wniosek. Przy składaniu zmiany lub korekty wniosku, a także wycofując wniosek, w formularzu wypełnia się tylko pola obowiązkowe (wymienione w instrukcji) i pola zawierające korygowane lub zmieniane dane. Jeżeli wniosek nie zawiera wszystkich wymaganych informacji lub potrzebne są dodatkowe wyjaśnienia, ARiMR wysyła do wnioskodawcy odpowiednie wezwanie. Niektóre informacje zawarte we wniosku złożonym w etapie I są deklaracją (np. zamiar przekazania gruntów wskazanym przejmującym) i będą wymagały potwierdzenia lub uaktualnienia albo zmiany w etapie II. 3 Wymagane załączniki można składać do ARiMR jako oryginały lub kopie potwierdzone notarialnie. Trzeba sprawdzić we właściwym biurze powiatowym ARiMR, jakie dokumenty będą wymagane w konkretnym przypadku. 4 Wypełniony wniosek wraz z załącznikami składa się osobiście do właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania kierownika biura powiatowego ARiMR wniosku nie można wysłać pocztą ani złożyć za pośrednictwem innej osoby. Na żądanie wnioskodawcy pracownik ARiMR przyjmujący wniosek wykona kopie dokumentów i potwierdzi za zgodność z oryginałem, a oryginały zwróci wnioskodawcy. 5 W biurze powiatowym ARiMR sprawdza się, czy wniosek jest kompletny i poprawnie wypełniony (np. czy nie zostały puste pola obowiązkowe do wypełnienia, czy są wymagane podpisy, czy są wszystkie wymagane załączniki). Jeżeli wniosek nie zawiera wszystkich wymaganych załączników, wnioskodawca musi je dostarczyć na wezwanie ARiMR. 6 Po stwierdzeniu poprawności i kompletności wniosku, w biurze powiatowym ARiMR sprawdza się, czy wnioskodawca spełnia wstępne warunki do uzyskania renty strukturalnej. Jeśli tak, następuje pozytywna weryfikacja wniosku. 7 Jeżeli nastąpiła pozytywna weryfikacja wniosku, kierownik biura powiatowego ARiMR wydaje postanowienie o spełnieniu warunków i przesyła je do rolnika-wnioskodawcy. Jeżeli limit środków finansowych przeznaczonych na uzyskiwanie rent strukturalnych na dany rok został wyczerpany, w postanowieniu będzie zawarte pouczenie o tym, że przekazanie gospodarstwa rolnego i zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej powinno nastąpić między 1 stycznia a 30 czerwca następnego roku. 8 Po otrzymaniu postanowienia o spełnieniu warunków do uzyskania renty strukturalnej, przekazuje się grunty rolne przejmującemu (lub przejmującym) w ciągu 6 miesięcy od daty postanowienia. Jeżeli w postanowieniu zawarto pouczenie dotyczące późniejszego terminu przekazania gospodarstwa trzeba zaczekać i przekazać grunty w terminie określonym w pouczeniu. 9 Zaprzestanie prowadzenia wszelkiej towarowej działalności rolniczej nie wyklucza prowadzenia nadal tego rodzaju działalności przez rolnika, który złożył wniosek o przyznanie renty strukturalnej, ale ta działalność może być prowadzona na powierzchni nie większej niż 0,50 ha UR, tylko na potrzeby własne jego i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. 10 W II etapie, jeśli warunki opisane w złożonym wcześniej wniosku o przyznanie renty strukturalnej nie zmieniły się, po przekazaniu gruntów i zaprzestaniu prowadzenia działalności rolniczej należy złożyć w biurze powiatowym ARiMR pismo (na formularzu udostępnianym przez ARiMR) wraz z załącznikami potwierdzającymi przekazanie gospodarstwa i zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej. 10a Jeśli warunki opisane w złożonym wcześniej wniosku o przyznanie renty strukturalnej zmieniły się, np. przekazanie nastąpiło innym niż deklarowano wcześniej przejmującym (ale spełniającym określone dla nich wymagania), należy pobrać w biurze powiatowym ARiMR formularz wniosku. 10b W formularzu wniosku trzeba wypełnić wszystkie pola obowiązkowe i te, które opisują dokonane zmiany, zgodnie ze wskazówkami zawartymi w instrukcji wypełniania wniosku przede wszystkim część dotyczącą przekazanych gruntów (zgodnie z nowym stanem prawnym) oraz części dotyczące przejmujących jeżeli są to inni przejmujący niż wskazani w etapie I. 10c Wypełniony formularz wniosku z zaznaczonym kwadratem zmiana oraz dowody (dokumenty) dotyczące przekazania gospodarstwa rolnego i zaprzestania towarowej działalności rolniczej należy złożyć w biurze powiatowym ARiMR. 11 W biurze powiatowym ARiMR sprawdza się, czy wnioskodawca spełnił wszystkie wymagane warunki związane z przekazaniem gospodarstwa i zaprzestaniem prowadzenia działalności rolniczej. Jeśli tak, następuje pozytywna weryfikacja wniosku. 12 W terminie 30 dni od dnia złożenia ostatniego dokumentu potwierdzającego przekazanie gospodarstwa i zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej, kierownik biura powiatowego ARiMR wydaje decyzję administracyjną w sprawie przyznania renty strukturalnej wnioskodawcy, który otrzymał wcześniej postanowienie o spełnieniu warunków do uzyskania renty strukturalnej. Decyzja zawiera m.in. określenie wysokości renty strukturalnej, terminy dokonywania wypłat oraz pouczenie o tym, jakie okoliczności spowodują zawieszenie wypłaty lub zmniejszenie wysokości renty strukturalnej. 13 Co miesiąc, w terminie określonym w decyzji, ARiMR dokonuje przelewu kwoty renty strukturalnej (po potrąceniu obowiązkowych obciążeń, tzn. zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne) na konto bankowe beneficjenta renty strukturalnej. 9

Kto może otrzymać rentę strukturalną? Renta strukturalna przysługuje producentowi rolnemu (rolnikowi), prowadzącemu na własny rachunek działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym położonym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który w dniu składania wniosku o jej przyznanie spełniał wstępne warunki do jej uzyskania i po otrzymaniu postanowienia o ich spełnieniu przekazał posiadane gospodarstwo rolne o powierzchni co najmniej 1,00 ha UR zgodnie z zasadami określonymi w przepisach dotyczących rent strukturalnych oraz zaprzestał prowadzenia wszelkiej towarowej działalności rolniczej. Jeżeli rolnik pozostaje w związku małżeńskim, a warunki do ubiegania się o przyznanie renty strukturalnej spełniają oboje małżonkowie, rentę strukturalną przyznaje się tylko jednemu z nich. Jeżeli rolnik nie spełnia warunków do uzyskania renty strukturalnej lub nie zamierza się o nią ubiegać, rentę strukturalną przyznaje się jego małżonkowi, jeśli spełnia on wszystkie warunki przewidziane dla rolnika (oprócz warunku posiadania wpisu do ewidencji producentów). Jakie warunki musi spełnić rolnik w I etapie postępowania? (w dniu złożenia wniosku o przyznanie renty strukturalnej) Musi mieć ukończone 55 lat, ale do osiągnięcia ustawowego wieku emerytalnego musi mu pozostawać nie mniej niż 6 miesięcy. Musi posiadać gospodarstwo rolne o powierzchni co najmniej 1,00 ha UR, a w skład tego gospodarstwa nie mogą wchodzić grunty przejęte od innego beneficjenta rent strukturalnych - chyba że rolnik składający wniosek prowadził działalność rolniczą w powiększonym o te grunty gospodarstwie przez co najmniej 5 lat. Musi udokumentować, że prowadził działalność rolniczą na własny rachunek w gospodarstwie rolnym, które zamierza przekazać, nieprzerwanie przez co najmniej ostatnie 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę strukturalną. Musi udokumentować, że w okresie 10 lat nieprzerwanej działalności rolniczej prowadzonej w gospodarstwie rolnym, które zamierza przekazać, podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, przez co najmniej 5 lat. 1 2 3 4 Musi mieć uregulowany stan prawny gospodarstwa, które zamierza przekazać. 5 Nie może mieć ustalonego prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników. 6 Nie może mieć zaległości z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników. 7 Musi podlegać ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników. 8 Musi być wpisany do ewidencji producentów, stanowiącej część krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, prowadzonego przez ARiMR. 9 Jakie warunki musi spełnić rolnik w II etapie postępowania? (po otrzymaniu postanowienia o spełnieniu warunków do uzyskania renty strukturalnej) Musi przekazać wszystkie użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa, o łącznej powierzchni co najmniej 1,00 ha (może jednak zostawić sobie użytki rolne o maksymalnej powierzchni 0,50 ha, wraz z siedliskiem) przejmującemu lub przejmującym spełniającym warunki określone w przepisach dotyczących rent strukturalnych. 10 Musi zaprzestać prowadzenia działalności rolniczej. 11 10

Jak to rozumieć? 1 Wniosek o przyznanie renty strukturalnej składa się po ukończeniu 55 lat, ale nie później niż na 6 miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Pierwszym dniem, w którym rolnik może złożyć wniosek, jest zatem dzień jego 55 urodzin, a ostatnim: dzień poprzedzający osiągnięcie przez rolnika wieku 59,5 roku w przypadku kobiety, albo wieku 64,5 roku w przypadku mężczyzny. 2 Użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, które wnioskodawca zamierza przekazać, muszą mieć łączną powierzchnię co najmniej 1,00 ha. Łączna powierzchnia wynika z sumy powierzchni wszystkich działek ewidencyjnych, podanej w hektarach, z dwoma miejscami po przecinku (np. 0,38 ha). Wnioskodawca musi być właścicielem tych użytków rolnych lub ich współwłaścicielem z małżonkiem, lub ich właścicielem musi być małżonek wnioskodawcy. W skład gospodarstwa, które rolnik zamierza przekazać, nie mogą wchodzić grunty przejęte od osób, które pobierają w zamian za przekazanie tych gruntów rentę strukturalną na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 kwietnia 2001 r. o rentach strukturalnych w rolnictwie, albo na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich. Jeżeli grunty przejęte od takich osób wchodzą w skład tego gospodarstwa, rolnik składający wniosek musi udokumentować, że prowadził na tych gruntach działalność rolniczą przez co najmniej 5 lat jeśli nie może tego udokumentować, jego wniosek zostanie odrzucony. 3 Rolnik musi wykazać, że prowadził działalność rolniczą na własny rachunek w przekazywanym gospodarstwie. Może to udokumentować zaświadczeniem z KRUS o podleganiu w tym okresie ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu i złożyć oświadczenie w tej sprawie. 4 Rolnik musi wykazać, że w okresie 10 lat poprzedzających datę złożenia wniosku, podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, przez łączny okres co najmniej 5 lat, tzn. 20 kwartałów. Nie muszą to być ostatnie lata, nie musi to być także nieprzerwany okres 5 lat. Wystarczy, że w zaświadczeniu, które otrzyma z KRUS, będzie wykazane, że w ostatnich 10 latach przed złożeniem wniosku o przyznanie renty strukturalnej, podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez dowolne 20 kwartałów. 5 Rolnik musi posiadać dokumenty potwierdzające, że to on (lub jego małżonek) jest właścicielem lub że jest współwłaścicielem wraz z małżonkiem użytków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa, które zamierza przekazać. Takie dokumenty składa się jako załączniki razem z wnioskiem. Jeżeli rolnik nie dysponuje odpowiednimi dokumentami, musi przed złożeniem wniosku o przyznanie renty strukturalnej uregulować stan prawny swojego gospodarstwa i uzyskać ww. dokumenty. 6 Rolnik powinien udokumentować zaświadczeniem z KRUS, że w dniu składania wniosku podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu oraz ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, z mocy ustawy. To oznacza, że nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników. 7 Trzeba udokumentować zaświadczeniem z KRUS, że nie ma się zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne rolników. 8 Należy przedstawić zaświadczenie z KRUS o tym, że podlega się ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. 9 Wpis do ewidencji producentów (i numer identyfikacyjny) można otrzymać w ciągu 14 dniu po złożeniu w biurze powiatowym ARiMR wniosku o wpis do ewidencji producentów. 10 Użytki rolne o powierzchni do 0,50 ha razem ze stojącymi na nich zabudowaniami, które nie stanowią gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, można pozostawić na potrzeby własne i rodziny, jednak nie jest to obowiązkowe. Pozostawione grunty muszą być własnością rolnika, jego małżonka lub ich współwłasnością. 11 Po przekazaniu gospodarstwa rolnego lub użytków rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa wnioskodawca może prowadzić działalność rolniczą na gruntach będących jego własnością lub własnością jego małżonka o powierzchni nie większej niż 0,50 ha UR wraz z siedliskiem. Działalność rolnicza (w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej), prowadzona na pozostawionych gruntach, może służyć wyłącznie zaspokajaniu potrzeb własnych i rodziny. 11

Inne ważne sprawy Czy o rentę strukturalną mogą się ubiegać tylko rolnicy, którzy złożyli wcześniej wnioski o przyznanie płatności bezpośrednich? Nie, nie ma takiego wymogu. Rolnik składający wniosek o przyznanie renty strukturalnej musi być wpisany do ewidencji producentów (stanowiącej część krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, prowadzonego przez ARiMR) i posiadać numer identyfikacyjny. Aby otrzymać numer identyfikacyjny, należy złożyć w ARiMR wniosek o wpis do ewidencji producentów wpis i numer identyfikacyjny otrzymuje się w ciągu 14 dni od daty złożenia wniosku o wpis do ewidencji producentów. Czy można otrzymać rentę strukturalną na 5 lat? Nie. Renta strukturalna jest przyznawana zawsze na 10 lat i wypłacana przez taki okres, chyba że zaistnieją okoliczności uzasadniające wstrzymanie wypłat (niedotrzymanie warunków, śmierć beneficjenta). Renta strukturalna przysługuje przed osiągnięciem wieku emerytalnego, a w Polsce wiek emerytalny dla kobiet to 60 lat. Czy kobieta może złożyć wniosek o przyznanie renty strukturalnej, gdy skończy 50 lat i pobierać ją do ukończenia 60 roku życia? Nie. W dniu składania wniosku o przyznanie renty strukturalnej rolnik ubiegający się o jej przyznanie musi mieć ukończone 55 lat ten wymóg dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Polskie przepisy dotyczące przyznawania rent strukturalnych są zgodne z prawem UE, w którym ukończenie 55 roku życia ustalono jako minimalną granicę wieku upoważniającą rolnika do ubiegania się o rentę strukturalną. Kobieta może zatem złożyć wniosek, gdy ukończy 55 lat, i po spełnieniu pozostałych warunków otrzyma rentę strukturalną na 10 lat, a gdy uzyska w tym okresie prawo do emerytury, renta strukturalna będzie wypłacana w wysokości pomniejszonej o kwotę przyznanej emerytury. Czy można zrezygnować z przyznanego prawa do świadczenia z ubezpieczenia społecznego i ubiegać się o rentę strukturalną? Tak, ale tylko wtedy, gdy zrezygnuje się z prawa do świadczenia z ubezpieczenia społecznego w terminie jednego miesiąca od dnia jego przyznania. Wniosek o emeryturę lub rentę może być wycofany, jednakże nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji. Odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Jednym z warunków uzyskania renty strukturalnej jest brak ustalonego prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników. Czy postanowienie o spełnieniu wstępnych warunków do renty strukturalnej wydane na podstawie ustawy z dnia 26 kwietnia 2001 r. o rentach strukturalnych w rolnictwie kwalifikuje rolnika do ubiegania się o rentę strukturalną objętą planem rozwoju obszarów wiejskich? Nie. Postępowanie o rentę strukturalną wszczęte na podstawie ustawy o rentach strukturalnych w rolnictwie jest odmiennym postępowaniem od postępowania w sprawie rent strukturalnych objętych planem rozwoju obszarów wiejskich. Jeżeli rolnik jest nadal właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni co najmniej 1,00 ha użytków rolnych, może wystąpić do KRUS z wnioskiem o umorzenie dotychczasowego postępowania o przyznanie prawa do renty strukturalnej, a następnie złożyć w odpowiednim czasie do ARiMR wniosek o przyznanie renty strukturalnej objętej planem rozwoju obszarów wiejskich. 12 A co z małżonkiem? Czy małżonek niespełniający kryteriów rent strukturalnych po zaprzestaniu prowadzenia działalności rolniczej będzie nadal podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników? W niektórych przypadkach tak. Małżonek rolnika, dla którego nie ustalono zwiększenia wysokości renty strukturalnej o 60 % najniższej emerytury, jeżeli nie podlega ubezpieczeniu społecznemu w systemie powszechnym i jednocześnie spełnia warunki określone w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tzn. wcześniej opłacał składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe rolników przez co najmniej 50 kwartałów) będzie mógł zostać objęty ubezpieczeniem emerytalno-rentowym na wniosek i opłacać składki na ubezpieczenie społeczne rolników do czasu, kiedy osiągnie wiek emerytalny. Czy po uzyskaniu przez małżonka beneficjenta renty strukturalnej wymaganego wieku 55 lat będzie przysługiwało zwiększenie wysokości renty strukturalnej o 60% najniższej emerytury? Nie. Zwiększenie wysokości renty strukturalnej o 60% najniższej emerytury przysługuje jedynie w przypadku, gdy oboje małżonkowie w dniu przekazania gospodarstwa rolnego spełniają warunki określone dla beneficjenta.

Trzeba wybrać przejmujących... Rolnik składający wniosek o przyznanie renty strukturalnej już w I etapie postępowania musi zadeklarować, komu zamierza przekazać swoje grunty i na jakie cele, to znaczy określić przejmujących. Przejmującymi mogą być osoby fizyczne lub instytucje, które spełniają warunki określone dla nich w zależności od celów przekazania gruntów. Wybór przejmujących, określenie celu i wybór formy przekazania gruntów ma znaczenie przy ustalaniu wysokości renty strukturalnej. Cele i warunki przekazania CELE ROLNICZE Rozpoczęcie prowadzenia działalności rolniczej Przekazanie może nastąpić, jeśli są spełnione wszystkie warunki określone dla następcy Powiększenie prowadzonego gospodarstwa i kontynuacja prowadzenia działalności rolniczej Przekazanie może nastąpić, jeśli są spełnione wszystkie warunki określone dla rolnika niebędącego następcą Prowadzenie statutowej działalności rolniczej Przekazanie może nastąpić, jeśli jest spełniony warunek określony dla instytucji CELE POZAROLNICZE Zalesienie Przekazanie może nastąpić, jeśli przekazywane użytki rolne zostały przeznaczone do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Ochrona przyrody Przekazanie może nastąpić na cele ochrony przyrody w rozumieniu przepisów o ochronie przyrody (w szczególności na tworzenie lub powiększanie parków narodowych lub rezerwatów przyrody) SKARB PAŃSTWA Przejęcie do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa Możliwości przekazania użytków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa Następca Osoby fizyczne Inny rolnik (1 lub więcej) Rodzaj i liczba przejmujących Inna osoba fizyczna niebędąca rolnikiem (1 lub więcej) ANR Osoby prawne Instytucje Osoba prawna inna niż ANR (1 lub więcej) Jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (1 lub więcej) TAK NIE NIE NIE TAK NIE TAK TAK NIE TAK TAK TAK TAK NIE NIE NIE TAK TAK TAK 13

Jakie warunki muszą spełniać przejmujący? Warunki określono tylko dla przejmujących grunty na cele rolnicze i dotyczą one osób fizycznych oraz instytucji. Warunki dla przejmujących użytki rolne na cele rolnicze Przeznaczenie przekazywanych użytków rolnych Warunki do spełnienia przez przejmujących Rozpoczęcie prowadzenia działalności rolniczej Powiększenie prowadzonego gospodarstwa i kontynuacja prowadzenia działalności rolniczej Osoby fizyczne Prowadzenie statutowej działalności rolniczej Instytucje Następca Inny rolnik Osoba prawna inna niż ANR Jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej OSOBY FIZYCZNE (muszą spełnić wszystkie warunki) Musi być młodszy od rolnika przekazującego Może mieć ukończone 40 lat w dniu składania wniosku o przyznanie renty strukturalnej przez przekazującego Musi posiadać kwalifikacje zawodowe przydatne do prowadzenia działalności rolniczej Nie może mieć ustalonego prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników Musi się zobowiązać do prowadzenia działalności rolniczej na przejętych użytkach rolnych przez okres co najmniej 5 lat TAK TAK NIE TAK TAK TAK TAK TAK TAK TAK INSTYTUCJE Działalność rolnicza musi należeć do zakresu działania instytucji TAK TAK Czy gospodarstwo trzeba przekazać w całości jednemu przejmującemu, czy można je podzielić? Grunty wchodzące w skład gospodarstwa można przekazać jednemu przejmującemu w całości, lub kilku przejmującym w częściach (każda działka może być przekazana innemu przejmującemu) i na różne cele. Warianty przekazania użytków rolnych Rodzaj przekazania Osób Liczba Instytucji Numer wariantu 1. Przekazanie w całości wszystkich użytków rolnych. Wszystkie działki muszą być przekazane temu samemu przejmującemu 2. Przekazanie w częściach wszystkich użytków rolnych. Każda działka może być przekazana innemu przejmującemu 1 1 1 2 2 i więcej 3 2 i więcej 4 1 1 5 1 2 i więcej 6 2 i więcej 1 7 2 i więcej 2 i więcej 8 14

Dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji zawodowych przydatnych do prowadzenia działalności rolniczej Wykształcenie rolnicze WYKSZTAŁCENIE WYŻSZE dyplom ukończenia studiów wyższych zawodowych i uzyskanie tytułu licencjata lub inżyniera dyplom ukończenia uzupełniających studiów magisterskich dyplom ukończenia studiów wyższych magisterskich KIERUNKI rolnictwo ekonomika rolnictwa (w wyższych szkołach rolniczych) ekonomia (w wyższych szkołach rolniczych) ogrodnictwo weterynaria melioracje wodne (w wyższych szkołach rolniczych) inżynieria środowiska (w wyższych szkołach rolniczych) technika rolnicza i leśna zootechnika architektura krajobrazu (w wyższych szkołach rolniczych) zarządzanie i marketing (w wyższych szkołach rolniczych) inne kierunki tylko jeżeli w zakres nauki wchodziły przedmioty dotyczące technologii produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w wymiarze co najmniej 120 godzin WYKSZTAŁCENIE ŚREDNIE ZAWODOWE świadectwo ukończenia szkoły z uzyskanym tytułem zawodowym dyplom ukończenia szkoły z uzyskanym tytułem zawodowym dyplom uzyskania tytułu zawodowego dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe ZAWODY I SPECJALNOŚCI technik rolnik technik ogrodnik technik architektury krajobrazu technik hodowca o specjalnościach: hodowla drobiu lub hodowla zwierząt technik hodowca koni technik pszczelarz technik rybactwa śródlądowego (w przypadku, gdy w gospodarstwie jest prowadzona hodowla ryb) technik weterynarii (w przypadku, gdy w gospodarstwie jest prowadzony chów zwierząt) technik ekonomista o specjalnościach: ekonomika i rachunkowość przedsiębiorstw rolniczych lub rachunkowość i rynek rolny technik towaroznawca o specjalności: surowce rolne technik agrobiznesu technik mechanizacji rolnictwa WYKSZTAŁCENIE ZASADNICZE ZAWODOWE świadectwo ukończenia szkoły z uzyskanym tytułem wykwalifikowanego robotnika dyplom ukończenia szkoły z uzyskanym tytułem wykwalifikowanego robotnika ZAWODY I SPECJALNOŚCI rolnik ogrodnik pszczelarz mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych rybak śródlądowy (tylko w przypadku, gdy w gospodarstwie jest prowadzona hodowla ryb) TYTUŁY KWALIFIKACYJNE UZYSKIWANE W SYSTEMIE POZASZKOLNYM świadectwo z tytułem wykwalifikowanego robotnika wydane przez państwową komisję egzaminacyjną dyplom z tytułem mistrza wydany przez państwową komisję egzaminacyjną świadectwo ukończenia trzech stopni zespołu przysposobienia rolniczego zaświadczenie ukończenia trzech stopni zespołu przysposobienia rolniczego świadectwo ukończenia szkoły przysposobienia rolniczego ZAWODY I TYTUŁY rolnik: wykwalifikowany rolnik lub mistrz rolnik rolnik upraw polowych: wykwalifikowany rolnik upraw polowych lub mistrz rolnik upraw polowych rolnik łąkarz: wykwalifikowany rolnik łąkarz lub mistrz rolnik łąkarz rolnik chmielarz: wykwalifikowany rolnik chmielarz lub mistrz rolnik chmielarz rolnik hodowca bydła: wykwalifikowany rolnik hodowca bydła lub mistrz rolnik hodowca bydła rolnik hodowca trzody chlewnej: wykwalifikowany rolnik hodowca trzody chlewnej lub mistrz rolnik hodowca trzody chlewnej rolnik hodowca owiec: wykwalifikowany rolnik hodowca owiec lub mistrz rolnik hodowca owiec rolnik hodowca koni: wykwalifikowany rolnik hodowca koni lub mistrz rolnik hodowca koni hodowca drobiu: wykwalifikowany hodowca drobiu lub mistrz hodowca drobiu hodowca zwierząt futerkowych: wykwalifikowany hodowca zwierząt futerkowych lub mistrz hodowca zwierząt futerkowych pszczelarz: wykwalifikowany pszczelarz lub mistrz pszczelarz ogrodnik sadownik: wykwalifikowany ogrodnik sadownik lub mistrz ogrodnik sadownik ogrodnik szkółkarz: wykwalifikowany ogrodnik szkółkarz lub mistrz ogrodnik szkółkarz ogrodnik warzywnik: wykwalifikowany ogrodnik warzywnik lub mistrz ogrodnik warzywnik ogrodnik upraw kwiaciarskich: wykwalifikowany ogrodnik upraw kwiaciarskich lub mistrz ogrodnik upraw kwiaciarskich ogrodnik pieczarkarz: wykwalifikowany ogrodnik pieczarkarz lub mistrz ogrodnik pieczarkarz traktorzysta wykwalifikowany traktorzysta traktorzysta kombajnista wykwalifikowany traktorzysta kombajnista rolnik obsługi maszyn rolniczych mistrz rolnik obsługi maszyn rolniczych mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych: wykwalifikowany mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych lub mistrz mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych rybak stawowy (tylko w przypadku, gdy w gospodarstwie jest prowadzona hodowla ryb): wykwalifikowany rybak stawowy lub mistrz rybak stawowy rybak jeziorowy (tylko w przypadku, gdy w gospodarstwie jest prowadzona hodowla ryb): wykwalifikowany rybak jeziorowy lub mistrz rybak jeziorowy rybak rzeczny (tylko w przypadku, gdy w gospodarstwie jest prowadzona hodowla ryb): wykwalifikowany rybak rzeczny lub mistrz rybak rzeczny 15

Dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji zawodowych przydatnych do prowadzenia działalności rolniczej (cd.) Wykształcenie inne niż rolnicze STUDIA PODYPLOMOWE W ZAKRESIE ZWIĄZANYM Z ROLNICTWEM świadectwo ukończenia studiów podyplomowych wraz z wykazem przedmiotów objętych programem studiów oraz ich wymiarem godzinowym PROGRAM OBEJMUJĄCY PRZEDMIOTY ZWIĄZANE Z: (do wyboru) ekonomiką rolnictwa organizacją produkcji rolniczej technologią produkcji rolniczej marketingiem artykułów rolnych rachunkowością rolniczą agrobiznesem WYKSZTAŁCENIE WYŻSZE dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunku niewymienionym w przypadku wykształcenia rolniczego Okres pracy w gospodarstwie rolnym OKRES PRACY W GOSPODARSTWIE ROLNYM dokument stwierdzający okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników z tytułu prowadzenia działalności rolniczej lub pracy w gospodarstwie rolnym w charakterze domownika oświadczenie osoby pracującej w gospodarstwie rolnym o okresie wykonywanej pracy w tym gospodarstwie, potwierdzone oświadczeniem posiadacza gospodarstwa rolnego, w którym była wykonywana praca dokument potwierdzający okres posiadania gospodarstwa rolnego wraz z oświadczeniem o okresie prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie rolnym WYKSZTAŁCENIE ŚREDNIE świadectwo ukończenia szkoły średniej ogólnokształcącej świadectwo ukończenia szkoły średniej ogólnozawodowej świadectwo ukończenia szkoły średniej z tytułem zawodowym w zawodzie niewymienionym w przypadku wykształcenia rolniczego WYKSZTAŁCENIE ZASADNICZE ZAWODOWE świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej świadectwo ukończenia szkoły zasadniczej z uzyskanym tytułem wykwalifikowanego robotnika w zawodzie niewymienionym w przypadku wykształcenia rolniczego dyplom uzyskania tytułu zawodowego w zawodzie niewymienionym w przypadku wykształcenia rolniczego WYKSZTAŁCENIE PODSTAWOWE świadectwo ukończenia szkoły podstawowej 16 Jak sprawdzić, czy przejmujący posiada wymagane kwalifikacje zawodowe? Kwalifikacje zawodowe obejmują wykształcenie i okres pracy w gospodarstwie rolnym. Kierunki studiów, zawody, tytuły i specjalności są określone w wykazie. Wyższe Spełnianie warunku posiadania kwalifikacji zawodowych przez przejmującego Uzyskane wykształcenie Dodatkowe wymagania przy posiadanym wykształceniu Minimalny okres pracy w gospodarstwie rolnym rolnicze 3 lata (lub ukończenie studiów podyplomowych w zakresie związanym z rolnictwem) inne niż rolnicze Średnie zawodowe rolnicze Średnie inne niż rolnicze 3 lata Zasadnicze zawodowe rolnicze 3 lata inne niż rolnicze 5 lat Tytuł kwalifikacyjny w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej 3 lata Podstawowe 5 lat

To trzeba wiedzieć PRZED przekazaniem gospodarstwa Czy trzeba przekazać całe gospodarstwo, żeby uzyskać rentę strukturalną? Jednym z warunków uzyskania renty strukturalnej jest przekazanie albo całego gospodarstwa (wtedy rolnik nie pozostawia sobie żadnych gruntów ani zabudowań), albo wszystkich użytków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa prowadzonego przez rolnika. Rolnik musi przekazać wszystkie użytki rolne wchodzące w skład jego gospodarstwa, o łącznej powierzchni co najmniej 1,00 ha te, które są jego odrębną własnością, oraz te, które są odrębną własnością jego małżonka, a także te, które są ich współwłasnością. Po przekazaniu użytków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa, rolnik może być nadal chociaż nie jest to obowiązkowe posiadaczem lub współposiadaczem użytków rolnych o powierzchni nieprzekraczającej 0,50 ha wraz z siedliskiem. Działalność rolnicza prowadzona na pozostawionych użytkach może służyć wyłącznie zaspokajaniu potrzeb własnych beneficjenta renty strukturalnej i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Dlatego gdy mówi się o przekazaniu wszystkich użytków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa po to, by uzyskać rentę strukturalną, zawsze rozumie się przez to wszystkie, oprócz co najwyżej 0,50 ha UR z siedliskiem, które można pozostawić na własne potrzeby. Nie jest konieczne przekazywanie gruntów leśnych i nieużytków. Jakie grunty należą do użytków rolnych? Użytkami rolnymi są grunty sklasyfikowane jako użytki rolne w ewidencji gruntów i budynków, tzn.: Grunty orne Sady Łąki trwałe Pastwiska trwałe Grunty rolne zabudowane Grunty pod stawami Grunty pod rowami Grunty poddane stałej uprawie mechanicznej mającej na celu produkcję ziemiopłodów rolniczych lub ogrodniczych, w tym grunty, na których urządzone zostały ogrody działkowe oraz szklarnie i inspekty. Grunty nadające się do uprawy mechanicznej mającej na celu produkcję ziemiopłodów rolniczych lub ogrodniczych, ale zajęte pod plantacje chmielu, wikliny, drzew (np. choinek) oraz szkółki drzew ozdobnych i krzewów. Ugory, odłogi. Grunty o powierzchni co najmniej 0,1000 ha zasadzone drzewami i krzewami owocowymi o zwartym nasadzeniu (minimum 600 drzew lub 2.000 krzewów na 1 ha), szkółki drzew i krzewów owocowych oraz winnice. Grunty pokryte zwartą wieloletnią roślinnością, złożoną z licznych gatunków traw, roślin motylkowych i ziół, tworzących ruń łąkową, systematycznie koszoną, a w rejonach górskich hale i połoniny z zasady koszone. Grunty pokryte podobną jak na łąkach roślinnością, z reguły wypasane, a w rejonach górskich hale i połoniny, które z zasady nie są koszone, lecz wypasane. Grunty zajęte pod budynki mieszkalne oraz inne budynki i urządzenia budowlane służące produkcji rolniczej, nie wyłączając produkcji rybnej, oraz przetwórstwu rolno-spożywczemu (kotłownie, komórki, garaże, szopy, stodoły, wiaty, spichlerze, budynki inwentarskie, place składowe i manewrowe w obrębie zabudowy itp.), a także zajęte pod ogródki przydomowe w gospodarstwach rolnych. Grunty pod zbiornikami wodnymi (z wyjątkiem jezior i zbiorników zaporowych z urządzeniami do regulacji poziomu wód), wyposażonymi w urządzenia hydrotechniczne, nadającymi się do chowu, hodowli i przetrzymywania ryb, obejmujące powierzchnię ogroblowaną wraz z systemem rowów oraz tereny przyległe do stawów i z nimi związane, a należące do obiektu stawowego. Grunty zajęte pod otwarte rowy pełniące funkcje urządzeń melioracji wodnych dla gruntów wykorzystywanych do produkcji rolniczej. Kiedy przekazywać grunty? Po otrzymaniu postanowienia o spełnianiu warunków do uzyskania renty strukturalnej z ARiMR. W dniu składania wniosku o przyznanie renty strukturalnej wnioskodawca musi być właścicielem (lub współwłaścicielem wraz z małżonkiem) gospodarstwa rolnego o powierzchni co najmniej 1,00 ha UR lub też właścicielem takiego gospodarstwa musi być w tym dniu małżonek rolnika składającego wniosek. W zależności od dostępności w danym roku środków finansowych przeznaczonych na uzyskiwanie rent strukturalnych, w postanowieniu wydanym przez ARiMR zostanie określone, czy grunty należy przekazać w ciągu 6 miesięcy od daty postanowienia, czy też między 1 stycznia a 30 czerwca następnego roku. Co zrobić, jeśli nie zdąży się przekazać gospodarstwa w wyznaczonym terminie? Jeżeli nie uda się przekazać gruntów w terminie określonym w postanowieniu o spełnieniu warunków do uzyskania renty strukturalnej wydanym przez ARiMR, trzeba będzie zacząć ubieganie się o rentę od początku pobrać formularz wniosku w biurze powiatowym ARiMR, wypełnić go itd. Gdy spełni się wszystkie warunki i dotrzyma terminów można uzyskać rentę strukturalną. 17

Czy trzeba przekazać gospodarstwo za darmo, czy można je sprzedać? Grunty można przekazać odpłatnie (np. sprzedać) lub nieodpłatnie (np. darować). Tylko w przypadku, gdy składa się wniosek o przejęcie gruntów przez ANR, trzeba je przekazać nieodpłatnie. W pozostałych sytuacjach można samemu zdecydować, na jakich warunkach finansowych przekaże się ziemię, i nie ma to wpływu na wysokość renty strukturalnej. Czy sposób przekazania gruntów wpływa na wysokość renty strukturalnej? Tak. Aby ustalić wysokość renty strukturalnej w części uzależnionej od przekazywanej powierzchni, sprawdza się dokumenty obrazujące stan prawny po przekazaniu gospodarstwa, które zawierają informacje o tym: jaką powierzchnię przekazano, czy przekazano gospodarstwo rolne w całości czy w częściach, w jakiej formie odbyło się przekazanie, komu przekazano grunty, na jakie cele dokonano przekazania. Jeżeli wszystko zgadza się z warunkami określonymi w przepisach o przyznawaniu rent strukturalnych, ustala się wysokość płatności, uwzględniającą przysługujące zwiększenia. Czy rolnik, który przed złożeniem wniosku o rentę strukturalną jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 0,1-0,9 ha może otrzymać rentę strukturalną? Nie. Rentę strukturalną przyznaje się rolnikowi, który przekazał gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1,00 ha. Jeżeli rolnik w dniu złożenia wniosku o rentę strukturalną jest właścicielem gospodarstwa rolnego o mniejszej powierzchni użytków rolnych niż 1,00 ha, nie spełnia warunków umożliwiających przyznanie mu prawa do renty strukturalnej. Ile ziemi trzeba przekazać? Rolnik musi przekazać wszystkie użytki rolne wchodzące w skład jego gospodarstwa, o łącznej powierzchni co najmniej 1,00 ha. Po przekazaniu gruntów rolnik może jednak być nadal posiadaczem lub współposiadaczem użytków rolnych o powierzchni nieprzekraczającej 0,50 ha wraz z siedliskiem. Zwiększenia renty strukturalnej przysługują za przekazanie najwyżej 23,00 ha UR. Jeśli rolnik ma większe gospodarstwo, też musi przekazać wszystkie użytki rolne wchodzące w jego skład, ale za hektary powyżej 23,00 ha UR nie otrzyma żadnych dodatkowych zwiększeń płatności. Czy trzeba przekazać całe gospodarstwo, czy można je podzielić? Przekazanie gospodarstwa rolnego lub użytków rolnych wchodzących w jego skład możne nastąpić w całości lub w częściach. Rolnik musi przekazać gospodarstwo w całości tylko w jednym przypadku kiedy przekazuje je następcy. Następcą jest osoba, która rozpocznie działalność rolniczą po raz pierwszy z dniem przejęcia gospodarstwa rolnego od rolnika ubiegającego się o rentę strukturalną i która nie ukończyła 40 lat w dniu złożenia przez tego rolnika wniosku o rentę strukturalną. Nie musi to być nikt z rodziny rolnika przekazującego gospodarstwo, ale oczywiście można w ten sposób przekazać gospodarstwo np. synowi lub córce. W każdej innej sytuacji można przekazać gospodarstwo w całości lub podzielić je i przekazać różne części różnym przejmującym. Jaka jest wymagana forma przekazywania gruntów? Gospodarstwo rolne lub użytki rolne wchodzące w jego skład muszą zostać przekazane trwale (np. sprzedane, darowane) lub czasowo (wydzierżawione na co najmniej 10 lat). Dopuszczalna forma przekazania gruntów zależy od tego, komu się je przekazuje i w jakim celu. Przekazanie czasowe (wydzierżawienie) musi nastąpić poprzez zawarcie pisemnej umowy dzierżawy nieruchomości na okres co najmniej 10 lat, którą należy zgłosić do ewidencji gruntów i budynków, lub poprzez zawarcie umowy dzierżawy nieruchomości na co najmniej 10 lat w formie aktu notarialnego. Rolnik ubiegający się o rentę strukturalną może wydzierżawić grunty wybranym przez siebie przejmującym, ale są wyjątki nie można wydzierżawić gruntów: następcy, zstępnym (syn, córka, wnuk, wnuczka, prawnuk, prawnuczka) ani ich małżonkom, pasierbom (i pasierbicom) ani ich małżonkom, osobom pozostającym z rolnikiem przekazującym grunty we wspólnym gospodarstwie domowym ani ich małżonkom (np. własnej siostrze czy szwagrowi jeśli z nim mieszkają). 18