Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi w Gminie Miejskiej Tczew za rok 2014 Kwiecień 2015r.
Spis treści 1 Wprowadzenie...4 2 Możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania...4 2.1 Przetwarzanie odpadów komunalnych zmieszanych...5 2.2 Przetwarzanie odpadów zielonych...10 2.3 Przetwarzanie pozostałości po sortowaniu odpadów...10 3 Potrzeby inwestycyjne związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi...11 4 Koszty poniesione w związku z odbieraniem, odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych...12 5 Liczba mieszkańców...13 6 Liczba właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, w imieniu których gmina powinna podjąć działania, o których mowa w art. 6 ust. 6-12...14 7 Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy...14 8 Ilości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania odbieranych z terenu gminy...19 9 Podsumowanie i wnioski...21 Spis tabel Tabela 1 Koszty poniesione na gospodarowanie odpadami komunalnymi z nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w 2014 r...13 Tabela 2 Ilość i rodzaj odpadów komunalnych odebranych z terenu miasta Tczewa 2014 r...17 Tabela 3 Ilość zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania odbieranych z terenu gminy...20 Spis rysunków Rysunek 1 Sortownia odpadów zmieszanych i selektywnie zebranych RIPOK Tczew...6 Rysunek 2 Sortownia odpadów, widok sita od środka RIPOK Tczew...6 Rysunek 3 Sortownia odpadów, widok separatora optoelektronicznego RIPOK Tczew...7 Rysunek 4 Sortownia odpadów, separator optoelektroniczny, widok sortowanych powietrznie odpadów RIPOK Tczew...7 Rysunek 5 Sortownia odpadów (po prawej), instalacja stabilizacji odpadów ulegających biodegradacji (po lewej) RIPOK Tczew...8 Rysunek 6 Instalacja stabilizacji odpadów ulegających biodegradacji, widok na komory stabilizacji RIPOK Tczew...9 Rysunek 7 Plac przesiewania stabilizatu RIPOK Tczew...9 Rysunek 8 Odpady zielone gromadzone w punkcie selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) na terenie RIPOK Tczew...10 Rysunek 9 Rekultywacja starej kwatery składowej - RIPOK Tczew...11 2
Rysunek 10 Punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych na terenie RIPOK Tczew...12 Rysunek 11 Altana śmietnikowa wraz z zestawem pojemników do selektywnej zbiórki odpadów Tczew, ul. Kociewska...15 Rysunek 12 Zestaw pojemników do selektywnej zbiórki odpadów Tczew, ul. 1 Maja...16 Rysunek 13 Zestaw do zbierania odpadów (pojemnik plastikowy na odpady zmieszane, pojemnik metalowy na popiół, worki do selektywnej zbiórki odpadów)...16 Rysunek 14 Zbiórka selektywna popiołów Tczew, ul. Jagiellońska...17 3
1 Wprowadzenie Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 10 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. 2013 poz. 1399 z późn. zm.) gminy dokonują corocznej analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi, w celu weryfikacji możliwości technicznych i organizacyjnych gminy w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym: a. możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, b. potrzeb inwestycyjnych związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi, c. kosztów poniesionych w związku z odbieraniem, odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych, d. liczby mieszkańców, e. liczby właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, w imieniu których gmina powinna podjąć działania, o których mowa w art. 6 ust. 6-12, f. ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy, g. ilości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania odbieranych z terenu gminy. 2 Możliwości przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania Przedmiotem analizy jest rok 2014. W analizowanym okresie wybudowano Regionalny Zakład Przetwarzania Odpadów Komunalnych (tzw. RIPOK) w Tczewie przy ul. Rokickiej. Inwestorem i operatorem jest Zakład Utylizacji Odpadów Stałych Sp. z o.o. w Tczewie, ul Rokicka 5A, 83-110 Tczew. Właścicielem spółki w 100% jest miasto Tczew. W roku 2013 jedyną instalacją funkcjonującą na terenie zakładu była kwatera składowa o powierzchni ok. 6 ha i pojemności ok. 1,2 mln m³, pozostałe obiekty przetwarzania odpadów komunalnych były w fazie budowy. Począwszy od stycznia 2014r., po zakończeniu budowy RIPOK, funkcję przetwarzania odpadów komunalnych przejęły instalacje: - Sortownia odpadów komunalnych zmieszanych z możliwością sortowania odpadów surowcowych o przepustowości 75 000 Mg/rok dla odpadów zmieszanych i 15 000 Mg/rok dla odpadów selektywnie zebranych (przy pracy 2 zmianowej); 4
- Instalacja do stabilizacji biologicznej odpadów biodegradowalnych wydzielonych w sortowni o przepustowości ok. 37 500 Mg/rok, z placem dojrzewania. Instalacja może pełnić funkcję kompostowania odpadów zielonych i bioodpadów w jednym z wydzielonych tuneli; - Kwatera składowiska odpadów o pojemności ok. 640 tys. m³; - Kompostownia odpadów zielonych - płytowa o pow. ok. 1000 m² o wydajności ok. 1 200 Mg/rok; - Magazyn odpadów niebezpiecznych o pojemności magazynowej ok. 350 Mg/rok; - Hala demontażu odpadów wielkogabarytowych i sprzętu RTV i AGD o przepustowości ok. 4 500 Mg/rok. Zakład dysponuje terenami w Tczewie o powierzchni ok. 36 ha, z tego obecnie wykorzystuje ok. 15 ha, które stanowią obszar nowego zakładu. Zakład dysponuje także terenami w miejscowości Ropuchy (gmina Pelplin) o powierzchni ok. 16,6 ha w tym 2 ha stanowi zamknięte składowisko odpadów, pozostałe tereny przewidziano dla celów gospodarki odpadami. Koszt budowy zakładu przetwarzania odpadów to ok. 72 mln zł, w tym dotacja ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) to ok. 55,9 mln zł. W ramach projektu są także realizowane inne zadania, za kwotę ok. 48,5 mln zł z dofinansowaniem POIiŚ w wysokości ok. 77,59% w tym: -Budowa stanowiska przetwarzania odpadów budowlanych w Pelplinie, -Budowa stacji przeładunkowej w Stegnie, -Rekultywacja 10 składowisk odpadów w: Miłocinie, Gołębiewie Wielkim, Miniętach, Malborku (2 składowiska), Lisewie Malborskim, Mątowach Małych, Świerkach, Pelplinie i Szaleńcu. Zakład obsługuje obecnie ok. 230 tys. mieszkańców stałych. Docelowy obszar obsługi to ok. 284 tys. mieszkańców z 23 miast i gmin tj: miasto Tczew, Malbork, Krynica Morska; miasta i gminy: Gniew, Nowy Dwór Gdański, Nowy Staw, Dzierzgoń, Pelplin; gmin: Tczew, Pszczółki, Suchy Dąb, Cedry Wielkie, Trąbki Wielkie, Ostaszewo, Stegna, Sztutowo, Malbork, Stare Pole, Stary Targ, Lichnowy, Miłoradz, Subkowy, Morzeszczyn. 2.1 Przetwarzanie odpadów komunalnych zmieszanych W okresie analizowanym (rok 2014) przetwarzanie odpadów komunalnych zmieszanych było prowadzone w ten sposób, że trafiały one do sortowni. Sortownia odpadów funkcjonuje od stycznia 2014 r. Posiada przepustowość 75 000 Mg/rok dla odpadów zmieszanych i 15 000 Mg/rok dla odpadów selektywnie zebranych. Pełni ona dwie funkcje: sortowni odpadów zmieszanych oraz na bocznej linii, zintegrowanej z linią zasadniczą, sortowni odpadów surowcowych. Sortownia odpadów wyposażona jest w sito, kabinę wstępnego sortowania (6 stanowiskową), kabinę końcowego sortowania z czterema ciągami sortowniczymi (24 stanowiska). Z kabiny wstępnego 5
sortowania odpady trafiają do sita sortowniczego, gdzie następuje mechaniczny rozdział odpadów na trzy frakcje: 0-80 mm (do stabilizacji biologicznej); 80-160 mm (do sortowania mechanicznego przy użyciu separatorów optoelektronicznych oraz sortowania końcowego - doczyszczania ręcznego) w celu odzysku odpadów surowcowych; 160 mm (do sortowania mechanicznego przy użyciu separatorów optoelektronicznych oraz sortowania końcowego - doczyszczania ręcznego) w celu odzysku odpadów surowcowych. Rysunek 1 Sortownia odpadów zmieszanych i selektywnie zebranych RIPOK Tczew Rysunek 2 Sortownia odpadów, widok sita od środka RIPOK Tczew 6
Sortownia jest wyposażona w sześć sorterów optoelektronicznych do wydzielania odpadów surowcowych. Linia technologiczna do segregacji odpadów jest jedną z najlepiej doposażonych w Polsce w nowoczesne systemy segregacji automatycznej. Rysunek 3 Sortownia odpadów, widok separatora optoelektronicznego RIPOK Tczew Rysunek 4 Sortownia odpadów, separator optoelektroniczny, widok sortowanych powietrznie odpadów RIPOK Tczew 7
Odpady komunalne zmieszane, jak opisano wyżej, są rozdzielane na frakcje. Frakcje grube > 80 mm" są poddawane sortowaniu w celu wydzielenia odpadów o charakterze surowcowym (papier, szkło, tworzywa sztuczne, metale, opakowania wielomateriałowe). Frakcja drobna < 80 mm" zawierająca w przeważającej części odpady ulegające biodegradacji (żywność, trawa, liście, drobne części papieru) trafia do instalacji do stabilizacji biologicznej. Celem działania tej instalacji jest rozkład masy organicznej. W ZUOS Tczew rozkład masy organicznej prowadzony jest w procesie kompostowania. Projektowana wydajność instalacji to ok. 37 500 Mg/rok. Proces jest prowadzony w hali, w której ścianami żelbetowymi wydzielono tunele (bioreaktory). Proces ma charakter dynamiczny, materiał jest okresowo przerzucany za pomocą przerzucarki przesuwanej na szynach zamontowanych na górnych krawędziach tuneli. Cały proces intensywnej stabilizacji oraz proces dojrzewania jest prowadzony w hali. Istnieje także możliwość (w wydzielonych tunelach) prowadzenia kompostowania odpadów zielonych i bioodpadów zbieranych selektywnie. Nawilżanie przetwarzanego materiału jest zautomatyzowane. Napowietrzanie odbywa się w systemie ssącym i tłoczącym w zależności od potrzeb i fazy biologicznego przetwarzania. Odprowadzenie wody procesowej następuje kanałami posadzkowymi, z możliwością jej ponownego wykorzystania (zawrócenia do obiegu). System oczyszczania powietrza odbywa się za pomocą płuczki oraz filtra biologicznego (biofiltr). Rysunek 5 Sortownia odpadów (po prawej), instalacja stabilizacji odpadów ulegających biodegradacji (po lewej) RIPOK Tczew 8
Rysunek 6 Instalacja stabilizacji odpadów ulegających biodegradacji, widok na komory stabilizacji RIPOK Tczew Rysunek 7 Plac przesiewania stabilizatu RIPOK Tczew Cały strumień odpadów komunalnych zmieszanych jest kierowany do instalacji do mechaniczno - biologicznego przetwarzania odpadów, który złożony jest z sortowni odpadów oraz z instalacji stabilizacji. 9
Około 70% odpadów jest odzyskiwana, jedynie ok 30 % odpadów po mechaniczno -biologicznym przetwarzaniu, jako pozostałości (balast), jest składowana na nowej kwaterze składowej, na terenie RIPOK. 2.2 Przetwarzanie odpadów zielonych W okresie analizowanym (rok 2014), począwszy od stycznia 2014r., odpady zielone są poddawane procesom kompostowania w nowej kompostowni odpadów zielonych. Jest to kompostownia płytowa o pow. ok. 1000 m² - o wydajności ok. 1 200 Mg/rok. Odpady zielone po rozdrobnieniu są układane w pryzmy. Pryzmy są okresowo przerzucane. Czas kompostowania zależny jest od pory roku, w okresie letnim trwa ok. 3 miesięcy, w okresie zimowym ok. 6 miesięcy. Rysunek 8 Odpady zielone gromadzone w punkcie selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK) na terenie RIPOK Tczew 2.3 Przetwarzanie pozostałości po sortowaniu odpadów Od stycznia 2014 r. pozostałości po sortowaniu odpadów, pochodziły jedynie z sortowania ręcznego odpadów selektywnie zebranych. Pozostałości były unieszkodliwiane poprzez składowanie na starym składowisku odpadów. Począwszy od marca 2014r. pozostałości po sortowaniu (tzw. balast) jest kierowany na nową kwaterę składową RIPOK w Tczewie. 10
Rysunek 9 Rekultywacja starej kwatery składowej - RIPOK Tczew W roku 2014 oddano do użytkowania nowoczesny zakład przetwarzania odpadów komunalnych. Przepustowość poszczególnych linii technologicznych jest wystarczająca, nie tylko do obsługi miasta Tczew (ok. 55 000 mieszkańców), ale także całego subregionu liczącego ok. 280 tys. mieszkańców. 3 Potrzeby inwestycyjne związane z gospodarowaniem odpadami komunalnymi. Potrzeby inwestycyjne można podzielić na dwa obszary funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi: - odbieranie odpadów - przetwarzanie odpadów W zakresie przetwarzania odpadów komunalnych, poniesiono znaczne wydatki na budowę Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych w Tczewie. Koszt budowy zakładu przetwarzania odpadów to ok. 72 mln zł, w tym dotacja POIiŚ to ok. 55,9 mln zł. W zakresie przetwarzania odpadów, na obecnym etapie, brak potrzeb inwestycyjnych. W zakresie odbierania odpadów komunalnych, z uwagi na zakres usług świadczonych przez podmiot odbierający odpady, obejmujący także wyposażenie nieruchomości w pojemniki do zbierania odpadów oraz utrzymanie tych pojemników w należytym stanie technicznym i sanitarnym, na obecnym etapie, brak potrzeb inwestycyjnych. 11
Z uwagi na rozwiązania ustawowe, nakazujące gminie przeprowadzenia przetargu na odbieranie lub odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych, nie ma uzasadnienia zakup przez gminę środków transportu. W mieście Tczew funkcjonuje jeden punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK). Punkt ten jest zlokalizowany na terenie RIPOK, przy ul. Rokickiej. Jest to punkt bardzo nowoczesny, wyposażony w wagę, rampy najazdowe, zestaw kontenerów, ogrodzony, oświetlony, dozorowany. Jest on zlokalizowany na obrzeżach miasta z bardzo dobrym dostępem dla mieszkańców miasta. Na obecnym etapie, brak potrzeb inwestycyjnych w zakresie PSZOK. Rysunek 10 Punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych na terenie RIPOK Tczew 4 Koszty poniesione w związku z odbieraniem, odzyskiem, recyklingiem i unieszkodliwianiem odpadów komunalnych W 2014 r. gmina wykonywała obowiązki w zakresie odbierania odpadów komunalnych, ale tylko z nieruchomości zamieszkałych. Pozostałe nieruchomości (np. sklepy, szkoły, usługi) pozostały w tzw. systemie wolnorynkowym". W związku z tym poniżej przedstawiono dokładne dane dotyczące kosztów odbierania i przetwarzania odpadów komunalnych pochodzących z nieruchomości zamieszkałych (system gminny) obejmujące rok 2014. Natomiast koszty systemu wolnorynkowego można jedynie szacować. 12
Tabela 1 Koszty poniesione na gospodarowanie odpadami komunalnymi z nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w 2014 r. Rodzaj wydatku Kwota wydatki na rzecz podmiotu odbierającego odpady 2 863 666,71 wydatki na rzecz ZUOS (przetwarzanie odpadów) 3 544 921,28 wydatki na rzecz ZUOS (PSZOK) 151 403,07 wydatki na administrację 21 811,15 wydatki na edukację (kampania informacyjna) 3 777,44 odbiór leków z aptek 16 038,00 inne wydatki 738,00 Suma 6 602 355,65 zł/os/mc (koszty/liczba osób wg deklaracji) 10,86 Przychody z opłat za 2014 rok wyniosły: 7.039.644,45 zł przy ściągalności około 95 %. Gmina, na podstawie zawartych umów, dokonywała płatności odrębnie na rzecz: - Podmiotu odbierającego odpady - za odbieranie odpadów, w tym wyposażenie nieruchomości w pojemniki do zbierania odpadów i ich utrzymanie w należytym stanie technicznym i sanitarnym; - Zakładu Utylizacji Odpadów Stałych - za przetwarzanie odpadów (odzysk, recykling, unieszkodliwianie). W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2014, gmina poniosła wydatki na odbieranie i zagospodarowanie odpadów z nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy w kwocie 6 602 355,65 zł. 5 Liczba mieszkańców Liczba mieszkańców, zgodnie z ewidencją ludności, na koniec roku 2014 wynosiła: 58 706 osób. Liczba mieszkańców wynikająca z deklaracji opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi wynosiła 50.666, w tym prowadzących zbiórkę selektywną 46.181 osób. Deklaracji złożono - 11.000. Biorąc pod uwagę, że mogą zachodzić pewne rozbieżności pomiędzy ilością osób zadeklarowanych, a liczbą osób faktycznie zamieszkujących daną nieruchomość, szacuje się, że liczba mieszkańców zamieszkujących i wytwarzających odpady komunalne to ok 55 tys. 13
6 Liczba właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1, w imieniu których gmina powinna podjąć działania, o których mowa w art. 6 ust. 6-12 Podmioty odbierające odpady komunalne z terenu gminy, tak z nieruchomości zamieszkałych jak też niezamieszkałych, składają kwartalne sprawozdania. Analiza tych sprawozdań wykazuje, że brak jest nieruchomości, w imieniu których gmina powinna podjąć działania, o których mowa w art. 6 ust 6-12 tj.: -zorganizować odbieranie odpadów komunalnych oraz opróżnianie zbiorników bezodpływowych w przypadku właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umów (dotyczy podmiotów wolnorynkowych"), -wydać z urzędu decyzję, w której zostanie ustalony: 1) obowiązek uiszczania opłat za odbieranie odpadów komunalnych lub opróżnianie zbiorników bezodpływowych; 2) wysokość opłat; 3) terminy uiszczania opłat; 4) sposób i terminy udostępniania pojemników lub zbiorników w celu ich opróżnienia. 7 Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy jest szacowana na podstawie ilości odpadów odebranych z nieruchomości, zgodnie ze sprawozdaniami kwartalnymi podmiotów odbierających odpady komunalne. Od 1 stycznia 2014 r. w odniesieniu do nieruchomości zamieszkałych, można przyjąć, że 100% odpadów wytworzonych zostało odebranych. W roku 2014 odebrano od właścicieli nieruchomości zamieszkałych 14 529 Mg odpadów komunalnych. Należy podkreślić, że w sposób zasadniczy wzrosła ilość odpadów zbierana selektywnie. W roku 2011 zebrano selektywnie zaledwie 314 Mg odpadów (papier, szkło, tworzywa, metale), w roku 2012 ilość ta wzrosła do ok. 350 Mg. Początkowo zakładano, że w roku 2013 wzrośnie efektywność selektywnej zbiórki do ok. 450 Mg (papieru, szkła, tworzyw, metali). W rzeczywistości wytworzono w 2013 r. 1080 Mg odpadów selektywnych, w tym w drugim półroczu 816 Mg (po wdrożeniu nowego systemu). W roku analizowanym (2014) ilość odpadów selektywnie zebranych wyniosła prawie 1880 Mg. 14
Tak znacząca ilość odpadów zebrana selektywnie świadczy o zrozumieniu przez mieszkańców zasad gospodarowania odpadami. To przede wszystkim dzięki ich działaniu było możliwe osiągniecie tak doskonałego wyniku. Należy też podkreślić, że gmina organizując nowy system gospodarowania odpadami, umożliwiła mieszkańcom selektywne zbieranie odpadów poprzez znaczący przyrost liczby pojemników do ich zbierania. Wdrażając nowy system rozstawiono na terenie miasta ok. 900 szt. pojemników (o poj. ok. 1,1-1,5 m³) do zbierania papieru, szkła, tworzyw sztucznych i metali. Pojemniki były rozstawiane prawie przy każdej nieruchomości wielorodzinnej. Właścicielom domków jednorodzinnych przekazano ok. 90 000 worków do zbiórki selektywnej. Nadto wdrożono selektywne zbieranie popiołów rozstawiając w tym celu ok. 1500 pojemników. Miasto jest czyste, zauważono także bardzo pozytywne zmiany w zakresie zachowań mieszkańców, którzy traktują zbieranie selektywne jako obywatelski obowiązek. Rysunek 11 Altana śmietnikowa wraz z zestawem pojemników do selektywnej zbiórki odpadów Tczew, ul. Kociewska 15
Rysunek 12 Zestaw pojemników do selektywnej zbiórki odpadów Tczew, ul. 1 Maja Rysunek 13 Zestaw do zbierania odpadów (pojemnik plastikowy na odpady zmieszane, pojemnik metalowy na popiół, worki do selektywnej zbiórki odpadów) 16
Rysunek 14 Zbiórka selektywna popiołów Tczew, ul. Jagiellońska Na terenie Gminy Miejskiej Tczew wytworzono łącznie w 2014 r. 20 537 Mg odpadów komunalnych, z czego 910 Mg są to odpady, które mieszkańcy gminy dostarczali do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Ilość odpadów wytworzona w roku 2014 nie odbiega zasadniczo od lat poprzednich. W stosunku do roku 2013 zaobserwowano lekki wzrost łącznej ilości wytworzonych odpadów ale jest on spowodowany większą ilością odpadów dostarczonych do PSZOK. Poniżej przedstawiono ilości odpadów komunalnych wytworzone na terenie gminy w kolejnych latach: Rok 2010-22 803 Mg Rok 2011-21 339 Mg Rok 2012-21 000 Mg Rok 2013-20 340 Mg Rok 2014 20 537 Mg Powyższe dane mogą świadczyć o dobrze zorganizowanej gospodarce odpadami w mieście Tczew i objęciu, już w latach poprzednich, wszystkich mieszkańców zorganizowaną zbiórką odpadów. W poniższej tabeli zestawiono dane dotyczące ilości i rodzaju odpadów na terenie Gminy Miejskiej Tczew w 2014 r. w podziale na nieruchomości zamieszkałe i niezamieszkałe. Proporcje pomiędzy ilościami odpadów z nieruchomości zamieszkałych i niezamieszkałych kształtują się na następującym poziomie - 75% odpadów komunalnych pochodzi z nieruchomości zamieszkałych, a 25 % z nieruchomości niezamieszkałych (usługi, handel, przemysł, administracja itd.). Tabela 2 Ilość i rodzaj odpadów komunalnych odebranych z terenu miasta Tczewa 2014 r. 17
Rodzaj odpadu Kod odpadu Jednostka miary Razem Tczew rok 2014 Nieruchomości niezamieszkałe Nieruchomości zamieszkałe Opakowania z tektury i papieru 150101 Mg 535,6 10,1 520,1 5,4 Opakowania z tworzyw sztucznych 150102 Mg 685,9 12,6 670,9 2,4 Opakowania z metali 150104 Mg 0,3 0 0 0,3 Zmieszane odpady opakowaniowe 150106 Mg 8,4 8,4 0 0 Opakowania ze szkła 150107 Mg 646,8 1,5 628,0 17,3 Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności bardzo toksyczne i toksyczne) PSZOK 15 01 10* Mg 0,5 0 0 0,5 Zużyte opony 160103 Mg 24,9 0 0 24,9 Elementy usunięte ze zużytych urządzeń inne niż wymienione w 160215 160216 Mg 0,1 0 0,1 0 Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 170101 Mg 1543,4 1090,8 188,9 263,7 Gruz ceglany 170102 Mg 205,6 148,2 26,2 31,2 Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż 170107 wymienione w 170106 Mg 644,1 411,2 24,8 208,1 Inne niewymienione odpady 170182 Mg 4,3 0 4,3 0 Tworzywa sztuczne 170203 Mg 5,7 5,0 0,3 0,4 Odpadowa papa 170380 Mg 0,9 0 0,8 0,1 Kable inne niż wymienione w 170410 170411 Mg 4,9 4,9 0 0 Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż wymienione w 17 05 03 17 05 04 Mg 2,8 2,8 0 0 Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 17 06 01 i 17 06 03 17 06 04 Mg 14,0 9,6 0,2 4,2 Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 17 09 01, 17 09 02 i 17 09 03 17 09 04 Mg 311,0 167,3 30,7 113,0 Tekstylia 20 01 11 Mg 0,7 0,7 0 0 Urządzenia zawierające freony 200123* 0,2 0 0 0,2 Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i żywice zawierające substancje niebezpieczne 200127* 1,1 0 0 1,1 Leki inne niż wymienione w 200131 200132 Mg 0,4 0 0,4 0 Baterie i akumulatory inne niż wymienione w 20 01 33 20 01 34 0,3 0 0 0,3 Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 200121 i 200123 zawierające niebezpieczne 200135* Mg 1,8 0 0 1,8 składniki Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 200121, 200123 i 200135 200136 Mg 19,7 0 1,4 18,3 Tworzywa sztuczne 200139 Mg 9,2 0,8 0 8,4 Odpady ulegające biodegradacji 200201 Mg 184,4 30,5 9.9 144,0 Gleba i ziemia, w tym kamienie 200202 Mg 144,8 133,9 10,9 0 Inne odpady nieulegajace biodegradacji 20 02 03 Mg 201,5 201,5 0 0 Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 200301 Mg 14745,7 2834,1 11911,6 0 Odpady wielkogabarytowe 200307 Mg 150,5 2,0 92,8 55,7 Odpady komunalne niewymienione w innych podgrupach-popioły 20 03 99 Mg 437,6 30,5 407,1 0 SUMA 20 537,1 5 106,4 14 529,4 901,3 18
8 Ilości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania odbieranych z terenu gminy Odpady komunalne zmieszane stanowią ok. 72% odpadów komunalnych odebranych z terenu miasta. Zgodnie z informacją zawartą w poprzednich rozdziałach, odpady te w okresie analizowanym (2014 r.) nie były składowane na składowisku odpadów, a były poddawane mechaniczno-biologicznemu przetwarzaniu. Odpady zielone, zbierane selektywnie (głównie zbierane w PSZOK) w całości zostały poddane odzyskowi poprzez kompostowanie. Pozostałości z sortowania odpadów komunalnych zostały przekazane do dalszego odzysku, w związku z tym nie wystąpił przypadek ich składowania. Sposób postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów, w tym odpadów komunalnych zmieszanych, odpadów zielonych i pozostałości z sortownia zaprezentowano w tabeli poniżej. Należy zwrócić uwagę, że w roku 2014 prawie 100% odpadów było poddane procesom odzysku (sortowanie, kompostowanie, kruszenie itp.), a na składowisko trafiło po tych procesach nie więcej niż 30% odpadów (jako balast). 19
Rodzaj odpadu Kod odpadu Jednostka miary Razem Tczew rok 2013 Poddane procesom odzysk Poddane procesom unieszkodliwia nia - składowanie Udział % (odzysk do zbierania/wyt warzania) Opakowania z tektury i papieru 150101 Mg 530,2 530,2 0,0 100% Opakowania z tworzyw sztucznych 150102 Mg 683,5 683,5 0,0 100% Zmieszane odpady opakowaniowe 150106 Mg 8,4 8,4 0,0 100% Opakowania ze szkła 150107 Mg 629,5 629,5 0,0 100% Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 170101 Mg 1279,7 1279,7 0,0 100% Gruz ceglany 170102 Mg 174,4 174,4 0,0 100% Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia inne niż wymienione w 170106 170107 Mg 436,0 436,0 0,0 100% Inne niewymienione odpady 17 01 82 Mg 4,3 0,0 4,3 0 % Tworzywa sztuczne 170203 Mg 5,3 0,0 5,3 0 % Odpadowa papa 170380 Mg 0,8 0,0 0,8 0 % Kable inne niż wymienione w 1704 10 170411 Mg 4,9 0,0 4,9 0 % Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niż w 170503 170504 Mg 2,8 2,8 0,0 100% Materiały izolacyjne inne niż wymienione w 1706 01 i 1706 03 170604 Mg 9,8 0,0 9,8 0 % Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w 170901, 170902 i 170903 170904 Mg 198,0 0,0 198,0 0 % Tekstylia 200111 Mg 0,7 0,7 0,0 100% Leki inne niż wymienione w 200131 200132 Mg 0,4 0,4 0,0 100 % Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w 200121, 200136 Mg 1,4 1,4 0,0 100% 200123 i 200135 Tworzywa sztuczne 200139 Mg 0,8 0,8 0,0 100% Odpady ulegające biodegradacji 200201 Mg 40,4 40,4 0,0 100% Gleba i ziemia, w tym kamienie 200202 Mg 144,8 144,8 0,0 100 % Inne odpady nieulegające biodegradacji 200203 Mg 201,5 0,0 201,5 0 % Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne 200301 Mg 14745,7 14745,7 0,0 100% Odpady wielkogabarytowe 200307 Mg 94,8 94,8 0,0 100% Odpady komunalne niewymienione w innych podgrupach-popioły 200399 Mg 437,6 0,0 437,6 0 % SUMA 19635,30 18773,1 862,2 95,6 % 4,4 % 100 % Tabela 3 Ilość zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania odbieranych z terenu gminy 20
9 Podsumowanie i wnioski 1. Nowy system gospodarowania odpadami, przyniósł efekty ponad oczekiwane. 2. Selektywna zbiórka odpadów surowcowych wzrosła ponad 5 krotnie, w stosunku do roku 2012 oraz o ponad 70 procent w stosunku do całego roku 2013. 3. Polityka opłat w ZUOS, zakładająca przyjmowanie odpadów surowcowych, nieodpłatnie, przyniosła zamierzone efekty. Koszt przetwarzania odpadów jest niższy niż pierwotnie kalkulowano z uwagi na znaczący wzrost ilości odpadów selektywnie zebranych. 4. Dzięki zakończonej w 2013 r. budowie nowoczesnego zakładu przetwarzania odpadów komunalnych, odzysk odpadów surowcowych jest bardzo wysoki. Jest to jeden z najbardziej zautomatyzowanych zakładów w Polsce. Instalacja do stabilizacji odpadów jest bardzo efektywna i pozwala na rozkład materii organicznej do parametrów wymaganych rozporządzeniem o mechaniczno-biologicznym przetwarzaniu zmieszanych odpadów komunalnych. 5. Z uwagi na zakończenie budowy nowoczesnego zakładu, w roku 2014 dominowało przetwarzanie odpadów poprzez odzysk odpadów surowcowych. W przeciwieństwie do roku 2013 nie prowadzono unieszkodliwiania odpadów komunalnych zmieszanych poprzez składowanie. 6. W ocenie autora niniejszej analizy miasto Tczew może służyć jako wzór dobrze wdrożonej rewolucji śmieciowej". 7. Zaleca się rozważenie poszerzenia zbierania selektywnego o odpady zielone i bioodpady, co zmniejszy strumień odpadów komunalnych zmieszanych i umożliwi wytwarzanie z tych odpadów kompostu użytkowego. 8. Wizja w terenie wykazała, że nie wszystkie nieruchomości niezamieszkałe posiadają własne pojemniki do zbierania odpadów komunalnych. Korzystają one z pojemników przynależnych do nieruchomości zamieszkałych. Zachodzą, zatem przypadki podrzucania odpadów" do systemu gminnego. Jednakże analizując stosunek odpadów komunalnych odebranych z nieruchomości niezamieszkałych (ok 30%) do ogólnej ilości odpadów komunalnych, można uznać, że podrzucanie odpadów ma charakter marginalny. Niemniej można rozważyć, włączenie nieruchomości niezamieszkałych do systemu gminnego, w którym gmina przejmie obowiązki odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości niezamieszkałych. Podpisał: Krzysztof Witosiński Naczelnik Wydziału Spraw Komunalnych i Inwestycji Zaakceptował: Adam Burczyk Z-ca prezydenta Miasta 21