W trosce o wspólne bezpieczeństwo
Spis treści 1. Prezentacja zastosowania obudów do tymczasowych wykopów 2. Normy i akty prawne 3. Zasady doboru systemów zabezpieczeń 4. Rodzaje zabezpieczeń płytowych 5. Technologia wykonywania robót 6. Wsparcie dla klienta 7. Ekonomiczne aspekty użytkowania obudów 8. Najczęściej spotykane uszkodzenia 9. Nieprawidłowe użytkowanie obudów
Prezentacja zastosowania obudów do tymczasowych wykopów
Poznań
Gdynia
Poznań
Obudowa z prowadnicami ślizgowymi do wykopów punktowych
Obudowa z prowadnicami ślizgowymi do wykopów liniowych - Gdańsk
Obudowa z prowadnicami ślizgowymi do wykopów liniowych - Gdańsk
Obudowy typu BOKS
Poligon firmy KOPRAS Sp. z o.o.
Poznań
Poznań
Poligon firmy KOPRAS Sp. z o.o.
Boksy aluminiowe
Bukareszt - Rumunia
Normy i przepisy wykorzystywane w procesie projektowania Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 06.02.2003 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas robót budowanych (Dz. U. z 2003r. Nr 47, poz. 401) Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z polityki socjalnej z dnia 26.09.1997 w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003r. Nr 169, poz. 1650) PN EN 1990:2004 Eurokod. Podstawy projektowania konstrukcji.
Normy i przepisy wykorzystywane w procesie projektowania c.d. PN EN 13331-1:2004 Obudowa ścian wykopów. Część 1: Opisy techniczne wyrobów. PN EN 13331-2:2005 Obudowa ścian wykopów. Część 2: Ocena na podstawie obliczeń lub badań. PN EN ISO 12100:2011 Bezpieczeństwo maszyn. Ogólne zasady projektowania. Ocena ryzyka i zmniejszenie ryzyka. PN EN 1993-1-1:2006 Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych. Część 1-1: Reguły ogólne i reguły dla budynków.
Wyciąg z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 06.02.2003 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas robót budowlanych (Dz. U. z 2003r. Nr 47, poz. 401) 147. 1. Wykopy o ścianach pionowych nieumocnionych, bez rozparcia lub podparcia, mogą być wykonywane tylko do głębokości 1 m w gruntach zwartych. W przypadku gdy teren przy wykopie nie jest obciążony w pasie o szerokości równej głębokości wykopu. 147. 2. Wykopy bez umocnień, o głębokości większej niż 1 m, lecz mniejszej niż 2 m, można wykonywać, jeżeli pozwalają na to wyniki badań gruntu i dokumentacja geologiczno inżynierska. 147. 4. Niedopuszczalne jest używanie elementów obudowy wykopu niezgodnie z przeznaczeniem.
150. W czasie wykonywania koparką wykopów wąsko przestrzennych należy wykonywać obudowę wyłącznie z zabezpieczonej części wykopu lub zastosować obudowę prefabrykowaną, z użyciem wcześniej przewidzianych urządzeń mechanicznych. 156. 1. W czasie zasypywania obudowanych wykopów zabezpieczenie należy demontować od dna wykopu i stopniowo usuwać je, w miarę zasypywania wykopu. 156. 2. Zabezpieczenie można usuwać jednoetapowo z wykopów wykonanych: w gruntach spoistych na głębokości nie większej niż 0,5 m, W pozostałych gruntach na głębokości nie większej niż 0,3 m. 162. Zakładanie obudowy lub montaż rur w uprzednio wykonanym wykopie o ścianach pionowych i na głębokości poniżej 1 m wymaga tymczasowego zabezpieczenia osób klatkami osłonowymi lub obudową prefabrykowaną.
Pojęcia i terminy wg normy PN-B-06050 Wykopy nieobudowane o ścianach pionowych Wykopy o ścianach pionowych albo ze skarpami o nachyleniu większym od bezpiecznego, bez podparcia lub rozparcia mogą być wykonywane w skałach i w gruntach nienawodnionych, z wyjątkiem ekspansywnych iłów, gdy teren nie jest osuwiskowy i gdy przy wykopie, w pasie o szerokości równej głębokości wykopu, naziom nie jest obciążony, a głębokość wykopu nie przekracza: 4,0 m - w skałach litych odspajanych mechanicznie, 1,0 m - w rumoszach, wietrzelinach, w skałach spękanych i w nienawodnionych piaskach, 1,25 m - w gruntach spoistych i w mieszaninach frakcji piaskowej z iłową i pyłową o I p 10 % (mało spoistych, takich jak piaski gliniaste, pyły, lessy, gliny zwałowe)
Pojęcia i terminy wg normy PN-B-06050 Wykopy ze skarpami o bezpiecznym nachyleniu Wykopy ze skarpami o bezpiecznym nachyleniu należy wykonywać wówczas, gdy nie są spełnione warunki zawarte w powyższym punkcie i gdy nie przewiduje się podparcia lub rozparcia ścian. Jeżeli w projekcie nie ustalono inaczej, dopuszcza się stosowanie następujących bezpiecznych nachyleń skarp wykopów tymczasowych o głębokości do 4 m: 1 : 0,5 - w iłach i mieszaninach frakcji iłowej z piaskową i pyłową, zawierających powyżej 10 % frakcji iłowych (zwięzłych i bardzo spoistych: iłach, glinach), w stanie co najmniej twardoplastycznym, 1 : 1 - w skałach spękanych i rumoszach zwietrzelinowych, 1 : 1,25 - w mieszaninach frakcji piaskowej i iłową i pyłową i I p 10% (mało spoistych, jak piaski gliniaste, pyły, lessy, gliny zwałowe) oraz w rumoszach zwietrzelinowych zawierających powyżej 2 % frakcji iłowej (gliniastych), 1 : 1,5 - w gruntach niespoistych oraz gruntach spoistych w stanie plastycznym. Nachylenie spadu skarpy w stosunku do poziomu najczęściej podawane jako 1 : m, (gdzie m jest stosunkiem rzutu poziomego do rzutu pionowego) lub jako kąt nachylenia spadku skarpy w stopniach. Nachylenie skarp wykopów stałych nie powinno być większe niż: 1 : 1,5 - przy głębokości do 2 m, 1 : 1,75 - przy głębokości od 2 m do 4 m, 1 : 2 - przy głębokości od 4 m do 6 m.
Pojęcia i terminy wg normy PN-B-06050 Wykopy obudowane Jeśli nie są spełnione warunki wymienione powyżej. to ściany wykopów należy zabezpieczyć przed osunięciem się gruntu obudową z podparciem lub rozparciem. Należy przy tym uwzględnić wszystkie możliwe oddziaływania i wpływy, które mogą naruszyć stateczność ścian wykopu i ich obudowy. Przy wykonywaniu wykopów obudowanych (podpartych lub rozpartych) powinny być zachowane następujące wymagania: górne krawędzie elementów przyściennych powinny wystawać ponad teren co najmniej na 10 cm dla ochrony przed wpadaniem do wykopu gruntu i innych przedmiotów, rozpory powinny być trwale umocowane w sposób uniemożliwiający ich spadnięcie, w każdej fazie robót pracownicy powinni się znajdować w obudowanej części wykopu, ukopany grunt powinien być odpowiednio składowany, w razie potrzeby wykop powinien być odwodniony, po wykonaniu prac wykop powinien być odpowiednio zasypany, rozbiórka obudów powinna być przeprowadzana etapowo.
Zasady doboru systemów zabezpieczeń 1,0 m 2,0 m 3,0 m 4,0 m 5,0 m 6,0 m 7,0 m
Norma PN EN 13331 1 : 2004 Obudowy ścian wykopów e d, max - maksymalny konstrukcyjny (obliczeniowy) nacisk gruntu na placu budowy, w kiloniutonach na metr kwadratowy [kn/m 2 ] e k, max - maksymalny doraźny (graniczny) nacisk gruntu na placu budowy, w kiloniutonach na metr kwadratowy [kn/m 2 ] γ F - cząstkowy współczynnik bezpieczeństwa w stosunku do działania gruntu, γ F = 1,50
Obliczanie nacisku gruntu według normy PN-83/B-03010 Dla gruntów niespoistych: Dla gruntów spoistych: gdzie: e k doraźny (graniczny) nacisk gruntu na placu budowy w kn/m 2, γ (n) ciężar objętościowy gruntu w kn/m 2 (wartość normowa lub uzyskana z badań), z zagłębienie rozpatrywanego poziomu wyrażone w m, K a współczynnik parcia granicznego gruntu, q obciążenie naziomu przy wykopie w kn/m 2 równe 9 kn/m 2, C u (n) spójność gruntu w kpa. Φ (n) kąt tarcia wewnętrznego w stopniach (wartość normowa lub uzyskana z badań)
Prawidłowy dobór szalunków Porównanie kosztów: Boks TYP 70 z nadstawką 1700 zł miesięcznie: np. dla wykopu o długości 50m koszty wynoszą 14 x 1700 = 23 800 zł miesięcznie Boks TYP 80 z nadstawką 2300 zł miesięcznie np. dla wykopu o długości 50m koszty wynoszą 14 x 2300 = 32 200 zł miesięcznie Koszt związany z wynajmem boksu typu ciężkiego jest 35% wyższy.
Odpowiedź na powyższe pytanie jest bardzo prosta: przykładowe wykresy doraźnego nacisku gruntu pokazują zakresy stosowania tych konstrukcji. 0 m 1 m 2 m 3 m 3,7 m 0 m 5 10 15 20 25 30 0 m 1 m 40-35 -30-25 1 m 2 m -20-15 -10-5 2 m 3 m 3,7 m 1 2 3 4 3 m 1 2 3 4 e k [kn/m 2 ] Wykres 1 grunty niespoiste Wykres 2 grunty spoiste A 3,7 m -40-35 -30-25 -20-15 -10-5 0 m 1 2 3 4 1 m 5 10 15 20 25 30 e k [kn/m 2 ] 2 m 3 m 3,7 m -40-35 -30-25 -20-15 -10-5 5 10 15 20 25 30 e k [kn/m 2 ] Wykres 3 grunty spoiste B
Zasady doboru systemów zabezpieczeń dla danego gruntu w zależności od jego stanu Stan Symbol gruntu spoistego Stopień plastyczności gruntu spoistego I L GLINA PYLASTA Kąt tarcia wewnętrznego Ø (n) [º] Spójność gruntu C [kpa] Ciężar właściwy γ (n) [kn/m 3 ] Doraźny nacisk gruntu e k [kn/m 2 ] Konstrukcyjny nacisk gruntu e d [kn/m 2 ] Twardoplastyczny Grunt B 0,25 17º 28 21 8,33 12,49 Plastyczny Grunt B 0,50 12,8º 21 20 21,91 32,86 Proponowany system zabezpieczeń BOKS TYP 50 BOKS TYP 60 Plastyczny Grunt C 0,4 12º 16 20 31,10 46,65 OWS 5 AN Powyższa tabela pokazuje przykład doboru obudowy dla głębokości wykopu H = 3,9 m w identycznym gruncie o nazwie GLINA PYLASTA w zależności od tzw. STANU GRUNTU określającego stopień plastyczności gruntu I L i od SYMBOLU GRUNTU określającego stopień konsolidacji gruntów spoistych
Analiza rozpór 1. Przeznaczenie rozpór. Rozpory dla boksów przeznaczone są do : połączenia ze sobą w określonym rozstawie dwóch płyt boksu, ustawienia boksu na placu budowy, pionowo, w osi wykopu, na powierzchni gruntu, zapuszczenia boksu w wykopie, przeciwdziałania naporowi gruntu na dwie płyty zapuszczonego boksu, wyciągania boksu z wykopu po zakończeniu prac w wykopie.
Rozpory stosowane w obudowach typu BOKS
Rozpory stosowane w obudowach typu BOKS c.d.
Prawidłowy sposób zagłębiana obudowy płytowej typu BOKS UWAGA!!! Podczas zagłębiania obudowy typu boks kąt pokazany na powyższym rysunku nie może przekraczać wartości 8.
Prawidłowy sposób wyciągania obudowy płytowej typu BOKS UWAGA!!! Podczas wyciągania obudowy typu boks kąt pokazany na powyższym rysunku nie może przekraczać wartości 8.
Rodzaje obudów do zabezpieczania wykopów
K Obudowa typu BOKS
Istotne punkty konstrukcyjne obudów typu BOKS Konstrukcja płyty jest niezwykle mocna. Płyta wykonana jest z prostych blach, połączonych żebrami, co daje następującą przewagę: ze strony gruntu nie ma oporów wynikających z wklęsłości połączeń pomiędzy profilami, a od wewnątrz wykopu zęby łyżki koparki nie mają oparcia i nie rozrywają poszycia płyty. Grubość poszycia płyty to 4 mm, przy czym ta cienka płyta (78 mm) charakteryzuje się wytrzymałością aż 44 kn/m². Bardzo wysoko umieszczona rozpora przy krótkich prowadnicach. Dodatkowo prowadnice są proste, bez zagięć, co ułatwia montaż rozpór i ich ewentualną naprawę. Wzmocnienia wspornikowe umieszczone są wewnątrz krawędzi bocznych. Wzmocnienia na zewnątrz od strony gruntu utrudniałyby zagłębianie, a umieszczone od wewnątrz boksu utrudniałyby prace montażowe, przy układaniu rurociągu i zagęszczarki przy wyciąganiu. Wzmocnienia górnej części boksu są wykonane tak, aby podczas silnego nacisku łyżką koparki boksy się nie odkształcały, ponieważ mniej napraw oznacza ich dłuższą żywotność.
Uniwersalna obudowa punktowo liniowa
Uniwersalna obudowa punktowo liniowa c.d.
Obudowa z prowadnicami ślizgowymi do wykopów liniowych
Konstrukcja słupowa OWS 5AN
Konstrukcja słupowa OWS 7
Konstrukcje słupowe nie takie straszne Główne zalety konstrukcji słupowej: zwarta, połączona wzajemnie konstrukcja; każdy z elementów montowany jest osobno, co pozwala na zastosowanie mniejszej koparki i uniknięcie zniszczeń elementów szalunkowych; możliwość użycia rozpór pojedynczych, przesuwnych, nawet 10-metrowej długości. Użycie takiej rozpory daje możliwość instalacji rur o dużych średnicach (do 3 m) oraz układanie kilku rurociągów w jednym wykopie; zmienne długości pól od 2 do 6,5 m oraz proste połączenie szyny ślizgowej (słupa) z płytą, pozwala na szybki montaż; tańszy i prostszy transport oraz magazynowanie; szybsze wykonywanie prac, dłuższe rury to mniej połączeń i tym samym krótszy czas montażu (mniejsze opłaty za zajęcie pasa drogowego); możliwość wykonywania obiektów takich jak: fundamenty, ściany oporowe, przepompownie.
Konstrukcje słupowe nie takie straszne Zabezpieczenie wykopu przy pomocy boksów (dwie nadstawki, duża ilość rozpór, sworzni, zawleczek, mała przestrzeń nad rurociągiem) Zabezpieczenie wykopu konstrukcją słupową (jedna rozpora, brak kłopotliwych drobnych elementów, dużo miejsca nad i wokół rurociągu)
System odwadniania wykopów ziemnych
Zagłębianie obudowy z prowadnicami ślizgowymi do wykopów liniowych
Wyciąganie obudowy z prowadnicami ślizgowymi do wykopów liniowych
Prawidłowy sposób zagłębiana obudowy płytowej typu BOKS
Prawidłowy sposób wyciągania obudowy płytowej typu BOKS
Technologia wykonywania robót
Technologia wykonywania robót Zgodnie z normą PN EN 13331 wszystkie elementy, których waga przekracza 50 kg muszą posiadać specjalne uchwyty do transportu
Nasz wkład w prowadzenie inwestycji Przed przygotowaniem projektu inwestycji W trakcie przetargu na roboty budowlane W trakcie realizacji inwestycji Po zakończeniu inwestycji
Działania na rzecz właściwego użytkowania obudów do zabezpieczenia ścian wykopów Pomoc w doborze obudów w zależności warunków gruntowo wodnych i lokalizacji wykopu Szkolenia teoretyczne Pokazy praktycznego użytkowania obudów Instruktaż w trakcie wykonywania robót ziemnych
Prawidłowy dobór koparki Technologia wykonywania robót Boks: 2,5 x 2,0 - koparko - ładowarka 3,0 x 2,0 - koparko - ładowarka 3,5 x 2,4 - koparka 18 T 3,0 x 2,4 - koparka 18 T 3,0 x 2,0 + nadstawka - koparka 18 T 2,5 x 2,0 + nadstawka - koparka 18 T 3,5 x 2,4 + nadstawka - koparka 28 T 3,0 x 2,4 + nadstawka - koparka 28 T Szalunki liniowe: OWS 3 - OWS 5AN - koparka 20 T OWS 6 - OWS 8 - koparka 28 T
Do zabezpieczania wykopów tymczasowych najczęściej używa się prefabrykowanych płytowych obudów ponieważ są one: Powszechnie dostępne na rynku Proste w użyciu Tanie w zakupie Dostępne w wynajmie Można nimi zabezpieczyć każdy wykop Są wielokrotnego użytku Ich stosowanie przynosi korzyści ekonomiczne wykonawcy. Suma kosztów użycia szalunków jest niższa od zwiększonych wydatków na poszerzenie wykopu, odtworzenie szerszej, zerwanej nawierzchni, dowozu większej ilości piasku do wymiany oraz ewentualnych kosztów awarii spowodowanych obsuwającą się ziemią.
Ekonomiczne aspekty wykonywania robót ziemnych z zastosowaniem obudów
Koszty w przypadku wykonywania wykopu o długości 50 metrów bez zastosowania obudów dla nachylenia wykopu wynoszącego 1 : 0,6 W rozpatrywanym przypadku wartość nachylenia skarp wymusza na wykonawcy: wykonanie wykopu otwartego o szerokości 5,4 m, wywozu dużej ilości urobku, zakup, przywóz i zagęszczenie dużej ilości wymienianego gruntu, usunięcie a następnie odtworzenie w całości zarówno chodnika jak i nawierzchni asfaltowej. W skład kosztów wchodzą : koszty związane z pracą koparki koszty związane z wywozem urobku z placu budowy koszty związane z zakupem, przywozem i zagęszczeniem wymienianego gruntu koszty związane z odtworzeniem zerwanej nawierzchni asfalt. 2 200 zł 12 800 zł 30 000 zł 54 000 zł Suma kosztów wykonywania prac w rozpatrywanym przypadku wynosi : 99 000 zł
Koszty w przypadku wykonywania wykopu o długości 50 metrów z zastosowaniem obudów do zabezpieczania ścian wykopów W rozpatrywanym przypadku zastosowanie obudów do zabezpieczania ścian pozwala na: wykonanie wykopu o szerokości 1,4 metra, zmniejszenie kosztów związanych z wywozem gruntów rodzimych, zmniejszenie kosztów związanych z zakupem, przywozem i zagęszczeniem wymienianych gruntów, zmniejszenie kosztów związanych z odtworzenie zniszczonej nawierzchni. W skład kosztów wchodzą : Koszty związane z pracą koparki Koszty związane z wywozem urobku z placu budowy Koszty związane z zakupem, przywozem i zagęszczeniem wymienianego gruntu Koszty związane z odtworzeniem zerwanej nawierzchni asfalt. Koszty związane z wynajmem obudów 2 500 zł 5 700 zł 12 900 zł 14 000 zł 3 500 zł Suma kosztów wykonywania prac w rozpatrywanym przypadku wynosi : 35 600 zł
Porównanie kosztów wykonania wykopu liniowego o długości 100 m i szerokości 1 m
Możliwości zabezpieczania wykopów tymczasowych
Każdy wykop można zabezpieczyć
Prawidłowy dobór szalunków podstawą taniego użytkowania Porównanie kosztów: Boks TYP 70 z nadstawką 1700 zł miesięcznie: np. dla wykopu o długości 50m koszty wynoszą 14 x 1700 = 23 800 zł miesięcznie Boks TYP 80 z nadstawką 2300 zł miesięcznie np. dla wykopu o długości 50m koszty wynoszą 14 x 2300 = 32 200 zł miesięcznie Koszt związany z wynajmem boksu typu ciężkiego jest 35% wyższy.
Najczęściej spotykane uszkodzenia
Tak robić NIE WOLNO!!!
Tak robić NIE WOLNO!!!
Tak robić NIE WOLNO!!!
Tak robić NIE WOLNO!!!
Tak robić NIE WOLNO!!!
Tak robić NIE WOLNO!!!
Certyfikat EuroTest
Certyfikat spawalnictwa
Certyfikat spawalnictwa
Dziękujemy za uwagę