Spółki podmiotów leczniczych na tle innych spółek prawa handlowego Ewa Kowalska
I Działalność lecznicza jako działalność regulowana
Co to jest działalność regulowana? Działalność regulowana to działalność gospodarcza której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków, określonych przepisami prawa (art. 5 pkt 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej). Defi nicję działalności regulowanej doprecyzowuje art. 64 ust. 1 stanowiąc, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną, jeżeli przepis odrębnej ustawy tak stanowi. Przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeżeli spełnia szczególne warunki określone przepisami tej odrębnej ustawy i po uzyskaniu wpisu w rejestrze działalności regulowanej, z zastrzeżeniem art. 75.
Ustawa o działalności leczniczej art. 16 Działalność lecznicza jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Do działalności leczniczej podmiotów leczniczych w formie jednostki budżetowej stosuje się przepisy dotyczące działalności regulowanej w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.
Ustawa o działalności leczniczej Szczególne warunki jakie musi spełnić podmiot leczniczy art. 17 ust. 1 1. 2. 3. 4. posiadać pomieszczenia lub urządzenia, odpowiadające wymaganiom określonym w art. 22; stosować wyroby medyczne odpowiadające wymaganiom ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych; zapewniać udzielanie świadczeń zdrowotnych wyłącznie przez osoby wykonujące zawód medyczny oraz spełniające wymagania zdrowotne, określone w odrębnych przepisach; zawrzeć w zakresie określonym w art. 25 ust. 1 umowę ubezpieczenia: a) OC; b) na rzecz pacjentów z tytułu zdarzeń medycznych określonych w przepisach o prawach pacjenta i RPP w przypadku podmiotu leczniczego prowadzącego szpital. Uzyskać wpis do właściwego rejestru art. 100 ust. 2.
II Organizacja i działanie organów spółek prowadzących działalność leczniczą pod kątem zabezpieczania dóbr wyższych
Omówienie formy prawnej spółki prawa handlowego jako alternatywy dla SPZOZ. Kapitałowe spółki prawa handlowego: 1. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością; 2. Spółka akcyjna. Akty prawne: 1. Kodeks spółek handlowych; 2. Ustawa z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym; 3. Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości.
Spółka Kapitałowa - cechy Osobowość prawna; Zdolność do czynności prawnych; Organy (wyraźny rozdział kompetencji do czynności zarządczych i nadzorczych); Kapitał zakładowy; Prawo do dywidendy, prawo do dysponowania zyskiem; Prawo wspólników do uczestniczenia i głosowania w zgromadzeniu wspólników lub walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, prawo do udziału w zysku, prawo do sprawowania nadzoru nad działalnością spółki; Możliwość zaskarżania uchwał przez wspólników i organy spółki. Najbardziej charakterystyczną cechą spółki kapitałowej jest rozdział odpowiedzialności i majątku osobistego wspólników oraz spółki. W konsekwencji to spółka odpowiada za swoje zobowiązania zaś wspólnik nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki.
Organy Spółki Kapitałowej podział kompetencji Zgromadzenie Wspólników (Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy) Rada Nadzorcza (organ nadzorczy) Zarząd (organ wykonawczy)
Zarząd Powołanie/odwołanie Sp. z o.o. Wspólnicy, chyba że umowa spółki stanowi inaczej Spółka Akcyjna Rada Nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie
Zarząd Kadencja i mandat członka zarządu Sp. z o.o. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie fi nansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. Spółka Akcyjna Okres sprawowania funkcji przez członka zarządu nie może być dłuższy niż pięć lat (kadencja) Ponowne powołania tej samej osoby na członka zarządu są dopuszczalne na kadencje nie dłuższe niż pięć lat każda Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania go ze składu zarządu
Zarząd Kompetencje i reprezentowanie spółki Prawo zarządu do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych; Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania określa umowa/statut spółki. Jeżeli umowa/statut spółki nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń, w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem; Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu; Odwołać prokurenta może każdy członek zarządu.
Zarząd Zakaz działalności konkurencyjnej członka Zarządu Członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zgody udziela organ uprawniony do powołania zarządu.
Nadzór Rada Nadzorcza fakultatywna w sp. z o.o. obligatoryjna w S.A.
Nadzór Kompetencje Rady Nadzorczej: Stały nadzór nad działalnością Spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Nie ma prawa do wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki. Dokonuje corocznej oceny sprawozdań zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania fi nansowego w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty oraz składa zgromadzeniu wspólników/walnemu zgromadzeniu akcjonariuszy pisemne sprawozdanie z tej oceny. W celu wykonania swoich obowiązków może badać wszytki dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki. Każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej (wyłącznie w sp. z o.o.).
Nadzór Skład Rady Nadzorczej Co najmniej 3 członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników/walne zgromadzenie. Umowa spółki/statut może przewidywać inny sposób powoływania lub odwoływania członków rady nadzorczej.
Nadzór Kadencja członka Rady Nadzorczej Sp. z o.o. Spółka Akcyjna Członków rady nadzorczej powołuje się na rok, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej Uchwałą wspólników członkowie rady nadzorczej mogą być odwołani w każdym czasie Kadencja członka Rady Nadzorczej nie może być dłuższa niż pięć lat Członek rady nadzorczej może być w każdej chwil odwołany
Nadzór Wymogi określone ustawą o działalności leczniczej: art. 41 ust. 2 Członkowie rady nadzorczej reprezentujący Skarb Państwa, jednostkę samorządu terytorialnego lub uczelnię medyczną w podmiocie, o którym mowa w ust. 1, są powoływani spośród osób, które złożyły egzamin, o którym mowa w przepisach o komercjalizacji i prywatyzacji, albo zostały zwolnione z obowiązku złożenia egzaminu zgodnie z tymi przepisami.
Odpowiedzialność Odpowiedzialność cywilnoprawna Odpowiedzialność karna Za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy (art. 293 ksh) Kwestia ponoszenia odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce przez innego członka zarządu (zarząd wieloosobowy) UWAGA: Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania Kto biorąc udział w tworzeniu spółki handlowej lub będąc członkiem jej zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej czy likwidatorem działa na jej szkodę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5 oraz karze grzywny art. 585 ksh W przypadku działania na szkodę spółki przestępstwo niegospodarności - art. 296 kk Niezgłoszenie wniosku o upadłość, podanie fałszywych danych, nabywanie własnych udziałów i akcji
Przewaga spółki kapitałowej nad SPZOZ porównanie Sposób zarządzania Kierownik SPZOZ a Zarząd spółki z o.o. Wiarygodność dla kontrahentów Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest aktualnie najbardziej popularną formą prawną prowadzenia różnego rodzaju działalności gospodarczej
III Kontrola właścicielska nad spółką w kontekście długo- i krótkofalowych planów polityki zdrowotnej JST i MZ
Wg kodeksu spółek handlowych Sp. z o.o. Spółka Akcyjna Prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi. W tym celu wspólnik lub wspólnik z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu. W przypadku ustanowienia rady nadzorczej umowa spółki może wyłączyć albo ograniczyć indywidualną kontrolę wspólników. Brak indywidualnej kontroli wspólników. Stały nadzór nad działalnością spółki sprawuje rada nadzorcza.
IV Zabezpieczanie potrzeb zdrowonych a zysk w spółce pomiędzy służbą społeczności a obowiązkami wynikającymi z ksh i innych przepisów
Wyzwanie Zagrożenia Konstytucyjny obowiązek zapewnienia ochrony zdrowia obywateli a maksymalizacja zysku zgodnie z mechanizmami rynku Brak jednoznacznych przepisów nakładających wprost obowiązek utrzymania akcji/udziałów przez podmioty publiczne (wyjątek art. 6 ust. 7 Ustawy o dz. leczn.) - marginalizacja działalności leczniczej w pogoni za zyskiem. Brak uregulowań odnośnie wymagań stawianych osobom wchodzących w skład zarządu lub rady nadzorczej spółek podmiotów leczniczych. art. 170 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o fi nansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.) - łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60% wykonanych dochodów tej jednostki w tym roku budżetowym. W trakcie roku budżetowego łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec kwartału nie może przekraczać 60% planowanych w danym roku budżetowym dochodów tej jednostki (ust. 2).
Rzeczywistość nie będzie już taka, jaką Państwo dotychczas doświadczali. Wymagania nowej dla Państwa rzeczywistości prawnej są takie, jak opisałam powyżej.