Kwiaty, które nigdy nie więdną Dyskurs wygłoszony 22 sierpnia 2000 r. z okazji święta Kriszna Dżanmasztami Jest osiem kwiatów, które radują Boga. Ofiaruj Mu kwiaty niekrzywdzenia i kontroli zmysłów, Współczucia, wyrozumiałości i pokoju, Pokuty, medytacji i wszechogarniającej prawdy. Te oto kwiaty są drogie Panu. Ucieleśnienia miłości! Bóg nie oczekuje od was odprawiania rytuałów ani studiowania świętych pism. Pragnie On być obdarowany ośmioma kwiatami. Ahimsa (niekrzywdzenie) jest pierwszym z ośmiu kwiatów, które człowiek powinien ofiarować Bogu. Niekrzywdzenie polega na niezadawaniu bólu żadnemu żyjącemu stworzeniu w myślach, słowach i czynach. Chirurg tnie ciało posługując się skalpelem, ale robi to w celu ratowania zdrowia pacjenta. Nie jest to więc przemoc, gdyż skutkiem takiego działania jest korzyść. Niektórzy ludzie mogą uważać, że obieranie warzyw jest także czynem krzywdzącym, ponieważ warzywa i drzewa zawierają w sobie życie. Nie przeczę, że tak jest, lecz one nie mają umysłu, zatem nie odczuwają bólu. Tylko człowiek ma pięć powłok, mianowicie: powłokę związaną z pożywieniem, powłokę pozostającą w związku z życiem, powłokę umysłu, mądrości i błogostanu. Istoty posiadające umysł odczuwają ból i przyjemność, a do takich zaliczamy ludzi, zwierzęta, ptaki, owady. Drzewa i warzywa nie mają umysłu. Po zerwaniu owocu wiele drzew wydziela sok, co ludzie niekiedy opatrznie rozumieją, jakoby drzewa płakały. Wydzielanie się soku z drzew jest naturalnym zjawiskiem, lecz drzewa nie odczuwają bólu, ponieważ nie mają umysłu. Drugim kwiatem jest kontrola zmysłów (indrija nigraha). Wszelkie duchowe praktyki mogą okazać się bezowocne, jeśli człowiek nie kontroluje zmysłów. Kontrola zmysłów jest bardzo ważna dla człowieka, jak też dla ogółu ludzkości. Brak kontroli zmysłów jest główną przyczyną wszelkiego niepokoju i wzburzeń, których doświadczacie w dzisiejszym świecie. W jaki sposób można kontrolować zmysły? W pierwszej kolejności powinno się kontrolować swój język. O języku, zawsze wrażliwy na słodycz! To, co najsłodsze, a mimo wszystko najzdrowsze, zawarte jest w słodyczy słów Gowinda, Damoda, Madhawa. (śloka w sanskrycie) Musicie kontrolować swój język, który bezustannie pragnie przysmaków. Musicie używać takiego argumentu: O języku, ile worków ryżu, pszenicy i warzyw już zjadłeś! Wstydź się, jeśli nadal nie jesteś zadowolony. Bhikszannam deharakszartham - odrobina jedzenia wystarczy, aby zachować ciało. Powinniście jeść po to, aby zaspokoić głód i podtrzymać ciało. Nie nadawajcie nadmiernego znaczenia zmysłowi smaku. Podobnie mówcie swoim oczom, aby widziały Boga i nie patrzyły na bezbożne rzeczy w telewizji lub na video. Niech wasze uszy słuchają opowieści o Bogu, a nie bezcelowych plotek.
O uszy, interesuje was słuchanie pustych plotek i opowiadań o innych, lecz w najmniejszym stopniu nie przyciągają was przepiękne historie o Bogu. Pomyślcie przez chwilę, co zyskujecie słuchając bezbożnych rzeczy. W ten sposób zanieczyszczacie swoje serca. Wszystko, co widzicie i słyszycie, zostawia trwały ślad w waszym sercu. Gdy wasze serca nie są czyste, wasze życie jest bez znaczenia. Mówiłem o tym pewnego dnia, gdy przemawiałem do wielbicieli z Visakhapathnam. Ludzkie serce jest podobne do pióra. Kolor słów, które piszecie, będzie taki sam jak kolor atramentu w piórze. Podobnie, gdy wasze serce jest wypełnione miłością, wszystko, o czym myślicie, mówicie i robicie, będzie przepełnione miłością. Bóg żąda, by wasze serca odczuwały miłość i abyście prowadzili święte życie. Trzecim kwiatem jest współczucie (daja) wobec wszystkich żyjących stworzeń. Bhagawadgita mówi: Adweszta sarwabhuthanam - nie krzywdź nikogo, żyj z każdym w przyjaźni, lecz nie utrzymuj z ludźmi zbyt wielu kontaktów. Czwartym bardzo ważnym kwiatem jest kszama, czyli wyrozumiałość. Pandawowie bardzo cierpieli z rąk Kaurawów. Lecz Dharmaradża był zawsze wyrozumiały, nawet wtedy, gdy Kaurawowie upokarzali Draupadi. To cnota wyrozumiałości chroniła Pandawów i uczyniła ich ideałem dla reszty świata. Ta cecha jest bardzo droga Bogu. Pan będzie z was zadowolony i udzieli łask tylko wtedy, gdy ofiarujecie Mu tego rodzaju kwiaty. Ofiarowywanie kwiatów, które więdną i gniją, nie przynosi żadnej korzyści. Tylko kwitnące kwiaty niekrzywdzenia, kontroli zmysłów, współczucia i wyrozumiałości są miłe Bogu. Studenci zapewne słyszeli historyjkę o Abou Ben Adhemie, który stale współczuł i pomagał bliźnim w potrzebie traktując tę służbę jako ofiarę składaną Bogu. Pewnej nocy, po dniu ciężkiej pracy, spostrzegł w swojej sypialni anielską istotę, która coś zapisywała. Spytał, co pisze, a ona odpowiedziała, że sporządza listę osób, które kochają Boga. Zapytał, czy na tej liście znajduje się także jego imię, lecz dała odpowiedź przeczącą. Następnej nocy ponownie zastał piszącą coś anielską istotę. A teraz co piszesz, matko? spytał. Odpowiedziała: Piszę, synu, nazwiska tych, którzy drodzy są Bogu. Ponownie chciał wiedzieć, czy jest na liście. Istota odpowiedziała mu, że jest - na samym początku. Morał tej historii jest taki, że Bóg jest zadowolony, gdy służycie swoim bliźnim. Święte księgi opisują dziewięć ścieżek oddania, mianowicie: srawanam (słuchanie opowiadań o Bogu), kirtanam (śpiewy wychwalające Boga), wisznusmaranam (powtarzanie imion Boga), padasewanam (służenie lotosowym stopom Boga), arczanam (odprawianie rytuałów, praktyk religijnych), wandanam (pozdrawianie), dasjam (poddanie), snenam (przyjaźń), atmaniwedanam (poddanie się Bogu), tzn. całkowite oddanie. Ścieżka sewy, służby, jest najpotężniejszą ze wszystkich ścieżek. Ani pokuta, ani pielgrzymki, ani święte teksty nie pozwolą przejść przez ocean doczesnego życia; człowiek może wyzwolić się tylko poprzez służbę. (wiersz w sanskrycie) Abou Ben Adhem zdobył miłość Boga, ponieważ cały swój czas poświęcał służeniu swoim bliźnim. Bóg kocha wszystkich, ponieważ jest ucieleśnieniem miłości, ale oddaje się tylko tym, którzy okazują współczucie wszystkim istotom. Piątym kwiatem jest śanti (pokój). Człowiek powinien ze spokojem przebyć wszystkie koleje losu. Tylko wtedy może pozyskać łaskę Boga. Tacy wielcy oddani jak Tjagaradża, Tukaram czy Draupadi doświadczyli wielu trudności, jednak cierpliwie je wszystkie znosili. Tjagaradża powiedział: Człowiek nie może osiągnąć szczęścia bez wewnętrznego spokoju.
Człowiek musi doświadczać spokoju na poziomach fizycznym, mentalnym i duchowym. Spokoju nie należy szukać w świecie zewnętrznym. Jest on obecny we wnętrzu człowieka. Jesteście ucieleśnieniami pokoju. Życie doczesne niesie wiele trudności, lecz człowiek powinien zachować spokój. Wszystkie przeszkody powinien pokonywać wykazując hart ducha i cierpliwość. Ludzkie życie dane jest nie tylko po to, aby doznawać doczesnych przyjemności na podobieństwo ptaków i zwierząt. Życie znajduje spełnienie tylko wtedy, gdy człowiek doświadcza płynącego z serca pokoju. Szóstym kwiatem jest tapas (asceza, pokuta). Asceza wcale nie oznacza życia w lesie, czy odżywiania się owocami i bulwami. Takie życie można nazwać gnuśnym, życiem w ascezie. Prawdziwa asceza oznacza kontrolę emocji, myśli, słów i czynów, które wynikają z sattwicznych, radżasowych i tamasowych cech. Człowiek powinien nieustannie kontemplować Boga, by osiągnąć stan harmonii myśli, słów i czynów. Nie dajcie się zwieść bólowi i przyjemnościom, porażkom i zwycięstwom, stratom i zyskom. Tego naucza Bhagawadgita. Powinniście wykonywać swoje obowiązki i służyć społeczeństwu nie czekając na wynagrodzenie. Taka postawa oraz stała rezygnacja z pragnień jest prawdziwą pokutą. Siódmym kwiatem jest dhjana (medytacja). Medytacja nie oznacza siedzenia ze skrzyżowanymi nogami i zamkniętymi oczami, bowiem jest to zwykła aktywność fizyczna. Nie sądźcie, że to jest niepotrzebne, jednak prawdziwa medytacja polega na zjednoczeniu umysłu z Bogiem. Tak jak mleko nie może być oddzielone od wody, tak umysł, raz zjednoczony z Bogiem, nie może zostać od Niego oddzielony. Grudka żelaza rzucona do ognia stapia się z nim. Podobnie wasza miłość powinna stanowić jedność z miłością Boga. Tę prawdę zawiera zwrot wedyjski: brahmawid brahmaiwa bhawati - znawca brahmana sam staje się brahmanem. Niektórzy ludzie kontemplują Boga przez określony czas rano i wieczorem. To nie może być nazwane medytacją. Zgodnie z tym, co nauczają Wedy: sarwada sarwa kaleszu sarwatra hariczintanam - należy kontemplować Boga przez cały czas, we wszystkich miejscach i we wszystkich okolicznościach. Wykonujcie wszystkie zadania z umysłem stale skupionym na Bogu. Nie można nazwać medytacją rozważania o Bogu tylko przez określony czas. Jest to tylko częściowe oddanie. Częściowe oddanie udziela tylko częściowej łaski. Powinniście mieć pełne oddanie, aby otrzymać pełną łaskę Boga. Ósmym bardzo ważnym kwiatem jest satja (prawda). Cały świat pochodzi od prawdy, podtrzymywany jest przez prawdę i ostatecznie połączy się z prawdą. Nie ma takiego miejsca, w którym nie obowiązywałaby zasada prawdy. Prawda jest niezmienna we wszystkich trzech czasach: w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Wszystko może zniknąć, lecz prawda pozostanie na zawsze. Tak więc, prawda jest Bogiem, żyjcie w Bogu. Bóg będzie zadowolony tylko wtedy, gdy ofiarujecie Mu owe osiem kwiatów. Kapłani w świątyniach czczą Boga różnymi rodzajami kwiatów, ale Bóg ich nie pragnie. Mówi raczej: O kapłani, czego nauczyliście się przez te wszystkie lata? Wielbicie Mnie ofiarowując Mi stosy róż i jaśminów, które szybko więdną. Nie takich kwiatów od was oczekuję. Ofiarujcie Mi kwiaty pokoju, miłości, niekrzywdzenia itp., które nigdy nie zwiędną. Ucieleśnienia miłości! Ludzie wielbią Boga z oddaniem i szczerością, ale Boga nie zadawala zewnętrzne oddawanie czci. Powinniście służyć społeczeństwu. Tylko służba może udzielić wam błogości. Dzięki gorliwej służbie społeczeństwu, nie tylko ulżycie cierpieniom ludzkości, lecz przyczynicie się do transformacji waszego życia. Jad bhawam tad bhawati - jakie uczucia,
takie rezultaty. Służba wypełniona świętymi uczuciami przyniesie święte rezultaty. Służcie społeczeństwu ze wszystkich sił. Śpiewacie bhadżany rano i wieczorem, co przynosi chwilową satysfakcję. Jednak tylko służba obdarzy was nieprzemijającym spełnieniem. Parę minut temu studenci śpiewali Ma kuru dhanajana jauwana garwam, harathi nimeszath kalah sarwam - nie bądź dumny ze swojego bogactwa, potomstwa i młodości; upływ czasu może zniszczyć je w każdej chwili. Młodość i bogactwo podobne są do przepływających chmur. Nie miejcie nadmiernych pragnień. Wykonujcie swoje obowiązki ze szczerością. Cokolwiek wydarza się, czy dobre czy złe, potraktujcie to jako podarunek od Boga. Zrozumcie, że jest to dla was dobre. Najcenniejszym darem Boga jest czas, lecz wypełniacie go błahymi zajęciami i nieczystymi uczuciami. Uświęcajcie dany wam czas służeniem społeczeństwu. Dzięki służbie człowiek może uwolnić się od zmartwień, ego, pychy, obłudy oraz innych złych cech. Wedy mówią: czittasja śuddhaje karmah - działanie ma służyć oczyszczeniu umysłu. Służba może oczyścić umysł, jednak obecnie ludzie marnują dużo czasu, bogactwa i energii na działania, które nie oczyszczają umysłu. Właśnie dlatego nie są w stanie doświadczyć spokoju umysłu. Spokój, który zdobywa człowiek za sprawą doczesnych działań, pojawia się i znika jak płynące chmury. Człowiek powinien dążyć do prawdziwego i wiecznego pokoju, który pochodzi z serca. Gdy Kaurawowie zaczęli upokarzać Draupadi, Bhima w ataku wściekłości zaatakował Dussasanę. Dharmaradża uspokoił go mówiąc, że ci, którzy przestrzegają dharmy, ostatecznie zwyciężą. Lecz nie każdy może wznieść się na taki poziom spokoju, jaki miał Dharmaradża. Tę cnotę może zdobyć tylko niewielu. Gdzie jest pokój, tam jest moc Boga, łaska i dobre imię. Kaurawów było wielu, a Pandawów tylko pięciu. Ale sława Pandawów w społeczeństwie pozostała na zawsze, a Dharmaradża jest ulubieńcem wszystkich. Obecnie niepokój i przemoc opanowały świat, prawda i prawość podupadły w świątyniach ludzkich serc. To, co znajdujecie na zewnątrz was, jest niczym innym jak odblaskiem, reakcją i odbiciem waszych wewnętrznych uczuć. Ludzkie życie jest najświętsze, drogocenne i boskie. Nie trwońcie życia na działania z nieczystych pobudek. Trzeba je uświęcić zdobywając kontrolę nad dziesięcioma zmysłami. Mówcie słodko i łagodnie. Nie zawsze możecie wyświadczyć komuś uprzejmość, ale zawsze możecie mówić uprzejmie. Módlcie się za wszystkie żyjące istoty. Loka samasta sukhino bhawantu - niech cały świat będzie szczęśliwy! Poświęcajcie swoje zmysły służbie ludzkości. Jeśli zyskacie kontrolę nad zmysłami, osiągniecie w życiu wszystko. Jeśli Bóg nie będzie z was zadowolony, to nikt nie będzie was szanował. Możecie myśleć, że przecież przekazaliście jałmużnę w postaci 10 paczek ryżu i rozdaliście 500 osobom ubrania. Takie zestawienia można przedstawić w urzędzie, a nie Bogu. Jego nie interesuje ilość, ale uczucia płynące z waszych serc. Dlatego wszystkie dobroczynne działania wykonujcie w duchu miłości i poświęcenia. Czego uczy Bhagawadgita? Niektórzy ludzie mówią, że ścieżki czynu. Inni mówią, że ścieżki oddania. Jeszcze inni twierdzą, że Bhagawadgita naucza głównie ścieżki mądrości. Wszyscy są w błędzie. Dharmakszetre kurukszetre samaweta jujutsawa, mamaka pandawasczajwa kimakurwata sandżaja. Taka jest pierwsza śloka Gity. Ostatnia śloka zaś brzmi: Jatra jogeśwara kriszno, jatra partho dhanurdhara, tatra sriwidżajo bhutir dhruwa nitirmathirmama.
Gdy połączycie ostatnie słowo ostatniego wiersza i pierwsze słowo pierwszego wiersza, otrzymacie mama dharma, co znaczy moja dharma. Oto przesłanie Gity. Jaka jest wasza dharma? Wasza dharma polega na prowadzeniu się, jak przystało na ludzką istotę. Zrozumcie, że jesteście ludźmi, a nie zwierzętami. Urodziliście się jako ludzie i powinniście rozwijać wartości ludzkie. Nie zachowujcie się jak zwierzęta. Trzymajcie się prawdy i prawości. Całe stworzenie wywodzi się z prawdy. Gdzie jest prawda, tam znajdziecie obfitość i pomyślność. Nie należy trwonić ludzkiego życia na radowanie się wygodami i doczesnymi przyjemnościami, które są chwilowe. Należy je wykorzystać i stać się ideałem dla świata. Żyjąc przez tyle lat, jaki daliście przykład do naśladowania? Co osiągnęliście? Zadajcie sobie takie pytanie. Odpowiedzią jest duże zero. Być może uczyniliście trochę dobrego, ale to wszystko blednie w porównaniu z liczbą złych uczynków. Istota ludzka tak nie postępuje. Pielęgnujcie i pomnażajcie dobre myśli, dobre słowa i dobre czyny. Oto prawdziwe człowieczeństwo. Nawet obecnie pamiętamy imiona dawnych mędrców i proroków, ponieważ czynili dobrze. Czyńcie innym to, co chcielibyście, by inni uczynili wam. Nie ulegajcie pragnieniom ciała, ponieważ ciało jest jak bańka wody. Nie idźcie za pragnieniami umysłu, ponieważ umysł jest jak szalona małpa. Podążajcie za głosem sumienia, czyli zasadą atmy. Wasze życie znajdzie spełnienie, gdy zadowolicie Boga ofiarowując Mu osiem wymienionych kwiatów. Tak więc, prowadźcie życie wypełnione miłością, bowiem ona jest podstawą wszystkiego. tłum. Maryla Sowa, współpr. Cezary Okruszko [Źródło: Sanathana Sarathi nr 9 (43)/2000 r. Wydanie polskie: Sai Ram nr 30, str. 15-21, Stowarzyszenie Sathya Sai, Wrocław 2000]