Zbigniew Machej Mroczny przedmiot podążania (wiersze i poematy z lat 2005 2012) Biuro Literackie Wrocław 2014 3
SpaGoetheria koktajl erotyczny dla starszych i zaawansowanych 5
[Lekarz Goethemu nie pozwolił] Lekarz Goethemu nie pozwolił na picie twardych alkoholi i robił Goethe minę krzywą, nawet gdy ktoś mu stawiał piwo Ale co innego wino, moi przyjaciele, wina potrafił wychlać co dzień kilka butelek 31
Śmierć to jakieś inne życie które przejmuje nasze życie w posiadanie a potem znowu jeszcze jakieś inne życie przejmuje tamto i tak dalej i tak dalej aż nasze życie zniknie w jakimś zupełnie innym ani bardzo bliskim ani bardzo odległym ani wewnętrznym ani zewnętrznym nieznanym życiu i nigdy się nie dowiemy w jakim początku jest nasz kres 51
Światowe życie 53
Światowe życie 53
Bieda i Nuda Bieda i Nuda w jednym stały domu Bieda na górze a Nuda na dole Bieda spokojna nie wadzi nikomu Nuda najdziksze wyczynia swawole Nuda szaleje Bieda się nie kwapi Bieda jest stara Nuda jeszcze młoda Wiatr coś tam szepcze o tym po ogrodach I nawet w rzece szemrze cicha woda 55
Nowicjusz na przyjęciu i skropić krewetki sokiem z limetki? niepewnie zwrócił się pewien nuworyszowski celebryta (gość taki sobie, ni młody, ni stary, ni ładny, ni brzydki, niedawno jeszcze preferujący frytki, a teraz już całą gębą sybaryta) do swojej partnerki, wytrawnej celebrytki Skropić, skropić, ale nie w nadmiernie krewki sposób, żebyś sobie nie poplamił koszuli, krawatki albo skarpetki odrzekła mu dobrotliwie celebrytka o twarzy przechodzonej nimfetki 89
Natręctwa rymotwórcze 127
Zjedzmy bułkę na spółkę Dusio Machej, 19022006 Płeć opłaca się mieć Przekrój 2006, nr 6 Czy to jest iv Rzeczpospolita? Nie, to jest poseł Jan Rokita Ludwik Dorn, minister spraw wewnętrznych, 26022006 Jeżeli dziadek zostawi spadek tytuł z tygodnika Polityka 2006, nr 7 wszystkie kobiety piękne jak Joanna Brodzik Co z tego, skoro pycha przed upadkiem chodzi? z rozmowy z Jerzym Pilchem, Tygodnik Powszechny 2006, nr 10 Pojechał dumnie, wrócił w trumnie tytuł artykułu o Bierucie z tygodnika Polityka 2006, nr 10 Polowanie na mieszkanie Sąd drażni rząd tytuły z tygodnika Polityka 2006, nr 13 130
Oddźwięki 141
Wierszyk dla tłumaczy Hölderlina, którzy nie znają języka niemieckiego Cóż po poecie w ubraniu czarnym? Cóż po balecie z kozłem ofiarnym? Cóż po lawecie na polu karnym? Cóż po gazecie w koszu cmentarnym? Cóż po gorsecie w kręgu polarnym? Cóż po Sowiecie nad Morzem Czarnym? Cóż po bidecie w zakładzie karnym? Cóż po poecie w okresie marnym? Cóż po poecie niepopularnym? 148
Z portu do portu Kochanie, mam dla ciebie pozdrowienia od Sosnowskiego, Pióry, Wiedemanna, Sommera, Krynickiego, Zadury i Różewicza Och, dziękuję, ale dalej już nie wyliczaj Chociaż, z drugiej strony, człowiek by zupełnie zdziczał bez tej literatury (2007) 158
Przystanek Apokalipsa 185
Instrukcja na przybycie Kostuchy wszystkie z siebie zrzuć ciuchy żeby ją przyjąć czule zrzuć spoconą koszulę i ściągnij stare spodnie żeby ją przyjąć godnie no i zdejmij bieliznę niech weźmie cię jak mężczyznę od pięty po łysinę przyjmij ją jak dziewczynę lecz rozebrany do naga nie próbuj czymś jej przebłagać od oczodołów po tyłek nie wciskaj się jej na siłę nie sprawisz jej zawodu żałosnym brakiem wzwodu swoim otchłannym łonem kroczem kościstym i śliskim na tamtą wciągnie cię stronę i już będzie po wszystkim 218
Przerzuty 235
[seks jest wartością dodaną] seks jest wartością dodaną na przykład w sobotę rano albo w środę wieczorem seks zawsze sobie znajdzie właściwą porę byleby tylko serca nie były chore 259
Po pierwszym kryzysie Po pierwszym kryzysie przyjdzie kryzys drugi Chińczycy wykupią wszystkie nasze długi Po drugim kryzysie przyjdzie kryzys trzeci nie da się przyłączyć narzędzi do sieci Po trzecim kryzysie przyjdzie kryzys czwarty już będzie wiadomo że to nie są żarty Po czwartym kryzysie przyjdzie kryzys piąty single się połączą w miłosne trójkąty Po piątym kryzysie przyjdzie kryzys szósty zbiór dotychczas pełny okaże się pusty Po szóstym kryzysie przyjdzie kryzys siódmy z tymi kryzysami coś nareszcie zróbmy 260
Spis wierszy SpaGoetheria Do Muzy 7 [Gdy z trudem znoszę dworskie gadu-gadu] 8 Łuk Erosa 9 [Ekwipażem z Weimaru au courant ze sługą] 10 Muza 11 [My tu tak sobie gadu-gadu] 13 [A tam w Karlowych Warach] 14 [Zabrałem ze sobą do Karlsbadu ] (Johann Wolfgang Goethe) 18 [Goethe był właśnie taki] 19 Ulubieńcy Muz 20 [Zawsze niemiło mi było, gdym nocą] 21 [O Gracje Promienne i Prześwietne Muzy] 23 [Bardziej niż konno, w pokrowcu ekwipażu] 24 [Każdy kraj ma swoją osobliwą kuchnię ] (Heinrich Heine) 25 [Czując jak mało który poeta] 27 Seks 29 [Lekarz Goethemu nie pozwolił] 31 [chaos panuje] 32 Inne źródła 33 [grupowe jacuzzi] 35 Wilkołaz 37 [Szczególną właściwość Goethego ] (Novalis) 38 [Wszystkie kobiety Goethego ] (Leopold Buczkowski) 38 [Jakimiż mam opisać słowy] 39 [Czy stary renomowany poeta] 40 Żart Afrodyty 41 W podeszłym wieku 43 309
Ułamek zaginionej epopei 45 Droga do granicy niemieckiej z Chomutova 46 Enerdowskie emerytki 47 [powidok twojej figury] 48 [Czy nasze żywobycie] 49 [Najlepiej pisać palcem na wodzie] 50 Śmierć 51 Światowe życie Bieda i Nuda 55 Igła w stogu siana 56 Jeżeli leżeć 58 Małe gospodarstwo na sprzedaż 59 Z domu mojego Ojca 60 Fraszka pohabsburska quasi-autobiograficzna 62 Hundertwasser 63 Scena pod kościołem Wniebowzięcia NMP w Bańskiej Szczawnicy zobaczona letnią nocą z okna tamtejszego Hotelu Grand 64 W Krakowie 66 Częstochowskie westchnienie krakowskiego ministranta z Kościoła Mariackiego 67 Ballada o podlotku 68 Na muzyce 71 Dziewczyny do wzięcia 72 Wersja dla pań 73 Noszenie mini w Trójmieście 74 Ballada o żołnierzu 75 Pijany polski wiersz transgraniczny 76 Scena detaliczna 77 Przyśpiewka 78 Aforyzmy o dziwności życia 79 [lustereczko powiedz przecie] 82 310
Ballada o trumnie z podsłuchem 83 Łzy św Wawrzyńca 86 Idzie czas kryzysowych promocji 87 W upale 88 Nowicjusz na przyjęciu 89 Samos 90 Greckie przesłanie 92 Lotnisko 93 Ballada polskiego żołnierza w Iraku jesienią 2007 roku 94 Na razie 98 Piosenka niedługa 99 Karpie 100 Poema naiwne 102 Nuda 103 Tom Cruise pisze, a potem drze na strzępy następny list do Nicole Kidman 104 Gwiazdy i gwizdki 106 Dobra rada dla gwiazdek prezentujących się na plaży w Cannes 107 W pościeli 108 [wczoraj] 109 Dziad i baba 110 Dwa wiersze o starej miłości 111 Lament 48-letniego rencisty po upadku na schodach w domu jego ojca, 74-letniego emeryta 112 Pretekst 115 [przy bankomacie stoję] 116 [może wiecie] 117 Dziadowska ballada o straszliwym wypadku w Urzędzie Skarbowym 118 Biały demontaż 120 Gloria i Requiem 122 Nieprawdziwi Polacy 123 Dwie fraszki o żałobie 124 nietubyć 125 311
Natręctwa rymotwórcze [Twoja skóra pęka] 129 [Kamil Stoch] 129 [Coraz więcej ataków] 129 [Nie eksperymentuj ] 129 [Dziś do Łodzi] 129 [Gigantyczna lawina] 129 [Zjedzmy bułkę] 130 [Płeć] 130 [Czy to jest ] 130 [Jeżeli dziadek] 130 [ wszystkie kobiety ] 130 [Pojechał dumnie] 130 [Polowanie na mieszkanie] 130 [Eksperci medyczni] 131 [Wygrana czy przegrana] 131 [Lud sam dla siebie ] 131 [Kto nam usmaży] 131 [Bardzo wiele boleści] 131 [W partii Tuska] 131 [Bzdury z broszury] 132 [Replika konika] 132 [Kiedyś artystka solowa] 132 [Taśmy na premiera] 132 [Ekranizacje na wakacje] 132 [Nie chlej tyle coca-coli] 132 [bibliotekarki] 133 [śpiew i rżenie starych koni] 133 [Zapraszamy serdecznie ] 133 [Jeśli na św Prota] 133 [Dziś rozpocznie się uwalnianie] 133 [Letnie rozważania] 133 [Pokaż, lekarzu] 134 [Boskie ciało] 134 312
[Miło zarobić ździebełko] 134 [Lepszy merlot węgierski] 134 [deszczowe chmury] 134 [Dola dorsza] 134 [Kasia teraz montuje] 134 [Chcesz jeść co dzień mortadelę] 135 [Dostawał od strażaka] 135 [Nie emigruję!] 135 [To ostatnia niedziela] 135 [św Kordula] 136 [Jeżeli chodzi o Rokitę] 136 [Gwatemala] 136 [Przeżyliśmy rządy Buzka] 136 [Był ranny w zamachu] 136 [Jaka skala] 136 [Polska A Polsce B] 137 [Prezydencie! Panie nasz!] 137 [Samochód Julii Pitery ] 137 [Sylwia Gruchała] 137 [Teraz] 137 [Albert ii zwrócił się ] 137 [Na misję w Czadzie] 137 [ napisał do Felicji Bauer ] 138 [Rolnicy załamują ręce] 138 [Miotła miecie] 138 [Jeżeli coś jest dobre] 138 [Jestem cała i zdrowa] 138 [Prezydent z premierem] 139 [Kto wieczorem zje banana] 139 [Chile w pyle] 139 [Ludzie, czego szukacie] 139 [Gospodarka na fali] 139 [Przesłuchanie Jerzego E juniora] 139 [Polska i Ukraina] 140 [Trzymamy] 140 313
Oddźwięki Obłoki 143 Co mówią poetom w średnim wieku na temat zdrowia 144 Goethe w Zachodnich Czechach (Dichtung und Wahrheit) 145 Wiersze i czas 147 Wierszyk dla tłumaczy Hölderlina, którzy nie znają języka niemieckiego 148 Mała zagadka 149 W Szwajcarii 150 Julian Przyboś w 1950 roku 152 Barbarzyńca w katedrze 154 Na Mrożka w Nicei 155 Profesor Michał Paweł Markowski w Tunelu 156 Z portu do portu 158 Co mówią poetom na temat Mozarta 159 Muzykologia 160 Rok Mozartowski 161 Kultura w Dzienniku 162 W potrzebie 164 Co mówią poetom na temat tabloidów 165 Co sądzą redaktorzy i krytycy o Zimie w małym mieście na granicy 167 Lament przeciętnego poety w stanach średnich 168 Skowyt zapoznanego poety z 2009 roku 171 Co mówią poetom o bestsellerach literatury pięknej 172 Produkt w Teatrze Arena 173 [O obłoki, obłoki] 175 Enzensberger 176 Czasami 178 Grammartyrdom 179 Wiersz dla Anny Calvi 181 Wiersz dla Milana Jesiha 183 314
Przystanek Apokalipsa Ono 187 Gorączka i akcent 188 Jestem sobą 189 [jak świat światem i Rzym Rzymem] 190 Sceny pasyjne i wielkanocne z Budapesztu 192 Kassel, Wehlheider Platz 197 Ruchy 198 Z historii 200 Dane odebrane 202 Pociąg jedzie przez las 203 Leśna perspektywa 205 [alfa jest ciemna i dalej ciemnieje] 206 [wczytać się w runy] 207 [płonący pies] 208 Przed odjazdem na Patmos 210 Legenda o Wniebowzięciu u brzegów Azji Mniejszej 211 Przystanek Apokalipsa 214 [gdy deszcz ognistych zer] 217 Instrukcja 218 Ballada czarnej godziny 219 [jeżeli śmierć] 222 Mroczny przedmiot podążania 223 [Jeżeli się Oddalić] 226 [zdaje się że się staje] 227 [co się stało?] 228 Po przejściu 229 Bardzo mały katechizm 230 [wybierając się] 231 Konkluzja 232 315
Przerzuty [już więcej wierszy nie pisać] 237 Poezja gorzej 238 Co mówią poetom na temat społecznego statusu poezji 240 Poezja musi 241 Puszkin w Kiszyniowie 242 Utylitaryzm 248 Księżyc nad Dunajem 249 Perygeum albo rymy na starą modłę do księżyca skojarzone 19 marca 2011 roku 251 Woda 253 Myśl 256 Młyn i Krzyż 258 [seks jest wartością dodaną] 259 Po pierwszym kryzysie 260 Tajne przez poufne 261 Kraków Warszawa 262 [ty co jesteś łaskawa] 264 W Koniakowie 266 Międzynarodowy Rok Lasu 268 1000 koronczarek w Koniakowie 269 Ślady 270 Śniadanie na trawie 273 Bayern w Madrycie 274 Wyzwanie 275 [zeskanować sen] 276 [drobny pył] 277 Niebo 278 W Pradze po czterech latach 279 Niebo nad Pragą 280 Inne nieba 283 [A kiedy minie lato] 284 Równonoc 285 W Kijowie 286 316
[W ciemności nic nie widać] 287 Pierwsza gwiazdka 288 Apokryf naddunajski 290 [szybciej w ciemno na skróty] 296 Uwaga o męskim obowiązku 297 W Soborze Michajłowskim 298 Młoda fryzjerka 300 Widok z ciemnego okna wieczorem 302 [już za progiem starości] 304 [żyjąc jesteś dziedzicem] 305 Palimpsest 306 Nota 308 317
Poezje 106 Zbigniew Machej: Mroczny przedmiot podążania Projekt okładki Joanna Jędrusik, Klaudiusz Machej Projekt typograficzny Artur Burszta Korekta i skład Anna Krzywania, Patrycja Wojkowska Druk i oprawa Wrocławska Drukarnia Naukowa pan Książkę wydrukowano na papierze Ecco Book Cream 80 g/m² wol 1,8 dostarczonym przez firmę Antalis Map Copyright by Zbigniew Machej, 2014 Copyright by Biuro Literackie, 2014 Biuro Literackie Przejście Garncarskie 2, 50-107 Wrocław tel 71 346 01 42, poczta@biuroliterackiepl wwwbiuroliterackiepl isbn 978-83-63129-72-9 319
Książkadostępnaw księgarni