Załącznik do Uchwały Nr 40/V/07 Rady Miasta Jarosławia z dnia 29 stycznia 2007 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2007 dla miasta Jarosławia I. Wprowadzenie : Przedstawiony poniŝej Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest kontynuacją i rozwinięciem działań realizowanych przez Gminę Miejską Jarosław w oparciu o ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 roku z późn. zmianami / Dz. U. Z 2002 r. nr 147, poz. 1231 z późn. zm./. Realizowanie tych działań wymaga zaangaŝowania wielu środowisk i grup społecznych, konsekwencji w długofalowych działaniach i wprowadzania nowatorskich rozwiązań szczególnie w odniesieniu do pracy z dziećmi i młodzieŝą. Efekty takiej pracy nie są spektakularne, ale na pewno drobnymi krokami podnoszą świadomość społeczeństwa oraz promują właściwe postawy młodych ludzi w perspektywie ich dorosłego Ŝycia. Przy konstruowaniu Programu na 2007 rok uwzględniono doświadczenia z lat poprzednich, z których wynika, Ŝe najskuteczniejsza jest profilaktyka skierowana do dzieci i młodzieŝy jako grupy najbardziej naraŝonej na ryzyko wynikające ze spoŝywania alkoholu. Obecnie samorządy gminne są jednym z najwaŝniejszych filarów polskiego systemu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, a polski system profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, oparty w znacznej mierze na działaniach podejmowanych na poziomie lokalnym, uwaŝany jest za rozwiązanie zgoła wzorcowe w skali Europy jak i świata. To właśnie gmina, z racji dysponowania największą wiedzą o problemach swojej społeczności ma przedsięwziąć środki zaradcze oraz naprawcze skierowane do lokalnej społeczności, aby zapobiegać i minimalizować skutki alkoholizmu. Po kilku latach funkcjonowania znowelizowanej ustawy i realizowania kolejnych programów profilaktyki nadszedł czas na zmiany ku lepszym rozwiązaniom, rozwiązaniom miejmy nadzieję bardziej skutecznym. W obecnej dobie nie zastanawiamy się juŝ, czy warto pomagać osobom, rodzinom z problemem alkoholowym a w szczególności dzieciom z rodzin dotkniętych chorobą alkoholową, ale jak to zrobić szybciej, skuteczniej, efektywniej. Pomagać to znaczy minimalizować skutki alkoholizmu, ale pomagać to przede wszystkim zapobiegać, czyli edukować, uświadamiać, wskazywać alternatywne sposoby spędzania wolnego czasu, radzenia sobie z sytuacją trudną, konfliktową, jak skutecznie bez uŝywek rozładować napięcie i rodzącą się agresję. Pomagać to równieŝ wspierać młodych ludzi w kształtowaniu prawidłowych postaw osobowościowych, aby nie było potrzebne podpieranie się substancjami uzaleŝniającymi. Uczyć umiejętności mówienia nie w sytuacjach, gdy młody człowiek jest poddany presji otoczenia. Alkoholizm to choroba, która rozwija się latami, niepostrzeŝenie. Skutki uzaleŝnień nie ograniczają się jedynie do ograniczeń fizycznych czy psychicznej degradacji samego alkoholika, one dotykają wszystkich osób, które Ŝyją, pracują czy przyjaźnią się z uzaleŝnionym. Niniejszy Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zwany dalej Programem, opierający się na wytycznych Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Narodowym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przyjętym przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 06 września 2006 roku jest wyrazem dąŝenia samorządu lokalnego do stwarzania warunków sprzyjających zachowaniu zdrowia fizycznego i psychicznego mieszkańców Jarosławia, właściwemu wychowaniu młodego pokolenia oraz zachowania ładu i porządku publicznego.
Wszystkie dzieci i młodzieŝ mają prawo do wzrastania w środowisku zabezpieczonym przed negatywnymi konsekwencjami picia alkoholu i powinny być chronione przed promowaniem napojów alkoholowych /Europejska Deklaracja w sprawie Alkoholu/. Podstawa prawna do działań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych: Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi / Dz. U. z 2002 r. Nr 147 poz. 1231 z późniejszymi zmianami /. Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej / Dz. U. Nr 64 poz. 593 z późn. zmianami/. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności poŝytku publicznego i o wolontariacie /Dz. U. Nr 96 poz. 873 z późn. zmianami/. Ustawa z dnia 30 czerwca 2005r. o finansach publicznych / Dz. U. z 2005 r., nr 249, poz. 2014 z późn. zm./. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo Zamówień Publicznych /Dz. U. z 2004 r., nr 19, poz. 177 z późn. Zm./. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 5 października 2004r. w sprawie warunków i trybu przyznawania dofinansowania zajęć sportowo-rekreacyjnych dla uczniów /Dz.U. z 2004 r., nr 224, poz. 2275/. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 grudnia 2005 w sprawie wzoru oferty realizacji zadania publicznego, ramowego wzoru umowy o wykonanie zadania publicznego i wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania /Dz. U. z 2005r., nr 264, poz. 2207/ Ustawa o Policji z dnia 1 stycznia 2003 r. /Dz. U. z 2002r., nr 7, poz. 58 art.13 z późn. zm./. II. Cele Programu : Szkód wynikających z naduŝywania alkoholu nie moŝna usunąć całkowicie, ale moŝna zmniejszyć ich rozmiary. Celem Programu jest promowanie postaw trzeźwościowych oraz zmniejszenie i usuwanie zdrowotnych i społecznych skutków uzaleŝnienia poprzez: 1. Kształtowanie odpowiedniej polityki społecznej w rozumieniu problemu związanego z naduŝywaniem alkoholu i innych substancji uzaleŝniających. 2. Propagowanie Trzeźwego modelu Ŝycia jako świadomego wyboru poprzez tworzenie systemu oddziaływań opartego na profesjonalnym wsparciu w profilaktycznym procesie wychowawczym społeczeństwa w tym dzieci, młodzieŝy oraz dorosłych. 3. Oddziaływanie na procesy degradacji społecznej a w szczególności osób uzaleŝnionych i ich rodzin. 4. Motywowanie do wyboru Ŝycia w trzeźwości. 5. Zmniejszanie szkód zdrowotnych, społecznych spowodowanych naduŝywaniem alkoholu. 6. Pomoc w samorealizacji poprzez grupy wsparcia, pomoc terapeutyczną. 7. Zapewnianie wsparcia i profesjonalnej pomocy w rozwiązywaniu problemów alkoholowych. 8. Promowanie zdrowego stylu Ŝycia. 9. Promowanie postaw społecznych waŝnych dla profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 10. Leczenie i rehabilitacja osób uzaleŝnionych od alkoholu 11.Zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych oraz innych zjawisk patologicznych.
12.Zmniejszenie rozmiarów aktualnie istniejących problemów alkoholowych i zjawisk patologicznych. III. Zadania Programu i planowane do realizacji działania w ramach Programu Zadania własne samorządów gminnych w sferze profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych określone są w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. W art.4 1 ust.1wymienionej ustawy czytamy, Ŝe prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzaleŝnionych od alkoholu naleŝy do zadań własnych gmin, a w szczególności zadania te obejmują: 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych od alkoholu poprzez następujące działania: 1/ wspieranie rozwoju i funkcjonowania placówek terapeutycznych, 2/ ułatwianie osobom uzaleŝnionym udziału w leczeniu, 3/ organizowanie warunków pierwszego kontaktu dla osób uzaleŝnionych, 4/ finansowanie dodatkowych programów terapeutycznych 5/ opłacanie kosztów powołania biegłych orzekających w przedmiocie uzaleŝnienia Odbiorcami tych działań są: osoby uzaleŝnione i ich rodziny placówki terapeutyczne organizatorzy doradztwa i działań wspierających biegli kliniczni wykonujący badania specjalistyczne 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, poprzez następujące działania: 1/ działania Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych skierowane do osób uzaleŝnionych od alkoholu w celu zmotywowania do podjęcia leczenia odwykowego, 2/ dofinansowanie działalności świetlic środowiskowo-socjoterapeutycznych, których celem jest prowadzenie zajęć o charakterze profilaktycznym, socjoterapeutycznym i wychowawczym oraz podjęcie działań na rzecz doŝywiania dzieci uczestniczących w w/w zajęciach, 3/ budowanie gminnego systemu wsparcia dla ofiar przemocy domowej, współpraca oraz przepływ informacji pomiędzy instytucjami i organizacjami zajmującymi się pomocą socjalną, materialną, medyczną, prawną i psychologiczną, 4/ przeciwdziałanie zjawisku przemocy w rodzinie poprzez wspieranie procedury Niebieskie Karty w Policji, pomocy społecznej, a takŝe wdraŝanie tych procedur w gminnych komisjach rozwiązywania problemów alkoholowych, współpraca z organizacjami pozarządowymi zajmującymi się udzielaniem pomocy ofiarom przemocy domowej w tym noclegu, 5/ inicjowanie działań zmierzających do podniesienia kwalifikacji osób mających w swojej pracy kontakt z ofiarami i sprawcami przemocy, 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych dla dzieci i młodzieŝy w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych Realizacja tego zadania moŝe odbywać się poprzez: 1/ wdraŝanie metody wczesnej diagnozy i krótkiej interwencji przez lekarzy podstawowej opieki medycznej 2/ tworzenie zintegrowanego systemu profilaktyki gminnej obejmującej następujące grupy
społeczne: - dzieci i młodzieŝ: a/ programy profilaktyczne w szkołach i innych placówkach oświatowych i opiekuńczo wychowawczych, b/ wdraŝanie programów profilaktyczno-interwencyjnych dla młodzieŝy upijającej się, c/ szkolenie nauczycieli, wychowawców i instruktorów sportowych w zakresie oddziaływań profilaktycznych wobec dzieci i młodzieŝy oraz podejmowanie interwencji w sytuacjach problemowych, d/ wspieranie młodzieŝowych liderów oraz środowisk zaangaŝowanych w promowanie zdrowego stylu Ŝycia i abstynencji. Przy organizacji pozalekcyjnych zajęć sportowych naleŝy zwracać uwagę na promowanie abstynencji: - rodzice : działania edukacyjne, warsztaty dla rodziców, których dzieci piją i upijają się, - dorośli społeczność lokalna : lokalne i ogólnopolskie kampanie edukacyjne, festyny, happeningi, konferencje, debaty w lokalnych mediach, prowadzenie systemu informacji lokalna prasa, media, tablice informacyjne, internet. 3/ inicjowanie działań na rzecz częstszego podejmowania interwencji przez funkcjonariuszy Policji oraz StraŜy Miejskiej w sytuacjach spoŝywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych 4/ wdraŝanie programów edukacyjnych dla dzieci, młodzieŝy, nauczycieli i rodziców w zakresie problemów alkoholowych, 5/ promowanie zdrowego stylu Ŝycia bez nałogów m.in. poprzez organizację zawodów i rozgrywek sportowych w tym integracyjnych 6/ prowadzenie klubów młodzieŝowych oraz profilaktyki środowiskowej na rzecz dzieci i młodzieŝy ze środowisk patologicznych, 7/ dofinansowanie organizacji wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych w szczególności koncertów, występów artystycznych, spektakli, konkursów, wystaw, dyskusji, prelekcji jako alternatywna metoda spędzania wolnego czasu, 8/ promocja trzeźwości w społeczeństwie w szczególności wśród dzieci i młodzieŝy poprzez dofinansowanie otwartych środowiskowych imprez profilaktycznych, odbywających się bez udziału alkoholu, promujących zdrowy styl Ŝycia, integrujących społeczność lokalną, a w szczególności rodziny, 9/ dofinansowanie wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci z rodzin dotkniętych problemem alkoholowym, ze środowisk niewydolnych wychowawczo i patologicznych, 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, słuŝącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych; Realizacja tego zadania moŝe się odbywać poprzez: 1/ powierzenie realizacji poszczególnych zadań gminnego programu organizacjom pozarządowym, 2/ współpracę z stowarzyszeniami i klubami abstynenckimi: dofinansowanie dodatkowych programów terapeutycznych realizowanych w stowarzyszeniach, dofinansowanie kosztów organizowanych obozów terapeutycznych, wspieranie współpracy stowarzyszeń ze społecznościami lokalnymi, 3/ współpracę z Kościołem Katolickim i innymi związkami wyznaniowymi. Odbiorcy : środowiska samopomocowe integrujące osoby uzaleŝnione i członków ich rodzin, instytucje publiczne z terenu miasta Jarosławia angaŝujące się w działalność profilaktyczną i interwencyjną, fundacje, stowarzyszenia, związki wyznaniowe, organizacje sportowe, instytucje kulturalno oświatowe,
osoby zaangaŝowane w działania profilaktyczne. 5. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, poprzez następujące działania : 1/ prowadzenie analizy stanu wdroŝenia procedury Niebieskiej Karty przez Komendę Powiatową Policji w ramach współpracy Policji i Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Wykorzystywanie odnośnych danych w trakcie prowadzenia przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych czynności zmierzających do skierowania na leczenie odwykowe osób naduŝywających alkoholu, 2/ ułatwianie udziału w zajęciach terapeutycznych ofiarom przemocy, 3/ organizowanie wsparcia i pomocy dla dzieci ofiar przemocy w ramach działań profilaktycznych i terapeutycznych. Odbiorcy : społeczność lokalna dzieci i młodzieŝ organizacje pozarządowe grupy zawodowe angaŝujące się w bezpośrednią pracę prewencyjną i terapeutyczną, w szczególności odnoszącą się do populacji dzieci i młodzieŝy, rodzice i wychowawcy Zlecanie realizacji zadań określonych w Programie następuje w szczególności : 1. w formie dotacji na dofinansowanie lub sfinansowanie ich realizacji po przeprowadzeniu otwartego konkursu ofert, 2. poprzez udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie usług lub dostaw w trybie ustawy Prawo zamówień publicznych. Udzielenie zamówienia wymaga uprzedniego zasięgnięcia opinii Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, 3. Zlecanie zadań z zakresu profilaktyki jednostkom własnym. 6. Ograniczanie dostępności alkoholu Zadanie polegające na ograniczeniu dostępności alkoholu realizuje się w szczególności poprzez ustalenie : 1. limitu punktów sprzedaŝy napojów alkoholowych zawierających powyŝej 4,5% alkoholu / z wyjątkiem piwa /, przeznaczonych do spoŝycia poza miejscem sprzedaŝy, 2. limitu punktów sprzedaŝy napojów alkoholowych zawierających powyŝej 4,5% alkoholu / z wyjątkiem piwa /, przeznaczonych do spoŝycia w miejscu sprzedaŝy, 3. zasad usytuowania miejsc sprzedaŝy i podawania napojów alkoholowych na terenie miasta Jarosławia. Wartości liczbowe limitu punktów sprzedaŝy alkoholu oraz zasady usytuowania miejsc sprzedaŝy i podawania napojów alkoholowych ustala Rada Miasta Jarosławia w odrębnych uchwałach. 7. Podejmowanie działań mających na celu przeciwdziałanie naruszaniu przepisów ustawy, w tym w szczególności : 1. kontrolowanie punktów sprzedaŝy i podawania napojów alkoholowych przez uprawnionych pracowników Urzędu Miasta Jarosławia, członków Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, funkcjonariuszy StraŜy Miejskiej pod kątem przestrzegania przez przedsiębiorców warunków zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych oraz ustawowych zakazów sprzedaŝy i podawania napojów alkoholowych
określonych w art. 15 ustawy, 2. współpraca z organami ścigania, StraŜą Miejską i Wydziałem Monitorowania Bezpieczeństwa Miasta w zakresie ujawniania sprawców przestępstw i wykroczeń określonych ustawą, 3. podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art.13 i art.15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarŝyciela publicznego. Kontroli podlegają wszystkie podmioty gospodarcze prowadzące sprzedaŝ i podawanie napojów alkoholowych. IV. Działania Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i zasady wynagradzania członków Komisji. 1. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych powołana zostaje Zarządzeniem Burmistrza. Do zadań Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zgodnie z zapisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi naleŝy : 1/ rozpoznawanie środowisk zagroŝonych alkoholem i przemocą oraz podejmowanie postępowań interwencyjnych, 2/ podejmowanie działań zmierzających do poddania się leczeniu odwykowemu przez osoby uzaleŝnione od alkoholu, w tym kierowanie wskazanych osób na badania przez biegłego sądowego celem wydania opinii w przedmiocie uzaleŝnienia od alkoholu, 3/ przeprowadzanie kontroli punktów sprzedaŝy napojów alkoholowych i wydawanie postanowień dotyczących zgodności ich lokalizacji z odnośnymi uchwałami Rady Miasta Jarosławia w związku z procedurą wydawania przez Burmistrza decyzji w sprawie wydawania zezwoleń na sprzedaŝ alkoholu, 4/ kierowanie wniosków do Sądu Rejonowego w Jarosławiu w przedmiocie zastosowania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu, 5/ powadzenie lokalnej polityki wobec problemów alkoholowych poprzez aktywny udział w tworzeniu i opiniowaniu aktów prawnych dotyczących tego zagadnienia oraz inicjowaniu działań zwiększających efektywność przyjętego Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, 6/ opiniowanie wniosków dotyczących wykonywania zadań ujętych w Programie w zakresie wskazanych w nim działań. 2. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych odbywa posiedzenia zgodnie z przyjętym harmonogramem. 3. Za udział w posiedzeniach i pracach Komisji jej członkowie pobierają wynagrodzenie według następujących stawek : 1/Przewodniczącemu Komisji przysługuje wynagrodzenie w wysokości 70.00 złotych /brutto, za kaŝde odbyte posiedzenie/, 2/ Członkom Komisji 60.00 złotych /brutto, za kaŝde odbyte posiedzenie/ 3/ Członkom Komisji wchodzącym w skład zespołu przeprowadzającego rozmowy motywacyjno ostrzegawcze z osobami uzaleŝnionymi od alkoholu i członkami ich rodzin 80.00 złotych /brutto, za kaŝde odbyte posiedzenie/. 4. Wynagrodzenie płatne jest po posiedzeniu Komisji i po przedłoŝeniu listy obecności. V. Realizatorzy Programu Jednostki gminne : 1. Burmistrz Miasta Jarosławia 2. Wydział Spraw Obywatelskich przy udziale podmiotów, którym zlecono realizację zadań określonych w Programie
3. Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 4. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Jarosławiu 5. Wydział Edukacji i Kultury Fizycznej, we współpracy z dyrektorami placówek oświatowych 6. Wydział Monitorowania Bezpieczeństwa Miasta 7. StraŜ Miejska w Jarosławiu 8. Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Jarosławiu Jednostki powiatowe : 1. Komenda Powiatowa Policji w Jarosławiu 2. Sąd Rejonowy w Jarosławiu 3. Przychodnia Terapii UzaleŜnienia od Alkoholu i WspółuzaleŜnienia 4. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 5. Poradnia Zdrowia Psychicznego 6. Parafie 7. Organizacje pozarządowe : stowarzyszenia, fundacje. VI. Postanowienia końcowe 1. Zgodnie z przepisami ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi / art.18 2. 95 / na realizację Gminnego Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przeznacza się dochody z opłat za wydane zezwolenia na sprzedaŝ napojów alkoholowych do spoŝycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaŝy. Dochody te mogą być wykorzystane jedynie na realizację przyjętego Programu. 2. Kontrola efektywności niniejszego Programu prowadzona jest poprzez : a/koordynację systemu monitorowania działań realizowanych w ramach Programu prowadzoną przez Wydział Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta Jarosławia, b/obowiązkowe przedstawienie sprawozdań oraz przeprowadzenie analizy rezultatów działalności przez podmioty realizujące zadania w ramach Programu c/ przedłoŝenie Radzie Miasta Jarosławia w okresie do 28 lutego kaŝdego roku sprawozdania z jego wykonania przez Burmistrza. 3.Nadzór nad realizacją postanowień Uchwały sprawuje Komisja Przestrzegania i Porządku Publicznego Rady Miasta Jarosławia. Prawa