Polacy zasłużeni dla elektryki



Podobne dokumenty
Prof. dr inż. dr h. c. ZBIGNIEW JASICKI

Prof. dr hab. inż. Jan Henryk Obrąpalski. wspaniały naukowiec wybitny organizator życia gospodarczego na Górnym Śląsku

Wydział Elektryczny Politechniki Śląskiej. Poczet dziekanów 19/21

XV Seminarium WEP Mieczysław Pożaryski ( ) Andrzej MARUSAK Warszawa, 21 II 2018

Wybrane sylwetki wybitnych polskich elektrotechników

Stowarzyszenie Elektryków Polskich. Od PWSZ do Stowarzyszeń Inżynierskich Doskonalenie zawodu

Andrzej JELLONEK ( ).

Antoni Guzik. Rektor, Dziekan, Profesor, wybitny Nauczyciel, Przyjaciel Młodzieży

dr inż. Zygmunt Rozewicz

Uroczystość nadania sali 28 D-1 imienia prof. Mariana Cegielskiego

Zygmunt Szparkowski ( )

Tadeusz Czaplicki. Tadeusz Czaplicki Prezes SEP w latach

Marian ŁAPIŃSKI ( )

Jubileusz 95-lecia. Oddziału Radomskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich im. prof. Włodzimierza Krukowskiego. Patronat Honorowy

Prof. dr hab. Adam Wrzosek organizator i Dziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1920/ /1923

JUBILEUSZ 90-LECIA PROFESORA ZBIGNIEWA KĄCZKOWSKIEGO

Kazimierz Kolbiński. Kazimierz Kolbiński Prezes SEP w latach

Kazimierz IDASZEWSKI ( )

Od przeszłości do teraźniejszości. Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego

PROFESOR DR INŻ. KAZIMIERZ IDASZEWSKI ( )

XV Seminarium WEP Kazimierz IDASZEWSKI ( ) Andrzej MARUSAK Warszawa, 14 III 2018

7 XII 2016 r. VII Seminarium SAiP OW SEP Andrzej Marusak

Twórcy Wydziału Elektrycznego Politechniki Wrocławskiej. Biogram

Profesor S. Bladowski

Instytut Pamięci Narodowej - Poznań

90-lecie. Prof. zw. dr hab. inż. Zbigniew Kikiewicz

ADAM KAROL SMOLIŃSKI ( )

dr hab. inż. Krystyna Macek-Kamińska, profesor PO

POMNIK-ŁAWECZKA profesora Mieczysława Pożaryskiego SEP & PW 2019

DB ENERGY SP. Z O.O. ma zaszczyt zaprosid na szkolenie pt. Ochrona przeciwporażeniowa i BHP w pracy energetyka zakładu przemysłowego

Tradycje stowarzyszeniowe warszawskich elektryków przed 1920 r.

LWOWSKIE KORZENIE ODDZIAŁU WROCŁAWSKIEGO STOWARZYSZENIA ELEKTRYKÓW POLSKICH

22 VI 2016 r. VI Seminarium WEP SAiP OW SEP Andrzej Marusak

Od przeszłości do teraźniejszości. Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego

90. urodziny dr. inż. Ludwika Kossowicza nestora polskiego przemysłu naftowego

Sprawozdanie z I Sympozjum Historia Elektryki 2015.

LAUDACJA. WIELCE SZANOWNY JUBILACIE! Dostojni Goście i Uczestnicy Pokampanijnej konferencji surowcowo-technicznej, Koledzy i Przyjaciele Jubilata!

XVIII Seminarium WEP. Andrzej MARUSAK Warszawa, 17 X 2018

Mieczysław Pożaryski

ZASADY I WYTYCZNE OCENY NAUCZYCIELI AKADEMICKICH WYDZIAŁU ELEKTRYCZNEGO POLITECHNIKI WROCŁAWSKIEJ

KSIĘGA JAKOŚCI 2 PREZENTACJA UCZELNI. Państwowa WyŜsza Szkoła Zawodowa w Elblągu. 2.1 Historia uczelni


Strategia Rozwoju Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Karkonoskiej Państwowej Szkoły WyŜszej w Jeleniej Górze do roku 2020

MIECZYSŁAW ŚWIEKATOWSKI ŻYCIE I PRACA

RAMOWY PROGRAM DZIAŁANIA ODDZIAŁU WROCŁAWSKIEGO PZITB NA KADENCJĘ

Obchody 100-lecia SEP w Oddziale Rzeszowskim

Jerzy Grzywacz kończy 90 lat

REGULAMIN ORGANIZACYJNY KATEDRY PRACY SOCJALNEJ WYDZIAŁ NAUK SPOŁECZNYCH AKADEMIA POMORSKA SŁUPSK

Prof. dr hab. Hieronim Bartel. Uroczystość jubileuszu 80-lecia urodzin

Wydział Inżynierii Wytwarzania AGH w Mielcu

ZASADY, KRYTERIA I TRYB DOKONYWANIA OCEN NAUCZYCIELI AKADEMICKICH W WARSZAWSKIM UNIWERSYTECIE MEDYCZNYM

Magnificencjo Rektorze, Wysoki Senacie, Czcigodny Doktorze Honorowy, Szanowni Państwo.

ZARZĄDZENIE Nr 16/2013 REKTORA UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w Siedlcach

R E K T O R ZARZĄDZENIE WEWNĘTRZNE 44/2016

ZARZĄDZENIE NR 53/2006 Rektora Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu z dnia 27 listopada 2006 r. w sprawie wprowadzenia

Cezary Anatol Pawłowski. (ur w Łomży, zm. 28 grudnia 1981 w Warszawie)

Prof. dr hab. Jerzy Stańczyk

Strategia Rozwoju Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Karkonoskiej Państwowej Szkoły Wyższej w Jeleniej Górze do roku 2020

Józef ŁUSZCZEK ( )

Felicjan Karśnicki. Felicjan Karśnicki Prezes SEP w latach

Gen. bryg. prof. dr hab. Henryk Chmielewski PŁK PROF. DR HAB MED. TEOFAN MARIA DOMŻAŁ DOKTOR HONORIS CAUSA

Prof. dr hab. inż. Zbigniew Kasina Wydz. Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska. Prof. dr hab. Józef Myjak Wydz. Matematyki Stosowanej

REGULAMIN KOLEGIUM INDYWIDUALNYCH STUDIÓW MIĘDZYOBSZAROWYCH UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO W KATOWICACH

Gen. bryg. prof. dr hab. Henryk Chmielewski

REGULAMIN przeprowadzania postępowań konkursowych na stanowiska nauczycieli akademickich na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu

SZCZEGÓŁOWE WARUNKI I TRYB REKRUTACJI NA STUDIA DOKTORANCKIE W ROKU AKADEMICKIM 2010/2011 NA POLITECHNICE RZESZOWSKIEJ

Sprawozdanie z sesji Elektrotechnologie- stan obecny i perspektywy zastosowań w elektryce i energetyce

7 XII 2016 r. VII Seminarium SAiP OW SEP Andrzej Marusak

CHARAKTERYSTYKA STUDIÓW DOKTORANCKICH prowadzonych przez Uniwersytet Medyczny w Łodzi:

Jerzy Malec JAN STASZKÓW ( ) IN MEMORIAM

oprac. Monika Markowska i Hanna Ciepiela Wojewódzki Ośrodek Metodyczny

Wykład V OBWODY MAGNETYCZNE PRĄDU STAŁEGO

Uchwała nr 20/2012 Senatu Politechniki Rzeszowskiej im. I. Łukasiewicza z dnia 26 kwietnia 2012 r.

KAROL BORSUK ( )

Dział VIII STUDIA DOKTORANCKIE I DOKTORANCI

prof. dr hab. Mykola Kyzym

UCHWAŁA NR XXI/261/2016 RADY MIEJSKIEJ KALISZA z dnia 31 marca 2016 r.

UCHWAŁA NR 51/2013. Senatu Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte z dnia 21 listopada 2013 roku

Politechnika Wrocławska

KARTA PROGRAMU STUDIÓW

Uniwersalny przekładnik prądowy do dokładnego pomiaru prądów zwarciowych. Autorzy Jerzy Przybysz Jan Olak Zbigniew Piątek

Regulamin Wydziału Materiałoznawstwa, Technologii i Wzornictwa (WMTiW) Politechniki Radomskiej im. Kazimierza Pułaskiego.

KLASA INŻYNIERSKA profil matematyczno-fizyczny. Innowacja pedagogiczna Liceum Ogólnokształcące Nr I im. D. Siedzikówny Inki we Wrocławiu

przemysłu maszynowego, przetłumaczył, wraz z mgr inż. S. Bielawskim, obszerne dzieło Poradnik techniki regulacji W. Oppelta, jako potrzebną pomoc

40 lat minęło Wydział Informatyki i Zarządzania Obchody pod patronatem JM Rektora PWr prof. dr hab. inż. Tadeusza Więckowskiego

Doc. dr inż. Zbigniew Białkiewicz ( ) Członek Honorowy SEP

Warunki rekrutacji na studia

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Inżynieria Materiałowa Studia I stopnia. Podstawy elektrotechniki i elektroniki Rodzaj przedmiotu: Język polski

REGULAMIN przyznawania nagród Rektora nauczycielom akademickim w Akademii Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach

ZARZĄDZENIE NR 49/2006 Rektora Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu z dnia 30 października 2006 r.

Pismo Okólne Nr 6 /2015 Rektora Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie z dnia 10 lipca 2015 r.

SPOTKANIE Z PRZEDSTAWICIELAMI POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ

ZARZĄDZENIE nr 7/16/17 Rektora Politechniki Śląskiej z dnia 14 października 2016 roku

REGULAMIN przyznawania nauczycielom akademickim nagród Rektora Politechniki Opolskiej

12 milionów na nowe kierunki, staże oraz szkolenia dla Politechniki Białostockiej

Włodzimierz Szumilin

ZAŁĄCZNIK NR 4 KRYTERIA I TRYB DOKONYWANIA OKRESOWEJ OCENY NAUCZYCIELI AKADEMICKICH

Studencka ankieta oceny jakości zajęć dydaktycznych realizowanych na Wydziale Mechanicznym Akademii Morskiej w Szczecinie. Nazwa przedmiotu:..

KLASA INŻYNIERSKA profil matematyczno-fizyczny. Innowacja pedagogiczna Liceum Ogólnokształcące Nr I im. D. Siedzikówny Inki we Wrocławiu

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. PROF. STANISŁAWA TARNOWSKIEGO W TARNOBRZEGU. Arkusz okresowej oceny nauczyciela akademickiego

Transkrypt:

Polacy zasłużeni dla elektryki Referat opracowany przez mgr, inż. Annę Tomczyk członka Oddziałowej Komisji Historycznej, której przewodniczącym jest dr Zbigniew Lubczyński. Referat przybliża kilka sylwetek Polaków zasłużonych dla elektryki, tych którzy torowali drogę do dzisiejszego poziomu energetyki i tych którzy przyczynili się do powstania Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Referat został opracowany na podstawie informacji zawartych w książce pod tytułem Polacy zasłużeni dla elektryki -stąd nazwa referatu. Jest to praca zbiorowa pod redakcją prof. Jerzego Hickiewicza przewodniczącego Centralnej Komisji Historycznej. Powstała dzięki ogromnemu wysiłkowi wielu osób. Stanowi wiarygodne źródło informacji. Elektrycy pisali o elektrykach, często wychowankowie o swoich nauczycielach. Została wydana staraniem Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej.

Pionierzy polskiej elektryki: Józef Herman Osiński w zakonie Kazimierz (1738-1802) - pierwszy elektryk polski, pionier techniki odgromowej, pedagog, autor i tłumacz dzieł z zakresu fizyki, chemii i metalurgii, pionier fizjologii roślin w Polsce. W roku 1784 wydał pierwszą książkę z elektrotechniki w Polsce pt. Sposób ubezpieczający życie i majątki od piorunów

Wojciech Urbański (1820-1903) polski badacz zjawisk elektrycznych. Niemal zapomniana postać jak i jego dorobek. Zasługuje na przypomnienie ze względu na osiągnięcia naukowe jak również na jego zasługi społeczne. Imponującym dziełem Urbańskiego jest wydana w Warszawie dwutomowa Fizyka umiejętna. Jest to najobszerniejszy podręcznik fizyki dla gimnazjum. Część drugiego tomu poświęcona jest elektrotechnice o elektryczności i magnetyzmie. Mimo wielu dokonań nie jest wzmiankowany w żadnej encyklopedii wydanej po 1945r.

Julian Ochorowicz (1850-1917) Pierwszy Polak zajmujący się przesyłaniem obrazów na odległość. Eksperymentował w dziedzinie elektryczności i elektromagnetyzmu oraz badał zjawiska z zakresu parapsychologii, a zwłaszcza hipnotyzmu i właściwości elektrycznych ciała ludzkiego. Wynalazł i opatentował mikrofon z opiłkami żelaznymi, telefon magnetyczny, termo-mikrofon i udoskonalony mikrofon węglowy.

Znaczącą postacią dla naszego stowarzyszenia jest prof. Mieczysław Pożaryski - współzałożyciel i pierwszy, wieloletni prezes Stowarzyszenia Elektryków Polskich Mieczysław Pożaryski (1875-1945)

Mieczysław Pożaryski urodził się w Warszawie, inżynier elektryk; profesor i wieloletni dziekan Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej Ukończył studia wyższe w Petersburgu jako inżynier-technolog i w Darmstadt jako inżynier-elektryk. Od 1899 r. przez przeszło ćwierć wieku wykładał w Szkole im. Wawelberga i Rotwanda w Warszawie. Był wybitnym dydaktykiem, znanym ze znakomitych wykładów podstaw fizycznych elektrotechniki. Mieczysław Pożaryski zostaje dziekanem Wydziału Elektrycznego na Politechnice Warszawskiej i pełni tę funkcję przez wiele kadencji: - 1921 1925, 1934 1936, 1937-1939. Równocześnie nadal wykładał w szkole Wawelberga i Rotwanda. Na zjeździe elektrotechników w dniach 7-9 czerwca 1919 roku w Warszawie zapadła uchwała o utworzeniu Stowarzyszenia Elektrotechników Polskich. Pierwszym Prezesem został wybrany profesor Mieczysław Pożaryski. Prof. M. Pozaryski głównie w swoich wykładach podkreślał fizyczne strony podstaw elektrotechniki. Wśród książek które pisał, są m. in.: "Magnetyzm i elektrycznosc" - 1909 r., "Naukowe podstawy elektrotechniki" -1927 r., "Maszyny elektryczne i prostowniki : zarys budowy i działania" 1927

Jednym z Wielkich Polaków, którego wynalazek na skalę światową dokonał rewolucji w dziedzinie elektryczności był Michał Doliwa-Dobrowolski wynalazca prądu trójfazowego Ze względu na ogromne dokonania nazwisko jego powinno być powszechnie znane jak Maxwell, Amper, Volt, Ohm jednak nie nadano nazwany żadnemu prawu lub jednostce elektrycznej od jego nazwiska. Michał Doliwa-Dobrowolski (1862-1919) Urodził się w Gatczynie koło Sankt Petersburga. Od 1878 roku studiował na wydziale chemicznym politechniki w Rydze. W wieku 19 lat został relegowany z uczelni bez prawa studiowania w Rosji, wówczas wyjechał z rodzicami do Niemiec. Studia kontynuował na politechnice w Darmstadt, które ukończył w 1884 roku. Był asystentem wybitnego elektrotechnika, profesora Erasmusa Kittlera, który wykładał metalurgię i galwanoplastykę. Pracował w Allgemeine Elektricitats Gessellschaft (AEG).

Opracował i opatentował konstrukcje indukcyjnych silników trójfazowych zapewnił koncernowi AEG światowy prymat w tej dziedzinie. Na Wszechświatowej Wystawie Elektrotechnicznej we Frankfurcie n. Menem w 1891r. zaprezentował wiele urządzeń pracujących w systemie trójfazowym. Największe zainteresowanie wzbudził trójfazowy elektroenergetyczny system przesyłowy z Lauffen do Frankfurtu o długości 175km i znamionowym napięciu 20kV oraz mocy przesyłowej ok. 220kW. Osiągnięcia te zapoczątkowały nową epokę w dziedzinie elektroenergetyki- wprowadzony do praktyki przez MDD system trójfazowego prądu przemiennego w ciągu kilku następnych lat stał się dominującym sposobem przesyłu energii na znaczne odległości i takim pozostaje do dziś. Pierwsza na świecie trójfazowa elektrownia wodna w 1895r. zbudowana została w Rheeinfelden na Renie wg pomysłu i opracowań MDD.

Proszę Koleżeństwa Wrocław to miejsce kontynuacji lwowskiej szkoły. Tu nauczyciele lwowscy realizowali zapoczątkowane i tak pięknie rozwinięte szkolnictwo w ich mieście. Koleżanki i Koledzy, którzy czerpali wiedzę od tych wspaniałych nauczycieli są z tego dumni i z wielką sympatią ich wspominają. Pionierem nauczania elektrotechniki na Politechnice Lwowskiej jest Roman Dzieślewski (1863-1924)

Nestor i twórca podstaw polskiej elektrotechniki. Był pierwszym polskim profesorem elektrotechniki na ziemiach polskich i zasłużył się przy tworzeniu polskiego słownictwa elektrotechnicznego. Dla potrzeb studentów wydał pierwszy w języku polskim obszerny podręcznik z elektrotechniki na poziomie akademickim. Organizator pierwszego Oddziału Elektrotechnicznego i pierwszego uczelnianego laboratorium elektrotechnicznego. Wybitny działacz społeczny i samorządowy. Od 1880 r. należał do Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie gdzie działał w dziedzinie słownictwa elektrycznego. W 1919 r. uczestniczył jako przedstawiciel Towarzystwa Politechnicznego w Zjeździe Założycielskim SEP, biorąc udział w pracach Komisji Zjazdowej. Prof. Dzieślewski pełnił funkcję dziekana Wydziału Budownictwa Machin, a następnie Wydziału Maszyn w Szkole Politechnicznej we Lwowie. Ponadto sprawował urząd rektora Szkoły Politechnicznej w kadencjach 1901/02 i prorektora w kadencji 1902/03. W 1901r. jako rektor Szkoły Politechnicznej był z urzędu posłem do Sejmu Krajowego.

Przedstawię teraz profesorów szczególnie nam bliskich, którzy swą działalność zapoczątkowali we Lwowie, tam byli bez reszty oddani pracy twórczej, pedagogicznej, zmuszeni opuścić swoje miejsce przybyli tu na odzyskane ziemie polskie aby kontynuować swą pracę. Kazimierz Idaszewski (1878-1965) ojciec Wydziału Elektrycznego na Politechnice Wrocławskiej

Urodził się w Nochowie województwo wielkopolskie i już na całe życie pozostał poznaniakiem pracowitym, sumiennym, obowiązkowym, a nawet skrupulatnym i w miarę upływu lat o coraz większym poczuciu odpowiedzialności. W 1898r. rozpoczął studia na wydziale mechaniczno-elektrycznym Politechniki w Brunszwiku, gdzie 16.01.1903r zdał z wyróżnieniem egzamin dyplomowy uzyskując tytuł inżyniera-elektryka. W czasie studiów interesował się chemią i zaraz po ukończeniu studiów rozpoczął wykonywanie pracy doktorskiej z dziedziny elektrochemii, W 1903r. rozpoczął pracę jako asystent w Katedrze Elektrotechniki Ogólnej prof. Romana Dzieślewskiego w Szkole Politechnicznej ( później Politechnice) we Lwowie. Tu uruchomił pierwsze na ziemiach polskich laboratorium maszyn elektrycznych oraz napisał pracę doktorską Versuche uber das electrolytische Verhalten von Schwefelkupfer, którą obronił na wydziale mechaniczno-elektrycznym Politechniki w Brunszwiku w 1904r, uzyskując jako pierwszy Polak elektryk również z odznaczeniem stopień doktora inżyniera. We wrześniu przeniósł się do Berlina, gdzie podjął pracę w fabryce maszyn elektrycznych (Dynamowerk) światowego koncernu Siemens-Schukert Werke. Miał tam okazję zebrać wiele doświadczeń i zapoznać się z różnymi zastosowaniami prądu stałego i trójfazowego. Pracował tam do 1919r, po czym powrócił do kraju. Został kierownikiem Katedry pomiarów Elektrotechnicznych na Politechnice Lwowskiej. Na nowo organizował laboratoria, szkolił siły pomocnicze, starał się o nowe pomieszczenia, zdobywał kredyty na zakup maszyn, urządzeń i przyrządów pomiarowych. W lipcu 1923 roku został też przewodniczącym Komitetu Budowy Instytutu Elektrotechniki. Pomimo jego wielkiego zaangażowania nie doszła ona do skutku. Senat Politechniki dał pierwszeństwo budowie budynku biblioteki. W roku 1924 uzyskał nominacje profesora zwyczajnego. W roku 1930 bez rozpaczy po niesamowitym wysiłku odbudowy i

uruchomienia Katedry Pomiarów Elektrotechnicznych ustępuje z jej kierownictwa na rzecz dr W. Krukowskiego (pracował poprzednio w laboratorium liczników energii elektrycznej Siemensa w Norymberdze). We Lwowie od 1921 roku był członkiem SEP. W 1925 roku był prezesem Lwowskiego Koła SEP. Po wojnie w roku 1945 przybywała do Wrocławia, gdzie ratuje od likwidacji Politechnikę Wrocławską. Został przez prof. Kulczyńskiego powołany na stanowisko dziekana i organizatora Wydziału Elektromechanicznego we Wrocławiu. Był niezłomny. W wieku 67 lat, podjął się po raz drugi w swoim życiu ambitnego zadania zorganizowania wydziału w zniszczonej działaniami wojennymi uczelni, tym razem Wydziału Elektromechanicznego Politechniki we Wrocławiu. Po wytężonej pracy udało się uruchomić laboratorium pomiarów elektrycznych i maszyn elektrycznych oraz wykłady. Pierwszy wykład dla nielicznej grupy studentów 3 i 4 roku, odbył się w nie ogrzewanej Sali w dniu 15 listopada 1945 roku. Od 1952 roku współpraca z przemysłem odbywała się poprzez Zakład Pomiarów Elektrycznych, którymi kierował profesor. Kontynuował działalność w SEP. Był pierwszym prezesem Oddziału Wrocławskiego SEP. Z prof. Drewnowskim opracował Polski Słownik Elektryczny wydany przez SEP. Otrzymał wiele odznaczeń. W roku 1964 otrzymał tytuł członka honorowego PTETiS. Współpracował z przemysłem Dolnego Ślaska. Zawsze pogodny i życzliwy, do końca szanowany i podziwiany przez uczniów, współpracowników i przyjaciół.

Jan Trojak (1913-1994)

Profesor urodził się 12 września 1913r. w Isypowcach w województwie tarnopolskim na Podolu w rodzinie nauczycielskiej. Dyplom inżyniera elektryka uzyskał w 1940r. w Lwowskim Instytucie Politechnicznym po ucieczce z niewoli sowieckiej. Pracę zawodową rozpoczął jako inżynier w lutym 1945r. w Śląskich Zakładach Elektrycznych Ślązel w Katowicach w Dziale Przekaźników. Profesor był doskonałym pedagogiem. Ta umiejętność sprawiła, że stał się głównym wykładowcą ogólnopolskich Kursów przekaźnikowych W 1971r. uzyskał tytuł naukowy profesora zwyczajnego. W latach 1962-1964 pełnił funkcję prodziekana a w kolejnych dwóch dziekana Wydziału Elektrycznego. Profesor uczestniczył bardzo aktywnie w działaniach Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Pełnił funkcje prezesa Oddziału Wrocławskiego SEP w latach 1971-1978. Otrzymał 30 orderów, medali, odznaczeń. Życiową dewizą Profesora było Pomnażać wiedzę swoją własną, by skutecznie służyć społeczeństwu.

Stanisław Fryze (1885-1964)

Profesor urodził się w Krakowie jako syn Stanisława, mechanika i Marii z Pinich (pochodzenia włoskiego). Cechował go południowy temperament. 16.VI.1917 zdał z odznaczeniem egzamin dyplomowy na Oddziale Elektrotechnicznym Wydziału Budowy Maszyn Szkoły Politechnicznej we Lwowie. W 1922 roku obronił z odznaczeniem na Politechnice Lwowskiej pierwszą z dziedziny elektrotechniki w Polsce pracę doktorską Nowa teoria ogólnego obwodu elektrycznego. Senat Politechniki Lwowskiej powołał go w październiku 1925r. na profesora nadzwyczajnego w Katedrze Elektrotechniki Ogólnej. Był cenionym nauczycielem. Młody profesor do wykładów przygotowywał się niezwykle starannie, dbając o poprawność sformułowań i precyzję definicji. Każde zjawisko najpierw dokładnie opisywał, następnie ilustrował odpowiednią demonstracją (dla potrzeb wykładów opracował w czasie pracy profesorskiej 650 zestawów demonstracyjnych), po czym objaśniał zjawisko niezwykle plastycznie i zrozumiale i wreszcie ujmował we wzory matematyczne. Wykład prowadził z niezwykłym temperamentem, urozmaicał często dowcipami, a najważniejsze wiadomości podkreślał gestykulacją i dobitną intonacją głosu. Na jego wykładach sala była zawsze pełna, przy czym przychodzili na nie również studenci innych wydziałów. W 1934 r. został mianowany prof. zwyczajnym elektrotechniki ogólnej na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Był niezwykle odważny, przeciwstawił się na wiecu zorganizowanym dla Armii Czerwonej 22.09.1939r. Był wybitnym teoretykiem a także znakomitym praktykiem. Gdy w 1944r. po wkroczeniu Sowietów do Lwowa, gdy miasto było pozbawione elektryczności przerobił silnik spalinowy z ropy

na gaz, największy silnik asynchroniczny przerobił na generator, tworząc agregat dostarczający dostateczną ilość energii. W styczniu 1945 r. Fryze został aresztowany wraz z 5 innymi profesorami Politechniki przez NKWD i wywieziony do Donbasu do pracy w kopalni węgla. Po ciężkich przeżyciach powrócił jesienią 1945r. do Lwowa, a w czerwcu 1946 r. wyjechał transportem lwowskich pracowników nauki ze Lwowa i osiedlił się w Gliwicach

Andrzej Jellonek (1907-1998) Urodził się w Krakowie, w rodzinie dóbr Lubomirskich Ojciec osierocił go w 1914roku. Matka samodzielnie utrzymywała i wychowała córki i syna. Na naukę i studia zarabiał udzielając korepetycji i pracując w czasie wakacji. Studia inżynierskie odbywał na Politechnice Lwowskiej w latach 1925-1932 na oddziale elektrycznym Wydziału Mechanicznego.

Na uwagę zasługują jego wspomnienia. Jako student pracowałem w czasie wakacji w energetyce, m.in. w kopalni węgla, przy remontach urządzeń elektromechanicznych. W kopalni praca była uciążliwa, zwłaszcza pod ziemią, ale dobrze płatna; pracując w ten sposób przez kilka miesięcy, mogłem zarobić na cały rok studiów. Stosunki międzyludzkie były nienajlepsze, istniało pełne rozwarstwienie społeczne odpowiadające zajmowanym stanowiskom. Po tym doświadczeniu postanowiłem pozostać po dyplomie na uczelni, mimo niewspółmiernie mniejszych zarobków. Zespół tworzyli młodzi ludzie, zdolni inżynierowie zapaleni do pracy. Zespół był zgrany, nie rozwarstwiony socjalnie, w przeciwieństwie do tego, co obserwowałem w energetyce i górnictwie. Pod koniec moich studiów Katedrę Pomiarów Elektrycznych objął profesor Wlodzimierz Krukowski. Był on pracownikiem naukowo-technicznym o europejskim znaczeniu, przy tym zapalonym pomiarowcem. To on wzbudził zainteresowanie u prof. Jellonka miernictwem. Jego wykłady i organizacja laboratorium pomiarowego były o odmiennym niż dotychczas profilu. Równocześnie prof. zafascynowany był rodzącą się radiotechniką co doprowadziło do próby połączenia obu tych dziedzin w miernictwo radiotechniczne, później elektroniczne, rozszerzone następnie na metrologię. Dyplom inżyniera elektryka uzyskał w 1931r. Po zajęciu Lwowa przez Niemców przeniósł się do Warszawy i od 1.02.1942r. rozpoczął pracę w Polskich zakładach Philips S.A. w Warszawie. Jako radiowiec odegrał niesamowitą rolę podczas okupacji. Przez całą okupację Warszawa była głównym centrum utrzymania łączności radiowej z Naczelnym Dowództwem Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii. Jednym z ośrodków produkcji radiostacji stały się zakłady Philipsa przy ul. Krakowskiej (oficjalnie wytwarzające sprzęt radiowy dla potrzeb

armii niemieckiej). W zakładach Philipsa działała grupa polskich inżynierów, techników i robotników związanych z Armią Krajową wśród nich był Andrzej Jellonek. Do Wrocławia przyjeżdża 16.07.1945 r a 22.08.1945 zostaje pracownikiem Politechniki we Wrocławiu. Od 1.10.1945r. zorganizował na Wydziale Mechaniczno- Elektrotechnicznym Katedrę Radiotechniki i został jej kierownikiem. Katedra ta stała się zaczątkiem w 1952r. Wydziału Łączności. Zorganizował Instytut Metrologii Elektrycznej. Profesor był człowiekiem niezwykle skromnym i pracowitym; cenił przede wszystkim rzetelną pracę, której był wzorem i wymagał od innych. Nigdy nie zabiegał o zaszczyty i dowody uznania, z trudem udało się przekonać Profesora do przyjęcia doktora honoris causa Politechniki Wrocławskiej. Nie przywiązywał także znaczenia do dóbr materialnych. Był człowiekiem o wielkiej wiedzy nie tylko technicznej, także humanistycznej. Jego pasjami poza pracą były fotografia i góry, które go połączyły przed wojną w odległych Gorgonach z Profesorem Jarosławem Kuryłowiczem.

Jerzy Ignacy Skowroński (1901-1986) Delegat rządu ds. uruchomienia dolnośląskiej energetyki od początku kwietnia 1945 r., prof. Politechniki Wrocławskiej od kwietnia 1946 r., dr n.t. 1936 (PW); kierownik Katedry Techniki Wysokich Napięć (1946 1970); dziekan Wydziału Mechaniczno-Elektrotechnicznego (1946-1948), pierwszy dziekan Wydziału Elektrycznego (1948-1950), d

Urodził się w Humaniu na Ukrainie. Ojciec Ignacy pochodził z drobnej szlachty. W roku 1926 kończy z wyróżnieniem studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Należał do grona wybitnych uczniów prof. Kazimierza Drewnowskiego. Jako pierwszy w Polsce wykłada materiałoznawstwo na Politechnice Warszawskiej od 1934r a także w zastępstwie prof. K. Drewnowskiego technikę wysokich napięć. Interesował się technologią materiałów elektrotechnicznych. Badania naukowe prowadził w tym kierunku. Postuluje konieczność rozwoju przemysłu ceramicznego i szklarskiego w oparciu o krajową bazę surowcową oraz sugeruje potrzebę oparcia wytwórczości na głębszych podstawach naukowych. Ważniejszym osiągnięciem w okresie przedwojennym jest Opracowanie i wdrożenie do produkcji pierwszych w kraju szklanych izolatorów wysokiego napięcia (6 i 15kV). Pracę naukową i dydaktyczną łączył prof. z aktualnymi potrzebami gospodarki. Myślą przewodnią tych prac było wprowadzanie materiałów otrzymywanych wyłącznie z surowców krajowych. Prof. działa aktywnie w SEP w dziedzinie normalizacji jako członek Centralnej Komisji Normalizacji Elektrotechnicznej. Współpracował z organizacjami międzynarodowymi International Elektrotechnical Comission. W kwietniu 1945r. udał się z I Grupą Operacyjną na Dolny Śląsk z dwoma pełnomocnictwami (Departamentu Energetyki Ministerstwa Przemysłu oraz Ministerstwa Oświaty) z zamiarem uczestnictwa w tworzeniu szkolnictwa wyższego we Wrocławiu. Profesor podjął się odbudowy energetyki dolnośląskiej. W kwietniu 1945r. został naczelnym dyrektorem Zjednoczenia Energetycznego Okręgu Dolnośląskiego w Jeleniej Górze. Okrąg

obejmował kilkadziesiąt elektrowni, kilkanaście gazowni i wiele tysięcy kilometrów linii wysokiego napięcia. Wynikiem tych działań było szybkie uruchomienie energetyki warunkujące z kolei odbudowę przemysłu dolnośląskiego. W 1946r. przeszedł do pracy na Politechnikę Wrocławska- Katedra Wysokich Napięć. Przewidując wielki rozwój przemysłu elektrotechnicznego zorganizował i uruchomił w 1948r. Zakład Materiałoznawstwa Elektrycznego. Wykazywał dużą inicjatywę i energię w organizowaniu kongresów i konferencji naukowych. Był współorganizatorem pierwszego Kongresu Nauki Polskiej w 1951r. Ogromnym ciosem dla profesora była śmierć jedynego syna uzdolnionego architekta, adiunkta Politechniki Wrocławskiej w wypadku lotniczym w roku 1981. Cios ten zniósł profesor z godnością dzięki wielkiej odporności psychicznej. Profesor wyróżniał się niespożytą energią, ogromną pracowitością i umiłowaniem pracy badawczej. Był nie tylko wybitnym uczonym, świetnym inżynierem i organizatorem, lecz także urodzonym humanistą i wszechstronnym erudytą. Mimo licznych obowiązków odznaczał się zawsze ogromnym spokojem wewnętrznym, równowagą ducha. W stosunku do współpracowników i studentów był pełen szczególnej pogody i życzliwości. Cenił schludny i elegancki wygląd studentów i współpracowników. Sam wyróżniał się elegancją w przedwojennym stylu.

Wybitni naukowcy, wspaniali nauczyciele Politechniki Wrocławskiej Roman Kurdziel (1904-1978)

Urodzony w Przemyślu. Maturę uzyskał we Lwowie. Studiował na Politechnice Lwowskiej uzyskując w 1930 r. dyplom inżyniera elektryka z oceną celującą. Przed wojną wykładał w Państwowej Szkole Technicznej oraz pracował w energetyce i przemyśle. W 1945 r. skierowany na Dolny Śląsk jako delegat Centralnego Zarządu Przemysłu Elektrotechnicznego. Od 1 lutego 1946 r. zaangażowany przez prof. K. Idaszewskiego do pracy dydaktycznej na Politechnice Wrocławskiej jako adiunkt w Katedrze Urządzeń Elektrycznych. Od 1954 r. przejął obowiązki Kierownika Katedry Elektrotechniki Ogólnej pozostając na tym stanowisku aż do przejścia na emeryturę. W latach 1959-1962 był prorektorem Politechniki. Elektrotechnika teoretyczna była Jego pasją życiową. Napisane przez Niego podręczniki cieszyły się wielkim uznaniem i były wielokrotnie wznawiane - również w 15 lat po Jego śmierci. Promował 6 doktorów.

Konstanty Wołkowiński (1919-1987) pr of.

Urodził się w 1915 r. na Wołyniu. W 1941r ukończył studia na Wydziale Elektrotechnicznym Politechniki Lwowskiej. Od 1942r. pracował jako kierownik elektrowni miejskiej w Krzemieńcu. Po zajęciu Krzemieńca przez Armię Radziecką w 1944 r. organizował prace nad uruchomieniem tej elektrowni, uszkodzonej przez Niemców. Był aresztowany przez NKWD (zarzut przynależność AK-7 miesięcy). Następnie służył w do 1946r. w Ludowym Wojsku Polskim. Będąc w wojsku uzyskał zgodę na pracę w godzinach pozasłużbowych w Politechnice Wrocławskiej, na Wydziale Elektrycznym pracował 40 lat (1945-1985). Jest On prekursorem w skali światowej badań nad uziomami naturalnymi, jakimi są fundamenty żelbetowe różnych obiektów. Wykazał, że beton umieszczony w gruncie uzyskuje w krótkim czasie rezystywność jaką ma grunt, w którym jest umieszczony. Oznacza to, że zbrojenie betonu to naturalny układ uziomowy.

Uważam, ze przedstawione sylwetki nie tylko miały ogromne zasługi w dziedzinie zawodowej ale są wielkimi autorytetami. Byli to ludzie prawi, szlachetni, wierni swoim ideałom, praca była ich pasją. Stawiali przed sobą ciągle nowe wyzwania. A nadrzędnym ich celem było służyć ludzkości. Cechowała ich życzliwość i szacunek dla drugiego człowieka. Swoją postawą pokazali nam jak można godnie zachować się w bardzo trudnych niejednokrotnie bolesnych chwilach. Tak jak Ci wspaniali badacze torowali nam drogę do współczesnych osiągnięć tak samo prof. J. Hickiewicz wraz ze swoim zespołem zapoczątkował utrwalenie na kartach historii tych wybitnych, pełnych poświęceń ludzi. Książka ta jest zaczątkiem do tworzenia historii naszej organizacji i biogramów zasłużonych elektryków. Uważam, że wśród nas są także wielkie autorytety, które zostaną utrwalone na kartach historii SEP-u i energetyki. Ogromny wkład w opracowanie biogramów w naszym Oddziale wnieśli i ją zapoczątkowali: Koledzy: śp. S. Sokolnicki, Cz. Kopczyński, T. Kalinowski i Z. Zieliński. Pracę tą wykonywali z wielką pasją. Praca ta jest nadal kontynuowana.

Obecnie duże zasługi w opracowywaniu biogramów w Komisji Historycznej mają koledzy z Koła Nr 43 J. Nawrot i B. Staroojciec. Wkładają w to dużo pracy i poświęcają na to ogromną ilość czasu, robią to starannie z dużym zaangażowaniem i bez żadnych honorariów. Całość opracowania koordynuje przewodniczący OKH kol. dr Z. Lubczyński który jest równocześnie członkiem CKH. Przewodniczący OKH organizuje prace Komisji Historycznej, czuwa nad wszystkimi jej zadaniami, jest jej bardzo oddany. Robi to z entuzjazmem. Ma kontakt z wieloma ludźmi i środowiskami dzięki czemu bardzo wzbogaca wiedzę dotyczącą naszej dziedziny i ludzi z nią związanych. Śmiało można powiedzieć, że dzięki ogromnej pracy ludzi utrwalającej historię - trud organizacyjny, wynalazczy oraz codzienna praca dydaktyczna tak wspaniałych postaci oddanych bez reszty dziedzinie elektryczności nie rozpłynęły się we mgle niepamięci.