+ + + + 3.3. Dopłaty do kredytów na restrukturyzacje przemysłu lekkiego

6.3. Mapa pozycjonowania zewnętrznych środków finansowych MMSP na terenie powiatu bełchatowskiego na współfinansowanie projektów inwestycyjnych i prorozwojowych z funduszy krajowych i zagranicznych, w tym strukturalnych, spójności i wspólnotowych UE, EOG i SzMF; 2005 2013 I Krajowa Pomoc Publiczna 1. Senat RP 1.1. Pomoc Senatu dla Polonii 2004 r. 1.1.1 Zadania o charakterze programowym Priorytet I: Wspieranie rozwoju edukacji w środowiskach Polonii i Polaków za granicą w zakresie: a) nauczania języka polskiego, b) stypendiów dla młodzieŝy, w szczególności studiującej w krajach zamieszkania, c) dofinansowywania i dotowania publikacji edukacyjnych oraz działalności mediów, utrwalających narodową toŝsamość i więzi Polonii z macierzą; Priorytet II: Wspieranie upowszechniania kultury polskiej i sportu wśród Polonii i Polaków za granicą, poprzez dofinansowywanie: a) prezentacji polskiej kultury i sztuki w środowiskach polonijnych, b) organizowania festiwali i olimpiad w Polsce dla dzieci i młodzieŝy oraz kursów dla organizatorów tych przedsięwzięć w środowiskach polonijnych, Priorytet III: Dofinansowywanie funkcjonowania organizacji polonijnych i zadań realizowanych przez nie w swoich środowiskach, Priorytet IV: Dofinansowywanie pobytów polskich dzieci i polskiej młodzieŝy zza granicy na koloniach, zimowiskach, pobytach leczniczych i rehabilitacyjnych, Priorytet V: Udzielanie pomocy charytatywnej dla Polaków w trudnej sytuacji Ŝyciowej i losowej, 208

Priorytet VI: Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości wśród Polaków za granicą i ich współpracy gospodarczej z Polską. 1.1.2 Zadania o charakterze inwestycyjnym Priorytet I: Rozbudowa i remont szkół polskich na Litwie, Białorusi i Ukrainie, Priorytet II: Remont siedzib organizacji polonijnych. 2. Ministerstwo Spraw Zagranicznych 2.1. Stypendia dla Młodych Naukowców 3. Ministerstwo Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej 3.1. Ustawa o finansowym wspieraniu inwestycji z dnia 20 marca 2002 roku dotycząca pomocy dla przedsiębiorstw na nowe inwestycje lub nowe miejsca pracy związane z tymi inwestycjami. 3.2. Przygotowanie polskich pracowników do potrzeb inwestorów zagranicznych, bądź realizujących inwestycje w Polsce 3.4. Program dotacji dla przedsiębiorców na dofinansowanie koszów uzyskania certyfikatu wyrobu 3.5. Zintegrowany program łagodzenia skutków restrukturyzacji górnictwa, hutnictwa oraz wielkiej syntezy chemicznej na terenie województwa małopolskiego Priorytet I: Ograniczenie negatywnych społecznych skutków procesu restrukturyzacji sektorów. Działanie 1.1. Usługi dla osób zagroŝonych utrata pracy zwalnianych w wyniku prowadzonej restrukturyzacji zatrudnienia Działanie 1.2. Wspieranie powstawania I 3.3. Dopłaty do kredytów na restrukturyzacje przemysłu lekkiego rozwoju prowadzenia własnej działalności gospodarczej Działanie 1.3. Wsparcie pracodawców tworzących miejsca pracy dla bezrobotnych beneficjentów programu Strategia dla Powiatu Bełchatowskiego 209

Priorytet II Poprawa konkurencyjności obszarów objętych skutkami restrukturyzacji Działanie 2. 1. Poprawa dostępności kapitału Poddziałanie 2.1.1. Poprawa dostępności kapitału dla MSP Poddziałanie 2.1.2. Poprawa dostępności kapitału dla wspólnot mieszkaniowych Działanie 2.2. Wzmocnienie infrastruktury lokalnej I regionalnej 3.6. Program łagodzenia w regionie śląskim skutków restrukturyzacji zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego Priorytet I: Rozbudowa i modernizacja infrastruktury słuŝącej wzmacnianiu konkurencyjności województwa śląskiego Działanie 1.1. Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu drogowego Działanie1.2. Tworzenie korzystnych warunków infrastrukturalnych dla rozwoju przedsiębiorstw Działanie 1.3. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych Działanie 1.4. Rozwój instytucjonalny Poddziałanie 1.4.1. Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracy Poddziałanie 1.4.2. Wzmocnienie instytucji wspierających działalność przedsiębiorstw Priorytet II: Wzmocnienie zasobów ludzkich Działanie 2.1. Dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy oraz wzmocnienie systemu edukacji ustawicznej osób dorosłych Działanie 2.2. Reorientacja zawodowa Działanie 2.3. Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia Działanie 2.4. Integracja zawodowa i społeczna grup szczególnego ryzyka Działanie 2.5. Perspektywy dla młodzieŝy Działanie 2.6. Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki i przedsiębiorczości 210

Działanie 2.7. Aktywizacja i reorientacja zawodowa oraz działania osłonowe dla osób tracących prace w wyniku restrukturyzacji sektora górniczego Priorytet III: Wzrost konkurencyjności gospodarki województwa śląskiego Działanie 3.1. Wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstw na Jednolitym Rynku Europejskim Poddziałanie 3.1.1. Wzrost konkurencyjności MSP poprzez doradztwo Poddziałanie 3.1.2. Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw. Poddziałanie 3.1.3. Wzrost konkurencyjności MSP poprzez inwestycje Poddziałanie 3.1.4. Wsparcie dla inwestycji w zakresie dostosowanie przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska Działanie 3.2. Rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności Poddziałanie 3.2.1. Wsparcie dla powstawania nowych firm Poddziałanie 3.2.2. Regionalna strategia innowacji Poddziałanie 3.2.3. Wzmocnienie współpracy między sferą badawczorozwojową a gospodarką Działanie 3.3. Poprawa dostępności do zewnętrznego finansowania inwestycji przedsiębiorstw Działanie 3.4. Rozwój sektora rolnospoŝywczego Działanie 3.5. Rozwój sektora turystyki 3.7. Azbest likwidacja zagroŝeń dla Polski 3.8. Dofinansowanie kosztów realizacji branŝowych projektów promocyjnych 3.9. Kapitał dla przedsiębiorczości Rządowy program rozbudowy systemu funduszy poŝyczkowych i poręczeniowych dla małych i średnich przedsiębiorstw w latach 2002-2006 3.10. Portal Promocji Jakości na lata 2003 2006 211

niektórych kopalń 3.11. PROGRAM PROMOCJI GOSPODARCZEJ POLSKI DO ROKU 2005 3.12. PROGRAM RESTRUKTURYZACJI GÓRNICTWA I PRZETWÓRSTWA SIARKI W POLSCE 3.13. Program restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce w latach 2003-2006 z wykorzystaniem ustaw antykryzysowych i zainicjowaniem prywatyzacji 4. Ministerstwo Kultury 4.1. Programy Operacyjne Narodowej Strategii Rozwoju Kultury 2004 2013 1. PO Dziedzictwo Kulturowe 1.1. Rewitalizacja zabytków ruchomych i nieruchomych 1.2. Rozwój kolekcji muzealnych 2. PO Znaki czasu 3. PO Promesa Ministra Kultury 4. PO Promocja Czytelnictwa 4.1. Rozwój bibliotek oraz poprawa jakości i dostępności zbiorów 4.2. Rozwój sektora ksiąŝki i promocja czytelnictwa 4.3. Rozwój czasopism kulturalnych 5. PO Media z kulturą 6. PO Rozwój inicjatyw lokalnych 7. PO Rozwój infrastruktury kultury i szkolnictwa artystycznego oraz wzrost efektywności zarządzania kulturą 8. PO Promocja twórczości 9. PO Edukacja kulturalna i upowszechnianie kultury 10. PO Obserwatorium kultury 11. PO promocja polskiej kultury za granicą 5. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu 212

5.1. Subwencja ogólna 2004 - I. Korekty z tytułu błędów statystycznych popełnionych przez Główny Urząd Statystyczny na etapie tworzenia baz danych oraz błędów powstałych w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu przy agregowaniu danych statystycznych oraz innych danych wykorzystywanych do wyliczeń części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego. - II. Dofinansowanie z tytułu wzrostu zadań w I półroczu roku budŝetowego 2004 polegającego na wzroście łącznej liczby uczniów (wychowanków) w szkołach i placówkach prowadzonych (dotowanych) przez JST w wyniku utworzenia nowych szkół, oddziałów lub placówek. - III. Dofinansowanie z tytułu wzrostu zadań szkolnych i pozaszkolnych od 1 września 2004 r. Polegającego na wzroście łącznej liczby uczniów (wychowanków) w szkołach i placówkach prowadzonych (dotowanych) przez JST w wyniku utworzenia nowych szkół, oddziałów lub placówek. - IV. Dofinansowanie z tytułu wzrostu zadań w związku ze wzrostem liczby uczniów objętych nauczaniem indywidualnym w roku szkolnym 2004/2005, w stosunku do stanu na dzień 30 września 2003 r. - V. Dofinansowanie kosztów związanych z odprawami dla nauczycieli zwalnianych w trybie prof. 20 Karty Nauczyciela. - VI. Pomoc jednostkom samorządu terytorialnego w przypadkach losowych. - VII. Dofinansowanie remontów. - VIII. Dofinansowanie JST w zakresie wyposaŝenia nowo wybudowanych (oddanych do uŝytku w 2004 r. Lub w okresie od 1 września do 31 grudnia 2003 r.) obiektów szkół i placówek oświatowych w sprzęt szkolny i pomoce naukowe oraz nowych pomieszczeń do nauki pozyskanych w wyniku modernizacji lub adaptacji. 213

- IX. Dofinansowanie kosztów adaptacji pomieszczeń szkolnych przeznaczonych gabinety profilaktyczne, zgodnie z ZałoŜeniami do systemu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieŝą w środowisku nauczania i wychowania. - X. Dofinansowanie kosztów organizowania od dnia członkostwa Polski w Unii Europejskiej dodatkowej, bezpłatnej nauki języka polskiego dla cudzoziemców podlegających obowiązkowi szkolnemu, którzy nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki. - XI. Inne zadania o nietypowym charakterze, nie uwzględnione w części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2004, pozytywnie zaopiniowane przez Zespół prof. Edukacji, Kultury i Sportu (z wyłączeniem dofinansowania zadań o charakterze inwestycyjnym oraz urlopów dla poratowania zdrowia). 5.2. Projekty współpracy i wymiany dzieci i młodzieŝy - wynikające z umów międzynarodowych wiąŝących RP, - realizowane przez organizacje pozarządowe, w szczególności organizacje młodzieŝowe, - zgłoszone przez jednostki samorządu terytorialnego będące organami prowadzącymi dla szkół i placówek, - wynikające z planu pracy Biura prof. MłodzieŜy, 5.3. Środki na działalność wspomagającą badania (DWB) - działalność wydawniczą (monografie i czasopisma naukowe) jeśli wydawcą jest jednostka wnioskująca, - działalność bibliotek naukowych wyłącznie w odniesieniu do biblioteki głównej, - promocję, upowszechnianie i popularyzację osiągnięć naukowych i naukowo-technicznych (konferencje i sympozja naukowe, udział w targach i wystawach), 214

7.1. 7.2. NarodowyProgramFORESIGHT 7.3. Projektybadawcze 7.4. Projektycelowe Badaniarcheologiczne 6. Ministerstwo Rolnictwa 6.1. Kredyty preferencyjne - Kredyty na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej - Kredyty na skup i przechowywanie niektórych produktów rolnych - Kredyty na przechowywanie lub zakup i przechowywanie sezonowych nadwyŝek mleka w proszku, masła, serów twardych, półtusz wieprzowych i miodu - Kredyty na skup i przechowywanie zapasów ryb morskich - Linia Inwestycyjna podstawowa symbol IP - Kredyty branŝowe - kredyt na zakup gruntów rolnych (KZ) - kredyt na zakup nieruchomości rolnych przeznaczonych na utworzenie lub urządzenie gospodarstwa rodzinnego w rozumieniu ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. O kształtowaniu ustroju rolnego - kredyt dla młodych rolników - Kredyt na realizację przedsięwzięć - Kredyty dla grup producentów rolnych powstałych na mocy ustawy z dnia 15 września 2000r. - kredyty na tworzenie nowych miejsc pracy - Kredyt na tworzenie lub urządzenie gospodarstwa rolnego - kredyty na realizację przedsięwzięć w rolnictwie i działach specjalnych w produkcji rolnej mających na celu wykorzystanie posiadanej bazy produkcyjnej inwestycyjnych w rolnictwie - Kredyty na wznowienie produkcji po klęskach Ŝywiołowych 7. Ministerstwo Nauki I Informatyzacji 215

II 7.5. Aplikacje sieciowe w zakresie baz wiedzy 7.6.Aplikacje komunikacyjne dla środowiska pracowników 7.7.Współpraca naukowa z zagranicą Fundusze pomocowe UE 1. PHARE II 1.1. PROGRAM PHARE II SPÓJNOŚĆ SPOŁECZNA I GOSPODARCZA SSG 1. Infrastruktura podstawowa: 1. Transportowa 2. Telekomunikacyjna 3. Energetyczna 4. Ochrona 5. Ochrona zdrowia 6. Przemysł i usługi 7. Turystyka 2. Zasoby ludzkie 1. Edukacja 2. Szkolenia 3. Badania i rozwój środowiska i wody 3. ROZWÓJ SEKTORA MSP 3.1. Rozwój firmy PHARE 2003 Komponent 1 Sektorowy Program: Małe i Średnie Przedsiębiorstwa 1.1. Dotacje na usługi doradcze 1.1.1.Rozwój i modernizacja przedsiębiorstw w oparciu o nowe technologie 1.1.2. Wstęp do Jakości 1.1.3.ŚcieŜka od innowacji do biznesu 1.1.4. Finansowanie Rozwoju przedsiębiorstw 1.1.5. Dostęp do usług innowacyjnych 1.2. Dotacje na inwestycje 216

1.2.2. Dotacja inwestycyjna na wdroŝenie innowacyjnego rozwiązania w zakresie produkcji lub usług Komponent 2 Bezpieczeństwo i Higiena Pracy w MSP 2.1. Dotacje na usługi doradcze w zakresie dostosowania MSP do wymogów i norm BHP obowiązujących w UE 2.2. Dotacja inwestycyjna na zakup ochronnego sprzętu i wyposaŝenia lub wymianę sprzętu niezgodnego wymogami 1.2.1. Dotacja inwestycyjna na wdroŝenie nowoczesnej technologii BHP Komponent 3 Regionalny Program Wsparcia Małych i Średnich Przedsiębiorstw Przedsiębiorczość w Polsce 3.1. Dotacja na usługi doradcze 1.2.3. PoŜyczka na innowacje 3.1.1. Program Rozwoju Przedsiębiorstw 3.1.2. Program rozwoju Przedsiębiorstw Eksportowych 3.1.3. Technologie informatyczne dla przedsiębiorstw 3.2. Fundusz Dotacji Inwestycyjnych FDI 4. DLA INSTYTUCJI 1. Na inicjatywy wspierające rozwój przedsiębiorczości 2. Fundusze poŝyczkowe 3. Fundusze poręczeniowe 1.2. FUNDUSZE COUNTERPART FUNDS (CPF) Działanie 1 Pomoc techniczna dla ministerstw i urzędów centralnych związana z przygotowaniami do członkostwa i wdraŝaniem programów pomocy przedakcesyjnej Działanie 2 Program szkoleń administracji samorządów i innych partnerów w kontekście absorpcji funduszy strukturalnych (FS) 2003/2004 217

III Działanie 3 Program szkoleń administracji samorządów i innych partnerów w kontekście przygotowania do funkcjonowania w ramach UE Działanie 4 Wsparcie procesu rozszerzonej decentralizacji programów pomocy przedakcesyjnej Działanie 5 Wzmocnienie instytucjonalne organizacji pozarządowych w kontekście integracji europejskiej Działanie 6 Wsparcie działań informacyjnych UKIE Działanie 7 Ocena ex-post realizacji wybranych przedsięwzięć finansowych w ramach MoU z 21.01.97 1.3. PROGRAM ACCESS 1. Małe Projekty 2. DuŜe Projekty 1.4 PHARE 2003 ROZWÓJ SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO 1. Małe projekty 2. Średnie projekty 1.4. SMALL PROJECTS FACILITY SPF 1.5. FUNDUSZ MAŁYCH PROJEKTÓW EUROREGIONALNYCH PHARE CBS 2. ISPA 2.1. Transport 2.2. Ochrona środowiska Instrumenty finansowe UE 2.1. FUNDUSZE STRUKTURALNE UE 2.1.1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego 2.1.1.1. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 218

Priorytet 1: Rozbudowa i modernizacja infrastruktury słuŝącej wzmocnieniu konkurencyjności regionów 1.Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego 1.1Infrastruktura drogowa. 1.2.Infrastruktura transportu publicznego. 2. Infrastruktura ochrony środowiska 3.Regionalna infrastruktura społeczna 3.1. Regionalna infrastruktura edukacyjna. 3.2.Regionalna infrastruktura ochrony zdrowia. 4.Rozwój turystyki i kultury 5.Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego 6.Rozwój transportu miejskiego w aglomeracjach Priorytet 2: Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach 1. Rozwój zawodowy dostosowujący zasoby ludzkie do potrzeb regionalnego rynku pracy i moŝliwość kształcenia ustawicznego w regionie 2. Wyrównanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne 3. Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa 4. Reorientacja zawodowa osób dotkniętych procesami restrukturyzacyjnymi 5. Promocja przedsiębiorczości 6. Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy Priorytet 3: Rozwój lokalny 1. Obszary wiejskie 2. Obszary podlegające restrukturyzacji 3. Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe 3.1. Rewitalizacja obszarów miejskich. 3.2. Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych i powojskowych. 219

4. Mikroprzedsiębiorstwa 5. Lokalna infrastruktura społeczna 5.1. Lokalna infrastruktura edukacyjna i sportowa. 5.2. Lokalna infrastruktura ochrony zdrowia. Priorytet 4 Pomoc techniczna 1. Wsparcie procesu wdraŝania ZPORR wydatki limitowane 2. Wsparcie procesu wdraŝania ZPORR wydatki nie limitowane 3. Działania informacyjne i promocyjne 2.1.1.2. SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Priorytet 1 Rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności poprzez wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu 1.Wzmocnienie instytucji wspierających działalność przedsiębiorstw 2.2. Dokapitalizowanie funduszy poręczeń 1.1. Wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu zrzeszonych w sieci KSU. 1.2. Wsparcie instytucji otoczenia biznesu oraz sieci instytucji wsparcia biznesu. 2.Poprawadostepności do zewnętrznego źródła finansowania inwestycji przedsiębiorstw 2.1. Dokapitalizowanie funduszy mikropoŝyczkowych. badawczo-rozwojową a gospodarką 4.1. Projekty obejmujące badania stosowane i prace rozwojowe: badania przemysłowe i przedkonkurencyjne prowadzone przez przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw i/lub we współpracy z instytucjami naukowo-badawczymi. kredytowych. 2.3. Wspieranie powstawania funduszy kapitału zaląŝkowego typu seed capital. 3.Tworzenie korzystnych warunków dala rozwoju firm 4.Wzmocnienie współpracy między strefa 220

4.2. Inwestycje związane z budową, i wyposaŝeniem laboratoriów świadczących specjalistyczne usługi dla przedsiębiorstw. 4.3. Inwestycje związane z budową, modernizacją i wyposaŝeniem specjalistycznych laboratoriów Centrów Zaawansowanych Technologii i Centrów Doskonałości działających w priorytetowych dziedzinach rozwoju polskiej gospodarki. 4.4. Projekty badawcze realizowane przez Centra Zaawansowanych Technologii. 4.5. Projekty badawcze w obszarze monitorowania i prognozowania rozwoju technologii-foresight. 5.Rozwój systemu dostępu przedsiębiorców do informacji i usług publicznych on-line Priorytet II Bezpośrednie wsparcie przedsiębiorstw 1.Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez doradztwo 2.Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw 2.1. Wsparcie dla przedsiębiorstw dokonujących nowych inwestycji 2.2. Wsparcie w zakresie internacjonalizacji przedsiębiorstw 3.Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw przez inwestycje 4.Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska 4.1 Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie przeprowadzenia inwestycji koniecznych do uzyskania pozwolenia zintegrowanego 4.2. Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie gospodarki wodno-ściekowej 4.3. Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie ochrony powietrza 4.4. Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie gospodarki odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi Priorytet III Pomoc techniczna Strategia dla Powiatu Bełchatowskiego 221

1.Wsparcie zarządzania SPO 2.Komputeryzacja oraz wyposaŝenie w sprzęt biurowy instytucji zaangaŝowanych w zarządzanie i wdraŝanie SPO 3.Informacja i promocja działań SPO 4.Wsparcie jednostki oceny 2.1.1.3. SPO Transport i Gospodarka Morska Priorytet 1: ZrównowaŜony gałęziowo rozwój systemu transportowego Działanie 1. Modernizacja linii kolejowych w relacjach między aglomeracjami miejskimi i w aglomeracjach. 1.1. Przebudowa linii kolejowych 1.2. Zakup pasaŝerskiego taboru kolejowego oraz lokomotyw interoperacyjnych Działanie 2. Poprawa infrastruktury dostępu do portów morskich. 2.1. Poprawa dostępu do portów morskich od strony morza 2.2. Poprawa infrastruktury w portach morskich 2.3. Poprawa dostępu do portów morskich od strony lądu Działanie 3. Rozwój systemów intermodalnych. 3.1. Budowa centrów logistycznych 3.2. Budowa terminali kontenerowych Priorytet 2: Bezpieczniejsza infrastruktura drogowa Działanie 1. Budowa i przebudowa dróg krajowych. 1.1. Budowa autostrad 1.2.Budowa dróg ekspresowych 1.3. Przebudowa dróg krajowych Działanie 2. Usprawnienie przejazdów drogami krajowymi przez miasta na prawach powiatu Działanie 3. WdraŜanie i monitoring środków poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego 222

3.1. Poprawa bezpieczeństwa na drogach krajowych 3.2. Monitoring bezpieczeństwa ruchu drogowego Priorytet 3: Pomoc techniczna Działanie 1. Wsparcie efektywnego zarządzania SPO-TGM. Działanie 2. Informacja i promocja SPO- TGM. 2.1.2. Europejski Fundusz Socjalny SPO RZL Rozwój Zasobów Ludzkich Priorytet I Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej 1.Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracy 2.Perspektywy dla młodzieŝy 3.Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia 4.Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych 5.Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzyka 6.Integracja i reintegracja zawodowa kobiet. Priorytet II Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy 1.Zwiększenie dostępu do edukacji promowanie kształcenia ustawicznego 2.Podnoszenie jakości nauczania w odniesieniu do potrzeb rynku pracy 3.Rozwój kadr w nowoczesnej gospodarki 4.Wsparcie zdolności administracyjnych Priorytet III Pomoc techniczna 1.Wspieranie zarządzania SPO RZL 2.Informacja i promocja działań SPO RZL 3.Zakup sprzętu komputerowego 2.1.3. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej 223

SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora Ŝywnościowego Priorytet I Wpieranie zmian i dostosowanie w rolnictwie 1.Inwestycje w gospodarstwach rolnych 2.Ułatwianie startu młodym rolnikom 3.Szkolenia 4.Wparcie doradztwa rolniczego 5.Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych Priorytet II ZrównowaŜony rozwój obszarów wiejskich 1.Przywracanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego naturalną katastrofą i / lub poŝarem oraz wprowadzenie odpowiednich instrumentów zapobiegawczych 2.Scalanie gruntów 3.Odnowa wsi oraz zachowanie i odnowa dziedzictwa kulturowego 4.RóŜnicowanie działalności rolniczej i zbliŝonej do rolnictwa w celu zapewnienia róŝnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów 5.Zagospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi 6.Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem 7.PilotaŜowy program LIDER Priorytet III Pomoc techniczna 2.1.4. Specjalny Instrument Finansowania Rybołówstwa SPO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb Priorytet I Dostawanie nakładu połowowego do zasobów: 1.Złomowanie 2.Przeniesienie do działalności innej niŝ rybołówstwo 3.Wspólne przedsięwzięcia 224

Priorytet II Odnowa i modernizacja statków rybackich 1.Budowa nowych statków 2.Modernizacja startów rybackich 3.Wycofanie statków rybackich (bez korzystania ze środków publicznych) Priorytet III Ochrona i rozwój wodnych zasobów naturalnych, Chów i hodowla ryb, rybackie urządzenia portowe, przetwórstwo i rynek rybny, rybołówstwo śródlądowe 1.Ochrona i rozwój wodnych zasobów naturalnych 2.Chów i hodowla ryb 3.Rybackie urządzenia portowe 4.Przetwórstwo i rynek rybny 5.Rybołówstwo śródlądowe Priorytet IV Inne działania 1.Rybołówstwo przybrzeŝne 2.Działanie społeczno-ekonomiczne 3.Promocja 4.Działania organizacji obrotu rynkowego 5.Czasowe zawieszenie działalności i inne rekompensaty finansowe 6.Działanie innowacyjne i inne Priorytet V Pomoc techniczna 2.2.FUNDUSZ SPÓJNOŚCI 2.2.1. Transport 1.Rozwój sieci transeuropejskich 2.Wspieranie transportu kolejowego i transportu łączonego 3.Rozwój platform łączących róŝne sposoby transportu 4.Poprawa organizacji ruchu 2.2.2. Środowisko 1.Poprawa jakości wód powierzchniowych 225

2.Polepszenie jakości dystrybucji wody przeznaczonej do spoŝycia 3.Poprawa jakości powietrza 4.Racjonalizacji gospodarki odpadami 5.Ochrona powierzchni ziemi 6.Zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego 2.3. INICJATYWY WSPÓLNOTY 1. Program LEADER 1.Wspomaganie nowoczesnych strategii rozwoju terenów wiejskich 2.Wsparcie dla międzyregionalnych i międzynarodowych projektów współpracy 3.Tworzenie sieci obszarów wiejskich UE zarówno objętych pomocą LEADER jak i niekorzystających z tej pomocy 2. Program EQUAL 2.Tworzenie baz danych projektów prowadzonych w poszczególnych krajach (mających na celu lepszą wymianę informacji i promowanie dobrych praktyk ) 3.Wspólne inicjatywy Komisji i państw członkowskich propagujące doświadczenia i priorytety wskazane w programie EQUAL 3. Program INTERREG 1.Walka z dyskryminacją na rynku pracy Priorytet I Współpraca ponadgraniczna 1. Promocja rozwoju obszarów wiejskich i miejskich 2. Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw (równieŝ w sektorze turystycznym) 3. Rozwój inicjatyw lokalnych zmierzających do zwiększenia miejsc pracy 4. Pomoc w reintegracji z rynkiem pracy 5. Badania i rozwój, szkolnictwo, kultura, komunikacja, zdrowie, ochrona cywilna 6. Wspieranie ochrony środowiska 7. Poprawa infrastruktury transportowej, systemów wodnych I energetycznych 226

IV regionalnego na poziomie ponadnarodowym przez co rozumie współpracę się między miastami lub strefami 8. Współpraca w dziedzinie sprawiedliwości i administracji Priorytet II Współpraca ponadnarodowa 1. Ustanowienie strategii rozwoju miejskimi oraz strefami regionalnym 2. Ułatwianie komunikacji między regionami poprzez zapewnienie skutecznego systemu transportu i dostępu społeczeństwa do informacji 3. Ochrona środowiska i zasobów naturalnych, w szczególności zasobów wodnych W przypadku regionów ultraperyferyjnych celem jest równieŝ integracja ekonomiczna i poprawa współpracy tych regionów z regionami sąsiadującymi i państwami członkowskimi UE. Priorytet III Współpraca międzyregionalna 1.Wymiana doświadczeń miedzy państwami członkowskimi jak równieŝ z krajami trzecimi w odniesieniu do priorytetu I i II. 2. Współpraca w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego, przedsiębiorczości, turystyki, kultury, środowiska. 4. Program URBAN 2.Mała aktywność ekonomiczna wysoki 3.Konieczność rekonwersji wynikającej z 1.Wysoka stopa bezrobocia stopień biedy trudności ekonomicznych i socjalnych 4.DuŜa liczba imigrantów, mniejszości etnicznych 5.Niska stopa edukacji 6.Wysoka przestępczość 7. Zdegradowane środowisko Programy Wspólnot Unii Europejskiej 1. SZÓSTY PROGRAM RAMOWY UE 1.1. Genomika i biotechnologia dla zdrowia 227

badań 1.2. Technologie Społeczeństwa Informacyjnego 1.3. Nanotechnologie i nanonauka, wielofunkcyjne materiały oraz nowe procesy i urządzenia produkcyjne 1.4. Aeronautyka i przestrzeń kosmiczna 1.5. Jakość i bezpieczeństwo Ŝywności 1.6. ZrównowaŜony rozwój, globalne zmiany i ekosystemy 1.7. Obywatele i rządzenie w społeczeństwie opartym na wiedzy 1.8. Działania specyficzne szerszy zakres 1.9. Nie-nuklearne działania Joint Research Centre (JRC) (Wspólnego Centrum Badawczego) Priorytet 2 Tworzenie Obszaru Badań Europejskich (ERA) 2.1. Badania i innowacje 2.3. Infrastruktura badawcza 2.4. Nauka i społeczeństwo Priorytet 3 Wzmacnianie podstaw ERA (Obszaru Badań Europejskich) 2.2. Zasoby ludzkie 3.1. Wsparcie koordynacji działań 3.2. Wsparcie spójnego rozwoju polityk II. EUROATOM III. Instrumenty 1. Sieci lub centra doskonałości 2. Projekty zintegrowane (Integrated Projects IP) 3. Działania związane z prof. 169 Traktatu (wspólne działania programów krajowych, dla krajów członkowskich) 4. Projekty nakierowane na badania i innowacje 5. Specyficzne projekty badawcze dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (MSP) - kooperacyjne projekty badawcze 228

- kolektywne projekty badawcze zgłaszane przez stowarzyszenia lub związki MSP danego sektora przemysłu. 6. Akcje mające na celu szeroko promocję pojętą zasobów ludzkich oraz mobilność 7. Akcje kooperacyjne 8. Specyficzne akcje wspierające 9. Inicjatywy dotyczące zintegrowanej infrastruktury IV. Konkursy 1.Projekty CRAFT Co-operative Research Projects Priorytet tematyczny: Horyzontalne działania badawcze na rzecz MŚP 2. Projekty COOLECTIVE RESEARCH Coolective Research Projects Priorytet tematyczny: Horyzontalne działania badawcze na rzecz MŚP 2. Program econtent 2.1. Poprawienie dostępu do zasobów europejskiego publicznego sektora informatycznego oraz umoŝliwienie maksymalnego wykorzystania baz danych 2.2. Rozwój infrastruktury lingwistycznej sieci teleinformatycznych, jakości i rzetelności informacji dostępnych poprzez Internet 2.3. Stymulowanie rozwoju i dynamiki rynku informacji 3. Program Inteligentna Energia dla Europy IedE 3.1. Save II (poprawa efektywności energetycznej) 3.2. Alterner II (odnawialne źródła energii) 3.3. Steer (energia w transporcie) 3.4. Coopener (międzynarodowa współpraca w zakresie energii) 4. LEONARDO DA VINCI 4.1. Zwiększenie szans na rynku pracy 4.2. Promowanie współpracy 4.3. Wyrównywanie szans w dostępie do kształcenia i szkolenia zawodowego 229

4.4. Inwestowanie w zasoby ludzkie 4.5. Wykorzystanie potencjału informatyki i technologii komunikacyjnych w kształceniu i szkoleniu zawodowym 4.6. Poprawa przejrzystości kwalifikacji zawodowych 5. SOKRATES II 5.1. ERASMUS 5.2. COMENIUS 5.3. LINGUA 5.4. MINERVA 5.5. GRUNDTVIG 5.6. ARION 5.7. NARIC 5.8. EURYDICE 6. PROGRAM MŁODZIEś 6.1. MłodzieŜ dla Europy wymiana młodzieŝy 6.2. Wolontariat Europejski 6.3. Inicjatywy MłodzieŜowe 6.4. Wspólne Działania 6.5. Działania wspierające 7. Program KULTURA 2000 7.1. W stronę obywatela 7.2. Nowe technologie rozwój kreatywności 7.3. Tradycja i innowacja synergia pomiędzy przeszłością i przyszłością 8. PROGRAM MEDIA PLUS 8.1. Międzynarodowa współpraca mediów 8.2. Tworzenie sieci informacji 8.3. Wspieranie produkcji i dystrybucji mediów 8.4. Organizacja szkoleń 8.5. Media szkolne 8.6. Dotacje i poŝyczki - SZKOLENIA 230

- FESTIWALE - DYSTRYBUCJA - AGENCI SPRZEDAśY - TV BROADCASTING EMISJE TV, DYSTRYBUCJA TV - POKAZY, WYSTAWY - DEVELOPMENT - PROMOCJA - PROJEKTY PILOTAśOWE 9. Program LIFE III 9.1. Rozwój i planowanie przestrzenne 9.2. Gospodarka wodna 9.3. Ograniczanie wpływu działalności gospodarczej na 9.4. Gospodarka odpadami środowisko 9.5. Zintegrowana polityka produktowa 10. Program Marco Polo 11. Program dla Przedsiębiorstw i Przedsiębiorczości 12. Program Wsparcia Walki z Bezrobociem 13. Program TELECOM 14. Program Public Health (działania na rzecz zdrowia publicznego) 15. Programy Społeczne 15.1. Zwalczanie wykluczenia społecznego 15.2. Równouprawnienie kobiet i męŝczyzn 15.3. Zwalczanie dyskryminacji 15.4. Działania wspierające zatrudnienie 16. Program IDA (koordynacja i wspieranie działań w obrębie systemów eleinformatycznych tworzonych w administracji krajów członkowskich oraz instytucjach UE) 17. AGIS, program strukturalny dla policyjnej i sadowej współpracy w sprawach kryminalnych 18.AL - NVEST 231

19. ALFA (drugi faza) 20. Apel dla propozycji z zamiarem otrzymania stypendium na polu transportu i dla organizowania konferencji w dziedzinie energii i transportu (reguła dla wprowadzania nowej Finansowej regulacji i aplikacji vademecum w zarządzaniu stypendiami 21. ARGO - rogram działania dla administracyjnej współpracy na polu zewnętrznych granic, wiz, schronienia i imigracji. 22. ASIA - NVEST 23. Azja Link 24. Badania i energii jądrowej 25. Bawełna 26. CARDS - omoc wspólnoty dla Rekonstrukcji, Rozwoju i Stabilizacji 27. DAPHNE 28. Dostawa i dystrybucja Ŝywności dla osób najuboŝszych we Wspólnocie 29. Działanie przeciw Antypersonalnym Praktykom 30. EC - S Program dla korporacji działających na polu studiów wyŝszych i zawodowej edukacji i treningu 31. ECHO finansowa pomoc humanitarna 32. ENEA pilotaŝowy program dotyczący mobilności starszych ludzi 33. ETF Start-up Facility 34. EU-Asia Pro Eco 35. Euratom - oŝyczki 36. Euro Info Centre Network 37. Europejska Inicjatywa na rzecz demokracji i praw człowieka 38. Europejska integracja działalności organizacji ze świata akademickiego 39. Europejski Fundusz dla Uchodźców 40. Europejskie Joint Ventures (JEVs). 41. Finansowanie nie jest dla programów ale dla określonych operacji. 232

42. HRTP - apoński Przemysł 43. Informacja, konsultacja i udział reprezentantów przedsięwzięć 44. Kampania, by konsumpcję wypromować oliwy z oliwek w krajach trzecich. 45. Mechanizm wspólnoty by wzmocnioną współpracę ułatwić w cywilnych interwencjach pomocy 46. MEDA 47. Miary informacji wiąŝące z wspólną polityka rolną się 48. Nowatorskie miary 49. Ochrona lasów Wspólnoty przeciw atmosferycznemu zanieczyszczeniu 50. Oliwa z oliwek i oliwki 51. Organizacja wspólnego rynku bananów 52. Organizacja wspólnego rynku dla chmielu 53. Organizacja wspólnego rynku dla cukru 54. Organizacja wspólnego rynku dla jajek. 55. Organizacja wspólnego rynku dla mięsa z drobiu 56. Organizacja wspólnego rynku nasion 57. Organizacja wspólnego rynku wołowiny i cielęciny 58. Organizacja wspólnego rynku tytoniu. 59. Organizacja wspólnego rynku wieprzowiny 60. Orna polityka zbiorów dotycząca zboŝa, zbóŝ oleistych, zbiory białka, lnu, konopi 61. Plan pomocy dla producentów owocujących drzew cytrusowych 62. Plan pomocy dla produkcji wysuszonej paszy 63. Polityka handlowa i program dostępności rynku 64. Polityka krochmalu 65. Polityka ryŝu 233

66. Pomoc dla polityki populacji i programów w krajach rozwijających się 67. Pomoc dla przetwarzania lnu i słomy konopi dla produkcji włókna 68. Pomoc dla pszczelarstwa 69. Pomoc techniczna w inicjatywie i / albo w imieniu DG 70. Pomoc Ŝywnościowa i bezpieczeństwo Ŝywnościowe 71. Poparcie dla produkcji bawełny 72. Program działania wspólnoty promujący nie - ządowe organizacje w pierwszym rzędzie aktywnych na polu ochrony środowiska 73. Program działania wspólnoty przeciw dyskryminacji 74. Program działania wspólnoty w polu cywilnej ochrony (2000-2004) 75. Program struktury dla sądowej współpracy w stosunkach cywilnych 76. Program w stosunku do strategii struktury Wspólnoty dla równości płci (2001-2005). 77. Program wysokiego szczebla nagród dla badań - Ameryka Łacińska 78. Projekty promujące współpracę i stosunki handlowe z krajami Północnej Ameryki, Dalekiego Wschodu i Australii (USA, Kanada, Japonia Australia, Nowej Zelandia i Korea) 79. Promocja informacji produktów rolniczych w krajach trzecich 80. Promocja jabłek i owoców cytrusowych 81. Promowanie pełnej integracji środowiskowego wymiaru w procesie rozwoju krajów rozwijających 82. Promowanie utrzymania i zarządzania tropikalnych lasów i innych lasów w krajach rozwijających się 83. Rehabilitacja i operacje rekonstrukcyjne w krajach rozwijających się 84. Rynek przetworzonych owoców i roślin 85. Rynek świeŝych owoców i roślin 234

86. Seed Capital Action 87. Sieć Centrów Przekazów Innowacji 88. Statystyczny Program Wspólnoty 2003-2007 89. Struktura wspólnoty dla Młodej Wspólnoty - rogram Działania w przygotowaniu moŝliwego do udźwignięcia rozwoju miejskiego 90. Struktura Wspólnoty dla współpracy w promocji moŝliwego do udźwignięcia cięŝaru miejskiego rozwoju 91. Struktura współpracy społeczności dla przypadkowego lub celowego zanieczyszczania mórz 92. Studia rynku i promowanie orzechów. 93. Stypendia do studentów studiujących interpretowanie konferencji. 94. Stypendia w dziedzinie transportu i dla organizacji konferencji w polu energii i transportu 95. Subwencje dla uniwersytetów organizujących kursy dla absolwentów 96. TACIS 97. TEMPUS III 98. URB - L 99. Walka przeciwko chorobom spowodowanym przez ubóstwo (HIV / AIDS, malaria i gruźlica) w krajach rozwijających się 100. Wiejskie programy rozwoju 2000-06. 101. Wolny przepływ pracowników, koordynacja systemu bezpieczeństwa socjalnego i kroków zaradczych dla migrujących pracowników, włączając tych z poza Unii 102. Współfinansowanie z organizacjami pozarządowymi 103. Wspólna organizacja rynku świeŝych owoców i roślin. 235

104. Wspólna organizacja rynku mleka i produktów mlecznych 105. Wspólna organizacja rynku w przetworach owoców i roślin 106. Wspólna organizacja rynku wina 107. Wzrost i Środowisko 108. Zachowanie obozów koncentracyjnych jako historycznych pamiątek 109. Zaopatrzenie i pomoc dla partnerów we Wschodniej Europie i Centralnej Azji 110. EYES 2004 Europejski Rok Edukacji poprzez Sport 111. @ LIS (Przymierze dla Społeczeństwa Informacyjnego) Mechanizmy Finansowe 5.1. Mechanizm Finansowy EOG Priorytet I Ochrona środowiska, w tym środowiska ludzkiego ze szczególnym uwzględnieniem redukcji ilości substancji niebezpiecznych dla środowiska Priorytet II Promowanie zrównowaŝonego rozwoju poprzez lepsze wykorzystanie i zarządzanie zasobami naturalnymi Priorytet III Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego, w tym transport publiczny i odnowa miast Priorytet IV Rozwój zasobów ludzkich poprzez m.in. promowanie wykształcenia i szkoleń, wzmacnianie w samorządzie i jego instytucjach potencjału z zakresu administracji lub słuŝby publicznej wraz z wspierającymi procesami demokratycznymi Priorytet V Opieka zdrowotna i opieka nad dzieckiem Priorytet VI Badania naukowe 5.2. Norweski Mechanizm Finansowy 236

VI Priorytet I Ochrona środowiska, w tym środowiska ludzkiego ze szczególnym uwzględnieniem redukcji ilości substancji niebezpiecznych dla środowiska Priorytet II Promowanie zrównowaŝonego rozwoju poprzez lepsze wykorzystanie i zarządzanie zasobami naturalnymi Priorytet III Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego, w tym transport publiczny i odnowa miast Priorytet IV Rozwój zasobów ludzkich poprzez m.in. promowanie wykształcenia i szkoleń, wzmacnianie w samorządzie i jego instytucjach potencjału z zakresu administracji lub słuŝby publicznej wraz z wspierającymi procesami demokratycznymi Priorytet V Opieka zdrowotna i opieka nad dzieckiem Priorytet VI Badania naukowe Priorytet VII WdraŜanie przepisów z Schengen, wspieranie Narodowych Planów Działania z Schengen, jak równieŝ wzmacnianie sądownictwa Priorytet VIII Ochrona środowiska, z uwzględnieniem administracyjnych zdolności wprowadzania w Ŝycie odpowiednich przepisów dotyczących projektów inwestycyjnych Priorytet IX Polityka regionalna i działania transgraniczne Priorytet X Pomoc techniczna przy wdraŝaniu acquis communautaire 5.3. Szwajcarski Mechanizm Finansowy PROGRAMY BILATERALNE RZĄDU RP 237

6.1. Duński Fundusz Inwestycyjny dla Europy Środkowej i Wschodniej (Dania) 1.Udziały kapitałowe 2.Poręczenia 3.Kredyty 4.Szkolenia 6.2. Program Business to Business (Dania) 1.Pomoc techniczna 2.Wspieranie i podejmowanie wspólnych przedsięwzięć 6.3. Program wspierania małej i średniej przedsiębiorczości PLATO (Belgia) 6.4. Fundusz FINFUNG (Finlandia) 6.5. Kanadyjski Fundusz Współpracy 1.Wspieranie rozwoju organizacji społecznych i samorządowych 2.Wspieranie działań społeczności lokalnych na rzecz kobiet, dzieci, 1.Wymianę młodzieŝy oraz budowę młodzieŝy oraz osób niepełnosprawnych. 3.Ochrona środowiska 4.Public Sector Bridge doradztwo w zakresie planowania, rozwoju strategicznego oraz szkolenia 6.6. Kanadyjski Program PoŜyczkowy 6.7. Kanadyjsko-Polski Program Przedsiębiorczości (Kanada) 6.8. Program Pomost dla Biznesu (Kanada) 6.9. Fundacja Współpracy Polsko- Niemieckiej schronisk i miejsc spotkań dla młodzieŝy 2.Projekty w dziedzinie ochrony środowiska, transportu, telekomunikacji oraz inne inwestycje infrastrukturalne 3.Kształcenie i dokształcenie specjalistów z zakresu gospodarki 4.Utworzenie i działalność instytutów kultury oraz wspólne projekty badawcze i inne przedsięwzięcia naukowe i kulturalne 5.Krzewienie języka i kultury niemieckiej w Polsce 238

6.Restaurowanie i zachowanie pomników kultury o europejskim i historycznym znaczeniu, jak teŝ tworzenie, rozbudowa i utrzymanie miejsc pamięci 7.Instytucje kościelne, charytatywne i społeczne oraz inicjatywy między innymi w dziedzinie ochrony zdrowia 6.10. Fundacja im. Friedricha Eberta (Niemcy) 6.11. Fundacja Konrada Adenauera (Niemcy) 1.Restrukturyzacja 2.Rozwój regionalny 3.Rozwój lokalny 4.Współpraca przygraniczna 5.Reformy samorządu terytorialnego 6.Problematyka integracji z Europejską Unią 6.12. Fundacja im. Friedricha Naumana (Niemcy) 6.13. Polsko-Niemiecka Współpraca MłodzieŜy PNWM Jugendwerk (Niemcy) 6.14. Norweski Plan Działań na rzecz krajów kandydackich 2001-2006 (Norwegia) 6.15. Mały Projekt Ambasady Niderlandów (KAP) (Holandia) 1.Wspomaganie realizacji projektów dotyczących bezrobocia 2.Wspomaganie realizacji projektów dotyczących kultury i oświaty 3.Wspomaganie realizacji projektów dotyczących społeczeństwa obywatelskiego oraz współpracy obywateli i urzędów 6.16. Przedakcesyjny Program MATRA (Holandia) 6.17. Fundusz Know How (Wielka Brytania) 1.Oświata 2.Zarządzanie gminą 3.Planowanie strategiczne 4.Wymiar lokalny integracji europejskiej 239

5.Stworzenie warunków dla rozwoju zawodowego pracowników administracji samorządowej 6.Monitoring stanu gminy dla potrzeb zarządzania strategicznego 6.18. British Executive Service Overseas BESO (Wielka Brytania) 6.19. Polsko-Amerykańska Fundacja Doradztwa dla Małych Przedsiębiorstw (USA) 6.20. Fundusz MIKRO 6.21. Japońska Agencja Współpracy Międzynarodowej (JICA) 6.22. Program EcoLinks (USA) 6.23. Szwedzka Agencja Rozwoju Międzynarodowego SIDA (Szwecja) 1.Promocja wspólnego bezpieczeństwa 2.Wsparcie dla pogłębienia kultury demokracji 3.Wsparcie dla procesu transformacji 6.25. Japońska Organizacja Wolontariuszy ds. Współpracy z Zagranicą (JOCV) gospodarczej 4.Ochrona środowiska 6.24. SWEDFUND International AB (Szwecja) 6.26. Fundacja Francja-Polska 3.Problematyka zarządzania gminą 1.Rozwój gospodarczy na poziomie regionalnym i lokalnym 2.Zmiany strukturalne w administracjach lokalnych 4.Rozwój obszarów wiejskich 5.Restrukturyzacja przemysłu i rozwój małych i 6.Integracja Polski z UE 7.Oświata średnich przedsiębiorstw 6.27. Fundacja dla Polski 1.Wspomaganie organizacji pozarządowych w ich działalności dotyczącej edukacji, kultury, pomocy społecznej i samorządności 240

VI I 2.Wspieranie róŝnorakich aktywności społecznych dotyczących przystosowania obywateli do Ŝycia w zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej oraz zapobieganiu zagroŝeniom i patologiom społecznym. 6.28. Polsko Amerykańsko - kraińska Inicjatywa Współpracy (PAUCI) 1.Polityka makroregionalna 2.Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw 3.Rozwój samorządności 6.29. Program GST (Holandia) 1.Doradztwo dla lokalnych samorządów w krajach Europy Środkowej kandydujących do UE 2.Wspomaganie i rozwój współpracy z samorządami w Holandii. 6.30. Agrobusiness Commodity Marketing Information (USA) 1.Program pomocowy dla branŝy rolno spoŝywczej przy analizie procesów rynkowych 6.31. Citizens Democracy Corps (USA) 6.32. Polsko- Amerykański Fundusz PoŜyczkowy Inicjatyw Obywatelskich 6.33. Polsko- Szwajcarska Komisja Środków Złotowych 1.Ochrona Środowiska 2.Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 3.Kultura 4.Sektor energetyczny 5.MSP 6.34. Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości PAEF (USA) 6.35. PCB 2004-PROGRAM POMOCOWY PSO DLA NOWYCH PAŃSTW CZŁONKOWSKICH (PCB) Programy Wielonarodowe Rządu RP 7.1. EKO-FUNDUSZ 241

Priorytet I Ograniczenie transgranicznego transportu dwutlenku siarki i tlenków azotu oraz eliminacja niskich źródeł ich emisji (ochrona powietrza) 1.Energetyczne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii ( szczególnie biomasy, energii słonecznej oraz efektywnych ekonomicznie zastosowań pomp ciepła) 2.Oszczędności energii w systemach zaopatrzenia w ciepło na cele komunalno bytowe 3.Eliminacja emisji metanu ze starych wyrobisk węgla, kopalń węgla kamiennego oraz eliminacji biogazu powstającego w oczyszczalniach ścieków 4.Systemowych rozwiązań mających na celu istotne zmniejszenie atmosfery powodowanych przez transport samochodowy na terenach miejskich Priorytet II Ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do Bałtyku oraz ochrona zasobów wody pitnej (ochrona wód) 1.Budowa oczyszczalni ścieków w miejscowościach nadmorskich oraz w dorzeczu dolnej Wisły i Odry gdyŝ mają one istotny wpływ na jakość wód przybrzeŝnych Morza Bałtyckiego 2.Budowa oczyszczalni ścieków o kluczowym znaczeniu dla jakości wody pitnej dla największych aglomeracji miejskich 3.Ochrona wybranych Głównych Zbiorników Wód Podziemnych GZWP przed infiltracją do nich zanieczyszczonych wód powierzchniowych 4.Ochrona wód na obszarach mających wpływ na waŝne obiekty przyrodnicze o randze międzynarodowej, decydujące o zachowaniu globalnej róŝnorodności biologicznej(parki narodowe i rezerwaty przyrody) 5.Ochrona przed zanieczyszczeniem jezior o wysokiej wartości przyrodniczej 242

Priorytet III Ograniczenie emisji gazów powodujących zmiany klimatu ziemi (ochrona klimatu) 1.Energetyczne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (szczególnie biomasy, energii słonecznej oraz efektywnych ekonomicznie zastosowań pomp ciepła) 2.Oszczędności energii w systemach zaopatrzenia w ciepło na cele komunalno bytowe 3.Eliminacja emisji metanu ze starych wyrobisk węgla, kopalń węgla kamiennego oraz eliminacji biogazu powstającego w oczyszczalniach ścieków 4.Systemowych rozwiązań mających na celu istotne zmniejszenie zanieczyszczeń atmosfery powodowanych przez transport samochodowy terenach miejskich Priorytet IV Ochrona róŝnorodności biologicznej 1.Wspieranie działań mających na celu ochronę bądź renaturyzację ekosystemów najcenniejszych z przyrodniczego punktu widzenia oraz ochronę gatunków roślin i zwierząt zagroŝonych wyginięciem lub stanowiących gatunki tarczowe. 2.Czynna ochrona przyrody na terenach parków narodowych i rezerwatów przyrody 3.Ochrona najcenniejszych obszarów wodno-błotnych oraz zwiększenie retencji wody w lasach 4.Rewitalizacja zdegradowanych obszarów leśnych oraz przebudowa drzewostanów w parkach narodowych i ich otulinach w celu zwiększenia ich róŝnorodności biologicznej 5.Aktywna ochrona zagroŝonych gatunków flory i fauny Priorytet V Gospodarka odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych 1.Tworzenie kompleksowych systemów selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów komunalnych pochodzących od 50 tysięcy do 250 tysięcy mieszkańców 243

VI II 2.Eliminację odpadów niebezpiecznych przy zastosowaniu technik i technologii pochodzących z krajów donatorów 3.Rekultywacja gleb zanieczyszczonych odpadami niebezpiecznymi w przypadku udokumentowanego zagroŝenia dla zdrowia ludzi lub świata przyrody oraz braku sprawcy 7.2. Program Rozwoju Narodów Zjednoczonych Projekt Umbrella 7.3. Global Environmental Facility 7.4. Program Inicjatywa EUREKA 7.5. Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki Fundacje europejskie i zagraniczne wspierające polskie inicjatywy pozarządowe 8.1. 3M Corporation 8.2. Alexander von Humboldt Stiftung 8.3. Allavida 8.4. American Express Philantropy Program 8.5. Amerykańsko-Polsko-Izraelska Fundacja Shalom do Spraw Promocji Kultury Polsko-śydowskiej 8.6. Aspen Institute Non Profit Sector Research Fund 8.7. AT & T Foundation 8.8. Bradley Foundation 8.9. Carl Dusiberg Gesellschaft E.V. 8.10. Carnegie Corporation of the US 8.11. Center For International Private Enterprise (CIPE) 8.12. Charities aid Foundation 8.13. Charity Know How 8.14 Charles Stewart Mott Foundation 8.15. Citibank / Citicorp Foundation 8.16. Civic Education Project 8.17. Cottonwood Foundation 8.18. Digital Corporate Contributions Program Strategia dla Powiatu Bełchatowskiego 244

8.19. Environmental Know How Fund 8.20. European Cultural Foundation 8.21. European Mozart Foundation 8.22. Exxon Corporate Giving Program 8.23. The Felix Meritis Foundation 8.24. Fondation De France 8.25. Foundation European Dragon 8.26. Foundation Europalia International 8.27. Foundation Marcel International 8.28. Fondation Roi Baudouin 8.29. Ford Foundation 8.30. Fundusz Eurimages Consil de L Europe 8.31. Friedrich Naumann Stiftung 8.32. Friedrich Ebert Stiftung 8.33. Found For The Development of The Carpathian Euroregion 8.34. Fundacao Oriente 8.35. Fundacion Canovas Del Castillo 8.36. Fondation Charles Leopold Mayer 8.37. Fondation Evens Stichting 8.38. Gemeinnutzige Hertie-Stiftung 8.39. Germann Marschal Fund of the United States 8.40. Bernard van Leer Foundation 8.41. GlaxoSmithKline 8.42 Goldman Sachs Foundation 8.43. Haniel Stiftung 8.44. Heinz Schwarzkopf Stiftung Junges Europa 8.45. Interchurch Organisation for Development Cooperation 8.46. International Foundation for Art. Research 8.47. International AIDS Vaccine Initiative 8.48. International Found for the Promotion of Culture 245

8.49. International Youth Foundation 8.50. Jacobs Foundation 8.51. Juliana Welzijn Fonds 8.52. Johnson & Johnson Contribution Fund 8.53. J. Paul Getty Trust 8.54. J.P.Morgan &Co.Inc 8.55. King Baudouin Foundation 8.56. Korber Stiftung 8.57. Kultur Kontakt 8.58. Levi Strauss Foundation 8.59. Mattel Foundation 8.60. Met Prins Bernhard Fonds 8.61. Microsoft EMEA 8.62. Międzynarodowa Fundacja im. Fryderyka Chopina 8.63. Milleukontakt Oost Europa 8.64. Mobil Foundation 8.65. National Forum Foundation (Freedom House) 8.66. New Land Foundation 8.67. Novib 8.68. Open Society Fund Prague 8.69. Otto Kinne Foundation 8.70. Pollock-Krasner Foundation INC 8.71. The Andrew W. Mellon Foundation 8.72. The Bogliasco Foundation 8.73. The Regional Environmental Center For Central 8.74. The Reuter Foundation 8.75. The Freudenberg Stiftung 8.76 The Sigrid Rausing Trust 8.77. Rayne Foundation 8.88. Robert Bosch Stiftung GmBH 8.79. Rockefeller Brothers Fund Inc. 246

IX X 8.80. Ronald S. Lauer Foundation 8.81. Smenwerkende Fondsen Miden-en Oost Europa 8.82. Schweisfurth Stiftung 8.83.Soros Foundation Open Society Institute 8.84. Stichting Doen 8.85.Stiftung Niedersachsen 8.86. United Way International 8.87. Volkswagen Stiftung 8.88. Westminster Foundation For Democracy 8.89. WWF International 8.90. ZEIT-Stiftung Ebelin und Gerd Bucerius Fundusze inwestycyjne wspierające małe i średnie przedsiębiorstwa 9.1. Polski Prywatny Fundusz Kapitałowy 9.2. CARESBAC-POLSKA S.A. 9.3. Nowy Fundusz Inwestycyjny Europy Wschodniej 9.4. Europejski Kapitał Odrodzenia 9.5. ALLIANCE SCANEAST FUND 9.6. COPERNICUS CAPITAL MANAGEMENT 9.7. EAST EUROPEAN FOOD FUND 9.8. Międzynarodowa Pomoc Polskim Przedsiębiorcom 9.9. Regionalne Fundusze Inwestycyjne Instytucje finansowe wspierające przedsięwzięcia gospodarcze realizowane przez samorządy terytorialne i MSP 1. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju 1.1. Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich (PAOW) 1.1.1. MikropoŜyczki 1.1.2. Program Przekwalifikowań / Reorientacji 1.1.2.1Edukacja 247

BŚ Strategia dla Powiatu Bełchatowskiego 1.1.2.2. Budowa potencjału instytucjonalnego administracji lokalnej i regionalnej 1.1.3. Infrastruktura wiejska 1.1.4. Fundusz Małych Grantów 2. Europejski Bank Inwestycyjny 2.1. Kredyty na inwestycje infrastrukturalne na skalę lokalną 3. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju 3.1. Program Finansowania Sektora MSP 3.1.1. Linia kredytowa na kredyty obrotowe i inwestycyjne 3.1.2. Mikrokredyt 3.1.3. Mały kredyt 4. International Commercial Bank of China 4.1. Program kredytowania przedsięwzięć małych i średnich przedsiębiorstw 5. Międzynarodowy Fundusz Walutowy 6. Bank Rozwoju Rady Europy 7. Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycji (MIGA) 8. Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju (IDA) 9. Międzynarodowa Korporacja Finansowa (JFC) 10. Międzynarodowe Centrum Rozwiązywania Sporów Inwestycyjnych (ICSID) 11. Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej 11.1. Kredyty na przedsięwzięcia w zakresie małej przedsiębiorczości na terenach wiejskich z dopłatami do odsetek ze środków Funduszu Pracy oraz poręczeniami Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa 11.2. Mikrokredyty na działalność pozarolniczą na terenach wiejskich 11.3. Kredyty na przedsięwzięcia inwestycyjne na terenach wiejskich w zakresie agroturystyki 248