Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Bank zaufanie na całe życie Czy warto powierzać pieniądze bankom? nna Chmielewska Miasto Bełchatów 24 listopada 2010 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY Uniwersytet Dziecięcy, Listopad 2010 WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL Bank 2 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 1
Po co do banku? Ulokować pieniądze Pożyczyć pieniądze by zarobić odsetki Bezpiecznie Trudniej wydać Na zakupy (konsumpcję) Na inwestycję % 3 Nie znamy wszystkich ludzi - potrzebny nam pośrednik 4 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 2
Skąd bank ma pieniądze? DEPOZYTY KREDYTY Bank jest pośrednikiem finansowym, pozwala połączyć tych co mają nadwyżki finansowe z potrzebującymi środków 5 co jeśli bank ma za mało depozytów? NBP System Bankowy tworzą Bank Centralny i Banki Komercyjne 6 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 3
Dlaczego banki są ważne dla gospodarki? KREDYTY Dlaczego wszystkim zależy na tym by banki były bezpieczne? Co by się działo gdyby ludzie nie mieli zaufania do banków? 7 Czemu pieniądze w banku są bezpieczne? Komisja Nadzoru Finansowego Bankowy Fundusz Gwarancyjny (limit EUR 50 tys. na osobę na bank) 8 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 4
Lokata bankowa DEPOZYTY % 9 Pieniądz pracuje: oprocentowanie Podawany w skali roku, np. 10% Oznacza, że jeśli ulokujemy 100 zł na pół roku: to dostaniemy 105zł na rok*: to dostaniemy 110zł na 2 lata*:121zł=100 (1+10%) (1+10%) na 3 lata*: 133,10zł. na 8 lat*: 214,36zł na 10 lat*: 259,37zł *kapitalizacja roczna 10 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 5
Każdy procent ma znaczenie!!! Jak szybko podwoi się wartość naszej lokaty przy danym oprocentowaniu? Oprocentowanie 1% 2% 3% 4% 5% 7% 10%15%20%30% W którym roku oszczędzania podwoimy naszą lokatę? 70 36 24 18 15 11 8 5 4 3 11 Pieniądz pracuje: systematyczne oszczędzanie Co roku odkładamy 100 zł, a oprocentowanie wynosi 5% Oszczędzając do skarbonki po 10 latach będziemy mieć 10 100zł, czyli 1000zł oszczędzając na lokacie? 12 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 6
lokacyjne Wpłata Stan konta po wpłacie Odsetki Stan konta koniec roku 1 100,00 100,00 5,00 105,00 2 100,00 205,00 10,25 215,25 Rok 3 100,00 315,25 15,76 331,01 4 100,00 431,01 21,55 452,56 5 100,00 552,56 27,63 580,19 6 100,00 680,19 34,01 714,20 7 100,00 814,20 40,71 854,91 8 100,00 954,91 47,75 1002,66 9 100,00 1102,66 55,13 1157,79 10 100,00 1257,79 62,89 1320,68 13 Kredyt bankowy KREDYTY % 14 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 7
Ile zapłacisz za pożyczkę? Oprocentowanie podawane w skali roku, np. 20% Oznacza, że jeśli pożyczymy 100zł na pół roku: musimy oddać 110zł na rok: musimy oddać 120zł na 2 lata: po roku musimy zapłacić 20zł, a po kolejnym roku 120zł albo 144zł za dwa lata 100 (1+20%) (1+20%) 15 Każdy procent ma znaczenie!!! Jak szybko będziemy musieli zwrócić dwa razy więcej niż pożyczyliśmy Oprocentowanie 1% 2% 3% 4% 5% 7% 10%15%20%30% W którym roku odsetki przerosną pożyczoną kwotę? 70 36 24 18 15 11 8 5 4 3 16 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 8
le czasem nie tak prosto Komputer 1000zł, sklep proponuje: Super oferta! dziś wpłacasz 100 zł, a potem 10 rat miesięcznych po 100 zł Czy się decydujesz? Ile pożyczył nam sklep? Ile oddaliśmy? RRSO=23,5% 17 RRSO Zawsze zanim kupisz coś na raty lub na kredyt sprawdź informację o RRSO RRSO to Rzeczywista Ekonomiczny Roczna Stopa Oprocentowania Pozwoli Ci wybrać najlepszą formę zakupu. 18 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 9
Produkty bankowe Lokaty Kredyty ROR oszczędnościowe Linie kredytowe Karty płatnicze Przelewy i płatności 19 bankowe jak wybrać? Opłaty i zyski Pakiet Pracujące Oszczędne Prowadzenie (mies) 15 zł 1 zł 0 zł Przelewy (każdy) 0 zł 1 zł 2 zł Karta (mies) 5 zł 1 zł 0 zł Wypłaty (każda) 0 zł 1 zł 2 zł Oprocentowanie 12% rocznie 6% rocznie 6% rocznie 20 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 10
Maturzystka: ma średnio 500zł na koncie, 1 wypłata miesięcznie, nie robi przelewów Opłaty i zyski Pakiet Pracujące Oszczędne Prowadzenie (mies) 15 zł 1 zł 0 zł Przelewy (każdy) 0 zł 1 zł 2 zł Karta (mies) 5 zł 1 zł 0 zł Wypłaty (każda) 0 zł 1 zł 2 zł Oprocentowanie 12% rocznie 6% rocznie 6% rocznie Miesięcznie Prowadzenie (mies) Przelewy (każdy) Karta (mies) Wypłaty (każda) Oprocentowanie 21 Maturzystka: ma średnio 500zł na koncie, 1 wypłata miesięcznie, nie robi przelewów Opłaty i zyski Pakiet Pracujące Oszczędne Prowadzenie (mies) 15 zł 1 zł 0 zł Przelewy (każdy) 0 zł 1 zł 2 zł Karta (mies) 5 zł 1 zł 0 zł Wypłaty (każda) 0 zł 1 zł 2 zł Oprocentowanie 12% rocznie 6% rocznie 6% rocznie Miesięcznie 13zł opłat 1,5zł opłat 0,5zł zysku Prowadzenie (mies) 15zł 2zł 0zł Przelewy (każdy) 0x0zł=0zł 0x1zł=0zł 0x2zł=0zł Karta (mies) 5zł 1zł 0x2zł=0zł Wypłaty (każda) 1x0zł=0 1x1zł=1zł 1x2zł=2zł Oprocentowanie 1%x500=5zł 0,5%x500=2,5zł 0,5%x500=2,5zł 22 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 11
Młody pracownik: ma średnio 2000zł na koncie, 2 wypłaty i 3 przelewy miesięcznie Opłaty i zyski Pakiet Pracujące Oszczędne Prowadzenie (mies) 15 zł 1 zł 0 zł Przelewy (każdy) 0 zł 1 zł 2 zł Karta (mies) 5 zł 1 zł 0 zł Wypłaty (każda) 0 zł 1 zł 2 zł Oprocentowanie 12% rocznie 6% rocznie 6% rocznie Miesięcznie Prowadzenie (mies) Przelewy (każdy) Karta (mies) Wypłaty (każda) Oprocentowanie 23 Młody pracownik: ma średnio 2000zł na koncie, 2 wypłaty i 3 przelewy miesięcznie Opłaty i zyski Pakiet Pracujące Oszczędne Prowadzenie (mies) 15 zł 1 zł 0 zł Przelewy (każdy) 0 zł 1 zł 2 zł Karta (mies) 5 zł 1 zł 0 zł Wypłaty (każda) 0 zł 1 zł 2 zł Oprocentowanie 12% rocznie 6% rocznie 6% rocznie Miesięcznie 0zł 3 zł zysku 0 zł Prowadzenie (mies) 15zł 1zł 0zł Przelewy (każdy) 3x0zł=0zł 3x1zł=3zł 3x2zł=6zł Karta (mies) 5zł 1zł 0x2zł=0zł Wypłaty (każda) 2x0zł=0 2x1zł=2zł 2x2zł=4zł Oprocentowanie 1%x2000=20zł 0,5%x2000=10zł 0,5%x2000=10zł 24 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 12
Rodzina: ma średnio 3000zł na koncie, 4 wypłaty miesięcznie, 4 przelewy Opłaty i zyski Pakiet Pracujące Oszczędne Prowadzenie (mies) 15 zł 1 zł 0 zł Przelewy (każdy) 0 zł 1 zł 2 zł Karta (mies) 5 zł 1 zł 0 zł Wypłaty (każda) 0 zł 1 zł 2 zł Oprocentowanie 12% rocznie 6% rocznie 6% rocznie Miesięcznie Prowadzenie (mies) Przelewy (każdy) Karta (mies) Wypłaty (każda) Oprocentowanie 25 Rodzina: ma średnio 3000zł na koncie, 4 wypłaty miesięcznie, 4 przelewy Opłaty i zyski Pakiet Pracujące Oszczędne Prowadzenie (mies) 15 zł 1 zł 0 zł Przelewy (każdy) 0 zł 1 zł 2 zł Karta (mies) 5 zł 1 zł 0 zł Wypłaty (każda) 0 zł 1 zł 2 zł Oprocentowanie 12% rocznie 6% rocznie 6% rocznie Miesięcznie 10 zł zysku 5 zł zysku 1 zł opłat Prowadzenie (mies) 15zł 1zł 0zł Przelewy (każdy) 4x0zł=0zł 4x1zł=4zł 4x2zł=8zł Karta (mies) 5zł 1zł 0x2zł=0zł Wypłaty (każda) 4x0zł=0 4x1zł=4zł 4x2zł=8zł Oprocentowanie 1%x3000=30zł 0,5%x3000=15zł 0,5%x3000=15zł 26 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 13
bankowe Wybór zależy od: - Średniego stanu konta - Częstości korzystania z usług bankowych - Wysokości opłat i oprocentowania Wniosek: NIE M najlepszego produktu bankowego dla wszystkich!!! Przed wyborem warto się zastanowić która oferta będzie dla nas najlepsza. 27 Jak oceniać produkt bankowy? Zdecyduj jakiego rodzaju produkt potrzebujesz Porównaj oferty banków: policz wszystkie koszty i zyski Wybierz najlepszą ofertę Zweryfikuj, czy ta oferta jest dla Ciebie korzystna 28 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 14
Bank vs. Skarpeta Ostatnie starcie 29 Idealne konto dla ucznia Co powinno umożliwiać? - czy wystarczy internet czy oddziały (jeśli oddziały to gdzie) - jakie produkty są najważniejsze: lokaty, kredyty, karty, karty-skarbonki, przelewy - czy dla ucznia ważniejsza jest wysokość oprocentowania czy opłat, a może dodatkowe zniżki? Przygotuj plakat reklamowy 30 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 15
Podsumowanie 1. Banki to POŚREDNICY FINNSOWI, bo umożliwiają spotkanie tych co mają nadwyżki pieniędzy i tych którzy ich potrzebują 2. Ceną pieniądza jest OPROCENTOWNIE, to dochód z lokaty i koszt kredytu 3. Banki powinny być BEZPIECZNE dlatego działa NDZÓR FINNSOWY oraz SYSTEM GWRNCJI DEPOZYTÓW 4. Oprocentowanie to prywatny sposób na walkę ze wzrostem cen (INFLCJĄ), bo nasze oszczędności też rosną 5. Nie ma jednego produktu bankowego najlepszego dla wszystkich zawsze trzeba dobrać do swoich potrzeb 31 Copyright SGH, kademia Młodego Ekonomisty, www.gimversity,pl 16