UZASADNIENIE Rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) zgodnie, z którym minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, na wniosek ministra właściwego w zakresie zawodu, którego dotyczy wniosek, określi, w drodze rozporządzenia, klasyfikację zawodów szkolnictwa zawodowego, z uwzględnieniem klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Obecnie obowiązujące rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 7, z 2014 r. poz. 1140 oraz z 2015 r. poz. 954) zawiera 203 zawody ujęte w siedem grup wielkich (grupy 3-9). Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego wskazuje także typy szkół ponadgimnazjalnych, w których może odbywać się kształcenie w danym zawodzie, kwalifikacje wyodrębnione w zawodzie, zawody, w których nie wyodrębnia się kwalifikacji, wnioskodawcę ministra właściwego w zakresie danego zawodu, obszary kształcenia, do których są przypisane zawody, a także kwalifikacje w zawodzie, których kształcenie może być prowadzone na kwalifikacyjnych kursach zawodowych oraz szczególne uwarunkowania lub ograniczenia związane z kształceniem w danym zawodzie. Konieczność wprowadzenia zmian w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego wynika z wniosków zgłoszonych przez ministrów właściwych dla zawodów dotyczących wprowadzenia do klasyfikacji nowych zawodów: 1) Kierowca mechanik; 2) Jeździec. Wniosek ministra właściwego do spraw transportu dotyczący wprowadzenia do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego nowego zawodu Kierowca mechanik wynika z obserwowanego deficytu kadr z wykształceniem zasadniczym zawodowym, które mogłyby zasilić rynek pracy w branży transportowej, tj. zapełnić lukę w wykonywaniu usług związanych z przewozem rzeczy. Na podstawie zgłoszeń członków organizacji pracodawców Pracodawcy Rzeczpospolitej Polskiej oraz stowarzyszeń branżowych i zawodowych, minister właściwy do spraw transportu podjął decyzję o wprowadzeniu do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego powyższego zawodu, tym samym wskazując na dynamiczny i ciągły rozwój branży transportowej, która generuje potrzebę ciągłego pozyskiwania dobrze przygotowanych pracowników świadczących pracę w zakresie wykonywania przewozu rzeczy. Kierowca mechanik to jeden z zawodów, który stwarza możliwość uzyskania odpowiednich uprawnień do wykonywania przewozów drogowych, tym samym stwarza możliwość wykonywania odpowiedzialnej pracy w stale rozwijającym się sektorze przedsiębiorstw świadczących szeroko rozumiane usługi transportowe. Osoby wykonujące ten zawód w przyszłości, jako wykwalifikowana kadra przedsiębiorstw transportowych, będą mogły znaleźć zatrudnienie na rynku pracy, na którym istnieje stałe zapotrzebowanie na pracowników posiadających uprawnienia kierowcy samochodu ciężarowego. Ze względu na zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę pracowniczą oraz wobec ciągle rozwijającego się sektora transportowego, w opinii ministra właściwego, celowe jest zastosowanie systemowego podejścia do przygotowania kadry posiadającej kompetencje zawodowe właściwe dla kierowcy mechanika. Dlatego też, minister właściwy do spraw transportu uznał 1
za zasadne uruchomienie procesu kształcenia w zawodzie Kierowca mechanik w ramach systemu oświaty. Wniosek ministra właściwego do spraw kultury fizycznej dotyczy wprowadzenia do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego nowego zawodu Jeździec. W opinii ministra kształcenie młodych ludzi w tym zawodzie przygotuje fundament do odbudowania polskich sportów konnych. Szkoła zawodowa pozwoli stworzyć bazę dla rozwoju jeździectwa oraz umożliwi młodym ludziom, których pasjonują konie i jeździectwo, zdobycie wiedzy praktycznej i merytorycznej otwierającej ścieżki kariery na rynkach polskich i zagranicznych. Jak podaje raport Removing the Blinkers World Horse Welfare and Eurogroup for Animals Raport z 2015 r., wartość europejskiego biznesu jeździeckiego to 100 mld euro rocznie (ośrodki jeździeckie, sklepy ze sprzętem, produkcja pasz i sprzętu jeździeckiego, szkolenia dla jeźdźców i hodowców, trening i transport koni). Jego siłą napędową są odpowiednio przygotowane przez zawodowców konie. Szacuje się, że w Europie jest łącznie 400 000 pełnoetatowych miejsc pracy w biznesie jeździeckim. W Polsce w 2006 r. takich miejsc pracy było 42 000. Pochodzące z 2009 r. szacunki przewidują, że w Polsce w ciągu najbliższych kilkunastu lat: jeździectwo stanie się w Polsce sportem masowym, formą rekreacji, obejmującą 600-800 tys. osób, nastąpi wzrost popytu na konie wierzchowe i zaprzęgowe rzędu 150-200 tys. sztuk, które zostaną wyhodowane w Polsce albo będą sprowadzone z zagranicy, rozwój jeździectwa i hodowli może zapewnić w Polsce 50-75 tys. miejsc pracy. Potencjał ten został już dostrzeżony przez środowisko jeździecko-hodowlane, reprezentowane przez: Polski Związek Jeździecki, Polski Związek Hodowców Koni, Polski Klub Wyścigów Konnych, Agencję Nieruchomości Rolnych i Polish Prestige. W ramach współpracy organizacje te przygotowały cykl międzynarodowych konferencji pod hasłem Hodowla koni i jeździectwo, jako szansa dla Polski, z których jedna została zatytułowana Konie dają pracę. Z danych Unii Europejskiej wynika, że biznes koński generuje znaczną liczbę miejsc pracy, zwłaszcza w terenach wiejskich i podmiejskich, które w Polsce zalicza się do obszarów dotkniętych największym bezrobociem. Na terenie kraju działa około 1 500 podmiotów gospodarczych zajmujących się sportem, rekreacją i turystyką konną (kluby i ośrodki jeździeckie, agroturystyki, prywatne ośrodki). Od dnia 1 stycznia 2007 r. Polski Związek Jeździecki przyjął model szkolenia jeźdźców i trenerów wraz z systemem Odznak Jeździeckich i certyfikowania Ośrodków Jeździeckich. System ten oprócz funkcji szkolenia ludzi koncentruje się na właściwym przygotowaniu konia, na którym jeździec (zawodnik) ma się przygotować do udziału w rywalizacji sportowej. Model bazuje na sieci rozproszonych ośrodków szkoleniowych. Polski Związek Jeździecki zauważa potrzebę wprowadzenia także profesjonalnego i kompleksowego programu kształcenia o charakterze publicznym i państwowym poprzez szkoły zawodowe. System odznak Polskiego Związku Jeździeckiego jest dostępny głównie dla osób posiadających konie lub je dzierżawiących, a więc osób majętnych. Kształcenie zawodowe jeźdźców otworzyłoby ścieżki rozwoju i kariery osobom dysponującym ograniczonymi środkami finansowymi, ale chętnym do podjęcia pracy w przemyśle jeździeckim. Uczniowie kształcący się w zawodzie Jeździec zdobyliby przewagę w postaci praktycznych umiejętności w zakresie użytkowania koni o przeznaczeniu sportowym, wyścigowym, rekreacyjnym, służbowym, roboczym i dla potrzeb hipoterapii. W chwili obecnej w Polsce działają trzy tory wyścigowe, na których startują konie i jeźdźcy zarówno z kraju jak i z zagranicy. Wraz ze zmianami, jakie zachodzą na polskim rynku 2
wyścigów konnych, do których należy przede wszystkim wzrost rangi organizowanych wyścigów, rośnie zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę trenerów oraz jeźdźców. Bez profesjonalnych jeźdźców hodowla, profesjonalna organizacja zawodów jeździeckich jak i prowadzenie treningu nie są możliwe. Kształcenie uczniów w zawodzie Jeździec zwiększy szanse pozytywnych zmian w sektorze jeździeckim w Polsce, a młodym ludziom umożliwi realizowanie pasji i kariery w Polsce i na arenie międzynarodowej. W celu zachowania drożności kształcenia i umożliwienia podnoszenia kwalifikacji, kwalifikacja K1 wyodrębniona w zawodzie Jeździec jest jednocześnie jedną z dwóch kwalifikacji K2 wyodrębnionych w zawodzie Technik hodowca koni. W związku z tym kształcenie w zawodzie Technik hodowca koni będzie odbywać się w kwalifikacjach K1 Organizowanie chowu i hodowli koni oraz K2 Szkolenie i użytkowanie koni albo Jeździectwo i trening koni. Osoby, które uzyskają kwalifikacje w zawodzie Jeździec będą mogły zdobyć zawód Technik hodowca koni po uzyskaniu dodatkowej kwalifikacji Organizacja chowu i hodowli koni. W toku uzgodnień międzyresortowych Minister Pracy i Polityki Społecznej wnioskował o zmianę symbolu cyfrowego dla zawodu Jeździec. W dotychczasowym projekcie rozporządzenia zawód ten był umiejscowiony w grupie 6121 Hodowcy zwierząt gospodarskich i domowych i oznaczony symbolem cyfrowym 612112. W opinii Ministra Pracy i Polityki Społecznej, mając na względzie spójność polskiej klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z Międzynarodowym Standardem ISCO-08, zawód Jeździec powinien być umiejscowiony w grupie 5164 Opiekunowie zwierząt domowych i pokrewni i oznaczony symbolem cyfrowym 516408. Minister Infrastruktury i Rozwoju w toku uzgodnień międzyresortowych wnosił o zmianę postanowień zawartych w projektowanym rozporządzeniu w części dotyczącej szczególnych uwarunkowań lub ograniczeń związanych z kształceniem w danym zawodzie w odniesieniu do dwóch zawodów tj. Kierowcy mechanika (symbol cyfrowy zawodu 832201) oraz Technika transportu drogowego (symbol cyfrowy zawodu 311927). W opinii ministra właściwego dla wyżej wymienionych zawodów, kształcenie w zawodzie Kierowca mechanik nie powinno być uwarunkowane wymaganiem dotyczącym posiadania prawa jazdy kat. B, natomiast kształcenie na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w tym zawodzie powinno być prowadzone wyłącznie w formie stacjonarnej. Podobnie, w przypadku zawodu Technik transportu drogowego, wnioskowano o wykreślenie z części dotyczącej szczególnych uwarunkowań lub ograniczeń związanych z kształceniem w danym zawodzie wymagania dotyczącego posiadania prawa jazdy kat. B, zarówno w stosunku do słuchaczy szkół policealnych jak również do uczestników kwalifikacyjnych kursów zawodowych. Zaproponowane przez Ministra Infrastruktury i Rozwoju zmiany mają zapewnić spójność w zakresie realizacji kształcenia w ramach kwalifikacji K1 Eksploatacja środków transportu drogowego zarówno w zawodzie Kierowca mechanik, jak i Technik transportu drogowego. Ponadto, w toku uzgodnień międzyresortowych Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnioskował o wprowadzenie modyfikacji w zakresie zawodu Technik mechanizacji rolnictwa. Nowy zawód otrzymałaby nazwę Technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, a w jego skład wchodziłyby trzy kwalifikacje: K1 Użytkowanie pojazdów, maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w rolnictwie, K2 Obsługa techniczna oraz naprawa pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w rolnictwie oraz K3 Eksploatacja systemów mechatronicznych w rolnictwie. W opinii ministra właściwego dla tego zawodu wskutek zaproponowanej zmiany absolwenci szkół kształcących w zawodzie Technik mechanizacji rolnictwa 3
i agrotroniki będą przygotowani m.in. do kompleksowego posługiwania się nowoczesnym sprzętem rolniczym, również w branży zajmującej się obrotem pojazdami, maszynami i urządzeniami rolniczymi, a co za tym idzie będą posiadać wiedzę i umiejętności wymagane na współczesnym rynku pracy. Wskutek realizacji wniosku Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi uchylono pozycję dotyczącą zawodu Technik mechanizacji rolnictwa. W związku z organizacją pracy szkoły (wcześniejszym planowaniem kształcenia w określonych zawodach) uczniowie i słuchacze, którzy rozpoczęli kształcenie w zawodzie Technik transportu drogowego oraz Technik mechanizacji rolnictwa przed dniem wejścia w życie rozporządzenia będą kontynuować kształcenie w zawodzie lub kwalifikacjach określonych w dotychczas obowiązujących przepisach aż do zakończenia cyklu kształcenia. Jednocześnie, w związku z wejściem rozporządzenia w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, od roku szkolnego 2016/2017 będzie istniała możliwość prowadzenia kształcenia w nowym zawodzie Technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, w którym (jako kwalifikację K3) wyodrębniono kwalifikację Eksploatacja systemów mechatronicznych w rolnictwie. W konsekwencji ww. zmian związanych z dodaniem nowych zawodów do tabeli Klasyfikacja właściwa dokonano także zmian o charakterze porządkującym w tabeli Struktura klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego polegających na: 1) w grupie dużej 51. Pracownicy usług osobistych : a) dodaniu w kolumnie 3 zatytułowanej grupy średnie po pozycji 515. Gospodarze obiektów pozycji 516. Pozostali pracownicy usług osobistych, b) dodaniu w kolumnie 4 zatytułowanej Liczba zawodów ujętych w grupie średniej, w odniesieniu do grupy średniej 516. Pozostali pracownicy usług osobistych pozycji zawierającą liczbę 1, 2) w grupie dużej 83. Kierowcy i operatorzy pojazdów : a) dodaniu w kolumnie 3 zatytułowanej grupy średnie przed pozycją 834. Operatorzy pojazdów wolnobieżnych i pokrewni pozycji 832. Kierowcy samochodów osobowych, dostawczych i motocykli, b) dodaniu w kolumnie 4 zatytułowanej Liczba zawodów ujętych w grupie średniej, w odniesieniu do grupy średniej 832. Kierowcy samochodów osobowych, dostawczych i motocykli pozycji zawierającej liczbę 1, c) ustaleniu ogólnej liczby zawodów ujętych w grupie średniej na 205. Projekt rozporządzenia został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny, zgodnie z 52 ust. 1 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. poz. 979). Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 i z 2004 r. Nr 65, poz. 597) i w związku z tym nie podlega notyfikacji w rozumieniu tego rozporządzenia. Projekt rozporządzenia nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej. 4
Projekt rozporządzenia nie wymaga przedłożenia właściwym instytucjom i organom Unii Europejskiej lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu w celu uzyskania opinii, dokonania konsultacji lub uzgodnienia. 5