DUŻE KOMENTARZE BECKA Prawo rynku kapitałowego Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym Ustawa o nadzorze nad rynkiem kapitałowym
DUŻE KOMENTARZE BECKA Prawo rynku kapitałowego Komentarz Redaktorzy Prof. zw. dr hab. Marek Wierzbowski dr Ludwik Sobolewski dr hab. Paweł Wajda Przedmowa Przewodniczący KNF, mec. Andrzej Jakubiak Autorzy prof. UMK dr hab. Mirosław Bączyk, dr hab. Rafał Biskup, prof. UŚ dr hab. Rafał Blicharz, dr Anna Błachnio-Parzych, mec. Karolina Borkowska, Agnieszka Dymura, mec. Diana Gago-Rudnicka, dr Aleksandra Gawrysiak-Zabłocka, dr Krzysztof Glibowski, dr Marcin Glicz, mec. Sławomir Jakszuk, mec. Miłka Kuźnicka, mec. Marcin Marczuk, prof. zw. dr hab. Marek Michalski, dr Rafał Mroczkowski, dr Tomasz Oczkowski, dr Dominika Opalska, mec. Alicja Ostanek, Joanna Róg, mec. Sebastian Rudnicki, mec. Mariusz Rypina, dr Piotr Stanisławiszyn, Magdalena Śliwa, mec. Aleksander Śmidowicz, dr hab. Paweł Wajda, mec. Marek Wędrychowski, prof. zw. dr hab. Marek Wierzbowski, mec. Bartosz Wojno, dr Konrad Zacharzewski, prof. UKSW dr hab. Piotr Zapadka, dr Kamil Zaradkiewicz, dr Patrycja Zawadzka 2. wydanie WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2014
Propozycja cytowania: P. Wajda, [w:] M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda (red.), Prawo rynku kapitałowego, Warszawa 2014 Wydawca: Natalia Adamczyk c Wydawnictwo C.H.Beck 2014 Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: Białostockie Zakłady Graficzne S.A. ISBN 978-83-255-6318-9 ISBN e-book 978-83-255-6319-6
Spis treści Redaktorzy........................................................ Autorzy........................................................... Przedmowa........................................................ Wykaz skrótów..................................................... IX XI XV XVII 1. Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych Rozdział 1. Przepisy ogólne........................................... 3 Art. 1 6.............................................. 3 Rozdział 2. Postępowanie z dokumentami informacyjnymi związanymi z ofertą publiczną lub ubieganiem się o dopuszczenie papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych do obrotu na rynku regulowanym............... 32 Oddział 1. Przepisy wspólne......................................... 33 Art. 7 20............................................. 33 Oddział 2. Prospekt emisyjny i memorandum informacyjne objęte zasadami obowiązującymi jednolicie w państwach członkowskich........................ 77 Art. 21 40............................................ 77 Oddział 3. Memorandum informacyjne i inne dokumenty informacyjne objęte zasadami obowiązującymi wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej...... 139 Art. 41 44............................................ 139 Oddział 4. Udostępnianie informacji o papierach wartościowych w związku z ofertą publiczną, subskrypcją lub sprzedażą na podstawie tej oferty lub ubieganiem się o dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym...... 146 Art. 45 55............................................ 146 Rozdział 3. Obowiązki informacyjne emitentów............................ 178 Art. 55a 68a........................................... 179 Rozdział 4. Znaczne pakiety akcji spółek publicznych....................... 273 Oddział 1. Ujawnianie stanu posiadania................................. 274 Art. 69 71............................................ 274 Oddział 2. Wezwania.............................................. 286 Art. 72 81............................................ 286 Oddział 3. Szczególne uprawnienia i obowiązki akcjonariuszy spółki publicznej... 343 Art. 82 86............................................ 343 Oddział 4. Przepisy szczególne....................................... 364 Art. 87 90a........................................... 364 Rozdział 5. Zniesienie dematerializacji akcji.............................. 385 Art. 91 92............................................ 385 Rozdział 6. Opłaty.................................................. 394 Art. 93 95............................................ 394 Rozdział 7. Sankcje administracyjne za naruszenie przepisów................. 399 Art. 96 97............................................ 399 V
Spis treści Rozdział 8. Odpowiedzialność cywilna................................... 415 Art. 98............................................... 415 Rozdział 9. Przepisy karne............................................ 425 Art. 99 104........................................... 425 Rozdział 10. Zmiany w przepisach obowiązujących......................... 450 Art. 105 127.......................................... 450 Rozdział 11. Przepisy przejściowe i końcowe.............................. 451 Art. 128 131.......................................... 451 2. Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi Dział I. Przepisy ogólne.............................................. 463 Art. 1 13............................................. 468 Dział II. Wtórny obrót instrumentami finansowymi......................... 663 Rozdział 1. Przepisy ogólne......................................... 664 Art. 14 20............................................ 664 Rozdział 2. Rynek regulowany....................................... 682 Oddział 1. Rynek giełdowy........................................ 682 Art. 21 32............................................ 682 Oddział 2. Rynek pozagiełdowy.................................... 702 Art. 33 38............................................ 702 Oddział 3. Zakaz manipulacji...................................... 708 Art. 39 43............................................ 708 Oddział 4. Przyjęte praktyki rynkowe................................ 731 Art. 44 45............................................ 731 Dział III. System depozytowo-rozliczeniowy............................... 738 Art. 45a 68e........................................... 738 Dział IV. Uczestnictwo w obrocie instrumentami finansowymi................. 865 Rozdział 1. Prowadzenie działalności przez firmy inwestycyjne................ 867 Oddział 1. Przepisy ogólne........................................ 867 Art. 69 94............................................ 867 Oddział 2. Domy maklerskie....................................... 984 Art. 95 110........................................... 984 Oddział 3. Banki prowadzące działalność maklerską...................... 1115 Art. 111 114.......................................... 1115 Oddział 4. Podmioty zagraniczne prowadzące działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej....................................... 1123 Art. 115 118.......................................... 1123 Rozdział 2. Szczególne typy uczestnictwa w obrocie instrumentami finansowymi... 1135 Oddział 1. Banki powiernicze...................................... 1135 Art. 119 123.......................................... 1135 Oddział 2. Kluby inwestorów...................................... 1145 Art. 124.............................................. 1144 Rozdział 3. Maklerzy papierów wartościowych i doradcy inwestycyjni.......... 1146 Art. 125 131.......................................... 1146 Dział V. Zabezpieczanie interesów inwestorów. System rekompensat............ 1168 Art. 132 146.......................................... 1169 Dział VI. Dostęp do informacji o szczególnym charakterze................... 1205 Rozdział 1. Tajemnica zawodowa...................................... 1206 Art. 147 153.......................................... 1206 Rozdział 2. Informacje poufne........................................ 1230 Art. 154 161a.......................................... 1230 VI
Spis treści Dział VII. Opłaty................................................... 1280 Art. 162 164.......................................... 1280 Dział VIII. Sankcje administracyjne za naruszenie przepisów................. 1284 Przed Art. 165............................................. 1284 Art. 165 176a.......................................... 1295 Dział IX. Odpowiedzialność cywilna.................................... 1324 Art. 177.............................................. 1324 Dział X. Przepisy karne.............................................. 1327 Art. 178 184.......................................... 1328 Dział XI. Zmiany w przepisach obowiązujących........................... 1351 Art. 185 213.......................................... 1351 Dział XII. Przepisy przejściowe i końcowe................................ 1353 Art. 214 225.......................................... 1353 3. Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym Rozdział 1. Przepisy ogólne........................................... 1367 Art. 1 2.............................................. 1367 Rozdział 2. Organizacja nadzoru nad rynkiem finansowym.................. 1383 Art. 3 18............................................. 1383 Rozdział 3. Finansowanie nadzoru nad rynkiem finansowym................. 1445 Art. 19 20............................................ 1445 Rozdział 4. Zmiany w przepisach obowiązujących.......................... 1449 Art. 21 64............................................ 1449 Rozdział 5. Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe................... 1453 Art. 65 82............................................ 1453 4. Ustawa o nadzorze nad rynkiem kapitałowym Rozdział 1. Przepisy ogólne........................................... 1469 Art. 1 5.............................................. 1469 Rozdział 2. Zasady działania Komisji................................... 1474 Art. 6 19............................................. 1474 Rozdział 3. Wymiana informacji między organami nadzoru.................. 1496 Art. 20 23............................................ 1496 Rozdział 4. Kontrola, postępowanie wyjaśniające oraz blokada rachunków....... 1508 Art. 24 44............................................ 1508 Rozdział 5. Przepisy karne............................................ 1543 Art. 45 47............................................ 1543 Rozdział 6. Zmiany w przepisach obowiązujących.......................... 1546 Art. 48 52............................................ 1546 Rozdział 7. Przepisy przejściowe i końcowe............................... 1547 Art. 53 58............................................ 1547 Indeks rzeczowy.................................................... 1549 VII
Redaktorzy prof. zw. dr hab. Marek Wierzbowski Wiceprezes Rady Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, w latach 1998 2002 prezes Rady Giełdy. Prezes sądu Izby Domów Maklerskich. Radca prawny, partner kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni, były partner Weil, Gotshal & Manges a następnie Linklaters. Kierował zespołami prawników w szeregu ofert publicznych, transakcji typu M&A, oraz prywatyzacji. Członek Rady Nadzorczej mbanku i kilku innych rad nadzorczych. Profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik katedry, były prodziekan i prorektor UW. dr Ludwik Sobolewski Prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Bukareszcie (od 2013 r.), b. Prezes Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie (2006 2013). Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz studiów doktoranckich na Uniwersytecie Panthéon- Assas Paris II. Doktor nauk prawnych, radca prawny, egzaminowany aplikant sędziowski. Rozpoczął karierę zawodową na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1992 1993 pracował w Urzędzie Rady Ministrów. W latach 1994 2006 pełnił funkcję Wiceprezesa Zarządu Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Członek rad nadzorczych instytucji finansowych i przedsiębiorstw niefinansowych, między innymi KDPW, Towarowej Giełdy Energii, PAK SA, Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych Inventum. dr hab. Paweł Wajda adiunkt w Katedrze Prawa i Postępowania Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, wykładowca w ramach studiów podyplomowych prowadzonych przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz Szkołę Główną Handlową w Warszawie, absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, adwokat. Autor ponad osiemdziesięciu publikacji poświęconych w szczególności prawnym aspektom funkcjonowania rynków finansowych. Autor licznych ekspertyz, opracowań i opinii prawnych dotyczących rynków finansowych, w tym rynku kapitałowego. Zajmuje się między innymi bieżącą obsługą prawną jednej z wiodących firm inwestycyjnych. Współpracuje z międzynarodowymi kancelariami prawnymi zajmującymi się obsługą prawną instytucji finansowych i transakcji mających miejsce w obrębie rynków finansowych. IX
Autorzy prof. UMK dr hab. Mirosław Bączyk kierownik Katedry Prawa Cywilnego i Bankowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, sędzia Sądu Najwyższego Objaśnienia do art. 147 153, 177 ObrIFinU dr hab. Rafał Biskup adiunkt w Katedrze Administracyjnego Prawa Gospodarczego na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II Objaśnienia do art. 14 32 ObrIFinU prof. UŚ dr hab. Rafał Blicharz kierownik Katedry Publicznego Prawa Gospodarczego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Objaśnienia do art. 44 45, 115 124 ObrIFinU dr Anna Błachnio-Parzych adiunkt w Zakładzie Prawa Karnego w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Naukowej Objaśnienia do art. 39 43, 172 173, 178 184 ObrIFinU mec. Karolina Borkowska radca prawny, senior associate w kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni Objaśnienia do art. 16 19a, 68 OfertaPublU (wspólnie z M. Marczukiem); do art. 93 95 OfertaPublU (wspólnie z S. Jakszukiem); do art. 96 97 OfertaPublU (wspólnie z P. Wajdą) Agnieszka Dymura aplikant radcowski, członek OIRP w Warszawie Objaśnienia do art. 128 131 OfertaPublU (wspólnie z S. Jakszukiem) mec. Diana Gago-Rudnicka radca prawny, senior associate w kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni Objaśnienia do art. 69 71, 87 92 OfertaPublU (wspólnie z S. Jakszukiem) dr Aleksandra Gawrysiak-Zabłocka adiunkt w Katedrze Prawa Gospodarczego Prywatnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego Objaśnienia do art. 95 98, 100 103 dr Krzysztof Glibowski adiunkt w Katedrze Prawa i Postępowania Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, adwokat Objaśnienia do art. 2, 33 38, 162 164 ObrIFinU dr Marcin Glicz adiunkt w Katedrze Prawa Handlowego i Międzynarodowego Prawa Prywatnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego Objaśnienia do art. 154 161a ObrIFinU mec. Sławomir Jakszuk radca prawny, partner w kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni Objaśnienia do art. 55a 56a, 57 OfertaPublU (wspólnie z M. Rypiną); do art. 56b 56c, 58, 82 86 OfertaPublU (wspólnie z A. Ostanek); do art. 69 71, 87 92 OfertaPublU (wspólnie z D. Gago-Rudnicką); do art. 77 81 OfertaPublU (wspólnie z J. Róg); do art. 93 95 OfertaPublU (wspólnie z K. Borkowską); do art. 128 131 OfertaPublU (wspólnie z A. Dymurą) mec. Miłka Kuźnicka radca prawny, senior associate w kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni Objaśnienia do art. 7 15a, 20 37, 45 55 OfertaPublU (wspólnie z M. Marczukiem) XI
Autorzy mec. Marcin Marczuk radca prawny, partner w kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni Objaśnienia do art. 7 15a, 20 37, 45 55 OfertaPublU (wspólnie z M. Kuźnicką); do art. 16 19a, 68 (wspólnie z K. Borkowską); do art. 99 100 OfertaPublU (wspólnie z J. Róg); do art. 102 104 OfertaPublU (wspólnie z A. Ostanek) prof. zw. dr hab. Marek Michalski Dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Kierownik Katedry Prawa Gospodarczego Prywatnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego Objaśnienia do art. 4 13 ObrIFinU dr Rafał Mroczkowski adiunkt w Katedrze Prawa Finansowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego Objaśnienia do art. 46 48 ObrIFinU dr Tomasz Oczkowski adiunkt w Katedrze Prawa Karnego i Kryminologii na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, radca prawny Objaśnienia do Przed Art. 165, 165 171, 174 176a ObrIFinU dr Dominika Opalska adiunkt w Katedrze Prawa Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego Objaśnienia do art. 125 131 ObrIFinU mec. Alicja Ostanek radca prawny, senior associate w kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni Objaśnienia do art. 56b 56c, 58, 82 86 OfertPublU (wspólnie z S. Jakszukiem); do art. 102 104 OfertPublU (wspólnie z M. Marczukiem) Joanna Róg doktorantka w Katedrze Prawa i Postępowania Administracyjnego, Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, associate w kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni, aplikant adwokacki, członek Izby Adwokackiej w Warszawie Objaśnienia do art. 77 81 OfertaPublU (wspólnie z S. Jakszukiem); do art. 98 (wspólnie z P. Wajdą) do art. 99 100 OfertaPublU (wspólnie z M. Marczukiem) mec. Sebastian Rudnicki radca prawny, counsel Kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni Objaśnienia do art. 38 44, 72 76 OfertaPublU (wspólnie z M. Śliwą) mec. Mariusz Rypina adwokat, senior associate w kancelarii Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni Objaśnienia do art. 55a 56a, 57 OfertPublU (wspólnie z S. Jakszukiem); do art. 59 67, 68a, 101 dr Piotr Stanisławiszyn adiunkt w Zakładzie Prawa Finansowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego Objaśnienia do art. 55, 63 ObrIFinU Magdalena Śliwa doktorantka w Katedrze Prawa i Postępowania Administracyjnego, Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, aplikant adwokacki, członek Izby Adwokackiej w Warszawie Objaśnienia do art. 38 44, 72 76 OfertaPublU (wspólnie z S. Rudnickim) mec. Aleksander Śmidowicz radca prawny, Dyrektor Departamentu Prawnego i Compliance Domu Maklerskiego BZ WBK S.A., arbiter Sądu Izby Domów Maklerskich Objaśnienia do art. 98a 98j ObrIFinU dr hab. Paweł Wajda adiunkt w Katedrze Prawa Administracyjnego i Postępowania Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, adwokat Objaśnienia do art. 1, 3 Nb 170 181, 191 214, 218 269, 288 289, 297 325, 332 333, 336 349, art. 3a, 50 ObrIFinU (wspólnie z M. Wierzbowskim); art. 64 64a, 84 94, 104 110, 185 225 ObrIFinU; art. 1 6 OfertaPublU (wspólnie z M. Wierzbowskim), do art. 96 97 OfertaPublU (wspólnie z K. Borkowską); do art. 98 OfertaPublU (wspólnie z J. Róg) XII
Autorzy mec. Marek P. Wędrychowski radca prawny, w latach 2006 2012 pracownik Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, ostatnio na stanowisku Dyrektora Zarządzającego Pionem Prawno-Legislacyjnym, były wykładowca w Katedrze Postępowania Karnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego Objaśnienia do art. 1 5, 17 19, 24 25, 39 47 NadzRKapU; art. 6 10, 16, 17a 17b, 18 20, 33, 65 82 NadzFinU prof. zw. dr hab. Marek Wierzbowski Wiceprezes Rady Giełdy Papierów Wartościowych, były Prezes tejże Rady; radca prawny Objaśnienia do art. 1, 3 Nb 170 181, 191 214, 218 269, 288 289, 297 325, 332 333, 336 349, art. 3a, 50 ObrIFinU (wspólnie z P. Wajdą), art. 1 6 OfertaPublU (wspólnie z P. Wajdą) mec. Bartosz Wojno radca prawny, pracownik Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego, uczestnik prac legislacyjnych nad regulacjami rynku finansowego Objaśnienia do art. 6 16, 20 23, 26 38a NadzRKapU; art. 1 5, 6b, 11 15, 17, 17c 17d NadzRFinU dr Konrad Zacharzewski adiunkt w Katedrze Prawa Cywilnego i Bankowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; Prodziekan ds. Studenckich Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; www.zacharzewski.pl Objaśnienia do art. 45a 45h, 51 54, 56 59, 65 68e, 79 83a ObrIFinU prof. UKSW dr hab Piotr Zapadka Prodziekan Wydzialu Prawa i Administracji. Kierownik Katedry Prawa Finansowego i Ekonomii na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynala Stefana Wyszynskiego w Warszawie Objaśnienia do art. 69 78, 111 114 ObrIFinU dr Kamil Zaradkiewicz adiunkt w Katedrze Prawa Cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego Objaśnienia do art. 3 Nb 1 169, 182 190, 215 217, 270 287, 290 296, 326 331, 334 335, 350 371 ObrIFinU dr Patrycja Zawadzka adiunkt w Katedrze Prawa Finansowego na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego Objaśnienia do art. 132 146 ObrIFinU XIII
Przedmowa Z zainteresowaniem przyjąłem wiadomość o wyd. 2 komentarza Prawo rynku kapitałowego. Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), której mam zaszczyt przewodniczyć, jest państwową instytucją dbającą o bezpieczeństwo i rozwój rynku finansowego. Nasza podstawowa działalność to nadzór ostrożnościowy nad instytucjami finansowymi: bankami, zakładami ubezpieczeń, towarzystwami emerytalnymi, domami maklerskimi, towarzystwami funduszy inwestycyjnych, instytucjami płatniczymi i spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-kredytowymi. Dzięki działaniom KNF bezpieczny i stabilny sektor finansowy pozostaje filarem polskiej gospodarki. Zgodnie z ustawą o nadzorze nad rynkiem finansowym, celem KNF jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, a także zapewnienie ochrony interesów uczestników rynku. W ramach nadzoru nad rynkiem finansowym Komisja sprawuje nadzór nad rynkiem kapitałowym, dążąc do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku kapitałowego, w szczególności bezpieczeństwa obrotu oraz ochrony inwestorów i innych jego uczestników, a także przestrzegania reguł uczciwego obrotu. Do zadań KNF oprócz sprawowania nadzoru należy także podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych; to zadanie, tak jak sprawowanie nadzoru, wymaga rozpowszechniania znajomości prawa regulującego funkcjonowanie rynku kapitałowego. Stąd też z zainteresowaniem przyjmujemy publikowanie prac prawniczych dotyczących rynku kapitałowego, które rozpowszechniają wiedzę o regulacji i funkcjonowaniu tego rynku. W tej literaturze istotną rolę odgrywają komentarze do obowiązujących ustaw. Prawo rynku kapitałowego obejmuje komentarz do czterech podstawowych ustaw, którymi są: ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, ustawa o obrocie instrumentami finansowymi, ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym i ustawa o nadzorze nad rynkiem kapitałowym. Autorzy komentarza to liczne grono pracowników naukowych z polskich uczelni i prawnicy praktycy specjalizujący się w zagadnieniach rynku kapitałowego. Od momentu ukazania się na rynku wyd. 1 komentarza do prawa rynku kapitałowego upłynęły już ponad 2 lata, obfitujące w liczne zmiany legislacyjne, które to dotyczyły przede wszystkim materii ustawy z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, ale także w nieco mniejszym stopniu wszystkich pozostałych ustaw tworzących sui generis konstytucję rynku kapitałowego. W międzyczasie w praktyce obrotu pojawiły się też liczne problemy, które niewątpliwie wymagają od doktryny zajęcia stanowiska i przedstawienia odpowiednich uwag komentatorskich. W okresie tym sądy powszechne i administracyjne wielokrotnie orzekały też w sprawach dotyczących cywilnoprawnych, karnoprawnych oraz administracyjnoprawnych aspektów funkcjonowania rynku kapitałowego. Ostatnie 2 lata to również okres dużej aktywności organu nadzoru KNF. Z całą pewnością można zatem przyjąć, że okres ten był gorącym i ważnym, jeśli chodzi o normatywną regulację krajowego rynku kapitałowego. Wszystkie te okoliczności skłoniły redaktorów naukowych, autorów oraz wydawcę komentarza do prawa rynku kapitałowego do przygotowania wyd. 2 zaktualizowanego i poszerzonego. Oddawane właśnie w ręce Czytelników wyd. 2 będzie stanowić z pewnością istotne źródło wiedzy dla wszystkich prawników zajmujących się zawodowo rynkiem kapitałowym i praktyczną pomoc dla wszystkich osób zainteresowanych działaniem mechanizmów tego rynku, instrumentami finansowymi notowanymi w jego obrębie oraz działającymi tamże instytucjami finansowymi. XV
Przedmowa Komentarz jest wyrazem indywidualnych poglądów jego autorów, nie stanowi oficjalnej wykładni komentowanych ustaw, choć wydaje się, że autorzy dokładali starań, aby odzwierciedlić poglądy dominujące i wykładnię przepisów przyjętą w praktyce. Warszawa, maj 2014 r. Przewodniczący KNF Andrzej Jakubiak XVI
Wykaz skrótów 1. Źródła prawa BFGU................. ustawa z 14.12.1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 84, poz. 711 ze zm.) BiegRewU.............. ustawa z 7.5.2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz.U. Nr 77, poz. 649 ze zm.) CBAU................. ustawa z 9.6.2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 621 ze zm.) DochJSTU.............. ustawa z 13.11.2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526 ze zm.) DopIFinRRegR........... rozp. MF z 11.10.2005 r. w sprawie dopuszczania instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi do obrotu na rynku regulowanym (Dz.U. Nr 205, poz. 1699) dyrektywa 2002/87/WE..... dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z 16.12.2002 r. w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz przedsiębiorstwami inwestycyjnymi konglomeratu finansowego i zmieniająca dyrektywy Rady 73/239/EWG, 79/267/EWG, 92/49/EWG, 92/96/EWG, 93/6/EWG i 93/22/EWG oraz dyrektywy 98/78/WE i 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.Urz. WE L Nr 35 z 2003 r., s. 1) dyrektywa 2003/124/WE.... dyrektywa Komisji 2003/124/WE z 22.12.2003 r. wykonująca dyrektywę 2003/6 w zakresie definicji i publicznego ujawniania informacji wewnętrznych (poufnych) oraz definicji manipulacji na rynku (Dz.Urz. UE L Nr 339, s. 70) dyrektywa 2003/71/WE..... dyrektywa 2003/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 4.11.2003 r. w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z publiczną ofertą lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych i zmieniająca dyrektywę 2001/34/WE (Dz.Urz. UE L Nr 345, s. 64) dyrektywa 2004/109/WE.... dyrektywa 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 15.12.2004 r. w sprawie harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym oraz zmieniająca dyrektywę 2001/34/WE (Dz.Urz. UE L Nr 390, s. 38) dyrektywa 2004/25/WE..... dyrektywa 2004/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21.4.2004 r. w sprawie ofert przejęcia (Dz.Urz. UE L Nr 142, s. 12) dyrektywa 2004/72/WE..... dyrektywa Komisji 2004/72/WE z 29.4.2004 r. wykonująca dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie dopuszczalnych praktyk rynkowych, definicji informacji wewnętrznej w odniesieniu do towarowych instrumentów pochodnych, sporządzania list osób mających dostęp do informacji wewnętrznych, powiadamiania o transakcjach związanych XVII
Wykaz skrótów z zarządem oraz powiadamiania o podejrzanych transakcjach. Tekst mający znaczenie dla EOG (Dz.Urz. UE L Nr 162, s. 70) dyrektywa 2006/48/WE (dyrektywa CRD).............. dyrektywa 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 14.6.2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (Dz.Urz. UE L Nr 177, s. 1) akt nieobowiązujący dyrektywa 2006/49/WE (dyrektywa CAD)............. dyrektywa 2006/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 14.6.2006 r. w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych (Dz.Urz. UE L Nr 177, s. 201) akt nieobowiązujacy dyrektywa 2007/44/WE..... dyrektywa 2007/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 5.9.2007 r. zmieniająca dyrektywę Rady 92/49/EWG oraz dyrektywy 2002/83/WE, 2004/39/WE, 2005/68/WE i 2006/48/WE w zakresie zasad proceduralnych i kryteriów oceny stosowanych w ramach oceny ostrożnościowej przypadków nabycia lub zwiększenia udziałów w podmiotach sektora finansowego (Dz.Urz. UE L Nr 247, s. 1) dyrektywa 2009/102/WE.... dyrektywa 2009/102/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16.9.2009 r. w sprawie prawa spółek, dotyczącą jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (Dz.Urz. UE L Nr 258, s. 20) dyrektywa 2009/65/WE..... dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z 13.7.2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.Urz. UE L Nr 302, s. 32) dyrektywa 2009/111/WE.... dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/111/WE z 16.9.2009 r. zmieniająca dyrektywy 2006/48/WE, 2006/49/WE i 2007/64/WE w odniesieniu do banków powiązanych z centralnymi instytucjami, niektórych pozycji funduszy własnych, dużych ekspozycji, uzgodnień w zakresie nadzoru oraz zarządzania w sytuacji kryzysowej (Dz.Urz. UE L Nr 302, s. 97) dyrektywa 2010/78/UE..... dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/78/UE z 24.11.2010 r. w sprawie zmiany dyrektyw 98/26/WE, 2002/87/WE, 2003/6/WE, 2003/41/WE, 2003/71/WE, 2004/39/WE, 2004/109/WE, 2005/60/WE, 2006/48/WE, 2006/49/WE i 2009/65/WE w odniesieniu do uprawnień Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) (Dz.Urz. UE L Nr 331, s. 120; dyrektywa Omnibus) dyrektywa 2013/36/UE..... dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z 26.6.2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniającą dyrektywę 2002/87/WE i uchylającą dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz.Urz. UE L Nr 176, s. 338; dyrektywa CRD IV) dyrektywa 2013/50/UE..... dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/50/UE z 22.10.2013 r. zmieniająca dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji wymo- XVIII
Wykaz skrótów gów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym, dyrektywę 2003/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z publiczną ofertą lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych oraz dyrektywę Komisji 2007/14/WE ustanawiającą szczegółowe zasady wdrożenia niektórych przepisów dyrektywy 2004/109/WE (Dz.Urz. UE L Nr 294, s. 13) dyrektywa 97/9/WE....... dyrektywa 97/9/WE Rady i Parlamentu Europejskiego z 3.3.1997 r. w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów (Dz.Urz. WE L Nr 84, s. 22) dyrektywa Market Abuse... dyrektywa 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 28.1.2003 r. w sprawie wykorzystywania poufnych informacji i manipulacji na rynku (nadużyć na rynku) (Dz.Urz. UE L Nr 96, s. 16) dyrektywa MiFID......... dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21.4.2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych zmieniająca dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/22/EWG (Dz.Urz. UE L Nr 145, s. 1) dyrektywa MiFID II....... dyrektywa Komisji 2006/73/WE z 10.8.2006 r. wprowadzająca środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże dyrektywy (Dz.Urz. UE L Nr 241, s. 26) DzAdmRzU............. ustawa z 4.9.1997 r. o działach administracji rządowej (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 743 ze zm.) DzMaklBankR........... rozp. MF z 12.4.2006 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacyjnego wydzielenia działalności maklerskiej banku (Dz.U. Nr 68, poz. 483) DzUbezpU.............. ustawa z 22.5.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 950 ze zm.) EfEnerU................ ustawa z 15.4.2011 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. Nr 94, poz. 551 ze zm.) EgzMaklPapWR.......... rozp. MF z 27.10.2009 r. w sprawie egzaminów na maklera papierów wartościowych, doradcę inwestycyjnego i agenta firmy inwestycyjnej oraz sprawdzianu umiejętności (Dz.U. Nr 187, poz. 1452) ElInPłU................ ustawa z 12.9.2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 1232) akt nieobowiązujący FinPublU............... ustawa z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.) FundEmU.............. ustawa z 28.8.1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 989 ze zm.) FundInwU.............. ustawa z 27.5.2004 r. o funduszach inwestycyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 157) GiełdyTowU............. ustawa z 26.10.2000 r. o giełdach towarowych (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r. poz. 197) InfBieżOkrR............. rozp. MF z 19.2.2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne infor- XIX