Newsletter Biblioteki PG Numer 3/2012 W numerze: Symbole na PG Webinaria Tydzień Otwartej Edukacji SYMBOLIKA GMACHÓW POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Dostępy testowe Tydzień E booków WEBINARIA NOWOCZESNE NARZĘDZIA SZKOLENIOWE Więcej str 3 Tydzień Otwartej Edukacji W Dniach 5 10 marca 2012 obchodzony był I Międzynarodowy Tydzień Otwartej Edukacji. Więcej str 4 Dostępy testowe DOSTĘP DO BAZ SAGE, WILEY E-BOOK LIBRARY, EBL LIBRARY Symbol koła Okrąg koło tworzą jedność, która wprawia świat w ruch. Te od wieków główne symbole miały wielkie znaczenie dla naszych przodków. Okrąg jest kwadratowy. Cóż za dziwna droga przybliża nas do tego symbolu! Nie możemy rozmawiać o uniwersa lizmie symboliki koła bez odniesienia do słynnej kwadratury koła zagadki, która jak wiemy nie została rozwiązana. Stąd wzięło się określenie problemu zgłębianego i roztrząsanego z każdej strony, a mimo to nie rozstrzygniętego. Próbą jego symbolicznego rozwiązania był labirynt, pojawiający się od tysięcy lat w miejscach kultu, w tym na posadzkach średniowiecznych katedr, potem w postaci błędnika w ogrodach, symbolizujących raj. Także symbol masonów i architektów, cyrkiel i ekier ka nawiązują do tego motywu (cyrkiel umożliwia narysowanie koła, a ekierka kwadratu). Dla starożytnych okrąg zawsze symbolizował niebo, a kwadrat Ziemię. Tym samym niebo miało żeńskie cechy, a Ziemia męskie. Dla nich bardziej logiczne było to, że kwadrat Ziemi jest zawarty w okręgu lub sferze nieba, a nie odwrotnie. W rzeczywistości wierzyli, że świat, w którym żyją, jest płaski, zawieszony w czymś w rodzaju kuli z niebem na górze i drugim niebem na dole. W ich pojęciu dzień i noc powtarzały cykliczny ruch z dołu do góry i z góry na dół. Symbol koła stał się więc bardzo ważny. Poczynając od połączenia linią wszystkich punktów, w których Słońce wschodziło dzień po dniu i przez cały rok, oraz biorąc pod uwagę wszystkie punkty zachodu Słońca na horyzoncie wyznaczyli jednoznacznie granice swego świata. Od tej chwili wszechświat był jasno określony poprzez linie proste i kąty, poza którymi była nicość, koniec świata. Można teraz zrozumieć, dlaczego okrąg zaczął odgrywać rolę ochronną, magiczną i świętą. Więcej str 5 ciąg dalszy na str 2 1
Przebywać w kręgu znaczyło tyle, co elementy i fenomeny natury. Z cza być na świecie żywym i bezpiecznym. sem punkt centralny, środek, bardziej W kręgu nieba, poza kwadratem Zie nawet niż okrąg, stał się symbolem mi, zaczynało się nieznane. Granice doskonałości, pełni i jedności. Moż świata przerażały, znalezienie się tam liwe, że w czasie tej intelektualnej było związane z ryzykiem spadnięcia ewolucji człowiek dokonał najwięk do dolnego nieba, w którym prawie szego odkrycia, które zrewolucjoniz zawsze umiejscowione było królestwo owało życie społeczne i sposób śmierci. Niewątpliwie w ten sposób egzystencji wynalazł koło! Ale czy bardzo uprościliśmy całe to zagad rzeczywiście możemy nazwać to nienie, ale definicja koła, z jakiej odkryciem? Nie. Było to proste wy kolwiek by pochodziła cywilizacji czy korzystanie znanego symbolu. Ale kultury, zawsze dotyczy nieba i po skąd się wzięło pojęcie koła i kto siada cechy żeńskie, a kwadrat sprawia, że kręci się ono wokół osi? przypisany jest do męskiej Ziemi. Czyż nie tak samo, jak konieczna jest Kwadrat Ziemi znajduje się w samym inteligencja i ręka człowieka, aby centrum okręgu nieba. Zarówno wynaleźć koło, nie trzeba czyjejś siły okrąg, jak i kwadrat mają ten sam aby wprawić je w ruch? Okrąg nie środek, który także jest okrągły. bieski również potrzebuje ręki boga A teraz, aby zrozumieć symboliczne lub wyższej inteligencji, aby się znaczenie punktu centralnego, spró obrócić. Na przykład, w religii bud bujmy prześledzić tok rozumowania dyjskiej, Budda nazywany jest też naszych przodków, bogatsi o pewne Chakvati, czyli ten, który wprawia ko założenie, a mianowicie o to, że ło w ruch. Buddyjskie koło życia, pojęcia osi i koła idą z sobą w parze. nazywane również kołem nauczania W jakiż inny sposób nasi przodkowie lub kołem prawa dharma czakra mogli uświadomić sobie istnienie i symbolizuje drogę, po której nauka ruchu okrężnego, niż umieszczając Buddy będzie się toczyć i zgniatać siebie samych w stałym punkcie, fałsz. Jego osiem szprych reprezen z którego mogli obserwować obraca tuje osiem zasad buddyzmu: właści jące się elementy lub wokół którego wą wiedzę, właściwy stan umysłu, sami mogli się obrócić. Niewątpliwie właściwe działanie, właściwą mowę, w ten sposób stopniowo zdali sobie właściwy sposób życia, właściwy z sprawę z istnienia punktu środko sposób próbowania, właściwą czuj wego, w którym zbiegają się wszys ność i właściwą medytację. Koło tkie elementy lub wokół którego się Słońca obraca się i wyznacza ścieżkę grupują. W związku z tym głowa wokół okręgu nieba, którą podążają klanu lub plemienia szybko zaczęła dzień i noc. Tak samo następują po zajmować centralne miejsce. Roz sobie życie i śmierć. To jest właśnie szerzając tę teorię można powie wielka zasada magicznego koła ży dzieć, że świat mógł zajmować tylko cia, koła odradzania się i przeznacze pozycję centralną, jako że niebo było nia. Symbol koła występuje w róż okręgiem. Przez tysiące lat człowiek nych formach. Opisuje przemijanie rozwijał tę ideę i postrzegał siebie czasu oraz zmiany losu, czego przyk jako centralny, najważniejszy punkt ładem jest koło Fortuny rzymskiej wszechświata, do którego dążą i na bogini ślepego losu i przypadku, oraz którym skupiają się wszystkie koło Tyche greckiej bogini przypad Page 2 ku (w formie obrazowej przedstawia się to jako koło ze wznoszącymi się i spadającymi po drugiej stronie postaciami). Koło jest też symbolem słońca, co widać na przykład na fladze Indii (koła wozu ze szprychami, będące odpowiednikiem promieni słońca, ale i symbolem jego wędrówki po niebie). W ikonografii chrześcijańskiej koło jest atrybutem św. Katarzyny, którą umęczono łamiąc ją na nim. Koła symbolizują również prędkość i dlatego koła ze skrzydłami były motywem dekoracyj nym pierwszych stacji kolejowych. W nowszych czasach koło stało się też symbolem techniki, zrazu jako koło młyńskie (symbol cechu młyna rzy), potem koło zębate. Na starszych gmachach Politechniki pojawia się ono często w postaci uniwersalnej jako koło w ogóle lub swym najnow szym wcieleniu, jako koło zębate. Ciekawym przypadkiem jest koło dharmy z płomieniem, które pojawia się na budynku politechnicznego Działu Transportu (analogiczne koła z płomieniem lub w płomieniach czasem także z mieczem pojawiają się często w buddyzmie). 2
WEBINARIA NOWOCZESNE NARZĘDZIA SZKOLENIOWE Jedną z najbardziej popularnych obecnie form kształcenia i szkolenia jest webinarium (z ang. webinar), którego definicja wg Wikipedii brzmi następująco: rodzaj internetowego seminarium prowadzonego i realizo wanego za pomocą technologii webcast, która umożliwia obustronną komunikację między prowadzącym 5) zawsze siedzisz w pierwszym rzędzie. dostępne w bazie ProQuest: New ProQuest Platform, K 12 New Prezentowana forma szkoleń pow ProQuest Platform, Arts, Business & szechnie jest już stosowana przez Careers, Genealogy, General prestiżowych wydawców naukowych Research, Government, Graduate baz danych. Pracownicy, doktoranci Education Program, Health & i studenci Politechniki Gdańskiej mają Medicine, History, K 12/Student szerokie możliwości korzystania Resources, Literature, News & z webinariów. Wchodząc do poszcze Newspapers, Science & Technology, spotkanie a uczestnikami, z wyko gólnych naukowych baz danych Social Sciences, Administrative Tools rzystaniem wirtualnych narzędzi. dostępnych na naszej uczelni można Należy pamiętać, że wydawcom W założeniu ma przypominać trady znaleźć miejsce, w którym znajdują bardzo zależy na efektywnym wyko cyjne spotkanie i umożliwić kontakt się dane na ten temat. Znalezienie rzystaniu swoich produktów jakimi są mimo dużych odległości. Webinaria tych informacji nie powinno sprawiać bazy danych. Dlatego oprócz webi wykorzystywane są głównie do dwóch większych problemów. Na przykład nariów zamieszczane są przewodniki celów: jako narzędzia szkoleniowe w bazie IEEE aby zarejes po bazach tutorials i user guides. i do kontaktów biznesowych. Formą trować się do udziału w webinarium, Bardzo często są one prezentowane kontaktu między szkoleniowcem/ należy poczynić następujące kroki: w formie filmów video, ukazując trenerem/prezenterem a osobą 1) w zakładce QUICK LINKS możliwości wyszukiwania potrzeb szkolącą się, stosowaną podczas wchodzimy do Training & Tools nych nam informacji. Biblioteka Głów webinarium jest najczęściej tele 2) następnie do IEEE Xplore Digital na ułatwiając wszystkim konferencja, kamera internetowa, Library Training klikając na: Live użytkownikom poruszanie się po prezentacje (np. pokaz slajdów) online training znajdujemy formularz naukowych bazach danych umie i inne. Webinarium jest szkoleniem, zgłoszeniowy. szcza przy opisie każdej z nich bez które szeroko wpisuje się w nurt tzw. Tytuł aktualnie dostępnego webinar pośrednie linki do przewodników E learningu, czyli procesu nauczania ium to: Strategies for Using IEEE i tutoriali. Powyższe wskazówki mają z wykorzystaniem Internetu. Do web Xplore. W tym szkoleniu są prezen służyć naszym pracownikom nau inarium może jednorazowo podłączyć towane cechy charakterystyczne dla kowym i studentom w bardziej się do 1000 uczestników. Uczestnicy tej bazy oraz narzędzia pomagające efektywnym i swobodnym korzystaniu mogą zadawać pytania w formie w sprawnym poruszaniu się po niej. z naukowych baz danych w kontek czatu lub głosowo. Istnieje również Jest ono skierowane do inżynierów, ście coraz bardziej rozwijających się możliwość współuczestniczenia kadry naukowej, studentów i bibliote narzędzi pracy. w prezentacji. O atrakcyjności i popu karzy. W innej bazie danych Zapraszamy do korzystania! larności webinariów świadczy kilka ProQuest znajduje się bardzo boga elementów, które są niewątpliwie ta oferta webinariów aby do nich ogromnymi atutami w porównaniu ze wejść należy: szkoleniami tradycyjnymi. Do najważ 1) odszukać zakładkę niejszych należą: Suport&Training 1) nauczanie na odległość 2) stamtąd wchodzimy do Training 2) możliwość uczestnictwa w szkole Webinars gdzie można zapisać się na niu z dowolnego miejsca na świecie kilkanaście szkoleń wybierając 3) wysoka liczba uczestników odpowiadający nam termin. 4) zminimalizowanie kosztów Dla przykładu przedstawiono poniżej konferencji wszystkie aktualne webinaria 3
I MIĘDZYNARODOWY TYDZIEŃ OTWARTEJ EDUKACJI W Dniach 5 10 marca 2012 obchodzony był I Międzynarodowy Tydzień Otwartej Edukacji. Wzięły w nim udział różne instytucje naukowe z całego świata, które zajmują się promocją otwartego dostępu do wiedzy. W ramach święta stworzono specjalny portal internetowy, gdzie można znaleźć pełną listę imprez a także różne zasoby, prezentacje, plakaty czy artykuły wspierające akcję openeducationweek.org. Biblioteka Główna Politechnika Gdańskiej reprezen towała Północ Polski i przygotowała materiały promo cyjne dotyczące otwartych zasobów edukacyjnych. Informacje o naszej placówce znalazły się na stronie internetowej Koalicji Otwartej Edukacji. Termin Otwarte Zasoby Edukacyjne (angielski termin Open Educational Resources w skrócie OER) po raz pierwszy został użyty w roku 2002. W jego ramach powstał międzynarodowy ruch OER określający inicjatywy i programy edukacyjne z całego Page 4 świata. W styczniu 2008 roku została opublikowana Kapsztadzka Deklaracja Otwartej Edukacji, która jest podstawowym dokumentem informującym i propagu jącym idee Ruchu. Otwarta edukacja to przede wszys tkim zmniejszenie barier i zwiększenie dostępu do treści szkoleniowych. Obejmuje ona swobodny i otwarty dostęp do platform, narzędzi i zasobów edukacyjnych (jak materiały szkoleniowe, bazy danych, filmy, wykłady online, narzędzia wspomagające badania naukowe, podręczniki itp.). Otwarta edukacja dąży do stworzenia świata, w którym chęć do nauki pokrywa się z dostępem do nowoczesnych, prestiżowych i aktualnych źródeł wiedzy, na które może pozwolić sobie każdy, kto chce się uczyć i zdobywać wiedzę. Rada Europy w rekomen dacji numer 1836 (2008) zarekomendowała stosowanie OER jako jednej z najważniejszych metod zwalczania cyfrowego wykluczenia i wyrównywania szans edukacyjnych. 4 Newsletter Header
NAUKOWE BAZY DANYCH W DOSTĘPACH TESTOWYCH dowiadują się jakie bazy i jakie dziedziny cieszą się Jednym z elementów działalności biblioteki naukowej jest prezentacja ofert różnych wydawnictw naukowych największą popularnością, co ma wpływ na ewentualny zakup bazy w przyszłości. Przypominamy o trwających obecnych na rynku. Organizowane przez Bibliotekę Główną PG dostępy testowe do naukowych baz danych aktualnie dostępach próbnych informacje o nich mają zapoznać pracowników, doktorantów i studentów znajdują się na stronie domowej Biblioteki Głównej. z aktualną ofertą wydawniczą związaną z profilem adek Warto zaznaczyć, że jedna z testowanych obecnie baz EBL Ebook Library cieszy się tak wysokim zainteres watnym do potrzeb naszej Uczelni. Testy próbne poz walają zorientować się na ile i czy w ogóle konkretna owaniem, że na prośbę pracowników PG poprosiliśmy oferta danego wydawcy znajduje zainteresowanie wśród wydawcę o przedłużenie dostępu testowego. W ograni czonym zakresie Biblioteka może udostępnić dany tytuł jej adresatów. Źródłem informacji na temat wykorzys na prośbę pracownika PG. Ponadto EBL oferuje bardzo tania danej bazy w dostępie testowym są informacje dogodne formy zakupu kolekcji dostosowane do indywi uzyskane bezpośrednio od osób zainteresowanych dualnych potrzeb uczelni. drogą mailową lub telefoniczną. Jednak najbardziej adekwatną informacją na temat testowanej bazy jest Zapraszamy na stronę domową Biblioteki do testowania statystyka wykorzystania otrzymana bezpośrednio od pozostałych baz. wydawcy. Aktualnie Biblioteka zakończyła testowanie Prosimy o przesyłanie uwag i opinii na adres dwóch uznanych baz danych: Sage i Wiley Online inflibr@pg.gda.pl Library. Statystyki wskazują tradycyjnie na ich wysokie zainteresowanie naszego środowiska akademickiego. Podając przykład bazy Sage (baza złożona z dwóch pakietów Sage Premier Package dostęp do ponad 600 czasopism z różnych dziedzin naukowych i IMechE kolekcja z inżynierii i materiało znawstwa) w ciągu miesiąca zostało pobranych 555 pełnych tekstów. Druga z wymienionych baz Wiley Online Library (dostęp do 100 książek z następujących dziedzin: technika, inżynieria, chemia, inżynieria chemiczna, nauki ścisłe, przyrodnicze, ekonomiczne) cieszyła się ogromnym zainteresowaniem, na co wskazuje liczba 3 540 pobranych artykułów (liczba wejść do poszczególnych rozdziałów książek) w ciągu półtora miesiąca. Jak widać powyższe dane mówią same za siebie. Korzyści z testów są obustronne beneficjenci mogą zorientować się na temat aktualnych ofert wydawców na rynku naukowym, natomiast bibliotekarze Issue 1 5 Page 5
TYDZIEŃ E KSIĄŻKI 4 10 MARCA 2012 Sekcja Informacji Naukowo Technicznej Biblioteka Główna Politechniki Gdańskiej Zespół redakcyjny: W dniach 4 10 marca 2012 obchodzony był Międzynarodowy Tydzień Czytania E booków ( Read an E book Week). w formie elektronicznej, która przez naczona jest do odczytu na kompu terze osobistym, e czytniku (e read erze), smartfonie i innych urządze niach mobilnych, za pomocą odpo Biblioteka Główna Politechniki Gdań wiedniego oprogramowania. Książki skiej po raz pierwszy wzięła udział elektroniczne coraz szybciej zdoby w promocji tego święta zamieszczając wają rynek księgarski i popularność informacje na temat dostępu do wśród użytkowników. e książek na blogu, Facebooku oraz Biblioteka PG również oferuje swoim naszej stronie domowej. Przygoto pracownikom i studentom dostęp do waliśmy także plakat, który bardzo się e książek za pośrednictwem baz spodobał i został wykorzystany na danych takich jak: Ibuk.pl, Wiley czy blogach: eksiazki.org oraz Springer. Aktualnie bardzo dużą literalubicyfre.pl. Informacje o naszej popularnością cieszy się dostęp Bibliotece wraz z jej angielską wersją testowy do bazy EBL, która posiada strony www zostały umieszczone 200 000 tytułów. Wiele ciekawych także na kanadyjskiej stronie pozycji zawierających zarówno litera Tygodnia ebookweek.com. turę branżową, techniczną, naukową Tydzień e booków jest obchodzony na i popularno naukową, można znaleźć świecie od 2004 roku, a jego liczba także w serwisach i na portalach uczestników cały czas rośnie. E book Open Access, takich jak: Wolne inaczej nazywany książką elektro Lektury, Otwórz Książkę, Projekt niczną, publikacją elektroniczną lub Gutenberg, FreeTechBooks czy e książka, jest to treść zapisana Open Library. Bożena Kray Paulina Flizikowska Magdalena Szuflita Marek Burczyk Janusz Waluszko Foto: Janusz Waluszko Projekt i oprawa graficzna: Magdalena Szuflita magdalena.szuflita@pg.gda.pl Koleżanki i Koledzy! Czekamy na uwagi i opinie, oraz zapraszamy do współpracy. Wszelkie propozycje prosimy kierować na adres: inflibr@pg.gda.pl 6