Zarówno darowizna limitowana, jak i nielimitowana wykazywana jest w załączniku PIT-O do deklaracji rozliczeniowej za rok podatkowy. Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: PIT) podatnik ma prawo do odliczenia od dochodu wydatków przekazanych w formie darowizny na określone cele. Skorzystanie z tej ulgi przez podatnika obwarowane jest koniecznością spełnienia określonych ustawowo warunków. Odliczeniu podlegają darowizny pieniężne i rzeczowe. Darowizny pieniężne podlegają odliczeniu na podstawie dowodu wpłaty na rachunek obdarowanego, a darowizny rzeczowe -na podstawie oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny. Wartość darowizny rzeczowej musi być określona w oświadczeniu o jej przyjęciu; jeżeli są to towary opodatkowane VAT, kwota darowizny będzie uwzględniała VAT należny. Prawo do darowizny zgodnie z ustawą o PIT może być limitowane i nielimitowane. Zgodnie z ustawą limit odliczenia na 2008 rok wynosi 6% dochodu i jest to limit łączny, dotyczy on wszystkich darowizn limitowanych przekazanych w danym roku podatkowym. W 2008 roku ustawa o PIT przewidywała następujące kategorie celów, na jakie można przeznaczyć darowiznę odliczaną w zeznaniu rocznym. W ramach darowizn limitowanych 1 / 6
odliczeniu od dochodu podlegają: - darowizny na cele pożytku publicznego W przypadku darowizny na cele pożytku publicznego ustawa o PIT odsyła do ustawy z dnia 23 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz.U. z 2003 r., Nr 96, poz. 873, ze zm.). W ramach tej ulgi można odliczyć wydatki z tytułu darowizn na rzecz organizacji prowadzących działalność pożytku publicznego (niekoniecznie wpisanych na listę organizacji pożytku publicznego). Ulga dotyczy darowizn dokonanych na rzecz organizacji pożytku publicznego działających w Polsce i na rzecz równoważnych organizacji działających w innych krajach Unii Europejskiej lub innych państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Darowizny podlegające odliczeniu mogą zostać przekazane m.in. na następujące cele pożytku publicznego, dotyczące: - pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób; - działalności charytatywnej; - działalności na rzecz mniejszości narodowych; - ochrony i promocji zdrowia; - działania na rzecz osób niepełnosprawnych; - promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy; - działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości, nauki, 2 / 6
edukacji, oświaty i wychowania; - kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji; - ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego; - pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą; - działalności wspomagającej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pożytku publicznego, w zakresie określonym wyżej. Umożliwienie podatnikowi dokonania darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego działającej w innym kraju Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego nakłada na podatnika dodatkowy obowiązek uzyskania oświadczenia tej organizacji, iż na dzień przekazania darowizny była ona równoważną organizacją do organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i realizowała cele określone w art. 4 tej ustawy. Ważne jest również to, by istniała podstawa prawna wynikająca z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Polska, lub innych ustaw, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium organizacja ta ma swoją siedzibę. - Darowizny na cele kultu religijnego Podatnik może odliczyć darowizny dokonane na cele kultu religijnego. Ustawa o PIT nie określa definicji kultu religijnego, dlatego należy posłużyć się definicją słownikową. Według Słownika języka polskiego" (t. I, PWN, Warszawa 1978) kult religijny należy rozumieć jako zewnętrzny aspekt religii w odróżnieniu od teoretycznej doktryny; ogół obrzędów religijnych jakiejś religii, całokształt czynności religijnych". W ramach tej darowizny podatnik może odliczyć wpłaty i darowizny rzeczowe, które mają związek z jego wiarą (wyznaniem), np. remonty w kościele, kwiaty na wystrój wnętrza kościoła czy datki na jego bieżące utrzymanie. Nie ma znaczenia, czy darowizna została dokonana na rzecz Kościoła, organizacji religijnej czy podobnego obdarowanego. Ważne jest, by przekazana została na cele kultu religijnego. Najprostszym 3 / 6
sposobem zapewnienia celu darowizny jest określenie przedmiotu wpłaty (przelewu, umowy darowizny): darowizna na cele kultu religijnego". - Darowizny na cele krwiodawstwa Ulga ta, stanowiąca odliczenie od dochodu, dostępna jest jedynie dla honorowych dawców krwi. Ulga ta przysługuje wyłącznie w stosunku do krwi oddanej w Polsce. Podatnik oddający honorowo krew, aby udokumentować wartość tej darowizny musi pobrać z punktu krwiodawstwa specjalne zaświadczenie, które w proporcji od ilości oddanej krwi, określa wysokość ulgi (ekwiwalent pieniężny wynosi 130 PLN za jeden litr krwi). Odliczeniu podlega faktycznie oddana ilość krwi przemnożona przez kwotę ekwiwalentu. Jest to formalnie ulga z tytułu darowizn przekazanych na cele krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 1997 r. Nr 106, poz. 681, ze zm.) w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew określonego przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy". Należy podkreślić, że limit wynoszący 6 procent dochodu odnosi się do łącznej wartości darowizny, zarówno na cele organizacji pożytku publicznego, kultu religijnego i krwiodawstwa. Darowizna nie objęta limitem 4 / 6
Darowizny na cele charytatywno-opiekuńcze na rzecz Kościoła Na podstawie art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1989 r., Nr 29, poz.154 ze zm.) i na podstawie art. 40 ust. 7 ustawy z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz.U. z 1991 r., Nr 66, poz. 287 ze zm.) możliwe jest odliczenie od podstawy opodatkowania darowizny na rzecz Kościoła (kościelnych osób prawnych, np. parafii) w pełnej wysokości - bez uwzględnienia limitów określonych w ustawie o PIT. Zgodnie z art. 39 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego działalność charytatywno-opiekuńcza polega w szczególności na: - prowadzeniu zakładów dla sierot, starców, osób upośledzonych fizycznie lub umysłowo oraz innych kategorii osób potrzebujących opieki, - prowadzeniu szpitali i innych zakładów leczniczych oraz aptek, - organizowaniu pomocy w zakresie ochrony macierzyństwa, - organizowaniu pomocy sierotom, osobom dotkniętym klęskami żywiołowymi i epidemiami, ofiarom wojennym, znajdującym się w trudnym położeniu materialnym lub zdrowotnym rodzinom i osobom, w tym pozbawionym wolności, - prowadzeniu żłobków, ochronek, burs i schronisk, - udzielaniu pomocy w zapewnianiu wypoczynku dzieciom i młodzieży znajdującym się w potrzebie, - krzewieniu idei pomocy bliźnim i postaw społecznych temu sprzyjających, - przekazywaniu za granicę pomocy ofiarom klęsk żywiołowych i osobom znajdującym się w szczególnej potrzebie. 5 / 6
Nie jest to wyczerpujące wyliczenie i za działalność charytatywno-opiekuńczą Kościołów można uznać również inne działania. Warunkiem do odliczenia jest przekazanie darowizny na kościelne cele charytatywno-opiekuńcze (np. na prowadzenie zakładów dla osób starszych, sierot osób niepełnosprawnych) za pokwitowaniem oraz uzyskania od kościelnej osoby prawnej sprawozdania z zużycia środków w terminie 2 lat od dnia przekazania darowizny. Sprawozdanie nie jest konieczne dla odliczenia darowizny, jeżeli jednak nie zostanie uzyskane w terminie 2 lat od dnia przekazania, podatnik będzie zobowiązany do skorygowania deklaracji podatkowej za rok, w którym dokonał odliczenia, do wysokości limitu określonego w ustawie o PIT, tzn. do 6% dochodu i potraktowanie tej darowizny jako darowizny na cele pożytku publicznego. Zarówno darowizna limitowana, jak i nielimitowana wykazywana jest w załączniku PIT-O do deklaracji rozliczeniowej za rok podatkowy i na podstawie umieszczonych w niej kwot i danych obdarowanego jest podstawą do dokonania odliczenia od podstawy opodatkowania za dany rok podatkowy. 6 / 6