PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH ZAGROŻENIA DEMORALIZACJĄ DZIECI I MŁODZIEŻY W GIMNAZJUM NR 7 W SZCZECINIE Podstawy prawne: 1. Ustawa z dnia 26.10.1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich. 2. Ustawa z dnia 26.10.1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 3. Ustawa z dnia 24.04.1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii. 4. Ustawa z dnia 06.04.1990 roku o Policji. 5. Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16.06.1997 roku w sprawie form i metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich. 6. Ustawa z dnia z dnia 07.09.1991 roku o systemie oświaty. 7. Rozporządzenie ministra Edukacji Narodowej i sportu z dnia 31.01.2003 roku w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. I. Procedura postępowania w przypadku, gdy uczeń bezpośrednio podejmuje działania zagrażające jego zdrowiu i życiu. 1) Nauczyciel nie pozostawia ucznia samego, stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. 2) Nauczyciel powiadamia o zachowaniu ucznia dyrektora szkoły, pedagoga/psychologa i rodziców/ prawnych opiekunów ucznia. 3) Przeprowadzona zostaje rozmowa z rodzicami oraz uczniem w jego obecności, w czasie której zobowiązuje się ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś do bezwzględnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej można zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie terapeutycznym. 4) Gdy dziecko nie reaguje na perswazję i w dalszym ciągu podejmuje działania, które zagrażają jego zdrowiu i życiu, nauczyciel zobowiązuje rodzica do odebrania dziecka ze szkoły i wzywa lekarza, jeśli zachodzi taka potrzeba. Gdy rodzice odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły. 5) Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a dziecko nadal podejmuje działania, które zagrażają jego zdrowiu i życiu, dyrektor szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny. II. Procedura postępowania w sytuacji, gdy uczeń, który nie ukończył 18 lat, używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia. 1) Nauczyciel przekazuje uzyskaną informację wychowawcy klasy. 2) Wychowawca informuje o fakcie pedagoga/psychologa szkolnego i dyrektora szkoły. 3) Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im uzyskana informację. (Jeśli rodzice nie podali numeru telefonu i adresu, należy na początku roku szkolnego przedłożyć im do podpisania oświadczenie, że odmawiają udzielenia informacji o sobie). 4) Przeprowadzona zostaje rozmowa z rodzicami oraz z uczniem, w ich obecności. W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązanie ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji profilaktycznej można zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie terapeutycznym. 5) Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję (specjalistę ds. nieletnich).
6) Podobnie w sytuacji, gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z pedagogiem) a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji. III. Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków. 1) Nauczyciel powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy. 2) Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego, stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. 3) Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udziela pomocy medycznej. 4) Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły, pedagoga/psychologa szkolnego oraz rodziców (prawnych opiekunów), których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole, czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariusza policji decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły. 5) W sytuacji, gdy rodzice ucznia, będącego pod wpływem alkoholu, odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on agresywny, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych osób, dyrektor szkoły zawiadamia o tym fakcie najbliższą jednostkę policji. W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości, policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień, albo do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych na czas niezbędny do wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godzin). O fakcie umieszczenia zawiadamia się rodziców/opiekunów oraz sąd rodzinny, jeśli uczeń nie ukończył 18 lat. 6) Jeśli powtarzają się przypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, dyrektor szkoły powiadamia o tym policję (specjalistę ds. nieletnich) lub sąd rodzinny. IV. Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk. 1) Zachowując środki ostrożności, nauczyciel zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje (o ile jest to możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do kogo znaleziona substancja należy. 2) Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły oraz pedagoga/psychologa szkolnego. 3) Wzywa policję. 4) Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczona substancję oraz podaje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. V. Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk. 1) Nauczyciel powiadamia o swoich spostrzeżeniach dyrektora szkoły oraz pedagoga/psychologa szkolnego. 2) Nauczyciel wzywa rodziców/opiekunów ucznia do natychmiastowego stawiennictwa. 3) Nauczyciel w obecności innej osoby (np. wychowawca, pedagog, dyrektor) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży), ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwana substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji. 4) W przypadku, gdy uczeń odmawia, mimo wezwania, przekazania nauczycielowi substancji i pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy.
5) Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu, wzywa policję. Nauczyciel próbuje także ustalić w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję. 6) Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję oraz podaje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. 7) Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami. VI. Postępowanie wobec ucznia sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa. 1) Nauczyciel powiadamia o zdarzeniu dyrektora szkoły oraz pedagoga szkolnego. 2) O ile to możliwe ustala okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia. 3) Przekazuje sprawcę (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi szkoły lub pedagogowi pod opiekę. 4) Nauczyciel lub pedagog szkolny powiadamia rodziców ucznia sprawcy czynu. 5) Nauczyciel, pedagog lub dyrektor szkoły niezwłoczne powiadamia policję, gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana. 6) Zabezpiecza się ewentualne dowody przestępstwa lub przedmioty pochodzące z przestępstwa i przekazuje się je policji. W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17 lat należy zawiadomić policję lub sąd rodzinny, a w przypadku popełnienia przestępstwa przez ucznia, który ukończył 17 rok życia, prokuratora lub policję. VII. Postępowanie wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego. 1) Nauczyciel udziela pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnia jej udzielenie poprzez wezwanie lekarza w przypadku, kiedy ofiara doznała obrażeń. 2) Niezwłoczne powiadamia o zdarzeniu dyrektora szkoły oraz pedagoga/psychologa szkolnego. 3) Powiadamia rodziców ucznia. 4) Niezwłocznie powiadamia policję w przypadku, gdy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. VIII. W przypadku, gdy nauczyciel ( inny pracownik szkoły) zauważy, że uczeń pali papierosy. 1) Nauczyciel ( inny pracownik szkoły) informuje o tym wychowawcę klasy. 2) Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im informację o fakcie palenia papierosów przez dziecko. Rodzic zobowiązuje się do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. 3) Gdy uczeń w dalszym ciągu pali papierosy, pedagog przeprowadza z nim rozmowę profilaktyczno ostrzegawczą, w czasie której uczeń zobowiązuje się do niepalenia papierosów. 4) W przypadku braku poprawy ze strony ucznia, zostaje on ukarany naganą wychowawcy klasy lub dyrektora szkoły. O tym fakcie powiadomieni zostają rodzice. 5) W przypadku ponownego palenia papierosów decyzją dyrektora szkoły, uczeń może być zawieszony w prawach ucznia (np. zakaz udziału w dyskotece). IX. Procedura postępowania nauczycieli na wypadek ujawnienia agresji. 1) Nauczyciel, którzy zauważy zachowanie agresywne ucznia lub zostanie o nim poinformowany zgłasza ten fakt wychowawcy klasy. 2) Wychowawca przeprowadza rozmowę z uczniem sprawcą przemocy i jej ofiarą, mającą na celu wyjaśnienie okoliczności zdarzenia. 3) W trudnych przypadkach tworzymy zespoły interwencyjne tworzymy hierarchię rozmów (stopniujemy napięcia i środki) np. uczeń - wychowawca uczeń wychowawca, inny nauczyciel, pedagog/psycholog
uczeń wychowawca, inni nauczyciele uczeń wychowawca, rodzice uczeń wychowawca, dyrektor Zasady interwencji: ze sprawcami i ofiarami rozmawiamy osobno spisujemy zeznania świadków prowadzimy zapis całej interwencji co się wydarzyło, jakie metody zostały zastosowane, jaki jest rezultat Postępowanie wobec sprawców przemocy: Z każdym sprawcą przemocy rozmawiamy osobno (odpowiedzialność indywidualna) nie organizujemy rozmów grupowych (zjawisko rozmywania się odpowiedzialności, wstyd, gra). Prowadzimy systematyczne cykle rozmów aż do zniknięcia problemu Włączamy do współpracy rodziców. Spisujemy kontrakty Monitorujemy zachowanie sprawcy Tworzymy hierarchię konsekwencji wychowawczych Informujemy o kontrakcie (ustnym lub pisemnym) lub postanowieniach dotyczących sprawcy nauczycieli uczących w jego klasie współdziałamy z nimi w monitorowaniu zachowania sprawcy. 4) Udzielamy wsparcia ofierze przemocy poprzez rozmowy z wychowawcą, pedagogiem/psychologiem a w trudniejszych przypadkach podejmujemy działania długofalowe ( udział w terapii psychologicznej, treningu asertywności, zajęciach socjoterapeutycznych). 5) W przypadkach, gdy agresja jest skierowana na przedmioty, które w jej wyniku uległy zniszczeniu, wychowawca wraz z uczniem ustala, w jaki sposób uczeń może naprawić (zminimalizować) efekty swojego działania. Informuje dyrektora szkoły i rodziców. 6) W poważnych przypadkach obowiązują procedury postępowania obowiązujące w przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa ściganego na wniosek poszkodowanego. X. Zasady postępowania w przypadku samookaleczeń uczniów. 1. Nauczyciel przedmiotu, który zaobserwował u ucznia samookaleczenia informuje o tym wychowawcę/pedagoga/psychologa. 2. Wychowawca/pedagog/psycholog przeprowadza rozmowę z uczniem. 3. Wychowawca/ pedagog/psycholog/ przeprowadza rozmowę z rodzicem, której celem jest ustalenie przyczyn zjawiska. Wychowawca sporządza notatkę z przeprowadzonej rozmowy (notatka zawiera dane ucznia, datę zdarzenia, ustalone przyczyny zdarzenia). 4. Wychowawca/ pedagog/psycholog sugeruje rodzicowi konieczność uzyskania dla dziecka pomocy psychologicznej (konsultacja psychiatryczna, udział w indywidualnym lub grupowym programie terapeutycznym), którą uzyskać może u szkolnych specjalistów i/lub poza szkołą np. w Poradni Zdrowia Psychicznego. 5. Uczeń zostaje objęty szczególna opieką ze strony nauczycieli, szkolnych specjalistów i/lub specjalisty spoza szkoły. XI. Zasady usprawiedliwiania nieobecności uczniów oraz egzekwowania obowiązku szkolnego. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, Nr 106, poz. 496; z 1997 r. Nr28. poz. 153, Nr 141. poz. 943, z 1998 r. Nr 117. poz.759. Nr 182, poz. 1126. z 2000r Nr 12, poz. 136, Nr 19, poz. 239. Nr 48. poz. 550, Nr 104, poz. 1104, Nr 120, poz. 1268, Nr 122. poz. 1320, z 2001 r. Nr 111, poz. 1194. Nr 144, poz. 1615, z 2002 r. Nr 41, poz, 362. Nr 113, poz. 984. Wykładnia TK (Dz. U, z 1994 r, Nr45.poz. 184) ad. art. 36 ust. 5).
1) Rodzice/prawni opiekunowie są zobowiązani do zapewnienia regularnego uczęszczania ucznia na zajęcia szkolne. 2) O przyczynach i przewidywanym czasie trwania nieobecności ucznia, rodzice/prawni opiekunowie powinni poinformować wychowawcę klasy osobiście, telefonicznie lub pisemnie niezwłocznie po zaistnieniu przyczyn powodujących nieobecność, jeśli to możliwe przed rozpoczęciem zajęć edukacyjnych w danym dniu. 3) W przypadku niemożności bezpośredniego kontaktu z wychowawcą klasy informacja o nieobecności ucznia i jej przyczynie powinna zostać przekazana przez rodziców do sekretariatu szkoły telefonicznie. Sekretarz szkoły informuje o nieobecności ucznia wychowawcę klasy lub wywiesza informację na tablicy w pokoju nauczycielskim. 4) W przypadku stwierdzenia nieobecności, która nie została zgłoszona przez rodziców, wychowawca klasy kontaktuje się telefonicznie lub osobiście z rodzicami ucznia, powiadamia ich o nieobecności dziecka i uzyskuje informacje nt. przyczyn tej nieobecności. 5) Rodzice usprawiedliwiają nieobecność ucznia w ciągu tygodnia od jego powrotu do szkoły. Wychowawca ustala z rodzicami sposób usprawiedliwiania nieobecności ucznia na zajęciach lekcyjnych ( w formie pisemnej z czytelnym podpisem rodzica). 6) Wychowawca na bieżąco podlicza frekwencję i do 10 dnia każdego miesiąca wypełnia tabelę dotyczącą obecności uczniów w poprzednim miesiącu. 7) Jeżeli nieobecność nie zostanie usprawiedliwiona w wyznaczonym terminie ( patrz pkt. 2) wychowawca powiadamia o tym fakcie rodziców /opiekunów ucznia. 8) W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej trwającej w czasie jednego miesiąca: a) powyżej 10 godzin następuje wezwanie rodziców przez wychowawcę klasy, który przeprowadza rozmowę z uczniem i jego rodzicami. Celem rozmowy jest wyjaśnienie przyczyn nieobecności ucznia, ustalenie środków naprawczych i pouczenie rodziców o skutkach absencji ucznia; b) powyżej 25 godzin wezwanie rodziców przez pedagoga, spisanie kontraktu pomiędzy rodzicami, uczniem i pedagogiem w sprawie regularnego uczęszczania do szkoły; c) powyżej 40 godzin upomnienie pisemne; d) powyżej 60 godzin wszczęcie postępowania administracyjnego, powiadomienie sądu rodzinnego. 9) Informacja o absencji ucznia jest przekazywana telefonicznie, listownie lub poprzez wywiad środowiskowy. Rodzice mogą być również wezwani do szkoły w celu wyjaśnienia nieobecności dziecka. 10) Jeżeli uczeń chce się zwolnić z ostatnich w danym dniu lekcji ( np. z powodu wizyty u lekarza), powinien przynieść od rodzica informację na piśmie, potwierdzającą ten fakt. 11) Wszyscy nauczyciele mają obowiązek odnotować nieobecność ucznia na prowadzonej przez siebie lekcji. 12) Każdy nauczyciel kontroluje nieobecności uczniów i w przypadku często powtarzającej się absencji ucznia na swoim przedmiocie odnotowuje to w zeszycie uwag.. 13) W przypadku braku współpracy rodzica ( opiekuna) z wychowawcą ( rodzic nie uczestniczy w zebraniach i konsultacjach, nie wyraża chęci na spotkania indywidualne), rodzic otrzymuje przesłane listem poleconym upomnienie dyrektora szkoły zawierające stwierdzenie, że dziecko nie realizuje obowiązku szkolnego, wezwanie do posyłania dziecka do szkoły z wyznaczeniem terminu oraz informację, że niespełnienie tego obowiązku jest zagrożone postępowaniem egzekucyjnym. 14) W sytuacji, gdy uczeń w dalszym ciągu nie realizuje obowiązku szkolnego, dyrektor szkoły kieruje wniosek o wszczęcie egzekucji administracyjnej do organu egzekucyjnego, jakim jest właściwa gmina. Środkiem egzekucji administracyjnej obowiązku szkolnego jest grzywna, która może być nakładana kilkakrotnie, jednakże grzywny nie mogą przekroczyć łącznie sumy 10 000 zł (art. 121 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji- zmiana opublikowana w Dz. U. z 1996 r. nr 146, poz. 680). XII. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów należy:
1) zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom, 2) uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów 3) wezwać policję - tel. 997 lub 112. Opracowała: Halina Koźluk