Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych

Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych

Zapraszamy do skorzystania z podręcznego poradnika dotyczącego pomp do zaopatrzenia w wodę domów jedno- i dwurodzinnych Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Podręcznik zawiera następujące rozdziały: Zastosowania Dobór pompy Osprzęt Teoria Porady praktyczne Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych

Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Spis treści Zastosowania Pompy i instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych...6 Pomp głębinowe/naziemne...7 Zaopatrzenie w wodę ze studni (>8 m)... 8 Zaopatrzenie w wodę ze studni (>8 m)...9 Zaopatrzenie w wodę ze studni (<8 m)...10 Podnoszenie ciśnienia z wodociągu...11 Pompowanie wody ze zbiornika pośredniego... 12 Gromadzenie wody deszczowej... 13 Pompowanie wody do/ze zbiornika dachowego... 14 dobór pompy Pompa głębinowa Grundfos SQE...16 Grundfos MQ...17 Grundfos CH/CHN...18 Grundfos CH booster...19 Grundfos JP...20 Grundfos JP booster... 21 Grundfos JPBasic...22 Układy podnoszenia ciśnienia dla natrysków...23 Grundfos UPA 15-90...24 Pompa głębinowa Grundfos SQ... 25 Pompa głębinowa Grundfos SP...26 Grundfos CHV... 27 Pompy Grundfos GP...28 Grundfos RMQ...29 Układy podwyższania ciśnienia Grundfos HD-CHV...30 Układy podwyższania ciśnienia Grundfos HPS-CHV... 31 Układy podwyższania ciśnienia Grundfos HD-CH... 32 Układ podwyższania ciśnienia Grundfos CHV... 33 Grundfos CR/CRI...34 Grundfos SPO... 35 Grundfos Hydro Solo-S...36 Akcesoria Grundfos PM...38 Grundfos PM 1...38 Grundfos PM 2...39 Grundfos PM 3... 40 Zbiorniki GT do wody zimnej... 41 Teoria Długość przewodu... 44 Studnie z zapiaszczoną wodą...45 Nastawy ciśnienia... 46 Uderzenie hydrauliczne...50 Dobór pompy... 51 Rurociągi...54 Dodatkowe wiadomości o rurociągach...56 Zbiornik cisnieniowy... 57 Dostosowanie wydajności pompy do zużycia wody...58 Porady praktyczne Pompy głębinowe... 60 Pompy naziemne, samozasysające...61 Naziemne pompy samozasysające...62 Opuszczanie pompy głębinowej do studni...63 Samozasysanie... 64 Zanurzeniowe... 66 Bez samozasysania...67 Znajdź dokłade informacje na stronie Dom i Ogród... 69 Kontakt Adresy... 71 Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych

Zastosowania Pompy i instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 4 2 3 1 1 Zaopatrzenie w wodę ze studni > 8 m 2 Podnoszenie ciśnienia z wodociągu 3 Zaopatrzenie w wodę ze studni < 8 m 4 Woda deszczowa Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Zastosowania Pomp głębinowe/naziemne Zalecane produkty Głębinowe Samozasysające Normalnie ssące Zastosowanie SP SQ SPO JP Hydrofor JP MQ MQ CH Hydrofor CH CHV Hydrofor CHV CR/CRI Hydromono S Zaopatrzenie w wodę ze studni głębokiej (>8 m) Zaopatrzenie w wodę ze studni płytkiej (<8 m) Podnoszenie ciśnienia z wodociągu dodatnie ciśnienie napływu Podnoszenie ciśnienia ze zbiornika pośredniego Zasilanie wodą deszczową Pompowanie wody do/ze zbiornika dachowego x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Osprzęt Zbiornik ciśnieniowy Łącznik ciśnieniowy x x x x x x x x x x x x x x Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych

Zastosowania Zaopatrzenie w wodę ze studni (>8 m) Instalacja standardowa Instalacje zaopatrzenia w wodę mogą być wyposażone w: pompę głębinową Łącznik ciśnieniowy zbiornik ciśnieniowy Wartość ciśnienia załączającego pompę może być ustawiona na łączniku ciśnieniowym uwzględniając ciśnienie wstępne w zbiorniku. Pompa załącza się i wyłącza zgodnie z wartością nastawioną na łączniku ciśnieniowym. W zależności od rozmiaru zbiornika występują wahania ciśnienia w czasie pomiędzy załacznieniem i wyłączeniem pompy. Patrz Nastawy ciśnienia w rozdziale Teoria. Uwagi: ciśnienie wstęne musi być ustawione na 0.9 wartości ciśnienia załączenia. Zbiornik pełni rolę zasobnika wody, co przyczynia się do ograniczenia częstotliwości załączeń. Dla tego typu zastosowań firma Grundfos proponuje następujące pompy: Grundfos 3 - pompy głębinowe SQ Grundfos 4 - pompy głębinowe SP. Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Zastosowania Zaopatrzenie w wodę ze studni (>8 m) Bez jednostki sterującej Instalacja stałego ciśnienia ze studni wymaga zastosowania: pompy głębinowej jednostki sterującej zbiornika ciśnieniowego przetwornika ciśnienia Grundfos zaleca zastosowanie Instalacji stałego ciśnienia SQE. Ten zestaw typu wszystko w jednym oferuje stałe ciśnienie wody bez względu na zmienne zapotrzebowanie. Uwagi: ciśnienie wstęne musi być ustawione na 0,7 wartości ciśnienia załączenia. Powyżej 8 m Pompa głęinowa 3 Grundfos SQE z jednostką sterującą CU 301 Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych

10 Zastosowania Zaopatrzenie w wodę ze studni (<8 m) Instalacje zaopatrzenia w wodę z płytkiej studni składają się zazwyczaj z: pompy samozasysającej JP - jednostki sterującej Grundfos (łącznika ciśnieniowego) - zbiornika ciśnieniowego, jeżeli jego zastosowanie jest konieczne wielostopniowej pompy zasysającej MQ lub hydroforu z pompą JP Ciśnienie załączania może być ustawione poprzez dokonanie nastaw łącznika ciśnieniowego z uwzględnieniem ciśnienia początkowego w zbiorniku. Pompa załącza się i wyłącza zgodnie z wartością nastawioną na łaczniku ciśnieniowym. W zależności od rozmiaru zbiornika występują wahania ciśnienia w czasie pomiędzy załącznieniem i wyłączeniem pompy. Uwagi: ciśnienie wstęne musi być ustawione na 0,9 wartości ciśnienia załączenia. Zbiornik pełni rolę zasobnika wody, co przyczynia się do ograniczenia częstotliwości załączeń. Pompy Grundfos JP/MQ cechują się maksymalną wysokością podnoszenia 8 m. Maks. 8 m 10 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Zastosowania 11 Podnoszenie ciśnienia z wodociągu Instalacje zaopatrzenia w wodę podnoszące ciśnienie z wodociągu składają się z: pompy - jednostki sterującej Grundfos (łącznika ciśnieniowego) - zbiornika ciśnieniowego, jeżeli jego zastosowanie jest konieczne kompletnego układu podnoszenia ciśnienia. Dla tej aplikacji standardowo dostarczana jest pompa pracująca z dodatnim ciśnieniem napływu. Dokładniejsze informacje, patrz Nastawy ciśnienia w rozdziale Teoria. Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 11

12 Zastosowania Pompowanie wody ze zbiornika pośredniego Instalacje zaopatrzenia w wodę dla podnoszenia ciśnienia ze zbiornika pośredniego składa się z: pompy - jednostki sterującej Grundfos PM 1,2 lub 3 - zbiornika ciśnieniowego, jeżeli jego zastosowanie jest konieczne kompletnej instalacji podnoszenia ciśnienia. Pompa pompująca wodę ze zbiornika pośredniego zapewnia oddzielenie instalacji od rurociągu głównego. Wymagają tego niektóre przepisy lokalne. 12 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Zastosowania 13 Gromadzenie wody deszczowej Gromadzenie wody deszczowej może być opłacalne, a w niektórych miejscach jest koniecznym źródłem zaopatrzenia w wodę. Woda deszczowa może być wykorzystywana do: pośrednio do pralek spłukiwania toalet podlewania ogrodów FirmaGrundfos proponuje następujące rozwiązania: System Grundfos RMQ z automatycznym przełączaniem z zasilania wodą deszczową na wodę z rurociągu wbudowaną pompa MQ Grundfos RMQ jest zgodne z normą EN1717, ktore gwarantuje pełną separację wody pitnej od wody deszczowej. Aby dowiedzieć się o innych rozwiązaniach do wody deszczowej skontaktuj się z lokalnym przedstawicielem firmy Grundfos. Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 13

14 Zastosowania Pompowanie wody do/ze zbiornika dachowego Instalacje zaopatrzenia w wodę (tłoczące wodę do/ze zbiornika dachowego) składają się z: pompy jednostki sterującej Grundfos PM 1 lub 2 sterownika poziomu zbiornika dachowego Dla tej aplikacji standardowo dostarczana jest pompa pracująca z dodatnim ciśnieniem napływu. 14 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Dobór pompy 15 Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 15

16 dobór pompy Pompa głębinowa Grundfos SQE Instalacja stałego utrzymania ciśnienia systemu ukł. łagodnego rozruchu zabezpieczenie nadi podnapięciowe zabezpieczenie przed suchobiegiem Dane techniczne Zakres pracy: Zn. nap. zasilania: Temperatura cieczy: Średnica pompy: Masa (min./maks.): Przyłącza gwintowane: Min. śr. odwiertu: Materiały: Montaż: Charakterystyki pracy wydajność do 6 m³/h Stała wartość ciśnienia wody od 20 m do 50 m 1 x 200-230 V 0 C - +30 C (+40 C) Ø 74 mm 4.7 kg / 6.4 kg rp 1¼ / RP 1½ (DN32/DN40) Ø 76 mm stal nierdzewna DIN W.-Nr. 1.4301. AISI 304 pionowy lub poziomy p [kpa] 2000 1000 800 600 H [m] 200 150 100 80 60 SQ SQE 400 300 40 30 SQ 1 SQ 2 SQ 3 SQ 5 200 20 15 SQ 7 100 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Q [m³/h] 0. 0 0. 5 1.0 1.5 2.0 2.5 Q [l/s] 16 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Dobór pompy 17 Grundfos MQ Kompaktowe urządzenie hydroforowe pompa samozasysająca zabezpieczenie przed suchobiegiem niski poziom hałasu Dane techniczne Zakres pracy: Ciśnienie robocze: Ciśnienie napływu Głębokość ssania: Temperatura cieczy: Temperatura otoczenia.: Zn. nap. zasilania: Masa: Wymiary: Zabezpieczenie termiczne: Tak Zabez. przed suchobiegiem: Tak Charakterystyki pracy wydajność do 4.5 m³/h Wys. pod. do 46 m Do 7.5 bar Maks. 3 bar Maks. 8 m 0 C - +35 C 0 C - +45 C 1 x 220-240 V 13 kg 320 x 570 x 220 mm H [m] MQ 48 40 MQ 3-45 32 24 16 MQ 3-35 8 0 0.0 0.4 0.8 1.2 1.6 2.0 2.4 2.8 3.2 3.6 4.0 4.4 Q [m 3 /h] 0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 1.2 Q [l/s] Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 17

18 Dobór pompy Grundfos CH/CHN podnoszenie ciśnienia w domowych instalacjach hydroforowych wytrzymała konstrukcja niski poziom hałasu Dane techniczne Zakres pracy: wydajność do 8 m³/h Wys. podnoszenia do 56 m Temperatura cieczy: 0 C - +90 C Ciśnienie robocze: 10 bar Temperatura otoczenia: 0 C - +55 C Zn. nap. zasilania: 1 x 220-240 V / 3 x 380-415 V Masa: 9.6-15.2 kg Wymiary: 225 x 142 x 472 mm Zabezpieczenie termiczne: Tak, 1-fazowe Charakterystyki pracy H [m] CH/CHN 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 CH 2 CHN 2 CH 4 CHN 4 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Q [m 3 /h] 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 Q [l/s] 18 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Dobór pompy 19 Grundfos CH booster podnoszenie ciśnienia w domowych instalacjach hydroforowych kompletny agregat podnoszenia ciśnienia wytrzymała konstrukcja niski poziom hałasu Dane techniczne Zakres pracy: Temperatura cieczy: Ciśnienie robocze: Temperatura otoczenia: Zn. nap. zasilania: Masa: Wymiary maks.: Zab. termiczne: wydajność do 8 m³/h Wysokość podnoszenia do 56 m 0 C - +90 C Do 10 bar 0 C - +55 C 1 x 220-240 V / 380-415 V 18.1-28.4 kg 735 x 380 x 583 mm tak, 1-fazowe Charakterystyki pracy H [m] CH 2 CH 4 50 45 40 35 30 25 20 15 CH 2 CH 4 10 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Q [m 3 /h] 0.5 2.0 2.5 Q [l/s] 1.0 1.5 Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 19

20 Dobór pompy Grundfos JP Samozasysająca pompa typu jet pompa samozasysająca wytrzymała konstrukcja Dane techniczne Zakres pracy: wydajność do 7 m³/h Wysokość podnoszenia do 48 m Ciśnienie robocze: Do 6 bar Głębokość ssania: Maks. 8 m Temperatura cieczy: 0 C - +55 C Temperatura otoczenia: 0 C - +40 C Zn. nap. zasilania: 1 x 220-240 V / 3 x 380-415V Masa: 8.5-12.9 kg Maksymalne wymiary: 401 x 206 x 306 mm Zabezpieczenie termiczne: Tak, 1-fazowe Charakterystyki pracy H [m] 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 JP 5 JP 6 JP 5 JP 6 0 0 1 2 3 4 5 Q [m³/h] 0.0 0.4 0.8 1.2 Q [l/s] 20 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Dobór pompy 21 Grundfos JP booster podnoszenie ciśnienia w domowych instalacjach hydroforowych kompletny agregat podnoszenia ciśnienia pompa samozasysająca wytrzymała konstrukcja Dane techniczne Zakres pracy: wydajność do 7 m³/h Wysokość podnoszenia do 48 m Ciśnienie robocze: Do 6 bar Głębokość ssania: Maks. 8 m Temperatura cieczy: 0 C - +55 C Temperatura otoczenia: 0 C - +40 C Zn. nap. zasilania: 1 x 220-240 V / 3 x 380-415V Masa: 15.3-25 kg Maksymalne wymiary: 762 x 347 x 556 mm Zabezpieczenie termiczne: Tak, 1-fazowe Charakterystyki pracy H [m] 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 JP 5 JP 6 JP 5 JP 6 0 0 1 2 3 4 5 Q [m³/h] 0.0 0.4 0.8 1.2 Q [l/s] Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 21

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Q [m³/h] 22 Dobór pompy Grundfos JPBasic Domowe układy podnoszenia ciśnienia Dane techniczne Zakres pracy: wydajność do 10.5 m³/h Wysokość podnoszenia do 63 m Maks. ciśnienie robocze: jpbasic 2, 3, 4: 6 bar JPBasic 5, 7, 9, 10: 7.5 bar Głębokość ssania: Maks. 8 m Temperatura cieczy: 0 C - +35 C Temperatura otoczenia: 0 C - +40 C Zn. napięcie zasilania: 1 x 220-240 V / 3 x 380-415V Zabez. termiczne: Tak, 1-fazowe Charakterystyki pracy p H [kpa] [m] 65 JPBasic 50 Hz 600 60 55 500 50 45 400 40 5 35 7 300 30 10 25 4 9 200 20 3 15 2 100 10 5 0 0 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 Q [l/s] 22 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Dobór pompy 23 Układy podnoszenia ciśnienia dla natrysków podnosi osiągi instalacji z niskociśnieniowym zbiornikiem grawitacyjnym Dane techniczne Zakres pracy: +5 C to 65 C Temperatura otoczenia: 0 C do 40 C Wilgotość względna: 95% Maks. ciśnienie robocze: 3 bar Maksymalne ciśnienie napływu: 1.5 bar Minimalna wysokość strony ssawnej: 200 mm Dostępny jest zestaw dla ujenego ciśnienia napływu Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 23

24 Dobór pompy Grundfos UPA 15-90 podnoszenie ciśnienia w domowych instalacjach hydroforowych Dane techniczne Maks. wysokość podnoszenia: Maks. wydajność: Ciśnienie: Temperatura cieczy: Pobór mocy: Regulacja prędkości obrotowej: Przyłącza: Długość montażowa: Korpus pompy: Łącznik pływakowy: 9 m 1.8 m³/h maks. 0.1 MPa (10 bar) +2 C do +95 C 120 W Ręczna/Automatycza złączki 160 mm Żeliwo/stal nierdzewna wewnętrzny Charakterystyki pracy H [m] 9.0 UPA15-90 8.0 7.0 6.0 5.0 4.0 3.0 2.0 1.0 0.0 0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 1.2 1.4 1.6 Q [m 3 /h] 0.00 0.05 0.10 0.15 0.20 0.25 0.30 0.35 0.40 0.45 Q [l/s] 24 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Dobór pompy 25 Pompa głębinowa Grundfos SQ do zaopatrzenia w wodę domów jednoi dwurodzinnych (pompa z jedną prędkością obrotową) soft start zabezpieczenie ponad- i podnapięciowe zabezpieczenie przed suchobiegiem Dane techniczne Zakres pracy: wydajność do 9 m³/h (SQ 7) Wysokość podnoszenia do 200 m (SQ 1) Zn. napięcie zasilania: 1 x 200-230 V Temperatura cieczy: 0 C - +30 C (+40 C) Średnica pompy: Ø 74 mm Masa (min./maks.): 4.7 kg / 6.4 kg Przyłącza gwintowane: rp1 ¼ / RP 1½ (DN32/DN40) Min. średnica odwiertu: Ø 76 mm Materiały: stal nierdzewna DIN W.-Nr. 1.4301. AISI 304 Montaż: pionowy lub poziomy Charakterystyki pracy H [m] SQ 150 SQ 1 100 80 SQ 2 SQ 3 60 40 SQ 5 30 20 SQ 7 15 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Q [m 3 /h] 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 Q [l/s] Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 25

26 Dobór pompy Pompa głębinowa Grundfos SP do zaopatrzenia w wodę domów jedno- i dwurodzinnych (stałe obroty pompy) Dane techniczne Zakres pracy: wydajność od 0.1-6.8 m³/h (SP 5A) Wysokość podnoszenia do 670 m Temperatura cieczy: 0 C - +40 C Maksymalne ciśnienie: 60 bar Przyłącza: sp 1,2,3 - Rp 1¼ (DN32) SP 5 - Rp 1½ (DN40) Zn. napięcie zasilania: 1 x 200-230 V / 3 x 380-415 V Średnica pompy: do Ø101 mm Min. średnica odwiertu: 4 Materiały: stal nierdzewna DIN W.-Nr. 1.4301. AISI 304 Montaż: pionowy lub poziomy Charakterystyki pracy H [m] SP 400 200 100 80 60 40 SP 1A SP 2A SP 3A SP 5A 20 10 1 2 4 6 8 Q [m 3 /h] 0.4 0.6 0.8 1 2 Q [l/s] 26 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Dobór pompy 27 Grundfos CHV wielostopniowa, pionowa pompa odśrodkowa Dane techniczne Zakres pracy: Ciśnienie robocze: Temperatura cieczy: Temperatura otoczenia: Zn. napięcie zasilania: Masa: Wymiary: Zab. termiczne: wydajność do 8 m³/h Wysokość podnoszenia do 93 m 10 bar 0 C - +90 C 0 C - +40 C 1 x 220-240 V / 3 x 380-415 V 12.2-22.5 kg 695 x 191 x 126 mm tak, 1-fazowe Charakterystyki pracy H [m] CHV 90 80 70 60 50 40 30 CHV 2 CHV 4 20 10 0 0 1 2 3 4 5 6 7 Q [m 3 /h] 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 Q [l/s] Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 27

28 Dobór pompy Pompy Grundfos GP pompa basenowa Dane techniczne Zakres pracy: wydajność aż do 26 m³/h Wysokość podnoszenia aż do 17 m 0 C - +40 C 0 C - +55 C 3 bar rp2 Temperatura cieczy: Temperatura otoczenia: Maks. ciśnienie robocze: Przyłącza: Zn. napięcie zasilania: 1 x 220-240 V, 3 x 220-240 / 380-415 V Masa: 11,7-22,6 kg Wymiary: 295 x 200 x 573 mm Zabezpieczenie termiczne: Tak, 1-fazowe Charakterystyki pracy H [m] 18 GP 16 14 12 10 8 6 4 2 GP 7-44 GP 10-60 GP 14-75 GP 20-100 GP 23-150 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 Q [m 3 /h] 0 1 2 3 4 5 6 7 Q [l/s] 28 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Dobór pompy 29 Grundfos RMQ systemy retencji wody deszczowej samozasysanie automatyczne przełączanie Dane techniczne Ciśnienie robocze: Do 7.5 bar Ciśnienie robocze: Maks. 4 bar Głębokość ssania: Maks. 8 m Temperatura cieczy: 0 C - +35 C Temperatura otoczenia: 0 C - +45 C Zn. nap. zasilania: 1 x 220-240 V Masa: 27 kg Wymiary: 685 x 483 x 396 mm Zabezpieczenie termiczne: Tak Dostępne są dwie wersje, RMQ-A oraz RMQ-B: RMQ-A cechuje się analogowym pomiarem poziomu w zbiorniku. Grundfos RMQ jest zgodne z normą EN1717 Charakterystyki pracy H [m] 48 RMQ 44 40 36 32 RMQ 3-45 28 24 20 16 12 RMQ 3-35 8 4 0 0.0 0.4 0.4 1.2 1.6 2.0 2.4 2.8 3.2 3.6 Q [m 3 /h] 0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 Q [l/s] Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 29

30 Dobór pompy Układy podwyższania ciśnienia Grundfos HD-CHV podnoszenie ciśnienia w instalacjach domowych Dane techniczne Zakres pracy: wydajność do 16 m³/h Wysokość podnoszenia do 93 m Ciśnienie robocze: 10 bar Temperatura cieczy: 0 C - +40 C Temperatura otoczenia: 0 C - +40 C Zn. nap. zasilania: 1 x 220-240 V / 3 x 380-415 V Masa: 50.1-74 kg Maksymalne wymiary.: 1190 x 455 x 352 mm Zabezpieczenie termiczne: Tak Charakterystyki pracy H [m] 100 CHV 90 80 70 60 50 40 30 CHV 2 CHV 4 20 10 0 0 2 4 6 8 10 12 14 Q [m 3 /h] 0 1 2 3 4 Q [l/s] 30 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Dobór pompy 31 Układy podwyższania ciśnienia Grundfos HPS-CHV podnoszenie ciśnienia w instalacjach domowych Dane techniczne Zakres pracy: wydajność do 16 m³/h Wys. podnoszenia do 93 m Temperatura cieczy: 0 C - +40 C Temperatura otoczenia: 0 C - +40 C Maks. ciśnienie robocze: 10 bar Zn. nap. zasilania: 1 x 220-240 V 3 x 380-415 V Masa: 70 kg Wymiary: 473 x 680 x 1039 mm Zabezpieczenie termiczne: Tak Charakterystyki pracy H [m] 100 90 80 HP - CHV 2-60 2-100 HP - CHV 2-50/60 HP CHV 70 60 HP - CHV 4-50 4-100 50 40 30 20 10 HP - CHV 2-40 2-60 HP - CHV 4-40 4-50 0 0 1 2 3 4 5 6 7 Q [m 3 /h] 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 Q [l/s] Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 31

32 Dobór pompy Układy podwyższania ciśnienia Grundfos HD-CH do podnoszenia ciśnienia Dane techniczne Zakres pracy: wydajność do 28 m³/h Wysokość podnoszenia do 56 m Temperatura cieczy: 0 C - +40 C Temperatura otoczenia: 0 C - +40 C Maks. ciśnienie robocze: 6 bar Zn. nap. zasilania: 1 x 220-240 V 3 x 220-240 V / 380-415 V Masa: 110 kg Wymiary: 780 x 600 x 775 mm Zabezpieczenie termiczne: Tak Charakterystyki pracy H [m] GCHD 70 GCHD 12-40 60 60 50 40 30 20 10 GCHD 2-50 60 GCHD 8-40 60 GCHD 4-40 60 0 0 5 10 15 20 25 Q [m 3 /h] 0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 Q [l/s] 32 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Dobór pompy 33 Układ podwyższania ciśnienia Grundfos CHV do podnoszenia ciśnienia Dane techniczne Zakres pracy: Temperatura cieczy: Temperatura otoczenia: Maks. ciśnienie robocze: Zn. nap. zasilania: Masa: Wymiary: Zabezpieczenie termiczne: Tak Zbiornik: 24 do 50 l wydajność do 8 m³/h Wysokość podnoszenia do 92 m 0 C - +40 C 0 C - +40 C 10 bar 1 x 220-240 V 3 x 380-415 V 98 kg 410 x 450 x 1164 mm Charakterystyki pracy H [m] 100 90 80 HP - CHV 2-60 2-100 HP - CHV 2-50/60 HP CHV 70 60 HP - CHV 4-50 4-100 50 40 30 20 10 HP - CHV 2-40 2-60 HP - CHV 4-40 4-50 0 0 1 2 3 4 5 6 7 Q [m 3 /h] 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 Q [l/s] Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 33

34 Dobór pompy Grundfos CR/CRI pionowa pompa wielostopniowa do dystrybucji wody Dane techniczne Zakres pracy: Temperatura cieczy: Temperatura otoczenia: Maks. ciśnienie robocze: Zn. nap. zasilania: Masa: Przyłącze: Materiał: Montaż: wydajność do 10 m³/h Wysokość podnoszenia do 240 m -20 C - +120 C 0 C - +40 C do 25 bar 3 x 220-240 / 380-415 V 18 kg - 90 kg kołnierz owalny(rp), kołnierz DIN cr: Żeliwo lub stal nierdzewna DIN W.-Nr. 1.4301. AISI 304 CRI: Cała ze stali nierdzewnej DIN W.-Nr. 1.4301. AISI 304 pionowy Charakterystyki pracy H [m] CR/CRI 200 150 100 50 30 CR/CRI 1 CR/CRI 3 CR/CRI 5 20 10 1 1.5 2 3 4 6 8 10 Q [m 3 /h] 0.0 0.4 0.6 0.8 1 2 Q [l/s] 34 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Dobór pompy 35 Grundfos SPO Pompa głębinowa do zaopatrzenia w wodę Dane techniczne Zakres pracy: wydajność do 6.5 m³/h Wysokość podnoszenia do 75 m Zn. nap. zasilania: 1 x 220-240 V 3 x 380-415 V Maks. temperatura cieczy: 40 C Częstotliwość: 50 Hz Wymiary: Ø 127 x H 546-658 mm Masa (min./maks.): 15.6 kg / 20.4 kg Przyłącza gwintowane: RP 11/4 (DN32) Min. średnica odwiertu: 150 mm Maks. głębokość montażu: 20 m poniżej poziomu wody Materiały: stal nierdzewna DIN W. -Nr. 1.4301. AISI 304 Montaż: pionowy lub poziomy Charakterystyki pracy H [m] 70 SPO 50 Hz 60 50 40 30 SPO 3 SPO 5 20 10 0 0 1 2 3 4 5 6 Q [m³/h] Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 35

TM02 4127 3803 36 Dobór pompy Grundfos Hydro Solo-S do podnoszenia ciśnienia Dane techniczne Zakres pracy: wydajność do 8 m³/h Wysokość podnoszenia do 100 m Temperatura cieczy: 0 C - +70 C Temperatura otoczenia: 0 C - +40 C Maks. ciśnienie robocze: 10 bar Zn. nap. zasilania: 1 x 220-230 V 3 x 380-415 V Masa: 59-99 kg Przyłącza gwintowane: RP 1 Charakterystyki pracy H [m] Hydro Solo S 80 60 50 40 30 CR 1 CR 3 CR 5 20 15 10 1 2 3 4 6 Q [m 3 /h] 36 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Osprzęt 37 Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 37

38 Akcesoria Grundfos PM Pełen typoszereg urządzeń sterujących dla pomp zaopatrzenia w wodę w instalacjach domowych. Dla wszystkich rodzajów zastosowań, dla ciśnienia stałego, zał./wył. pompy, bez lub ze zbiornikiem ciśnieniowym. Cechy zabezpieczenie przed suchobiegiem wbudowany zawór zwrotny ułatwienie wykonania podłączenia elektrycznego poprzez zastosowanie wtyczki i gniazda Grundfos PM 1 Załącza i wyłącza pompę zgodnie z zapotrzebowaniem Dane techniczne Dwie wersje: załączenie przy 1.5 lub 2.2 bar Maks. obciążenie: 6 A Znamionowe napięcie zasilania: 1 x 220-240 V Maks. ciśnienie: 10 bar Temperatura cieczy: 0-40 C Przyłącza: G1 (DN25) Długość montażowa: 171 mm 38 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Osprzęt 39 Grundfos PM 2 Załącza i wyłącza pompę zgodnie z zapotrzebowaniem lub do zastosowań ze zbiornikiem ciśnieniowym, poddanym ciśnieniu w instalacji Cechy odczyt ciśnienia z panelu frontowego zintegrowany zbiornik może być ustawione jako dodatkowe zabezpieczenie instalacji Dane techniczne Regulowane ciśnienie załączenia: 1.5-5 bar Maks. obciążenie: 11 A Znamionowe napięcie zasilania: 1 x 220-240 V Maks. ciśnienie: 10 bar Temperatura cieczy: 0-40 C Przyłącza: G1 (DN25) Długość montażowa: 171 mm Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 39

40 Osprzęt Grundfos PM 3 Utrzymuje stałe ciśnienie poprzez regulację prędkości pompy Cechy stałe ciśnienie płynna praca pompy Łatwe dokonywanie nastaw poprzez wprowadzane zadanej wartości ciśnienia stan parametrów instalacji wświetlany na przyjaznym dla użytkownika panelu Dane techniczne Regulowany punkt pracy: 1-6 bar Maksymalne obciążenie: 9.2 A Zn. nap. zasilania: 1 x 220-240 V Maks. ciśnienie: 10 bar Temperatura cieczy: 0-40 C Przyłącza: G1 (DN25) Długość montażowa: 274 mm 40 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Osprzęt 41 Zbiorniki GT do wody zimnej Membranowe i przeponowe zbiorniki ciśnieniniowe Grundfos są odpowiednie dla zastosowań domowych i przemysłowych i są zatwierdzone do pracy z wodą pitną. Zbiornik z materiału kompozytowego C2B jest lekki i wolny od korozji. Firma Grundfos dostarcza 4 typy zbiorników do wody zimnej: C2B: GT-H: GT-D: GT-U: zbiorniki kompozytowe: 60-450 l Maks. ciśnienie robocze: 8.6 bar Ciśnienie wstępne: 2.6 bar Maks. temperatura cieczy: 50 C Zbiorniki membranowe:8-80 l Maks. ciśnienie robocze: 10 bar Ciśnienie wstępne: 1.5 bar Maks. temperatura cieczy: 90 C Zbiorniki z podwójną membraną:100-450 l Maks. ciśnienie robocze: 10 bar Ciśnienie wstępne: 1.5 bar Maks. temperatura cieczy: 90 C zbiorniki przeponowe: 750-4000 l Maks. ciśnienie robocze: 16 bar Ciśnienie wstępne: 4 bar Maks. temperatura cieczy: 70 C NOWOŚĆ C2B GT-H GT-D GT-U Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 41

42 Uwagi 42 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Teoria 43 Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 43

44 Teoria Długość przewodu Poniżej wyszczególniono zalecane długości przewodów (w metrach): Wymiary przewodów przy zasilaniu 1 x 230 V kw Wymiary[mm²] 1.5 2.5 4 6 10 Maks. długość przewodu w metrach od wył. ochronnego silnika do pompy 0.37 111 185 295 440 723 0.55 80 133 211 315 518 0.75 58 96 153 229 377 1.1 48 79 127 190 316 1.5 34 57 92 137 228 2.2 43 68 102 169 Wymiary przewodów przy zasilaniu 3 x 400 V kw Wymiary[mm²] 1.5 2.5 4 6 10 Maks. długość przewodu w metrach od wył. ochronnego silnika do pompy 0.37 192 318 506 752 0.55 122 203 322 479 783 0.75 104 173 275 409 672 1.1 70 117 186 277 455 1.5 55 91 145 215 354 2.2 38 64 101 151 249 44 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Teoria 45 Studnie z zapiaszczoną wodą Woda ze studni może zawierać bardzo małe cząstki stałe, mniejsze od mułu. Cząsteczki te zostaną odfiltrowane i usunięte podczas płukania wstecznego. Zapiaszczona woda występuje w studniach, które nie zostały odpowiednio oczysczone lub mających słabą osłonę. Studnia poddana działaniu zapiaszczonej wody może ulec uszkodzeniu, może wystąpić korozja osłony lub obudowy studni lub obydwu na raz. Posadowienie obudowy studni w gruncie może także ulec uszkodzeniu. Poniżej przedstawiono dozwolone, maksymalne zawartości piasku w wodzie dla studni. Jeżeli zawartość piasku w wodzie przekroczy 15mg/l, to ze studni będą odprowadzane duże ilości cząstek stałych. Może to spowodować wymywanie materiału z warstwy wodonośnośnej gruntu znajdującego się poniżej studni przyczyniając sie do zapadania się studni oraz skrócenia jej czasu ekspoatacji. Zawartość piasku w wodzie przekraczająca 50 mg/l przyczynia się do znaczącego przyspieszenia zużycia pompy. Zastosowania Przemysł spożywczy i produkcja napojów Domy prywatne Nawadnianie przez zraszacze Nawadnianie zalewowe maksymalna zawartość piasku/l 1 5 10 15 X X X X Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 45

46 Teoria Nastawy ciśnienia Istnieją trzy sposoby sterowania ciśnienia: 1. zał./wył. pompy bez zbiornika ciśnieniowego ( PM 1 / PM 2) 2. zał./wył. pompy ze zbiornikiem ciśnieniowym (PM 2) 3. Instalacja stałego ciśnienia wody (PM 3 / SQE) Zał./Wył. pompy bez zbiornika ciśnienia Pompa jest załączana i wyłączana zgodnie z zapotrzebowaniem. Zał: Wył: Gdy ciśnienie uzyska odpowiednią wartość, pompa zostanie załączona. Pompa będzie kontynułować pracę dopóki w instalacji będzie występował przepływ (zapotrzebowanie). pompa zostaje zatrzymana gdy nie ma przepływu, a ciśnienie osiągnie wartość poniżej ciśnienia załączenia (PM 2). NB: Wymagana wartość ciśnienia Wył. dla PM1 wynosi 0.4 bara + wartość ciśnienia Zał. pompy. Poprawna wartość ciśnienia Zał. jest niższa niż wartość ciśnienia jaką może wytworzyć pompa (w innym przypadku pompa nie będzie mogła być wyłączona). wyższa niż ciśnienie instalacji w przypadku gdy najwyżej położony punkt rozbioru jest otwarty (w przeciwnym przypadku pompa nie się załączać). Przykład: ciśnienie Zał. musi być wyższe niż 1 bar (+ dokładność urządzenia) jeżeli najwyżej położony punk rozbioru jest umiejscowiony 10m powyżej jednostki sterującej. 46 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Teoria 47 Charakterystyka instalacji: Instalacje kompaktowe, bez zbiornika ciśnieniowego Gdy jeden punk rozbioru jest otwarty utrzymywana jest stała wartość ciśnienia jeżeli otwartych jest więcej punktów rozbioru wartość ciśńienia spada Ostrzeżenia: zastosowanie przewymiarowananej pompy może spowodować przekroczenie dopuszczalnego ciśnienia w instalacji. Maks. ciśnienie instalacji > Ciśnienie napływu + Maks. wys. podnoszenia pompy nieszczelności instalacji mogą być przyczyną cyklicznego Zał. i Wył. pompy. H Wartość ciśnienia maleje zodnie z iloscią otwartych punktów rozbioru. Im więcej będzie otwartych kranów tym ciśnienie w instalacji będzie niższe. Czas Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 47

H 48 Teoria Zał./Wył. pompy ze zbiornikiem ciśnieniowym Pompa załącza się i wyłącza zależnie od ciśnienia panującego w instalacji. Zał.: Wył.: Gdy ciśnienie uzyska odpowiednią wartość pompa zostanie załączona. Gdy wartość ciśnienia osiągnie wartość Wył. pompa zatrzyma się. Poprawna wartość ciśnienia Zał. jest najniższym ciśńieniem występującym w instalacji Poprawna wartość ciśnienia Wył. wynosi Zazwyczaj o 1 bar więcej niż wartoś ciśnienia Zał. w instalacjach domowych. mniejsza różnica ciśnienia pomiędzy ciśneiniem Zał. i Wył. spowoduje częstsze załączanie i wyłaczanie pompy. większa różnica ciśnienia pomiędzy ciśneiniem Zał. i Wył. spowoduje zwiększenie kosztów pracy układu, ponieważ ciśnienie wył. będzie wtedy wyższe. Charakterystyka instalacji: podczas rozbioru wody, wartość ciśńienia będzie oscylować pomiędzy wartością Zał. i Wył. pompy zbiorniki w instalacji pracują jako rezerwuar co pozwala na zatrzymywanie pompy podczas rozbioru wody. Ostrzeżenia: jeżeli wartość cisńienia Wył. jest ustawiona powyżej wartości dostarczanej prze pompę, pompa ta nie będzie mogła być zatrzymywana. stop (Wył.) start (Zał.) Wahania ciśnienia wody podczas załączania i wyłączania pompy (podczas rozbioru). Czas 48 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Teoria 49 Stałe ciśnienie wody Prędkość obrotowa pompy jest regulowana aby utrzymać ciśnienie w instalacji na stałym poziomie. Zał.: Wył.: Pompa załącza się i wyłącza zależnie od ciśnienia panującego w instalacji. Gdy nie ma rozbioru wody pompa zostaje zatrzymana. Poprawna wartość ciśnienia wynosi ma być ustawione tylko wymagane ciśnienie w instalacji Charakterystyka instalacji: gdy następuje rozbiór wody, dzięki regulacji prędkości obrotowej pompy ciśnienie utrzymywane jest na stałym poziomie, tym samym osiągi pompy dostosowują sie do aktualnych potrzeb. regulacja prędkości obrotowej pompy powoduje jej łagodną pracę i może pomóc uniknąć uderzeń hydraulicznych zakłóceń elektrycznych. ciśnienie może być utrzymywane na stałym poziomie tylko w zakresie pracy pompy. Ostrzeżenia: jeżeli ustawione ciśnienie jest wyższe od ciśnienia jakie pompa może wytworzyć, pompa może nie być zdolna do wyłączenia się. H Czas Ciśnienie nie zmienia się w zależności od rozbioru Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 49

50 Teoria Uderzenie hydrauliczne Uderzenie hydrauliczne jest rezultatem nagłej zmiany prędkości przepływu cieczy. Występuje ono zazwyczaj gdy przepływ cieczy zostanie nagle zatrzymany lub zostanie gwałtownie wymuszona zmiana jego kierunku. Może zostać wytworzona fala uderzeniowa (fala akustyczna) o ciśnieniu pięć razy większym od ciśnienia instalacji. Kiedy pompa zatrzymuje się, w wyniku działania ciśnienia atmosferycznego, przepływ wody w pionowym odcinku rury ustaje. Na odcinku poziomym rury wylotowej przepływ będzie zanikał powoli w wyniku oporów na rurociągu. Ta sytuacja powoduje powstanie podciśnienia w rurze pionowej, a to spowoduje wydzielenie się pary wodnej ze słupa wody. Ciśnienie to powoduje cofanie się wody z powrotem do studni co skutkuje uderzeniem hydraulicznym. Powstanie uderzenia hydraulicznego może prowadzić do: pęknięcia rurociągu przecieków na przyłączach powstania wibracji i hałasu w rurociągu uszkodzenia zaworów pęknięcia zbiorników i grzejników Uwagi: należy podłączać zbiornik przeponowy w miejscu łączenia się rury wznośnej z rurą pionową. Woda ze zbiornika przeponowego będzie wypływała gdy pompa będzie wyłączona zapobiegając wytworzeniu podciśnienia. Uderzenia hydraulicznego można także uniknąć używając jednostki Grundfos PM3 zapewniającej łagodny rozruch i zatrzymanie pompy. 50 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Teoria 51 Dobór pompy Doboru pompy dokonuje się na podstawie wymaganego zapotrzebowania na wodę i wymaganego ciśnienia. Zapotrzebowanie na wodę Zapotrzebowanie na wodę zależy od ilości odbiorców podłączonych do instalacji. Aby oszcować zapotrzebowanie na wodę można wykonać następujące czynności. Po pierwsze należy zsumować przepływ pochodzący z różnych punktów rozbioru: Suma przepływu [l/s] Punkt rozbioru Zimna woda Ciepła woda Prysznic 0.2 0.2 Wanna 0.3 0.3 Umywalka 0.1 0.1 Zlewozmywak kuchenny 0.2 0.2 Toaleta 0.1 Pralka 0.2 Zmywarka naczyń 0.2 Kran ogrodowy, itp. 0.2 Przykład 1 Prysznic(woda ciepła/zimna) 0.4 l/s 1 Umywalka (woda zimna) 0.1 l/s 1 Zlewozmywak kuchenny (woda ciepła/zimna) 0.4 l/s 1 Toaleta 0.1 l/s Przepływ całkowity 1 l/s Ze względu na fakt, że nie wszystkie punkty rozbioru są otwarte w tym samym czasie Przepływ całkowity może być sprowadzony do rzeczywistego Zapotrzebowania na wodę przy wykorzystaniu następującego wykresu. Firma Grundfos nie ponosi odpwowiedzialności za niepoprawny dobór dokonany na bazie obliczeń zamieszczonych w tym prodręczniku. Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 51

6.0 5.5 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 1 2 3 4 5 10 100 1.6 1.5 1.4 1.3 1.2 1.1 0.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0 1 52 Teoria (Dobór pompy, kontynuacja) Zapotrzebowanie na wodę [l/s] Zapotrzebowanie na wodę Przepływ całkowity [l/s] Zapotrzebowanie nia wodę [m³/h] Zapotrzebowanie na wodę w tym przykładzie wynosi 1.2 m³/h (0.33 l/s) 52 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Teoria 53 (Dobór pompy, kontynuacja) Wysokość podnoszenia Zastosuj ten wzor do określenia wymaganej wysokości podnoszenia H[m] = p tap x 10.2 + H geo + H f p tap = wymagane ciśnienie w najwyższym punkcie rozbioru (np. kran). H geo = rożnica geometryczna wysokości pomiędzy niskim poziomem wody w studni a najwyższym punktem poboru. H f = straty ciśnienia liniowe i miejscowe (patrz odpowiednia tabela w rozdziale dotyczącym rur). Przykład domowe instalacje zaopatrzenie w wodę: Wymagana wydajność: 1.2 m³/h p tap = 3 bar H geo = 30 m H f = 2.2 Rury wykonane są z tworzywa, Ø 25 mm, o długości 35 m. Obliczenia: H f = (wartość z tabeli x długość rury) 6.4/100 x 35 = 2.2 mh [m] = (p tap x 10.2) + H geo + H f = 3 x 10.2 + 30 + 2.2 = 62.8 m Wynik: Q = 1.2 m³/h, H = 62.8 m W celu doboru określonej pompy skorzystaj z odpowiedniego katalogu pomp Grundfos lub programu doboru WinCAPS/WebCAPS lub skontaktuj się z przedstawicielem firmy Grundfos. Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 53

54 Teoria Rurociągi W każdej instalacji zaopatrzenia w wodę, zaprojektowanie i dobór materiałów instalacji rurowej ma zasadniczy wpływ na wybor pompy i ekonomię eksploatacji. Kiedy projektujemy instalację zaopatrzenia w wodę, należy brać pod uwagę cztery najważniejsze czynniki: 1. wysokość podnoszenia (geometryczną) 2. straty ciśnienia na rurach i kształtkach 3. rożnice ciśnień na wyłączniku ciśnieniowym (patrz Nastawy ciśnienia ) 4. wymagane ciśnienie w kranie Wysokość podnoszenia (geometryczna) Wysokość statyczna jest to odległość pomiędzy poziomem wody gruntowej a najwyżej położonym kranem, zazwyczaj instalator nie ma wpływu na jego wartość. Straty ciśnienia Straty ciśnienia zależą całkowicie od wyboru wykonania rury i dobranych długości i średnic. Nadmierne straty równoznaczne są stratą energii. Zalecane straty wysokości podnoszenia dla rur wahają się w granicach 1 do 2m. Kiedy obliczamy straty ciśnienia na rurociągu, jest istotne korzystanie z takich narzędzi obliczeniowych, ktore zakładają wewnętrzną chropowatość rury. We wszystkich rurach przesyłających wodę wystąpuje, po pewnym okresie eksploatacji, pokrycie wewnętrznych powierzchni osadami rdzy, wapieni, itp. Prędkość przepływu w rurociągu musi być niska. Jeśli prędkość przekracza 2 m/s, istnieje ryzyko powstawania hałasu w wyniku pojawienia się turbulencji na kolanach, rozgałęzieniach i zaworach, jak rownież uderzeń hydraulicznych. Wymagane ciśnienie w kranie Wymagane ciśnienie w kranie zależy od wyboru rodzaju przyboru czerpalnego. Minimalna wartość ciśnienia punktu czerpalnego nie powinna być wmniejsza niż 1bar. Aktualna wartość ciśńienia punktu czerpalnego może przekroczć 1 bar podczas jego użytkowania. 54 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Teoria 55 (Rurociągi ciąg dalszy) Przepływ Średnica nominalna w calach i wewnętrzna w mm Średnica nominalna w mm i wewnętrzna w mm M³/h l/min. l/sec. 0.6 10 0.2 0.9 15 0.25 1.2 20 0.33 1.5 25 0.42 1.8 30 0.50 2.1 35 0.58 2.4 40 0.67 3.0 50 0.83 3.6 60 1.00 4.2 70 1.12 4.8 80 1.33 5.4 90 1.50 6.0 100 1.67 7.5 125 2.08 ½ 15.75 0.9 9.9 1.3 20.1 1.7 33.5 2.1 49.9 2.6 69.3 3.0 91.5 ¾ 21.25 0.5 2.4 0.7 4.9 0.9 8.0 1.2 11.9 1.4 16.5 1.6 21.8 1.9 27.7 2.3 41.4 2.8 Rury stalowe Rury PELM 1 27.00 0.3 0.8 0.4 1.6 0.6 2.6 0.7 3.8 0.9 5.3 1.0 6.9 1.2 8.8 1.5 13.1 1.8 1¼ 35.75 Zasuwy 90 1.0 1.0 1.1 1.2 1.3 Trójniki, zawory zwrotne 4.0 4.0 4.0 5.0 5.0 Zawory stopowe 8.0 8.0 8.0 10 10 57.7 3.3 76.5 18.3 2.0 24.2 2.3 30.9 2.6 38.3 2.9 46.5 3.6 70.4 0.2 0.4 0.3 0.7 0.4 1.0 0.5 1.4 0.6 1.8 0.7 2.3 0.8 3.4 1.0 4.7 1.2 6.2 1.3 7.9 1.5 9.8 1.7 11.9 2.1 17.9 1½ 41.25 0.2 0.3 0.3 0.5 0.4 0.7 0.4 0.9 0.5 1.2 0.6 1.7 0.7 2.4 0.9 3.1 1.0 4.0 1.1 4.9 1.2 6.0 1.6 9.0 25 20.4 0.5 1.8 0.8 4.0 1.0 6.4 1.3 10.0 1.5 13.0 1.8 16.0 2.1 22.0 2.5 37.0 3.1 43.0 3.4 50.0 32 26.2 0.3 0.7 0.5 1.1 0.6 2.2 0.8 3.5 0.9 4.6 1.1 6.0 1.2 7.5 1.5 11.0 1.9 15.0 2.0 18.0 2.5 25.0 2.8 30.0 3.1 39.0 3.9 50.0 40 32.6 0.2 0.3 0.3 0.6 0.4 0.9 0.5 1.4 0.6 1.9 0.7 2.0 0.8 3.3 1.0 4.8 1.2 6.5 1.3 0.8 1.6 10.5 1.8 12.0 2.0 16.0 2.5 24.0 50 40.8 0.1 0.9 0.2 0.2 0.3 0.3 0.3 0.4 0.4 0.6 0.4 0.7 0.5 0.9 0.6 1.4 0.8 1.9 0.9 2.5 1.0 3.0 1.2 3.5 1.3 4.6 1.6 6.6 Liczby powyżej przedstawiają prędkość wody w m/s. Liczby poniżej przedstawiają straty wysokości ciśnienia w metrach na 100 metrów rury prostej. Straty miejscowe na kolanach, zasuwach, trojnikach i zaworach zwrotnych są przedstawione w ostatnich trzech liniach tabeli. Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 55

56 Teoria Dodatkowe wiadomości o rurociągach Nadmiarowy zawór upustowy Zalecane jest stosowanie w rurociągu tłocznym nadmiarowych zaworów upustowych w celu ochrony rurociągu przed wzrostem ciśnienia spowodowanym jego nieprawidłową pracą. Uwagi: Zawór upustowy należy umieszczać zawsze po stronie tłocznej pompy. Do wylotu zaworu należy doprowadzić odpływ. Zabezpieczenie przed mrozem Należy chronić instalację przed mrozem. Do zabezpieczenia przed mrozem należy: dokładna izolacja całej instalacji lub całkowite opróżnienie instalacji w okresach mrozu Zawór zwrotny Zawsze w instalajach zaopatrzenia w wodę zalecane jest stosowanie zaworów zwrotnych. Powodem tego jest ochrona instalacji przed ubytkami wody, w chwili, kiedy pompa jest wyłączona. Zalecany jest montaż zaworu zwrotnego z koszem wlotowym jeżeli pompy są instalowane na ziemi i woda jest pobierana ze studni lub ze zbiornika. 56 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Teoria 57 Zbiornik cisnieniowy W celu minimalizacji ilości załączeń i wyłączeń pompy w systemie zaopatrzenia w wodę i aby zredukować możliwość pojawienia się uderzeń hydraulicznych w instalacji rurowej należy instalować zbiorniki ciśnieniowe. Instalacje stałociśnieniowe Zaleca się stosowanie zbiornika 8 l. Wartość ciśnienia wstępnego powinna wynosić: Wartość zadana ciśnienia x 0.7 [bar] Instalacje z łącznikiem ciśnieniowym Wielkość zbiornika może być określona na podstawie poniższego diagramu. Wartość ciśnienia wstępnego powinna wynosić: Początkowa wartość ciśnienia x 0.9 [bar] Poniższy diagram sporządzony jest dla następujących warunków: 1. różnica ciśnienia Δp = 1 bar 2. Ilość zał./wył. na godzinę = 20 3. ciśńienie początkowe = ciśnienie załączenia x 0.9 [bar] p [bar] 8 l 12 l 18 l 33 l 130 l 200 l 170 l 240 l 24 l 80 l 300 l 60 l 450 l 100 l 500 l 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1. 5 1. 0 0.08 0.1 0.15 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.8 1 1. 5 2 3 4 5 6 8 10 12 Q [m³/h] 2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 30 40 50 60 70 80 100 Q [l/min] Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 57

58 Teoria Dostosowanie wydajności pompy do zużycia wody Wybór właściwej pompy polega na dopasowaniu wydajności pompy do zużycia wody. Należy unikać instalowania przewymiarowanych lub niedowymiarowanych pomp. Uwaga: w dużym stopniu zużycie zależne jest od sposobu życia mieszkańców oraz standardu budynku. podlewanie ogrodu w okresie letnim może przyczynić się do pięciokrotnego wzrostu zużycia wody. Ilość wody parującej z basenów i stawów jest porównywalna z ilością wody potrzebną do nawadniania trawnika przeliczoną na metr kwadratowy. Tryb postępowaia: 1. określenie dziennego i szczytowego zapotrzebowania na wodę. 2. badanie wartości przepływu wody w gałęzi zasilającej. 3. wykorzystanie programu WinCAPS w celu wyszukania pompy odpowiadającej najbardziej wymaganiom instalacji. Wielkość/Zastosowanie Szczytowa L/min. Szczytowa M³/h do 145 m² 50 3 Ponad 145 m² 80 5 Trawniki i ogrody 15 1 58 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Porady praktyczne 59 Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 59

60 Porady praktyczne Pompy głębinowe Podczas montażu pomp głębinowych należy przestrzegać następujących, podstawowych zasad: należy pompować jedynie czystą wodę przed montażem nowej pompy należy wykorzystać pompę czyszczącą aby oczyścić studnię z piasku oraz innych cząstek stałych. przed zanurzeniem pompy należy najpierw zamontować zabezpieczenie przed suchobiegiem oraz zawór zwrotny (jeżeli nie jest on zintegorwany z pompą). uruchomić pompę na czas, aż cała instalacja zostanie odpowietrzona. Uwagi: Przed rozpoczęciem montażu oraz rozruchu pompy należy zaznajomić się z instrukcją montażu i eksploatacji pompy. 60 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Porady praktyczne 61 Pompy naziemne, samozasysające Podczas montażu pomp naziemnych, samozasysających należy postępować wg nastpęujących zasad: należy zamontować zawór stopowy. nigdy nie należy używać rur ssawnych o nieodpowiednich wymiarach. Zastosowanie rur o mniejszych średniach może być przyczyną wystąpienia kawitacji. unikanie suchobiegu. Jednostki Grundfos PM posiadają funkcję zabezpieczenia przed suchobiegiem. unikanie zamarzania. należy pompować jedynie czystą wodę. Instalować filtr jeżeli woda zawiera nieczystości. rura ssąca musi być na 100% szczelna. pompa przed pierwszym uruchomieniem musi zostać zalana. Maksymalna wysokość zasysania: Maksymalna wysokość zasysania wynosi 8 m. Jednak zwiększenie długość rury ssącej powoduje zmniejszenie wysokości zasysania. Patrz poniższy wykres. [m] 9 8 7 6 Wysokość ssania 5 4 3 2 1 0 0 4 8 12 16 20 24 28 32 36 40 [m] Rura ssąca Wykres sporządzono dla następujących założeń: Zastosowanie pompy MQ oraz rury ssącej 1 PEL. Przepływ 2 m³/h Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 61

62 Porady praktyczne Naziemne pompy samozasysające Podczas montażu pomp naziemnych hydroforowych należy przestrzegać następujących zasad: ciśnienie napływu. Należy unikać nadmiernego ciśnienia po stronie ssawnej. Zapoznaj się z instrukcją montażu i eksploatacji. unikać zamarzania. należy pompować jedynie czystą wodę. unikać suchobiegu należy instalować zawór zwrotny. pompa i instalacja musi być zalana przed pierwszym uruchomieniem. Uwagi: Przed rozpoczęciem montażu oraz rozruchu pompy należy zaznajomić się z Instrukcją montażu i eksploatacji pompy. 62 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Porady praktyczne 63 Opuszczanie pompy głębinowej do studni Podczas opuszczania pompy głębinowej do studni należy przestrzegać następujących zasad: nigdy nie należy opuszczać pompy do studni przy pomocy przewodu silnikowego lub linki zabezpieczającej. Należy zawsze używać rury. należy zawsze przymocować linkę zabezpieczającą do otworu w uszczelnieniu za pomocą karabińczyków. Stanowi to dodatkowe zabezpieczenie pompy na wypadek pęknięcia rury. Po zakończeniu montażu linka powinna być zwieszona luźno. Naczynia wyrównawacze Podczas montażu instalacji wyposażonych w naczynie wyrównawcze należy przestrzegać następujących zasad: zatrzymać pompę i otworzyć zawór aby zmniejszyć ciśnienie wody przed sprawdzeniem ciśnienia wstępnego w zbiorniku. dla pomp tradycyjnych sterowanych poprzez Zał./Wył. ciśnienie wstępne powinno wynosić 0.9 wartości ciśńienia załączenia. dla instalacji z ciśnieniem stałym (SQE lub PM3) ciśnienie wstępne powinno wynosić 0,7 wartości ciśnienia załączenia. Filtry Należy regularnie sprawdzać i czyścić filtry. Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 63

64 Porady praktyczne Samozasysanie Usterka Przyczyna Postępowanie 1. Pompa pracuje lecz nie wytwarza ciśnienia. a) pompa i instalacja po stronie ssawnej musi zostać zalana. b) rura ssąca nie jest w 100% szczelna. Wypełnić pompę i rurę wodą. Sprawdzić wszystkie przyłącza oraz rurę ssącą. W razie konieczności wymienić. 2. Pompa nie wyłącza się. a) Łącznik ciśnienia jest niepoprawnie ustawiony. b) Instalacja nieszczelna. Sprawdzić nastawy i ustawić odpowiednie wartości. Znaleźć nieszczelność i naprawić ją. a) niedobór wody w studni. Wywiercić nową studnię. 3. Pompa nie dostarcza odpowiednich ilości wody. b) rura ssąca nie jest w 100% szczelna. c) Instalacja jest zablokowana. d) wydajność pompy nie jest zadowalająca. Sprawdzić wszystkie przyłącza oraz rurę ssącą. W razie konieczności wymienić. Wyczyścić rurociąg. Wynienić na pompę o większej wydajności. 64 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Porady praktyczne 65 Usterka Przyczyna Postępowanie a) ciśnienie początkowe w zbiorniku jest zbyt niskie lub zbyt wysokie. Wyregulować ciśnienie wstępne w zbiorniku (0.9 x ciśnienie załączenia). b) membrana zbiornika jest nieszczelna. Wymienić membranę lub cały zbiornik 4. Pompa załacza się i wyłącza zbyt często. c) uszkodzony zawór stopowy. Sprawdzić zawór, w razie konieczności wymienić. d) różnica pomiędzy ciśnieniem Zał. a Wył. jest zbyt mała. Zwiększ różnicę. Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 65

66 Porady praktyczne Zanurzeniowe Usterka Przyczyna Postępowanie 1. Pompa pracuje lecz nie wytwarza ciśnienia. a) pompa i instalacja nie jest prawidłowo zalana. b) rurociąg jest zablokowany. c) niedobór wody w studni. Wypełnij je wodą. Oczyścić rurociąg. Wywiercić nową studnię. a) wydajność pompy nie jest zadowalająca. Wynienić na pompę o większej wydajności. 2. Pompa nie dostarcza odpowiednich ilości wody. 3. Pompa załacza się i wyłącza zbyt często. 4. Instalacja stałego cisnienia SQE załącza i wyłącza się zbyt często. b) rurociąg jest zablokowany. c) obniżanie poziomu wody w studni jest większe niż oczekiwano. a) ciśnienie początkowe w zbiorniku jest zbyt niskie lub zbyt wysokie. b) membrana zbiornika jest nieszczelna. a) ciśnienie początkowe w zbiorniku jest zbyt niskie lub zbyt wysokie. Oczyścić rurociąg. Wywiercić nową studnię. Wyregulować ciśnienie wstępne w zbiorniku (0.9 x ciśnienie załączenia). Wymienić membranę lub cały zbiornik Wyregulować ciśnienie początkowe w zbiorniku (0.7 x nastawa ciśnienia pompy). 66 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Porady praktyczne 67 Bez samozasysania Usterka Przyczyna Postępowanie 1. Pompa pracuje lecz nie wytwarza ciśnienia. a) pompa i/lub rura ssąca nie są poprawnie zalane. b) zawór zwrotny lub rura ssąca są nieszczelne. Zalać wodą pompę i/lub rurę ssącą. Wymienić zawór zwrotny oraz/lub uszczelnić rurę ssącą. 2. Pompa nie dostarcza odpowiednich ilości wody. a) wysokość zasysania jest za wysoka. b) przewody fazowe silnika są zamienione (dot. tylko silników 3-fazowych). Sprawdzić odległość pomiędzy pompą a poziomem wody w studni. Jeżeli jest to możliwe, zamontować pompę tak aby zmniejszyć odległość pomiędzy poziomem wody a pompą. zamienić ze sobą podłączenie dwóch przewodów fazowych. c) Łącznik ciśnienia jest niepoprawnie ustawiony. Dokonać poprawnych nastaw. 3. Pompa pracowała przez dłuższy czas jednak nie dostarcza wody gdy jest uruchomiona po okresie zastoju. a) pompa i rura ssąca są opróżnione. Zalać wodą pompę i/lub rurę ssącą. Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 67

68 Porady praktyczne Usterka Przyczyna Postępowanie a) ciśnienie początkowe w zbiorniku jest zbyt niskie lub zbyt wysokie. Wyregulować ciśnienie wstępne w zbiorniku (0.9 x ciśnienie załączenia). b) uszkodzony zawór stopowy. Sprawdzić zawór, w razie konieczności wymienić. 4. Pompa załacza się i wyłącza zbyt często. c) różnica pomiędzy ciśnieniem Zał. a Wył. jest zbyt mała. Zwiększyć różnicę. 68 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Porady praktyczne 69 Znajdź dokłade informacje na stronie Dom i Ogród Strona internetowa Dom i Ogród umożliwia łatwy i bezpośredni dostęp do sczegółowych informacji na temat produktów umieszczonych w naszej bazie WebCAPS. Wystarczy wykonać następujące czynności. 1. odwiedzić stronę www.grundfos.pl. 2. odnajdź i rozwiń menu Wymierz obszar zastosowania... i wybierz Dom i Ogród. 3. Gdy strona startowa zostanie załadowana zostaną udostępnione ogólne informacje o produktach dostępne za pomocą odnośników: Zaopatrzenie w wodę, Ciepłownictwo, Odprowadzanie brudnej wody i ścieków i Pełna lista produktów. 4. aby uzyskać kompletne informacje na temat poszczególnej pompy naciśnij na Dokładne informacje o produkcie w WebCAPS. To wszystko! Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 69

70 Kontakt Gdańsk Olsztyn Baranowo k. Poznania Łódź Warszawa Wroclaw Katowice Kraków Rzeszów 70 Grundfos Podręcznik Instalatora Wydanie 4

Kontakt 71 Adresy GRUNDFOS POMPY SP. Z O.O. ul. Klonowa 23, Baranowo k. Poznania 62-081 Przeźmierowo tel. 0-61 650 13 00 fax 0-61 650 13 50 www.grundfos.com e-mail: info_gpl@grundfos.com ODDZIAŁY Warszawa 02-801, ul. Puławska 387 tel. 0-22 331 36 66 fax 0-22 331 36 67 Katowice 40-246, ul. Porcelanowa 10 tel. 0-32 730 37 80 fax 0-32 730 37 81 Wrocław 50-032, ul. J. Piłsudskiego 49-57 tel. 0-71 719 24 30 fax 0-71 719 24 31 Gdańsk 80-383, ul. Beniowskiego 5 tel./fax 0-58 554 92 94 Instalacje zaopatrzenia w wodę w budynkach mieszkalnych 71

Be responsible Think ahead Innovate www.grundfos.com 0308/GMA/WS/ 7569/