Ochrona różnorodności biologicznej w dolinach rzek w Programie ochrony środowiska powiatu płockiego Maja Syska-Żelechowska Dyrektor Wydziału Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Płocku Konferencja sumująca projekt; Zostań przyjacielem wody 13.12.2013 r. Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.
Program ochrony środowiska w powiecie płockim Rada Powiatu w Płocku uchwałą nr 312/XXXVIII/2010 z dnia 22 września 2010 r., przyjęła Program ochrony środowiska w powiecie płockim na lata 2011 2015 z perspektywą do roku 2018.
Znaczenie przyrodnicze dolin rzecznych Naturalne korytarze ekologiczne łączące rozproszone obszary wartościowe przyrodniczo. Ważne drogi przepływu materii i energii, Kształtują klimat, Odgrywają ogromną rolę w obiegu wody, Charakteryzują się dużą bioróżnorodnością, Stanowią kluczowy element krajobrazu.
Adresaci poszczególnych działań ekorozwojowych Samorządy gminne, Samorząd powiatowy, Samorząd wojewódzki, Przedsiębiorcy, Organizacje pozarządowe Administracja LP, PSP, Policja, MWIOŚ W Warszawie, RDOŚ w Warszawie, WZM i UW w Warszawie, RZGW w Warszawie, Zarządcy dróg, Właściciele lasów, Właściciele nieruchomości, Inni użytkownicy środowiska
Nadrzędny cel działań ekorozwojowych w powiecie płockim Poprawa stanu środowiska przyrodniczego i ochrona jego zasobów Cel główny: Ochrona zasobów naturalnych Cel szczegółowy: Ochrona środowiska przyrodniczego i krajobrazu
Przykładowe działania zmierzające do ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu ujęte w Programie Ochrona bogatej różnorodności biologicznej, Wspieranie działań zmierzających do ochrony obszarów europejskiej sieci Natura 2000 na terenie powiatu płockiego, Uwzględnianie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i decyzjach lokalizacyjnych nakazów i zakazów, obowiązujących na terenach przyrodniczych prawnie chronionych oraz innych uwarunkowań przyrodniczych, Nakładanie i egzekwowanie od inwestorów odpowiedniej kompensacji przyrodniczej, Intensyfikacja działań na rzecz zakładania nowych zadrzewień i zakrzewień, Racjonalne użytkowanie zasobów leśnych poprzez kształtowanie ich właściwej struktury gatunkowej i wiekowej, z zachowaniem bogactwa biologicznego, Racjonalna gospodarka łowiecka.
Analiza tendencji pojawiających się w przyrodzie powiatu płockiego - Udział % powierzchni obszaru chronionego w ogólnej powierzchni powiatu, - Procent kompensacji przyrodniczej w odniesieniu do usuniętych drzew - Procent kompensacji przyrodniczej w odniesieniu do usuniętych krzewów - Lesistość powiatu [%] - Powierzchnia lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa [ha], - Powierzchnia obwodów łowieckich (ha), - Ilość zwierzyny łownej (szt).
Powierzchnia obszarów chronionych w ogólnej powierzchni powiatu płockiego. Obszary Natura 2000 8,36 %, Parki krajobrazowe 5,24 %, Rezerwaty przyrody 1,30 %, Obszary chronionego krajobrazu 34,27 %, Zespoły przyrodniczo krajobrazowe 0,49 %, Użytki ekologiczne 0,05 %.
Wybrane formy ochrony przyrody w obrębie dolin rzecznych w powiecie płockim Obszary Natura 2000 są obszarami ochrony określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, tj. tylko te gatunki i siedliska są przedmiotami ochrony, Parki krajobrazowe, Rezerwaty przyrody. Obszary krajobrazu chronionego, Zespoły przyrodniczo krajobrazowe.
Obszary Natura 2000 Dolina Środkowej Wisły PLB 140004 obszar specjalnej ochrony ptaków wyznaczony rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie specjalnej ochrony ptaków Natura 2000. Granice ostoi zostały wyznaczone w większości po wałach przeciwpowodziowych. Obejmuje gminy: Bodzanów, Gąbin, Mała Wieś, Słubice, Słupno i Wyszogród ( na terenie powiatu obejmuje obszar 4576,4 ha). Przedmiotem ochrony są gatunki ptaków wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG i regularnie występujące gatunki ptaków migrujących nie wymienione w/w Załączniku.
Dolina Środkowej Wisły - zagrożenia regulacja koryta rzeki, a szczególności jej kaskadyzacja, zanieczyszczenie wód, niszczenie lasów nadrzecznych, płoszenie ptaków w okresie lęgowym, kłusownictwo rybackie, palenie ognisk i pożary łąk, penetracja wysp w okresie lęgowym ptaków, wycinanie drzew.
Obszary Natura 2000 cd. Kampinoska Dolina Wisły PLB 140029. Ostoja siedliskowa obejmująca swoim zasięgiem odcinek doliny Wisły pomiędzy Warszawą a Płockiem. Obszar ten jest fragmentem jednego z najważniejszych korytarzy ekologicznych. Na terenie powiatu płockiego obejmuje obszar 8540,37 ha. Przedmiot ochrony siedliska przyrodnicze wymienione w załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG: łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, łegowe lasy dębowo wiązowo jesionowe, grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny, zalewane muliste brzegi rzek, starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami Nympheion, Potamion, niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, ciepłolubne murawy napiaskowe, zmienno wilgotne łąki trzęślicowe, ziołorośla górskie i ziołorośla nadrzeczne. Przedmiot ochrony ssaki, płazy, ryby i bezkręgowce wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG: - bóbr, wydra, traszka grzebieniasta, kumak nizinny, boleń, różanka, głowacz biało płetwy, trzep la zielona, pachnica dębowa.
Kampinoska Dolina Wisły cd. Zagrożenia: modyfikowanie funkcjonowania wód, zmiana stosunków wodnych, regulowanie (prostowanie) koryt rzecznych, wydobywanie piasku i żwiru, urbanizacja terenów, odpady, ścieki, restrukturyzacja gospodarstw rolnych, zarzucenie pasterstwa, kłusownictwo, inwazja obcych gatunków.
Dolina Skrwy Lewej PLH 140051 Obszar siedliskowy położony w Kotlinie Płockiej, w granicach Gostynińsko Włocławskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny. Obejmuje dolinę śródleśnej rzeki Skrwy Lewej oraz niewielki, pozadolinowy fragment terenu, a ponadto, częściowo sztuczny zbiornik wodny Soczewkę. Dolinę Skrwy tylko w 1% wyznaczają siedliska rolnicze. Na terenie powiatu zajmuje obszar 97,62 ha. Przedmiot ochrony siedliska przyrodnicze wymienione w Załączniku I dyrektywy Rady 92/43/EWG: łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe, grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny, starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami Nympheion, Potamion, zmienno wilgotne łąki tzręślicowe. Przedmiot ochrony rośliny i ssaki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG: obuwik pospolity, bóbr europejski, wydra. Zagrożenia: - nadmierna eksploatacja rekreacyjna, nadmierna eksploatacja wędkarska, - budowa progów piętrzących i tworzenie rozlewisk (zagrożenia dla charakteru doliny).
Ochrona obszarów Natura 2000 Funkcjonowanie obszaru opiera się na trzech kluczowych obowiązkach: Obowiązek oceny: Każdy plan lub przedsięwzięcie, które potencjalnie mogłoby wpływać na obszar Natura 2000, musi być przed zezwoleniem na nie ocenione pod kątem tego wpływu. Obowiązek zapobiegania wszelkim pogorszeniom: Organ sprawujący nadzór nad obszarem Natura 2000 obowiązany jest zapobiec wszelkim pogorszeniom stanu siedlisk i znaczącemu niepokojeniu gatunków, będących w danym obszarze przedmiotami ochrony. Obowiązek proaktywnej ochrony: Należy wprowadzić specjalne środki ochronne (np. regulacje prawne, systemy umów, działania ochrony czynnej, ustanawianie i wdrażanie odpowiednich planów), gwarantujące docelowo zachowanie przedmiotów ochrony we właściwym stanie ochrony.
Rezerwat przyrody Obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi. Na terenie powiatu płockiego funkcjonują rezerwaty leśne, wodne, krajobrazowe i faunistyczne (15) o łącznej powierzchni 2347,35 ha.
Park krajobrazowy Parki krajobrazowe tworzone są ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe terenów, w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju (na terenie powiatu płockiego znajduje się Brudzeński Park Krajobrazowy obejmuje gminy Brudzeń Duży i Stara Biała oraz Gostynińsko Włocławski obejmuje gminy Nowy Duninów i Łąck. Łączna pow. Parków w powiecie płockim wynosi 9431 ha.
Obszary chronionego krajobrazu Obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. Na terenie powiatu płockiego funkcjonuje Nadwiślański Obszar Chronionego Krajobrazu, Obszar Chronionego Krajobrazu Przyrzecze Skrwy Prawej oraz Gostynińsko Gąbiński Obszar Chronionego Krajobrazu. Na terenie powiatu płockiego obejmują powierzchnię 61 644, 74 ha.
Zespoły Przyrodniczo - Krajobrazowe To fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne. Zajmują w powiecie płockim powierzchnię 886 ha (utworzono 7 Zespołów).
Kompensacja przyrodnicza
Lasy Ostateczny stan lasów w powiecie płockim na koniec 2012 r. wyniósł ok. 31 253 ha, w tym lasy państwowe 23 049 ha i lasy niepaństwowe ok. 8 204 ha. Najbardziej zalesiona gminą jest gmina Nowy Duninów (ponad 70 % powierzchni gminy), a zaraz po niej gmina Łąck (około 50 % powierzchni gminy). Gospodarka leśna w lasach nie stanowiących Skarbu Państwa, nadzorowana bezpośrednio przez leśników Starosty Płockiego, prowadzona jest na podstawie uproszczonych planów urządzenia lasów. Obecnie niemal wszystkie (99,3 %) lasy niepaństwowe posiadają ważną dokumentację urządzeniową.
Lasy
Gospodarka łowiecka Gospodarkę łowiecką prowadzi 26 kół łowieckich w 28 obwodach łowieckich (polnych i leśnych) o łącznej powierzchni 173 404 ha. Ilość obwodów zmniejszyła się o 3 (na skutek połączenia). Na przestrzeni minionych trzech lat widoczny był ciągły wzrost zwierzyny łownej. Dotyczy on zarówno populacji zwierzyny grubej, której liczebność wg liczenia w 2012 r. wyniosła 4 773 szt. (wzrost o 1 068 szt.), jak i zwierzyny drobnej, liczącej w tym okresie 21 478 szt. (wzrost o 2 900 szt.). Tak korzystne pogłowie jest wynikiem racjonalnej gospodarki łowieckiej prowadzonej przez koła łowieckie.
Gospodarka łowiecka zwierzyna łowna
Wnioski Uznano, że dla poprawy efektywności zadań programowych istotną sprawą jest zwiększenie determinacji wszystkich adresatów Programu w realizacji działań kluczowych, do których należą: 1. Integracja działań wokół realizacji zadań programowych. 2. Optymalizowanie zasad korzystania ze środowiska. 3. Propagowanie proekologicznych form działalności gospodarczej. 4. Udzielanie maksymalnej pomocy merytorycznej inwestorom. 5. Kreowanie przedsięwzięć o zasięgu lokalnym i ponadlokalnym służących ochronie środowiska. 6. Tworzenie klimatu poparcia społecznego dla realizacji Programu.
Dziękuję za uwagę