PRZYKŁADOWY PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

Podobne dokumenty
PRZYKŁADOWY PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ O STRUKTURZE MODUŁOWEJ

PRZYKŁADOWY SZKOLNY PLAN NAUCZANIA PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE ZAWÓD: TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ

TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ

Efekty kształcenia. Strona 1 z Podstawy poligrafii i procesów fotograficznych. Poziom wymagań programowych. Kategoria taksonomiczna

Efekty kształcenia. Strona 1 z Podstawy poligrafii i procesów fotograficznych. Poziom wymagań programowych. Kategoria taksonomiczna

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

II półrocze. I półrocze

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE. Opracowano na podstawie dokumentu z dnia 7 lutego 2012 r. technik cyfrowych procesów graficznych

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Technik procesów drukowania

PROGRAM PRAKTYKI ZAWODOWEJ DLA ZAWODU Technik cyfrowych procesów graficznych

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Introligator Technik procesów introligatorskich Technik procesów introligatorskich

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Drukarz Technik procesów drukowania Technik procesów introligatorskich

Technik grafiki i poligrafii cyfrowej

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE ZAWÓD: FOTOGRAF

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE

Klasa I II III IV I II I II I II I II

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie stolarz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK CYFROWYCH PROCESÓW GRAFICZNYCH

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

WYMAGANIA EGZAMINACYJNE Z PRZYKŁADAMI ZADAŃ

Podstawy rysunku technicznego maszynowego. Komputerowe wspomaganie projektowania CAD.

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK CYFROWYCH PROCESÓW GRAFICZNYCH

Opracowano na podstawie dokumentu z dnia 7 lutego 2012 r.

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik organizacji reklamy powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

2. Informacje dodatkowe. Lokalny rynek obfituje w większe drukarnie i mniejsze agencje reklamowe. Szkoła od wielu lat współpracuje z tymi firmami.

Wybór, tworzenie oraz dostosowanie do potrzeb i możliwości ucznia programów nauczania dla zawodu.

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie sprzedawca powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych:

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Projekt Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Przykładowy szkolny plan nauczania* Technikum - : technik obsługi turystycznej; gimnazjum

Program praktyk zagranicznych dla nauczycieli i instruktorów praktycznej nauki zawodu

Przykładowy szkolny plan nauczania* /modułowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /modułowe kształcenie zawodowe/

PRZYKŁADOWY SZKOLNY PLAN NAUCZANIA PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE ZAWÓD: TECHNIK SPEDYTOR

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

PRZYKŁADOWY TECHNIK LOGISTYK O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

Przykładowy szkolny plan nauczania* /modułowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania * /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE ZAWÓD: MONTER NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ

Technik papiernictwa Technik papiernictwa

Przykładowy szkolny plan nauczania*

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Efekty kształcenia. Poziom wymagań programowych. Klasyfikacja maszyn i urządzeń poligraficznych. w przygotowalni poligraficznej; P A

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE

Przykładowy szkolny plan nauczania* /modułowe kształcenie zawodowe/

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE ZAWÓD: ELEKTRONIK

Przykładowy szkolny plan nauczania* /szablon modułowego kształcenia zawodowego/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /modułowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* Technikum - : technik mechanik; K2 III Przedmioty ogólnokształcące

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK PROCESÓW DRUKOWANIA O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE ZAWÓD: MONTER IZOLACJI BUDOWLANYCH

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

WIEDZA PRAKTYKA INTEGRACJA

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania * Technikum - technik mechanik; K1 Wykonywanie i naprawa elementów maszyn, urządzeń i narzędzi (M.20.

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE ZAWÓD: MODELARZ ODLEWNICZY

Dopuszczanie programów nauczania dla zawodu do użytku w szkole lub placówce.

Ramowy plan nauczania dla 5-letniego technikum i branżowej szkoły I stopnia dla uczniów będących absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE ZAWÓD: ELEKTRYK

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Projekt Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Przykładowy szkolny plan nauczania* /modułowe kształcenie zawodowe/

Klasa I II III. Liczba godzin tygodniowo w trzyletnim okresie nauczania. Godziny dodatkowe niezbędne do uzyskania minimum

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /modułowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

PRZYKŁADOWY PLAN REALIZACJI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO PRZEDMIOTOWE KSZTAŁCENIE ZAWODOWE ZAWÓD: ELEKTROMECHANIK

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE Opracowano na podstawie dokumentu z dnia 7 lutego 2012 r.

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Przykładowy szkolny plan nauczania*

Przykładowy szkolny plan nauczania* /przedmiotowe kształcenie zawodowe/

Transkrypt:

PRZYKŁADOWY PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ 311943 O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ TYP SZKOŁY: TECHNIKUM 5-LETNIE RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY Warszawa 2017

Autorzy: mgr inż. Karol Juraszczyk, mgr inż. Rafał Michałowski, mgr inż. Paweł Pierzchalski Recenzenci: mgr Marek Sosnowski Ekspert wiodący: mgr inż. Joanna Ksieniewicz Menadżer projektu: mgr Anna Krajewska Publikacja powstała w ramach projektu Partnerstwo na rzecz kształcenia zawodowego. Etap 3: Edukacja zawodowa odpowiadająca potrzebom rynku pracy w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie. Copyright by Ośrodek Rozwoju Edukacji Warszawa 2017 Ośrodek Rozwoju Edukacji 00-478 Warszawa Al. Ujazdowskie 28 www.ore.edu.pl 2

SPIS TREŚCI 1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO... 5 2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO... 7 3. INFORMACJE O ZAWODZIE TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ... 8 POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ Z INNYMI ZAWODAMI...8 SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ...8 PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM W ZAWODZIE TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ...9 KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO...9 4. PLANY NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ... 10 Plan nauczania dla zawodu TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ o strukturze tabela... 10 Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ tabela... 13 5. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W ZAWODZIE TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ... 15 1. Podstawy poligrafii... 15 2. Podstawy projektowania graficznego... 23 3. Podstawy projektowania publikacji... 27 4. Maszyny i urządzenia cyfrowe... 34 5. Rysunek techniczny... 40 6. Język obcy zawodowy... 44 7. Podstawy działalności gospodarczej... 50 8. Bezpieczeństwo i higiena pracy... 56 9. Podstawy Kompetencje społeczne i organizacja pracy zespołów... 60 10. Projektowanie graficzne... 70 11. Projektowanie publikacji... 76 12. Drukowanie cyfrowe... 84 13. Modelowanie i drukowanie 3D... 91 ZAŁĄCZNIKI... 102 3

ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ Z ROZPORZĄDZENIA W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH... 102 ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ WYNIKAJĄCE Z PLANU NAUCZANIA... 107 ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ... 115 4

1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Program nauczania dla zawodu TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ opracowano zgodnie z następującymi aktami prawnymi: Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz.U. 2016 poz. 1943 z późn. zm.), Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. 2017 poz. 59), Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe (Dz.U. 2017 poz. 60), Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz.U. 2016 poz. 64 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. 2017 r. poz.622), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. 2017 r. poz. 703), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz.U. 2017 poz. 860), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. 2017, poz. 356); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz.U. 2012 poz. 184 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. 2010 nr 244 poz. 1626 z póżn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. 2003 nr 6 poz. 69 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze ogólnym poziomy 1 4 (Dz.U. 2016 poz. 520), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze zawodowym poziomy 1 8 (Dz.U. 2016 poz. 537), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Dz.U. 2014 poz. 1145 (z późn. zm), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz.U. 2014 poz. 909), 5

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2013 poz. 532), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. 2015 poz. 843 z późn. zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 kwietnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie (Dz.U. 2015 poz. 673), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2012 poz. 977 z poźn. zm.). 6

2. OGÓLNE CELE I ZADANIA KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w poszczególnych zawodach wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego. 7

3. INFORMACJE O ZAWODZIE TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ Technik grafiki i poligrafii cyfrowej zajmuje się szeroko pojętym przygotowywaniem materiałów do drukowania cyfrowego z uwzględnieniem druku 3D. Obsługuje różnego rodzaju programy graficzne przeznaczone do obróbki i projektowania grafiki wektorowej, bitmapowej, modelowania 3D oraz typowe programy do tworzenia publikacji z uwzględnieniem ebook-ów. Z dostarczonych materiałów w postaci tekstu, wykresów, fotografii, tabel wykonuje za pomocą sprzętu komputerowego obróbkę materiałów graficznych i tekstu, korektę kolorów, formatowanie tekstu i grafiki, rozmieszczenie tekstu i grafiki na arkuszu drukarskim. Technik grafiki i poligrafii cyfrowej dobiera procesy i ustala parametry drukowania cyfrowego, zajmuje się eksploatacją cyfrowych maszyn i urządzeń drukujących. Wykonuje między innymi komputerowe łamanie tekstu, koryguje kolory w plikach graficznych i dopasowuje wymiary dostarczonych materiałów w taki sposób, żeby podczas drukowania uzyskać pożądany efekt. Technik grafiki i poligrafii cyfrowej wykonuje projekty graficzne prac przeznaczonych do publikacji elektronicznej, tworzy również ebook-i z wykorzystaniem najnowszych technologii. Zajmuje się on również modelowaniem obiektów 3D przeznaczonych do druku 3D. Technik grafiki i poligrafii cyfrowej jest obecny niemal w każdej agencji reklamowej, we wszystkich firmach wydawniczych oraz drukarniach cyfrowych. Od jego umiejętności zależy bowiem ostateczny wygląd ulotek, prospektów, gazet, czasopism kolorowych, książek czy publikacji elektronicznych. Zakres wykonywanych zadań został dostosowany do oczekiwań pracodawców uwzględniając ich wskazania i propozycje. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ Z INNYMI ZAWODAMI Zawód nie jest powiązany efektami kształcenia wspólnymi dla danej grupy zawodów ani efektami kształcenia właściwymi dla kwalifikacji z innymi zawodami. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) przygotowania publikacji i prac graficznych do druku oraz publikacji elektronicznej; 2) prowadzenia procesów drukowania cyfrowego; 3) przygotowania materiałów cyfrowych do wykonania projektów graficznych; 8

4) obróbki druków cyfrowych; 5) prowadzenia procesów drukowania przestrzennego 3D; 6) obróbki przestrzennych druków 3D. Do wykonywania zadań zawodowych jest niezbędne osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, KPS, OMZ); 2) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru administracyjno- -usługowego, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(AU.ai); 3) efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie technik grafiki i poligrafii cyfrowej: o AU.54. Przygotowywanie oraz wykonywanie prac graficznych i publikacji cyfrowych; o AU.55. Drukowanie cyfrowe i obróbka druków. Kształcenie zgodnie z opracowanym programem nauczania pozwoli na osiągnięcie wyżej wymienionych celów kształcenia. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM W ZAWODZIE TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ W programie nauczania dla zawodu TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: matematyka, informatyka, których nauka będzie odbywać się na poziomie rozszerzonym. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Program nauczania dla zawodu TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. W programie nauczania dla zawodu TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka i informatyka oraz podstawy przedsiębiorczości i edukacji dla bezpieczeństwa. 9

4. PLANY NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ W podstawie programowej kształcenia w zawodzie TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: 600 godzin na realizację kwalifikacji AU.54, 450 godzin na realizację kwalifikacji AU.55, 300 godzin na realizację efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia. Plan nauczania dla zawodu TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ o strukturze tabela Klasa Lp Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I II III IV V Liczba godzin tygodniowo w pięcioletnim okresie nauczania Liczba godzin w pięcioletnim okresie nauczania Przedmioty ogólnokształcące 1 Język polski 4 3 3 3 3 16 480 2 Język obcy nowożytny 3 3 2 2 2 12 360 3 Drugi język obcy nowożytny 1 1 2 2 2 8 240 4 Filozofia lub plastyka lub muzyka (2 przedmioty) 1 1 30 5 Historia 2 2 2 1 1 8 240 6 Wiedza o społeczeństwie 1 1 2 60 7 Podstawy przedsiębiorczości 1 1 2 60 8 Geografia (kl. I-IV) 1 2 1 4 120 9 Biologia (kl. I-IV) 3 1 4 120 10 Chemia (kl. I-IV) 2 1 1 4 120 11 Fizyka (kl. I-IV) 1 3 4 120 12 Matematyka 2 3 3 3 3 14 420 13 Informatyka 1 1 1 3 90 14 Wychowanie fizyczne 3 3 3 3 3 15 450 10

15 Edukacja dla bezpieczeństwa 1 1 30 16 Zajęcia z wychowawcą 1 1 1 1 1 5 150 Łączna liczba godzin 22 21 21 20 19 103 3090 Przedmioty realizowane w zakresie rozszerzonym 1 Matematyka 1 1 1 1 4 8 240 2 Informatyka 1 1 2 2 6 180 Łączna liczba godzin 2 2 3 3 4 14 420 Przedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym 1 Podstawy poligrafii 2 1 2 5 150 2 Podstawy projektowania 2 3 5 150 graficznego 3 Podstawy projektowania publikacji 1 4 5 150 4 Maszyny i urządzenia cyfrowe 2 2 4 120 5 Rysunek techniczny 2 2 60 6 Język obcy zawodowy 1 1 30 7 Podstawy działalności gospodarczej 1 1 30 8 Bezpieczeństwo i higiena pracy 1 1 30 Kompetencje 9 personalno społeczne (OMZ) 1 1 30 Łączna liczba godzin 4 5 7 5 4 25 750 Przedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym ( min. 50% godz. kształcenia zawodowego) 1 Projektowanie graficzne 5 2 7 210 Projektowanie 2 3 4 7 210 publikacji 3 Drukowanie cyfrowe 5 5 150 4 Modelowanie i drukowanie 3D 2 5 7 210 Łączna liczba godzin 5 5 4 7 5 26 780 Łączna liczba godzin kształcenia zawodowego Tygodniowy wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych Godziny do dyspozycji dyrektora 9 10 11 12 9 51 1530 33 33 35 35 32 168 5040 3 godz. na realizację zajęć związanych z kształtowaniem kompetencji zawodowych 3 11

Doradztwo zawodowe Minimum 10 godzin w 3 letnim okresie nauczania /1/ (do celów obliczeniowych przyjęto 30 tygodni w ciągu jednego roku szkolnego) *w szkolnym planie uwzględnia się również wymiar godzin zajęć określonych w par. 4 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania, t.j. m.in. religii lub etyki oraz wychowania do życia w rodzinie. **w przypadku praktyk realizowanych w wymiarze ponad 4 tygodnie Minimalny wymiar tyg. praktyk zawodowych kl. I - zgodnie z podstawą programową kl. II - zgodnie z podstawą programową kl. III - zgodnie z podstawą programową kl. IV - zgodnie z 4 podstawą programową kl. V - zgodnie z podstawą programową Razem 4 Egzamin potwierdzający pierwszą kwalifikację (K1) odbywa się pod koniec II (semestru) klasy III Egzamin potwierdzający drugą kwalifikację (K2) odbywa się pod koniec II (semestru) klasy V 12

Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ tabela Nazwa przedmiotu Nazwa działu programowego Liczba godzin dla działu Podstawy poligrafii Wprowadzenie do poligrafii 30 150 Podstawy projektowania graficznego Podstawy projektowania publikacji Maszyny i urządzenia cyfrowe Rysunek techniczny Język obcy zawodowy Podstawy działalności gospodarczej Bezpieczeństwo i higiena pracy Kompetencje personalno społeczne (OMZ) Procesy przygotowalni poligraficznej 45 Techniki drukowania 45 Procesy introligatorskie i wykończeniowe 30 Projektowanie obiektów grafiki wektorowej 60 150 Projektowanie obiektów grafiki bitmapowej 90 Projektowanie akcydensów 70 150 Projektowanie książek i broszur 50 Projektowanie publikacji elektronicznych 30 Maszyny cyfrowe do małoformatowego drukowania 45 cyfrowego Maszyny i urządzenia postpressowe do wydruków cyfrowych 120 45 Maszyny i urządzenia do druku 3D 30 Podstawy rysunku technicznego 50 Rysunek techniczny w poligrafii 10 60 Porozumiewanie się z klientem i współpracownikami w języku 15 obcym Obcojęzyczna informacja o 30 materiałach, maszynach i 15 urządzeniach poligraficznych Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 15 Prowadzenie przedsiębiorstwa poligraficznego 15 30 Bezpieczeństwo na stanowisku pracy 30 30 Motywacja i postawy 8 Zasady i normy zachowania 8 30 Komunikacja społeczna 8 Liczba godzin dla przedmiotu 13

Projektowanie graficzne Projektowanie publikacji Drukowanie cyfrowe Modelowanie i drukowanie 3D Techniki pracy w grupie 6 Wykonywanie obiektów grafiki wektorowej 100 210 Wykonywanie obiektów grafiki bitmapowej 110 Wykonywanie składów akcydensów 100 210 Wykonywanie składów książek i broszur 80 Wykonywanie składów publikacji elektronicznych 30 Przygotowanie do druku cyfrowego 30 Drukowanie nakładu 60 150 Obróbka wykończeniowa wydruków cyfrowych 60 Modelowanie obiektów 3D 60 Przygotowanie obiektów 3D do 30 druku 210 Skanowanie i drukowanie 3D 60 Obróbka wydruków 3D 60 14

5. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W ZAWODZIE TECHNIK GRAFIKI I POLIGRAFII CYFROWEJ 1. Podstawy poligrafii 1.1. Wprowadzenie do poligrafii Treści kształcenia Terminologia poligraficzna. Historia poligrafii. Klasyfikacja wydawnicza produktów poligraficznych. Klasyfikacja poligraficzna produktów poligraficznych. Klasyfikacja i charakterystyka materiałów, półproduktów i produktów poligraficznych. Wytwory papiernicze. Szeregi i formaty wytworów papierniczych. Parametry sensytometryczne półproduktów i produktów poligraficznych. Miary poligraficzne. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(AU.ai)(2)1. rozróżnić produkty poligraficzne zgodnie z klasyfikacją wydawniczą; PKZ(AU.ai)(2)2. rozróżnić produkty poligraficzne zgodnie z klasyfikacją poligraficzną; PKZ(AU.ai)(3)1. sklasyfikować rodzaje materiałów poligraficznych; PKZ(AU.ai)(3)2. określić cechy materiałów i półproduktów stosowanych w przygotowalni poligraficznej; PKZ(AU.ai)(3)3. określić cechy materiałów i półproduktów stosowanych w procesach drukowania; PKZ(AU.ai)(3)4. określić cechy materiałów i półproduktów stosowanych w procesach introligatorskich i wykończeniowych; PKZ(AU.ai)(4)1. określić formaty i szeregi wytworów papierniczych; PKZ(AU.ai)(4)2. określić parametry sensytometryczne półproduktów i produktów poligraficznych; PKZ(AU.ai)(9)1. rozróżnić miary stosowane w poligrafii; PKZ(AU.ai)(9)2. dokonać wzajemnych przeliczeń miar typograficznych, setowych i metrycznych; Planowane zadania Zadanie polega na zakwalifikowaniu do odpowiednich grup różnych produktów poligraficznych otrzymane do realizacji zadania. Podczas wykonywania zadania, na podstawie dostępnych środków dydaktycznych, przeanalizuj rozwiązanie oraz dokonaj oceny równolegle pracujących zespołów i omów rozwiązanie zadania na forum. Po wykonaniu ćwiczenia dokonaj samooceny prawidłowości wykonania zadania. 15

Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela, przyrządy kontrolno-pomiarowe (jeden zestaw dla piętnastu uczniów), wzorniki barw, wzorniki podłoży, przykładowe wydruki, produkty i półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych, tablice z krojami pism, przykłady kompozycji tekstu i grafiki. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne, pomoce dydaktyczne. Zalecane metody dydaktyczne W procesie nauczania-uczenia się jest wskazane stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, pokazu z instruktażem i ćwiczeń. W trakcie realizacji programu działu zaleca się wykorzystywanie filmów dydaktycznych oraz prezentacji multimedialnych. Wykonywanie ćwiczeń należy poprzedzić szczegółowym instruktażem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz zespołowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia W procesie oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania efektów kształcenia zastosowanych przez nauczyciela oraz ocenę za wykonane ćwiczenia. Zaleca się systematyczne ocenianie postępów ucznia oraz bieżące korygowanie wykonywanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: motywować uczniów do pracy, dostosowywać stopień trudności planowanych ćwiczeń do możliwości uczniów, uwzględniać zainteresowania uczniów, przygotowywać zadania o różnym stopniu trudności i złożoności, zachęcać uczniów do korzystania z różnych źródeł informacji zawodowej. 16

1.2. Procesy przygotowalni poligraficznej Treści kształcenia Podstawowe pojęcia z zakresu przygotowalni poligraficznej. Obróbka obrazu. Reprodukcja graficzna. Techniki składania tekstu. Procesy łączenia elementów tekstowych i graficznych. Procesy naświetlania i przygotowania do drukowania. Impozycja. Proofing. Technologia wykonywania form drukowych. Cyfrowy system przepływu prac w obrębie procesów poligraficznych. Techniki komputerowe wspomagania procesów przygotowawczych. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(AU.ai)(1)1. posłużyć się terminologią z zakresu poligraficznych procesów przygotowawczych; PKZ(AU.ai)(5)1. scharakteryzować procesy reprodukcji poligraficznej; PKZ(AU.ai)(5)2. scharakteryzować procesy składania i łamania tekstów; PKZ(AU.ai)(5)3. scharakteryzować procesy tworzenia kompozycji graficzno- tekstowych; PKZ(AU.ai)(5)4. scharakteryzować procesy przygotowania publikacji do naświetlania i drukowania; PKZ(AU.ai)(5)5. określić zasady impozycji; PKZ(AU.ai)(5)6. scharakteryzować proces proofingu w poligrafii; PKZ(AU.ai)(5)7. scharakteryzować technologię wykonywania form drukowych; PKZ(AU.ai)(11)1. zidentyfikować techniki komputerowego wspomagania procesów przygotowawczych; Planowane zadania Pracując w grupie na podstawie otrzymanej instrukcji wykonania zadania opracuj schemat blokowy wykonania przydzielonych produktów poligraficznych. Określ etapy przygotowania tych produktów i zapisz w formie schematu blokowego. W schemacie uwzględnij czynności wykonywane na etapach przygotowalni poligraficznej. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela, przyrządy kontrolno-pomiarowe (jeden zestaw dla piętnastu uczniów), wzorniki barw, wzorniki podłoży, przykładowe wydruki, produkty i półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych, tablice z krojami pism, przykłady kompozycji tekstu i grafiki. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne, pomoce dydaktyczne. 17

Zalecane metody dydaktyczne W procesie nauczania-uczenia się jest wskazane stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, pokazu z instruktażem i ćwiczeń. W trakcie realizacji programu działu zaleca się wykorzystywanie filmów dydaktycznych oraz prezentacji multimedialnych. Wykonywanie ćwiczeń należy poprzedzić szczegółowym instruktażem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz zespołowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia W procesie oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania efektów kształcenia zastosowanych przez nauczyciela oraz ocenę za wykonane ćwiczenia. Zaleca się systematyczne ocenianie postępów ucznia oraz bieżące korygowanie wykonywanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: motywować uczniów do pracy, dostosowywać stopień trudności planowanych ćwiczeń do możliwości uczniów, uwzględniać zainteresowania uczniów, przygotowywać zadania o różnym stopniu trudności i złożoności, zachęcać uczniów do korzystania z różnych źródeł informacji zawodowej. 18

1.3. Techniki drukowania Treści kształcenia Podstawowe pojęcia z zakresu techniki drukowania Klasyfikacja technik drukowania. Techniki drukowania wypukłego. Techniki drukowania wklęsłego. Techniki drukowania płaskiego. Techniki drukowania sitodrukowego. Cyfrowe techniki drukowania. Techniki komputerowe wspomagania procesów drukowania. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(AU.ai)(1)2. posłużyć się terminologią z zakresu procesów drukowania; PKZ(AU.ai)(6)1. sklasyfikować techniki drukowania; PKZ(AU.ai)(6)2. określić cechy wypukłych technik drukowania; PKZ(AU.ai)(6)3. określić cechy wklęsłych technik drukowania; PKZ(AU.ai)(6)4. określić cechy płaskich technik drukowania; PKZ(AU.ai)(6)5. określić cechy sitodruku; PKZ(AU.ai)(6)6. określić cechy druku cyfrowego; PKZ(AU.ai)(11)2. zidentyfikować techniki komputerowego wspomagania procesów drukowania; Planowane zadania Określ sposób wykonania przykładowych wydruków. Zadanie wykonujesz indywidualnie korzystając z przykładowych wydruków cyfrowych, plansz, schematów i prezentacji multimedialnych do ilustrowania technologii procesów poligraficznych oraz sposobów i metod personalizacji druków, dostępnych w pracowni. Zadanie wykonujesz w formie schematu blokowego, a sporządzony schemat będziesz prezentować na forum grupy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela, przyrządy kontrolno-pomiarowe (jeden zestaw dla piętnastu uczniów), wzorniki barw, wzorniki podłoży, przykładowe wydruki, produkty i półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych, tablice z krojami pism, przykłady kompozycji tekstu i grafiki. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne, pomoce dydaktyczne. Zalecane metody dydaktyczne W procesie nauczania-uczenia się jest wskazane stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, pokazu z instruktażem i ćwiczeń. W trakcie realizacji programu działu zaleca się wykorzystywanie filmów dydaktycznych oraz prezentacji multimedialnych. Wykonywanie ćwiczeń należy poprzedzić szczegółowym instruktażem. 19

Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz zespołowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia W procesie oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania efektów kształcenia zastosowanych przez nauczyciela oraz ocenę za wykonane ćwiczenia. Zaleca się systematyczne ocenianie postępów ucznia oraz bieżące korygowanie wykonywanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: motywować uczniów do pracy, dostosowywać stopień trudności planowanych ćwiczeń do możliwości uczniów, uwzględniać zainteresowania uczniów, przygotowywać zadania o różnym stopniu trudności i złożoności, zachęcać uczniów do korzystania z różnych źródeł informacji zawodowej. 20

1.4. Procesy introligatorskie i wykończeniowe Treści kształcenia Podstawowe pojęcia z zakresu procesów introligatorskich Introligatorskie operacje jednostkowe. Krojenie i cięcie. Złamywanie. Prasowanie. Łączenie materiałów w procesach introligatorskich. Uszlachetnianie papieru i druków. Klasyfikacja wkładów. Klasyfikacja okładek. Klasyfikacja opraw. Dodatkowe elementy opraw. Pakowanie produktów poligraficznych. Metody wykonywania opakowań. Wykańczanie produktów poligraficznych. Techniki komputerowe wspomagania procesów wykończeniowych. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(AU.ai)(1)3. posłużyć się terminologią z zakresu procesów introligatorskich i wykończeniowych; PKZ(AU.ai)(7)1. wymienić introligatorskie operacje jednostkowe; PKZ(AU.ai)(7)2. sklasyfikować oprawy introligatorskie; PKZ(AU.ai)(7)3. określić metody wykonywania opraw; PKZ(AU.ai)(7)4. określić metody wykonywania opakowań; PKZ(AU.ai)(7)5. określić sposoby wykańczania produktów poligraficznych; PKZ(AU.ai)(11)3. zidentyfikować techniki komputerowego wspomagania procesów introligatorskich; Planowane zadania Określ sposób wykonania przykładowych opraw. Zadanie wykonujesz indywidualnie korzystając z przykładowych opraw, plansz, schematów i prezentacji multimedialnych do ilustrowania technologii procesów poligraficznych dostępnych w pracowni. Zadanie wykonujesz w formie schematu blokowego, a sporządzony schemat będziesz prezentować na forum grupy. Po wykonaniu ćwiczenia dokonaj samooceny prawidłowości wykonania zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela, przyrządy kontrolno-pomiarowe (jeden zestaw dla piętnastu uczniów), wzorniki barw, wzorniki podłoży, przykładowe wydruki, produkty i półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych, tablice z krojami pism, przykłady kompozycji tekstu i grafiki. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, filmy dydaktyczne oraz prezentacje multimedialne, pomoce dydaktyczne. Zalecane metody dydaktyczne W procesie nauczania-uczenia się jest wskazane stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, pokazu z instruktażem i ćwiczeń. W trakcie realizacji programu działu zaleca się wykorzystywanie filmów dydaktycznych oraz prezentacji multimedialnych. Wykonywanie ćwiczeń należy poprzedzić szczegółowym instruktażem. 21

Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz zespołowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia W procesie oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania efektów kształcenia zastosowanych przez nauczyciela oraz ocenę za wykonane ćwiczenia. Zaleca się systematyczne ocenianie postępów ucznia oraz bieżące korygowanie wykonywanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: motywować uczniów do pracy, dostosowywać stopień trudności planowanych ćwiczeń do możliwości uczniów, uwzględniać zainteresowania uczniów, przygotowywać zadania o różnym stopniu trudności i złożoności, zachęcać uczniów do korzystania z różnych źródeł informacji zawodowej. 22

2. Podstawy projektowania graficznego 2.1. Projektowanie obiektów grafiki wektorowej Treści kształcenia - Elementy graficzne rysunków wektorowych. - Właściwości obiektów wektorowych. - Atrybuty obiektów wektorowych. - Przekształcanie obiektów wektorowych. - Operacje na obiektach wektorowych. - Rodzaje czcionek. - Obsługa czcionek. - Oprogramowanie do grafiki wektorowej. - Rodzaje materiałów cyfrowych. - Formaty plików wektorowych materiałów cyfrowych. - Źródła pozyskiwania materiałów cyfrowych. - Klasyfikacja oprogramowania do obróbki obiektów graficznych. - Rodzaje kompozycji na płaszczyźnie. - Zasady kompozycji obrazu. - Barwy i ich postrzeganie. - Modele przestrzeni barw. - Parametry koloru. - Profile barwne w procesach składu i reprodukcji. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: AU.54.1(1)1 posłużyć się terminologią z zakresu grafiki wektorowej; AU.54.1(1)3 posłużyć się terminologią z zakresu oprogramowania do grafiki wektorowej; AU.54.1(2)1 sklasyfikować materiały cyfrowe; AU.54.1(2)2 rozróżnić rodzaje materiałów cyfrowych; AU.54.1(2)3 rozróżnić formaty wektorowych materiałów cyfrowych; AU.54.1(3)1 określić źródła pozyskiwania materiałów cyfrowych; AU.54.1(3)2 ustalić zależność pomiędzy materiałem cyfrowym, a źródłem pozyskania; AU.54.1(3)3 zaproponować źródło pozyskania materiałów cyfrowych do określonego zadania; AU.54.1(5)1 sklasyfikować oprogramowanie do obróbki obiektów graficznych; AU.54.1(5)2 wymienić oprogramowanie do obróbki obiektów wektorowych; AU.54.1(8)1 wymienić zasady kompozycji obrazu; AU.54.1(8)2 scharakteryzować rodzaje kompozycji obrazu; AU.54.1(8)3 określić znaczenie barw w kompozycjach graficznych; AU.54.1(9)1 rozróżnić modele przestrzeni barw; AU.54.1(9)2 wskazać parametry koloru w kontekście jego postrzegania; AU.54.1(9)3 określić funkcję profili barwnych w procesach składu i reprodukcji; AU.54.1(11)1 scharakteryzować graficzne obiekty wektorowe; AU.54.1(11)3 określić właściwości graficznych obiektów wektorowych; AU.54.1(14)1 sklasyfikować formaty plików grafiki wektorowej; Planowane zadania Dokonaj podziału przykładowych kompozycji na płaszczyźnie pod kątem rozróżnienia kompozycji otwartych i zamkniętych oraz statycznych i dynamicznych. Scharakteryzuj poszczególne rodzaje kompozycji. Zadanie wykonujesz indywidualnie, a do dyspozycji masz: - różnorodne kompozycje na płaszczyźnie, 23

- plansze z przykładowymi układami kompozycyjnymi. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe do poligraficznych procesów przygotowawczych dla nauczyciela, z systemem operacyjnym, dostępem do sieci lokalnej i Internetu oraz pakietem oprogramowania biurowego, oprogramowaniem do tworzenia i obróbki grafiki wektorowej, oprogramowaniem do tworzenia i edycji plików PDF, projektor multimedialny, drukarkę drukującą w kolorze, przyrządy kontrolno-pomiarowe (jeden zestaw dla piętnastu uczniów), wzorniki barw, przykładowe wydruki, produkty i półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych, tablice z krojami pism, przykłady kompozycji tekstu i grafiki; Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, przyrządy kontrolnopomiarowe, przykładowe kompozycje tekstu i grafiki, wzorniki barw, przykładowe wydruki, produkty i półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych, tablice z krojami pism. Zalecane metody dydaktyczne W procesie nauczania-uczenia się jest wskazane stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, pokazu z instruktażem i ćwiczeń. W trakcie realizacji programu działu zaleca się wykorzystywanie filmów dydaktycznych oraz prezentacji multimedialnych dotyczących projektowania i obróbki grafiki wektorowej. Wykonywanie ćwiczeń należy poprzedzić szczegółowym instruktażem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz zespołowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia W procesie oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania efektów kształcenia zastosowanych przez nauczyciela oraz ocenę za wykonane ćwiczenia. Zaleca się systematyczne ocenianie postępów ucznia oraz bieżące korygowanie wykonywanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: motywować uczniów do pracy, dostosowywać stopień trudności planowanych ćwiczeń do możliwości uczniów, uwzględniać zainteresowania uczniów, przygotowywać zadania o różnym stopniu trudności i złożoności, zachęcać uczniów do korzystania z różnych źródeł informacji zawodowej. 24

2.2. Projektowanie obiektów grafiki bitmapowej Treści kształcenia - Rozdzielczość map bitowych. - Głębia kolorów map bitowych. - Oprogramowanie do grafiki bitmapowej. - Obróbka map bitowych. - Formaty zapisu map bitowych. - Kompresja bez strat zapisu map bitowych. - Kompresja ze stratą zapisu map bitowych. - Charakterystyka map bitowych. - Właściwości map bitowych. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: AU.54.1(1)2 posłużyć się terminologią z zakresu grafiki bitmapowej; AU.54.1(1)4 posłużyć się terminologią z zakresu oprogramowania do grafiki bitmapowej; AU.54.1(2)4 rozróżnić formaty bitmapowych materiałów cyfrowych; AU.54.1(5)3 wymienić oprogramowanie do obróbki obiektów bitmapowych; AU.54.1(11)2 scharakteryzować mapy bitowe; AU.54.1(11)4 określić właściwości map bitowych; AU.54.1(14)2 sklasyfikować formaty plików grafiki bitmapowej; Planowane zadania Dokonaj podziału przedstawionych Ci formatów plików grafiki bitmapowej na te używające: - kompresji stratnej, - kompresji bezstratnej - nie używające kompresji. Zadanie wykonujesz indywidualnie, a do dyspozycji masz plansze z przykładowymi formatami plików. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe do poligraficznych procesów przygotowawczych dla nauczyciela, z systemem operacyjnym, dostępem do sieci lokalnej i Internetu oraz pakietem oprogramowania biurowego, oprogramowaniem do tworzenia i obróbki grafiki bitmapowej, oprogramowaniem do tworzenia i edycji plików PDF, projektor multimedialny, drukarkę drukującą w kolorze, przyrządy kontrolno-pomiarowe (jeden zestaw dla piętnastu uczniów), wzorniki barw, przykładowe wydruki, produkty i półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, plansze z formatami plików grafiki bitmapowej, przyrządy kontrolno-pomiarowe, przykładowe kompozycje tekstu i grafiki, wzorniki barw, przykładowe wydruki, produkty i półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych, tablice z krojami pism. Zalecane metody dydaktyczne W procesie nauczania-uczenia się jest wskazane stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, pokazu z instruktażem i ćwiczeń. W trakcie realizacji programu działu zaleca się wykorzystywanie filmów dydaktycznych oraz prezentacji multimedialnych dotyczących projektowania i obróbki grafiki bitmapowej. Wykonywanie ćwiczeń należy poprzedzić szczegółowym instruktażem. 25

Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz zespołowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia W procesie oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania efektów kształcenia zastosowanych przez nauczyciela oraz ocenę za wykonane ćwiczenia. Zaleca się systematyczne ocenianie postępów ucznia oraz bieżące korygowanie wykonywanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: motywować uczniów do pracy, dostosowywać stopień trudności planowanych ćwiczeń do możliwości uczniów, uwzględniać zainteresowania uczniów, przygotowywać zadania o różnym stopniu trudności i złożoności, 26

3. Podstawy projektowania publikacji 3.1. Projektowanie akcydensów Treści kształcenia - Typy, rodzaje i charakterystyka publikacji. - Klasyfikacja publikacji akcydensowych. - Środki wyrazu plastycznego w tworzeniu kompozycji publikacji. - Rodzaje układów typograficznych i ich parametry. - Zasada złotego podziału odcinka w projektowaniu publikacji. - Rodzaje szkiców wydawniczych. - Parametry zapisu plików dla publikacji akcydensowych. - Materiały do wykonania publikacji. - Cyfrowe systemy produkcyjne w poligrafii. - Zasady przygotowania prac do naświetlania lub drukowania. - Wykonywanie plików postscriptowych. - Wykonywanie plików PDF. - Impozycja użytków na arkuszu. - Zasady wykonywania impozycji użytków. - Metody i zasady proofingu. - Charakterystyka cyfrowych wydruków próbnych. - Weryfikacja cyfrowych wydruków próbnych. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: AU.54.2(1)1 wymienić rodzaje publikacji; AU.54.2(1)2 sklasyfikować publikacje akcydensowe; AU.54.2(1)3 scharakteryzować publikacje akcydensowe; AU.54.2(2)1 określić zasady przygotowania publikacji akcydensowej; AU.54.2(3)1 określić zasady składania tekstów gładkich i utrudnionych; AU.54.2(4)1 określić parametry zapisu pliku dla publikacji akcydensowych; AU.54.2(5)1 sklasyfikować materiały przeznaczone do wykonania publikacji; AU.54.2(5)2 scharakteryzować materiały przeznaczone do wykonania publikacji; AU.54.3(1)1 scharakteryzować cyfrowe systemy produkcyjne w poligrafii; AU.54.3(1)2 określić zakres zastosowania cyfrowych systemów produkcyjnych w przygotowalni poligraficznej; AU.54.3(1)3 określić zakres zastosowania cyfrowych systemów produkcyjnych w procesach drukowania; AU.54.3(1)4 określić zakres zastosowania cyfrowych systemów produkcyjnych w procesach introligatorskich i wykończeniowych; AU.54.3(2)1 określić zasady przygotowania materiału cyfrowego do naświetlania lub drukowania; AU.54.3(2)2 określić zasady i metody wykonywania plików postscriptowych; AU.54.3(2)3 określić zasady i metody wykonywania plików PDF; AU.54.3(2)4 określić zasady tworzenia impozycji użytków; AU.54.3(2)5 dobrać metodę i parametry impozycji do procesu technologicznego; AU.54.3(2)6 określić metody i zasady proofingu; AU.54.3(4)1 zdefiniować pojęcie impozycji; AU.54.3(4)2 wymienić zasady wykonywania impozycji; AU.54.3(6)1 scharakteryzować cyfrowe wydruki próbne; 27

AU.54.3(6)2 określić metody wykonywania cyfrowych wydruków próbnych; AU.54.3(6)3 określić sposoby weryfikacji cyfrowych wydruków próbnych; Planowane zadania Wykonaj szkic szczegółowy dla strony publikacji o formacie A5, na której poza tekstem zamieszczona zostanie ilustracja zdjęcie, które znajduje się na Twoim stanowisku pracy. Aby wykonać zadanie powinieneś: - umiejscowić na szkicu kolumnę, - dokonać oględzin zdjęcia, - określić proporcję dla elementów graficznych, - umiejscowić ilustrację na szkicu, - efekty swojej pracy przedstawić na forum klasy. Zadanie wykonujesz indywidualnie, a do dyspozycji masz: - zdjęcie, - papier formatu A4, - przybory do rysowania, - tabelaryczne zestawienie wielkości kolumn, - przykłady szkiców szczegółowych, miarkę typograficzną. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe do poligraficznych procesów przygotowawczych dla nauczyciela, z systemem operacyjnym, dostępem do sieci lokalnej i Internetu oraz pakietem oprogramowania biurowego, oprogramowaniem do tworzenia i obróbki grafiki bitmapowej i wektorowej, oprogramowaniem do tworzenia publikacji, oprogramowaniem do wykonywania impozycji, oprogramowaniem do tworzenia i edycji plików PDF, projektor multimedialny, drukarkę drukującą w kolorze, przyrządy kontrolno-pomiarowe (jeden zestaw dla piętnastu uczniów), wzorniki barw, przykładowe wydruki, produkty i półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych, przykłady szkiców wydawniczych, przykłady kompozycji tekstu i grafiki. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, przyrządy kontrolnopomiarowe, przykładowe kompozycje tekstu i grafiki, wzorniki barw, przykładowe wydruki, produkty i półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych, tablice z krojami pism, przykłady szkiców wydawniczych. Zalecane metody dydaktyczne W procesie nauczania-uczenia się jest wskazane stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, pokazu z instruktażem i ćwiczeń. W trakcie realizacji programu działu zaleca się wykorzystywanie filmów dydaktycznych oraz prezentacji multimedialnych dotyczących projektowania publikacji. Wykonywanie ćwiczeń należy poprzedzić szczegółowym instruktażem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz zespołowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych w systemie klasowo-lekcyjnym. 28

Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia W procesie oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania efektów kształcenia zastosowanych przez nauczyciela oraz ocenę za wykonane ćwiczenia. Zaleca się systematyczne ocenianie postępów ucznia oraz bieżące korygowanie wykonywanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: motywować uczniów do pracy, dostosowywać stopień trudności planowanych ćwiczeń do możliwości uczniów, uwzględniać zainteresowania uczniów, przygotowywać zadania o różnym stopniu trudności i złożoności, zachęcać uczniów do korzystania z różnych źródeł informacji zawodowej. 29

3.2. Projektowanie książek i broszur Treści kształcenia - Klasyfikacja publikacji dziełowych. - Parametry zapisu plików dla publikacji dziełowych. - Kompozycja wydawnicza książki i broszury. - Przygotowanie materiałów wydawniczych. - Redakcja merytoryczna i techniczna. - Maszynopis wydawniczy. - Jednostki i zasady obliczania objętości publikacji. - Adjustacja maszynopisu wydawniczego. - Korekta merytoryczna, typograficzna i graficzna. - Skład i łamanie książek i broszur. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: AU.54.2(1)4 scharakteryzować publikacje broszurowe i książkowe; AU.54.2(2)2 określić zasady przygotowania broszury i książki; AU.54.2(3)2 określić zasady składania i łamania broszur i książek; AU.54.2(4)2 określić parametry zapisu pliku dla broszur i książek; Planowane zadania Na przykładzie znajdującej się na Twoim stanowisku pracy publikacji rozpoznaj zastosowany w niej rodzaj układu typograficznego i scharakteryzuj jego parametry. Aby wykonać zadanie powinieneś: - dokonać oględzin publikacji dostępnej na stanowisku pracy, - rozpoznać i wskazać rodzaj układu typograficznego publikacji, - rozpoznać i scharakteryzować parametry układu typograficznego publikacji, - efekty swej pracy przedstawić na forum klasy. Zadanie wykonujesz indywidualnie, a do dyspozycji masz: - publikację, - plansze poglądowe z przykładami układów typograficznych, - tablice z krojami pism, - tabelaryczne zestawienie wielkości kolumn, - miarkę typograficzną. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni wyposażonej w: stanowisko komputerowe do poligraficznych procesów przygotowawczych dla nauczyciela, z systemem operacyjnym, dostępem do sieci lokalnej i Internetu oraz pakietem oprogramowania biurowego, oprogramowaniem do tworzenia i obróbki grafiki bitmapowej i wektorowej, oprogramowaniem do tworzenia publikacji, oprogramowaniem do wykonywania impozycji, oprogramowaniem do tworzenia i edycji plików PDF, projektor multimedialny, drukarkę drukującą w kolorze, przyrządy kontrolno-pomiarowe (jeden zestaw dla piętnastu uczniów), wzorniki barw, przykładowe wydruki, produkty i półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych, przykłady szkiców wydawniczych, przykłady kompozycji tekstu i grafiki. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, przyrządy kontrolnopomiarowe, przykładowe kompozycje tekstu i grafiki, wzorniki barw, przykładowe wydruki, produkty i 30

półprodukty poligraficzne, przykłady projektów graficznych i typograficznych, tablice z krojami pism, przykłady szkiców wydawniczych, plansze z przykładami układów typograficznych Zalecane metody dydaktyczne W procesie nauczania-uczenia się jest wskazane stosowanie następujących metod dydaktycznych: wykładu informacyjnego, pokazu z instruktażem i ćwiczeń. W trakcie realizacji programu działu zaleca się wykorzystywanie filmów dydaktycznych oraz prezentacji multimedialnych dotyczących projektowania publikacji. Wykonywanie ćwiczeń należy poprzedzić szczegółowym instruktażem. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz zespołowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych w systemie klasowo-lekcyjnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia W procesie oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów należy uwzględnić wyniki wszystkich metod sprawdzania efektów kształcenia zastosowanych przez nauczyciela oraz ocenę za wykonane ćwiczenia. Zaleca się systematyczne ocenianie postępów ucznia oraz bieżące korygowanie wykonywanych ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Nauczyciel powinien: motywować uczniów do pracy, dostosowywać stopień trudności planowanych ćwiczeń do możliwości uczniów, uwzględniać zainteresowania uczniów, przygotowywać zadania o różnym stopniu trudności i złożoności, zachęcać uczniów do korzystania z różnych źródeł informacji zawodowej. 31