MALOPOLSKI URZAD WOJEWODZKI W KRAKOWIE BIURO WOJEWODY rillllllll RPW/18233/2015 P Data:2015-02-02 BW-V.6113.20.2014 Krakow, 30 stycznia 2015 r. Pan Jozef Rozanski Dyrektor Departamentu Wyznan Religijnych oraz Mniejszosci Narodowych i Etnicznych w Ministerstwie Administracji i Cyfryzacji Dotvczv: sprawozdania za 2014 r. W zai^czeniu przekazuj? Sprawozdanie z pracy pelnomocnika wojewody do spraw mniejszosci narodowych i etnicznych w 2014 roku w wojewodztwie malopolskim. l^^czniki: 1. Sprawozdanie 31-156 Krakow, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 519 * fax 12 39 21 489 http://www.malopolska.uw.gov.pl
Sprawozdanie z pracy pelnomocnika wojewody do spraw mniejszosci narodowych i etnicznych Malopolskiego Urz^du Wojewodzkiego w Krakowie w roku 2014. 1. Liczba spotkan ze srodowiskami mniejszosci narodowych i etnicznych, w tym zorganizowanych z inicjatywy pelnomocnika. W 2014 r. podj^to okolo 45 inicjatyw na rzecz mniejszosci narodowych i etnicznych, ktore miaiy dwa glowne cele: pierwszy - zapewnienie zachowania i rozwoju tozsamosci kuhurowej mniejszosci narodowych i etnicznych oraz zapewnienie respektowania ich praw, drugi - integracj^ spoleczn^_ mniejszosci narodowych i etnicznych. Przykiadowe spotkania to: cykl warsztatow W jednym domu Mniejszosci Narodowe i Etniczne Mjalopolski", organizacja Mi^dzynarodowego Dnia Dziecka, szkolenia dla beneficjentow z *rogramu integracji spolecznosci romskiej w Polsce na lata 2014-2020, wizytacja miejsc zatnieszkanych przez spoiecznosc romsk^ (Andrychow, Koszary, Maszkowice, Ochotnica Gima, Nowy S%cz, Krakow). W kazdym miesi^cu przeprowadzono rowniez okoio 80 konsultacji telefonicznych (pozyskiwanie i udzielanie informacji, przyjmowanie wyjasnien i wnioskow). 2. Koordynowanie na obszarze wojewodztwa dzialan organow administracji rz^dowej, realizuj^cych zadania na rzecz mniejszosci. Wybrane dzialania koordynacyjne: jkoordynacja Programu integracji spotecznosci romskiej w Polsce na lata 2014-2020 j[przeprowadzenie otwartego konkursu, nadzor, rozliczanie, wizytacje, nabor wnioskow edukacyjnych i inwestycyjnych); biez^ca wspolpraca z Malopolskim Kuratorium Oswiaty w Krakowie; ^aangazowanie we wspolprac? ze wszystkimi sluzbami odpowiedzialnymi za zmniejszanie iiapi?c i nieporozumieh mi?dzy spolecznosci^ romsk^ i nie-romsk^ wandrychowie (wdrozenie przez Komend? Wojewodzk^^ Policji w Krakowie na terenie Miasta Andrychow ioncepcji zabezpieczenia porz^dku i bezpieczenstwa publicznego p.n. "Zero tolerancji"); zaangazowanie we wspoiprac? z lokalnymi sluzbami odpowiedzialnymi za rozwi^ywanie problemow wyst^puj^cych we wzajemnych relacjach mi^dzy spolecznosci^ romsk^ i nieijomsk^ w Maszkowicach (otwarcie Komisariatu Policji oraz wprowadzenie programu "Zero tjjlerancji" na terenie Gminy L^cko); Wspolpraca z Osrodkiem Pomocy Spolecznej w Limanowej oraz Urz^dem Gminy Limanowa w zakresie udzielenia pomocy wielodzietnej rodzinie romskiej. Rezultatem dzialan bylo wprowadzenie dodatkowej pomocy finansowej i zmiana sytuacji mieszkaniowej oraz obj?cie opiek^ przez asystenta rodziny;
poparcie realizacji inwestycji Centrum Kultury Slowackiej w Nowej Bialej. Budynek zostat odebrany przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego. Oficjalne otwarcie budynku odbyio si? we wrzesniu 2014 r.; wzmocnienie i koordynacja przeplywu informacji o zdarzeniach na tie etnicznym na linii Malopolski Urz^d Wojewodzki - Gmina w systemie Centrum Zarz^dzania Kryzysowego. 3. Podejmowanie dziatan na rzecz respektowania praw mniejszosci i przeciwdzialanie naruszaniu tych praw i dyskryminacji osob nalez^cych do mniejszosci. Respektowanie praw mniejszosci i przeciwdzialanie naruszaniu tych praw osob naleze^cych do mniejszosci odbywa si? przede wszystkim na zasadzie profilaktyki i edukacji. Wsrod dzialah podj?tych w 2014 r. znajduje siq: organizacja Wielokulturowego Dnia Dziecka, podczas ktorego najmlodsi przedstawiciele mniejszosci narodowych i etnicznych zostali zaproszeni do wspolnej zabawy; w naturalny sposob zarowno dzieci jaki i dorosli mogli uczyc si? wzajemnego szacunku dla roznorodnosci; przeprowadzenie cyklu edukacyjnych warsztatow poswi^conych wielokulturowosci, przeciwdzialaniu nietolerancji i dyskryminacji zorganizowane w Centrum Kultury Dworek Bialopradnicki" skierowanych do mlodziezy z malopolskich szkol gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych; spotkania zainspirowane byly corocznymi obchodami Mi?dzynarodowego Dnia Tolerancji; organizacja Dnia Mniejszosci wramach Mi?dzynarodowego Zlotu Mlodziezy Europa Mlodych - Europe Pokoju w Bobowej, podczas ktorego mlodziez zdziewi^ciu krajow europejskich mogla poznac kultur? naszego regionu oraz dostrzec wartosc wielokulturowosci; mi^dzynarodowy dialog stal si? okazj^ do przelamania barier wynikaj^cych z roznic i odmiennosci, przyczyniaj^c si? tym samym do lepszego zrozumienia, akceptacji i integracji; organizacja wizyty przedstawicieli Komisji ds. Praw Czlowieka, Wyznah Mniejszosci Narodowych i Etnicznych Izby Deputowanych Rumunii na terenie Malopolski. Podczas wizyty zwrocono uwag? na respektowanie praw mniejszosci w obszarze edukacji i ochrony zdrowia; zwi?kszanie poziomu wiedzy i swiadomosci antydyskryminacyjnej poprzez udziai w szkoleniach i konferencjach: Krak6w dla wszystkich. Miejsce polityki antydyskryminacyjnej w praktyce", Przeciwdzialanie wykluczeniu spolecznemu mlodziezy w wojewodztwie malopolskim" oraz szkoleniu "Rowne traktowanie standardem dobrego rz^dzenia w regionach".
i 4. Podejmowanie dziaian na rzecz rozwi%zywania problemow mniejszosci. W 2014 roku podejmowano szereg dzialari nakierowanych na rozwi^zywanie problemow i konfliktow z udzialem mniejszosci narodowych i etnicznych na terenie Malopolski. Przykiady: zaangazowanie w proces pozyskania dzialek i srodkow finansowych na budow? centrum kultury dla mniejszosci slowackiej w Jablonce; interwencja i wsparcie Panstwowej Inspekcji Nadzoru Budowlanego w Limanowej podczas pierwszego etapu dziaian zmierzaj^cych do legalizacji samowoli budowlanych w Koszarach; wspoldziaianie z wladzami Gminy Limanowa, Miejskim Osrodkiem Pomocy Spoiecznej i asystentem rodziny na rzecz poprawy sytuacji mieszkaniowej wielodzietnej rodziny romskiej w Limanowej; odpowiedz skierowana do mediow w odpowiedzi na krytyczne publikacje prasowe dotycz^ce konfliktu w Andrychowie, wypracowana wspolnie z Rzecznikiem Prasowym Wojewody; podjfcie wspolpracy i realizacja dziaian maj^cych na celu rozwi^anie problemu spolecznosci romskiej w Maszkowicach z udzialem przedstawicieli szkol i wladz Gminy L^cko oraz przedstawicieli mniejszosci romskiej w Maszkowicach; zaangazowanie sluzb lokalnych oraz wojewodzkich zmierzaj^ce do wprowadzenia programu Zero tolerancji"; zapoznanie si? Pelnomocnika z lokalnymi dziataniami na rzecz dzieci i mlodziezy romskiej podejmowanych w ramach biez^cej aktywnosci swietlic w Malopolsce. 5. Podejmowanie dziaian na rzecz respektowania praw osob postuguj^cych si^ j^zykiem reg^onalnym. W 2014 roku zostala zainaugurowana ogolnopolska kampania promujqca utywanie jqzykow mn ejszosciowych oraz j^zyka regionalnego w szkoiach, stowarzyszeniach i gminach na terenie Ma[opolski. Pelnomocnik Wojewody ds. Mniejszosci Narodowych i Etnicznych wl^czyi si? w t? kartipani? poprzez dystrybucj? broszur, ulotek oraz konspektow lekcji. Celem kampanii jest promowanie j^zykow mniejszosciowych w spoleczehstwie polskim, atakze zach?canie uzyjtkownikow tych j^zykow do pelniejszego korzystania z przysluguj^cych im praw. 6. Listi organizacji mniejszosci narodowych i etnicznych, z ktorymi pelnomocnik jest stalym kontakcie: Stowarzyszenie Romow w Polsce; Stowarzyszenie Romow w Krakowie;
Centrum Kultury Romow w Polsce - Stowarzyszenie Kulturalno-Spoteczne Romow z siedzib^ w Tamowie; Romskie Stowarzyszenie Oswiatowe Harangos" z siedzib^ w Krakowie; Towarzystwo Krzewienia Kultury i Tradycji Romskiej Kaie Jakha" z siedzib^ w Krakowie; Stowarzyszenie Romow Podhalanskich w Czamej Gorze; Uczniowski Klub Sportowy Black Dragon w Andrychowie; Tamowskie Stowarzyszenie Kulturalne w Tamowie; Towarzystwo Siowakow w Polsce; Ormianskie Towarzystwo Kulturalne; Stowarzyszenie Zydowskie Czulent; Zjednoczenie Lemkow w Gorlicach; Stowarzyszenie Ruska Bursa" w Gorlicach. 7. Lista znanych Pelnomocnikowi organizacji i srodowisk mniejszosci narodowych i etnicznych dzialaj^cych na terenie wojewodztwa. Mniejszosc Biaioruska: Towarzystwo Bialoruskie w Krakowie; Mniejszosc Ormianska: Uniwersytet Jagiellonski, Instytut Filologii Orientalnej; Mniejszosc Ukrainska: Fundacja sw. Wlodzimierza Chrzciciela Rusi Kijowskiej; Parafia Prawoslawna w Krakowie, Klub Ukraihskich Prawnikow; Mniejszosc Lemkowska: Radio intemetowe Lem.Fm; Mniejszosc Zydowska: Centrum Spolecznosci Zydowskiej w Krakowie, Gmina Wyznaniowa Zydowska w Krakowie; Mniejszosc Romska: stowarzyszenia wymienione w punkcie 6., Stowarzyszenie Bergitka Roma w Nowym S^czu, Krajowe Stowarzyszenie Romow Amare Roma w Limanowej, Integracyjne Stowarzyszenie Jagory w Krakowie. 8. Wspolpraca Petnomocnika z innymi instytucjami lub organizacjami, zajmuj^cymi si( problematyk% mniejszosciow^. Instytucje rz%dowe oraz jednostki samorz^du terytorialnego: Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Departament Wyznan Religijnych oraz Mniejszosci Narodowych i Etnicznych; Ministerstwo Edukacji Narodowej; Kancelaria Premiera RP, Pelnomocnik Rz^du ds. Rownego Traktowania;
Pelnomocnik Wojewody ds. Rownego Traktowania w Krakowie; Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich; Pelnomocnik Komendanta Wojewodzkiego Policji w Krakowie ds. Ochrony Praw Czlowieka; Malopolski Urze^d Marszalkowski, Departament Kultury i Dziedzictwa Narodowego; Urz^d Miasta Krakowa: Wydzial Swiadczen Socjalnych, Wydzial Edukacji; Urz^d Miasta Nowego S^cza - Pelnomocnik ds. Romow; Pelnomocnik Starosty Nowos^deckiego ds. Mniejszosci Narodowych i Etnicznych. o ganizacje pozarz^dowe i instytucje kultury: Muzeum Okr?gowe w Tamowie; Stowarzyszenie Willa Decjusza; Caritas Diecezji Tamowskiej; I Fundacja Mifgash; Stowarzyszenie Profesjonalnego Samorz^du w Nowym S^czu; Uczniowski Klub Sportowy Rekord w Nowym S^czu; Stowarzyszenie Kobiet Romskich Kcher" w Tamowie; Malopolskie Stowarzyszenie Pracownikow Socjalnych w Lukowicy. Uczel lie i instytucje edukacyjne: [Jniwersytet Jagiellonski; [Jniwersytet Pedagogiczny w Krakowie; Malopolskie Kuratorium Oswiaty; Osrodek Rozwoju Edukacji. Konsiilaty Generalne z siedzibami w Krakowie: Ukrainy; I f ederacji Rosyjskiej; $}owacji; ^tanow Zjednoczonych Ameryki. I 9. Vdzikl Petnomocnika lub innych osob zajmuj%cych si? sprawami mniejszosci narodowych i etnicznych w organizowanych przez mniejszosci narodowe i etniczne imprezach i spotkaniach, na ktore zostali zaproszeni. Ostatki Slowackie Krempach; 70. rocznica rzezi Polakow i Ormian;
III Mi^dzynarodowe Dni Kultury Romskiej w Krakowie; Stowarzyszenie Romow w Krakowie - Romski teatrzyk kukielkowy; XXIX Pielgrzymka Romow do Limanowej; Auschwitz - udzial w uroczystosci upami?tniaj icej 70 rocznice likwidacji Zigeunierlager; XXX Lemkowska Watra w Zdyni; XXIII Orawskie lato w Jablonce. 10. Czy w minionym roku zaszia koniecznosc podjfcia przez Pelnomocnika interwencji w sytuacjach konfliktowych? tak X nie 11. Jesli odpowiedz na powyzsze pytanie byla twierdz^ca, prosz^ o krotkie opisanie ponizej interwencji podj^tych w takich sytuacjach. Zgodnie z punktem 4. Podejmowano interwencje w sytuacjach konfliktowych w Limanowej, Andrychowie, Maszkowicach i Koszarach. 12. Opis pozostalych najwazniejszych dziaian podjftych przez Pelnomocnika w ostatnim roku. Wielokulturowy Dzieh Dziecka. Integracja dzieci i mlodziezy mniejszosci narodowych i etnicznych (Lemkowie, Zydzi, Romowie, Slowacy, Ormianie) poprzez wspoln^ prac? i zabaw? w Parku im. H. Jordana w Krakowie; Mi?dzynarodowy Zlot Mlodziezy Europa Mlodych - Europe Pokoju. Spotkanie mlodziezy z 9 panstw Europy z okazji 100-lecia 1 Wojny Swiatowej. Prezentacja dorobku kultury lemkowskiej, zydowskiej i romskiej. Przedstawione podczas spotkania mlodziezy prace rzemieslnikow, charakterystyczne potrawy mniejszosci lemkowskiej oraz wyst^py sceniczne zespolu romskiego, zydowskiego i lemkowskiego umozliwily mlodemu pokoleniu poznanie tradycji regionu oraz zdobycie nowych umiej^tnosci; cykl warsztatow W jednym domu Mniejszosci Narodowe i Etniczne Malopolski" przeznaczonych dla uczniow szkol gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. W trakcie warsztatow zostala wykorzystana najskuteczniejsza forma poznania roznorodnosci i przelamywania stereotypow, jakq^ jest bezposrednie spotkanie z osobami reprezentuj^cymi mniejszosci narodowe i etniczne mieszkaj^ce w Krakowie; szkolenia z Programu integracji spolecznosci romskiej w Polsce na lata 2014-2020. Spotkania zjednostkami samorz^du terytorialnego oraz z organizacjami pozarz^dowymi, podczas
ktorych zwrocono szczegoln^^ uwag? na priorytety i strategic obowi^zuj^ce wramach Programu Integracji Spolecznosci Romskiej w Polsce na lata 2014-2020; Pilotazowy Program dotycz^cy edukacji dzieci romskich. Program polega na monitorowaniu i analizie post^pow szkolnych dzieci i mlodziezy ze spolecznosci romskiej mieszkaj^cych w Malopolsce. Biez^cy kontakt z dyrektorami szkol pozwala na gromadzenie informacji dotycz^cych realizacji obowi^ku szkolnego, prowadzenie zestawienfrekwencjioraz wynikow w nauce. 13. Jezeli w opinii Pelnomocnika zachodzi koniecznosc zmian obowi^zuj^cych przepisow prawa reguluj^cych sprawy mniejszosci narodowych i etnicznych oraz j^zyka regionalnego, proszf o wskazanie takich przepisow oraz propozycji ich zmian wraz z krotkim i li^asadnieniem. zwi^kszenie nadzoru nad prawidlowym wykorzystaniem zwi^kszonej subwencji oswiatowej przeznaczonej na dodatkowe zaj^cia edukacyjne dla uczniow pochodzenia romskiego; wzmocnienie stopnia realizacji obowi^u szkolnego przez dzieci i mlodziez ze spolecznosci romskiej, poprzez wprowadzenie dodatkowego warunku w systemic udzielania swiadczen z pomocy spolecznej, ktory zobowi^ze rodzicow do wi^kszego zaangazowania i odpowiedzialnosci za edukacj? swoich dzieci; umozliwienie splaty zobowie^ania z tytulu zalegiosci czynszowych np. poprzez wykonywanie prac spoleczno-uzytecznych. Zast^pta Dvrckrora Biura '\gatli. W'ojnowska