Przedwzmacniacz AIKIDO Do budowy tej konfiguracji preampa zmobilizował mnie fakt wejścia w posiadanie pcb zakupionego w USA oraz artykuły Johna Broskie go. Z rozważaniami teoretycznymi można się zapoznać na stronach Tube Cad Journal, http://www.tubecad.com/ Bardzo cenne wskazówki można również znaleźć w opisach z dużą znajomością rzeczy u Marcina Sławicza, http://www.echostar.pl/~slawicz/aikido/aikido3.htm. Na przykładzie budowy słuchawkowca podaje tam ideę Aikido, zasadę działania i uwagi praktyczne. Niżej ograniczę się do przedstawienia kilku fotografii z budowy urządzenia oraz podania paru pomiarów jakie udało mi się wykonać. Płytka drukowana do montażu: Jest to dość gruby laminat z masywnymi ścieżkami, konstrukcja sztywna i solidna. Układając sobie jakoś ten projekt w głowie, postanowiłem zacząć od bloku zasilania. Najczęściej w wielu przypadkach jest to blok traktowany nieco marginalnie, oszczędnościowo itp. Jest to niedopuszczalny błąd w dążeniu do wysokiej jakości. Co prawda idea Aikido polega na zwalczaniu zakłóceń ich własną energią, postanowiłem, że dobry zasilacz nie zaszkodzi a cały proces tłumienia będzie odbywał się na niższym poziomie. Zdecydowałem na zasilacz typu Salas w części anodowej oraz typowy szeregowy liniowy stabilizator napięcia żarzenia. Gotowe takie rozwiązania też można było spotkać w necie i cieszyły się dobrą opinią. Energii całości dostarcza 60VA transformator w wykonaniu audio przez firmę Toroidy
Przykład rozwiązania zamieszczam niżej na fotografiach: Schemat bazowy zasilacza przedstawia rysunek. Wprowadziłem drobne zmiany potrzebne do mojej aplikacji preampa. I tak napięcie anodowe ustawione jest na 250V DC przy poborze ciągłym prądu ok. 30mA. Drugi stabilizator zapewnia napięcie żarzenia 12,6V DC, narastające łagodnie by nie stresować włókien lamp ECC82. Elementy wykonawcze zaopatrzone są w radiatory zdolne rozproszyć wydzielone ciepło ok. 18W anodowe i 7,5W żarzenie.
Płytka zasilacza po zmontowaniu została poddana wstępnym próbom i pomiarom z zastosowaniem sztucznego obciążenia.
Następny etap to złożenie i uruchomienie płytki pcb Aikido. Schemat dostarczony z płytką, dostępny również w necie, nie sprawia większych kłopotów. W zależności od zastosowanych lamp należy dobrać elementy pasywne. W instrukcji podane są tabele przykładowe. Ja zdecydowałem się na lampy ECC82 jako optymalne dla swojego projektu. Jest tu jednak miejsce na mnóstwo eksperymentów. Reszta elementów ogólnie dostępna o dobrych parametrach Złożona płytka przedwzmacniacza
Uruchamianie wstępne, pomiary i regulacje
Dotychczasowe zabiegi dają nadzieję, że będzie to coś dobrego, więc jedziemy dalej. Gromadzę potrzebne elementy do dalszej budowy: - trafo zasilające Toroidy - filter na przewodzie zasilającym z gniazdem - potencjometr drabinka mojej konstrukcji, dobry - obudowa z Modushop (Włochy) 440x300x80, front AL. 10mm - selektor wejść 3 wejścia mojej konstrukcji - gniazda RCA wykonanie CMC USA srebrzone - gałki AL. toczone na zamówienie - drobnica, przełączniki, śrubki, dystanse, podkładki, przewody itp.
Kolejne fotki z montażu
Paczka już zamknięta
Pomiary Wykonałem również kilka pomiarów urządzenia, które podzieliłem na dwie części. Pierwsza to pomiary wykonywane metodą techniczną. Wykorzystałem tutaj takie przyrządy jak generator, analizator Minilyzer, miliwoltomierze, oscyloskop itp. Zestawienie wyników niżej: - wzmocnienie napięciowe - 7,4 razy ~ 17dB - impedancja wejściowa przy 1kHz ~ 50kohm - impedancja wyjściowa przy 1kHz ~ 620 ohm - pasmo przenoszenia 10Hz do 50kHz ( -0,1-0,9dB ) - dynamika miernikiem szerokopasmowo ~ 87dB - poziom szumów szerokopasmowo ~ 64dB - poziom szumów ważone A ~ 72dB - przesłuch międzykanałowy ~ 60dB - THD+N przy 1kHz ~ 0,15% - THD+N przy 20 Hz ~ 0,182% - THD+N przy 10kHz ~ 0,164% Charakterystyka przejściowa przedwzmacniacza, cały użyteczny zakres:
Charakterystyka przejściowa przedwzmacniacza, dolny zakres napięć wej.: Pasmo przenoszenia metodą generatora:
Zdjęłem również odpowiedź przedwzmacniacza na impulsy prostokątne w różnych zakresach częstotliwości. Pomiary wykonane przy obciążeniu 1,5mb interkonektem na wejście ca 47kohm Częstotliwość pomiaru 10Hz Częstotliwość pomiaru 100Hz
Częstotliwość pomiaru 1kHz Częstotliwość pomiaru 10kHz
Częstotliwość pomiaru 20kHz Częstotliwość pomiaru 50kHz
W drugiej części zaprezentuję wyniki pomiarów za pomocą analizatora komputerowego z kartą EMU0202 Widmo sygnału przy 1kHz Widmo innym programem, jednoczesny pomiar THD, S/N
Pasmo przenoszenia THD
THD funkcji częstotliwości THD funkcji wysterowania
Szum biały Faza sygnału
Jak można zauważyć wyniki osiągnięte każdą z metod nie są ekstremalnie rozbieżne co potwierdza kierunek oraz klasyfikację sprzętu do pewnej grupy jakościowej. Ja oceniam to rozwiązanie bardzo pozytywnie, szczególnie dobra liniowość i niskie poziomy zakłóceń, niskie zniekształcenia stawiają urządzenie dość wysoko. Wśród urządzeń DIY, z którymi miałem do czynienia trudno mi znaleźć godnego konkurenta a wśród fabrycznych lampowców też nie ma tego za wiele. Gorąco polecam eksperymenty nad koncepcją Aikido jako ciekawego i dobrej klasy rozwiązania preampa.