URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Raport o publicznej w Polsce udzielonej przedsiębiorcom w 2007 roku Warszawa, listopad 2008 rok

SPIS TREŚCI I. WSTĘP...3 II. METODOLOGIA PRZYGOTOWANIA RAPORTU...5 1. Pojęcie publicznej...6 2. Formy...7 3....8 4. Przeznaczenie publicznej...8 III. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA...9 1. Synteza wyników...9 2. Przeznaczenie publicznej...12 3. Pomoc publiczna według województw...14 4. Pomoc publiczna według instytucji udzielających...15 5. Pomoc publiczna według beneficjentów...18 6. Charakterystyka ogólna publicznej w poszczególnych grupach...20 7. Przeznaczenie udzielanej przez poszczególne organy*...23 8. Pomoc publiczna w sektorze transportu...24 IV. OPIS POSZCZEGÓLNYCH PRZEZNACZEŃ POMOCY...26 1. Pomoc horyzontalna...26 1.1 Prace badawczo rozwojowe...26 1.2 Ochrona środowiska...26 1.3 Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw...26 1.4 Zatrudnienie...27 1.5 Szkolenia...28 1.6 Ratowanie i restrukturyzacja...28 1.7 Kapitał podwyższonego ryzyka...28 1.8 Pomoc przeznaczona na ułatwienie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych...29 2. Pomoc...29 3. Pomoc sektorowa...30 3.1 Sektor budownictwa okrętowego...30 3.2 Sektor górnictwa węgla...31 4. Inne przeznaczenia...31 4.1 Pomoc stanowiąca rekompensatę z tytułu realizacji zadań publicznych...31 V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI...32 VI. WPŁYW POMOCY NA KONKURENCJĘ...34 ZAŁĄCZNIKI...39

I. WSTĘP Niniejszy raport zawiera informacje o publicznej udzielonej w roku 2007 spełniającej przesłanki art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE). Raport stanowi wypełnienie obowiązku określonego w art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zgodnie z którym Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów opracowuje, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych i przedstawia Radzie Ministrów, sprawozdanie zawierające wyniki monitorowania publicznej w roku poprzednim, w szczególności dane dotyczące wielkości, form i przeznaczenia publicznej, a także ocenę skutków udzielonej w sferze konkurencji. Sposób prezentowania danych w niniejszym raporcie pozwala na ich porównywanie z danymi przedstawianymi przez Komisję Europejską w przygotowywanym przez nią raporcie o publicznej udzielanej w krajach UE tzw. Scoreboard 1. Oznacza to, przede wszystkim, iż w niniejszym raporcie (podobnie jak w poprzednim) pomoc publiczna została podzielona na pomoc udzieloną w sektorze transportu (wyodrębniona z ogólnej wielkości i wykazana w rozdziale III.8 raportu) i pomoc w innych sektorach. Niniejszy raport nie uwzględnia również udzielonej w sektorze rolnictwa (w rozumieniu art. 32 TWE), do monitorowania której właściwy jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do de minimis (Dz. Urz. UE L Nr 379 z 28.12.2006) (zastąpiło ono rozporządzenie Komisji nr 69/2001) przyjmuje się, w szczególności, iż maksymalna kwota de minimis nie przekroczy kwoty 200 tys. euro dla danego beneficjenta w okresie trzech kolejnych lat podatkowych. Pomoc w takiej wysokości nie wpływa na handel między państwami członkowskimi i/lub nie zakłóca bądź nie zagraża zakłóceniem konkurencji i dlatego nie podlega przepisom art. 87 ust. 1 TWE. W związku z powyższym pomoc de minimis udzielona w roku 2007 nie została uwzględniona w niniejszym raporcie (970,25 mln PLN). W perspektywie finansowej 2007-2013 Komisja Europejska wyraźnie wskazuje na konieczność zapewnienia zgodności udzielanego wsparcia ze środków wspólnotowych z przepisami o publicznej. Wymaga to opracowania odpowiednich programów pomocowych, zgodnie z którymi będzie udzielane wsparcie w ramach funduszy. Dla przykładu można wskazać pkt 26 preambuły rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, gdzie Komisja Europejska wskazuje, iż finansowanie w programach operacyjnych w ramach inżynierii finansowej projektów ze środków wspólnotowych oraz środków krajowych musi uwzględniać przepisy o publicznej lub art. 9 ust. 5 rozporządzenia Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, 1 http://europa.eu.int/comm/competition/state_aid/scoreboard/ 3

Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999, który stanowi, iż Operacje finansowane z funduszy są zgodne z postanowieniami Traktatu i aktów przyjętymi na jego podstawie. Z uwagi na to, że środki wspólnotowe stanowią dochód budżetu państwa, przy założeniu że beneficjent wsparcia prowadzi działalność gospodarczą i spełnione są pozostałe przesłanki 87(1) TWE (uzyskanie korzyści przez przedsiębiorcę, selektywny charakter, groźba zakłócenia lub zakłócenie konkurencji oraz wpływ na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi UE), wówczas środki te należy zaliczyć do publicznej w rozumieniu art. 87(1) TWE. Na gruncie ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 o postępowaniu w sprawach dotyczących publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404, z późn. zm.) oznacza to, że mają do nich zastosowanie przepisy art. 32 ust. 1 ww. ustawy. Tak więc organy udzielające wsparcia ze środków wspólnotowych mają obowiązek przekazywania Prezesowi UOKiK sprawozdań o udzielonej publicznej. Z uwagi na to, że w 2007 roku trwały prace związane z przygotowywaniem programów pomocowych do poszczególnych Programów Operacyjnych pomoc publiczna nie była udzielana i nie została wykazana w niniejszym raporcie. W raporcie uwzględniono wsparcie finansowe udzielane jako rekompensata z tytułu realizacji zadań publicznych. W raportach Komisji Europejskiej wsparcie to nie jest uwzględniane z uwagi na trudności jakie ma Komisja w ustaleniu, które ze stosowanych dotychczas w poszczególnych Państwach Członkowskich instrumentów wspierania realizacji zadań publicznych, należy uznać za pomoc publiczną. Statystyka danych źródłowych W roku 2007: - 1708 organów udzieliło publicznej lub de minimis, - 138 013 beneficjentów otrzymało pomoc publiczną lub pomoc de minimis, - wystąpiło 369 260 przypadków udzielenia publicznej lub de minimis (na podstawie decyzji lub umów oraz przypadków automatycznej). 4

II. METODOLOGIA PRZYGOTOWANIA RAPORTU Informacje zawarte w raporcie pochodzą ze sprawozdań rocznych przekazywanych do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przez podmioty udzielające publicznej. Obowiązek składania sprawozdań o udzielonej publicznej wynika z art. 32 ust. 1 ustawy. Do organów udzielających, które w 2007 roku były zobowiązane do przekazywania sprawozdań należy zaliczyć: właściwych ministrów, prezesów agencji, organy jednostek samorządu terytorialnego, prezesów funduszy, w tym w szczególności: 1. Ministra Gospodarki, 2. Ministra Finansów, 3. Ministra Infrastruktury, 4. Ministra Skarbu Państwa, 5. Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 6. Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 7. Minister Pracy i Polityki Społecznej, 8. Prezesa (Zarząd) Agencji Rozwoju Przemysłu SA, 9. Prezesa Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, 10. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 11. Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 12. Prezesa (Radę Nadzorczą) Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, 13. Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, 14. Dyrektorów Regionalnych Instytucji Finansujących, 15. Dyrektorów Izb Skarbowych i Celnych oraz Naczelników Urzędów Skarbowych i Celnych (organy skarbowe i celne), 16. Marszałków województw, 17. Starostów powiatów, 18. Prezydentów, ów oraz wójtów gmin, 19. Wojewodów, 20. Ochotnicze Hufce Pracy, 21. Krajową Strukturę Wsparcia (Fundacja Fundusz Współpracy ), 22. Prezesa Banku Gospodarstwa Krajowego, 23. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, 24. Fundusze Kapitału Zalążkowego, 25. Operatorów Komponentów Funduszu dla Organizacji Pozarządowych, 26. Urząd Dozoru Technicznego, 27. Urząd Regulacji Energetyki, 28. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Kompletność sprawozdań o udzielonej publicznej w roku 2007 została zapewniona poprzez zmiany przepisów ustawy o publicznej, które począwszy od roku 2007 zobowiązują podmioty uprawnione do udzielania publicznej do informowania Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o nieudzieleniu publicznej w danym okresie sprawozdawczym. Na tej podstawie zidentyfikowano podmioty, które uchyliły się od obowiązków sprawozdawczych. Stwierdzono, iż w ramach organów jednostek samorządu terytorialnego 238 jednostek nie dopełniło obowiązków sprawozdawczych. Przypadki te były na bieżąco wyjaśniane, celem uzupełnienia brakujących sprawozdań lub informacji o nieudzieleniu. W przypadku organów jednostek samorządu terytorialnego pomoc publiczną w roku 2007 udzieliło: 5

a) 16 spośród 16 województw, b) 302 spośród 308 powiatów, c) 1306 spośród 2489 gmin istniejących w Polsce. W raporcie za 2007 rok kontynuowano sposób przedstawienia analizowanych danych z raportu z roku poprzedniego. Wielkość udzielonej jest przedstawiana w niniejszym raporcie (podobnie jak w poprzednich) zgodnie z zasadą ustalania wartości na dzień jej udzielenia. Przez dzień udzielenia należy rozumieć dzień, w który podmiot ubiegający się o pomoc publiczną nabył prawo do otrzymania tej, w szczególności jest to dzień zawarcia umowy, lub dzień wydania decyzji. Oznacza to, iż wartość udzielonej w danym roku to inaczej wartość zobowiązań budżetowych podjętych w tym roku, która nie zawsze pokrywa się z wartością poniesionych wydatków lub uszczupleń wpływów do budżetu w danym roku. Przykładowo, w przypadku udzielanej w formie wieloletnich pożyczek lub gwarancji faktyczna wartość obciążeń budżetu z tego tytułu jest rozłożona na kilka lat, a w sprawozdaniu o udzielonej publicznej widnieje jako całkowita wartość udzielona w danym dniu (dniu udzielenia ). Przedstawiane w raporcie zaokrąglone sumy poszczególnych kwot są obliczane z uwzględnieniem ich pełnego rozwinięcia (przed zaokrągleniem) i nie zawsze są równe sumie poszczególnych kwot zaokrąglonych. Występujący w treści raportu zwrot organy skarbowe i celne zastępuje zwrot Dyrektorzy Izb Skarbowych i Celnych oraz Naczelnicy Urzędów Skarbowych i Celnych. Stosowane w tabelach znaki oznaczają: - - nie dotyczy, 0,00 nie udzielono, b.d. - brak danych. 1. Pojęcie publicznej Pomoc publiczna to pomoc udzielana przez Państwo Członkowskie lub ze źródeł państwowych, w jakiejkolwiek formie, która narusza lub grozi naruszeniem konkurencji przez uprzywilejowanie niektórych przedsiębiorstw lub produkcji niektórych wyrobów, w zakresie, w jakim wpływa ona negatywnie na wymianę handlową pomiędzy Państwami Członkowskimi. Pomoc publiczna może być udzielana w szczególności w formie: (a) dotacji oraz ulg i zwolnień podatkowych, (b) dokapitalizowania przedsiębiorców na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku, (c) pożyczek lub kredytów udzielanych przedsiębiorcom na warunkach korzystniejszych od oferowanych im na rynku, (d) poręczeń i gwarancji kredytowych udzielanych za zobowiązania przedsiębiorców na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku, (e) zaniechania poboru podatku, odroczenia terminu zapłaty, rozłożenia na raty podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę oraz umorzenia zaległości podatkowej bądź odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej, (f) umorzenia, bądź zaniechania ustalania lub poboru należnych od przedsiębiorcy świadczeń pieniężnych, stanowiących środki publiczne w rozumieniu przepisów 6

ustawy o finansach publicznych, innych niż podatki, albo odraczania lub rozkładania na raty płatności takich świadczeń, (g) zbycia lub oddania do korzystania mienia będącego własnością Skarbu Państwa, lub jednostek samorządu terytorialnego i ich związków - na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku. Przez podmioty udzielające należy rozumieć organy administracji publicznej oraz inne podmioty, które są uprawnione do udzielania, w tym przedsiębiorcę publicznego. Udzielenie następuje najczęściej w wyniku podjęcia decyzji lub podpisania umowy. 2. Formy Przedmiotem analizy niniejszego raportu są formy połączone, zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej, w cztery grupy oznaczone literami A, B, C i D. Kolejnym literom przypisano cyfrę 1 lub 2, w zależności od źródła pochodzenia środków pomocowych (odpowiednio z budżetu lub kosztem uszczuplenia wpływów budżetowych). Do poszczególnych grup zaliczono następujące formy : Grupa A - dotacje i ulgi podatkowe: A1 - dotacje, - dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych (bezpośrednio dla przedsiębiorców), - inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych lub realizacją ich zadań statutowych, - refundacje, A2 - zwolnienie z podatku, - odliczenie od podatku, - obniżka lub zmniejszenie, powodujące obniżenie podstawy opodatkowania lub wysokości podatku, - obniżenie wysokości opłaty, - zwolnienie z opłaty, - zaniechanie poboru podatku, - zaniechanie poboru opłaty, - umorzenie zaległości podatkowej wraz z odsetkami, - umorzenie odsetek od zaległości podatkowej - umorzenie opłaty i odsetek z tytułu opłaty (składki, wpłaty), - umorzenie opłaty prolongacyjnej, - umorzenie kar, - oddanie do korzystania mienia będącego własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i ich związków na warunkach korzystniejszych dla przedsiębiorcy od oferowanych na rynku, - zbycie mienia będącego własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i ich związków na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku. Grupa B - subsydia kapitałowo-inwestycyjne: B1 - wniesienie kapitału do spółki, B2 - konwersja wierzytelności na akcje lub udziały. 7

Grupa C - tzw. miękkie kredytowanie : C1 - pożyczki preferencyjne, - dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych (dla banków), - pożyczki warunkowo umorzone, C2 - odroczenie lub rozłożenie na raty płatności podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, - odroczenie lub rozłożenie na raty płatności opłaty (składki, wpłaty), - odroczenie lub rozłożenie na raty płatności kary. Grupa D: D1 - poręczenia i gwarancje kredytowe. 3. została przedstawiona w postaci ekwiwalentu dotacji brutto (EDB), obliczonego zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości publicznej udzielanej w różnych formach (Dz. U. z 2004 r. Nr 194, poz. 1983 oraz z 2006 r. Nr 183, poz. 1355). 4. Przeznaczenie publicznej Przeznaczenie zostało podzielone na następujące grupy: 1. Pomoc horyzontalna 1.1. Badania, rozwój i innowacje, 1.2. Ochrona środowiska, 1.3. Małe i średnie przedsiębiorstwa, 1.4. Zatrudnienie, 1.5. Szkolenia, 1.6. Pomoc restrukturyzacyjna, 1.7. Pomoc doraźna. 1.8. Kapitał podwyższonego ryzyka 1.9. Pomoc przeznaczona na ułatwienie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych 2. Pomoc sektorowa 2.1. Sektor hutnictwa żelaza i stali, 2.2. Sektor budownictwa okrętowego, 2.3. Sektor górnictwa węgla, 3. Pomoc 4. Inne tytuły 5. Transport 8

III. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA 1. Synteza wyników Tabela nr 1 Rok 2003 2004 2005 2006 2007 Ogólna wartość udzielonej [mln PLN] 28 627,50 16 400,6 4 795,1 5 875,6 6 549,5 z wyłączeniem transportu* b.d. 8 809,3 3 646,2 4 468,4 4 847,2 Udział wartości w PKB 3,5% 1,9% 0,5% 0,6% 0,6% Udział wartości w PKB z wyłączeniem b.d. 1,0% 0,4% 0,4% 0,4% transportu* * z uwagi na zmiany w metodologii dane za rok 2003 są niedostępne Ogólna wartość udzielonej przedsiębiorcom w 2007 roku wyniosła 6 549,5 mln PLN, co stanowi 1 731,3 mln EURO (przyjmując średni kurs z 2007 roku 1 EURO = 3,7829 PLN). Udzielona pomoc stanowiła 0,6 % wartości dodanej brutto w gospodarce. Pomoc publiczna udzielona przedsiębiorcom w 2007 roku (podobnie jak w 2006 roku) stanowiła 0,6% Produktu Krajowego Brutto. udzielonej w roku 2007, z wyłączeniem w transporcie (1 702,3 mln PLN), wyniosła 4 847,2 mln PLN, co stanowi 0,4% Produktu Krajowego Brutto. Podział publicznej (w mln PLN) 2 Tabela nr 2 Łącznie w latach 2003-2007 2003 2004 2005 2006 2007 Grupy ogółem, w tym: 28 355,6 8 809,3 3 646,2 4 468,4 4 847,2 50 126,7 Grupa A, w tym: 21 342,5 6 602,1 3 461,3 4 358,0 4 746,2 40 510,1 Grupa A1 2 619,2 2 189,4 2 811,9 3 502,4 3 644,1 14 767,0 Grupa A2 18 723,3 4 412,7 649,4 855,7 1102,1 25 742,6 Grupa B, w tym: 1 388,8 1 391,5 0,0 8,0 10,4 2 798,7 Grupa B1 135,1 1123,4 0,0 8,0 10,4 1 276,9 Grupa B2 1253,7 268,0 0,0 0,0 0,0 1 521,7 Grupa C, w tym: 3 200,7 304,3 112,1 102,5 66,8 3 786,4 Grupa C1 1 001,9 257,7 93,9 93,3 66,5 1 513,3 Grupa C2 2 198,8 46,6 18,2 9,2 0,3 2 273,1 Grupa D1 1 537,3 511,4 72,7 0,0 0 2 121,4 Inne 886,4 0,0 0,0 0,0 23,8 910,1 Dane zawarte w tabeli 1, 2 i 2a nie są w pełni porównywalne, ponieważ począwszy od roku 2004 prezentowane dane nie obejmują w transporcie. 2 Począwszy od roku 2004 prezentowane dane nie obejmują w transporcie. 9

Tabela nr 2a Podział Dynamika (%) Udział (w %) publicznej 04/03 05/04 06/05 07/06 03 04 05 06 07 Grupy ogółem, 29,7 42,3 122,5 108,5 100 100 100 100 100 w tym: Grupa A, w tym 30,9 52,4 125,9 109,0 75,3 74,9 94,9 97,5 98,0 Grupa A1 83,6 128,4 124,1 104,0 9,2 24,9 77,1 78,3 76,8 Grupa A2 23,6 14,7 131,8 128,8 66,0 50,1 17,8 19,2 23,2 Grupa B, w tym: 100,2 0,0-130,0 4,9 15,8 0,0 0,2 0,2 Grupa B1 831,6 0,0-130,0 0,5 12,8 0,0 0,2 0,2 Grupa B2 21,4 0,0 - - 4,4 3,0 0,0 - - Grupa C, w tym: 9,5 36,8 91,4 65,2 11,3 3,5 3,1 2,3 1,4 Grupa C1 25,7 36,4 99,4 71,3 3,5 2,9 2,6 2,1 1,4 Grupa C2 2,1 39,1 50,5 3,3 7,8 0,5 0,5 0,2 0,01 Grupa D1 33,3 14,2 0,0-5,4 5,8 2,0-0,0 Inne - - - - 3,1 - - - 0,7 W 2007 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, najczęściej stosowane instrumenty należały do Grupy A dotacje i ulgi podatkowe 98%. Ich udział w ogólnej kwocie od trzech lat przekracza poziom 90%. W badanym roku podmioty udzielające nie korzystały z instrumentów z grupy B2 - konwersja wierzytelności na udziały lub akcje. Najwyższą dynamikę wzrostu wartości udzielanej w stosunku do roku poprzedniego zanotowano w grupie B1 - wniesienie kapitału do spółki - 130%, natomiast systematycznie maleje wartość i udział w ogólnej kwocie udzielanej w formie odraczania lub rozkładania na raty należności podatkowych z 7,8% w roku 2003 do 0,01% w roku 2007. Sposób finansowania państwa w Polsce przedstawia się następująco 3 : Rok Bezpośrednie wydatki Uszczuplenia wpływów do budżetu (np. dotacje) (np. ulgi podatkowe, umorzenia) 2007 75,4% 24,6% 2006 78,5% 21,5% 2005 77,1% 22,9% 2004 37,7% 62,3% 2003 9,7% 90,3% 2002 38,0% 62,0% 2001 25,8 % 74,2 % 2000 47,3 % 52,7 % 1999 34,9 % 65,1 % 1998 34,5 % 65,5 % 1997 31,3 % 68,7 % 3 Do bezpośrednich wydatków zaliczono pomoc udzieloną w formie dotacji (grupa A1) oraz w formie wniesienia kapitału do spółki (grupa B1). 10

W roku 2007, podobnie jak w roku poprzednim, zdecydowanie więcej udzielono w formie bezpośrednich wydatków (75,4%) niż w formie uszczuplenia wpływów do budżetu (24,6%). Stało się tak pomimo tego, że w roku 2007 wartość udzielonej w formie subsydiów kapitałowo-inwestycyjnych wyniosła tylko 0,2 % ogólnej wartości udzielonej publicznej. Analizując informacje syntetyczne charakteryzujące pomoc publiczną udzielaną przedsiębiorcom w latach 2003-2007 można wskazać następujące tendencje (zob. tab. 2 i 2a): wśród form dominowały te, które zaliczone są do grupy A (dotacje oraz zwolnienia podatkowe i funduszowe), a ich udział w ogólnej wartości udzielanej juz od kilku lat utrzymuje się na stałym, wysokim poziomie (powyżej 90%); w roku 2004 zanotowano istotny wzrost wartość udzielonej horyzontalnej na restrukturyzację, co wynika przede wszystkim z realizacji postanowień tzw. ustaw antykryzysowych ; stopniowo zwiększa się wartość udzielanej regionalnej, głównie z powodu rosnącej wartości zwolnień podatkowych, z których korzystają przedsiębiorcy działający na terenie specjalnych stref ekonomicznych oraz z uwagi na fakt, iż dźwignią dla wydatków krajowych w tym zakresie stały się dotacje z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, w szczególności Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego; w roku 2003 wartość udzielonej była wyjątkowo duża, co było spowodowane koniecznością realizacji postanowień ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006 (Dz. U. Nr 210, poz. 2037), na podstawie której w tylko roku 2003 udzielono ok. 15,5 mld PLN, głównie w formie subsydiów podatkowych (grupa A2); począwszy od roku 2005 zdecydowana większość publicznej udzielana jest w tzw. aktywnych formach, np. dotacje, a coraz mniej udzielane jest w formie uszczuplenia wpływów do budżetu (formy pasywne). 11

2. Przeznaczenie publicznej 4 Przeznaczenie w mln PLN Tabela nr 3 2006 2007 Udział (w %) w mln PLN Udział (w %) OGÓŁEM, w tym: 4 468,4 100 4 847,2 100 POMOC HORYZONTALNA, w tym: 2 183,1 48,9 3 175,7 65,5 prace badawczo rozwojowe 127,6 5,8 168,1 5,3 ochrona środowiska 55,5 2,5 8,1 0,3 rozwój małych i średnich przedsiębiorców 322,6 14,8 654,8 20,6 pomoc na zatrudnienie 1 440,0 66,0 2 061,4 64,9 szkolenia ogólne 210,1 9,6 227,8 7,2 pomoc na ratowanie 11,3 0,5 0,0 0,0 pomoc na restrukturyzację 16,0 0,7 38,6 1,2 kapitał podwyższonego ryzyka 0,0-8,2 0,3 ułatwienie rozwoju niektórych działań lub regionów gospodarczych 0,0-8,7 0,3 POMOC SEKTOROWA, w tym: 699,8 15,7 448,5 9,3 Sektor budownictwa okrętowego, w tym: 103,6 14,8 48,9 10,9 restrukturyzacja 0,0-0,0 0,0 wsparcie kontraktów na budowę statków 103,6 100 48,9 100 Sektor górnictwa węgla, w tym: 596,2 85,2 399,6 89,1 pomoc na pokrycie kosztów nadzwyczajnych 596,2 100 399,6 100 POMOC REGIONALNA, w tym: 1 558,3 34,9 1 204,8 24,9 pomoc w celu wspierania nowych inwestycji 1 084,9 69,6 970,4 80,5 pomoc w celu tworzenia nowych miejsc 320,1 20,5 201,0 pracy 16,7 duże projekty inwestycyjne 153,3 9,8 33,2 2,8 pomoc operacyjna 0,0-0,2 0,02 INNE TYTUŁY, w tym: 27,2 0,6 18,1 0,4 pomoc stanowiąca rekompensatę dla przedsiębiorcy z tytułu realizacji zadań 18,3 67,3 18,1 100 publicznych pomoc o charakterze socjalnym z przeznaczeniem dla indywidualnych konsumentów 8,9 32,7 0,0 - Pomoc horyzontalna udzielona w roku 2007 stanowiła 65,5% ogólnej wartości udzielonej w roku 2007 (3 175,7 mln PLN), z tego największa część, została udzielona na zatrudnienie 2 061,4 mln PLN, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw 654,8 mln PLN, na szkolenia - 227,8 mln PLN. Udział na inne cele horyzontalne nie przekroczył 10% wartości ogólnej udzielonej horyzontalnej. Udział na prace badawczo-rozwojowe wyniósł 5,3% (poziom zbliżony do tego w roku 2006 r. przy ponad 30% wzroście nominalnym wielkości ). horyzontalnej była w roku 2007 wyższa o 992,6 mln PLN 4 Z wyłączeniem w transporcie. 12

od wartości udzielonej w roku poprzednim, głównie z powodu wzrostu wartości udzielanej na zatrudnienie i na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. sektorowej udzielonej w 2007 r. wyniosła 448,5 mln PLN (9,3% ogólnej wartości ), z czego 89,1% stanowiła pomoc restrukturyzacyjna dla sektora górnictwa węgla (399,6 mln PLN). Pozostałe 10,9% sektorowej skierowane zostało do sektora budownictwa okrętowego z przeznaczeniem na wsparcie kontraktów na budowę statków (48,9 mln PLN). W roku 2007 nie udzielono sektorowej dla sektora hutnictwa żelaza i stali ani dla sektora motoryzacyjnego. Pomoc stanowiła 24,9% ogółu udzielonej, w tym większość 970,4 mln PLN została przeznaczona na wspieranie nowych inwestycji. W ramach regionalnej 946,6 mln PLN, (w stosunku do 625,8 mln PLN w roku 2006, 459,1 mln PLN w roku 2005 oraz 656,2 mln PLN w roku 2004) zostało udzielone w formie zwolnienia z podatku dochodowego przedsiębiorcom, prowadzących działalność gospodarczą na podstawie zezwolenia na terenie specjalnych stref ekonomicznych., która nie została zakwalifikowana do żadnej z ww. grup przeznaczeń, wyniosła 18,1 mln PLN i była to pomoc stanowiąca rekompensatę dla przedsiębiorcy z tytułu realizacji zadań publicznych -18,1 mln PLN. Przeznaczenie publicznej w roku 2007* Wykres nr 1 POMOC SEKTOROWA 9,3% INNE TYTUŁY 0,4% POMOC REGIONALNA 24,9% POMOC HORYZONTALNA 65,5% *Z wyłączeniem w transporcie. 13

Przeznaczenie publicznej w latach 2006 2007* Wykres 1a 70% 65,5% 60% 50% 40% 48,9% 34,9% 30% 20% 10% 0% 24,9% 15,7% 9,3% 0,6% 0,4% Pomoc horyzontalna Pomoc sektorowa pomoc Inne *Z wyłączeniem w transporcie. 2006 2007 3. Pomoc publiczna według województw udzielonej w roku 2007, w podziale na województwa według siedziby beneficjenta, przedstawia tabela nr 4. Tabela nr 4 * Nazwa województwa (w mln PLN) Udział (w %) 2006 2007 2007 Ogółem, w tym: 4 468,4 4 847,2 100 Dolnośląskie 773,4 506,7 10,5 Kujawsko-pomorskie 163,1 234,7 4,8 Lubelskie 71,9 131,9 2,7 Lubuskie 107,1 159,8 3,3 Łódzkie 254,7 336,1 6,9 Małopolskie 246,6 243,9 5,1 Mazowieckie 412,8 515,3 10,6 Opolskie 60,7 60,8 1,3 Podkarpackie 249,4 344,6 7,1 Podlaskie 85,3 74,1 1,5 Pomorskie 218,5 277,8 5,7 Śląskie 1 111,9 977,7 20,2 Świętokrzyskie 98,4 98,7 2,0 Warmińsko-mazurskie 109,0 161,3 3,3 Wielkopolskie 329,4 510,5 10,5 Zachodniopomorskie 176,2 213,4 4,4 Brak informacji 0,01 0,0 - * Z wyłączeniem w transporcie. Ponad 20% ogólnej wartości w roku 2007 zostało udzielone przedsiębiorcom prowadzącym działalność gospodarczą na terenie województwa śląskiego (24,9% w roku 2006). Wsparcie na poziomie około 10% otrzymali przedsiębiorcy z województwa mazowieckiego (10,6%), wielkopolskiego (10,5%) i dolnośląskiego 14

(10,5%). Z kolei największą dynamikę wzrostu wartości udzielonej w roku 2007 w stosunku do roku ubiegłego odnotowano w województwie lubelskim (183,4%), województwie wielkopolskim (155%) oraz warmińsko-mazurskim (148%). Tak jak w latach poprzednich najmniej publicznej trafiło do przedsiębiorców z województwa opolskiego (60,8 mln PLN) oraz z województw tak zwanej ściany wschodniej. Łączna wartość udzielonej w pięciu najmniej wspieranych województwach wyniosła 525,3 mln PLN, co stanowi 10,8% ogólnej wartości publicznej udzielonej w roku 2007. 4. Pomoc publiczna według instytucji udzielających Wielkość publicznej w roku 2007 w podziale na podmioty udzielające przedstawiono w tabeli nr 5 i 5a. Najwięksi dysponenci publicznej to: Prezes Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 33,9% ogólnej wartości, naczelnicy urzędów skarbowych i celnych 20,7%, Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości 14,8%. udzielonej przez ww. organy wyniosła 3 368,8 mln PLN (69,5% ogólnej wartości ). 15

INSTYTUCJE UDZIELAJĄCE POMOCY PUBLICZNEJ (ŁĄCZNIE Z ULGAMI SYSTEMOWYMI) W ROKU 2007* Nazwa instytucji Grupa A Grupa B Grupa C Grupa D E Grupa A1 Grupa A2 Grupa B1A Grupa B2A Grupa C1A Grupa C2A Grupa D1A E Dotacje Subsydia Wniesienie Konwersja Kredyty Odroczenie Poręczenia inne podatkowe kapitału do zadłużenia preferencyjne i rozłożenie na i gwarancje spółki na kapitał i warunkowo raty płatności kredytowe umorzone w mln PLN Tabela nr 5 Udział w % Minister Gospodarki 523,6 523,6 10,8 Minister Infrastruktury 1,6 1,6 0,0 Minister Skarbu Państwa 0,2 0,03 0,3 0,0 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego 176,8 0,04 176,8 3,6 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 5,1 40,7 45,8 0,9 Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 0,7 17,8 18,5 0,4 Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 1 644,8 0,1 1 645,0 33,9 Agencja Rozwoju Przemysłu S. A. 9,9 16,3 26,1 0,5 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorcz. 718,2 718,2 14,8 Organy Skarbowe i Celne 16,5 989,1 0,0005 1 005,6 20,7 Ochotnicze Hufce Pracy 137,9 3,5 141,4 2,9 Bank Gospodarstwa Krajowego 7,8 7,8 0,2 Marszałkowie województw 9,2 0,1 9,3 0,2 Starostowie powiatów 340,9 1,3 0,2 0,03 342,4 7,1 Gminy 68,7 107,7 0,0 0,3 176,7 3,6 Administrator Partnerstwa na rzecz Rozwoju 0,02 0,02 0,0 Fundusze Kapitału Zalążkowego 0,6 7,6 8,2 0,2 Pomoc publiczna ogółem (w mln PLN) 3 644,1 1 102,1 10,4 0,0 65,5 0,3 0,0 23,8 4 847,2 100,0 * Z wyłączeniem w transporcie. 16

INSTYTUCJE UDZIELAJĄCE POMOCY PUBLICZNEJ (ŁĄCZNIE Z ULGAMI SYSTEMOWYMI) W ROKU 2006* Nazwa instytucji Grupa A Grupa B Grupa C Grupa D Grupa A1 Grupa A2 Grupa B1A Grupa B2A Grupa C1A Grupa C2A Grupa D1A Dotacje Subsydia Wniesienie Konwersja Kredyty Odroczenie Poręczenia podatkowe kapitału do zadłużenia preferencyjne i rozłożenie na i gwarancje spółki na kapitał i warunkowo raty płatności kredytowe umorzone w mln PLN Tabela nr 5a Udział w % Minister Gospodarki 1187,8 1187,8 26,6 Minister Transportu 1,1 1,1 0,0 Minister Skarbu Państwa 0,5 5,3 5,8 0,1 Minister Edukacji Narodowej 0,2 0,2 0,0 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego 136,3 136,3 3,1 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 195,9 26,0 221,9 5,0 Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 2,6 13,3 15,9 0,4 Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 1195,4 0,9 0,3 1196,6 26,8 Agencja Rozwoju Przemysłu S. A. 151,2 8,0 11,3 170,5 3,8 Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorcz. 293,6 293,6 6,6 Organy Skarbowe i Celne 17,2 639,5 0,0 656,7 14,7 Regionalne Instytucje Finansujące 12,9 12,9 0,3 Ochotnicze Hufce Pracy 163,9 0,3 164,2 3,7 Bank Gospodarstwa Krajowego 41,2 41,2 0,9 Krajowa Struktura Wsparcia 0,3 0,3 0,0 Wojewodowie 0,6 0,6 0,0 Marszałkowie województw 62,9 62,9 1,4 Starostowie powiatów 189,1 0,6 1,3 0,0 191,0 4,3 Gminy 42,5 62,7 0,0 3,6 108,8 2,4 Pomoc publiczna ogółem (w mln PLN) 3 502,4 855,7 8,0-93,1 9,2-4 468,4 100,0 * Z wyłączeniem w transporcie. 17

Tak jak w roku poprzednim największą wartość publicznej rozdysponował Prezes Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (wzrost z 1196,6 mln PLN do 1645,0 mln PLN). Pomoc ta została głównie udzielona w ramach programu pomocowego Nr XE 11/04 - Rekompensata podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych. W ramach tego programu pomocowego została udzielona pomoc w formie refundacji. Więcej niż w roku ubiegłym udzielił Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (wzrost o 424,6 mln PLN). Ponad 80% tej kwoty zostało rozdysponowane w ramach programu pomocowego nr XS 4/2007 Wsparcie dla przedsiębiorstw dokonujących nowych inwestycji (SPO WKP 2.2.1). Starostowie powiatów udzielili w roku 2007 342,4 mln PLN, czyli o 151,4 mln PLN więcej niż w roku wcześniejszym. Większość udzielonej przez starostów powiatów stanowiła pomoc na zatrudnienie w ramach programu pomocowego Nr XE8/06 - Wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawanie bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej 318,1 mln PLN. Natomiast Minister Gospodarki rozdysponował ponad dwukrotnie niższą wartość publicznej w porównaniu z rokiem ubiegłym (spadek z 1187,8 mln PLN do 523,6 mln PLN). Jednakże tak jak w roku ubiegłym pomoc udzielona była w formie dotacji. Prawie pięciokrotnie zmniejszyła się wartość udzielonej przez Prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (spadek z 221,9 mln PLN na 45,8 mln PLN). Pomoc została udzielona w ramach programu nr XR 18/2007 - Program pomocowy w zakresie regionalnej publicznej na niektóre inwestycje w ochronie środowiska. 18

5. Pomoc publiczna według beneficjentów WARTOŚĆ UDZIELONEJ POMOCY ZE WZGLĘDU NA WIELKOŚĆ BENEFICJENTA* Wykres nr 2 przedsiębiorstwa duże 44,0% mikroprzedsiebiorstwa 9,1% przedsiębiorstwa małe 16,9% przedsiębiorstwa średnie 30,1% * Z wyłączeniem w transporcie. WARTOŚĆ UDZIELONEJ POMOCY ZE WZGLĘDU NA FORMĘ PRAWNĄ BENEFICJENTA* Wykres nr 3 przedsiębiorstwa państwowe 0,1% jednoosobowe spółki Skarbu Państwa 5,3% 1.C 0,2% 1.D 7,1% przedsiębiorcy prywatni 87,2% * Z wyłączeniem w transporcie. 1.C - spółki, w których jednostka samorządu terytorialnego posiada 100% akcji lub udziałów. 1.D - spółki akcyjne lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w stosunku do których Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego oraz państwowa lub komunalna jednostka organizacyjna są podmiotami dominującymi. 19

W 2007 roku 44,0% wartości udzielonej (56,6% w roku 2006) skierowane zostało do przedsiębiorstw dużych. Oznacza to kontynuacje trendu malejącego udziału wartości publicznej udzielanej przedsiębiorstwom dużym, w ogólnej wartości udzielonej. Przewaga dużych beneficjentów zauważalna jest w szczególności w jednostkowych wartościach otrzymywanej przez nich, np. 198,2 mln PLN otrzymała Spółka Restrukturyzacji Kopalń SA, 139,5 mln PLN - Mahle Polska Sp. z o.o. Mając na uwadze, iż pomoc udzielana dużym podmiotom, posiadającym silną pozycję konkurencyjną, stanowi potencjalnie większe ryzyko naruszenia konkurencji niż pomoc udzielana podmiotom małym i średnim, przedstawioną wyżej strukturę nie można uznać za pożądaną, ale z roku na rok obserwowana jest jej istotna poprawa. Biorąc pod uwagę formę prawną beneficjentów, największe wsparcie otrzymały przedsiębiorstwa prywatne, tj. 87,2% ogólnej wartości. W poprzednich latach udział ten wynosił odpowiednio 79,2% w roku 2006 i 68,8% w roku 2005. Obserwowaną wzrostową tendencję udziału publicznej udzielanej przedsiębiorstwom prywatnym w ogólnej wartości udzielanej należy ocenić pozytywnie, przyjmując założenie, że podmioty działające na warunkach całkowicie wolnorynkowych zapewniają lepsze wykorzystanie środków publicznych, niż przedsiębiorstwa publiczne. 6. Charakterystyka ogólna publicznej w poszczególnych grupach 5 Poniżej przedstawiono informacje charakteryzujące pomoc publiczną udzieloną w latach 2006-2007 w podziale na wyodrębnione grupy. GRUPA A1 DOTACJE Formy Tabela nr 6 Udział (w %) 2006 2007 2007 Grupa A1 - dotacje ogółem, w tym: 3 502,4 3 644,1 100 dotacje 1 914,3 1 497,8 41,1 dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych (bezpośrednio dla przedsiębiorców) 0,2 0,6 0,0 refundacje 1 588,0 2 145,6 58,9 W roku 2007 udzielono publicznej w formie dotacji w kwocie 3 644,1 mln PLN, co stanowiło 75,2% ogółu udzielonej w tym roku. Do grupy dotacji zalicza się między innymi refundacje, które stanowiły w 2007 roku 58,9% udziału w grupie. 5 Z wyłączeniem w transporcie. 20

GRUPA A2 - SUBSYDIA PODATKOWE Formy Tabela nr 7 Udział (w %) 2006 2007 2007 Grupa A2 - subsydia podatkowe ogółem, w tym: 855,7 1 102,1 100 zwolnienie z podatku 221,8 462,3 41,9 odliczenie od podatku 1,1 0 - obniżka lub zmniejszenie, powodujące obniżenie podstawy 464,6 opodatkowania lub wysokości podatku 594,7 54,0 obniżenie wysokości opłaty 11,4 1 0,1 zwolnienie z opłaty 30,1 0,1 0,0 zaniechanie poboru podatku 1,9 0,8 0,1 umorzenie zaległości podatkowej wraz z odsetkami 8,5 39,6 3,6 umorzenie odsetek od zaległości podatkowej 0,7 0 - umorzenie opłaty (składki, wpłaty) 5,0 - umorzenie odsetek za zwłokę z tytułu opłaty (składki, wpłaty) 0,3 3,5 0,3 umorzenie kar 0,0 0 - oddanie do korzystania mienia będącego własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i ich związków na warunkach korzystniejszych dla przedsiębiorcy od 0,0 0,003 0,0 oferowanych na rynku zbycie mienia będącego własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i ich związków na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku 110,3 0,1 0,0 W roku 2007 subsydia podatkowe stanowiły 22,7% ogółu udzielonej. udzielonej w tej formie w roku 2007 zwiększyła się o 246,4 mln PLN w stosunku do wartości z roku 2006. W strukturze subsydiów podatkowych największy udział miała pomoc udzielona w formie obniżki lub zmniejszenia, powodującego obniżenie podstawy opodatkowania lub wysokości podatku (54,0%) oraz w formie zwolnienia z podatku (41,9%). GRUPA B - SUBSYDIA KAPITAŁOWO-INWESTYCYJNE Grupa Formy (w mln PLN) Tabela nr 8 Udział (w %) 2006 2007 2007 Subsydia kapitałowo-inwestycyjne ogółem, w tym: 8,0 10,4 100 B1 A - wniesienie kapitału do spółki 8,0 10,4 100 B2 A - konwersja zadłużenia przedsiębiorstwa na kapitał 0,0 0,0 0,0 W 2007 udzielono 10,4 mln PLN w formie wniesienia kapitału, co stanowiło 0,2 % ogólnej wartości udzielonej publicznej. 21

GRUPA C MIĘKKIE KREDYTOWANIE Formy (w mln PLN) Tabela nr 9 Udział (w %) 2006 2007 2007 Grupa C1A- Pożyczki preferencyjne i warunkowo umorzone ogółem, 93,3 66,5 100 w tym: pożyczka preferencyjna 44,8 29 43,5 kredyt preferencyjny 0,1 19,7 29,7 dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych (dla banków) 0,1 0,1 0,2 pożyczki warunkowo umorzone 48,2 17,6 26,5 udzielonej w formie pożyczek preferencyjnych i warunkowo umorzonych w roku 2007 wyniosła 66,5 mln PLN, co stanowił 1,4 % ogólnej wartości udzielonej (2,1% rok wcześniej). W tej grupie form zanotowano spadek wartości udzielanej w formie preferencyjnych pożyczek z 44,8 mln PLN w roku 2006 do 29 mln PLN w roku 2007. Zmniejszeniu uległa również wartość udzielonej w formie umorzenia pożyczek z odpowiednio 48,2 mln PLN do 17,6 mln PLN. Formy Grupa C2A - Odroczenie i rozłożenie na raty płatności wobec budżetu i funduszu ogółem, w tym: (w mln PLN) Tabela nr 10 Udział (w %) 2006 2007 2007 9,2 0,3 100 odroczenie terminu płatności podatku 0,4 0,2 53,2 odroczenie terminu płatności zaległości podatkowej wraz z odsetkami 0,05 0,1 39,7 rozłożenie na raty płatności podatku 0,04 0,03 9,1 rozłożenie na raty płatności zaległości podatkowej wraz z odsetkami 3,4 0,01 2,4 odroczenie terminu płatności opłaty (składki, wpłaty) 0,07 0,002 0,8 rozłożenie na raty opłaty (składki, wpłaty) 5,3 0,002 0,6 W 2007 roku pomoc udzielona w formie odroczenia i rozłożenia na raty płatności wobec budżetu i funduszy wyniosła 0,3 mln PLN (wartość nominalna 27,9 mln PLN), co stanowiło 0,01% wartości udzielonej we wszystkich formach. Największy udział w grupie zanotowano dla udzielonej w formie odroczenia terminu płatności podatku 53,2% (0,2 mln PLN). GRUPA D - PORĘCZENIA I GWARANCJE KREDYTOWE W 2007 roku nie udzielono publicznej w formie poręczenia i gwarancji. 22

7. Przeznaczenie udzielanej przez poszczególne organy* Podmiot udzielający Prezes Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. Bank Gospodarstwa Krajowego Fundusze Kapitału Zalążkowego Prezydenci, owie oraz wójtowie gmin Marszałkowie województw Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego Minister Gospodarki Minister Skarbu Państwa Minister Infrastruktury Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Ochotnicze Hufce Pracy Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości Prezes Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Starostowie powiatów Organy Skarbowe i Celne Tabela nr 11 Przeznaczenie [mln PLN] 26,1 w tym: 9,8 pomoc na restrukturyzację 16,2 Pomoc duże projekty inwestycyjne 7,8 rozwój małych i średnich przedsiębiorstw 8,2 kapitał podwyższonego ryzyka 176,7 w tym: 77,1 pomoc - na nowe inwestycje 76,0 zatrudnienie 10,6 pomoc -na tworzenie nowych miejsc pracy 9,3 pomoc na duże projekty inwestycyjne 3,5 rozwój małych i średnich przedsiębiorstw 0,2 pomoc operacyjna 9,3 w tym: 7,9 rozwój małych i średnich przedsiębiorstw 1,4 zatrudnienie 176,8 w tym: 168,1 badania i rozwój pomoc przeznaczona na ułatwienie rozwoju niektórych 8,7 działań gospodarczych 523,6 w tym: pomoc na pokrycie kosztów nadzwyczajnych w sektorze 399,6 górnictwa węgla 54,9 pomoc - na tworzenie nowych miejsc pracy 48,9 pomoc na wsparcie kontraktów na budowę statków 20,1 pomoc - na nowe inwestycje 0,3 pomoc - na nowe inwestycje 1,6 rekompensata z tytułu realizacji zadań publicznych 45,8 w tym: 38,2 pomoc - na nowe inwestycje 7,6 duże projekty inwestycyjne 141,4 szkolenia 718,2 w tym: 632,0 rozwój małych i średnich przedsiębiorstw 86,2 szkolenia 1 645,0 w tym: zatrudnienie rekompensata dla przedsiębiorców 1 644,8 zatrudniających osoby niepełnosprawne 0,1 pomoc na restrukturyzację 342,4 w tym: 338,9 zatrudnienie 2,2 rozwój małych i średnich przedsiębiorstw 1,3 pomoc -na nowe inwestycje 1 005,6 w tym: 823,1 pomoc - na nowe inwestycje 135,5 pomoc -na tworzenie nowych miejsc pracy 23

Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej 28,6 pomoc na restrukturyzację 16,5 rekompensata z tytułu realizacji zadań publicznych 1,5 rozwój małych i średnich przedsiębiorstw 0,3 pomoc na zatrudnienie 0,1 pomoc na szkolenia 18,5 w tym: 10,4 pomoc - na nowe inwestycje 8,1 ochrona środowiska Wojewodowie 0,002 pomoc - na nowe inwestycje Administrator Partnerstwa na rzecz pomoc na zatrudnienie Rozwoju 0,02 Ogółem 4 847,322 * Z wyłączeniem w transporcie. 8. Pomoc publiczna w sektorze transportu W roku 2007 udzielono 1 702,3 mln PLN publicznej dla podmiotów działających w sektorze transportu, co stanowi 26% (podobnie jak w ubiegłym roku) ogólnej wartości udzielonej. Z tego 1 353,4 mln PLN stanowiła pomoc dla transportu kolejowego (79,5% wartości udzielonej w sektorze transportu). Szczegółowe zestawienie udzielonej w sektorze transportu przedstawia tabela nr 12. Tabela nr 12 Rodzaj transportu Udział [%] [mln PLN] Transport kolejowy 1 353,4 79,5 Transport lądowy pozostały 318,5 18,7 Transport rurociągowy 0,0 - Transport morski 0,0 - Transport śródlądowy 0,2 0,01 Transport lotniczy 0,0 - Działalność wspomagająca transport 6 23,9 1,40 Brak danych 6,2 0,4 Ogółem 1 702,3 100 6 Do działalności wspomagającej transport zalicza się m.in.: działalność w zakresie przeładunku, magazynowania i przechowywania towarów, działalność związaną z turystyką oraz działalność agencji transportowych. 24

Organy i formy udzielonej w sektorze transportu Organ udzielający Marszałkowie województw ) Dominująca forma Tabela nr 13 1 004,5 dotacje 953,3 Minister Infrastruktury 544,2 dotacje 538,9 Prezydenci, dotacje 65,9 owie oraz wójtowie gmin 84,9 wniesienie kapitału 8,4 Organy Skarbowe i Celne 68,0 gwarancje 67,2 Bank Gospodarstwa Krajowego 0,4 preferencyjne kredyty 0,3 Prezes PFRON 0,2 rozłożenie na raty opłaty (składki, wpłaty) 0,2 Suma 1 702,3 W roku 2007 marszałkowie województw udzieli 1 004,5 mln PLN publicznej w sektorze transportu, w tym 725,9 mln PLN stanowiła rekompensata za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Pomoc ta udzielana jest na podstawie umowy zawartej z przewoźnikiem kolejowym i samorządem województwa, do którego zadań, zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. Nr 63, poz. 938, z późn. zm.), należy organizowanie i dotowanie regionalnych kolejowych przewozów osób. Pomoc ta trafiła głównie do: Spółki PKP Przewozy Regionalne Sp. z o.o. 530,1 mln PLN, Koleje Mazowieckie - KM sp. z o.o. 168,5 mln PLN. Dotacji dla sektora kolejowego udziela również Minister Infrastruktury w ramach ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowego przejazdu środkami transportu zbiorowego (Dz. U. z 2002 r. Nr 175, poz. 1440, z późn. zm.). W roku 2007 dotacje te wyniosły łącznie 361,2 mln PLN, a udzielone zostały 4 spółkom Grupy PKP SA oraz Kolejom Mazowieckim - KM sp. z o.o. Głównym beneficjentem publicznej udzielonej w sektorze kolejowym była Grupa PKP SA 1 065,8 mln PLN, z tego największą część otrzymała Spółka PKP Przewozy Regionalne Sp. z o.o. 961,2 mln PLN. Transport lądowy, głównie pasażerski, wspierały najczęściej organy jednostek samorządu terytorialnego: marszałkowie województw 241,7 mln PLN, prezydenci, owie oraz wójtowie gmin 76,7 mln PLN. Bank Gospodarstwa Krajowego, obsługujący Fundusz Żeglugi Śródlądowej, na podstawie umowy zawartej w dniu 5 czerwca 2003 r. z Ministrem Infrastruktury, udzielał publicznej podmiotom prowadzącym działalność w zakresie transportu wodnego śródlądowego 0,4 mln PLN, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 października 2002 r. o Funduszu Żeglugi Śródlądowej i Funduszu Rezerwowym (Dz. U. 199, poz. 1672). 25

IV. OPIS POSZCZEGÓLNYCH PRZEZNACZEŃ POMOCY 1. Pomoc horyzontalna 3 175,7 mln PLN 1.1 Prace badawczo rozwojowe Organ udzielający Dominująca forma Tabela nr 14 Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego 168,1 dotacje 168,1 Suma 168,1 W roku 2007 wartość udzielonej publicznej na prace badawczo rozwojowe wyniosła 168,1 mln PLN (127,6 mln w roku 2006 i 153,1 mln w roku 2005). Pomoc była udzielana przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu pomocowego Nr N 528/2005. Z skorzystało 273 beneficjentów. 1.2 Ochrona środowiska Organ udzielający WFOŚiGW 8,1 Suma 8,1 Tabela nr 15 Dominująca forma pożyczki preferencyjne 6,9 pożyczki warunkowo umorzone 1,1 W ramach horyzontalnej na ochronę środowiska w roku 2007 r. udzielono 8,1 mln PLN (55,5 mln PLN w roku 2006). Pomocy tej udzielają głównie wojewódzkie fundusze ochrony środowiska w formie preferencyjnych kredytów i pożyczek oraz umorzenia pożyczek. Pomoc udzielana była w ramach 7 programów pomocowych zaakceptowanych przez Komisję Europejską. Z skorzystało 54 beneficjentów. 1.3 Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw Organ udzielający Dominująca forma Tabela nr 16 Prezes PARP 632,0 dotacje 632,0 Marszałkowie województw 7,9 dotacje 7,9 BGK 7,8 pożyczki warunkowo umorzone 7,8 Prezydenci, owie oraz wójtowie gmin 3,5 zwolnienie z podatku 3,0 Starostowie powiatów 2,2 dotacje 2,0 26

Organy Skarbowe i Celne Suma 654,8 1,5 umorzenie podatku 0,5 udzielonej w roku 2007 r. na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw wyniosła 654,8 mln PLN (322,6 mln PLN w roku 2006). Z skorzystało 1 022 przedsiębiorców. Przedmiotowa pomoc udzielona była głównie przez Prezesa Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości 632,0 mln PLN. Pomoc udzielona była głównie w ramach programu pomocowego XS4/2007 - Wsparcie dla przedsiębiorstw dokonujących nowych inwestycji 578,6 mln PLN. Program ten jest elementem Sektorowego Programu Operacyjnego - Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (działanie 2.2.1). Programy wspierania sektora małych i średnich przedsiębiorstw realizują także jednostki samorządu terytorialnego oraz organy skarbowe (szczegółowe zestawienie wyników realizacji poszczególnych programów zawiera zał. 2). Bank Gospodarstwa Krajowego udziela indywidualnej dla małych i średnich przedsiębiorstw w formie częściowego umorzenia udzielonego wcześniej tzw. kredytu technologicznego. 1.4 Zatrudnienie Organ udzielający Dominująca forma Tabela nr 17 Prezes PFRON 1 644,8 refundacje 1 644,8 Starostowie powiatów 338,9 refundacje 338,7 Prezydenci, owie oraz 76,0 refundacje 68,4 wójtowie gmin Marszałkowie województw 1,3 dotacje 1,3 Administrator Partnerstwa na rzecz 0,02 dotacje 0,02 Rozwoju Suma 2 061,4 Największa cześć na zatrudnienie w roku 2007 została udzielona w ramach programu pn. Rekompensata podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych (XE11/04) realizowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - 1 644,8 mln PLN. Wspieranie zatrudnienia realizowane było również w ramach programów pomocowych: Wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawanie bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej XE8/06 318,1 mln PLN oraz Prace interwencyjne XE15/04 90,0 mln PLN. Pomoc w ramach tych programów udzielna jest przez organy jednostek samorządu terytorialnego. Z na zatrudnienie korzystało ponad 82 tys. podmiotów. 27

1.5 Szkolenia Tabela nr 18 Organ udzielający Dominująca forma Ochotnicze Hufce Pracy 141,4 refundacje 137,9 Prezes PARP 86,2 dotacje 86,2 Organy Skarbowe i Celne 0,1 umorzenie podatku 0,1 Starostowie powiatów 0,03 refundacje 0,03 Suma 227,8 Pomoc udzielona w roku 2007 z przeznaczeniem na szkolenia wyniosła 227,8 mln PLN. Z tego 141,4 PLN udzielone zostało za pośrednictwem Ochotniczych Hufców Pracy, które odpowiadają za realizacje programu pomocowego pn. Pomoc na szkolenia ogólne młodocianych pracowników XT11/05. Pomoc na szkolenia udzielana była również przez Prezesa Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości 86,2 mln PLN, w ramach programu stanowiącego element Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich. Z na szkolenia skorzystało 85 411 przedsiębiorców. 1.6 Ratowanie i restrukturyzacja Tabela nr 19 Organ udzielający (mln Dominująca forma ARP 9,9 wniesienie kapitału 9,9 Organy Skarbowe i Celne 28,6 umorzenie zaległości podatkowej wraz z odsetkami 27,7 Prezes PFRON 0,1 umorzenie zaległości podatkowej wraz z odsetkami 0,1 Suma 38,6 Pomoc na restrukturyzacje udzielana była w ramach programu pomocowego PL52/2004 - Program na restrukturyzację dla przedsiębiorców w trudnej sytuacji ekonomicznej, na podstawie którego udzielono 28,6 mln PLN, głównie za pośrednictwem Urzędów Skarbowych. 1.7 Kapitał podwyższonego ryzyka Tabela nr 20 Organ udzielający Dominująca forma Fundusze Kapitału Zalążkowego 8,2 Suma 8,2 inne 7,6 wniesienie kapitału 0,6 28

W roku 2007 po raz pierwszy udzielono na tzw. powiększenie funduszu kapitału zalążkowego - 8,2 mln PLN. Pomoc udzielona została w ramach programu pomocowego nr N 599/2005 realizowanego w ramach poddziałania 1.2.3 Wsparcie powstawania funduszy kapitału zalążkowego typu seed capital SPO-WKP przez Spółkę Zarządzająca Funduszami Kapitału Zalążkowego SATUS Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa - Fundusz Kapitału Zalążkowego Spółka Komandytowo-akcyjna. Z skorzystało 9 przedsiębiorców. 1.8 Pomoc przeznaczona na ułatwienie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych Organ udzielający Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego (mln Suma 8,7 Dominująca forma Tabela nr 21 8,7 dotacje 8,7 W roku 2007 również po raz pierwszy udzielono tzw. przeznaczonej na ułatwienie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym rynkiem. Pomocy tej udzielano w wysokości 8,7 mln PLN w ramach programu N 632/2006 Dotacje do podręczników akademickich. Z skorzystało 224 przedsiębiorców. 2. Pomoc 1 204,8 mln PLN Tabela nr 22 Organ udzielający Dominująca forma Organy Skarbowe i Celne Prezydenci, owie oraz wójtowie gmin 958,6 obniżenie lub zmniejszenie podatku 593,9 97,2 zwolnienie z podatku 86,5 Minister Gospodarki 75,0 dotacje 75,0 NFOŚIGW 45,8 preferencyjne pożyczki i kredyty 39,7 dotacje 5,1 ARP 16,2 inne 16,2 WFOŚIGW 10,4 pożyczki warunkowo umorzone 7,6 Starostowie powiatów 1,3 zwolnienie z podatku 1,3 Minister Skarbu Państwa 0,3 zwolnienie z opłaty 0,1 Suma 1 204,8 29

udzielonej regionalnej w roku 2007 wyniosła 1 204,8 mln PLN i była ponad 334 mln PLN niższa niż w roku 2006 1 558,3 mln PLN. Podobnie jak w latach poprzednich, najwięcej regionalnej udzielono w formie zwolnienia z podatku dochodów podmiotów działających na terenie specjalnych stref ekonomicznych 946,6 mln PLN. Przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego udzielają głównie w formie zwolnień podatkowych, z czego dominująca cześć trafia do podmiotów działających na terenie specjalnych stref ekonomicznych 69,6 mln PLN. Minister Gospodarki udzielał dotacji na nowe inwestycje łącznie 75,0 mln PLN. Dominującą cześć stanowiły bezpośrednie dotacje budżetowe udzielane w ramach tzw. programów wieloletnich, uchwalanych na podstawie art. 117 ust. 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych - 69,9 mln. Skorzystały z nich m.in. Toshiba Television Central Europe Sp. z o.o. - 27,8 mln PLN, Indesit Company Polska Sp. z o.o.- 11,5 mln PLN, Bridgestone Stargard Sp. z o.o. 9,3 mln PLN. Pomoc w roku 2007 udzielana była również przez fundusze ochrony środowiska w ramach programu nr XR18/2007 Program pomocowy w zakresie regionalnej publicznej na niektóre inwestycje w ochronie środowiska - 56,5 mln PLN, z czego 45,8 mln PLN udzielił Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a 10,4 mln PLN fundusze wojewódzkie. W 2007 r. Agencja Rozwoju Przemysłu SA udzieliła Spółce LG Philips LCD Poland Sp. z o.o. 16,2 mln PLN indywidualnej regionalnej w formie zwolnienia z opłaty. 3. Pomoc sektorowa 448,5 mln PLN 3.1 Sektor budownictwa okrętowego Organ udzielający Dominująca forma Tabela nr 23 Minister Gospodarki 48,9 dotacje 48,9 Suma 48,9 W roku 2007 Minister Gospodarki udzielał Stoczni Szczecińskiej Nowa Sp. z o.o. dotacji na wsparcie kontraktów na budowę statków w łącznej kwocie 48,9 mln PLN. 30