INNOWACYJNOŚĆ POLSKIEJ GOSPODARKI A OCHRONA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ M. Fuzowska Wójcik Danuta Rytel Urząd Patentowy RP
Pojęcie innowacja w języku polskim pojawiło się po raz pierwszy w XV wieku, pochodzi ono od łacińskiego słowa nouvus, czyli nowy. Dla potrzeb gospodarki innowację definiuje się jako pomyślną ekonomicznie eksploatację nowych pomysłów. Zjawisko innowacji jest nierozłącznie związane ze zmianą o charakterze: - technicznym, - organizacyjnym, - społecznym.
Ze względu na mechanizm pobudzania innowacji wyróżnia się: innowacje podażowe odkrycia, wynalazki itp. innowacje popytowe stymulowane przez potrzeby rynku.
Innowacyjność to zdolność do tworzenia, wdrażania i wykorzystywania innowacji. Cechą charakterystyczną współczesnej gospodarki jest wzrost znaczenia innowacyjności i zaawansowanych technologii jako podstawowego czynnika stymulującego procesy ekonomiczne.
Dzięki wdrażaniu innowacji technologicznych, procesowych i organizacyjnych możliwe jest: obniżenie kosztów produkcji, podniesienie jakości produkowanych wyrobów, zwiększenie wpływów z eksportu.
O wartości przedsiębiorstwa decydują jego : dobra materialne, dobra intelektualne, w tym: kapitał ludzki, dobra niematerialne.
Dobra niematerialne przedsiębiorstwa to: produkty i technologie, systemy organizacji produkcji i sprzedaży,wyniki prac badawczych i rozwojowych, bazy danych, programy komputerowe, dokumentacja techniczna, wytwory o charakterze estetycznym podlegające ochronie na podstawie przepisów prawa autorskiego, przedmioty ochrony własności przemysłowej (wynalazki, wzory użytkowe, znaki towarowe, topografie układów scalonych) podlegające ochronie na podstawie przepisów prawa ochrony własności przemysłowej.
Efektem procesu innowacyjnego powinno być zastrzeżenie praw do przedmiotów ochrony własności przemysłowej, co daje wyłączne prawo do wprowadzania innowacji do obrotu oraz gwarantuje dochody z udzielania licencji lub sprzedaży praw.
System ochrony własności przemysłowej może być wykorzystywany do: ochrony własnych dóbr niematerialnych, korzystania z wiedzy ujawnionej w cudzych rozwiązaniach.
Ochrona własności przemysłowej jest jednak niedoceniana. Z jednej strony niewielu przedsiębiorców zgłasza wynalazki do ochrony, a z drugiej wielu uważa, że naruszenia cudzych praw nie mają wpływu na ich pozycję rynkową.
2005 rok w Polsce Prowadzenie prac innowacyjnych Wdrażanie innowacji Zgłoszenie do ochrony Duże firmy 90% 67% 30% Średnie firmy 50% 40% 16% Małe firmy 21% 17% 7%
Liczba wynalazków i wzorów użytkowych zgłoszonych w 2005 roku przez podmioty krajowe (w podziale na województwa) A zgłoszone wynalazki U zgłoszone wzory użytkowe
Liczba praw wyłącznych udzielonych w 2005 roku na wynalazki i wzory użytkowe zgłoszone przez podmioty krajowe (w podziale na województwa) B -udzielone patenty Y - udzielone prawa ochronne na wzory użytkowe
Zgłoszenia wynalazków i wzorów użytkowych w 2005 roku według sektorów Zgłoszenia wynalazków Zgłoszenia wzorów użytkowych
Liczba zgłoszeń wynalazków w trybie krajowym oraz zgłoszeń PCT, które weszły w fazę krajową Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Liczba zgłoszeń wynalazków w trybie krajowym 3.504 3.111 3.162 3.064 2.779 2.227 Liczba zgłoszeń PCT, które weszły w fazę krajową w PL 3.794 3.435 3.446 3.145 4.961 4.366 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 tryb krajowy faza krajowa PCT
Liczba decyzji o udzielonych prawach wyłącznych na wynalazki i wzory użytkowe Rok 2000 Decyzje ogółem (w tym odmowy, umorzeni a itp.) 5.622 Liczba decyzji o udzieleniu patentu na wynalazek 2.618 Liczba decyzji o udzieleniu prawa ochronnego na wzór użytkowy 979 3000 2500 2000 2001 5.637 2.745 739 1500 2002 4.989 2.108 1.005 1000 2003 5.665 2.200 1.457 500 2004 6.117 2.470 1.268 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 patenty wzory użytkowe 2005 7.013 2.507 1.535
Dominującą formą ochrony własności przemysłowej jest ochrona znaku towarowego
Liczba zgłoszeń znaków towarowych Rok Liczba zgłoszeń ogółem Liczba zgłoszeń w trybie krajowym Liczba notyfikacji o rejestracji w trybie międzynarodowym 18000 16000 2000 28.334 17.705 10.629 14000 12000 2001 25.035 15.188 9.847 10000 2002 23.831 14.577 9.254 8000 6000 2003 24.330 15.179 9.151 4000 2004 2005 23.074 21.309 14.934 14.809 8.140 6.500 2000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 kraj tryb międzyn.
Liczba rozpatrzonych zgłoszeń znaków towarowych w trybie krajowym oraz zbadanych znaków towarowych w trybie międzynarodowym Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Liczba podjętych decyzji (tryb krajowy) Ogółem 11.863 12.379 10.813 14.282 17.132 19.907 Decyzje pozytywne 8.866 8.287 8.284 9.975 12.790 14.527 Liczba zbadanych rejestracji w trybie międzynarodowym Ogółem 9.602 10.460 10.349 9.877 9.696 7.510 Uznanie na terenie PL 7.915 8.818 8.763 8.361 9.047 7.044 20000 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 tryb kraj. - ogółem dec.pozytywne tryb międzyn. ogółem uznanie na terenie PL
Urząd Patentowy RP przyjmuje wnioski podmiotów krajowych o rejestrację międzynarodową znaków towarowych w trybie Porozumienia do Protokołu Madryckiego. W 2004 roku przyjęto 598 zgłoszeń W 2005 roku przyjęto 512 zgłoszeń
Od 1 maja 2004 roku polskie podmioty gospodarcze mogą dokonywać zgłoszeń o uzyskanie rejestracji znaku towarowego Wspólnoty i wzoru Wspólnotowego. W 2004 roku Urząd Patentowy RP otrzymał 66, a w 2005 roku 100 zgłoszeń o znak towarowy Wspólnoty, które po badaniu formalnym przekazano do Urzędu Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM).
Liczba zgłoszeń wzorów przemysłowych (zdobniczych) Rok 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Liczba zgłoszeń ogółem* 1.743 1.687 1.731 2.502 2.224 1.895 Liczba zgłoszeń krajowych 1.175 1.223 1.284 1.916 1.918 1.773 Liczba zgłoszeń zagrani cznych 568 464 447 586 306 122 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 krajowe zagraniczne
Liczba podjętych decyzji dotyczących wzorów przemysłowych (zdobniczych) Rok Liczba rozpatrzonych zgłoszeń Liczba decyzji pozytywnych o udzieleniu prawa z rejestracji 4000 3500 3000 2000 1.460 1.101 2500 2001 1.126 785 2000 2002 2003 3.065 3.782 2.876 3.545 1500 1000 zgłoszenia rozpatrzone 2004 2005 3.425 2.386 3.185 2.109 500 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 decyzje pozytywne
Urząd Patentowy RP wspólnie z Duńskim Urzędem Patentowym, przy współpracy Ośrodków Informacji Patentowej w ramach projektu Wzmacnianie ochrony praw własności intelektualnej i przemysłowej, organizuje warsztaty szkoleniowe w różnych regionach Polski. Program warsztatów obejmuje zagadnienia dotyczące systemu ochrony własności przemysłowej w odniesieniu do wszystkich tytułów ochrony i jest skierowany do przedstawicieli przemysłu, biznesu, samorządów regionalnych oraz izb gospodarczych.
Harmonogram warsztatów szkoleniowych na IV kwartał 2006 roku przedstawia się następująco: 23-24 października 2006 r. Politechnika Lubelska tel. (081) 538 19 22 http: biblioteka.pol.lublin.pl 20-21 listopada 2006 r. Uniwersytet Warmińsko- Mazurski tel. (089) 523 39 00 www.uwm.pl 4 5 grudnia 2006 r. Politechnika Białostocka tel. (085) 746 98 91 http: citt.pb.edu.pl
Program wsparcia projektów z zakresu prawa własności przemysłowej ze środków budżetu państwa Program przeznaczony jest dla mikro-, małych oraz średnich przedsiebiorstw. Celem programu jest: podniesienie konkurencyjności i innowacyjności MSP, wzmocnienie współpracy firm z ośrodkami badawczo- rozwojowymi i uczelniami, pomoc przy uzyskaniu ochrony własności przemysłowej za granicą.
Do objęcia programem kwalifikują się wydatki poniesione na: zgłoszenie wynalazków i wzorów użytkowych na podstawie Układu PCT zgłoszenie wynalazków w procedurze EP zgłoszenie wynalazków, znaków towarowych, wzorów przemysłowych urzędów patentowych Japonii, USA, Chin zgłoszenie znaków towarowych na podstawie Porozumienia i Protokołu madryckiego zgłoszenie wzoru przemysłowego wspólnoty
Kwota refundowana nie może być niższa niż 4.000 zł. Wnioskodawca pokrywa 20% poniesionych wydatków zakwalifikowanych do refundacji. 80% pokrywane jest w ramach programu
Wsparcie nie może być udzielone na działalność w zakresie: rolnictwa, rybołówstwa, rybactwa, produkcji, przetwarzania oraz wprowadzania do obrotu produktów wymienionych w załączniku I do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską
Projektem zarządza Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości www.parp.gov.pl
Dziękujemy za uwagę