Projekt z dnia 01.06.2011 r. UCHWAŁA Nr. RADY MINISTRÓW z dnia.2011 roku w sprawie ustanowienia Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły Na podstawie art. 136 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1240 z póz. zm. 1) ) Rada Ministrów uchwala, co następuje: 1. Ustanawia się Program ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły, zwany dalej Programem, stanowiący załącznik do uchwały. 2. Okres realizacji Programu ustala się na lata 2011-2030. 3. 1. Łączne nakłady z budżetu państwa na realizację Programu ustala się na 13 150 716 tys. zł, wg cen towarów i usług obowiązujących w 2010 r. 2. Nakłady, o których mowa w ust. 1, określane są w ustawach budżetowych na poszczególne lata, zgodnie z załącznikiem do uchwały. 4. Program, o którym mowa w 1, realizuje Pełnomocnik Rządu do Spraw Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły, powołany na podstawie art.10 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199 z późn zm. 2) ). 5. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. PREZES RADY MINISTRÓW 1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 96, poz. 620, Nr 123, poz. 835, Nr 152, poz. 1020, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1726. 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717, z 2004 r. Nr 238, poz. 2390 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 169, poz. 1414 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 45, poz. 319, Nr 170, poz. 1217 i Nr 220, poz. 1600, z 2008 r. Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 42, poz. 337, Nr 98, poz. 817, Nr 157, poz. 1241 i Nr 161, poz. 1277 oraz z 2010 r. Nr 57, poz. 354.
UZASADNIENIE W latach 1953-2006 suma strat powodziowych w dorzeczu górnej Wisły stanowiła blisko 50% wszystkich strat powodziowych w Polsce, podczas gdy powierzchnia tego dorzecza zajmuje 15% powierzchni kraju. Powodzie z lat 1997 oraz 2001 przyniosły w tym regionie straty o wartości prawie 3,0 mld zł, a powódź w 2010 roku o wartości ponad 4,7 mld zł, przy czym kwota ta obejmuje tylko straty w infrastrukturze komunalnej jednostek samorządu terytorialnego oraz infrastrukturze hydrotechnicznej, podlegającej regionalnym zarządom gospodarki wodnej (RZGW) i wojewódzkim zarządom melioracji i urządzeń wodnych (WZMiUW). Podstawową przyczyną bardzo wysokich strat w roku 2010 było to, że możliwości ochronne obecnego systemu w trakcie tego katastrofalnego wezbrania zostały przekroczone. Przyczynami takiego stanu faktycznego były między innymi: zły stan międzywala, zły stan techniczny wałów przeciwpowodziowych, a także niewystarczającą przepustowość mostów i przepustów koryt rzecznych. Ponadto, ze względu na to, że zbiorniki mają charakter wielofunkcyjny (zaopatrują w wodę, wykorzystywane energetycznie, a także rekreacyjnie), ich rezerwy powodziowe są ograniczone i nie zapewniają odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa terenom położonym poniżej. Zakres Programu został dostosowany do warunków dorzecza górnej Wisły i do potrzeb wynikających z uzasadnionego poziomu ograniczenia zagrożenia powodziowego. Obejmuje on: - prace przygotowawcze w zakresie oceny zagrożenia i ryzyka powodziowego w tych zadaniach, które dotyczą obszarów, gdzie nie wykonano lub nie wykonuje się aktualnie takich prac. Stanowi to bezpośrednie nawiązanie do wymagań Dyrektywy 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (Dz. Urz. UE L. 288 z dnia 6. 11.2007), dotyczących właściwego zakresu informacji o poziomie zagrożenia i ryzyka powodziowego w kontekście planowania i realizacji działań ochronnych; - działania mające na celu ograniczenie zasięgu i skutków powodzi poprzez powiększenie przepustowości koryta wielkiej wody lub budowę kanałów ulgi, modernizację i rozbudowę systemu obwałowań oraz zabudowę i lokalne umocnienia łożysk rzek i potoków dla ograniczenia erozji dennej i bocznej; - działania mające na celu ograniczenie wielkości powodzi poprzez retencjonowanie wód wezbraniowych w zbiornikach retencyjnych i polderach oraz przywracanie retencji naturalnej; - działania ochronne w terenach silnie zurbanizowanych, łączące retencję wód opadowych na tym terenie i ochronę przed skutkami powodzi od strony rzek.
Projekt uchwały przewiduje ustanowienie przez Radę Ministrów programu wieloletniego w celu zabezpieczenie obszaru zlewni górnej Wisły przed skutkami powodzi, o wartości ponad 13 mld zł. Program, realizowany w latach 2011-2030, stanowi załącznik do projektu uchwały. Zgodnie z projektem uchwały, Program realizuje Pełnomocnik Rządu do Spraw Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły powołany na podstawie art. 10 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199 z pózn. zm.). Nadzór nad realizacją Programu sprawuje Rada Ministrów, której ww. Pełnomocnik składa coroczne sprawozdania z realizacji Programu, w terminie do końca pierwszego kwartału następnego roku.
OCENA SKUTKÓW REGULACJI 1. Podmioty, na które oddziaływać będzie uchwała. Wejście w życie uchwały oddziaływało będzie na sytuację prawną organów administracji rządowej i samorządów terytorialnych oraz podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych, w szczególności osoby fizyczne. Organy administracji rządowej, w szczególności wojewodowie, będą odpowiedzialni za redystrybucję środków budżetu państwa na zadania realizowane w ramach Projektu oraz akty prawa miejscowego związane z projektem. Podobnie jednostki samorządu terytorialnego, które ponadto będą partycypować w kosztach Projektu. Sytuacja prawna osób fizycznych może ulec zmianie w związku z pozyskiwaniem nieruchomości pod urządzenia związane z ochroną przeciwpowodziową, np. budowa zbiorników wodnych. 2. Konsultacje społeczne i wpływ projektowanej uchwały na środowisko. W grudniu 2010 r. projekt Programu wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko skutków realizacji Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły, przedstawiono do konsultacji społecznych. Dokumentacja dostępna była do publicznego wglądu w dniach od 06.12.2010 r. do 07.01.2011 r. w siedzibie Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, Wydział Rolnictwa, ul. Basztowa 22, parter, pokój 42, w godzinach od 13:00 do 15:00 od poniedziałku do piątku. Dokumenty dostępne były także na stronach BIP Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Swoje uwagi do Projektu zgłosili: Główny Inspektor Sanitarny, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, Prezydent Miasta Krakowa, Stowarzyszenie Przyjaciół Parku Dębnickiego, Urząd Miejski w Słomnikach, Urząd Gminy Oświęcim, JOT Doradztwo Inwestycyjno - Budowlane - mgr inż. Józef Jeleński, dr R. Żurek - Instytut Ochrony Przyrody PAN, Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Niepołomickiej, Urząd Miejski w Bielsku-Białej (Wydział Ochrony Środowiska), Burmistrz Czechowic Dziedzic, Justyna Gołda, Regionalna Rada Ochrony Przyrody, Hydroprojekt Kraków Sp. z o.o., Towarzystwo Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy, Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w Krakowie, Starosta Bieruńsko-Lędziński, Grażyna Tomana w imieniu mieszkańców wsi Wrząsowice (38 osób), Fundacja Greenmind, Urząd Gminy Laskowa, WWF, Klub Przyrodników.
W ramach konsultacji społecznych Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły wraz z prognozą oddziaływania na środowisko skutków realizacji tego Programu 22 podmioty zgłosiły 337 uwag (stanowisko Państwowego Inspektora Sanitarnego złożono bez uwag). Po ich rozpatrzeniu przez zespół autorów Programu i ww. Prognozy ostatecznie postanowiono: 130 uwag uwzględnić w poprawionej wersji programu, 207 uwag odrzucić jako nieuzasadnione. Warto podkreślić, że odrzucenie uwagi na etapie przygotowywania ostatecznej wersji programu nie oznacza, że była ona nieuzasadniona merytorycznie. Przeciwnie, znaczna część uwag o odrzuconych była poprawna, a autorzy dokumentów merytorycznie się z nimi zgadzali. Jednakże z uwagi na charakter programu, nie mógł on spełnić wszystkich oczekiwań zarówno ze strony podmiotów wnoszących propozycje uzupełnienia programu o bardzo szczegółowe lokalne rozwiązania, jak i ze strony podmiotów oczekujących od programu spełnienia wszelkich wymogów jakie narzuca na kraje członkowskie UE Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (Dz. Urz. UE L. 288 z dnia 6. 11.2007). 3. Wpływ projektowanej uchwały na sektor finansów publicznych, w tym budżety państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego. Finansowanie Programu, wg struktury udziału środków z poszczególnych źródeł (w zaokrągleniu do drugiego miejsca po przecinku), przedstawia się następująco: - fundusze Unii Europejskiej - 7 528,74 mln zł; - fundusze Ochrony Środowiska - 2 003,59 mln zł; - budżet państwa - 1 099,53 mln zł; - budżety jednostek samorządu terytorialnego w szczególności, samorządów województw - 552,61 mln zł; - środki kredytowe (środki pozyskane od międzynarodowych instytucji finansowych) - 1 966,26 mln zł. Łącznie: 13 150,72 mln zł. Roczna projekcja finansowania Programu ochrony przed powodzią górnej Wisły w podziale na lata 2011 2030 przedstawia tabela nr 18, rozdziału 7 załącznika do uchwały ( str. 113). Program ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły zawiera listę zadań inwestycyjnych pogrupowaną w trzy osie realizacyjne:
Oś I - zabezpieczenie przed zagrożeniem powodziowym doliny Wisły - zawiera 6 zadań złożonych ze 106 projektów cząstkowych, dla których występują rozwiązania wariantowe; Oś II - zabezpieczenie przed powodzią aglomeracji miejskich powyżej 100 tys. mieszkańców - zawiera 8 zadań złożonych z 42 projektów cząstkowych, dla których występują rozwiązania wariantowe; Oś III - obniżenie zagrożenia powodziowego w układzie zlewniowym - zawiera 25 zadań złożonych z 533 projektów cząstkowych, dla których występują rozwiązania wariantowe. Szacowane, niezbędne nakłady finansowe na realizację Program w ramach ww. osi przedstawione zostały w tabeli nr 13, rozdziału 7 załącznika do uchwały ( str. 104). 4. Wpływ na rynek pracy. Wejście w życie uchwały będzie miało niewielki wpływ na rynek pracy w zakresie przedsiębiorstw związanych z budownictwem, w szczególności budownictwem wodnym. Z uwagi długi okres realizacji Programu, lata 2011-2030, można spodziewać się niewielkiego wzrostu zatrudnienia w ww. sektorze, zwłaszcza na terenie województw uczestniczących w projekcie. 5. Wpływ projektowanej uchwały na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość w tym funkcjonowanie przedsiębiorstw. Wejście w życie uchwały będzie miało wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw związanych z budownictwem, działających na obszarach województw objętych Programem. Realizacja zadań Programu przyczyni się do zwiększenia regionalnego rynku zamówień publicznych w zakresie budownictwa, w tym budownictwa wodnego. 6. Wpływ projektowanej uchwały na sytuację i rozwój regionalny. Realizacja programu, o którym mowa w projekcie uchwały będzie miała pozytywny pływ na rozwój regionalny terenów położonych w dorzeczu górnej Wisły. Generalnie, przewidywana liczba podmiotów objętych Programem, bezpośrednio narażonych na zagrożenie oraz innych korzystających z jego efektów, jest w dorzeczu górnej Wisły wysoka i w zależności od rodzaju obszaru (zurbanizowany, intensywnie lub słabo zagospodarowany), waha się ona w granicach co najmniej 10-15 % populacji tego dorzecza. Jest to zatem wartość znacząca, która przekracza liczbę 800 tys. jego mieszkańców.