Kraków, 09.04.2015 Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o. o. ul. Prusa 75-79 50-316 Wrocław Dotyczy: wniosku o udzielenie informacji publicznej w zakresie listy umów podpisanych przez Spółkę MPK w latach 2013-2014 Szanowni Państwo, Chciałbym przedstawić swoje racje związane z odmowną odpowiedzią z Państwa strony w zakresie listy umów zawieranych przez Spółkę MPK w związku z wezwaniem mnie do wykazania szczególnie istotnego interesu publicznego. W Państwa odpowiedzi na mój wniosek w zakresie udostępnienia informacji - listy umów podpisanych przez Spółkę MPK w latach 2013-2014 zwrócili Państwo uwagę na fakt, że informacja, o którą wnioskuje jest informacją przetworzoną. Jestem jednak przeciwnego zdania. Jest to informacja prosta. Na poparcie swojego stanowiska chciałem przedstawić swoją argumentację. a) Pierwszy argument pochodzi z wyroku Najwyższego Sądu Administracyjnego. Opisuje on jak anonimizacja wpływa na charakter informacji publicznej. Poniżej zamieszczam sygnaturę oraz fragment o tym mówiący: I OSK 977/11 - Wyrok NSA 9.08.2011 Nie zmienia także charakteru informacji publicznej z prostej na przetworzoną konieczność usunięcia z treści decyzji pewnych jej elementów ze względu na wymogi ochrony danych osobowych, gdyż jest to po prostu realizacja obowiązku wynikającego z art. 5 ust. 2 ustawy. Tak zwana "anonimizacja" decyzji, polegająca na wykreśleniu z niej niektórych elementów formalnych, dotyczących danych osobowych stron bez naruszenia samego rozstrzygnięcia administracyjnego, nie jest przetworzeniem informacji, zaś decyzja w ten sposób przygotowana do ujawnienia jest informacją publiczną nieprzetworzoną, która powinna być ujawniona bez żadnych dodatkowych warunków. Przyjęcie odmiennego stanowiska i uznanie, że sama anonimizacja treści decyzji administracyjnej sprawia, iż mamy do czynienia z informacją publiczną przetworzoną, prowadziłoby do bardzo znacznego ograniczenia prawa do informacji publicznej, ponieważ do uzyskania zdecydowanej większości dokumentów urzędowych konieczne byłoby wykazanie przez niego istnienia istotnego interesu publicznego. 1
To zaś byłoby sprzeczne z celem ustawy oraz jej podstawowymi zasadami opisanymi w art. 2 ustawy, a także art. 61 Konstytucji RP. b) Drugi argument również pochodzi z wyroku NSA. Zwraca on uwagę na to, że dokonanie anonimizacji nie jest przetworzeniem informacji, a jej przekształceniem. Poniżej zamieszczam sygnaturę oraz fragment o tym mówiący: - I OSK 1857/13 wyrok NSA 5.12.2013 r. [i]nformacja prosta nie zmienia się w informację przetworzoną poprzez proces anonimizacji bo czynność ta polega jedynie na jej przekształceniu, a nie przetworzeniu. Podobnie nie stanowi o przetworzeniu informacji sięganie do materiałów archiwalnych. c) Trzeci argument pochodzi z wyroku WSA, gdzie znajduje się odwołanie do poglądu występującego w doktrynie, zaaprobowanego przez WSA. Obrazuje on, że skanowanie nie stanowi przetworzenia. II SAB/Rz 99/14 - Wyrok WSA w Rzeszowie 17.12.2014 Dla jeszcze lepszego zobrazowania charakteru informacji przetworzonej warto także powołać stanowisko D. Fleszer, której zdaniem informacji przetworzonej nie należy mylić z informacją przekształconą. Przekształcenie informacji oznacza zmianę postaci materialnego substratu informacji bez jednoczesnego wpływu na treść pierwotnego komunikatu zawartego w samym przekazie. Brak intelektualnego modyfikowania informacji (np. zestawiania różnych danych, wyszukiwania poszczególnych wiadomości i poddawania ich analizie) nie oznacza, że nie możemy mieć do czynienia z jakąkolwiek zmianą jakości informacji otrzymywanych w wyniku przekształcenia. Przekształcenie może więc odnosić się jedynie do formy, a nie do treści wiadomości, gdyż to stanowiłoby o zmianie charakteru tej czynności i udostępnieniu informacji przetworzonej, a nie jedynie przekształconej (D. Fleszer, Zasady dostępu do informacji publicznej, Samorząd Terytorialny 2011 r., nr 1-2). d) Chciałbym też zwrócić uwagę na zakres anonimizacji, którą Państwo przeprowadzą. W tej sprawie wypowiadał się Sąd Najwyższy. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 listopada 2012 r., sygn. akt I CSK 190/12, Legalis nr 546154. W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wskazał, że: dla osoby żądającej dostępu do informacji publicznej, związanej z zawieraniem umów cywilnoprawnych przez jednostkę samorządu terytorialnego, imiona i nazwiska stron takich umów są często ważniejsze niż ich treść i jest to z oczywistych względów zrozumiałe. Trudno byłoby w tej sytuacji bronić poglądu, że udostępnienie imion i nazwisk osób w rozważanej sytuacji stanowiłoby ograniczenie w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw tych osób (art. 31 ust. 3 i art. 61 ust. 3 Konstytucji RP). W konsekwencji należy zatem 2
przyjąć, że ujawnienie imion i nazwisk osób zawierających umowy cywilnoprawne z jednostką samorządu terytorialnego nie narusza prawa do prywatności tych osób, o którym mowa w art. 5 ust. 2 u.d.i.p. Stanowisko takie zostało zaaprobowane przez doktrynę. W glosie do wyroku do w/w wyroku Sądu Najwyższego G. Sibiga podniósł: Zdaniem SN, podstawowym problemem pozostaje, czy imię i nazwisko, będące w tym przypadku danymi osobowymi, należą do zakresu prywatności osoby fizycznej w rozumieniu art. 5 ust. 2 InfPubDostU. Udzielając odpowiedzi na tak postawione pytanie SN zauważył, że problem ten może być rozstrzygnięty jedynie na tle konkretnych okoliczności danej sprawy. W niniejszej sprawie chodziło o udostępnienie przez gminę imion i nazwisk osób fizycznych, z którymi zawarła umowy zlecenia i umowy o dzieło. Osoby takie musiały liczyć się z tym, że ich personalia nie pozostaną anonimowe. Umowy były bowiem zawierane z podmiotem publicznym, jakim jest gmina. Dla osoby żądającej dostępu do informacji publicznej, związanej z zawieraniem umów cywilnoprawnych przez jednostkę samorządu terytorialnego, imiona i nazwiska stron takich umów są często ważniejsze niż ich treść i jest to z oczywistych względów zrozumiałe. Dlatego też, zdaniem SN, udostępnienie imion i nazwisk osób w rozważanej sytuacji nie stanowi ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw tych osób (art. 31 ust. 3 i art. 61 ust. 3 Konstytucji RP). W konsekwencji, ujawnienie imion i nazwisk osób zawierających umowy cywilnoprawne z jednostką samorządu terytorialnego nie narusza także prawa do prywatności tych osób, o którym mowa w art. 5 ust. 2 InfPubDostU 1. Pomimo tego, że informacja, o którą wnioskuje jest informacją prostą chętnie wyjaśnię w jakim zakresie jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Po pierwsze zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 15 października 2009 r., sygn. K 26/08: Powszechny i szeroki dostęp do informacji publicznej stanowi niezbędną przesłankę istnienia społeczeństwa obywatelskiego, a co za tym idzie urzeczywistnienia demokratycznych zasad funkcjonowania władzy publicznej w polskim państwie prawnym. Dostęp do informacji publicznej jest bowiem, z jednej strony, warunkiem świadomego uczestnictwa obywateli w podejmowaniu rozstrzygnięć władczych a z drugiej, umożliwia efektywną kontrolę obywatelską działań podejmowanych przez organy władzy publicznej. Jak mówi TK prawo do informacji publicznej umożliwia efektywną kontrolę obywatelską. Lista umów, którą wnioskuje ma na celu przeprowadzenie takiej kontroli w szczególności w dwu obszarach. a) Pierwszy z tych obszarów jest związany z niżej przytoczonym przepisem prawnym. 1 G. Sibiga, Ujawnienie imion i nazwisk osób zawierających umowy cywilnoprawne z jednostką samorządu terytorialnego, Monitor Prawniczy nr 8/2013). 3
Art. 13. 1. ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji (odnosi się on również do spółek komunalnych zgodnie z artykułem 10a ust. 5 ustawy o gospodarce komunalnej): W czasie gdy Skarb Państwa pozostaje jedynym akcjonariuszem spółki, członkowie rady nadzorczej tej spółki nie mogą: 1) pozostawać w stosunku pracy ze spółką ani świadczyć pracy lub usług na jej rzecz na podstawie innego tytułu prawnego; 2) posiadać akcji lub udziałów u przedsiębiorców tworzonych przez spółkę, z wyjątkiem akcji dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym; 3) pozostawać u przedsiębiorców, o których mowa w pkt 2, w stosunku pracy ani świadczyć pracy lub usług na ich rzecz na podstawie innego tytułu prawnego; Norma wynikająca z punktu 3 niniejszego przepisu stanowi zakaz świadczenia usług na rzecz spółki przez członków Rady Nadzorczej. Lista umów umożliwi dokonanie kontroli obywatelskiej w tym obszarze. b) Drugi obszar związany jest z wydatkami jakie dokonuje spółka. Działalność spółek komunalnych z zasady nie jest nastawiona na zysk. Gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy. W takiej sytuacji zasadne jest przyglądanie się przez obywateli wydatkom spółek również tym mniejszym, związanym z zamawianiem usług. NIK w kontroli w województwie łódzkim stwierdził nieprawidłowości w tym obszarze. Spółki ponosiły nieuzasadnione koszty związane np. z zakupami usług doradczych (NIK Delegatura w Łodzi: Funkcjonowanie spółek komunalnych w województwie łódzkim, str. 5) Ponadto jak wykazała kontrola NIK problem może stanowić również nieodpowiednie prowadzenie dokumentacji związanej z zawieraniem umów jak miało to miejsce w jednej ze słupskich spółek, gdzie nie były sporządzane umowy na wykonanie pracy zleconej, ani dokumentowane ponoszone wydatki, co narażało interesy spółki na straty (NIK Delegatura w Gdańsku LGD-4101-020-03/2010, str. 4). Kontrole Najwyższej Izby Kontroli jednoznacznie pokazują, że jest to obszar, w którym może dochodzić do nieprawidłowości. Dlatego też stanowi odpowiedni obszar dla kontroli obywatelskiej. Ponieważ mimo tego, że jestem przekonany o zasadności mojego wniosku rozumiem, że obejmuje on objętościowo bardzo duży zakres umów. W związku z tym, jestem skłonny ograniczyć okres czasu za jaki wnioskuje. Moja propozycja jest następująca zamiast listy zawartych przez Spółkę w latach 2013-2014, chciałbym uzyskać informację publiczną w zakresie listy umów zawartych przez spółkę w okresie: - ostatni kwartał roku 2014 tj. od października do grudnia 2014 - oraz miesiące marzec czerwiec i grudzień roku 2013. Reasumując informacja, o którą wnioskuje jest informacją prostą co wynika z wyżej przytoczonej argumentacji. Pomimo tego, że w takim przypadku nie muszę wykazywać 4
szczególnego interesu publicznego zrobiłem to aby wyjaśnić Państwu motywy leżące u podstaw mojego wniosku. By sytuacja ta była dla Państwa przejrzysta. Jednocześnie chciałbym uzyskać listę umów za okres wyżej wskazany zamiast za okres wskazany w pierwotnym wniosku. W razie jakichkolwiek wątpliwości chętnie wyjaśnię je mailowo bądź w czasie spotkania np. w czasie dyżurów Członków Zarządu. Mam nadzieję, że moja argumentacja jest przejrzysta i przekona Państwa o zasadności wniosku. Równocześnie mam nadzieję na pozytywne ponowne rozpatrzenie sprawy. Z wyrazami szacunku Piotr Sołowij 5