Instrukcja podłączenia i programowania sterownika OSCAR-N Spis treści 1. Podłączenie instalacji 1. Schemat podłączenia instalacji sekwencyjnego wtrysku gazu OSCAR-N 2. Sposób montażu sterownika OSCAR-N 3. Dobór reduktora 4. Dobór dysz wtryskiwaczy 5. Podłączanie przewodu sterującego pompą paliwa 2. Opis programu diagnostycznego OSCAR-N 1. Wybór typu obsługiwanego modułu LPG lub CNG 2. Podłączenie sterownika do PC 3. Okno główne programu 4. Wprowadzanie podstawowych parametrów 1. Panel Benzyna 2. Panel Gaz 3. Panel Przełącznik 4. Panel Mapa 5. Panel Oscyloskop 5. Inne funkcje dostępne w oknie głównym 1. Korekcja wtryskiwaczy gazowych 2. Wykresy 3. Błędy 4. Serwis 5. Odczyt/Zapis 6. Języki 7. Średnice wtryskiwaczy 8. Pomoc 9. Informacje o firmie 3. Autokalibracja 1. Zebranie mapy czasów wtrysków benzyny na benzynie (mapa benzynowa) 2. Zebranie mapy czasów wtrysków benzyny na gazie (mapa gazowa) 3. Ręczne ustawianie sterownika 4. Adaptowanie niebieskiej i czerwonej mapy w trakcie jazdy testowej 4. Obsługa centralki LED i sygnały dźwiękowe 1. Centralka LED 2. Sygnały dźwiękowe 22 1. Podłączenie instalacji. 1.1 Schemat podłączenia instalacji sekwencyjnego wtrysku gazu OSCAR-N. 1.2. Sposób montażu sterownika OSCAR-N Zalecany jest montaż sterownika OSCAR-N w taki sposób, aby nie był narażony na bezpośrednie działanie wody, oraz wysokich temperatur.
1.3. Dobór reduktora Montaż instalacji przeprowadzamy zgodnie ze schematem podłączenia (rysunek powyżej). Przy montażu instalacji sekwencyjnego wtrysku gazu OSCAR-N należy zwrócić uwagę na prawidłowy dobór reduktora do danej mocy silnika i dysz wtryskiwaczy. Przy złym doborze reduktora w stosunku do mocy silnika samochodu przy dużych wydatkach gazu tzn. pełne otwarcie przepustnicy reduktor nie będzie w stanie zapewnić nominalnego ciśnienia gazu i ciśnienie w układzie będzie spadać. Jeżeli ciśnienie gazu spadnie poniżej wartości minimalnej ustawionej w sterowniku układ przełączy się na zasilanie benzyną. 1.4. Dobór dysz wtryskiwaczy UWAGA! Listwy wtryskowe typu RAIL lub VALTEK powinny być kalibrowane poprzez specjalne urządzenie jeszcze przed montażem w samochodzie. Kalibracja jest niezbędna w celu sprawdzenia skoku tłoczka wtryskiwacza, który to musi być taki sam dla każdego cylindra. Dla krótszych czasów wtrysku (2,0-2,6ms) zalecane jest ustawienie skoku tłoczka w przedziale 0,4-0,45mm. Dla dłuższych czasów wtrysku (3,0-4,0ms) skok tłoczka powinien zawierać się pomiędzy 0,45-0,65mm. Dobór średnicy dysz wtryskiwaczy także uzależniony jest w dużym stopniu od mocy silnika. Dysze wtryskiwaczy powinny być tak dobrane, aby przy dużych obciążeniach silnika i wysokich obrotach, mnożnik dla danego czasu wtrysku był bliski jedności. Przeważnie dla większości silników chodzi tu o czasy wtrysku około 15 [ms]. Poniżej przedstawiona jest tabela średnicy dysz w zależności od mocy przypadającej na 1 cylinder. Aby prawidłowo odczytać średnicę dyszy dla danego silnika należy moc samochodu podzielić przez ilość cylindrów. Średnica dyszy [mm] Ciśnienie reduktora 1 [bar] Moc na 1 cylinder [KM] 1,8-2 12 17 2,1-2,3 18 24 2,4-2,6 25 32 2,7-2,9 33 40 3,0 41 48 Należy zwrócić uwagę na to, że wartości podane w tabeli są wartościami orientacyjnymi i mogą w niektórych przypadkach nie pokrywać się z rzeczywistością. Sytuacja taka może wystąpić np. w samochodach z wtryskiem semi-sequential (półsekwencyjnym) lub full group ( wszystkie wtryskiwacze załączane jednocześnie ). W samochodach takich średnice dysz będą mniejsze od podanych w tabeli z uwagi na to, że w tego typu sterowaniach wtryskiem ilość podawanego gazu jest większa niż dla pełnej sekwencji: 2 -krotnie dla semi-sequential i 4 -krotnie dla full group. 1.5. Podłączanie przewodu sterującego pompą paliwa. UWAGA!!! Należy pamiętać o stosowaniu przekaźnika pomiędzy pompą paliwa, a różowym przewodem od OSCAR-N ECU. Podłączenie tego przewodu bezpośrednio do pompy paliwa (bez przekaźnika) może uszkodzić ECU. Do połączenia powinien być użyty przekaźnik normalnie zamknięty, to znaczy, że kiedy cewka przekaźnika nie jest zasilana, styki pozostają zamknięte tworząc obwód zamknięty między pinami 2 i 4. Kiedy do cewki przekaźnika zostanie podłączone zasilanie styki rozłączą się i obwód pomiędzy pinami 2 i 4 zostanie przerwany. Oba przypadki przedstawia poniższy rysunek. Podłączenie poszczególnych pinów powinno być zrealizowane w następujący sposób. Pin 2 i 4 sterowanie odcinaniem pompy paliwa (pomiędzy dodatnim przewodem sterującym) Pin 1 różowy przewód z OSCAR-N ECU (impuls ujemny płynie tym przewodem w momencie całkowitej zmiany zasilania z benzyny na LPG, odcina on działanie pompy paliwa).
Pin 3 sygnał dodatni doprowadzony ze stacyjki samochodu lub akumulatora 2. Opis programu diagnostycznego OSCAR-N. 2.1 Wybór typu obsługiwanego modułu LPG lub CNG Przy każdym uruchomieniu programu pojawia się pytanie o tryb pracy programu. Musimy wybrać czy sterownik ma pracować w trybie LPG czy CNG, w zależności od typu zamontowanej w samochodzie instalacji gazowej. 2.2. Podłączenie sterownika do PC Po prawidłowo przeprowadzonym montażu należy połączyć komputer z zainstalowanym programem diagnostycznym ze sterownikiem OSCAR-N przy użyciu interfejsu RS-232 firmy EUROPEGAS. Przed uruchomieniem programu należy najpierw przekręcić kluczyk w stacyjce samochodu ( podać napięcie po stacyjce na sterownik ) ponieważ sterownik po około 10 minutach od odłączenia mu napięcia po stacyjce przechodzi w tryb uśpienia, w którym komunikacja jest nie możliwa. Powyższa sytuacja będzie sygnalizowana przez program jako błąd połączenia. Program zaproponuje uruchomienie trybu Demo symulującego pracę programu tak jakby był od połączony z pracującym modułem sterownika. Po uruchomieniu programu, jeżeli port szeregowy COM jest prawidłowo wybrany sterownik powinien połączyć się z programem diagnostycznym o czym świadczy napis Połączony w lewym górnym rogu ekranu programu. Jeżeli zajdzie potrzeba zmiany numeru portu COM (np. Kiedy chcemy połączyć się ze sterownikiem poprzez interfejs USB) należy kliknąć na ikonie w lewym górnym rogu okna głównego, wybrać żądany numer portu, po czym kliknąć przycisk Połącz w celu nawiązania połączenia ze sterownikiem. Widok okna głównego programu przedstawia rysunek poniżej 2.3. Okno główne programu W górnej części okna głównego dostępne są następujące opcje: Podłączony -służy do zmiany portu komunikacyjnego, połączenia, rozłączenia ze sterownikiem poprzez kliknięcie lewym klawiszem myszy. Pod ikoną wyświetlany jest status sterownika (podłączony, łączenie, niepodłączony) Korekcje opcja ta umożliwia procentową korekcję wtryskiwaczy gazowych. Dzięki tej opcji możliwe jest skorygowanie składu mieszanki na gazie dla poszczególnych cylindrów. Wykresy umożliwia otwarcie okna ze wskazaniami oscyloskopu lub mapy czasów wtrysku oraz zmianę jego rozmiaru i położenia na ekranie. Błędy -Tu możemy obejrzeć oraz wykasować listę aktualnie występujących błedów Serwis -Możemy odczytać z jednostki sterującej informacje o pojeździe tj. czasy pracy na benzynie i gazie, datę ostatniej modyfikacji ustawień, czas pracy pozostały do przeglądu itp. Odczyt / Zapis -Możemy odczytać lub zapisać z / do pliku *.xse aktualne ustawienia sterownika Języki -wybór wersji językowej programu (polski, angielski, niemiecki lub rosyjski) Dysze -umożliwia obliczenie wymaganego rozmiaru średnicy dysz wtryskiwaczy dla danego auta na podstawie mocy silnika i ilości cylindrów Pomoc -otwiera folder zawierający schematy montażu oraz dokumentację techniczną O nas -Informacje o firmie EUROPEGAS Sp. z o.o. Pod ikonami znajdują się następujące elementy: Aktywne wtryskiwacze dzięki tej opcji możemy włączać / wyłączać poszczególne wtryskiwacze gazowe. Dla silnika 4 cylindrowego podczas pracy na gazie mamy aktywne 4 wtryskiwacze gazowe (kolor zielony). Indeksy aktywnych wtryskiwaczy podświetlone są na kolorem jasnozielonym, a pod każdym indeksem znajduje się białe pole w kształcie kwadratu z haczykiem. Po kliknięciu lewym klawiszem myszy na białym kwadracie możemy wyłączyć poszczególny wtryskiwacz
gazowy i włączyć odpowiadający mu wtryskiwacz benzynowy. Dzięki tej opcji możliwe jest zdiagnozowanie mechanicznego uszkodzenia wtryskiwacza. Po wyłączeniu napięcia po kluczyku włączane są wszystkie wtryskiwacze gazowe. Wtr. Benzyna / Gaz. - w tej grupie w postaci czerwonych i niebieskich słupków wizualizowane są czasy wtrysków benzyny i gazu. Nad słupkami wyświetlane są aktualne wartości czasów wtrysku w ms. Przełącznik 5 kwadratowych pól odwzorowuje wskazania czujnika poziomu gazu w zbiorniku. Przycisk znajdujący się poniżej umożliwia zmianę pracy z benzyny na gaz (i odwrotnie). Po prawej stronie, na białym tle znajdują się podstawowe parametry układu: ciśnienie, temperatura, napięcie, obroty / min., czasy wtrysków benzyny i gazu. W dowolnym momencie po wciśnięciu klawisza F10 możemy włączyć / wyłączyć tryb pełnoekranowy dla powyższych parametrów. W lewej dolnej część okna głównego znajdują się zakładki, grupujące konfigurowalne ustawienia programu. 2.4. Wprowadzanie podstawowych parametrów. 2.4.1. Panel Benzyna. Ilość cylindrów ilość cylindrów w samochodzie (od 3 do 8 cylindrów), dostępne są również opcje 1 i 2 cylindry (motocykl) Ilość cylindrów na cewkę ilość cylindrów przypadających na jedną cewkę zapłonową Sygnał obrotów źródło sygnału obrotów. Do wyboru: 5V obroty z komputera samochodowego, 12 V -obroty z cewki zapłonowej, Typ silnika rodzaj silnika. Do wyboru: Standard silnik wolnossący bez doładowania, Turbo silnik doładowany wtrysk benzyny sterowany + - sygnały wtrysku odczytywane są z systemu gdzie sterowanie odbywa się sygnałem dodatnim (zazwyczaj używany do sterowania wtryskiwaczami jest sygnał ujemny). 2.4.2. Panel Gaz Następnym krokiem będzie prawidłowy wybór typu listwy wtryskowej ( dla wtryskiwaczy RAILGAS 3 Ohm należy wybrać VALTEK/RAIL/H2000 3 Ohm), oraz rodzaju czujników z Panelu gaz. Wybór nieodpowiedniego czujnika spowoduje nieprawidłowe wskazania (np. Wybranie nieodpowiedniego czujnika temperatury gazu spowoduje wyświetlanie bardzo wysokiej temperatury gazu po uruchomieniu zimnego silnika. Zazwyczaj do OSCAR-N dołączone są następujące czujniki: czujnik ciśnienia PS-01 czujnik ciśnienia kolektora -PS-01 czujnik temperatury reduktora CT-04-2K czujnik temperatury gazu -CT-02-2K Parametry ciśnień adaptacji są to wartości automatycznie ustawiane po procesie kalibracji. Minimalne ciśnienie - jest to najniższa graniczna wartość ciśnienia. Jeżeli ciśnienie gazu spadnie poniżej tej wartości, na czas dłuższy niż podano w parametrze Czas błędu ciśnienia to sterownik zasygnalizuje błąd ciśnienia i automatycznie przełączy zasilanie na benzynę. Ciśnienie robocze - jest to wartość ciśnienia dla którego dokonano kalibracji sterownika. W przypadku zmian wartości ciśnienia należy dokonać ponownej kalibracji sterownika. Jeśli ciśnienie gazu będzie ponad 2-krotnie większe od ciśnienia roboczego dłużej niż przez 60 sek. wystąpi błąd Ciśnienie gazu za wysokie. 2.4.3. Panel Przełącznik Parametry przełączania na gaz / na benzynę umożliwiają wybranie następujących grup parametrów: NA GAZ -parametry, które związane są z przełączeniem sterownika z benzyny na gaz. Temperatura -temperatura reduktora która jest wymagana aby sterownik przełączył się na gaz, sterownik będzie czekał ze zmiana na gaz zanim ustawiona temperatura nie zostanie osiągnięta
Próg obrotów -obroty silnika po osiągnięciu których sterownik przełączy się na gaz. Dla progu obrotów <700 przełączenie nastąpi na wolnych obrotach. Czas -czas od uruchomienia silnika po jakim sterownik może przełączyć się na gaz. Przełączenie cylindra -czas pomiędzy przełączeniem kolejnych cylindrów, przy ustawieniu np. 300[ms] przy silniku 6 cylindrowym przełączenie z benzyny na gaz lub z gazu na benzynę będzie trwało 6*300[ms]. Ustawienie czasu przełączenia na 0 spowoduje przełączanie z gazu na benzynę i odwrotnie oraz wył./wł. elektrozaworów bez żadnych opóźnień. NA BENZYNĘ -parametry, które związane są z przełączeniem sterownika z gazu na benzynę. Max. obroty -obroty silnika po osiągnięciu których sterownik przełączy się na benzynę Czas błędu ciśnienia -czas jaki ciśnienie gazu musi być mniejsze od minimalnego aby sterownik przełączył się na benzynę i zgłosił błąd: Ciśnienie gazu za niskie. Min. temperatura gazu -minimalna temperatura gazu poniżej, której sterownik przełącza się na benzynę. Min. obroty gazu -minimalne obroty na gazie poniżej których sterownik przełącza się na benzynę. Po prawej stronie zakładki Przełącznik możemy wybrać Typ czujnika poziomu gazu -do wyboru mamy 4 zdefiniowane czujniki. Istnieje tez możliwość zdefiniowania własnych parametrów czujnika dla programu, które zostaną automatycznie zapamiętane przez jednostkę sterującą. Pod typem czujnika znajdują się suwaki służące do wyboru wartości napięć (w Voltach) przy których mają gasnąć kolejne diody. Pod polem wyboru czujnika wyświetlane jest aktualne napięcie podawane przez czujnik poziomu gazu. Przed zmianą typu czujnika poziomu należy zaznaczyć check-box przy aktualnym napięciu i odznaczyć po zmianie celem wyłączenia/włączenia bezwładności wskazania poziomu gazu. 2.4.4 Panel Mapa W oknie mapa znajdują się mapy sterownika gazowego oraz przyciski funkcyjne: Autokalibracja uruchamia funkcję autokalibracji Usuń mapę benzynową - usuwa mapę wtrysków benzynowych z pamięci OSCAR-N ECU Usuń mapę gazową - usuwa mapę wtrysków gazowych z pamięci OSCAR-N ECU Adaptacja - funkcja opisana w rozdziale 3.4 Blokada - dotyczy mapy benzynowej, od chwili zaznaczenia tej opcji nie będą zbierane kolejne punkty mapy wtrysku benzyny 2.4.5 Panel Oscyloskop Po prawej stronie okna głównego znajduje się okno Czas wtrysku, które wyświetla czasy wtrysku benzyny na każdym cylindrze oraz czas wtrysku gazu na pierwszym wtryskiwaczu. Wyżej znajdują się inne okna zawierające następujące sygnały zmierzone przez kontroler: ciśnienie gazu [bar] wartość ciśnienia gazu (różnica ciśnień pomiędzy reduktorem, a kolektorem dolotowym ciśnienie w kolektorze dolotowym [bar] MAP wartość absolutna ciśnienia w kolektorze dolotowym temperatura gazu [ C] temperatura LPG na wyjściu z reduktora temperatura reduktora [ C] temperatura ciekłego gazu wewnątrz reduktora napięcie zasilania [V] napięcie zasilania sterownika napięcie lambda 1 [V] napięcie na sondzie lambda 1 napięcie lambda 2 [V] napięcie na sondzie lambda 2 RPM [obr/min] obroty silnika na minutę Wszystkie sygnały opisane powyżej są widoczne na ekranie oscyloskopu i mogą być włączane i wyłączane w każdej chwili. Po naciśnięciu przycisku Pauza linie przestaną być rysowane. Opcja ta może być przydatna do sprawdzenia jakie były wcześniejsze wartości sygnałów. 2.5 Inne funkcje dostępne w oknie głównym
2.5.1 Korekcja wtryskiwaczy gazowych Okno te umożliwia procentową korekcję wtryskiwaczy gazowych. Dzięki tej opcji możliwe jest skorygowanie składu mieszanki na gazie dla poszczególnych cylindrów. Korekcja taka pomaga nam zniwelować ewentualne różnice czasów wtrysku pomiędzy stronami np. w silnikach w układzie V. Korekcje taką należy przeprowadzić w następujący sposób: Po przeprowadzeniu autokalibracji należy sprawdzić jakie są czasy wtrysku benzyny na poszczególnych cylindrach przy pracy na benzynie. Włączając pojedynczo poszczególne wtryskiwacze gazowe należy sprawdzić dla których cylindrów są różnice czasu wtrysku benzyny po przełączeniu na gaz. Należy tak dobrać procentowe (oczywiście w przypadku kiedy jest taka konieczność!) korekcje dla poszczególnych wtryskiwaczy, aby przy włączaniu pojedynczo poszczególnych wtryskiwaczy na gaz nie zmieniał się czas wtrysku benzyny. UWAGA!!! Opcję tą należy traktować jako ostateczność tzn. W przypadku kiedy montaż instalacji jest przeprowadzony prawidłowo, zostały wyeliminowane wszystkie problemy mechaniczne i w dalszym ciągu występują różnice pomiędzy czasami wtrysku benzyny przy pracy na gazie dla poszczególnych wtryskiwaczy, dopuszczalne jest użycie tej opcji. Nie dopuszczalne jest np. zastosowanie wężyków pomiędzy listwą wtryskową a kolektorem różnej długości dla poszczególnych cylindrów i niwelowanie tych różnic korekcjami dla poszczególnych wtryskiwaczy! Także stosowanie tej opcji w przypadku gdy niektóre elementy instalacji nie są sprawne lub też zużyły się podczas eksploatacji jest nie dopuszczalne. Używanie tej opcji w sposób niezgodny z opisem może doprowadzić do uszkodzenia samochodu!!!. Okno korekcji może być otwarte nie zależnie od aktualnej zakładki tzn. możemy mieć np. otwartą zakładkę mapa i jednocześnie otwarte okno korekcji. 2.5.2 Wykresy Funkcja ta pozwala na pracę z mapą wtrysków oraz oscyloskopem niezależnie od okna głównego. Okno z wykresami można dowolnie przemieszczać, oraz zmieniać jego rozmiary. 2.5.3 Błędy Błędy sygnalizowane są przez sygnał dźwiękowy, a sterownik zmienia zasilanie z gazu na benzynę. Dioda na przełączniku zacznie migać. Na ikonie zatytułowanej Błędy, pojawi się czerwona kropka. Klikając tą ikonę pojawi się okno z wyświetlonym błędem. Okno błędów zawiera następujące pola: skasuj błędy - opcja używana do skasowania błędów które wystąpiły ciągły sygnał dla błędów - w przypadku, kiedy zostanie zaznaczona, wówczas sygnał dźwiękowy będzie włączony dopóki użytkownik nie wyłączy go ręcznie. Jeśli opcja jest odznaczona wówczas sygnał dźwiękowy będzie włączony tylko przez krótki okres czasu. Podczas pracy mogą zostać wyświetlone następujące błędy: Błąd wtryskiwacza nr brak wtryskiwacza gazowego o podanym numerze lub jego uszkodzenie Błąd napięcia napięcie na zasilaniu sterownika spadło poniżej 9 [V] Ciśnienie gazu za wysokie ciśnienie gazu było większe 2 krotnie od roboczego przez 60 sekund ( problemy z reduktorem ) Ciśnienie gazu za niskie ciśnienie gazu spadło poniżej ciśnienia minimalnego przez ustawiony czas. Brak wtrysku benzyny sterownik wykrył brak sygnału wtrysku na jednym lub kilku wtryskiwaczach benzynowych. Błąd danych, sprawdź nastawy! sterownik wykrył błąd w ustawieniach, należy sprawdzić wszystkie ustawienia sterownika. Napięcie zasilania za niskie dla LPG! Zbyt niskie napięcie zasilania sterownika do pracy z LPG 2.5.4 Serwis Możliwe jest ustawienie czasu pozostałego do następnego przeglądu technicznego instalacji. Zbliżający się czas przeprowadzenia przeglądu będzie sygnalizowany przez sygnał dźwiękowy oraz
diodę na przełączniku, migającą po każdym wyłączeniu zapłonu. Będzie to trwało do momentu ustawienia przez serwisanta czasu do następnej inspekcji. Wszystkie numery serwisowe komputerów podłączanych do sterownika zapisywane są w jego pamięci. 2.5.5 Odczyt/Zapis Możliwy jest zapis aktualnych danych w pliku z rozszerzeniem *.xse. Wszystkie parametry takie jak mnożnik, wartości odczytów, typy sensorów itd. zostaną zapisane w pliku. Dane te będą mogły być odtworzone w dowolnym momencie za pomocą przycisku Odczyt. 2.5.6 Języki Interfejs programu może być wyświetlany w następujących językach: polski angielski rosyjski niemiecki turecki czeski słowacki 2.5.7 Średnice wtryskiwaczy Funkcja ta pozwala na obliczenie średnicy dyszy wtryskiwacza w zależności od mocy przypadającej na jeden cylinder. 2.5.8 Pomoc Otwiera katalog zawierający instrukcję obsługi programu oraz schematy podłączeń instalacji. 2.5.9 Informacje o firmie Zawiera informacje o oddziałach firmy Europegas Sp. z.o.o, łącznie z adresami, e-mail oraz innymi informacjami. 3. Autokalibracja. W zakładce Mapa można znaleźć przycisk Autokalibracja. Wciśnięcie go spowoduje rozpoczęcie procesu autokalibracji. W prawym dolnym rogu okna znajduje się pasek postępu procesu kalibracji. Przed rozpoczęciem autokalibracji należy uruchomić silnik i poczekać aż sonda lambda zacznie pracować. Podczas wykonywania autokalibracji silnik powinien pracować na wolnych obrotach, nie należy zwiększać obrotów, trzeba wyłączyć klimatyzację, światła, nie należy wykonywać ruchów kierownicą gdyż może to spowodować błędne działanie procesu autokalibracji. Podczas przeprowadzania autokalibracji należy obserwować czasy wtrysku benzyny i gazu. W przypadku gdy czasy wtrysku gazu są mniejsze od czasów wtrysku benzyny dysze wtryskiwacza mogą być zbyt duże i należy wtedy zmniejszyć średnice dyszy. Po zakończeniu procesu autokalibracji na mapie mnożnika powinny pojawić się 2 skrajne punkty i 4 punkty na środku mapy mnożnika. Pierwszy punkt od lewej to punkt pracy silnika na wolnych obrotach czyli punkt pracy podczas autokalibracji. Wartość mnożnika dla tego punktu powinna zawierać się w granicach pomiędzy 1.1 a 1.6, w przypadku gdy jest on większy od 1.6 przy dłuższych czasach wtrysku benzyny czyli przy większym obciążeniu i przy dużych obrotach może wystąpić sytuacja nakładania się czasów wtrysku gazu na siebie tzn. podczas trwania czasu wtrysku gazu przychodzi następny wtrysk (zapętlenie się czasów wtrysku). Sterownik w takiej sytuacji zgłosi błąd za długi czas wtrysku gazu. Jednak w takim przypadku należy sprawdzić jak zachowuje się sonda lambda, jeżeli
mieszanka jest bogata i samochód jedzie normalnie to można zignorować ten komunikat. 3.1 Zebranie mapy czasów wtrysków benzyny na benzynie (mapa benzynowa) Po wykonaniu procesu autokalibracji należy przełączyć samochód na benzynę i przejechać się nim odcinek około 4 km w celu zebrania mapy benzynowej. Przy zbieraniu mapy należy starać się jechać na jednym biegu np. na 4 i należy jechać w ten sposób aby sonda lambda pracowała tzn. zmieniała swój stan z ubogiej na bogatą. Podczas zbierania mapy powinny pojawiać się czerwone punkty. W celu szybszego zebrania mapy należy tak dobierać obciążenia samochodu aby zbierać punkty w tym miejscu gdzie mamy puste miejsca. Zbieranie map odbywa się bez udziału programu diagnostycznego, dlatego można to wykonywać bez podłączonego komputera. Jednak wykonując tą czynność z podłączonym komputerem i programem diagnostycznym możemy to zrobić dużo szybciej i dokładnie widzimy co się dzieje z samochodem. Gdy sterownik stwierdzi że została zebrana wystarczająca ilość punktów mapa zostanie wyrysowana linią ciągłą. Dokładność wyrysowanej linii zależy od ilości zebranych punktów w danym zakresie. Im więcej punktów zbierzemy w danym zakresie, tym większa będzie dokładność wyrysowanej linii mapy benzynowej. 3.2 Zebranie mapy czasów wtrysków benzyny na gazie (mapa gazowa) Po zebraniu mapy benzynowej przełączamy samochód na gaz i zaczynamy analogicznie jak wcześniej zbierać mapę gazową. Mapę gazową należy zbierać w identycznych warunkach drogowych z podobnymi obciążeniami jak zbierana była mapa benzynowa. Mapa gazowa rysowana jest niebieskimi punktami. Po zebraniu wystarczającej ilości punktów mapa zostanie wyrysowana linią ciągłą. Gdy sterownik stwierdzi że została zebrana wystarczająca ilość punktów mapa zostanie wyrysowana linią ciągłą. Dokładność wyrysowanej linii zależy od ilości zebranych punktów w danym zakresie. Im więcej punktów zbierzemy w danym zakresie, tym większa będzie dokładność wyrysowanej linii mapy gazowej. Przy prawidłowo ustawionym sterowniku (dobrze dobrana charakterystyka mnożnika) mapa benzynowa i gazowa powinny się pokryć. W przypadku gdy mapy nie pokrywają się (nie nachodzą na siebie) należy skorygować charakterystykę mnożnika (dla danych czasów wtrysku dolna oś mapy). Przy zbieraniu mapy gazowej gdy mamy podłączony komputer i uruchomiony program diagnostyczny możemy na bieżąco w trakcie zbierania mapy gazowej korygować charakterystyką mnożnika gdy widzimy, że zbierane niebieskie punkty nie pokrywają się z mapą benzynową. Jest to nawet zalecane, ponieważ w sytuacji gdy charakterystyka mnożnika jest mocno odchylona od prawidłowej charakterystyki, sterownik samochodowy zaczyna się przestawiać i w skrajnym przypadku może zapalić kontrolkę check engine. Korygując na bieżąco charakterystykę mnożnika punkty mapy gazowej powinny pokrywać się z mapą benzynową. Po doprowadzeniu do takiej sytuacji, że mapy się pokryją można uznać, że charakterystyka jest dobrze dobrana. 3.3 Ręczne ustawianie sterownika Istnieje także możliwość ręcznego ustawienia sterownika, które przy nabyciu odpowiedniego doświadczenia może być szysze od opisywanego powyżej sposobu. Ustawienie sterownika tak jak przy poprzedniej metodzie rozpoczynamy od autokalibracji (jest ona konieczna do prawidłowej pracy sterownika, patrz punkt 3). Następnie jeżeli proces autokalibracji przebiegł pomyślnie i wartości mnożnika są prawidłowe dla punktu kalibracji przełączamy samochód na benzynę i wyjeżdżamy nim na jazdę. Ustawianie charakterystyki mnożnika przeprowadzamy w następujący sposób: Jedziemy samochodem na benzynie, staramy się utrzymywać stałe obciążenie silnika tzn. czasy wtrysku benzyny powinny być ustabilizowane. Tak dobieramy obciążenie, aby czasu wtrysku benzyny były np. około 5 [ms]. Określenie czasów wtrysku benzyny ułatwi nam znacznik utworzony z dwóch prostopadle przecinających się linii, którego pozycja w osi poziomej zależy od czasów wtrysku. Następnie przełączamy samochód na gaz i obserwujemy czy znacznik nie zmieni swojej pozycji w osi czasu wtrysku, czyli czy nie zmienił się czas wtrysku benzyny. Jeżeli czas wtrysku benzyny zmniejszył się (znacznik przesunął się w lewo) to oznacza, że dla danych czasów
wtrysku benzyny mnożnik jest zbyt duży (mieszanka jest zbyt bogata). Należy w takim przypadku skorygować mnożnik w naszym przypadku dla czasu 5 [ms] do dołu. Jeżeli po przełączeniu z benzyny na gaz znacznik przesuwa się w prawo to oznacza, że mieszanka jest zbyt uboga i należy podnieść mapę mnożnika do góry dla danych czasów wtrysku. Procedurę opisaną powyżej należy przeprowadzić dla kilku czasów wtrysku począwszy od punktu kalibracji aż do czasów wtrysku przy dużym obciążeniu. Można np. sprawdzić mapę mnożnika co 2 [ms] począwszy od punktu kalibracji. W razie konieczności należy dodać punkt na mapie mnożnika w celu dokładniejszego jej ustawienia. Po przeprowadzeniu opisywanego ustawiania ręcznego sterownika mapy benzynowa i gazowa powinny pokrywać się. mapa mnożnika niebieski mapa czasów wtrysku benzynowego (na benzynie) czerwony mapa czasów wtrysku benzynowego (na gazie) - niebieski Mapa mnożnika jest koloru niebieskiego. Do tej mapy przyporządkowana jest lewa oś danych czyli Mnożnik i oś dolna czyli Czas wtrysku [ms]. Mapa mnożnika służy do ustawiania mnożnika dla danego czasu wtrysku benzyny. Do ustawiania mnożnika służą punkty znajdujące się na mapie (żółte). Po autokalibracji na mapie pojawiają się 2 skrajne punkty na końcach mapy oraz 4 dodatkowe punkty w środku mapy. Aby móc przesuwać dany punkt należy go najpierw zaznaczyć poprzez kliknięcie na niego. Wartość zaznaczonego punktu wyświetlana jest po prawej stronie u dołu mapy. Do przesuwania punktów na mapie służą następujące klawisze: - strzałka w lewo przesuwanie punktu w lewo ( zmiana czasu wtrysku na jakim jest dany punkt) - strzałka w prawo przesuwanie punktu w prawo ( zmiana czasu wtrysku na jakim jest dany punkt) - strzałka w dół -zmniejszenie mnożnika dla danych czasów wtrysku - strzałka w górę -zwiększenie mnożnika dla danych czasów wtrysku Dwukrotne kliknięcie prawym klawiszem myszy dodanie nowego punktu mnożnika Delete skasowanie punktu z mapy Page Up podniesienie całej linii mnożnika do góry Page Down opuszczenie całej linii mnożnika do dołu Oprócz mapy mnożnika w oknie znajdują się też dwie inne mapy. Mapa koloru czerwonego to mapa czasów wtrysku benzyny(na benzynie). Do mapy przyporządkowane są oś prawa Ciśnienie kolektora [KPa] oraz oś dolna czas wtrysku [ms]. Mapa składa się z czerwonych punktów. Sterownik po zebraniu mapy rysuje ją linią ciągłą. Analogicznie jest z tzw. mapą gazową tzn. mapą czasów wtrysku benzyny (na gazie), która jest koloru niebieskiego. W oknie mapy widoczny jest również utworzony z dwóch prostopadłych linii znacznik, którego pozycja zmienia się w osi poziomej od ciśnienia kolektora, a w osi pionowej od czasów wtrysku benzyny. Jest on bardzo przydatny przy zbieraniu mapy ponieważ pokazuje przy jakim obciążeniu i na jakich czasach wtrysku pracuje silnik. Na mapie znajdują się również przyciski kasuj, które służą do skasowania mapy benzynowej i mapy gazowej. Obok przycisku znajduje się również pole wyboru blokada, które służy do zablokowania mapy benzyny po jej zebraniu tzn. sterownik po zebraniu mapy benzynowej (po wyrysowaniu jej linia ciągłą) nie będzie już jej modyfikował. 3.4 Adaptowanie niebieskiej i czerwonej mapy w trakcie jazdy testowej. Funkcja z zakładki Mapa o nazwie Adaptacja jest używana do automatycznego dostrajania mnożnika tak, żeby mapa czasu wtrysku benzyny (na benzynie) linia czerwona, oraz mapa czasu wtrysku benzyny (na gazie) zbliżyły się do siebie w punktach, których są od siebie zbyt oddalone. Funkcja ta powinna być używana po wcześniejszym przeprowadzeniu autokalibracji w celu dostrojenia mnożnika. Pierwszym krokiem po przeprowadzeniu autokalibracji powinno być przełączenie na benzynę i zebranie punktów mapy czasów wtrysku benzyny, w trakcie jazdy testowej ( czerwone punkty). Punkty powinny być zbierane dla pełnej skali czasów otwarcia wtryskiwaczy, co odpowiada jeździe z obciążeniem silnika od minimalnego do maksymalnego. Po zebraniu wystarczającej liczby czerwonych punktów należy użyć przycisku Adaptacja. Po wykonaniu tej czynności powinno pojawić się okno z zapytaniem o wykasowanie mapy gazowej. Zalecane jest wciśnięcie przycisku
Tak, w celu zebrania całej, jak najbardziej aktualnej, mapy gazu. W innym przypadku punkty zostaną zaktualizowane tylko w określonych miejscach. Następnie program podzieli obszar wyznaczony przez mapę benzynową na 6 równych przedziałów, których długość zależeć będzie od minimalnych i maksymalnych czasów wtrysku. W przypadku zbyt małej ilości zebranych punktów zostanie to zasygnalizowane przez czerwone diody znajdujące się w oknie programu. W przedziale, w którym brakuje punktów czerwona dioda nie włączy się. W tej sytuacji należy kontynuować jazdę na benzynie do momentu aż wszystkie czerwone diody będą włączone. Przedział w którym brakuje punktów odpowiada pewnemu zakresowi czasu otwarcia wtryskiwaczy. Chcąc zebrać komplet punktów należy więc jechać z obciążeniem silnika adekwatnym do przedziału, w którym brakuje punktów. Na rysunku powyżej przedstawiona jest sytuacja gdzie zebrany jest komplet punktów mapy benzynowej. Po zebraniu wystarczającej ilości czerwonych punktów pojawi się komunikat, że powinniśmy zmienić zasilanie na gaz i kontynuować jazdę. Ponownie powinniśmy kontynuować jazdę w pełnym zakresie czasów otwarcia wtryskiwaczy, co będzie zasygnalizowane przez włączenie się wszystkich niebieskich diód. Na powyższym rysunku przedstawiona jest sytuacja, gdzie nie została zebrana wystarczająca ilość niebieskich punktów. Brakuje punktów w przedziałach od 7,5-9,2ms, oraz od 9,2-10,8ms. Oznacza to ze powinniśmy kontynuować jazdę z dużymi czasami otwarcia wtryskiwaczy w celu uzbierania niebieskich punktów właśnie w tych przedziałach. Można też wcześniej zakończyć proces zbierania punktów trzymając klawisza SHIFT i naciskając przycisk Koniec (po wciśnięciu klawisza SHIFT zmieni się na Wymuś ) aczkolwiek nie jest to zalecane, ponieważ program zaktualizuje mnożnik tylko w tych przedziałach, gdzie została zebrana wystarczająca ilość punktów benzyny i gazu. Po zebraniu wystarczającej liczby punktów wyświetli się komunikat, mówiący o tym, że wartości mnożnika zostały zaktualizowane i powinna być kontynuowana jazda na gazie. Mapa gazowa zostanie wykasowana automatycznie, także kontynuując jazdę na gazie nowe punkty mapy gazowej zostaną zebrane, a na powstałej mapie będzie można zaobserwować wpływ zmiany mnożnika na przebieg niebieskiej linii mapy gazowej. W przedziałach, gdzie linia czerwona znajduje się dostatecznie blisko linii niebieskiej, pojawi się sygnalizacja w postaci żółtej diody. W przedziałach, w których nie świeci się żółta dioda linie są zbyt oddalone od siebie. Można to skorygować ręcznie poprzez odpowiednie przesuwanie punktów linii mnożnika. 4. Obsługa centralki LED i sygnały dźwiękowe 4.1. Centralka LED W skład centralki LED wchodzą: Linijka LED wskazująca poziom gazu Dioda LED sygnalizująca rodzaj paliwa Przycisk Linijka LED pokazuje aktualny poziom gazu w zbiorniku. 4 zielone diody oznaczają pełen zbiornik, dioda czerwona oznacza rezerwę. Dioda LED pokazuje aktualny stan pracy: Zgaszona samochód pracuje na benzynie Wolne miganie (1 raz na sekundę) oczekiwanie na temperaturę silnika Normalne miganie (2 razy na sekundę) sterownik w trybie automat (oczekiwanie na obroty do przełączenia na gaz) Szybkie miganie (4 razy na sekundę) błąd sterownika (wyłączenie od braku gazu w zbiorniku) Zapalona samochód pracuje na gazie Przycisk służy do zmiany paliwa Sterownik zapamiętuje ostanie ustawienie paliwa przed wyłączeniem napięcia po kluczyku.
Aby uruchomić samochód od razu na gazie (tryb awaryjny np uszkodzenie pompy paliwa) należy przy wyłączonym zapłonie nacisnąć przycisk na centralce i trzymając go włączyć zapłon. Dioda na centralce powinna zaświecić się na stałe. Po wykryciu obrotów silnika sterownik załącza elektrozawory i silnik uruchamia się na gazie. W trybie awaryjnym nie ma możliwości przełączenia samochodu na benzynę. Po zgaszeniu silnika tryb awaryjny zostaje wyłączony. 4.2. Sygnały dźwiękowe Sterownik generuje następujące sygnałem dźwiękowe: Trzy sygnały dźwiękowe w przypadku przełączenia się z gazu na benzynę od zbyt małej ilości gazu w zbiorniku. Trzy krótkie sygnały dźwiękowe i jeden długi w przypadku wystąpienia błędu sterownika. Po wyłączeniu stacyjki. Dwa sygnały krótkie i jeden sygnał długi. Brak wymaganego przeglądu instalacji należy udać się do serwisu i wykonać przegląd instalacji.