I N F O R M A C J A P R A S O W A WARSZAWA, 30 sierpnia 2013 r. Wnioski o ogłoszenie upadłości informacja o rzeczywistych problemach z niewypłacalnością firm w Polsce. W I półroczu 2013 do sądów wpłynęło 2 214 wniosków o upadłość (+7,5%). Od początku spowolnienia gospodarczego złożono ich już blisko 16 700. Grupa Coface, zajmująca się ubezpieczeniem należności, analizuje problemy polskich firm z niewypłacalnością, monitorując wpływające do sądów wnioski o upadłość oraz postanowienia sądowe o ogłoszeniu upadłości. Na tej podstawie przygotowuje kwartalne raporty o upadłościach, a od 2013 r. także raporty o wnioskach o upadłość (w oparciu o dane z Ministerstwa Sprawiedliwości). Wpływ wniosków o ogłoszenie upadłości do sądów w latach 2009-2013 2009 zmiana 2010 zmiana 2011 zmiana 2012 I połowa 2012 zmiana I połowa 2013 Wpływ wniosków o ogłoszenie upadłości 3 719-15% 3 168 + 3% 3 275 + 31% 4 303 2 060 + 7,5% 2 214 1
Jak wynika z danych pozyskanych z Ministerstwa Sprawiedliwości, w I połowie 2013 roku w polskich sądach złożono 2 214 wniosków o upadłość, czyli o 7,5% więcej niż w tym samych okresie roku 2012 (2 060 wniosków). W wyniku przeprowadzenia postępowań upadłościowych, w ciągu pierwszego półrocza br. sądy wydały postanowienia o upadłości 466 przedsiębiorstw, czyli o 11 proc. więcej niż w okresie pierwszych sześciu miesięcy 2012 r. (420 upadłości). Należy zwrócić uwagę, na znaczące liczby wynikające ze statystyk, a dotyczące wniosków oddalonych ze względu na brak majątku na pokrycie kosztów postępowania sądowego (art. 13 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze). 512 takich decyzji trzeba traktować jako potwierdzenie faktycznego bankructwa kolejnej (poza postanowieniami o upadłości) grupy firm, których sytuacja była tak zła, że nie pozwalała na przeprowadzenie oficjalnego postępowania upadłościowego. Ze względu na czas trwania sprawy upadłościowej, postanowienia ogłaszane w danym okresie nie są wynikiem rozpatrzenia tylko wniosków o upadłość złożonych w tym okresie, ale także tych pochodzących z okresu wcześniejszego. Analiza danych z ostatnich 5 lat wskazuje, że ogłoszeniem upadłości kończy się od 19 do 22 proc. postępowań wszczętych na skutek złożenia wniosku o upadłość. Od początku 2009 roku, (czyli od czasu, kiedy zaobserwowano wyraźnie wzrastające problemy polskich firm z wypłacalnością) do końca I półrocza 2013 r. do sądów wpłynęło blisko 16 700 wniosków o upadłość przedsiębiorstw. Liczby te oznaczają, że poważne zagrożenie dla płynności dotyczyło znacznie większej liczby przedsiębiorstw, niż wynika to ze statystyk o ogłoszonych upadłościach. Ze względu na to, że bezwzględne liczby upadłości nie są w Polsce duże*, analiza wniosków o upadłość pozwala nam spojrzeć na problem niewypłacalności znacznie szerzej. Złożenie wniosku do sądu, czy to przez wierzyciela, czy przez samego dłużnika, jest najczęściej potwierdzeniem złej kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Mówimy najczęściej, bowiem znacząca część składanych wniosków jest elementem gry biznesowej. Ich złożenie wynika z kłopotów wierzyciela ze ściągnięciem należności od odbiorcy i jest działaniem mającym wywrzeć na nim presję, ale nie zawsze potwierdza jego niewypłacalność. Wielu dłużników jest w rzeczywistości w dobrej kondycji, ale opóźnia się z płatnościami. Należy jednak przyjąć, że większość z 2 214 złożonych w ostatnim półroczu wniosków oznaczało problemy danego podmiotu z wypłacalnością i problemy jego dostawców. Liczby te oznaczają, że poważne zagrożenie dla płynności dotyczyło znacznie większej liczby przedsiębiorstw niż wynika to ze statystyk o ogłoszonych upadłościach. Z naszych obserwacji podczas bieżącej współpracy z ubezpieczonymi firmami i analizy kondycji ich odbiorców wynika, że instytucja upadłości powoli, ale jednak coraz częściej staje się formą ratowania firmy i stanowi element jej restrukturyzacji mówi Jarosław Jaworski, prezes Coface. Obserwowane przypadki skutecznie przeprowadzonych postępowań naprawczych, czy zrealizowanego z sukcesem układu z wierzycielami dają nadzieję, że instytucja upadłości coraz częściej będzie instrumentem umożliwiającym powrót do gry przedsiębiorstw, które mają potencjał, aby z powodzeniem działać w niełatwych warunkach rynkowych. 2
Sposób załatwienia spraw upadłościowych przez polskie sądy w I półroczu 2013 r. 512 wniosków oddalono na podstawie art.13, tj. ze względu na brak majątku na pokrycie kosztów postępowania sądowego. 512 Spośród 2163 wniosków rozpatrzonych przez polskie sądy w I połowie 2013 r., w blisko 22% przypadków (466) orzeczono o postanowieniu upadłości (381 spraw zakończyło się ogłoszeniem upadłości w celu likwidacji majątku dłużnika, a 85 upadłością z możliwością zawarcia układu). Pozostałe blisko 1700 wniosków zostało załatwionych przez sądy w inny sposób. Wniosek o upadłość może złożyć zarówno sam dłużnik w sytuacji swojej niewypłacalności, jak i wierzyciel, wobec którego dłużnik nie reguluje zobowiązań. Prawo upadłościowe precyzyjnie określa przypadki, kiedy może to nastąpić i jakie formalności powinny zostać dopełnione. Sytuacje, kiedy sąd nie orzeka upadłości przedsiębiorstwa spowodowane są różnymi przyczynami, od braków formalnych, przez brak majątku, aż po oddalenie wniosku złożonego w złej wierze. Największa liczba 662 wniosków (ponad 30%) została przez sądy oddalona, ze względu na fakt, że: - majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarczał na zaspokojenie kosztów postępowania (art.13 prawa upadłościowego i naprawczego), co w praktyce oznacza faktyczne bankructwo firmy lub - opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekraczało trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekraczała 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika (art.12). Drugą (24%) pod względem liczby przypadków grupę (520) stanowiły sytuacje, kiedy sąd decydował o prawomocnym zwrocie wniosku w związku ze złożeniem go w sposób, który nie odpowiada wymogom ustawy (np. nienależycie opłacony lub złożony z brakującymi danymi). Blisko 250 razy (ok. 12%) sądy decydowały o umorzeniu postępowania w sytuacjach, gdy np. składający sam wycofał wniosek o upadłość lub wszyscy wierzyciele żądali umorzenie sprawy lub gdy majątek dłużnika (po wyłączeniu wszystkich zabezpieczeń) nie wystarczał na pokrycie roszczeń. 3
Wpływ wniosków o upadłość do Sądów Okręgowych wg województw województwo Liczba wniosków o upadłości I-VI 2013 mazowieckie 428 dolnośląskie 280 117 śląskie 277 małopolskie 241 wielkopolskie 200 zachodniopomorskie 159 łódzkie 124 pomorskie 117 kujawsko-pomorskie 73 podkarpackie 68 159 41 200 73 39 428 29 lubelskie 65 lubuskie 41 warmińsko-mazurskie 39 świętokrzyskie 38 opolskie 35 podlaskie 29 ogółem 2 214 280 35 277 124 38 241 68 65 Wnioski o upadłość najczęściej wpływają do sądów w województwach, w których działa najwięcej podmiotów gospodarczych tj. na Mazowszu, na Górnym i Dolnym Śląsku, w Małopolsce i w Wielkopolsce. W tym względzie statystyki przedstawiające wnioski o upadłość są podobne do tych prezentujących ogłoszone upadłości. Podobnie jest w przypadku województw z końcówki tabeli. Ciekawie natomiast wygląda analiza, jeśli porównamy liczbę orzekanych postanowień w stosunku do liczby zarejestrowanych wniosków. Średnia krajowa kształtuje się na poziomie 21%, sytuacja jest jednak bardzo zróżnicowana w zależności od regionów. Liczba wniosków, które zakończyły się orzeczeniem o ogłoszeniu upadłości waha się od 14% w woj. wielkopolskim, czy 17% w woj. mazowieckim do aż 41% na Warmii i Mazurach i 55% na Podlasiu. Wskazuje to między innymi na inne podejście do procesu upadłościowego w rejonach mniej rozwiniętych gospodarczo. Złożenie wniosku częściej jest odzwierciedleniem rzeczywiście złej sytuacji finansowej firmy, rzadziej zaś wykorzystywane jest jako forma wywarcia presji na dłużniku. W rejonach, gdzie liczba powiązań biznesowych jest większa, częściej obserwujemy grę pomiędzy wierzycielami i dłużnikami, której elementem może być złożenie wniosku o upadłość odbiorcy. 4
* Upadłości i wnioski o upadłość barometr stanu gospodarki, który należy monitorować Jak powiedziano na wstępie bezwzględne liczby ogłoszonych przez sądy upadłości nie są w Polsce duże, ponieważ dane przedstawiają jedynie firmy, wobec których zostało przeprowadzone oficjalne postępowanie upadłościowe, nie uwzględniają natomiast przedsiębiorców, którzy zakończyli aktywność gospodarczą poprzez likwidację lub zawieszenie działalności, a tych jest znacznie więcej. Liczba upadłości jest jednak ważnym wskaźnikiem sytuacji gospodarczej. Coface monitoruje bankructwa od kilkunastu lat i statystyki potwierdzają, że wskaźnik liczby upadłości doskonale obrazuje okresy koniunktury i dekoniunktury (z zachowaniem kilkumiesięcznego przesunięcia w czasie, wynikającego z okresu trwania postępowań sądowych). Dla przedsiębiorców jeszcze bardziej wartościowym pozostaje jednak bieżące monitorowanie sytuacji odbiorcy, dzięki czemu możliwe jest wychwycenie informacji o złożeniu lub wycofaniu wniosku o upadłość. W zdecydowanej większości przypadków złożenie wniosku o upadłość sygnalizuje poważne problemy dłużnika z zachowaniem płynności i powinno być sygnałem dla kontrahentów do podjęcia natychmiastowych kroków zabezpieczających należności i zrewidowania planów dalszej współpracy. KONTAKT DLA MEDIÓW: Beata PADZIK T. +48 22 465 00 12, M. 503 079 022, beata.padzik@coface.pl Informacje o Coface Grupa Coface, światowy lider w obszarze ubezpieczeń należności, oferuje firmom na całym świecie rozwiązania w zakresie ochrony przed ryzykiem niewypłacalności ich klientów, zarówno w transakcjach krajowych jak i eksportowych. W 2012 r. Grupa osiągnęła skonsolidowany obrót w wysokości 1,6 mld EUR. 4 400 pracowników w 66 krajach zapewnia lokalną obsługę klientów na całym świecie. Coface publikuje co kwartał swoje oceny ryzyka kraju dla 158 państw, w oparciu o unikalną wiedzę nt. zachowań płatniczych przedsiębiorstw i doświadczenie 350 analityków ds. oceny ryzyka znajdujących się blisko klientów i ich dłużników. We Francji Coface zarządza gwarancjami eksportowymi w imieniu skarbu państwa. Coface jest spółka zależną Natixis, podmiotu Groupe BPCE zajmującego się świadczeniem usług na rzecz korporacji, zarządzaniem inwestycyjnym oraz specjalistycznymi usługami finansowymi. W Polsce Coface jest obecny od 1992 roku. Ubezpiecza należności krajowe i eksportowe, oferuje finansowanie poprzez faktoring, a także raporty handlowe o firmach z całego świata i marketingowe bazy danych. Prowadzi monitoring i windykację należności B2B. Więcej informacji o firmie oraz pozostałe komunikaty prasowe dostępne na www.coface.pl 5