DZIEŃ KOBIET Raport z badania gemiusadhoc Marzec 2004 1
Podsumowanie (1) Użytkownicy Internetu objęci badaniem, z których prawie 80% to osoby w wieku do 25 roku życia, darzą sympatią Dzień Kobiet. 40,2% respondentów odpowiedziało, że zdecydowanie lubi to święto, natomiast 30,0% że raczej lubi Dzień Kobiet. Ankietowani, być może z racji swojego wieku, nie postrzegają Dnia Kobiet jako święta komunistycznego. Nie kojarzą także 8 marca z PRL-em ani z goździkiem, będącym symbolem okazywania pamięci kobiecie w tamtych czasach. Dzień Kobiet to dla nich przede wszystkim okazja do wręczenia bądź otrzymania kwiatów, a także po prostu święto samych kobiet. Dzień Kobiet za święto warte obchodzenia uznało 64,9% badanych, jednak w rankingu świąt 8 marca zajął dopiero 6. pozycję tuż za świętami, które określić można jako rodzinne, gdyż związane są one z pełnieniem określonych ról w rodzinie: za Dniem Matki, Dniem Dziecka, Dniem Babci, Dniem Ojca i Dniem Dziadka. Co ciekawe, Dzień Kobiet wyprzedził w rankingu walentynki Dzień Zakochanych zajął ostatnią pozycję. 85,5%* ankietowanych uważa, że Dzień Kobiet to miły zwyczaj, kiedy w sposób szczególny można okazać szacunek kobietom. Niezależnie od płci, 94,1%* respondentów sądzi, że kobiety lubią, gdy tego dnia się o nich pamięta (przy czym kobiety częściej niż mężczyźni zdecydowanie zgadzały się z tym sądem). * Suma wskazań odpowiedzi zdecydowanie się zgadzam oraz raczej się zgadzam. 2
Podsumowanie (2) 66,3%* badanych nie zgodziło się z twierdzeniem, że Dzień Kobiet to kontrowersyjne święto, gdyż do końca nie wiadomo, czy należy je obchodzić, a 58,7%* nie podzieliło opinii, że kobiety nie potrzebują specjalnego święta w postaci Dnia Kobiet. Co warte podkreślenia, w przypadku drugiego z sądów kobiety częściej zdecydowanie się z nim nie zgadzały, mężczyźni zaś częściej byli jego zdecydowanymi zwolennikami. Ankietowani w 59,2%* odrzucili również pogląd, że święto 8 marca nie jest poważnie traktowane w ich otoczeniu (kobiety częściej niż mężczyźni zdecydowanie nie zgadzały się z taką opinią na temat Dnia Kobiet). Zdecydowana większość badanych - 77,9% kobiet oraz 74,6% mężczyzn - zadeklarowała, że obchodzi Dzień Kobiet. Mężczyźni tego dnia okazują uczucia kobietom, wręczając im najczęściej kwiaty lub czekoladki. Wśród najpopularniejszych kwiatów znalazły się róże oraz tulipany. Co warte podkreślenia, goździki ofiarowuje tego dnia zaledwie 2,7% mężczyzn (spośród tych, którzy zadeklarowali, że obchodzą Dzień Kobiet i że w ogóle wręczają kwiaty). *Suma wskazań odpowiedzi zdecydowanie się nie zgadzam oraz raczej się nie zgadzam. 3
Podsumowanie (3) Spośród kobiet, które obchodzą święto 8 marca, 58,2%* zadeklarowało, że jest to dla nich wyjątkowy dzień. 30,4% (suma wskazań odpowiedzi raczej nie oraz zdecydowanie nie ) respondentek nie zgodziło się z tą opinią, choć kobiety te, co warto jeszcze raz podkreślić, obchodzą Dzień Kobiet. Oznaczać to może, że prawdopodobnie poddają się one konwencji społecznej. Z odpowiedzi ankietowanych wynika, że mężczyźni powinni na co dzień okazywać szacunek kobietom, przy czym najbardziej społecznie akceptowanym zwyczajem jest przepuszczanie kobiet w drzwiach, następnie ustępowanie kobiecie miejsca, podawanie jej wierzchniego okrycia oraz otwieranie drzwi, gdy wychodzi ona z samochodu. Najmniej akceptowany jest zwyczaj całowania kobiet w rękę na powitanie: 49,0%** respondentów nie zgodziło się z opinią, że mężczyzna w sytuacji powitania w ten właśnie sposób powinien postępować w stosunku do kobiety. *Suma wskazań odpowiedzi zdecydowanie tak oraz raczej tak. ** Suma wskazań odpowiedzi raczej się nie zgadzam oraz zdecydowanie się nie zgadzam. 4
Spis treści Podsumowanie wyników badania...2 O badaniu...6 Szczegółowe wyniki...7 Dzień Kobiet komunistyczne święto?...8 Dzień Kobiet na tle innych świąt...11 Sympatia wobec Dnia Kobiet...13 Opinia na temat Dnia Kobiet...16 Kto i w jaki sposób obchodzi Dzień Kobiet?...23 8 marca w oczach samych kobiet...27 Okazywanie szacunku kobietom w życiu codziennym...29 Dane demograficzne...36 5
O badaniu Badanie ilościowe realizowane za pomocą ankiety internetowej wyświetlanej na witrynach skupionych w ramach sieci GRP Net. Ankietę wyświetlano w sposób losowy. Wyniki przedstawiono dla grupy wiekowej 15+. Response rate (liczba ankiet wypełnionych do wyświetlonych zaproszeń do wypełnienia ankiety) kształtował się na poziomie 4,1%. Liczba wypełnionych ankiet: 422. Badanie realizowane w dniach 8-9 marca 2004. Celem badania było poznanie opinii internautów na temat Dnia Kobiet. 6
SZCZEGÓŁOWE WYNIKI 7
Dzień Kobiet komunistyczne święto? Gdy w 1989 roku Polacy wywalczyli demokrację, wydawało się, że wraz z ustrojem komunistycznym do lamusa przejdzie także Dzień Kobiet święto tak silnie związane z realiami ówczesnego systemu. Tymczasem wyniki przeprowadzonego przez nas w marcu 2004 roku badania pokazują, że młode pokolenie (prawie 80% ankietowanych to osoby w wieku do 25 roku życia) nie postrzega tego święta w takim kontekście: jedynie 10,7% respondentów kojarzy Dzień Kobiet z PRL-em, a 16,6% z goździkami, które w latach socjalizmu wręczano tego dnia kobietom w zakładach pracy. Aż 39,6% ankietowanych zdecydowanie nie zgadza się z twierdzeniem, że Dzień Kobiet to komunistyczne święto, 15,9% raczej nie zgadza się z tą opinią, a 16,4% nie potrafi na ten temat zająć konkretnego stanowiska. Jedynie 28,2% to zwolennicy takiego poglądu (suma wskazań zdecydowanie się zgadzam oraz raczej się zgadzam ). Mężczyźni częściej postrzegali Dzień Kobiet jako komunistyczne święto (liczba wskazań zdecydowanie się zgadzam wyższa o prawie 11 punktów niż w przypadku kobiet), kobiety zaś częściej negowały taką opinię (liczba wskazań zdecydowanie się nie zgadzam większa o 11 punktów niż wśród mężczyzn). Z czym zatem najczęściej jest dziś kojarzony Dzień Kobiet? Otóż, z otrzymywaniem bądź wręczaniem kwiatów (64,9% wskazań) oraz po prostu ze świętem samych kobiet (55,5%). 8
Dzień Kobiet komunistyczne święto? 9
Z czym kojarzy się Dzień Kobiet? 10
Dzień Kobiet na tle innych świąt Ponieważ interesowało nas postrzeganie Dnia Kobiet na tle innych świeckich świąt, zadaliśmy ankietowanym pytanie, które z wymienionych świąt warte jest obchodzenia. 81,3% ankietowanych wskazało Dzień Matki, bardzo często wymieniano również Dzień Dziecka (72,3%), Dzień Babci (71,1%), Dzień Ojca (70,4%) oraz Dzień Dziadka (69,0%). W czołówce rankingu uplasowały się zatem święta związane z pełnieniem określonej roli w obrębie rodziny, przy czym na niższych pozycjach znalazły się święta poświęcone ojcom i dziadkom, a więc rolom męskim. Pierwsze dwa miejsca w rankingu świadczą natomiast o uprzywilejowanej pozycji matki i dziecka w rodzinie. Wysoka liczba wskazań w przypadku wszystkich pięciu wymienionych świąt informuje natomiast o ich silnym zakorzenieniu w naszej kulturze. Dopiero na 6. miejscu pojawia się Dzień Kobiet, jednak z wysoką liczbą wskazań 64,9%. Co ciekawe, święto kobiet wyprzedza w rankingu Dzień Zakochanych (58,8%). Na wynik ten mógł wpłynąć fakt, że badanie było przeprowadzane 8 i 9 marca, kiedy w mediach bardzo często podejmowano temat kobiet i ich święta. Istotne jest również to, że Dzień Kobiet częściej był wymieniany jako święto warte obchodzenia przez kobiety (67,1%) niż przez mężczyzn (61,8%). 11
Dzień Kobiet na tle innych świąt 12
Sympatia wobec Dnia Kobiet 40,2% ankietowanych zdecydowanie lubi, a 30,0% raczej lubi Dzień Kobiet. 70% respondentów ma zatem pozytywny stosunek do święta kobiet. Tylko 7,6% badanych wyraziło z kolei swoją antypatię do Dnia Kobiet. W przypadku 22,2% ankietowanych święto to nie budzi żadnych emocji. 8 marca ma zatem mało przeciwników, choć jedna piąta badanych twierdzi, że święto to jest im obojętne. W pytaniu tym płeć badanych znacznie różnicowała odpowiedzi. Kobiety częściej wskazywały odpowiedzi zdecydowanie lubię to święto oraz raczej lubię to święto (liczba wskazań większa odpowiednio o 14 i 7 punktów niż wśród mężczyzn). Mężczyźni natomiast częściej deklarowali, że święto to jest im obojętne lub że zdecydowanie go nie lubią (liczba wskazań większa odpowiednio o 12 i 6 punktów niż wśród kobiet). 13
Sympatia wobec Dnia Kobiet - ogólnie 14
Sympatia wobec Dnia Kobiet podział na płeć 15
Opinia na temat Dnia Kobiet (1) 85,5% ankietowanych (suma wskazań odpowiedzi zdecydowanie się zgadzam oraz raczej się zgadzam ) uważa, że Dzień Kobiet to miły zwyczaj, kiedy można w sposób szczególny okazać szacunek przedstawicielkom płci pięknej. Kobiety jednak z racji tego, że to ich święto częściej zgadzają się z tym twierdzeniem (różnica 11 punktów w przypadku odpowiedzi zdecydowanie się zgadzam w porównaniu z mężczyznami). Aż 94,1% badanych twierdzi, że kobiety lubią, gdy tego dnia się o nich pamięta (suma wskazań odpowiedzi zdecydowanie się zgadzam oraz raczej się zgadzam ), przy czym kobiety są bardziej pewne swojego zdania niż mężczyźni: kobiety częściej wybierały odpowiedź zdecydowanie się zgadzam, a mężczyźni raczej się zgadzam. 8 marca jako święto nie budzi większych wątpliwości. 66,3% respondentów (suma wskazań odpowiedzi zdecydowanie się nie zgadzam oraz raczej się nie zgadzam ) nie podzieliło opinii, że Dzień Kobiet to kontrowersyjne święto. 16
Opinia na temat Dnia Kobiet (2) Mało jest zwolenników i zwolenniczek opinii (30,1% - suma wskazań odpowiedzi zdecydowanie się zgadzam oraz raczej się zgadzam ), że kobiety nie potrzebują specjalnego święta w postaci Dnia Kobiet. Same kobiety częściej niż mężczyźni nie zgadzały się z tym stwierdzeniem, mężczyźni natomiast częściej niż kobiety byli zdecydowanymi zwolennikami tego poglądu. 34,6% ankietowanych zdecydowanie nie zgodziło się, a 24,6% raczej nie zgodziło się z twierdzeniem, że Dzień Kobiet to święto, które nie jest poważnie traktowane w ich otoczeniu, przy czym kobiety w tym względzie reprezentowały bardziej pewne stanowisko i częściej wybierały odpowiedź, że zdecydowanie nie zgadzają się z tym sądem. 17
Dzień Kobiet to miły zwyczaj, można wtedy w sposób szczególny okazać szacunek kobietom 18
Kobiety lubią, gdy tego dnia się o nich pamięta 19
Dzień Kobiet to kontrowersyjne święto - nie wiadomo, czy należy je obchodzić czy nie 20
Kobiety nie potrzebują specjalnego święta w postaci Dnia Kobiet 21
To święto nie jest traktowane poważnie w moim otoczeniu 22
Kto i w jaki sposób obchodzi Dzień Kobiet? Zdecydowana większość respondentów (76,4%) obchodzi Dzień Kobiet, przy czym kobiety nieznacznie częściej udzielały odpowiedzi pozytywnej na to pytanie. Wśród kobiet 77,9% a wśród mężczyzn 74,6% deklaruje, że obchodzi święto 8 marca. W jaki sposób mężczyźni tego dnia okazują paniom swoje uczucia? Spośród mężczyzn, którzy obchodzą Dzień Kobiet, 86,0% wręcza bliskiej sobie kobiecie kwiaty, 28,7% ofiarowuje czekoladki, 14,0% perfumy lub kosmetyki, a 8,5% składa paniom tylko życzenia Podobne zdanie na temat otrzymywanych upominków mają kobiety. Kobiety i mężczyzn różni jednak opinia na temat słodyczy. Spośród kobiet, które obchodzą to święto, aż 51,5% twierdzi, że dostaje czekoladki, podczas gdy tylko 28,7% mężczyzn deklaruje, że je wręcza (liczba wskazań dla kobiet większa o 23 punkty). Co ciekawe, żadna z badanych, która obchodzi Dzień Kobiet, nie odpowiedziała, że tego dnia nie otrzymuje żadnego podarunku ani żaden mężczyzna nie składa jej życzeń. Gdy mężczyźni decydują się 8 marca wręczyć kobiecie kwiaty, najczęściej wybierają róże (odpowiedzi takiej udzieliło 69,4% spośród mężczyzn, którzy obchodzą Dzień Kobiet i zadeklarowali, że tego dnia ofiarowują kwiaty) oraz tulipany (59,5%). Choć goździki kojarzą się ze świętem kobiet 16,6% spośród wszystkich badanych, wręcza je tylko 2,7% mężczyzn (spośród tych, którzy obchodzą święto 8 marca i ofiarowują kobietom kwiaty). Żaden mężczyzna nie wybiera natomiast gerberów. 23
Kto obchodzi Dzień Kobiet? 24
Otrzymywane i wręczane prezenty 25
Jakie kwiaty mężczyźni wręczają kobietom z okazji ich święta? 26
8 marca w oczach samych kobiet Aby poznać opinię kobiet na temat święta 8 marca, zapytaliśmy te kobiety, które twierdziły, iż obchodzą Dzień Kobiet, czy dzień ten jest dla nich dniem wyjątkowym. 43,3% respondentek raczej zgodziło się z tą opinią, a 14,9% uznało, że jest to dla nich zdecydowanie wyjątkowy dzień. Na uwagę zasługuje fakt, iż wśród kobiet, które obchodzą Dzień Kobiet, 30,4% zadeklarowało, że święto 8 marca nie jest dla nich dniem wyjątkowym (suma wskazań odpowiedzi zdecydowanie nie oraz raczej nie ). Oznacza to, że w przypadku tej grupy respondentek obchodzenie Dnia Kobiet albo nie wypływa z potrzeby wewnętrznej, a wiąże się ze zwyczajem społecznym, albo święto to nie jest obchodzone w sposób, który na długo pozostaje w pamięci. 27
Czy Dzień Kobiet jest wyjątkowym dniem? 28
Okazywanie szacunku kobietom w życiu codziennym (1) Najbardziej społecznie akceptowanym zwyczajem jest przepuszczanie kobiet w drzwiach. Zdaniem 82,9% badanych (84,7% kobiet, 80,3% mężczyzn) mężczyzna w ten sposób powinien okazywać szacunek kobiecie (liczba wskazań odpowiedzi zdecydowanie się zgadzam ). 60,0% ankietowanych zdecydowanie zgodziło się z opinią, że mężczyzna powinien ustępować kobiecie miejsca, przy czym częściej tę odpowiedź wybierali mężczyźni: mężczyźni 63,6%, kobiety 57,4%. Połowa respondentów uznała, że mężczyzna powinien podawać kobiecie wierzchnie okrycie (50,0% badanych wybrało odpowiedź zdecydowanie się zgadzam ). Interesujące jest jednak, że odpowiedź tę częściej wskazywali mężczyźni. Oznacza to, że czują się oni bardziej zobligowani do przestrzegania społecznych konwenansów. 29
Okazywanie szacunku kobietom w życiu codziennym (2) 36,7% respondentów zdecydowanie zgodziło się z opinią, że mężczyzna powinien otwierać drzwi, gdy kobieta wysiada z samochodu. Także i w tym przypadku liczba wskazań dla tej odpowiedzi była wyższa w przypadku mężczyzn. Najmniej społecznie akceptowany jest zwyczaj całowania kobiet w rękę na powitanie. Z tym, że należy tak postępować, zdecydowanie zgadza się 11,2% kobiet oraz 22,0% mężczyzn. Takiego zwyczaju raczej nie popiera 37,3% kobiet oraz 29,5% mężczyzn. Z analizy tej po raz kolejny wynika zatem, że to mężczyźni częściej ulegają nakazom społecznym w zakresie przestrzegania etykiety. 30
Czy mężczyzna powinien przepuszczać kobietę w drzwiach? 31
Czy mężczyzna powinien ustępować kobiecie miejsca? 32
Czy mężczyzna powinien podawać kobiecie wierzchnie okrycie? 33
Czy mężczyzna powinien otwierać drzwi kobiecie, gdy wysiada ona z samochodu? 34
Czy mężczyzna powinien całować kobietę w rękę na powitanie? 35
Najbardziej akceptowane zwyczaje 36
DANE DEMOGRAFICZNE 37
Demografia płeć 38
Demografia wiek 39
Demografia wykształcenie 40
Demografia wielkość miejsca zamieszkania 41