Słowniczek polsko-turecki Opracowanie: Turcja. Kraj czterech mórz Wydawnictwo Bezdroża, Kraków 2009 Zasady wymowy Język turecki jest językiem aglutynacyjnym. Słowotwórstwo i odmiana odbywają się w języku tureckim przez sufigowanie (dodawanie odpowiedniego przyrostka). Obowiązuje harmonia samogłoskowa. W pisowni tureckiej wyrazy zapisujemy tak, jak je wymawiamy. Akcent pada w większości wypadków na ostatnią sylabę. A a B b C c Ç ç D d E e F f G g Ğ ğ H h I ı I ı J j K k L l M m N n O o wymowa pomiędzy polskim dż a dź wymowa pomiędzy polskim cz a ć obok e, i, ö, ü miękko, obok a, ı, o, u jak polskie g po samogłoskach tylnych (a, ı, o, u) jest to wzdłużenie samogłoski poprzedzającej, np. ağaç [aacz] drzewo. Po samogłoskach przednich (e, i, ö, ü) wymawiane jak polskie j delikatniej niż polskie ch jak polskie y, tylko bardziej tylne wymowa jak polskie i, tylko bez zmiękczania poprzedzającej spółgłoski wymowa pomiędzy polskim ż i ź wymowa obok przednich miękko, obok tylnych tylno wymowa obok tylnych bardzo tylna
Ö ö P p R r S s Ş ş T t U u Ü ü V v Y y Z z wymawiane jak niemieckie ö lub francuskie eu (w wygłosie wyrazu ledwo słyszalne) wymowa pomiędzy polskim sz i ś wymawiane jak niemieckie ü lub francuskie u wymowa podobna do polskiej wymowa jak polskie j Minisłowniczek (zestawienie alfabetyczne) ambasada büyükelçilik, elçilik apteka eczane artykuły spożywcze gıda aspiryna aspirin autobus otobüs centrum merkez chleb ekmek ciężki ağır cukier şeker czarny kara, siyah czerwiec Haziran czerwony kırmızı czwartek Perşembe gardło boğaz głowa baş, kafa głupi aptal godzina saat gorący sıcak góra/szczyt dağ grudzień Aralık informacja danışma iść prosto doğru gitmek bandaż sargı bank banka bazar çarşı, pazar biały beyaz biedny yoksul, fakir bilet bilet blisko yakın bogaty zengin brązowy kahverengi brzydki çirkin być olmak daleko uzak deszcz yağmur doba gece gündz dobranoc Iyi geceler dobry iyi dom ev droga yol drogi pahalı drzewo ağaç duży büyük dworzec autobusowy otogar, garaj dworzec kolejowy tren istasyonu, gar dzień gün dzień dobry Iyi günler dziękuję Teşekkür ederim; teşekkürler dzisiaj bugün dżem reçel herbata çay hotel otel jaja yumurta jechać gitmek jesień sonbahar
karta telefoniczna telefon kartı kasa biletowa bilet gişesi kawa kahve kiełbasa sucuk koń at kot kedi księgarnia kitabevi kupować almak kwatera konak kwiat çiçek kwiecień Nisan ładny/piękny güzel łazienka banyo narzeczona/narzeczony naişanlı niebieski mavi niebo gök niedziela Pazar noc gece nowy yeni park park październik Ekim pensjonat pansiyon peron peron piątek Cuma pić içmek pies köpek piwo bira plac meydan plaster plaster pociąg tren poczekalnia bekleme salonu poczta postane pocztówka kart pogoda hava pokój gościnny misafir odası południe öğle pomarańczowy portakal rengi pomocy imdat! poniedziałek Pazartesi północ Kuzey jeść yemek jezioro göl jutro yarın lato yaz lekarstwo ilaç lekki hafif lipiec Temmuz list mektup listopad Kasım luty Şubat maj Mayıs makaron makarna mały küçük marzec Mart masło tereyağı mądry akıllı mąż koca, eş metro metro miesiąc ay mięso et miłość aşk minibus dolmuş mleko süt młody genç morze deniz most/wiadukt köprü muzeum müze odjazdy kalkışlar odjeżdżać kalkmak, hareket etmek oglądać seyretmek, izlemek opatrunek sargı, pansuman otwarte açık owoce meyve rano sabah rok sene, yıl rondo kavşak rozkład jazdy tarife różowy pembe ryby balık ryż pirinç rzeka nehir, ırmak
później sonra proszę lütfen prysznic duş przechowalnia bagażu emanet bürosu przedział kompartıman przepraszam kusura bakma przychodnia bakımevi przyjaciel dost przyjazdy gelişler przyjeżdżać gelmek przystanek autobusowy otobüs durağı samochód araba ser peynir serce kalp, yürek, gönül sierpień Ağustos skała kaya sklep spożywczy market, bakkal skrzyżowanie kavşak, dört yol słońce güneş sobota Cumartesi sok meyve suyu spać uyumak srebrny gümüş (rengi) stary eski / yaşlı student öğrenci styczeń Ocak szary gri szczęście saadet szkoła okul szpital hastane szybki hızlı tabletka hap taksówka taksi tam şurada / orada tamten şu / o tani ucuz targ z żywnością pazar telefon telefon ten bu teraz şimdi tęcza gökkuşağı toaleta tuvalet tor ray trzeba lazım turysta türist tutaj burada tydzień hafta wagon vagon warzywa sebze wczoraj dün wejście giriş wiatr rüzgar wieczór akşam wino czerwone/białe, wytrawne/słodkie beyaz şarap/ kırmızı şarap; sek şarap/tatlı şarap wiosna bahar woda mineralna madensuyu śnieg kar środa Çarşamba ucho kulak ulica sokak zabłądziłem kayboldum zachód Batı zadzwonić telefon etmek zajęte meşgul zamknięte kapalı zatrzymać się durmak zawrócić dönmek ząb diş zielony yeşil ziemniaki patates zima kış
wodospad şelale wolny serbest, o toalecie boş pusty wrzesień Eylül wschód Doğu wsiadać binmek wtorek Salı wyjście çıkış wysiadać inmek źródło çeşme, kaynak zimny soğuk złoty altın zły kötü znaczek pul zrobić yapmak zupa çorba zwierzę hayvan żona karı, eş żółty sarı Minirozmówki (zestawienie tematyczne) Liczebniki 0 sıfır 1 bir 2 iki 3 üç 4 dört 5 beş 6 altı 7 yedi 8 sekiz 9 dokuz 10 on 11 on bir 12 on iki 20 yirmi 30 otuz 40 kırk 50 elli 60 altmış 70 yetmiş 80 seksen 90 doksan 100 yüz 200 iki yüz 300 üç yüz 500 beş yüz 1000 bin 1 000 000 milyon Dni tygodnia poniedziałek Pazartesi
wtorek środa czwartek piątek sobota niedziela Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar Miesiące styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Pory dnia/czas/pory roku rano dzień wieczór noc godzina doba tydzień miesiąc rok dzisiaj jutro wczoraj wiosna lato jesień zima Która jest godzina? Jest dziesiąta/druga (po południu)/w pół do szóstej/15 po trzeciej sabah gün akşam gece saat gece gündüz hafta ay sene bugün yarın dün bahar yaz sonbahar kış Saat kaç? Saat on./saat iki./saat beş buçuk./saat üçü on beş (çeyrek) geçiyor.
Konwersacja Dzień dobry (o poranku) Günaydın Dzień dobry Iyi günler Dobry wieczór (od ok. 17.00) Iyi akşamlar Dobranoc Iyi geceler Do widzenia Jak się masz?/jak się Pani/Pan ma? Dobrze dziękuję/wspaniale dziękuję/ Nie najgorzej/tak sobie/źle Przepraszam (kiedy kogoś potrącimy lub chcemy zapytać o godzinę) Iyi günler, Iyi akşamlar, Hoşçakal(ın), Allahaısmarladık, Güle güle Nasılsın?/Nasılsınız? Iyi, teşekkür ederim/harika, teşekkürler./ Fena debil./şöyle böyle./kötü Pardon Przepraszam (za coś) Kusura bakma(yın)/özür dilerim Proszę (podając coś) Buyurun(uz) Dziękuję / bardzo dziękuję Teşekkür ederim, teşekkürler, sağol(un) Nie ma za co Bir şey değil Nie mówię po turecku Türkçe konuşmuyorum Proszę mówić wolniej. Biraz daha yavaş konuşabilir misiniz? Nie rozumiem. Anlamıyorum. Skąd Pan/Pani jest? Nereden geliyorsunuz?/nerelisin(iz)? Jestem z Polski/Polakiem/Polką. Polonya dan geliyorum/polonyalıyım Mieszkam w Krakowie. Jak Panu / Pani na imię? Mam na imię Ile masz lat? Ile ma Pan/Pani lat? Mam... lat. Czy ma Pani / Pani dzieci? To mój adres. Miło było Pana / Panią poznać. Szczęśliwej podróży. Napisy Krakov da yaşıyorum/oturuyorum. Sizin adınız (isminiz) ne? Adım Kaç yaşındasın(ız)? yaşındayım. Çocuklarınız var mı? Bu benim adresim. Memnun oldum. Iyi yolculuklar. wejście wyjście otwarte zamknięte zajęte do wynajęcia giriş çıkış açık kapalı dolu kiralık
Wymiana waluty/operacje gotówkowe kantor wymiany walut Gdzie mogę wymienić walutę? Gdzie znajduje się najbliższy kantor/bank/ bankomat? Chcę wymienić walutę. Jaki jest kurs dolara/euro? Nie chcę dużych banknotów. Potrzebny mi bilon. döviz Parayı nerede bozabilirim? En yakın bankomatika/banka/döviz nerede? Parayı bozmak istiyorum. Euro nun resmi kurunu sóyler misiniz?/euro nun karşılığı nedir?/euro ne kadar? Büyük kupür istemiyorum. Bozuk paraya ihtiyacim var. Kierunki i pytanie o drogę wschód zachód północ południe daleko blisko zabłądziłem iść prosto zawrócić skręcić w lewo/w prawo Jak dojechać do? Jak dojść pieszo do? doğu batı kuzey güney uzak yakın kayboldum doğru gitmek dönmek sağa/sola dönmek Nasıl gidilir? Ürüyerek nasıl gidilir? Transport autobus dworzec autobusowy dworzec kolejowy informacja kasa biletowa lotnisko metro minibus most/wiadukt peron pociąg poczekalnia przechowalnia bagażu otobüs garaj, otogar gar, istasyon danışma bilet gişesi havaalanı, havalimanı metro dolmuş köprü peron tren bekleme salonu emanet bürosu
przedział przystanek autobusowy rondo rozkład jazdy skrzyżowanie taksówka tor wagon bilet odjazdy przyjazdy samochód droga Palenie wzbronione Gdzie się znajduje? O której odjeżdża pociąg do? O pierwszej/drugiej/w pół do trzeciej/15 po czwartej Poproszę 1/2/3 bilet(y) 1/2 klasy do? Muszę się przesiąść? Gdzie? Za mostem/wiaduktem Gdzie można wynająć samochód? kompartman otobüs durağı kavşak tren/otobüs tarifesi kavşak, dört yol taksi ray vagon bilet kalkışlar gelişler araba yol Sigara içilmiyor Nerede? tren saat kaçta kalkıyor? Saat birde./saat iki buçukta./saat dördü çeyrek geçe. Bir tane/iki tane/üç tane birinci/ikinci/uçüncü mevki bilet lütfen. Aktarma yapmam gerekiyor mu? Nerede? Köprüden geçtikten sonra. Arabayı nereden kiralayabilirim? Miasto ambasada bank centrum galeria księgarnia muzeum park plac szkoła toaleta ulica Gdzie jest? elçilik, büyükelçilik banka merkez galeri kitapevi müze park meydan okul tuvalet sokak nerede? Poczta, telefon karta telefoniczna list telefon kartı mektup
poczta pocztówka rozmowa międzynarodowa telefon wykręcić numer zadzwonić znaczek postane kart, kartpostal uluslararası konuşma telefon numarayı çevirmek telefon etmek pul Apteka/u lekarza aspiryna lekarstwo/tabletka/pigułka bandaż/plaster/opatrunek szpital przychodnia apteka gardło głowa serce ucho ząb Gdzie/co Pana/Panią boli? Gdzie jest lekarz? Jestem cukrzykiem. Jestem uczulony na Mam kaszel. Mam mdłości. Mam gorączkę. Mam katar. Mam dreszcze. aspiryn ilać/hap/tablet sargı/pansuman hastane bakımevi eczane boğaz kafa, baş kalp kulak diş Nereniz ağrıyor?/ağrınız nerede? Doktor nerede?/dişhekimi nerede? Ben şeker hastasıyım. (Dativ) alerjim var Öksürüyorum. Bulantım var. Ateşim var. Nezleyim. Titriyorum. Noclegi hotel pensjonat łazienka prysznic pokój gościnny/kwatera Szukam noclegu. Macie Państwo wolne pokoje? Zarezerwowałem pokój na nazwisko. Chciałbym wynająć pokój jedno/dwuosobowy/ z łazienką. otel pansiyon banyo duş konuk yeri Kalacak bir yer arıyorum. Boş yer var mı? adına rezervasyon yaptım. Bir kişilik oda/iki kişilik oda ayırtmak istiyorum.
na 1-2-3 noce/doby Nie ma klucza/mydła/ręcznika/pościeli. Czy śniadanie jest wliczone w cenę? Czy pokój jest z łazienką? Czy jest ciepła woda? bir/iki/üç gece için Anahtar yok./sabun yok./havlu yok./ Nevresim takımı yok. Kahvaltı dahil mi? Oda banyolu mu? Sıcak su var mı? Zakupy spożywcze/wyżywienie/restauracja artykuły spożywcze owoce figa jabłko winogrona warzywa cebula papryka pomidor chleb masło jaja ser szynka kiełbasa woda mineralna gazowana/niegazowana mleko sok herbata/kawa cukier ryż makaron ziemniaki ryby mięso bez mięsa dżem rakija piwo wino czerwone/białe, wytrwane/słodkie zupa sklep spożywczy targ z żywnością/bazar gıda meyve inci elma üzüm sebze soğan biber domates ekmek tereyağı yumurta peynir jambon sucuk madensuyu/su (woda) süt meyvesuyu çay/kahve şeker pirinç makarna patates balık et etsiz reçel rakı bira beyaz şarap/kırmızı şarap, sek şarap/tatlı şarap çorba bakkal pazar
Ile to kosztuje? Poproszę kilogram/pół kilo Poproszę kawę cappuccino/czarną/białą (z mlekiem). z cukrem bez cukru To wszystko. Co dziś jest w menu? Ile płacę? razem/osobno Poproszę menu. Poproszę rachunek. Za mało/za dużo. Poproszę coś bez mięsa/nie jem mięsa/jestem wegetarianinem. smaczne Smacznego. Na zdrowie! Na zdrowie! (Turcy mówią tak, kiedy ktoś pracuje) Na zdrowie. (kiedy ktoś kichnie) Na zdrowie. (po kąpieli) Bu ne kadar? Yarım kilo lütfen. Bir sade kahve lütfen./bir sütlü kahve lütfen./ Bircappuccino lütfen. şekerli şekersiz Bu kadar. Yemeklerden ne var? Borcum ne kadar?/ne kadar? ayrı/beraber Menü lütfen. Hesap alabilir miyim? Fazla/az Etsiz birsey rica ediyorum./vejetaryanım./ Et yemiyorum. lezzetli Afiyet olsun! Şerefe Şerefenize! Kolay gelsin! Çok yaşa! Odpowiadamy: Sen de gör./siz de görün. Sıhhatler olsun. Przydatne rzeczowniki Przyroda, krajobraz słońce deszcz śnieg wiatr góra/szczyt masyw górski skała jezioro rzeka wodospad źródło morze kwiat drzewo niebo tęcza güneş yağmur kar rüzgar dağ dağ zenciri kaya göl ırmak, nehir şelale pınar, çeşme deniz çiçek ağaç gök gökkuşağı
pogoda Mamy dziś dobrą pogodę. Mamy dziś złą pogodę. Jaka będzie jutro pogoda? hava Bugün hava güzel. Bugün hava kötü. Yarın hava nasıl olacak? Zwierzęta zwierzę ptak ryba kot koń krowa kura pies świnia hayvan kuş balık kedi at inek tavuk köpek domuz Inne dom przyjaciel kolega miłość szczęście narzeczona/narzeczony żona/mąż turysta student ev dost arkadaş aşk saadet nişanlı eş, karı/koca türist öğrenci Przydatne przymiotniki/przysłówki/zaimki drogi/tani ładny/piękny/brzydki bogaty/biedny dobry/zły duży/mały gorący/zimny ciężki/lekki mądry/głupi nowy/stary młody/stary szybki/wolny teraz/później pahalı/ucuz güzel/çok, güzel/çirkin zengin/yoksul, fakir iyi/kötü büyük/küçük sıak/soğuk ağır/hafif akıllı/aptal yeni/eski genç/yaşlı hızlı/yavaş şimdi/sonra
ten/tamten tutaj/tam bu/şu/o burada/şurada/orada Kolory biały czarny czerwony zielony niebieski żółty brązowy pomarańczowy różowy srebrny złoty szary beyaz kara, siyah kırmızı, kızıl yeşil mavi sarı kahverengi portakal rengi pembe gümüş (rengi) altın (rengi) gri Zaimki pytające gdzie? kiedy? ile? jaki? który? nerede? ne zaman? kaç? nasıl? hangi? Odmiana zaimków osobowych Ben Benim Sen Senin O Onun Biz Bizim Siz Sizin Onlar Onların ja moje ty twoje on, ona, ono jego, jej my nasze wy wasze oni ich Czasowniki być i mieć W tureckim brak takich czasowników. Aby utworzyć zdanie, które po przetłumaczeniu brzmi, jakby je zawierało, używa się sufiksacji. Przydatne czasowniki być olmak nie używane w takiej formie
zrobić jechać zatrzymać się jeść pić kupować przyjeżdżać odjeżdżać wsiadać wysiadać oglądać spać yapmak gitmek durmak yemek içmek almak gelmek gitmek binmek inmek seyretmek uyumak Sytuacje awaryjne paszport/wiza/dokumenty Skradziono mi paszport. Pomocy! Czy może mi Pan/Pani pomóc? Jak mogę dotrzeć do ambasady polskiej? Chcę zadzwonić do ambasady polskiej. pasaport/vize/evraklar Pasaportum çalındı. Imdat! Bana yardımcı olabilir misin? Polonya Büyükelçiliğine nasıl ulaşabilirim? Polonya Büyükelçiliğini aramak istiyorum.