PSYCHOLOGIA UZALEŻNIEŃ Poznań, 30.11.2017 www.tomaszbratkowski.pl
KIM JEST ALKOHOLIK?
GRZECH CZY CHOROBA?
UZALEŻNIENIE TO CHOROBA: PRZEWLEKŁA POSTĘPUJĄCA ŚMIERTELNA DEMOKRATYCZNA
ZESPOŁY UZALEŻNIENIA OD SUBSTANCJI F 10.2 Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane użyciem alkoholu F 11.2... używaniem opiatów F 12.2... używaniem kanabinoli F 13.2... przyjmowaniem substancji nasennych i uspakajających F 14.2... używaniem kokainy F 15.2... używaniem innych niż kokaina środków pobudzających w tym kofeiny F 16.2... używaniem halucynogenów F 17.2... paleniem tytoniu F18.2... odurzaniem się lotnymi rozpuszczalnikami organicznymi F19.2... naprzemiennym przyjmowaniem środków wyżej wymienionych (F10-F18) lub innych środków psychoaktywnych
ZESPOŁY UZALEŻNIENIA OD ZACHOWAŃ (UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE) F63.0 - Patologiczny hazard F63.1 - Patologiczne podpalanie (piromania) F63.2 - Patologiczne kradzieże (kleptomania) F63.2 - Trichotillomania F63.8 - Inne zaburzenia nawyków i popędów (impulsów) F63.9 - Zaburzenia nawyków i popędów (impulsów), nie określone
DIAGNOZA UZALEŻNIENIA ICD-10 (Polska) 1. silne pragnienie lub poczucie przymusu spożycia substancji ( głód ), 2. upośledzona kontrola ( silna wola ) 3. zespół abstynencyjny ( puszcza mnie, zjazd, kac, moralniak ) 4. zmiana tolerancji ( mocna/słaba głowa ) 5. koncentracja życia na używce ( szukanie okazji ) 6. picie pomimo konsekwencji ( łamanie obietnic ) Do diagnozy uzależnienia potrzebujemy minimum 3 objawów.
DIAGNOZA UZALEŻNIENIA DSM V (Stany Zjednoczone) 1. Spożywanie alkoholu w większych ilościach tub przez dłuższy czas niż zamierzano. 2. Uporczywe pragnienie picia alkoholu lub towarzyszące temu nieudane próby ograniczenia lub kontrolowania picia. 3. Poświęcanie dużej ilości czasu na aktywności związane ze zdobywaniem alkoholu, piciem i Likwidowaniem negatywnych skutków picia. 4. Głód alkoholu lub silne pragnienie lub potrzeba picia. 5. Nawracające spożywanie alkoholu powodujące. zaniedbanie głównych obowiązków w pracy, w szkole lub w domu. 6. Spożywanie alkoholu pomimo ciągłych lub nawracających problemów społecznych i interpersonalnych spowodowanych lub pogłębionych przez działanie alkoholu. 7. Ograniczanie lub porzucanie, z powodu alkoholu, ważnych aktywności społecznych, zawodowych lub rekreacyjnych.
DIAGNOZA UZALEŻNIENIA DSM V 8. Powtarzające się spożywanie alkoholu w sytuacjach, w których jest to ryzykowne (np. prowadzenie samochodu lub obsługiwanie maszyn przez osobę znajdującą się pod wpływem alkoholu). 9. Spożywanie alkoholu pomimo ciągłych lub nawracających problemów fizycznych lub psychicznych, prawdopodobnie spowodowanych lub pogłębionych przez działanie alkoholu. 10. Ujawnienie się tolerancji na alkohol związanej z potrzebą spożycia istotnie większej ilości alkoholu celem osiągnięcia pożądanego efektu lub z widocznym znacznym zmniejszeniem efektu używania Lej samej ilości alkoholu. 11. Występowanie charakterystycznych objawów abstynencyjnych spowodowanych przerwaniem picia lub zredukowaniem dawki alkoholu, lub picie alkoholu/przyjmowanie substancji o podobnym działaniu z zamiarem złagodzenia bądź uniknięcia objawów abstynencyjnych. Rozpoznanie 2-3 kryteriów diagnostycznych (z 11) pozwala zdiagnozować zaburzenie lekkie, 4-5 - średnie, zaś 6 i więcej - ciężkie.
CZY UZALEŻNIONY KŁAMIE? MECHANIZMY OBRONNE Zaprzeczanie ( nie piłem, jadłem jabłka ) Wyparcie ( niemożliwe, nie było takiej sytuacji ) Racjonalizacja ( bo, piłem na sen, w tej branży tak jest ) Intelektualizacja ( lekarz, na nerki, w Niemczech to do obiadu piją ) Odwracanie uwagi ( - Znów piłeś!? Co to za bałagan!? Obwinianie ( tak mnie zdenerwowałaś, że musiałem się napić Minimalizacja ( jestem piwoszem, piwko, jedno wypiłem ) Koloryzowanie wspomnień ( taka impreza była! ) Marzeniowe planowanie ( od jutra się za siebie wezmę!, jutro robimy firmę! )
JAK NIE POMAGAĆ?
NIE STYGMATYZUJMY ALKOHOLIK LEKOMAN HAZARDZISTA UZALEŻNIONY OD SEKSOHOLIK NARKOMAN, ĆPUN
TRZEŹWIENIE POCZUCIE WINY POCZYCIE KRZYWDY
WSPÓŁUZALEŻNIENIE NADKONTROLA NADODPOWIEDZIALNOŚĆ NADOPIEKUŃCZOŚĆ
GDZIE SZUKAĆ POMOCY (RODZINA)? NFZ GRUPY SAMOPOMOCOWE Poradnia leczenia uzależnień Al-Anon Al-Ateen DDA
GDZIE SZUKAĆ POMOCY (UZALEŻNIONY)? NFZ GRUPY SAMOPOMOCOWE Detoks (od 10 do 54 dni) Poradnia leczenia uzależnień (6-24 miesięcy) Oddział dzienny (6-8 tyg.) Oddział stacjonarny (6 tyg. do 2 lat) Anonimowi Alkoholicy Anonimowi Seksoholicy Anonimowi Narkomani Anonimowi Hazardziści
ZOBOWIĄZANIE DO LECZENIA Miejska/Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Adres: ul. 3 Maja 46, 61-728 Poznań Telefon: 61 878 58 60, 61 878 58 63
JAK WYGLĄDA LECZENIE? Grupa edukacyjna Grupa destrukcji Nawroty Etap pogłębiony
Poradnie w Poznaniu: NZOZ Poradnia Terapii Uzależnienia od Alkoholu ul. Czwartaków 17, 61-495 Poznań Telefon: 61 833 04 11 NZOZ Poradnia Odwykowa Poznań - Jeżyce oraz Środowiskowy Klub Abstynenta ul. Litewska 8, 61-616 Poznań Telefon: 61 848 41 85 NZOZ Poradnia Terapii Uzależnień i Współuzależnień oraz Poradnia Zdrowia Psychicznego os. Zwycięstwa 108, 61-653 Poznań Telefon: 61 828 99 93 Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia ul. Małeckiego 11, 60-706 Poznań Telefon: 61 866 49 58 NZOZ Poradnia Leczenia Uzależnień i Współuzależnień pl. Kolegiacki 12a, 61-841 Poznań Telefon: 61 852 85 38, 852 97 85 wew. 306
Literatura i filmy: Rehab Wiktor Osiatyński Poza kontrolą Wanda Sztander Zranione dusze (1986) rodzina alkoholowa Żółty szalik (2000) wysokofunkcjonujący alkoholik Hel (2009) uzależnienie od heroiny, nawrót Hazardzista (2003) Gdy miłość to za mało (2010) studium współuzależnienia, historia AA Wykład prof. Osiatyńskiego Alkoholizm jako choroba https://www.youtube.com/watch?v=s7sbay-hm1g
www.tomaszbratkowski.pl DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ