CZY WARTO OGRANICZYĆ SPOŻYCIE ALKOHOLU? JACEK MOSKALEWICZ

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "CZY WARTO OGRANICZYĆ SPOŻYCIE ALKOHOLU? JACEK MOSKALEWICZ"

Kazimierz Wawrzyniak
9 lat temu
Przeglądów:

1 CZY WARTO OGRANICZYĆ SPOŻYCIE ALKOHOLU? JACEK MOSKALEWICZ

2 BACHANALIA - TYCJAN, XVI WIEK

3 A. VAN OSTADE, XVII W W TAWERNIE

4 A. VAN OSTADE, XVII W WESELI PIJACY

5 STARA PIJACZKA F. HALS, XVII WIEK

6 J. GOTARD PASJANS, XX WIEK

7 LEONETTO CAPIELLO XX WIEK

9 ZABURZENIA PSYCHICZNE I ZABURZENIA ZACHOWANIA SPOWODOWANE UŻYWANIEM: F10 - ALKOHOLU F11 - OPIATÓW F12 - KANABINOLI F13 - SUBSTANCJI NASENNYCH I USPOKAJAJĄCYCH F14 - KOKAINY F15 - INNYCH NIŻ KOKAINA ŚRODKÓW POBUDZAJĄCYCH, W TYM KOFEINY F16 - HALUCYNOGENÓW F17 - TYTONIU F18 - ODURZANIEM SIĘ LOTNYMI ROZPUSZCZALNIKAMI ORGANICZNYMI

USPOKAJAJĄCYCH F14 - KOKAINY F15 - INNYCH NIŻ KOKAINA ŚRODKÓW POBUDZAJĄCYCH, W

10 NAZWA SUBSTANCJI ŚREDNIA SZKÓD SOMATYCZNYCH, PSYCHICZNYCH I SPOŁECZNYCH HEROINA 2,77 KOKAINA 2,30 ALKOHOL 1,85 AMFETAMINA 1,66 TYTOŃ 1,62 KONOPIE (MARIHUANA, HASZYSZ) 1,33 LSD 1,23 EKSTAZY 1,09

11 ZABURZENIA PSYCHICZNE I ZABURZENIA ZACHOWANIA ZWIĄZANE Z UŻYWANIEM SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH. ICD 10: F10-F19 F1x.0 OSTRE ZATRUCIA F1x.1 UŻYWANIE SZKODLIWE F1x.2 ZESPÓŁ UZALEŻNIENIA (75%) F1x.3 ZESPÓŁ ABSTYNENECYJNY BEZ MAJACZENIA F1x.4 ZESPÓŁ ABSTYNENECYJNY Z MAJACZENIEM F1x.5 ZABURZENIA PSYCHOTYCZNE BEZ MAJACZENIA F1x.6 ZESPÓŁ AMNESTYCZNY F1x.7-9. INNE ZABURZENIA PSYCHICZNE

2 ZESPÓŁ UZALEŻNIENIA (75%) F1x.3 ZESPÓŁ ABSTYNENECYJNY BEZ MAJACZENIA F1x.

12 ZESPÓŁ UZALEŻNIENIA GRUPA ZJAWISK BEHAWIORALNYCH, POZNAWCZYCH I FIZJOLOGICZNYCH, JAKIE MOGĄ SIĘ ROZWINĄĆ W WYNIKU POWTARZAJĄCEGO SIĘ PRZYJMOWANIA SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH. DIAGNOZĘ UZALEŻNIENIA MOŻNA POSTWIĆ PRZY WYSTĄPIENIU TRZECH Z PONIŻSZYCH OBJAWÓW: PRZEMOŻNA CHĘĆ UŻYWANIA SUBSTANCJI UPOŚLEDZENIE KONTROLI UŻYWANIE MIMO SZKODLIWYCH NASTĘPSTW DOMINACJA UŻYWANIA NAD INNYMI RODZAJAMI AKTYWNOŚĆI WZMOŻONA TOLERANCJA ZESPÓŁ ABSTYNENCYJNY

DIAGNOZĘ UZALEŻNIENIA MOŻNA POSTWIĆ PRZY WYSTĄPIENIU TRZECH Z PONIŻSZYCH OBJAWÓW: PRZEMOŻNA CHĘĆ UŻYWANIA

13 Recorded per capita Estimated cons pc Estimated psychoses SPOŻYCIE ALKOHOLU 14,00 12,00 10,00 20,00 18,00 16,00 14,00 SPOZYCIE 8,00 6,00 12,00 10,00 8,00 4,00 2, , ,00 4,00 2,00 0,00 PSYCHOZY

1960 1962 1964 1966 1968 0,00 1970 1972 1974 1976 1978 1980 1982 1984 1986 1988

14 TRENDY W ZGONACH Z POWODU MARSKOŚCI WĄTROBY WŚRÓD MĘŻCZYZN W TRZECH KATEGORIACH WIEKOWYCH LATA, LAT ORAZ 65 LAT I WIĘCEJ (WSKAŹNIKI NA 100 TYS.) ŻRÓDŁO: W ZATOŃSKI lata lata 65 lat i więcej

) ŻRÓDŁO: W ZATOŃSKI 2005 100 90 20-44 lata 45-64 lata 65 lat i więcej 80 70 60 50 40

15 RYC. 1 ŚREDNIE SPOŻYCIE ALKOHOLU W RÓŻNYCH GRUPACH WIEKU LITRY 100% ALKOHOLU Mężczyżni Kobiety GRUPY WIEKU

16 RYC. 6 POZIOM ALKOHOLU WE KRWI 2 PROMILE + PROCENTY Mężczyźni Kobiety WIEK

17 ALGORYTM OBLICZANIA ZAWARTOŚCI ALKOHOLU W PŁYNACH USTROJOWYCH Z = S : 2/3W Z = S : 3/5 W MĘŻCZYŹNI KOBIETY Z - ZAWARTOŚĆ ALKOHOLU (PROMILLE) S SPOŻYCIE 100% ALKOHOLU (ML) W WAGA CIAŁA (KG)

18 ZAWARTOŚĆ ALKOHOLU PIWO 5% WINO 12% NAPOJE SPIRYTUSOWE 40%

19 CZAS SPALANIA ALKOHOLU 0,1 PROMILLA NA GODZINĘ

20 ELEMENTY POLITYKI WOBEC ALKOHOLU EDUKACJA KONTROLA NAD ALKOHOLEM LECZENIE I REHABILITACJA OGRANICZANIE SZKÓD

21 EWOLUCJA STRATEGII EDUKACYJNYCH STRASZENIE EDUKACJA AFEKTYWNA INFORMACJA OBIEKTYWNA UCZENIE UMIEJĘTNOŚCI POWIEDZENIA NIE, WZMACNIANIE ASERTYWNOŚCI UCZENIE UMIEJĘTNOŚCI ŻYCIOWYCH EDUKACJA NORMATYWNA KSZTAŁTOWANIE STYLÓW ŻYCIA (ALTERNATYWY)

24 ALKOHOL ZABIJA POWOLI! MNIE SIE TAM NIE SPIESZY

27 TRENDY W STRATEGIACH EDUKACYJNYCH OD STRASZENIA DO EDUKACJI NORMATYWNEJ I TRENINGU UMIEJĘTNOŚCI ŻYCIOWYCH OD POPULACJI GENERALNEJ DO GRUP CELOWYCH OD KAMPANII DO PROGRAMÓW

28 KONTROLA NAD ALKOHOLEM SYSTEM REGULACJI PRAWNYCH OGRANICZAJĄCYCH/KONTROLUJĄCYCH PRODUKCJĘ I SPRZEDAŻ NAPOJÓW ALKOHOLOWYCH EGZEKWOWANYCH PRZEZ PAŃSTWO LUB JEGO WYSPECJALIZOWANE AGENDY/INSTYTUCJE

29 ŚRODKI KONTROLI NAD ALKOHOLEM KONTROLA NAD PRODUKCJĄ KONTROLA DYSTRYBUCJI KONTROLA REKLAMY I MARKETINGU KONTROLA KONTEKSTU PICIA (RUCH DROGOWY, PRACA, REKREACJA) POLITYKA CENOWA/PODATKOWA

30 Ryc. 3. Dostępność fizyczna alkoholu a zapadalność na związane z alkoholem zaburzenia psychiczne 80, Zapadalność 60,0 40, , ,00 20,00 30,00 40,00 50,00 Dostępność

31 Trendy w dostępności ekonomicznej wódki, a zapadalność szpitalna na związane z alkoholem zaburzenia psychiczne Zapadalność Dostępność ekonomiczna wódki Zaburzenia alkoholowe na 100 tys. mieszkańców 0 Dostępność ekonomiczna wódki

32 Trendy w dostępności ekonomicznej wódki, a zgony na marskość wątroby wśród mężczyzn w wieku lata Zgony Dostępność ekonomiczna wódki Zgony na 1 mln. mieszkańców 0 Dostępność ekonomiczna wódki

33 SKALA EFEKTYWNOŚCI KONTROLI NAD ALKOHOLEM Środki kontroli Punkty Udział w ogólnym wyniku 1. Kontrola nad dostępnością fizyczną (liczba punktów sprzedaży i czas sprzedaży % 2. Granice wieku 24 15% 3. Ograniczenia poziomu alkoholu we krwi dla kierowców 24 15% 4. Ograniczenia reklamy 24 15% 5. Narodowe programy 8 5 % 6. Polityka cenowa i podatkowa % RAZEM %

34 THE RANKING OF ALCOHOL POLICIES (Karlsson, Lindeman, Ősterberg 2012) 1/19/2015 Karlsson / Lindeman / Österberg 34

35 CONSUMPTION AFFECTED BY A MORE COMPREHENSIVE ALCOHOL POLICIES CORRELATION BETWEEN ALCOHOL POLICY AND OVERALL COMSUMPTION Overall consumption, liters / adults Alcohol policy points

36 UNRECORDED CONSUMPTION NOT AFFECTED BY ALCOHOL POLICY CORRELATION BETWEEN ALCOHOL POLICY AND UNRECORDED COMSUMPTION 3,5 3,0 RHO=0.02 Unrecorded consumption, liters / adults 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0, Alcohol policy points

37 OGRANICZANIE SZKÓD STRATEGIE SKIEROWANE BEZPOŚREDNIO NA PROBLEMY A NIE NA OGRANICZANIE SPOŻYCIA (MAKE WORLD SAFE FOR A DRUNK) ZABEZPIECZENIA UNIEMOŻLIWIAJĄCE URUCHOMIENIE POJAZDU PRZEZ NIETRZEŹWEGO ZAPEWNIENIE BEZPŁATNEGO TRANSPORTU PUBLICZNEGO TAKSÓWKI Z DWOMA KIEROWCAMI PLASTIKOWE KUFLE

38 PARADOKSY POLITYKI WOBEC ALKOHOLU STRATEGIE SKUTECZNE STOSOWANE OGRANICZANIE DOSTĘPNOŚCI EKONOMICZNEJ OGRANICZANIE DOSTĘPNOŚCI FIZYCZNEJ KRÓTKIE INTERWENCJE W POZ OGRANICZANIE PROMOCJI GRANICA WIEKU LECZENIE/REHABILITACJA EDUKACJA / / /

39 PARADOKS PREWENCYJNY Alkoholicy 30% ryzyko wypadku alkoholowego Zwykli konsumenci 10% ryzyko wypadku alkoholowego Abstynenci

40 ZGONY MĘŻCZYZN W CZASIE KRYZYSU (SDR PER ). ROSJA PRZYCZYNA SDR ZMIANY % UDZIAŁ ALK % ZGONY OGÓŁEM 689,0 100,0 32,5 CH. ZAKAŹNE 16,6 2,4 0,2 CH. UKŁADU KRĄŻENIA 290,3 42,1 6,3 CH. WĄTROBY 12,2 1,8 1,4 ZEWNĘTRZNE 228,1 33,1 16,5 CH. ALKOHOLOWE 54,7 7,9 7,9

41 ZGONY MĘŻCZYZN W CZASIE KRYZYSU (SDR PER ). LITWA PRZYCZYNA SDR ZMIANY % UDZIAŁ ALK % ZGONY OGÓŁEM 275,9 100,0 40,7 CH. ZAKAŹNE 9,5 3,4 0,3 CH. UKŁADU KRĄŻENIA 47,5 17,2 2,6 CH. WĄTROBY 3,7 1,3 1,0 ZEWNĘTRZNE 202,4 37,1 18,5 CH. ALKOHOLOWE 48,1 17,4 17,4

42 ZGONY MĘŻCZYZN W CZASIE KRYZYSU (SDR PER ). POLSKA PRZYCZYNA SDR % ZMIANY UDZIAŁ ALK % ZGONY OGÓŁEM ,0 27,6 CH. ZAKAŹNE - 0,6-0,8 CH. UKŁADU KRĄŻENIA 38,2 56,2 8,4 CH. WĄTROBY 2,7 4,0 3,2 ZEWNĘTRZNE 8,4 12,4 6,2 CH. ALKOHOLOWE 6,4 9,4 9,4

43 WZGLĘDNE RYZYKO ZACHOROWANIA W ZALEŻNOŚCI OD DAWKI ALKOHOLU

44 WZGLĘDNE RYZYKO ZACHOROWANIA W ZALEŻNOŚCI OD DAWKI ALKOHOLU KOBIETY MĘŻCZYŹNI

45 Tak Nie RAPS_1. Czy w czasie ostatnich 12 miesięcy miał/a Pan/i poczucie winy po wypiciu? RAPS_2. Czy w czasie ostatnich 12 miesięcy znajomy lub ktoś z rodziny powiedział Panu/Pani o rzeczach, które mówił/a lub robił/a Pan/i, w czasie picia, a których sam/a nie mógł/a sobie Pan/i przypomnieć? RAPS_3. Czy zdarzyło się Panu/Pani w czasie ostatnich 12 miesięcy z powodu picia nie zrobić tego, czego normalnie od Pana/Pani oczekiwano? RAPS_4. Czy w czasie ostatnich 12 miesięcy, czasami zdarzało się Panu/Pani wypić rano, tuż po przebudzeniu?

Podobne dokumenty

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI

WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Załącznik nr 2 Lp. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczenia