"Efektywne wykorzystywanie i gospodarowanie energią w miastach"
Efektywność energetyczna (wywodzi się z pojęcia CTE czystych technologii energetycznych) - zaspokojenie tych samych potrzeb mniejszą ilością energii.
Warto zapamiętać: Rozpatrywanie przedsięwzięć z zakresu czystych technologii energetycznych należy zawsze w pierwsze kolejności rozpoczynać od możliwości poprawy efektywności energetycznej a w następnej kolejności zastosowanie odnawialnych źródeł energii.
Efektywność energetyczna, stwarza możliwość m. in. analizy potencjału energetycznego, sposobów optymalizacji kosztów, praktycznych rozwiązań energooszczędnych, dlatego też efektywność energetyczna, rozsądne gospodarowanie tym coraz droższym dobrem jakim jest energia, ma znaczenie dla każdego a koszty wynikające z braku umiejętnego gospodarowania energią można i należy ograniczyć.
Dlaczego warto efektywnie wykorzystać energię?
1. Dla zmniejszenia kosztów energii.
Warto zapamiętać: (1) Koszty paliw i energii wynikają: z ceny zakupu i wielkości zużycia. (2) Wielkość zużycia można zmniejszać przez efektywne wykorzystanie paliw i energii. (3) Ceny paliw i energii będą rosły, nawet w tempie do 30 50% rocznie. (4) Modernizując lub budując nowe urządzenia i linie technologiczne, liczmy efektywność ekonomiczną inwestycji w całym cyklu ich żywotności i w warunkach cen
Co zyskujemy zmniejszając koszty paliw i energii?
Zmniejszając koszty paliw i energii w koszcie wytwarzania dóbr i usług, poprawiamy sytuację firmy na konkurencyjnym rynku. Budujemy wizerunek miasta lub firmy przyjaznej środowisku.
Warto zapamiętać: (1) Świadomi, zorientowani na przyjazne środowisko klienci coraz bardziej doceniać będą inne wartości poza ceną. (2) Wizerunek przyjaznej dla środowiska firmy, miasta i bardziej ekologicznych dóbr i usług to dodatkowa wartość na rynku. (3) Efektywne wykorzystanie energii to ochrona zasobów ziemi i element zrównoważonego rozwoju. Na tym można budować proekologiczny wizerunek firmy lub miasta.
2. Dla doskonalenia systemu zarządzania i aktywizacji swoich pracowników.
Warto zapamiętać: (1) System zarządzania energią w firmie to sposób na zmniejszenie kosztów energii i pierwsze efektywne przedsięwzięcie małonakładowe. (2) Najważniejsi są kompetentni ludzie, funkcjonujący w systemie zarządzania energią. Ich szkolenie i motywacja stanowią podstawę sukcesu. (3) Zarządzanie energią to proces ciągły. Bezustannie powstają nowe możliwości techniczne i finansowe. Dlaczego z tego nie skorzystać? Liczę efektywność ekonomiczną przedsięwzięć - racjonalnie wydaję pieniądze.
Warto zapamiętać: Każda firma, każda gmina ma potencjał w oszczędzaniu energii i kosztów, dlatego podniesienie kompetencji w zarządzaniu zużyciem energii to jedna z najlepszych inwestycji na jaką można się zdecydować.
3. Dla spełnia wymogów prawa unijnego i polskiego.
Warto zapamiętać: (1). Wymogi prawa unijnego i polskiego nakładają na gminy i firmy wymagania proefektywnościowe. (2). Dają również zachęty materialne dla energooszczędnych inwestycji. (3). Białe certyfikaty dają szansę na uczestnictwo w długoterminowym systemie wspierania energooszczędnych przedsięwzięć.
Od czego zacząć?
Audyty energetyczne są podstawą do oceny identyfikacji przedsięwzięć. Dają podstawy do rozpoznania i uszeregowaniu np. odbiorników energii, wg ich wpływu na całkowity bilans zużycia energii. Na ich podstawie należy przeanalizować możliwości wprowadzenia zmian, dzięki którym uzyska się oszczędności energii.
Kolejnym krokiem jest wprowadzenie procesu zarządzania zużyciem energii.
Zarządzanie energią i środowiskiem w obiektach i budynkach użyteczności publicznej to:
1. postawienie celu: zmniejszenie kosztów i zużycia energii oraz obciążenia środowiska naturalnego; 2. osiągnięcie zadowalającego stanu usług energetycznych, czyli warunków w jakich będą uczyć się uczniowie, leczyć pacjenci, przyjmowani będą petenci, a więc w odpowiednich warunkach komfortu cieplnego temperaturze pomieszczeń, oświetlenia, wentylacji, ciepłej wody, nagłośnienia itp.; 3. wyznaczenie odpowiedzialności: kto i czym ma się zająć, jakie będzie miał kompetencje, jak będzie oceniany? Dobrze jest takie stanowisko ująć w strukturach organizacyjnych Urzędu Marszałkowskiego, starostwa czy gminy; 4. stworzenie warunków do rozpoczęcia programowych działań, tak aby w długoterminowym podejściu zarządzanie mogło się samofinansować z efektów, czyli z uzyskanych oszczędności kosztów paliw, energii i wody.
Wprowadzając system zarządzania można liczyć na same korzyści, bowiem:
- gospodarze województwa, starostwa czy gminy zyskują społeczne uznanie za efektywne gospodarowanie pieniędzmi publicznymi i dbałość o swoje obiekty i budynki; - samorządy terytorialne i dyrektorzy obiektów mogą zaoszczędzone pieniądze wydać na inne cele; - rośnie zapotrzebowanie na usługi, tworzą się nowe miejsca pracy i rozwijają się lokalne firmy; - zmniejsza się obciążenie środowiska, efektywnie gospodarując paliwami i energią zwiększa się bezpieczeństwo energetyczne kraju i Europy, globalnie chroni się klimat Ziemi.
Jeżeli wszyscy zyskują, to dlaczego zarządzanie energią i środowiskiem nie jest powszechną praktyką?
Niech każdy zada sobie następujące pytania i spróbuje na nie odpowiedzieć (TAK lub NIE):
- Czy wiadomo ile samorząd ma obiektów i budynków użyteczności publicznej? - Czy wiadomo ile samorząd płaci rocznie oraz miesięcznie za zużyte paliwa, energię i wodę ogółem oraz w poszczególnych obiektach i budynkach? - Czy ktoś o tym wie i kontroluje wydatki? - Czy ocenia się koszty i zużycie paliw, energii i wody w podobnych obiektach i budynkach, czy są różnice? - Jeżeli występują znaczące różnice w rachunkach i zużyciu energii w podobnych obiektach to czy wiesz dlaczego? - Jeżeli próbujesz zmieniać ten stan, czyli zmniejszać koszty i zużycie, to czy wiesz dlaczego zaczynasz od tego obiektu, a nie od innego? - Jeżeli wydajesz pieniądze na poprawę stanu to oceniasz efektywność działań i inwestycji? - Działasz od przypadku do przypadku, czy ułożyłeś sobie jakiś program?
A teraz najważniejsze pytania:
- Czy jest osoba jednoznacznie odpowiedzialna za zarządzanie energią? - Czy osoba ta posiada kompetencje i warunki niezbędne do podjęcia skutecznego działania? - Czy obowiązki są jasno podzielone i czy istnieją warunki do współpracy między strukturami organizacyjnymi i ludźmi w samorządzie? - Czy komuś na tym zależy?
Jeżeli na zdecydowaną większość pytań odpowiesz NIE, to zacznij zaraz wprowadzać system zarządzania.
Jeżeli chociaż na jedno pytanie odpowiesz NIE, to zweryfikuj swój system zarządzania w samorządzie.
Pamiętaj!!! Nie ma krajów ubogich, są tylko źle zarządzane.
Istnieją rozwiązania oparte zarówno na osprzęcie jak i oprogramowaniu, które zapewniają całkowitą przejrzystość zaimplementowanego procesu oraz dostarczenie pełnej wymaganej dokumentacji.
Programy pozwalające na uzyskanie wsparcia finansowego, jak również możliwość odpisania kosztów poniesionych na wprowadzenie w firmie systemu zarządzania poborem energii, znacznie ułatwiają jego zaimplementowanie w gminie czy przedsiębiorstwie.
Wyniki analizy energetycznej są podstawą do zastosowania różnorodnych rozwiązań zwiększających efektywność całego systemu, które to mają na celu redukcję poboru prądu oraz zmniejszenie kosztów zużywanej energii.
Klucz do sukcesu : Rozwiązania zwiększające efektywność systemu
Wyróżnić można dwa główne typy rozwiązań.
Pierwszym z nich są rozwiązania organizacyjne, które pozwalają na zwiększenie efektywności zużywania energii podczas codziennej pracy.
Przykłady rozwiązań organizacyjnych zwiększających wydajność systemu energetycznego: Wyszczególnienie kosztów energetycznych: Zwiększenie efektywności energetycznej jako jedno z kryteriów podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie Przeszkolenie i poinstruowanie pracowników pod kątem zwiększania wydajności energetycznej firmy Odpowiednie dostosowanie procesów produkcyjnych pod kątem energetycznym Przystosowanie umów o świadczenie usług energetycznych do wymogów firmy Rozłożona w czasie inicjalizacja poszczególnych procesów, w celu uniknięcia okresów szczytowego poboru mocy Optymalizacja parametrów poszczególnych procesów (również pod kątem poboru energii) itd..
Drugim są rozwiązania technologiczne, które wiążą się z podjęciem większych lub mniejszych inwestycji.
Przykłady rozwiązań technologicznych, pozwalających na zwiększenie wydajności systemu energetycznego: Stosowanie silników napędowych klasy IE2, która charakteryzuje się zwiększeniem wydajności wykorzystania dostarczanej energii (95 % kosztów użytkowania silników elektrycznych to koszty poboru energii) Wykorzystanie nowoczesnych systemów napędzających urządzenia (na przykład przetwornic częstotliwości zamiast przepustnic mechanicznych w wiatrakach) Zarządzanie obciążeniem systemu optymalizacja występowania okresów szczytowego poboru energii Optymalne wymiarowanie silników i wykorzystywanych materiałów (wydajność silników znacznie spada jeżeli wykorzystywane są poniżej ich mocy nominalnej) Redukcja nieszczelności w systemie kompresji powietrza Zastosowanie systemu rekuperacji ciepła itd
Obydwa typy rozwiązań oferują zauważalny potencjał oszczędnościowy i powinno się do ich wdrażania przypisać jednakowy priorytet.
System zarządzania energią zbliżony jest do obiegu zamkniętego zorientowanego na stałe wprowadzanie ulepszeń.
Warto zapamiętać: Rozwiązania zwiększające wydajność systemu nie zawsze wiążą się z koniecznością dokonywania kosztownych inwestycji. Większość z nich może zostać wdrożona niewielkim nakładem finansowym.
Jednym ze szczególnych typów rozwiązań mających na celu poczynienie dodatkowych oszczędności jest zarządzanie zapotrzebowaniem na energię.
Optymalizacja profilu poboru energii nie wpływa na zmniejszenie zużycia energii, jednak w zależności od umowy na świadczenie usług energetycznych może wpłynąć na obniżenie kosztów.
Optymalizacja szczytowego zapotrzebowania na energię pozwala na redukcję poboru prądu przez urządzenia niebędące krytycznymi elementami sieci (na przykład pobór energii generowany przez urządzenia kontrolujące temperaturę w pomieszczeniu), głównie dzięki zastosowaniu algorytmów kontrolnych.
Często jest jednak tak, że aby obniżyć koszty energii, należy sprawdzić, jakie rozwiązanie byłoby najkorzystniejsze w danym przypadku. Za doradztwo energetyczne trzeba zapłacić a to zniechęca.
Istnieją jednak narzędzie, które są bezpłatne i pomagają samodzielnie oszacować koszty i potencjalne oszczędności przy zastosowaniu konkretnych rozwiązań.
Jednym z narzędzi wykorzystywanym w prowadzeniu analizy i oceny wykonalności projektów z zakresu efektywności energetycznej jest:
Pakiet narzędzi RETScreen International
RETScreen umożliwia ekspertom i osobom decyzyjnym szybką identyfikację, ocenę i optymalizację techniczną oraz finansową wykonalności potencjalnych projektów dotyczących czystej energii. Taka platforma inteligentnego oprogramowania ds. podejmowania decyzji pozwala także kierownictwu na ułatwioną ocenę i weryfikację rzeczywistej wydajności obiektów oraz pomaga w znalezieniu dodatkowych możliwych oszczędności oraz mocy produkcyjnych.
RETScreen może być używany do: - oceny technicznej i finansowej wykonalności potencjalnych projektów z zakresu czystych technologii energetycznych, -analizy redukcji emisji gazów cieplarnianych RETScreen oblicza roczną redukcję emisji gazów cieplarnianych dla projektów czystej energii w odniesieniu do stanu bazowego systemu, - przeprowadzenia analizy finansowej ryzyka (przychody i dochody w cyklu żywotności projektu) RETScreen oblicza przepływy pieniężne z uwzględnieniem kosztów początkowych, oszczędności energii, kosztów EiK, kosztów paliwa, opodatkowania, kredytów węglowych i korzyści z produkcji CE. Poza tym automatycznie oblicza najważniejsze wskaźniki finansowe. W analizie ryzyka program uwzględnia 500 kombinacji parametrów zmieniających się losowo zgodnie z niepewnością określoną przez użytkownika.
Za prosty przykład wykorzystania RETScreen do oceny efektywności energetycznej może posłużyć tu budynek szkoły na Słowacji.
Budynek szkoły z przyległym mieszkaniem dla dyrektora są podłączone do wspólnej sieci ciepłowniczej. Szkoła podobnie jak mieszkanie jest ogrzewana 24 h / d. Temp. ogrzewania pomieszczeń wynosi 20 C. Objętość budynku: szkoła 11.500 m³, mieszkanie dyrektora 300 m³ Infiltracja powietrza: 1,5 wymiany powietrza na godzinę. Rejonowy firma energetyczna zapewnia następujące dane dotyczące emisji paliwa: CO2: 77.8571 kg / GJ, CH4: 0,0057 kg / GJ, N2O: 0,0014 kg / GJ
Audyt energetyczny - zasugerował odłączenie systemu ciepłowniczego mieszkania od systemu ciepłowniczego szkoły oraz założenie instalacji automatyki do sterowania ogrzewaniem, aby umożliwić obniżenie temperatury o 2 C w budynku szkoły w czasie wolnym od zajęć. Koszt związany ze zmianą harmonogramu ogrzewania wynosi 600.000 SKK
Warto zapamiętać: Najtańsza energia, to ta, która nie została zużyta.
Dziękuję za uwagę Roman Łupiński Tech World 82-300 Elbląg Szarych Szeregów 6/1 tel.: 722 851 510 e-mail: techworldserwis@wp.pl www.techworld.ugu.pl