KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 27.5.2010 KOM(2010)256 wersja ostateczna 2010/0137 (COD) C7-0134/10 Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY UNII EUROPEJSKIEJ zmieniające rozporządzenie (WE) nr 539/2001 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu PL PL
UZASADNIENIE 1. Kontekst wniosku Przedstawiając niniejszą propozycję zmiany rozporządzenia (WE) nr 539/2001 1, zmienionego ostatnio rozporządzeniem (WE) nr 1244/2009 2, Komisja zamierza zrealizować cel polegający na dostosowaniu obu załączników do rozporządzenia w taki sposób, aby w pełni odzwierciedlały one postępy w zakresie dialogu wizowego z Albanią oraz Bośnią i Hercegowiną poczynione w okresie ostatnich siedmiu miesięcy oraz cel polegający na przeniesieniu tych dwóch państw z załącznika I do rozporządzenia (wykaz państw trzecich, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych państw członkowskich) do załącznika II (wykaz państw trzecich, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu). Jest to zgodne z politycznym zobowiązaniem do zniesienia wymogu posiadania wiz krótkoterminowych przez obywateli krajów Bałkanów Zachodnich, podjętym przez Unię Europejską w ramach agendy z Salonik. Ogólny kontekst i podstawa wniosku Zgodnie z art. 62 ust. 2 lit. b) ppkt (i) Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską Rada przyjęła rozporządzenie Rady (WE) nr 539/2001 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych (tzw. wykaz negatywny ), oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu (tzw. wykaz pozytywny ). Artykuł 61 Traktatu WE wymienia te wykazy wśród środków towarzyszących, które są bezpośrednio związane ze swobodnym przepływem osób w ramach obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. Ustalenie wykazu państw trzecich, których obywatele podlegają obowiązkowi wizowemu, oraz państw trzecich zwolnionych z takiego wymogu przebiega w drodze przemyślanej, indywidualnej oceny szeregu kryteriów odnoszących się, między innymi, do nielegalnej imigracji, porządku oraz bezpieczeństwa publicznego i do stosunków Unii Europejskiej z państwami trzecimi, z uwzględnieniem skutków spójności i wzajemności regionalnej. W kontekście kryterium dotyczącego porządku publicznego i nielegalnej migracji należy zwrócić szczególną uwagę również na zabezpieczenia dokumentów podróży wydawanych przez te państwa trzecie. W związku z faktem, iż stopień spełnienia przez państwa trzecie kryteriów określonych w rozporządzeniu (WE) nr 539/2001 może z czasem ulegać zmianie, zarówno wykaz negatywny, jak i pozytywny powinny podlegać przeglądowi. Rozporządzenie (WE) nr 539/2001 zostało ostatnio zmienione w związku z wynikiem dialogu w sprawie zniesienia obowiązku wizowego. Zmiana ta polegała na przeniesieniu Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii, Czarnogóry i Serbii do wykazu pozytywnego. Proponowana obecnie zmiana rozporządzenia ma zagwarantować, aby treść wykazu państw trzecich była zgodna z kryteriami określonymi w motywie (5) rozporządzenia w świetle postępów dokonanych przez Albanię oraz Bośnię i Hercegowinę w ramach dialogów w sprawie zniesienia obowiązku wizowego. 1 2 Dz.U. L 81 z 21.3.2001, s. 1. Dz.U. L 336 z 18.12.2009, s. 1. PL 2 PL
2. Elementy wniosku Od szczytu w Salonikach w czerwcu 2003 r. Unia Europejska wielokrotnie ponawiała swoje zaangażowanie polityczne w proces zniesienia wiz dla krajów Bałkanów Zachodnich, podkreślając, iż jest ono długoterminowym celem, uzależnionym od postępu tych krajów w zakresie realizacji najważniejszych reform w takich dziedzinach jak wzmocnienie praworządności, zwalczanie przestępczości zorganizowanej, korupcji i nielegalnej migracji oraz wzmocnienie potencjału administracyjnego w zakresie kontroli granicznych i zabezpieczeń dokumentów. Jako pierwszy realny krok na drodze do wprowadzenia ruchu bezwizowego Unia Europejska zawarła w 2007 r. umowy o ułatwieniach wizowych z Albanią, Bośnią i Hercegowiną, Byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii, Czarnogórą i Serbią 3 (równocześnie zawarto umowy o readmisji) i zainicjowała zorganizowane dialogi w sprawie liberalizacji przepisów wizowych w oparciu o szczegółowe plany działania zawierające wyraźne kryteria, które mają spełnić wszystkie kraje w regionie z myślą o zniesieniu wiz. Taki dialog, który zmierzał do osiągnięcia konkretnego celu, został oficjalnie otwarty z Albanią w marcu 2008 r., a z Bośnią i Hercegowiną w maju 2008 r. Jego podstawę stanowił plan działań dla każdego z krajów, który został ustanowiony przez Komisję w porozumieniu z państwami członkowskimi i po konsultacjach z zainteresowanym krajem. W szczególności plany podzielono według czterech rodzajów zagadnień: zabezpieczenia dokumentów, nielegalna imigracja, porządek i bezpieczeństwo publiczne, a także aspekty stosunków zewnętrznych związane z przepływem osób. We wniosku datowanym na dzień 15 lipca 2009 r 4. Komisja przedstawiła szczegółową metodologię procesu liberalizacji systemu wizowego dla państw Bałkanów Zachodnich i zaproponowała przeniesienie Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii, Czarnogóry i Serbii z wykazu negatywnego do wykazu pozytywnego. W oparciu o wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim Rada podjęła w dniu 30 listopada 2009 r. decyzję o zniesieniu obowiązku wizowego w odniesieniu do obywateli Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii, Czarnogóry i Serbii począwszy od 19 grudnia 2009 r. Uznano wtedy, że dwa pozostałe kraje Albania oraz Bośnia i Hercegowina mimo dużego postępu muszą jeszcze spełnić znaczną liczbę kryteriów. We wspólnej deklaracji przyjętej w listopadzie 2009 r. Parlament Europejski oraz Rada zapewniły o swoim wsparciu politycznym dla szybkiego zniesienia obowiązku wizowego w odniesieniu do obywateli tych dwóch państw i wezwały władze Albanii oraz Bośni i Hercegowiny do zintensyfikowania działań na rzecz spełnienia kryteriów określonych w planach działań sporządzonych wraz z Komisją. Ponadto Parlament Europejski i Rada wniosły do Komisji o przedstawienie wniosku ustawodawczego w sprawie zmiany rozporządzenia (WE) nr 539/2001, gdy tylko uzna ona, że kraje te spełniły kryteria określone w planach działań i zobowiązały się do rozpatrzenia tego wniosku w trybie pilnym. Od listopada 2009 r. Komisja ściśle monitorowała zatem proces liberalizacji przepisów wizowych z Albanią oraz Bośnią i Hercegowiną. W oparciu o szczegółowe sprawozdania 3 4 Zob. preambuły umów: z Albanią (Dz.U. L 334 z 19.12.2007, s. 85), Bośnią i Hercegowiną (Dz.U. L 334 z 19.12.2007, s. 97), Byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii (Dz.U. L 334 z 19.12.2007, s. 125), Czarnogórą (Dz.U. L 334 z 19.12.2007, s. 169) oraz Serbią (Dz.U. L 334 z 19.12.2007, s. 109). COM(2009)366 wersja ostateczna. PL 3 PL
dotyczące gotowości, dostarczone przez dwa państwa oraz misje ekspertów przeprowadzone między grudniem 2009 r. a lutym 2010 r. (w których aktywnie uczestniczyli przedstawiciele państw członkowskich) w kwietniu 2010 r. Komisja przedłożyła Parlamentowi Europejskiemu i Radzie przed przekazaniem zainteresowanym państwom ocenę postępów poczynionych przez te dwa państwa w zakresie realizacji kryteriów i planów działań zmierzających do zniesienia wiz. Przestawiając swoją ocenę Komisja zaznaczyła, że po zniesieniu obowiązku wizowego zamierza w odpowiedni sposób monitorować we wszystkich krajach Bałkanów Zachodnich proces skutecznej i trwałej realizacji środków przewidzianych przez te państwa w ramach procesu liberalizacji przepisów wizowych. Sprawozdania z oceny sporządzone dla Albanii oraz Bośni i Hercegowiny zostały przedstawione władzom tych państw w dniu 6 maja 2010 r. W sprawozdaniach tych stwierdzono przede wszystkim, że Albania oraz Bośnia i Hercegowina osiągnęły znaczny postęp, a do spełnienia pozostaje im niewielka liczba kryteriów. Niniejszy wniosek stanowi odzwierciedlenie wyników wspomnianego procesu: uwzględniając również, że umowy o ułatwieniach wizowych i umowy o readmisji z omawianymi krajami zostały odpowiednio wdrożone, Komisja proponuje przeniesienie z wykazu negatywnego do wykazu pozytywnego Albanii oraz Bośni i Hercegowiny, które są bliskie spełnienia wszystkich kryteriów, pod warunkiem ich spełnienia do dnia przyjęcia niniejszego wniosku przez Parlament Europejski i Radę. Uwzględniając fakt, że wprowadzenie paszportów biometrycznych przez kraje Bałkanów Zachodnich stanowi podstawowy warunek zakończenia procesu liberalizacji przepisów wizowych w tym regionie, ze względów bezpieczeństwa i zapobiegania nielegalnej migracji niniejszy wniosek, podobnie jak rozporządzenie (WE) nr 1244/2009, ogranicza zniesienie obowiązku wizowego jedynie do tych obywateli Albanii oraz Bośni i Hercegowiny, którzy posiadają nowy paszport biometryczny wydany przez te państwa. 3. Kolejne kroki W trakcie analizy niniejszego wniosku przez Parlament Europejski oraz Radę, Komisja będzie kontynuowała dokonywanie oceny wdrażania niespełnionych jeszcze kryteriów przez Albanię oraz Bośnię i Hercegowinę i w odpowiednim czasie przedstawi jej wyniki Parlamentowi Europejskiemu i Radzie. Kryteria, które musi jeszcze spełnić Albania, dotyczą: opracowania strategii i polityki wspierającej ponowną integrację albańskich repatriantów; wzmocnienia możliwości w dziedzinie egzekwowania prawa oraz skutecznego wdrożenia aktów prawnych w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej i korupcji, w tym także alokacji odpowiednich zasobów ludzkich i finansowych; skutecznego wdrożenia aktów prawnych dotyczących konfiskaty majątku pochodzącego z działalności przestępczości zorganizowanej. Kryteria, które musi jeszcze spełnić Bośnia i Hercegowina, dotyczą: PL 4 PL
wzmocnienia możliwości w dziedzinie egzekwowania prawa oraz skutecznego wdrożenia aktów prawnych w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej i korupcji, w tym także alokacji odpowiednich zasobów ludzkich i finansowych; stopniowego wdrożenia planu działań z marca 2010 r. dotyczącego ustanowienia wymiany danych elektronicznych między policją a organami ścigania; harmonizacji kodeksów karnych obowiązujących w Republice Serbskiej, Federacji Bośni i Hercegowiny oraz w okręgu Brcko z kodeksem karnym obowiązującym na poziomie ogólnokrajowym. Podobnie jak w rozporządzeniu (WE) nr 1244/2009 nie ma powodu uzależniać wdrożenia zniesienia wiz dla obywateli Albanii oraz Bośni Hercegowiny od zawarcia umów w sprawie zniesienia wiz z UE ze względu na europejską perspektywę tych państw oraz ze względu na fakt, iż państwa te zniosły już wymóg wizowy w odniesieniu do obywateli UE. 4. Główne organizacje/eksperci, z którymi przeprowadzono konsultacje Przeprowadzono konsultacje z państwami członkowskimi. 5. Ocena skutków Nie jest konieczna. 6. Podstawa prawna W świetle TFUE niniejszy wniosek stanowi rozwinięcie wspólnej polityki wizowej zgodnie z art. 77 ust. 2 lit. a) TFUE. 7. Zasada proporcjonalności i pomocniczości Rozporządzenie (WE) nr 539/2001 wymienia państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych (wykaz negatywny), oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu (wykaz pozytywny). Decyzja o zmianie tych wykazów poprzez przeniesienie z wykazu negatywnego do wykazu pozytywnego i vice versa leży w wyłącznej kompetencji Unii Europejskiej zgodnie z art. 77 ust. 2 lit. a) TFUE. 8. Wybór instrumentów Rozporządzenie (WE) 539/2001 musi być zmienione w drodze rozporządzenia. 9. Wpływ na budżet Wnioskowana zmiana nie ma wpływu finansowego na budżet Unii Europejskiej. PL 5 PL
2010/0137 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY UNII EUROPEJSKIEJ zmieniające rozporządzenie (WE) nr 539/2001 wymieniające państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 77 ust. 2 lit. a), uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej, po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Treść wykazów państw trzecich w załącznikach I i II do rozporządzenia Rady (WE) nr 539/2001 5 powinna pozostawać w zgodności z kryteriami określonymi w motywie 5 tego rozporządzenia. Państwa trzecie, w których nastąpiła zmiana sytuacji w odniesieniu do tych kryteriów, powinny zostać przeniesione z jednego załącznika do drugiego. (2) Uwzględniając zobowiązanie polityczne do liberalizacji wymogu posiadania wiz krótkoterminowych przez obywateli krajów Bałkanów Zachodnich, podjęte przez Unię Europejską w ramach agendy z Salonik, oraz postęp rozpoczętego w grudniu 2009 r. dialogu z Albanią oraz Bośnią i Hercegowiną na temat zniesienia obowiązku wizowego, Komisja uznaje, że państwa te zrealizowały większość kryteriów określonych w planach działań. (3) W związku z powyższym Albania oraz Bośnia i Hercegowina [które muszą spełnić wszystkie kryteria do dnia przyjęcia niniejszego rozporządzenia], powinny zostać przeniesione do załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 539/2001. Zniesienie wiz dotyczy jedynie posiadaczy paszportów biometrycznych wydanych przez jeden z dwóch wymienionych krajów. (4) W odniesieniu do Islandii i Norwegii, niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy zawartej przez Radę Unii Europejskiej i Republikę Islandii oraz Królestwo Norwegii dotyczącej włączenia tych dwóch państw we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 6, 5 6 Dz.U. L 81 z 21.3.2001, s. 1. Dz.U. L 176 z 10.7.1999, s. 36. PL 6 PL
należące do obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt B decyzji Rady 1999/437/WE z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie niektórych warunków stosowania tej umowy 7. (5) W odniesieniu do Szwajcarii, niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen 8, należące do obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt B i C decyzji Rady 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2008/146/WE 9. (6) W odniesieniu do Liechtensteinu niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen w rozumieniu protokołu podpisanego między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską, Konfederacją Szwajcarską i Księstwem Liechtensteinu o przystąpieniu Księstwa Liechtensteinu do Umowy między Unią Europejską, Wspólnotą Europejską i Konfederacją Szwajcarską w sprawie włączenia Konfederacji Szwajcarskiej we wprowadzanie w życie, stosowanie i rozwój dorobku Schengen, należące do obszaru, o którym mowa w art. 1 pkt B oraz C decyzji Rady 1999/437/WE w związku z art. 3 decyzji Rady 2008/261/WE 10. (7) Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, w którym nie uczestniczy Zjednoczone Królestwo, zgodnie z decyzją Rady 2000/365/WE z dnia 29 maja 2000 r. dotyczącą wniosku Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej o zastosowanie wobec niego niektórych przepisów dorobku Schengen 11 ; dlatego Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy w przyjęciu niniejszego rozporządzenia, nie jest nim związane ani ma ono do niego zastosowania. (8) Niniejsze rozporządzenie stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, w którym nie uczestniczy Irlandia, zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE z dnia 28 lutego 2002 r. dotyczącą wniosku Irlandii o zastosowanie wobec niej niektórych przepisów dorobku Schengen 12 ; Irlandia nie bierze zatem udziału w przyjęciu niniejszego rozporządzenia i nie jest nim związana ani nie podlega jego stosowaniu. (9) Niniejszy instrument stanowi rozwinięcie dorobku Schengen, zgodnie z Protokołem włączającym dorobek Schengen w ramy Unii Europejskiej, określonego w załączniku A do decyzji Rady 1999/435/WE z dnia 20 maja 1999 r. dotyczącej definicji dorobku Schengen do celów określenia, zgodnie ze stosownymi postanowieniami Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską i Traktatu o Unii Europejskiej, podstawy prawnej dla każdego z postanowień i decyzji składających się na dorobek Schengen 13, 7 8 9 10 11 12 13 Dz.U. L 176 z 10.7.1999, s. 31. Dz.U. L 53 z 27.2.2008, s. 52. Dz.U. L 53 z 27.2.2008, s. 1. Dz.U. L 83 z 26.3.2008, s. 3. Dz.U. L 131 z 1.6.2000, s. 43. Dz.U. L 64 z 7.3.2002, s. 20. Dz.U. L 176 z 10.7.1999, s. 1. PL 7 PL
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: Artykuł 1 W rozporządzeniu (WE) nr 539/2001 wprowadza się następujące zmiany: 1. w załączniku I wprowadza się następujące zmiany: a) w części 1 skreśla się wzmianki o Albanii oraz Bośni i Hercegowinie; 2. w załączniku II część I wprowadza się wzmianki w brzmieniu: Albania (*) Bośnia i Hercegowina (*) ; (*) Zwolnienie z wymogu posiadania wizy odnosi się jedynie do posiadaczy paszportów biometrycznych.. Artykuł 2 Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie w dniu następującym po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich zgodnie z Traktatami. Sporządzono w Brukseli dnia W imieniu Parlamentu Europejskiego Przewodniczący W imieniu Rady Przewodniczący PL 8 PL