MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI Warszawa, 14.08.2015 Departament Rynków Rolnych POLSKI HANDEL ZAGRANICZNY ARTYKUŁAMI ROLNO-SPOŻYWCZYMI W OKRESIE STYCZEŃ CZERWIEC 2015 ROKU Według wstępnych danych (GUS) w okresie styczeń - czerwiec 2015 roku, wartość polskiego eksportu ogółem wyniosła 87,2 mld EUR i była wyższa niż rok wcześniej o 7,4%. Udział eksportu towarów rolno-spożywczych w eksporcie ogółem wyniósł 12,8%, czyli był na minimalnie niższym poziomie niż w pierwszym półroczu 2014 roku (12,9%). Z kolei wartość polskiego importu ogółem w pierwszych trzech miesiącach 2015 roku wyniosła 84,3 mld EUR, co oznaczało wzrost o 2,8% w porównaniu do tego samego okresu 2014 roku. Udział artykułów rolno-spożywczych w wartości całego polskiego importu stanowił 9,0% (w I-VI 2014 r.: 9,1%). Saldo w polskim handlu zagranicznym ogółem po pierwszym półroczu 2015 roku nadal pozostało na plusie i wyniosło 2,9 mld EUR (w I-VI 2014 r. minus 0,9 mld EUR). * * * EKSPORT W okresie styczeń - czerwiec 2015 roku wartość eksportu artykułów rolnospożywczych wyniosła 11 165 mln EUR, co oznaczało wzrost o 6,4%. W pierwszym półroczu 2014 roku wartość zagranicznej sprzedaży była na poziomie 10 489 mln EUR. Sprzedaż do państw Unii Europejskiej (UE-28) wzrosła o 9,4%, a do państw dawnej piętnastki o 9,0%. Do 12 nowych państw członkowskich wywóz polskiej żywności wzrósł o 10,5%. Ogółem na rynek UE sprzedano towary na kwotę 8 985 mln EUR. W strukturze eksportu rolno-spożywczego udział państw UE w porównaniu do pierwszego półrocza 2014 roku wzrósł z 78,3% do 80,5%. Wartość eksportu do Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP) wyniosła 561 mln EUR i w stosunku do pierwszego półrocza 2014 roku spadła aż o 44%. Taka sytuacja wynikała przede wszystkim z wprowadzonego przez Rosję w 2014 roku embarga na import z Polski wielu, ważnych dla polskiego eksportu produktów rolnożywnościowych (w tym m.in. mięsa, produktów mleczarskich oraz owoców i warzyw). Ponadto, na skutek wystąpienia w Polsce przypadków afrykańskiego pomoru świń (ASF) u dzików, również odnotowano spadek sprzedaży wieprzowiny na niektóre rynki wschodnie, oprócz Rosji była to m.in. Białoruś i Kazachstan. Sprzedaż towarów rolno-spożywczych do państw WNP w pierwszym półroczu 2015 roku stanowiła 5,0% wartości całego eksportu towarów rolno-spożywczych i była na znacznie niższym poziomie niż przed rokiem (9,5%). 1
W okresie styczeń - czerwiec 2015 roku tradycyjnie, najwięcej artykułów rolnospożywczych sprzedano do Niemiec. Wartość tego eksportu wyniosła 2 324 mln EUR i w porównaniu z tym samym okresem 2014 roku był to wzrost o 1,4% (w I-VI 2014 r. 2 291 mln EUR). Eksport do Niemiec stanowił 20,8% wartości całego eksportu rolnospożywczego zrealizowanego w okresie styczeń - czerwiec 2015 roku. Na rynek niemiecki najwięcej (wartościowo) sprzedano: mięsa drobiowego, ryb wędzonych (gł. łososia), ryb przetworzonych i zakonserwowanych, wyrobów piekarniczych w tym m.in. herbatników i wafli, pszenicy, mleka i śmietany, mrożonych owoców (gł. truskawek i malin), czekolady i wyrobów zawierających kakao, soków z owoców (gł. soku jabłkowego), mięsa wołowego, filetów rybnych, nasion rzepaku, oraz papierosów. Największy, bo prawie 2-krotny wzrost wartości sprzedaży do Niemiec odnotowano w przypadku nasion rzepaku. Ponadto, o 46% wzrosła wartość wywozu pszenicy, zaś o 27% zarówno filetów rybnych jak i mięsa wołowego. Na drugim miejscu wśród odbiorców polskich produktów rolno-spożywczych znalazła się Wielka Brytania. W okresie styczeń - czerwiec 2015 roku sprzedano na ten rynek towary o wartości 900 mln EUR, czyli o 13,8% więcej niż przed rokiem (w I-VI 2014 r. 790 mln EUR), zaś udział w całym eksporcie rolno-spożywczym wyniósł 7,6%. Wielka Brytania była odbiorcą głównie czekolady i wyrobów zawierających kakao, mięsa drobiowego, mięsa przetworzonego i solonego oraz wafli i herbatników. Na trzeciej pozycji znalazła się Francja. W pierwszym kwartale 2015 roku sprzedano tam towary o wartości 786 mln EUR. Oznaczało to w porównaniu do pierwszego kwartału poprzedniego roku wzrost o 13,8% (w I-VI 2014 r. - 690 mln EUR) i udział w eksporcie na poziomie 7,0%. W pierwszym półroczu 2015 roku do Francji sprzedawano głównie papierosy, mięso drobiowe, wódkę oraz syropy cukrowe. Wymienione towary stanowiły około 50% wartości wyeksportowanych artykułów. Na rynek francuski trafiały również wyroby piekarnicze (np. bułki, wafle, herbatniki) oraz filety rybne. W pierwszym półroczu 2015 roku na czwartym miejscu wśród największych odbiorców polskich towarów rolno-spożywczych znalazła się Republika Czeska, gdzie sprzedano towary o wartości około 735 mln EUR. Oznaczało to w porównaniu do poprzedniego roku wzrost o 14,6% (w I-VI 2014 r. - 641 mln EUR) i udział w eksporcie na poziomie 6,6%. W pierwszym półroczu 2015 roku do Czech sprzedawano głównie kawę, olej rzepakowy, mięso drobiowe, wyroby piekarnicze (np. bułki, wafle, herbatniki), papierosy, czekoladę i wyroby zawierające kakao a także mięso wieprzowe oraz sery. Kolejne miejsca wśród ważniejszych odbiorców artykułów rolno-spożywczych zajęły: Włochy - 717 mln EUR, Niderlandy - 610 mln EUR, Słowacja - 350 mln EUR oraz Węgry - 284 mln EUR. 2
Do Włoch sprzedawano głównie mięso wołowe i wieprzowe, papierosy oraz wyroby piekarnicze (np. bułki, wafle, herbatniki), zaś do Niderlandów sprzedawano najczęściej papierosy, mięso drobiowe, mięso wołowe oraz czekoladę i wyroby zawierające kakao. Słowacja była odbiorcą takich towarów jak: olej rzepakowy, mięso wieprzowe, mięso drobiowe, kawa, papierosy oraz sery i twarogi, natomiast na Węgry trafiały przede wszystkim papierosy, czekolada i wyroby zawierające kakao, wyroby piekarnicze (np. bułki, wafle, herbatniki), mięso wieprzowe i drobiowe oraz syropy cukrowe. Federacja Rosyjska, która jeszcze w poprzednim roku była na piątym miejscu wśród największych odbiorców polskiej żywności, po pierwszym półroczu tego roku, na skutek utrzymującego się embarga na import polskich produktów rolno-spożywczych wartość sprzedaży do tego kraju spadła o blisko 70%, co dało jej dopiero 15 miejsce. Wśród ważniejszych partnerów handlowych, największy wzrost wartości eksportu w porównaniu z pierwszym półroczem poprzedniego roku, odnotowano w handlu z Egiptem. Sprzedaż do tego państwa wzrosła ponad trzykrotnie, osiągając poziom 126 mln EUR (w I-VI 2014r. było to 40 mln EUR), głównie z powodu znaczącego eksportu pszenicy. Sprzedaż dużej partii pszenicy przyczyniła się również do znaczącego wzrostu polskiego eksportu m.in. do Kenii, Sudanu i Tanzanii. W efekcie, łączna wartość sprzedanych towarów rolno-spożywczych do Kenii wzrosła ponad 9-krotnie i wyniosła 37 mln EUR. Eksport do Sudanu wzrósł ponad trzykrotnie osiągając wartość 26 mln EUR, zaś w przypadku Tanzanii odnotowano wzrost sprzedaży z 0,5 mln EUR do 14 mln EUR. Wzrost eksportu soku jabłkowego oraz mięsa wieprzowego przyczynił się do wzrostu wartości eksportu do Kanady o 62% i do USA o 40%. Poza wyżej wymienionymi państwami, odnotowano również znaczący wzrost wartości sprzedaży polskich towarów rolno-spożywczych m.in. do Chorwacji (o 57%), Wietnamu (o 57%), Republiki Korei (o 45%), Izraela (o 36%), Maroka (o 26%) oraz Estonii (o 23%). Poza wymienioną wcześniej Federacją Rosyjską, spadła wartość eksportu m.in. do Japonii (o 53%), Algierii (o 31%), na Ukrainę (o 18%) oraz do Chin (o 7%). W pierwszym półroczu 2015 roku pod względem wartości eksportowano głównie: mięso drobiowe, papierosy, czekoladę i przetwory zawierające kakao, wyroby piekarnicze (herbatniki, wafle, itp.), pszenicę, mięso wołowe, mięso wieprzowe, syropy cukrowe, ryby wędzone (głównie łosoś), sery i twarogi, pozostałe przetworzone i konserwowane mięso, kawę soki owocowe (gł. sok jabłkowy) oraz mrożone owoce. Wartość eksportu wymienionych wyżej towarów stanowiła 53% ogólnego wywozu towarów rolno-spożywczych z Polski. W porównaniu do pierwszego półrocza 2014 roku, na uwagę zasługuje dwukrotny wzrost wartości eksportu pszenicy. Znacząco wzrósł także eksport kawy (o 53%), papierosów (o 37%), mięsa wołowego (o 20%) oraz mięsa drobiowego (o 16%). 3
Spadła natomiast wartość eksportu m.in. żyta (o 62%), mleka w proszku (o 44%), kukurydzy (o 39%), jabłek (o 33%), cukru (o 19%) oraz serów (o 18%). IMPORT W okresie styczeń - czerwiec 2015 roku zostały sprowadzone do Polski artykuły rolno-spożywcze na ogólną kwotę 7 619 mln EUR, co oznaczało w porównaniu do analogicznego okresu 2014 roku wzrost o 1,9%. W pierwszym półroczu 2014 roku wartość importu wyniosła 7 477 mln EUR. Z państw UE sprowadzono towary rolno-spożywcze na kwotę 5 239 mln EUR i w stosunku do okresu styczeń - czerwiec 2014 roku był to nieznaczny wzrost o 0,1% (I-VI 2014 r. 5 236 mln EUR), natomiast o 0,6% spadł import z państw dawnej piętnastki. Wartość zakupów w pozostałych 12 państwach wzrosła o 4,1% i wyniosła 746 mln EUR (w I- VI 2014r. 717 mln EUR). Udział przywozu z państw UE stanowił 68,8% ogólnej wartości importu towarów rolno-spożywczych do Polski, rok wcześniej było to 70,0%. W porównaniu z pierwszym półroczem 2014 roku, wartość importu z państw WNP spadła o 11,3%, ze 303 mln EUR do 269 mln EUR w okresie styczeń - czerwiec 2015 roku. W ogólnej strukturze, import z WNP stanowił 3,5%, podczas gdy przed rokiem było to 4,1%. Artykuły rolno-spożywcze, które importowano do Polski, tak jak w przypadku eksportu pochodziły głównie z Niemiec a ich wartość wyniosła 1 627 mln EUR. Import z Niemiec w porównaniu z 2014 rokiem spadł o 1,9% (w I-VI 2014 r. 1 657 mln EUR) i stanowił ponad 21% importu rolno-spożywczego ogółem. W pierwszym półroczu br. najwięcej pod względem wartości sprowadzono z Niemiec: mięsa wieprzowego, czekolady i wyrobów czekoladowych, wyrobów piekarniczych w tym m.in. herbatników i wafli, karmy dla zwierząt, kawy, serów, oleju palmowego oraz syropów cukrowych. Import z Niderlandów osiągnął wartość 647 mln EUR, z Hiszpanii 431 mln EUR, z Danii 353 mln EUR, z Norwegii 312 mln EUR, z Włoch 283 mln EUR, z Argentyny 264 mln EUR a z Francji 263 mln EUR. Ponadto, znaczący udział w imporcie do Polski miały również Belgia, Republika Czeska, Wielka Brytania, USA, Chiny oraz Węgry. Import z wymienionych wyżej państw stanowił około 70% wartości przywozu towarów rolnospożywczych do Polski w tym okresie. Z Niderlandów sprowadzano do Polski najwięcej mięsa wieprzowego, kwiatów ciętych, roślin żywych i nasion do siewu (głównie nasion warzyw), z Hiszpanii owoców cytrusowych, pomidorów oraz mięsa wieprzowego, z Danii mięsa wieprzowego i świń, z Norwegii ryb świeżych (gł. łososia). Z kolei z Włoch na polski rynek trafiało najwięcej czekolady i wyrobów zawierających kakao, syropów cukrowych, wina, makaronów oraz serów, z Argentyny makuchu sojowego a z Francji kukurydzy, syropów cukrowych oraz karmy dla zwierząt. 4
Wzrost wartości importu o około 65% w porównaniu do pierwszego półrocza poprzedniego roku odnotowano w handlu z Portugalią, był to efekt większego importu m.in. przetworzonych pomidorów, wina oraz cytrusów. Wartość importu towarów rolnospożywczych z Portugalii wyniosła 46,1 mln EUR (w okresie I-VI 2014 było to 28,0 mln EUR). Zwiększony import makuchów sojowych wpłynął na wzrost o 46% wartości importu z USA, który w efekcie osiągnął wartość 162 mln EUR. W rezultacie większych niż przed rokiem zakupów kawy w Wietnamie import z tego kraju wzrósł o 39% do wartości około 88 mln EUR. Ponadto import towarów rolno-spożywczych do Polski wzrósł m.in. z takich państw jak Paragwaj (o 56%), Kolumbia (o 39%), Irlandia (o 32%), Kanada (o 30%), Wybrzeże Kości Słoniowej (o 28%) oraz Turcja (o 26%). W porównaniu do pierwszego półrocza 2014 roku, spadek przywozu odnotowano między innymi w handlu z Francją o 12%, co wynikało ze znacznie mniejszych zakupów oleju palmowego, czekolady i wyrobów zawierających kakao oraz syropów cukrowych. Wartość zakupów na Ukrainie również spadła o 17%, głównie w wyniku mniejszego importu kukurydzy i rzepaku. Spadek wartości zakupów odnotowano również w handlu z Cyprem o 75%, Estonią o 45%, z Maroko o 13% oraz ze Szwecją o 6%.Pod względem wartości, najważniejszymi towarami sprowadzanymi do Polski w pierwszym półroczu br. były: mięso wieprzowe, makuchy sojowe, ryby świeże, filety rybne, czekolada i wyroby zawierające kakao oraz tytoń nieprzetworzony. Ponadto, importowano również kawę, syropy cukrowe, karmę dla zwierząt, świnie, owoce cytrusowe, owoce przetworzone, wyroby piekarnicze w tym m.in. herbatniki i wafle a także banany, oraz sery. Import wymienionych wyżej towarów stanowił prawie połowę (47%) całkowitej wartości przywozu towarów rolno-spożywczych do Polski. Import mięsa wieprzowego oraz świń pochodził głównie z Danii i z Niemiec, makuchów sojowych z Argentyny, ryb świeżych z Norwegii i Szwecji, filetów rybnych z Chin, Norwegii i z Niemiec, czekolady i wyrobów zawierających kakao z Niemiec i Włoch, zaś tytoniu z Brazylii, Niemiec, USA i Tanzanii. Największy, bo ponad dwukrotny wzrost importu w stosunku do pierwszego półrocza 2014 roku odnotowano w przypadku papierosów, których sprowadzono na kwotę 63,0 mln EUR. Wartość przywozu alkoholu etylowego (gł. Whisky, likierów i wódki) wzrosła o 54% osiągając wartość 78,3 mln EUR. Ponadto, o 57% wzrósł import nasion rzepaku, o 51% kawy, o 39% pasty kakaowej, zaś o 24% tytoniu nieprzetworzonego. Natomiast spadł między innymi import cukru o 64%, jęczmienia o 60%, ziemniaków o 48%, oleju rzepakowego o 40%, serwatki o 52%, oraz świń o 25%. 5
SALDO Nadal rośnie dodatnie saldo w obrotach artykułami rolno-spożywczymi. W okresie styczeń - czerwiec 2015 roku osiągnęło ono poziom plus 3 545 mln EUR i wzrosło o 17,7% w porównaniu z pierwszym półroczem 2014 roku (+3 012 mln EUR). Saldo w obrotach z państwami UE również było dodatnie i wyniosło 3 746 mln EUR a w porównaniu do pierwszego półrocza 2014 roku odnotowano wzrost o 26%, wówczas wartość ta była na poziomie plus 2 977 mln EUR. Najwyższe dodatnie saldo uzyskała Polska w obrotach z Niemcami (+697 mln EUR), Wielką Brytanią (+690 mln EUR), Francją (+523 mln EUR), Republiką Czeską (+506 mln EUR) i Włochami (+434 mln EUR). Natomiast zdecydowanie większy import od eksportu a tym samym ujemne saldo miało miejsce w handlu m.in. z Norwegią (-268 mln EUR), Argentyną (-263 mln EUR), Hiszpanią (-199 mln EUR), Brazylią (-137 mln EUR), i Danią (-132mln EUR). 6